Toelichting behorend bij Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toelichting behorend bij Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls 2014"

Transcriptie

1 Toelichting behorend bij Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls 2014 Februari 2015

2 Inhoudsopgave 1. Achtergrondinformatie 3 Subsidieregeling 3 Monitor 3 Doel jaarverslag kwaliteitsimpuls 3 Resultaten monitor 4 Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls 4 Indienen jaarverslag 4 2. Insteek jaarverslag kwaliteitsimpuls 5 Financiële realisatie 5 Beschrijving van de resultaten 5 Beschrijving van de vervolgacties 5 Beschrijving ontwikkelingen inzake de personeelsomvang 6 Beschrijving ontwikkelingen inzake het strategisch opleidingsbeleid 6 3. Instructie Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls Titelpagina 7 Voorwoord 7 Inleiding 7 Inhoudsopgave 7 Bestuursverklaring 7 Tabel 1 : uw gegevens 7 Tabel 2: realisatie opleidingsbudget 7 Tabel 3 : inzet subsidie kwaliteitsimpuls 8 Tabel 4 : uitvoering strategische thema s 8 Tabel 5 : vervolgacties 9 Tabel 6 : ontwikkeling personeelsomvang 9 Tabel 7: strategisch opleidingsbeleid 10 Nabeschouwing 10

3 3/9 1. Achtergrondinformatie Subsidieregeling Door vergrijzing van de Nederlandse bevolking, toenemende technologische mogelijkheden en verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd, moeten ziekenhuizen strategische keuzes maken om kwalitatief goede patiëntenzorg aan te blijven bieden. Dit betekent dat ziekenhuizen gericht en planmatig investeren in opleiding en bijscholing van medewerkers. Hun kwalificaties zullen immers in het snel veranderende zorglandschap moeten blijven voldoen aan de zorgvraag van de klanten. Om dit mogelijk te maken heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuiszorg geïntroduceerd. Met deze regeling ontvangen ziekenhuizen in de periode subsidie voor het opleiden van personeel. Hiervoor dienen ziekenhuizen jaarlijks een subsidieaanvraag en een (herziene) strategisch opleidingsplan in, waarna de subsidie wordt vastgesteld. Een strategisch opleidingsplan geeft aan welke leerinterventies nodig zijn om het personeel te kwalificeren voor de zorg die de organisatie wil bieden. Voor het opstellen van het strategisch opleidingsplan heeft de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) in het voorjaar van 2014 een Handreiking strategisch opleidingsplan beschikbaar gesteld. Op grond van de strategische opleidingsplannen maken ziekenhuizen zichtbaar hoe zij een kwaliteitsimpuls gaan realiseren. Voor meer informatie over de Kwaliteitsimpuls, zie: Monitor De continuering van het administratief lichte regime van de subsidieregeling, hangt af van een doelmatige besteding van de subsidie door de ziekenhuizen en vraagt om zelfregulering op brancheniveau. Hiertoe heeft de NVZ met VWS afgesproken een monitor in te richten. In de subsidieregeling staat daarover het volgende: Middels een monitor wordt ( ) belangrijke informatie verzameld om na te gaan in hoeverre met deze regeling de doelstellingen gerealiseerd worden en in hoeverre de regeling hiertoe aanpassing behoeft. Daarbij gaat het onder andere om informatie met betrekking tot de uitgevoerde activiteiten, de relatie tussen deze activiteiten en het strategisch opleidingsplan en de met de uitgevoerde activiteiten gerealiseerde doelstellingen. (Staatscourant, toelichting subsidieregeling ). De NVZ heeft als doel de light regeling van het Ministerie te behouden waarbij een verantwoording op hoofdlijnen van belang is voor continuering van deze administratief lichte regeling. De NVZ vertaalt de monitor als volgt: het zichtbaar maken van de kwaliteit en volledigheid van de strategische opleidingsplannen én het zichtbaar maken van de uitvoering en de resultaten ervan. Ziekenhuizen worden gevraagd om in een jaarverslag hun inspanning te beschrijven om de kwaliteitsimpuls te realiseren. Het jaarverslag kwaliteitsimpuls geeft aan welke activiteiten van het strategisch opleidingsplan zijn gerealiseerd, wat daarvan de resultaten zijn en welke vervolgacties nodig zijn om de doelstellingen van het strategisch opleidingsplan in 2017 te realiseren. Ziekenhuizen stellen jaarlijks een jaarverslag kwaliteitsimpuls op. Doel jaarverslag kwaliteitsimpuls Het doel van het opstellen van het jaarverslag is tweeledig. Voor het eigen ziekenhuis maakt dit verslag onderdeel uit van het PDCA ( Plan Do Check Act )-cyclus van strategisch opleiden. In het jaarverslag wordt de stand van zaken beschreven ten aanzien van de implementatie van het strategisch opleidingsplan ( Check ) en de eventuele vervolgacties die daaruit voortvloeien ( Act ). Mogelijk mondt dit uit in een herzien strategisch opleidingsplan ( Plan ). De NVZ gebruikt uw jaarverslag om op branche niveau uitspraken te doen of de subsidie

