INTERN DOCUMENT TOEKOMST SO: WELZIJN EN MAATSCHAPPIJ. 1 Beschrijving van het studiedomein

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INTERN DOCUMENT TOEKOMST SO: WELZIJN EN MAATSCHAPPIJ. 1 Beschrijving van het studiedomein"

Transcriptie

1 VVKSO CODIS/DOC/11/ INTERN DOCUMENT TOEKOMST SO: WELZIJN EN MAATSCHAPPIJ 1 Beschrijving van het studiedomein Het studiedomein Welzijn en maatschappij omvat alle studierichtingen waar de mens in zijn verlangen naar welbevinden en welzijn, naar geluk centraal staat. In de verschillende studierichtingen van dit studiedomein wordt gefocust op manieren waarop nu en in de toekomst aan dit menselijk streven voldaan kan worden. De nadruk ligt steeds op het sociale aspect. Er wordt niet gefocust op een individualistische behoeftebevrediging: in alle studierichtingen wordt vertrokken van een relationeel, cultureel en ethisch perspectief. Streven naar persoonlijk welzijn wordt mee begrensd door het streven naar het welzijn van de anderen binnen de samenleving als geheel. Dat verlangen naar welbevinden en welzijn heeft verschillende aspecten: Een eerste aspect is Wellness: het streven naar het welbevinden in de brede betekenis van het woord. Het streven naar lichamelijk welzijn vinden we terug in de studierichtingen die te maken hebben met lichaamsverzorging en ook in de studierichtingen waar lichaamsbeleving en sport centraal staan. Nauw hiermee verbonden zijn de studierichtingen waar de focus op voeding ligt. In een aantal andere richtingen wordt er vooral gefocust op diegenen in onze samenleving die bijkomende zorg nodig hebben om het lichamelijk, psychisch en sociaal welzijn te verhogen. In die studierichtingen worden leerlingen geleerd om met andere mensen om te gaan, om mensen te begeleiden en voor mensen te zorgen. Soms wordt de focus gelegd op bepaalde groepen: kinderen, jongeren, ouderen of gehandicapten. Andere studierichtingen richten zich dan weer sterker op sociale en pedagogische aspecten van welzijn en maatschappij. Bepaalde studierichtingen richten zich op de wetenschap van het humane, het psychische, het sociale en het ruimere kader waarbinnen het menselijk streven naar welbevinden en geluk kan begrepen worden. Om dit veelomvattende en complexe studiedomein in kaart te brengen verdelen we het in subdomeinen. De subdomeinen die we onderscheiden zijn: welzijn, begeleiding en zorg; welzijn en voeding; welzijn en wellness; welzijn en sport; welzijn en veiligheid. De grens tussen deze subdomeinen is niet rigide. Binnen het subdomein van welzijn, begeleiding en zorg wordt grote aandacht besteed aan het lichamelijke welzijn en in de subdomeinen waar sport centraal staat is er ook een grote aandacht voor psychische en sociale componenten. Voeding heeft dan weer te maken met lichamelijk welbevinden en welzijn, maar ook alle psychische en sociale componenten van voeding zijn belangrijk.

2 2 2 Bestaande opleidingen binnen het studiedomein 2.1 Welzijn, begeleiding en zorg 2e ASO TSO BSO Humane wetenschappen Sociale en technische wetenschappen Verzorging-voeding 3e Humane wetenschappen Sociale en technische wetenschappen Gezondheids- en welzijnswetenschappen Jeugd- en gehandicaptenzorg Verzorging Organisatiehulp 7e jaren Leefgroepenwerking Internaatswerking Animator in de ouderenzorg Tandartsassistent Organisatieassistentie Thuis en bejaardenzorg/zorgkundige Begeleider in de kinderopvang 2.2 Welzijn en voeding 2de 3de 7e jaren TSO Brood en banket Hotel Slagerij en vleeswaren Voedingstechnieken Brood en banket Hospitality Hotel Slagerij en vleeswaren Voedingstechnieken Assistent voedingsindustrie Bakkerijtechnieken Butler-Intendant Hotelbeheer Vleeswarentechnieken BSO Brood- en banketbakkerij Restaurant en keuken Slagerij en vleeswarenbereiding Brood- en banketbakkerij en confiserie Grootkeuken Restaurant en keuken Slagerij en verkoopsklare gerechten Banketaannemer-traiteur Banketbakkerij-chocoladebewerking Dieetbakkerij gemeenschapsrestauratie Hotelonthaal Restaurantbedrijf en drankenkennis Slagerij-fijnkosttraiteur Specialiteitenrestaurant Wereldgastronomie

3 3 Welzijn en wellness 2e 3e 7e jaren (Se-n- Se) TSO Bio-esthetiek Schoonheidsverzorging Esthetische lichaamsverzorging Grime BSO Haarzorg Haarzorg Haarstylist 2.3 Welzijn en sport 2e 3e 7e jaren TSO Lichamelijke opvoeding en sport Lichamelijke opvoeding en sport Sportclub- en fitnessbegeleider BSO 2.4 Welzijn en veiligheid 7e jaren TSO Integrale veiligheid BSO Veiligheidsberoepen 3 Subdomein welzijn, begeleiding en zorg 3.1 Analyse van de bestaande opleidingen Humane wetenschappen Profiel in de breedte: breed vormende studierichting. Er ligt specifieke klemtoon op het menswetenschappelijke. Uitdieping van specifiek menswetenschappelijke aspecten via een inleiding in de gedrags- en cultuurwetenschappen. Nadruk op communicatieve vaardigheden. Ontwikkeling van onderzoekscompetenties binnen de specifieke vorming. Profiel in de diepte: hoog abstractieniveau. verwerving van leerdoelen en verwerking van de het geleerde op een hoog theoretisch, conceptueel en formeel niveau. Verwerking van leerdoelen via een veelzijdige transfer naar de brede maatschappij. Uitstroom: brede doorstroom naar een groot aantal opleidingen binnen een breed scala aan studiegebieden van het hoger onderwijs. Meer gerichte voorbereiding op academische bachelor en master opleidingen in de universitaire studiegebieden politieke en sociale wetenschappen, psychologische

4 4 en pedagogische wetenschappen en de professionele bacheloropleidingen binnen de hogeschoolstudiegebieden gezondheidszorg, sociaalagogisch werk en onderwijs. Geen beroepskwalificatie. Leerlingenaantal 6 e jaar ( ): Leerlingenaantal 6 e jaar KO ( ): 3161, 67,4% van totaal. Doorstroming PB (gegevens 3 academiejaren ): % verworven studiepunten PB: 71,6%. Doorstroming AB hogeschool: 691. % verworven studiepunten AB hogeschool: 60,90%. Doorstroming AB universiteit: % verworven studiepunten AB universiteit: 48%. Analyse: Deze richting is de voorbije jaren kwantitatief vrij sterk gegroeid, mede door het schrappen van het S-karakter van de richting en het frequenter aanbod. De verbreding van de verkenning van thema s in het vak sei in de basisoptie Moderne wetenschappen heeft meer leerlingen voor HW doen kiezen, vooral ten koste van de instroom in de tweede Economie aso. Leerlingen en hun ouders kiezen vaak voor HW vanuit een deficit of bijna-deficit voor wiskunde. De richting telt meer dan gemiddeld zittenblijvers en leervertraagden en is vaker dan andere richtingen een tweede keuze na een clausulering in een andere richting. In de perceptie bevindt deze richting zich lager in de waterval dan de meeste andere aso-richtingen. Het studierichtingsprofiel van HW wordt in de realiteit niet volledig waargemaakt. De keuzes in het hoger onderwijs worden vooral gemaakt voor richtingen in de menswetenschappelijke richtingen en het (basis- en secundair) onderwijs. De doorstroming naar het hoger onderwijs verloopt bij de generatiestudenten enkel naar de professionele bachelor met enig succes Sociale en technische wetenschappen Profiel in de breedte: breed vormende studierichting, in het bijzonder gericht op de mens binnen alle sociale contexten. Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op een gemiddeld theoretisch, conceptueel en formeel niveau. Transfer van het geleerde binnen de context van het studiedomein. Specifieke aandacht voor toepassingen binnen voeding, sociale wetenschappen en natuurwetenschappen. Doorstroming/ kwalificatie: gerichte doorstroom naar die richtingen van professionele bachelor waarin nadruk gelegd wordt op de mens in zijn sociale en psychische context, meer specifiek binnen de hogeschool- studiegebieden gezondheidszorg, sociaalagogisch werk en in de geïntegreerde lerarenopleiding Verzorging-voeding. Geen beroepskwalificatie (wel tewerkstelling mogelijk binnen kinderopvang). Leerlingenaantal 6 e jaar ( ): 9582 Leerlingenaantal 6 e jaar KO ( ): 8500, 88,7% van totaal Ingeschreven in het hoger onderwijs : 7048, 73,5 % van leerlingenaantal Doorstroming PB: 93,8 % - % verworven studiepunten: 58,9

5 5 Doorstroming AB hogeschool: 3% - % verworven studiepunten 47,8 Doorstroming AB universiteit: 3,2 % - % verworven studiepunten: 21,7 lln % lln Verworven studiep. Gehele Studierichting ,3% Onderwijs: lager onderwijs PBA ,0 52,3% Onderwijs: kleuteronderwijs PBA ,3 73,1% Sociaal werk PBA ,9 53,0% Verpleegkunde PBA ,7 69,8% Onderwijs: secundair onderwijs PBA 663 9,4 61,8% Orthopedagogie PBA 638 9,0 60,6% Ergotherapie PBA 266 3,8 62,3% Voedings- en dieetkunde PBA 261 3,7 55,0% Vroedkunde PBA 201 2,8 58,9% Bedrijfsmanagement PBA 173 2,4 50,5% TSO 12,4 11,7 9,7 14,1 Personenzorg 11,5 9,5 9,5 13,1 STW 13, ,8 16,1 Analyse: In korte tijd is de studierichting uitgegroeid tot de populairste studierichting in het TSO en BSO. Gedeeltelijk wordt dit verklaard door het groeiend belang van de social-profit sector in de maatschappij. Toch is het succes van STW ook binnen de context van het studiegebied merkwaardig. Een meer geprofileerde studierichting als GWW kent bijvoorbeeld een kleinere stijging. Wellicht is het succes van de richting dan ook te verklaren vanuit zijn breedheid. De richting komt tegemoet aan de behoefte van een brede, polyvalente studierichting binnen het TSO. Ouders en leerlingen houden graag meerdere wegen open, na de tweede maar ook na de derde. Die breedheid vertaalt zich in de diversiteit van studierichtingen die leerlingen kiezen. Opvallend is hier dat pedagogische opleidingen het meest gekozen worden. Daarna volgen opleidingen in de sociale sector. Opleidingen in de voedingssector worden weinig gekozen. De recente hervorming van het leerplan heeft als bedoeling het niveau van de studierichting te versterken en de studierichting uitsluitend doorstromingsgericht te maken. Het versterken van het doorstromingsgerichte karakter is logisch omdat geen enkele beroepskwalificatie aansluit bij de studierichting Op dit moment correspondeert dit (nog) niet met de realiteit van de uitstroom. Het aantal verworven studiepunten binnen de professionele bacheloropleidingen in STW ( 58,9%) ligt dicht bij het gemiddelde voor TSO ( 58,3%). Het ligt echter lager dan in GWW ( 63,2%) en het lager dan de meeste van de doorstromingsgerichte studierichtingen in andere studiegebieden. De doorstroming is bijzonder breed, maar opvallend is dat meer dan 30% van de leerlingen die doorstromen voor een lerarenopleiding kiezen. Het aantal schoolverlaters na het zesde jaar is hoog (om en bij de 25%) voor een doorstromingsrichting. De studierichting zorgt voor de grootste instroom van meisjes op de arbeidsmarkt. Afgestudeerden kunnen niet tewerkgesteld worden in knelpuntenberoepen binnen de social profit omdat zij de vereiste beroepskwalificatie niet behaalden. Dat vertaalt zich ook in minder goede tewerkstellingskansen. In 2009 waren 16,1 % van de leerling werkzoekend. Dit is meer dan het gemiddelde van het studiegebied (13,1%) en meer dan het gemiddelde voor TSO (14,1%).