4 4/9 doelmatig wordt ingezet. Het jaarverslag dient derhalve meerdere doelen: als interne tussenevaluatie voor de eigen bedrijfsvoering, om de voortgang te rapporteren aan de raad van bestuur en ondernemingsraad en als verantwoordingsdocument voor VWS. In het jaarverslag worden de activiteiten beschreven die zijn uitgevoerd en wat daarvan de resultaten zijn. Ook wordt aangegeven of de implementatie van het strategisch opleidingsplan volgens planning verloopt en of bijstelling van het plan nodig is. Resultaten monitor Alle strategische opleidingsplannen en jaarverslagen worden door de NVZ geanalyseerd om op geaggregeerd niveau uitspraken te doen over de inzet van de middelen. Het gaat daarbij met name om het zichtbaar maken van trends, zoals op welke strategische thema s zetten de ziekenhuizen in? Waar staan de ziekenhuizen ten aanzien van de uitvoering van hun strategisch opleidingsplan? En hoe ontwikkelt op brancheniveau het beleid rondom strategisch opleiden? De NVZ koppelt de uitkomsten van deze analyse terug aan VWS 1 en de leden. Hierbij geldt dat de uitkomsten niet herleidbaar zijn tot instellingsniveau. Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls De NVZ heeft voor de ziekenhuizen een Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls ontwikkeld om de realisatie van het strategisch opleidingsplan te beschrijven. Het is de bedoeling dat u dit formulier gebruikt om het jaarverslag op te stellen. Daarbij hoeft geen accountantsverklaring worden afgelegd, wel een bestuursverklaring. Zie voor het invullen van het Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls de instructie in hoofdstuk 3. Indienen Het jaarverslag kwaliteitsimpuls 2014 dient u als Word-format uiterlijk op 15 april 2015 in bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. Gebruik hiervoor het adres: kwaliteitimpuls@nvz-ziekenhuizen.nl 1 Zie subsidievoorwaarden kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg, artikel 9.

5 5/9 2. Insteek jaarverslag kwaliteitsimpuls Financiële realisatie In het jaarverslag wordt gevraagd naar het beschikbare opleidingsbudget ten opzichte van de loonsom. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt naar regulier opleidingsbudget en de subsidie kwaliteitsimpuls. Deze informatie wordt gevraagd omdat het ministerie de subsidie immers beschikbaar heeft gesteld om ziekenhuizen extra te ondersteunen bij de kwaliteitsslag die nodig is om aan de veranderende zorgvraag te voldoen. Het is dan ook van belang dat ziekenhuizen de subsidie voor dit doel gebruiken. Voor de subsidie kwaliteitsimpuls is het nodig dat ook de realisatie ervan wordt beschreven. Dit dient te worden uitgesplitst naar directe projectkosten en indirecte projectkosten. De directe projectkosten betreffen alle uitgaven die zijn gemaakt voor de leerinterventies. Per strategisch thema geeft u de directe projectkosten weer met een onderscheid tussen de uitvoeringskosten en de verletkosten. De indirecte projectkosten zijn uitgaven om het project te managen. Deze kosten geeft u organisatie breed weer. Indien er een aanzienlijke discrepantie bestaat tussen het begroot en besteed subsidiebedrag Kwaliteitsimpuls Personeel ziekenhuiszorg 2014, geeft u hierop een toelichting. Let hierbij op de subsidievoorwaarden 2. Beschrijving van de resultaten ( Check ) In het jaarverslag beschrijft u de vorderingen met betrekking tot de uitvoer van het strategisch opleidingsplan. Wat hebben de opleidingsinspanningen opgeleverd voor de strategische thema s en bedrijfsvoering? Neem daarvoor de strategische thema s en de bijbehorende strategische doelstellingen over uit het strategisch opleidingsplan. Beschrijf per thema wat de resultaten zijn die de organisatie heeft behaald. Ook meldt u per thema of er wijzigingen noodzakelijk zijn om de doelstellingen in 2017 te behalen en of de planning nog realistisch is. Als u niet op koers ligt, licht u toe wat de reden daarvan is (bijvoorbeeld externe of interne factoren zoals een fusie). Als er andere strategische keuzes zijn gemaakt ten opzichte van wat is beschreven in uw strategisch opleidingsplan, benoemt u wat er is gewijzigd en wat de reden daarvoor was. Laat ook zien wat de ontwikkelingen zijn op het gebied van de gewenste personeelsomvang (formatie) naar kwalificatieniveau en -richting. Als in het strategisch opleidingsplan is opgenomen dat hier geen wijzigingen in te verwachten zijn, dan geeft u dat in dit jaarverslag nogmaals aan. Beschrijf tenslotte waar u staat ten aanzien van het strategisch opleidingsbeleid, zoals het evaluatiebeleid. Laat zien wat u heeft gedaan om het strategisch opleidingsbeleid door te ontwikkelen. Hoe zijn bijvoorbeeld de leerinterventies geëvalueerd (denk hierbij aan de niveaus van KirkPatrick 3 )? Beschrijving van de vervolgacties ( Act ) U reflecteert op de stand van zaken ( check ) en bepaalt of en zo ja op welke punten in het strategisch opleidingsplan aanpassingen nodig zijn. Dienen de strategische thema s of doelstellingen gewijzigd te worden of zijn er bijvoorbeeld aanvullende leerinterventies nodig vanwege het uitblijven van resultaten? Zijn er wijzigingen in maatregelen nodig om de gewenste personeelsomvang naar kwalificatieniveau en richting te realiseren? En hoe gaat u 2 Zie de subsidievoorwaarden van de kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg, o.a. artikel 6,7 en 8. 3 Kirkpatrick en Phillips: niveau 1: evaluatie van de reacties (tevredenheid), niveau 2: evaluatie van het geleerde (verworven kennis), niveau 3: evaluatie van het gedrag (overdracht), niveau 4: evaluatie van het resultaat (impact).

6 6/9 strategisch opleiden verder optimaliseren binnen uw organisatie? Dit geldt bijvoorbeeld voor het evaluatiebeleid van opleiden in uw organisatie. Als uw evaluatie beleid zich met name afspeelt op niveau 1 van Kirkpatrick, kunt u als verbeteractie opnemen dat u gaat onderzoeken of u bepaalde leerinterventies ook op andere niveaus kunt evalueren en hoe u dat gaat aanpakken. Tevens reflecteert u of het proces van (strategisch) opleiden voldoende verankerd is in de PDCA-cyclus van uw ziekenhuis of dat dit voor het komend jaar bijgesteld moet worden. Tenslotte trekt u een conclusie: zijn de strategische thema s en doelstellingen van het strategisch opleidingsplan nog haalbaar of moet het strategisch opleidingsplan bijgesteld worden om het gewenste resultaat te behalen? Indien van toepassing, past u het strategisch opleidingsplan hier op aan en verwerkt eventuele wijzigingen in het operationeel scholingsjaarplan voor het komend jaar. Beschrijving van de ontwikkelingen inzake de personeelsomvang Ziekenhuizen hebben te maken met een sterk veranderende omgeving die het noodzakelijk maakt maatregelen te nemen op het gebied van personeelsomvang naar kwalificatieniveau en richting. Er bestaan verschillende soorten maatregelen, waarbij een onderscheid mogelijk is tussen kwantitatieve en kwalitatieve maatregelen ten aanzien van het personeel. Kwantitatieve maatregelen hebben betrekking op het aanpassen van de formatie, het regionaal afstemmen van de personeelsplanning, het vergroten van de flexibele schil, en het inzetten van vrijwilligers. Kwalitatieve maatregelen hebben betrekking op de verhouding tussen MBO en HBO opgeleiden, het professionaliseren van het personeel, en het werken met multi-disciplinair inzetbare teams. Beschrijving van de ontwikkelingen inzake het strategisch opleidingsbeleid Het strategisch opleidingsbeleid sluit aan bij de ontwikkelingen waarmee uw ziekenhuis te maken krijgt en is bedoeld om ervoor te zorgen dat het ziekenhuis nu en in de toekomst kan beschikken over voldoende en goed gekwalificeerde medewerkers. Het strategisch opleidingsbeleid zal samen moeten hangen met de organisatiestrategie en de bedrijfsvoering. Het strategisch opleidingsbeleid maakt het mogelijk dat de medewerkers en organisatie zich voortdurend blijven ontwikkelen. Dit wordt verder uitgewerkt in het strategisch opleidingsplan. Voorbeelden hierbij zijn: is het opleidingsbeleid ingebed in de bedrijfsvoering en de PDCA-cyclus, is het opleidingsbeleid verbonden met het HR-beleid, is de visie op leren afgestemd op de organisatieontwikkeling, worden er leervormen ingezet die aansluiten bij de ontwikkelvraag en -ontwikkelbehoefte van medewerkers, wordt over de voortgang van het opleidingsbeleid overlegd met de OR, de VAR, HR, en het management, en wordt het opleidingsbeleid geëvalueerd met het oog het beoogde resultaat voor het ziekenhuis.