6 Gezondheids- en welzijnswetenschappen Profiel in de breedte: breed vormende richting, in het bijzonder gericht op de mens binnen alle sectoren van de gezondheid- en welzijnszorg. Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op een gemiddeld theoretisch, conceptueel en formeel niveau. Transfer van het geleerde binnen de context van het studiedomein, meer bepaald binnen de verschillende sectoren van de gezondheidszorg en de welzijnszorg. Specifieke aandacht voor toepassingen binnen sociale wetenschappen en biomedische wetenschappen. Doorstroming/ kwalificatie: gerichte doorstroom naar die richtingen van professionele bachelor waarin nadruk gelegd wordt op de mens in zijn sociale en psychische context meer specifiek binnen de hogeschool- studiegebieden gezondheidszorg, sociaal-agogisch werk en in de lerarenopleiding Verzorging-voeding. Gerichte doorstroom naar HBO5 Verpleegkunde. Geen beroepskwalificatie, maar tewerkstelling mogelijk binnen bejaardenzorg. Leerlingenaantal 6 e jaar ( ): 2888 Leerlingenaantal 6 e jaar VVKSO ( ): 2241, 77,8% van totaal Ingeschreven in het hoger onderwijs: 2059, 71,5 % Doorstroming PB: 94,8%; verworven studiepunten: 63% Doorstroming AB hogeschool: 1,8% ; verworven studiepunten: 33%. Doorstroming AB universiteit: 3,4%; verworven studiepunten: 22,4% lln % lln Verworven studiep%. Gehele studierichting ,3% Verpleegkunde PBA ,94 75,8% Onderwijs: kleuteronderwijs PBA ,79 74,4% Orthopedagogie PBA ,00 61,7% Onderwijs: lager onderwijs PBA ,16 49,1% Sociaal werk PBA 158 7,46 57,1% Vroedkunde PBA 119 5,62 56,5% Onderwijs: secundair onderwijs PBA 95 4,49 50,9% Ergotherapie PBA 88 4,16 67,8% Toegepaste psychologie PBA 40 1,89 43,5% Biomedische laboratoriumtechnologie PBA 34 1,61 35,9% TSO 12,4 11,7 9,7 14,1 Personenzorg 11,5 9,5 9,5 13,1 GWW 8,1 7,7 9,9 11,1

7 7 Analyse: De studierichting profileert zich als doorstromingsrichting, maar een niet onbelangrijk gedeelte van de leerlingen studeert niet verder. Deze leerlingen behaalden geen beroepskwalificatie binnen de knelpuntberoepen van de sociale sector. Een belangrijk deel van de schoolverlaters zijn werkzoekend na één jaar, anderen vinden werk in verschillende sectoren. De verbreding van de studierichting GWW en de herprofilering van STW maakt dat beide studierichtingen inhoudelijk dicht bij elkaar aanleunen. De keuze voor studierichtingen in het hoger onderwijs is breed met een voorkeur voor onderwijs en de sociale sector. Het grootste deel van de leerlingen kiest voor professionele bacheloropleidingen. Bijgevolg geldt voor GWW dezelfde problematiek als voor de STW. Er is een te grote uitstroom naar het arbeidsveld voor een studierichting zonder aansluitende beroepskwalificatie. De slaagcijfers in het hoger onderwijs zijn laag voor een doorstromingsrichting, maar ze zijn wel beter dan voor STW. De doorstroming verloopt ook iets meer gericht naar de sociale sector. Mogelijk is dit te verklaren omdat leerlingen via stages en seminaries al in contact kwamen met deze sector en er zich reeds een goed beeld van vormden Jeugd- en gehandicaptenzorg Profiel in de breedte: specifiek vormende richting, in het bijzonder gericht op bijzondere jeugdzorg en de gehandicaptenzorg. Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op een gemiddeld theoretisch, conceptueel en formeel niveau. Concreet toepasbaar in de sector van de jeugd- en gehandicaptenzorg Doorstroming: doorstroom naar professionele bachelors en HBO- opleidingen waar zorg voor de jongere en de gehandicapte centraal staat binnen het studiegebieden sociaal-agogisch werk en binnen de lerarenopleiding. Kwalificatie: beroepskwalificatie van opvoeder/begeleider in de jeugden gehandicaptenzorg (klasse 2). Leerlingenaantal 6 e jaar ( ): 2198 Leerlingenaantal 6 e jaar KO ( ): 1670, 75,9 % van totaal Ingeschreven in het hoger onderwijs: 1332: 60,7% van de leerlingen. Doorstroming PB: 96,7 % - verworven studiepunten PB: 57,1%; Doorstroming AB hogeschool: 0,5%- verworven studiepunten AB hogeschool: 31,7% Doorstroming AB universiteit: 2,8% - verworven studiepunten AB universiteit: 22,2% lln % lln Verworven studiep. Gehele studierichting ,1 Orthopedagogie PBA ,13% 61,2% Sociaal werk PBA ,56% 54,0% Onderwijs: kleuteronderwijs PBA ,44% 68,5% Onderwijs: lager onderwijs PBA 124 9,31% 43,2% Verpleegkunde PBA 93 6,98% 59,3% Ergotherapie PBA 82 6,16% 57,0%

8 8 Toegepaste psychologie PBA 62 4,65% 56,5% Onderwijs: secundair onderwijs PBA 42 3,15% 45,4% Vroedkunde PBA 21 1,58% 59,4% Logopedie en audiologie PBA 15 1,13% 24,1% TSO 12,4 11,7 9,7 14,1 Personenzorg 11,5 9,5 9,5 13,1 JGZ 11,0 9,7 5,9 9,6 Analyse: de studierichting combineert beroepskwalificatie en doorstroming. Twee derde van de leerlingen verlaat de school en de tewerkstellingscijfers zijn iets beter dan gemiddeld zowel in vergelijking met het studiegebeid als met het hele TSO. Daartegenover staat dat de sector stelt dat de tewerkstellingsbehoefte van secundair opgeleide opvoeders/begeleiders in de gehandicaptenzorg zal verkleinen. Voor de bijzondere jeugdzorg is dit nu al het geval, men vraagt uitsluitend hoger opgeleiden. De doorstroming is het sterkst gericht naar de PBA meer in het bijzonder naar de orthopedagogie. Het aantal verworven studiepunten voor alle PBA opleidingen, is iets lager in vergelijking met het studiegebied. De Se-n-Se opleiding Leefgroepenwerking leidt naar dezelfde beroepskwalificatie. De tewerkstellingskansen voor JGZ zijn wel minder hoog Leefgroepenwerking (Se-n-Se) Profiel in de breedte: specifieke richting voor bijzondere jeugdzorg en de gehandicaptenzorg. Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op een gemiddeld theoretisch, conceptueel en formeel niveau. Concreet toepasbaar binnen de jeugd- en gehandicaptenzorg Doorstroming: eventuele doorstroming naar professionele bachelors en HBO5-opleidingen waar zorg voor de jongere en de gehandicapten centraal staat binnen het studiegebieden sociaalagogisch werk en binnen de lerarenopleiding. Kwalificatie: beroepskwalificatie van opvoeder/begeleider in de jeugd- en gehandicaptenzorg ( klasse 2)

9 9 Leerlingenaantal ( ): 376 Leerlingenaantal 6 e KO ( ):241, 64,0% van totaal TSO 12,4 11,7 9,7 14,1 Personenzorg 11,5 9,5 9,5 13,1 Leefgroepenwerking 7,4 5,0 4,2 7,1 Analyse: de studierichting is in eerste plaats arbeidmarktgericht en garandeert effectief in grote mate tewerkstelling. De tewerkstellingscijfers zijn beter dan de cijfers voor TSO en het studiegebied personenzorg. Probleem is de feitelijke doublure met de studierichting Jeugd- en gehandicaptenzorg. Beide opleidingen leiden tot eenzelfde beroepskwalificatie en de leerplandoelstellingen zijn ook zeer gelijkend. Verschillen zitten in de instroom ( Leefgroepenwerking rekruteert breder) en de plaats van de opleiding (Se-n-Se versus derde TSO). Tewerkstellingskansen na Leefgroepenwerking zijn beter Internaatswerking Profiel in de breedte: specifieke richting voor de vorming van internaatsmedewerkers Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op een gemiddeld theoretisch, conceptueel en formeel niveau. Concreet toepasbaar binnen het internaatswerk. Doorstroming: doorstromingsmogelijkheden naar professionele bachelors en HBO5-opleidingen waar zorg voor de jongere centraal staat binnen het studiegebied sociaal-agogisch werk en binnen de lerarenopleiding. Kwalificatie: beroepskwalificatie van internaatsmedewerker. Leerlingenaantal ( ): 29 Leerlingenaantal 6 e KO ( ): 23, 79,3% van totaal Analyse: nicheopleiding met 100 % tewerkstelling. De groei en specifieke problematiek van de internaten kunnen verdere uitbouw noodzakelijk maken. Mogelijk verbreding naar een beroepsprofiel van studiemeester- opvoeder (met sterke nadruk op studiebegeleiding). Op dit moment wordt inhoudelijk hetzelfde type van beroepsbeoefening beoogd als in JGZ/LGW, zij het binnen de specifieke context van het internaat. Nochtans behaalt men na deze opleiding de kwalificatie opvoeder/begeleider niet.

10 Tandartsassistent Profiel in de breedte: specifieke richting voor de vorming van tandartsassistenten. Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op een gemiddeld theoretisch, conceptueel en formeel niveau. Concreet toepasbaar binnen de tandartsassistentie. Kwalificatie: beroepskwalificatie van tandartsassistent. : nog geen relevante gegevens Analyse: nicheopleiding die elementen uit de studiedomein sociale wetenschappen, taal en economische wetenschappen combineert. Het Vlaams Verbond van Tandartsen verwacht dat de behoefte in de volgende jaren explosief zal groeien. Conclusie: verdere mogelijkheden van uitbouw over de studiedomeinen heen binnen Se-n-Se kader onderzoeken. Zeker studiegebiedoverstijgend bekijken Animator in de ouderenzorg Profiel in de breedte: specifieke richting voor de vorming van animatoren in de ouderenzorg. Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op een gemiddeld theoretisch, conceptueel en formeel niveau. Concreet toepasbaar binnen de animatie in de ouderenzorg. Kwalificatie: beroepskwalificatie van animator in de ouderenzorg. Leerlingenaantal ( ): 27 Leerlingenaantal 6 e KO ( ): 19 ll., 70,3% van totaal Elementen van analyse: nicheopleiding met quasi volledige tewerkstelling. De overheid beperkt het aantal opleidingen. Nagegaan moet worden of deze beperking inderdaad stoelt op actuele arbeidsmarktbehoeften.

11 Verzorging en Verzorging-voeding Profiel in de breedte: brede richting voor de vorming van verzorgenden in diverse sectoren van de directe zorg (kinderopvang, thuiszorg, bejaardenzorg) en indirecte zorg (tweede in voorbereiding van organisatiehulp in de derde ). Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op concreet en praktisch niveau. Toepasbaar binnen de verschillende sectoren van bejaardenzorg, thuiszorg en kinderopvang. Doorstroming mogelijk naar HBO5 Verpleegkunde en specialisatiejaren in de thuis en bejaardenzorg en de begeleiding in de kinderopvang. Kwalificatie: beroepskwalificatie van verzorgende (beperkte erkenning). Leerlingenaantal 3 e ( ):6276 Leerlingenaantal 3 e KO ( ):4269, 68,0 % van totaal BSO 14,4 11,9 9,5 15,7 Personenzorg 10,9 13,7 8,7 10,0 VZ 17,3 16,6 16,8 21,4 Analyse: De brede opleiding Verzorging is voor de meeste leerlingen een voorbereidende opleiding naar één van de zevende jaren of naar HBO5 Verpleegkunde. Bij de leerlingen die naar de arbeidsmarkt gaan is de werkloosheid hoog. Het percentage werkzoekenden ligt niet alleen systematisch hoger dan de gemiddelden, maar ook dan het gemiddelde voor heel het BSO. Dit lijkt op het eerste zicht verrassend binnen een sector met grote tekorten en knelpuntberoepen. Wellicht heeft dit te maken met het feit dat in de sector van de kinderopvang en in de sector van de residentiele bejaardenzorg de voorkeur wordt gegeven aan hoger opgeleiden (minimum zevende jaar). De enige sector waar verzorgenden echt nog terecht kunnen is de gezinszorg. Gezinszorg is op dit moment niet zo sterk aanwezig binnen de opleiding (weinig stages). De sector van de kinderopvang vindt de bestaande opleiding geen voldoende onderbouw voor het zevende jaar Kinderzorg en heeft twijfels bij een geïntegreerde opleiding Verzorging. De sector van de thuis- en bejaardenzorg is overtuigd van het belang van een geïntegreerde opleiding Verzorging.

12 Organisatiehulp Profiel in de breedte: brede richting voor de vorming van medewerkers in klein- en groothuishouding, voedingsdiensten, logistieke diensten van zorgsinstellingen, onderhoudsdiensten of technische diensten Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op concreet en praktisch niveau. Toepasbaar binnen de verschillende sectoren van klein- en groothuishouding, onderhoud, voeding, technische dienst. Doorstroming: naar specialisatiejaar Organisatieassistentie. Kwalificatie: beroepskwalificatie van logistiek assistent in ziekenhuizen en zorginstellingen. Leerlingenaantal 3 e ( ): 677 Leerlingenaantal 3 e ( ): 570, 84,2% van totaal BSO 14,4 11,9 9,5 15,7 Personenzorg 10,9 13,7 8,7 10,0 VZ 30,8 17,9 23,0 22,2 Analyse: De studierichting heeft geen duidelijk profiel dat gekoppeld is aan een beroepskwalificatie. Het grootste deel van de leerlingen studeert verder ( wellicht vooral in een zevende jaar). Voor diegenen die op de arbeidsmarkt terecht komen zijn de tewerkstellingscijfers zorgwekkend. De werkloosheids varieert gedurende de laatste vier jaar tussen 18 en 30%. De werkloosheid is hoger dan in elke andere studierichting binnen het studiegebied en significant hoger dan in BSO als geheel. Pogingen om de studierichting een duidelijker arbeidsmarkt profiel te geven (indirecte zorg, huishouding) riskeren de studierichting weinig aantrekkelijk te maken. Het breder profiel trekt leerlingen aan die de keuze voor een bepaalde sector uitstellen. Conclusie: De huidige studierichting leidt op onvoldoende wijze naar tewerkstelling. Een herprofilering is nodig Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige Profiel in de breedte: specifieke richting voor de vorming van zorgkundigen (bejaardenzorg) en verzorgenden binnen de thuiszorg. Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op concreet en praktisch niveau. Toepasbaar binnen de thuiszorg en de bejaardenzorg. Doorstroming mogelijk naar HBO5 Verpleegkunde.