7 7/9 3. Instructie Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls 2014 Het Formulier jaarverslag kwaliteitsimpuls is bedoeld om u een eenvoudig hulpmiddel te bieden bij het opstellen van het jaarverslag. Het formulier bestaat uit 7 tabellen. In de grijze vlakken van het formulier vult u de gegevens in. De tabel past zich vanzelf aan de lengte van de inhoud van de gegevens aan. Met de muis of tab-toets gaat u naar een invulveld. Gebruik voor het lopen naar een ander invul vak niet de return toets, want dan voert u een nieuwe regel in. Sla het formulier op onder een door u zelf gekozen naam. Nadat het formulier compleet is ingevuld, verzendt u het formulier in Word format naar de NVZ. Voor verspreiding van het document binnen de eigen organisatie, slaat u het document op als PDF format. Hiermee verdwijnt de grijze kleur van de invulvelden. Nb. Indien u onvoldoende ruimte heeft om in de tabellen uw gegevens in te vullen, dan kunt u bij de NVZ een aangepast format aanvragen. Omdat het document beveiligd is, kunt u de opmaak ervan zelf niet wijzigen. De reden voor deze beveiliging is dat de gegevens in de invulvelden te importeren zijn in een database. Dit is ook de reden dat u het ingevulde formulier in Word format naar de NVZ stuurt. Hiermee kunnen op relatief eenvoudige wijze rapportages op brancheniveau worden gemaakt. Titelpagina Vul de ziekenhuisnaam in, auteur en datum. Voorwoord Schrijf in het grijze invulveld uw voorwoord. Inleiding Schrijf in het grijze invulveld de inleiding van uw jaarverslag. Inhoudsopgave De paginanummering van de inhoudsopgave kunt u automatisch bijwerken door hier met de muis op te gaan staan, op de rechter muisknop en vervolgens op bijwerken te klikken. Bestuursverklaring Vul voor de bestuursverklaring de grijze invulvelden als volgt in: De naam van de voorzitter of lid van de raad van bestuur; De instellingsnaam; Plaats; Datum; Geef aan wie het document ondertekent (naam, functie en instelling). Tabel 1: Uw gegevens Vermeld in deze tabel de gegevens van uw ziekenhuis en uw eigen gegevens. Tabel 2: Opleidingsbudget Geef in deze tabel weer wat uw ziekenhuis in 2014 heeft besteed aan het opleiden en scholen van medewerkers als percentage van de loonsom. U geeft het volgende aan: Welk percentage van de loonsom u heeft besteed in 2014 aan het reguliere opleidingsbudget; En welk percentage van de loonsom u heeft besteed in 2014 aan de kwaliteitsimpuls.