13 13 Kwalificatie: beroepskwalificatie van zorgkundige. Leerlingenaantal ( ): 969 Leerlingenaantal KO ( ): 637, 65,7% van totaal BSO 14,4 11,9 9,5 15,7 Personenzorg 10,9 13,7 8,7 10,0 TBZ 8,3 6,3 7,4 5,7 Analyse: door het tekort aan zorgkundigen op de arbeidsmarkt (knelpuntenberoep) geraken de meeste afgestudeerden vlot aan werk. In de toekomst zullen de behoeften zeker nog toenemen. Door het bijkomend tekort aan verpleegkundigen wordt de opdracht van de zorgkundige omvattender en complexer Kinderzorg Profiel in de breedte: specifieke richting voor de vorming van begeleiders in de kinderopvang. Profiel in de diepte: verwerving van leerdoelen en verwerking van het geleerde op concreet en praktisch niveau. Toepasbaar binnen de sector kinderopvang (kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, kleuterschool). Kwalificatie: beroepskwalificatie van begeleider in de kinderopvang. Leerlingenaantal ( ): 1166 Leerlingenaantal KO ( ): 808, 69,6% van totaal BSO 14,4 11,9 9,5 15,7 Personenzorg 10,9 13,7 8,7 10,0 KZ 14,0 13,2 8,7 11,4 Analyse: Het overgrote deel van de afgestudeerden komt op de arbeidsmarkt. De tewerkstellings ligt iets lager dan voor het studiegebied, maar hoger dan voor BSO. Wellicht vinden afgestudeerden niet altijd onmiddellijk werk binnen de kinderopvang maar op basis van het getuigschrift van verzorgende ook in de residentiële bejaardenzorg en de gezinszorg. Kind en Gezin is van oordeel dat een éénjarige studierichting niet volstaat om competente begeleiders in de kinderopvang op te leiden. Men pleit voor een 'pedagogisch' gerichte opleiding. Men pleit dus voor een gescheiden opleiding of/en een opleiding op hoger niveau.

14

Boordtabellenset 2015-2016. Provincie Antwerpen

Boordtabellenset 2015-2016. Provincie Antwerpen Boordtabellenset 2015-2016 1 Prognose blking 2 +1,6% +0,2% -0,2% +0,2% 600.000 550.000 500.000 450.000 400.000 +1,5% +0,3% 0,0% +0,5% min 20 jarigen 20-39 jarigen 40-59 jarigen plus 60 jarigen 350.000

Nadere informatie

Een zorgjob Ik ga ervoor! Boordtabellenset 2015-2016 Lon Holtzer, zorgambassadeur, Vlaamse Overheid

Een zorgjob Ik ga ervoor! Boordtabellenset 2015-2016 Lon Holtzer, zorgambassadeur, Vlaamse Overheid Een zorgjob Ik ga ervoor! Boordtabellenset 2015-2016 Lon Holtzer, zorgambassadeur, Vlaamse Overheid 1 Prognose bevolking 2 18-jarigen 1991 2000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2025

Nadere informatie

Boordtabellenset 2015-2016. Provincie West-Vlaanderen

Boordtabellenset 2015-2016. Provincie West-Vlaanderen Boordtabellenset 2015-2016 1 Prognose blking 2 +1,6% +0,2% -0,2% +0,2% 450.000 +1,5% 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 2000 2010 2020 2030 0,0% -0,6% -0,4% min 20 jarigen 20-39 jarigen 40-59 jarigen

Nadere informatie

OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011

OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011 OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011 VOOROPLEIDING VERKORT TRAJECT 1 Certificaat polyvalent Verzorgende CVO Individuele

Nadere informatie

OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011

OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011 OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011 VOOROPLEIDING VERKORT TRAJECT 1 Certificaat polyvalent Verzorgende CVO Bekwaamheidsattest

Nadere informatie

OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011

OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011 OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011 VOOROPLEIDING VERKORT TRAJECT 1 Certificaat polyvalent Verzorgende CVO Bekwaamheidsattest

Nadere informatie

OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011

OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011 OVERZICHTSTABEL VERKORTE OPLEIDINGEN ZORGKUNDIGE IN DE CENTRA VOOR VOLWASSENENONDERWIJS OPLEIDINGSPROFIEL ZORGKUNDIGE 2011 VOOROPLEIDING VERKORT TRAJECT 1 Omgaan met complexe zorgsituaties (40lt) Certificaat

Nadere informatie

7de JAAR TSO EEN STUDIEKEUZE DIE BIJ JOU PAST. Algemeen TSO BSO

7de JAAR TSO EEN STUDIEKEUZE DIE BIJ JOU PAST. Algemeen TSO BSO 7de JAAR TSO EEN STUDIEKEUZE DIE BIJ JOU PAST 8 Se-n-Se INTERNAATSWERKING Se-n-Se LEEFGROEPENWERKING 9 EEN SPRINGPLANK NAAR HET ECHTE LEVEN Se-n-Se INTERNAATSWERKING TSO WELKOM IN INTERNAATSWERKING BIJ

Nadere informatie

Technisch onderwijs West-Vlaanderen Werkt 3, 2009

Technisch onderwijs West-Vlaanderen Werkt 3, 2009 West-Vlaanderen Werkt 3, 2009 in West-Vlaanderen dr. Marie Van Looveren sociaaleconomisch beleid, WES Jongeren uit het gewone secundair onderwijs kunnen na de eerste graad kiezen voor één van de volgende

Nadere informatie

[Centrumgids] Welkom. Campus Centrum staat voor. Inschrijvingen. Onze-Lieve-Vrouwcollege II Campus Centrum STUDIEAANBOD. 7de specialisatiejaren

[Centrumgids] Welkom. Campus Centrum staat voor. Inschrijvingen. Onze-Lieve-Vrouwcollege II Campus Centrum STUDIEAANBOD. 7de specialisatiejaren Onze-Lieve-Vrouwcollege II Campus Centrum Zavel 15, 9620 Zottegem STUDIEAANBOD Campus Centrum [Centrumgids] Welkom De school bevindt zich in het centrum van Zottegem en is gemakkelijk te bereiken met het

Nadere informatie

Bijlage: Planningscriteria Vrij Katholiek Secundair Onderwijs

Bijlage: Planningscriteria Vrij Katholiek Secundair Onderwijs 1 Bijlage: Planningscriteria Vrij Katholiek Secundair Onderwijs 1 Algemene criteria 1.1 Het leeuwendeel van de leerlingen vrij katholiek secundair onderwijs is op het niveau van de tweede/derde graad ingeschreven

Nadere informatie

IMK Dilsen-Stokkem. Imk Lanklaar Rotem. Verzorging-voeding, 2 de graad Verzorging, 3 de graad

IMK Dilsen-Stokkem.  Imk Lanklaar Rotem. Verzorging-voeding, 2 de graad Verzorging, 3 de graad www.instituutmariakoningin.be Imk Lanklaar Rotem IMK Dilsen-Stokkem Verzorging-voeding, 2 de graad Verzorging, 3 de graad Specialisatie Kinderzorg Specialisatie Thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige Eerste

Nadere informatie

IMK Dilsen-Stokkem. Imk Lanklaar Rotem. Jeugd- en gehandicaptenzorg 3 de graad

IMK Dilsen-Stokkem.  Imk Lanklaar Rotem. Jeugd- en gehandicaptenzorg 3 de graad www.instituutmariakoningin.be IMK Dilsen-Stokkem Jeugd- en gehandicaptenzorg 3 de graad Imk Lanklaar Rotem vzw KSO Zusters van de Voorzienigheid Rijksweg 168 3650 Dilsen-Stokkem Eerste graad IMK Lanklaar

Nadere informatie

W&M. Welzijn & maatschappij. Humane wetenschappen AT Sociale en technische TT wetenschappen Bio-esthetiek Haarzorg Verzorging-voeding P

W&M. Welzijn & maatschappij. Humane wetenschappen AT Sociale en technische TT wetenschappen Bio-esthetiek Haarzorg Verzorging-voeding P Welzijn & maatschappij W&M Humane AT Sociale en technische TT Bio-esthetiek TP Haarzorg P Verzorging-voeding P 24 Studiegids tweede graad Humane AT Aardrijkskunde 1 1 Geschiedenis 2 2 Nederlands 4 4 Frans

Nadere informatie

STUDIEGEBIED PERSONENZORG SINT-MARIA-INSTITUUT GEEL

STUDIEGEBIED PERSONENZORG SINT-MARIA-INSTITUUT GEEL STUDIEGEBIED PERSONENZORG SINT-MARIA-INSTITUUT GEEL STUDIEGEBIED PERSONENZORG TSO BSO 2 de graad STW VV 3 de graad STW JGZ VZ OH 2 Sociale & Technische Wetenschappen 2 DE GRAAD STW? Focus op Integrale

Nadere informatie

Kwalificatiebewijs voor kinderbegeleider (gezinsopvang en groepsopvang) en voor verantwoordelijke van maximaal 18 opvangplaatsen

Kwalificatiebewijs voor kinderbegeleider (gezinsopvang en groepsopvang) en voor verantwoordelijke van maximaal 18 opvangplaatsen Kwalificatiebewijs voor kinderbegeleider (gezinsopvang en groepsopvang) en voor verantwoordelijke van maximaal 18 opvangplaatsen PLAATS BINNEN ONDERWIJSSTRUCTUUR KWALIFICATIEBEWIJS VROEGERE BENAMING Secundair

Nadere informatie

W&M. Welzijn & maatschappij. Humane wetenschappen Sociale en technische wetenschappen Bio-esthetiek Haarzorg Verzorging-voeding

W&M. Welzijn & maatschappij. Humane wetenschappen Sociale en technische wetenschappen Bio-esthetiek Haarzorg Verzorging-voeding Welzijn & maatschappij W&M Humane wetenschappen Sociale en technische wetenschappen Bio-esthetiek Haarzorg Verzorging-voeding AT TT T 16 Studiegids tweede graad Humane wetenschappen AT Aardrijkskunde 1

Nadere informatie

STUDIEGEBIED PERSONENZORG (tso)

STUDIEGEBIED PERSONENZORG (tso) STUDIEGEBIED PERSONENZORG (tso) Tweede graad... Sociale en technische wetenschappen Derde graad Sociale en technische wetenschappen Gezondheids- en welzijnswetenschappen STUDIEGEBIED PERSONENZORG Studierichting

Nadere informatie

Studiegebied. (tso) Tweede graad... Sociale en technische wetenschappen. Derde graad...

Studiegebied. (tso) Tweede graad... Sociale en technische wetenschappen. Derde graad... Studiegebied (tso) Tweede graad... Sociale en technische wetenschappen Derde graad... Sociale en technische wetenschappen Gezondheids- en welzijnswetenschappen STUDIEGEBIED PERSONENZORG Studierichting

Nadere informatie

PERSONENZORG. Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen. voor directies en leraren studiegebied Personenzorg UITNODIGING

PERSONENZORG. Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen. voor directies en leraren studiegebied Personenzorg UITNODIGING REGIO OOST-VLAANDEREN Marialand 31 9000 GENT +32 9 223 11 25 www.katholiek PERSONENZORG Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen voor directies en leraren studiegebied Personenzorg UITNODIGING Inspiratiedag

Nadere informatie

IMK Verzorging-voeding, 2 de graad

IMK Verzorging-voeding, 2 de graad 1 IMK Verzorging-voeding, 2 de graad Belangstellingsgebied Welzijn en sociale wetenschappen leertraject praktisch De opleiding Verzorging-voeding (VV) is gesitueerd in de 2 de graad van het beroepssecundair

Nadere informatie

Medisch attest voor leerlingen voeding. Ruben Plees 2009

Medisch attest voor leerlingen voeding. Ruben Plees 2009 Medisch attest voor leerlingen voeding Ruben Plees 2009 KB tot onderwerping aan medisch toezicht van al de personen die door hun werkzaamheden rechtstreeks met voedingsstoffen in aanraking komen en die

Nadere informatie

Aan de verantwoordelijke beheersinstanties van de rusthuizen

Aan de verantwoordelijke beheersinstanties van de rusthuizen Omzendbrief WVG/KWAL/07/1 van 21 februari 2007 betreffende de vervanging van de omzendbrief van 2 juli 2004 houdende de kwalificatievereisten van de verzorgende personeelsleden in de rusthuizen Herkomst:

Nadere informatie

Studiegids derde graad 2016-2017 23

Studiegids derde graad 2016-2017 23 Humane wetenschappen Gezondheids- en welzijnswetenschappen Sociale en technische wetenschappen Schoonheidsverzorging Haarzorg Haarstilist Specialisatiejaar Verzorging Kinderzorg Specialisatiejaar Thuis-