8 8/9 Tabel 3: Inzet subsidie Kwaliteitsimpuls Deze tabel vraagt naar het gebruik van de subsidie Kwaliteitsimpuls. Vermeld de gevraagde bedragen in euro s en rond deze af naar hele bedragen. De strategische thema s van uw strategisch opleidingsplan. U kunt maximaal 10 thema s invullen. De thema s die u hier beschrijft worden vanzelf overgenomen in de tabellen 4 en 5. Heeft u meer dan 10 thema s en dus meer rijen in de tabel nodig, neem dan contact op met de NVZ voor een aangepast format De bedragen die voor de thema s zijn begroot, zoals de uitvoeringskosten, de verletkosten en de indirecte projectkosten en de bedragen die gerealiseerd zijn. In de tabel staan verschillende begrippen die hier kort worden omschreven: Externe uitvoeringskosten: uitvoeringskosten die gekoppeld kunnen worden aan facturen van leveranciers; Interne uitvoeringskosten: uitvoeringskosten die intern bijvoorbeeld worden doorbelast. Denk daarbij aan kosten van interne trainers, zaalhuur, catering, gebruik audio-visuele middelen etc; Opleidingsfaciliteiten: voorzieningen die specifiek opgezet zijn en gebruikt worden voor het opleiden van personeel zoals LMS, skills lab, e-portfolio; Indirecte projectkosten: kosten die worden gemaakt om het project te runnen (organisatiebreed). Het gaat om de tijd die nodig is om het strategisch opleidingsplan te ontwikkelen, aan te passen en over het strategisch opleidingsplan te overleggen. Bij deze post gaan we ervan uit dat er geen verletkosten worden gemaakt. Dit betekent dat u hier geen bedragen kunt invullen; In de kolom subtotaal en totaal worden de ingevulde bedragen opgeteld. Tabel 4: Uitvoering van de strategische thema s Deze tabel heeft 7 kolommen. In deze tabel geeft u inhoudelijke informatie over de uitvoering van de strategische thema s. Als een thema uit sub-thema s bestaat, dan wordt u gevraagd om informatie te geven op het niveau van het strategisch thema. Mochten er belangrijke verschillen bij de uitvoering bestaan tussen de sub-thema s dan kunt u dit vermelden bij de toelichting. In de kolom Strategisch thema worden de thema s overgenomen zoals u die heeft weergegeven in tabel 3; Geef in de kolom Doelstelling de doelstelling weer zoals deze is verwoord in het strategisch opleidingsplan. Het gaat hier om de lange termijn doelstelling van het thema en komt overeen met de looptijd van het strategisch opleidingsplan. Tip: als de strategische doelstellingen niet geheel SMART zijn beschreven in het strategisch opleidingsplan, is het waarschijnlijk lastig te benoemen wat het resultaat tot nu toe is. Probeer de doelstellingen alsnog scherp te formuleren en de resultaten te beschrijven. Neem de aangescherpte doelstellingen over in een herzien strategisch opleidingsplan; Vermeld in de kolom Doelgroepen wie de doelgroepen zijn van het thema; Geef in de kolom Realisatie versus planning aan hoe de realisatie zich verhoudt tot de planning. Kort gezegd komt het erop neer of de realisatie overeenkomt met de planning of niet. De antwoordmogelijkheden zijn verloopt zoals gepland, loopt voor op planning, loopt achter op planning of anders. Anders kan betekenen dat er in het jaar andere keuzes zijn gemaakt m.b.t. thema, doelstelling, doelgroep of leerinterventie ten opzichte van wat is beschreven in het strategisch opleidingsplan. Als dit van toepassing is, geeft u dit hier aan. U zet een kruisje ( x ) in het antwoordveld dat voor u van toepassing is;