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Personenzorg

Studieaanbod binnen het studiegebied Personenzorg Studieaanbod binnen het studiegebied Personenzorg Screening van de studierichtingen in het studiegebied Personenzorg in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld

Nadere informatie

Modernisering secundair onderwijs

Modernisering secundair onderwijs Modernisering secundair onderwijs Prof. dr. Lieven Boeve Directeur-generaal Naam van de spreker of dienst 1 Om de kwaliteit van onderwijs te bewaken en te verbeteren Onderwijs is niet in crisis maar er

Nadere informatie

IVV Sint-Vincentius. Iets voor jou? Sociale en Technische Wetenschappen 2de en 3de graad TSO Jeugd- en Gehandicaptenzorg 3de graad TSO

IVV Sint-Vincentius. Iets voor jou? Sociale en Technische Wetenschappen 2de en 3de graad TSO Jeugd- en Gehandicaptenzorg 3de graad TSO IVV Sint-Vincentius Iets voor jou? Sociale en Technische Wetenschappen 2de en 3de graad TSO Jeugd- en Gehandicaptenzorg 3de graad TSO Sociale en Technische Wetenschappen 2de en 3de graad TSO Je bent sociaal

Nadere informatie

Actualisering 3 de graad BSO Organisatiehulp. vanaf september 2012

Actualisering 3 de graad BSO Organisatiehulp. vanaf september 2012 Actualisering 3 de graad BSO Organisatiehulp vanaf september 2012 Visie op leren in studiegebied personenzorg COMPETENTIE ONTWIKKELEND LEREN 26-6-2012 Organisatiehulp vanaf 2012 2 Studiegebied Personenzorg

Nadere informatie

DOCUMENT. Toekomst SO: studiedomein taal en cultuur. 1 Situering. 2 Beschrijving van het studiedomein

DOCUMENT. Toekomst SO: studiedomein taal en cultuur. 1 Situering. 2 Beschrijving van het studiedomein Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT VVKSO Toekomst SO: studiedomein taal en cultuur 1 Situering In het nadenken over de toekomst van het secundair

Nadere informatie

W&M. Welzijn & maatschappij

W&M. Welzijn & maatschappij Welzijn & maatschappij W&M Humane wetenschappen AT Gezondheids- en TT welzijnswetenschappen Sociale en TT technische wetenschappen Schoonheidsverzorging T Haarzorg Haarstilist Specialisatiejaar Verzorging

Nadere informatie

GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSWETENSCHAPPEN

GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSWETENSCHAPPEN Onze school heet u van harte welkom in de studierichting: TSO 3 de graad GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSWETENSCHAPPEN Inschrijvingen: tijdens schooldagen en zomervakantie van 9u tot 12u en van 13u tot 16u Opendeurdag:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Inleidende bepalingen

Hoofdstuk 1. Inleidende bepalingen erkende en zelfstandige ko - MB kwalificatiebewijzen 1 Ministerieel besluit van 3 maart 2010 (BS 29 maart 2010) tot bepaling van de kwalificatiebewijzen voor medewerkers en verantwoordelijken van kinderopvangvoorzieningen

Nadere informatie

Immaculata TECHNISCH SECUNDAIR ONDERWIJS. Techniek-wetenschappen - STEM. Sociale en technische vorming

Immaculata TECHNISCH SECUNDAIR ONDERWIJS. Techniek-wetenschappen - STEM. Sociale en technische vorming Immaculata Immaculata biedt je opleidingen in het technisch en het beroepssecundair onderwijs. Je vindt er vooral jongeren met interesse in de mens, zijn omgeving en alle wetenschap en zorg die daarbij

Nadere informatie

Studiegebied. (bso) Tweede graad... Derde graad... Verzorging-voeding

Studiegebied. (bso) Tweede graad... Derde graad... Verzorging-voeding Studiegebied (bso) Tweede graad... Verzorging-voeding Derde graad... Verzorging Organisatiehulp Kinderzorg (7de jaar) Thuis- en bejaardenzorg (7de jaar) Organisatie-assistentie (7de jaar) STUDIEGEBIED

Nadere informatie

OCMW-raad van maandag 17 september 2018.

OCMW-raad van maandag 17 september 2018. Aanwezig: Ria Schepmans, OCMW-voorzitter Jo Roggen, burgemeester OCMW-raad van maandag 17 september 2018. Nadia Najem, Dany Ruysen, Tony Gakens, Evelyne Fontaine, Tommy Huybrighs, Tony Leyssens, Inge Reynders,

Nadere informatie

Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen 2015. Kiezen voor TSO, it makes Se-n-Se Provincie Antwerpen

Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen 2015. Kiezen voor TSO, it makes Se-n-Se Provincie Antwerpen Kiezen voor TSO, it makes Se-n-Se Provincie Antwerpen Onderzoek naar de aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt Alle schoolverlaters van 2013 worden 1 jaar lang gevolgd (tot en met juni 2014) Succes wordt

Nadere informatie

Brochure 2e, 3e graad en 7e jaar tso

Brochure 2e, 3e graad en 7e jaar tso Sint-Norbertusinstituut Stationsstraat 6, 2570 Duffel 015 30 38 58 mail@snorduffel.be www.snorduffel.be Sint-Norbertusinstituut Duffel LEREN EN LEVEN Brochure 2e, 3e graad en 7e jaar tso Schooljaar 2017-2018

Nadere informatie

PERSONENZORG. Vanuit onze ervaringen willen we jullie graag vragen:

PERSONENZORG. Vanuit onze ervaringen willen we jullie graag vragen: PERSONENZORG Dit artikel is een gezamenlijke bijdrage van de drie pedagogische begeleiders personenzorg (opvoedkunde - huishoudkunde verzorging) vanuit een streven naar meer vakkenintegratie en interdisciplinaire

Nadere informatie

Wat na campus Collegestraat?

Wat na campus Collegestraat? De informatie die u in dit bundeltje terugvindt, is een samenvatting van de gegevens die voor heel verzameld zijn in verband met het verder studeren én de gegevens die wij voor de leerlingen van het Sint-Jozefscollege

Nadere informatie

Brochure 1e graad A. Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april u.