9 9/9 Geef in de kolom Bereikt resultaat aan in hoeverre de leerinterventies in het jaar 2014 zijn gerealiseerd ten opzichte wat was beoogd in het strategisch opleidingsplan. De antwoordopties zijn helemaal behaald, grotendeels behaald, grotendeels niet behaald, helemaal niet behaald of (nog) niet bekend. U zet een kruisje ( X ) in het antwoordveld dat voor u van toepassing is; In de kolom Beschrijving resultaten geeft u een korte inhoudelijke beschrijving van de bereikte resultaten per strategisch thema in U bepaalt zelf welke focus u daarbij wilt aanbrengen. Suggestie: deze beschrijving kunt u verder onderbouwen door de vorderingen t.a.v. de doelstellingen weer te geven in het effect dat is bereikt. De beschrijving van het resultaat moet aansluiten op de doelstelling. Dit kan op twee manieren: kwantitatief of kwalitatief. Bijvoorbeeld door de kwantitatieve verbetering in klanttevredenheidsmetingen, aantal klachten, medewerkerstevredenheid te beschrijven. Of bijvoorbeeld kwalitatief, waarbij u beschrijft welke vorderingen u ziet ten aanzien van gewenst gedrag; In de kolom Toelichting geeft u toelichting indien de realisatie en de bereikte resultaten achter zijn gebleven bij de plannen en/of het beoogde resultaat. Denk daarbij aan a) de reden waarom de realisatie en/of het resultaat is achtergebleven b) voor welke subthema s dit het geval is c) voor welke doelgroepen en d) voor welke leerinterventies. Tabel 5: Vervolgacties Deze tabel bestaat uit 7 kolommen. Geef in deze tabel informatie over de noodzaak om het strategisch opleidingsplan bij te stellen. Daarbij gaat het om een bijstelling van het thema, de doelstelling, de doelgroep en/of de leerinterventies. Antwoordmogelijkheden zijn ja, nee of (nog) niet bekend. In de kolom Toelichting wijziging geeft u een korte beschrijving wat de aanleiding en doel is van de wijziging(-en). In de kolom Welke vervolgacties worden ondernomen geeft u een korte beschrijving van de vervolgstappen die u gaat zetten. De eventueel voortvloeiende activiteiten zoals een feitelijke beschrijving van de nieuwe leerinterventies die u besluit in te gaan zetten hoeft u hier niet te beschrijven. Dergelijke activiteiten beschrijft u in een herzien strategisch opleidingsplan of operationeel scholingsjaarplan. Tabel 6: Ontwikkelingen op het gebied van personeelsomvang (formatie) naar kwalificatieniveau en richting De tabel bestaat uit 5 kolommen. Geef in de tabel aan wat de beoogde doelstelling is met betrekking tot de gewenste personeelsomvang. De doelstelling heeft betrekking op de lange termijn en komt overeen met de looptijd van het strategisch opleidingsplan; Geef in de tabel de maatregelen weer ten aanzien van de personeelsomvang (formatie) naar kwalificatieniveau en richting die zijn genomen in 2014; Geef van deze maatregelen aan of de realisatie volgens planning verloopt. De antwoordopties zijn verloopt zoals gepland, loopt voor op planning, loopt achter op planning of anders. U zet een kruisje ( X ) in het antwoordveld dat voor u van toepassing is; Geef aan in hoeverre de geplande resultaten van deze maatregelen in 2014 helemaal behaald, grotendeels behaald, grotendeels niet behaald, helemaal niet behaald of (nog) niet bekend zijn. U plaatst een kruisje ( X ) in het antwoordveld dat voor u van toepassing is; Tenslotte geeft u aan tot welke (nieuwe) activiteiten dit zal leiden.

10 10/9 Tabel 7: Strategisch opleidingsbeleid In deze tabel met 5 kolommen geeft u aan welke ontwikkelingen zich in 2014 hebben voorgedaan ten aanzien van het strategisch opleidingsbeleid. Vermeld wat de doelstellingen voor strategisch opleidingsbeleid zijn. De doelstelling heeft betrekking op de lange termijn en komt overeen met de looptijd van het strategisch opleidingsplan; Geef van deze ontwikkelingen aan of de realisatie volgens planning verloopt. De antwoordopties zijn verloopt zoals gepland, loopt voor op planning, loopt achter op planning of anders ; Geef aan in hoeverre de geplande resultaten helemaal behaald, grotendeels behaald, grotendeels niet behaald, helemaal niet behaald of (nog) niet bekend zijn. U plaatst een kruisje ( X ) in het antwoordveld dat voor u van toepassing is; Tenslotte geeft u aan tot welke (nieuwe) activiteiten dit zal leiden. Nabeschouwing In dit onderdeel kunt u een nabeschouwing geven, indien nodig, over de in het jaarverslag gepresenteerde gegevens.