Brochure 1e graad A. Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april u. Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart 2017 17 21 u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april 2017 17 21 u. Sint-Norbertusinstituut Duffel LEREN EN LEVEN Brochure 1e graad A Sint-Norbertusinstituut

Nadere informatie

Vernieuwing 2de graad bso. Voorscholingstraject: sessie 1

Vernieuwing 2de graad bso. Voorscholingstraject: sessie 1 Vernieuwing 2de graad bso Voorscholingstraject: sessie 1 Inhoudstafel Deel 1: Studiegebied personenzorg opnieuw bekeken? Deel 2: Welke visie op leren willen we meenemen? Deel 3: Leerplan 2de graad 26-6-2012

Nadere informatie

Een nieuw Koninklijk Besluit betreffende bedrijfsbeheer: gevolgen voor de scholen

Een nieuw Koninklijk Besluit betreffende bedrijfsbeheer: gevolgen voor de scholen Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VVKSO Een nieuw Koninklijk Besluit betreffende bedrijfsbeheer: gevolgen voor de scholen 1 Inleiding Het getuigschrift

Nadere informatie

2 e en 3 e graad. Economie en maatschappij DBG HDC HHH HHK MIN PAR SAL. 2 e graad. 3 e graad

2 e en 3 e graad. Economie en maatschappij DBG HDC HHH HHK MIN PAR SAL. 2 e graad. 3 e graad 2 e en Het studieaanbod is ingedeeld in vijf belangstellingsdomeinen: Economie en maatschappij Kunst en creatie Taal en cultuur Welzijn en maatschappij Wetenschap en techniek Binnen elk belangstellingsdomein

Nadere informatie

We hopen dat deze brochure jou en je ouders zal helpen bij het maken van je studiekeuze.

We hopen dat deze brochure jou en je ouders zal helpen bij het maken van je studiekeuze. Deze brochure wil jou en je ouders wegwijs maken in het studieaanbod van het Sint-Norbertusinstituut. Het Sint-Norbertusinstituut is immers een school met vele studiemogelijkheden in het secundair onderwijs.

Nadere informatie

Studieaanbod. 1 e graad DBG HDC HHH HHK MIN PAR SAL. 1 e leerjaar A. 1 e leerjaar B. 2 e leerjaar Basisopties. 2 e beroepsvoorbereidend leerjaar

Studieaanbod. 1 e graad DBG HDC HHH HHK MIN PAR SAL. 1 e leerjaar A. 1 e leerjaar B. 2 e leerjaar Basisopties. 2 e beroepsvoorbereidend leerjaar Studieaanbod 1 e graad DBG HDC HHH HHK MIN PAR SAL STR o 1 e leerjaar A Aanvulling Fr, Wi en/of projectwerk o Aanvulling Wi + Hotel - voeding Aanvulling Wi + STEM * Klassieke studiën o 1 e leerjaar B 2

Nadere informatie

Onderwijs en vorming. 1 73.609 leerlingen. Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse

Onderwijs en vorming. 1 73.609 leerlingen. Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Onderwijs en vorming Samenvatting 73.609 leerlingen (2012) 16.981 kleuters 26.537 kinderen in het lager

Nadere informatie

Het medisch attest voor leerlingen die met voedingswaren of voedingsstoffen in aanraking komen

Het medisch attest voor leerlingen die met voedingswaren of voedingsstoffen in aanraking komen Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO-2008-058 datum : 2008-09-19 gewijzigd : contact : jaak.palmans@vsko.be, 02 507 06 42

Nadere informatie

Jongeren helpen met een juiste studiekeuze: inleefdagen in het Ziekenhuis Maas en Kempen. ZMK en KaSOMK - Mosa-ic

Jongeren helpen met een juiste studiekeuze: inleefdagen in het Ziekenhuis Maas en Kempen. ZMK en KaSOMK - Mosa-ic Jongeren helpen met een juiste studiekeuze: inleefdagen in het Ziekenhuis Maas en Kempen ZMK en KaSOMK - Mosa-ic Wie zijn wij? Ziekenhuis Maas en Kempen twee campussen: campus Bree campus Maaseik Structurele

Nadere informatie

Algemene structuur. 2 de graad BSO

Algemene structuur. 2 de graad BSO Algemene structuur ASO 2 de graad TSO Economie Latijn Wetenschappen Handel Soc. en Techn. Wetenschappen BSO Kantoor Voeding-Verzorging ASO 3 de graad TSO Economie-Wiskunde Latijn-Wiskunde Wetenschappen-Wiskunde

Nadere informatie

Naar de 2 de graad secundair onderwijs

Naar de 2 de graad secundair onderwijs Naar de 2 de graad secundair onderwijs 2018-2019 Waarom is deze keuze belangrijk? Inhoud 1. Hoe kiezen? 2. Studieaanbod 3. Hulpbronnen 1. Hoe kiezen? 1. Jezelf goed inschatten 2. Weten wat er te kiezen

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Inleidende bepalingen

Hoofdstuk 1. Inleidende bepalingen VI.6. MB kwalificatiebewijzen 1 Ministerieel besluit van 3 maart 2010 (BS 29 maart 2010) tot bepaling van de kwalificatiebewijzen voor medewerkers en verantwoordelijken van kinderopvangvoorzieningen 1

Nadere informatie

Brochure 2e, 3e graad en 7e jaar bso

Brochure 2e, 3e graad en 7e jaar bso Sint-Norbertusinstituut Stationsstraat 6, 2570 Duffel 015 30 38 58 mail@snorduffel.be www.snorduffel.be Sint-Norbertusinstituut Duffel LEREN EN LEVEN Brochure 2e, 3e graad en 7e jaar bso Schooljaar 2017-2018

Nadere informatie

Worden wie je bent. Infobrochure tweede en derde graad. Katholiek Secundair Onderwijs Mol

Worden wie je bent. Infobrochure tweede en derde graad.  Katholiek Secundair Onderwijs Mol Worden wie je bent Infobrochure tweede en derde graad www.ksom.be Katholiek Secundair Onderwijs Mol 2 de graad 1 ste en 2 de leerjaar VERING Chemie Sport ASO Schilderwerk en decoratie (BSO) Houttechnieken

Nadere informatie

Volwaardige POSTSECUNDAIRE DAGOPLEIDINGEN

Volwaardige POSTSECUNDAIRE DAGOPLEIDINGEN Volwaardige POSTSECUNDAIRE DAGOPLEIDINGEN Je wil een nieuwe uitdaging direct na je secundaire opleiding? Je studeert aan het hoger onderwijs en kiest resoluut voor verandering? Kies voor een voedingsberoep!

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO Inhoud VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN Inleiding quiz Situering HW binnen SO Specifieke vakken binnen HW Lessentabel Profiel leerlingen Vervolgopleidingen Jaarplan Ruben Delafontaine Inleiding quiz Surf

Nadere informatie

Tweede graad tso. Techniek-wetenschappen

Tweede graad tso. Techniek-wetenschappen Tweede graad tso Techniek-wetenschappen In techniek-wetenschappen staan de wetenschapsvakken centraal. Je bouwt een grondige theoretische basis op, waarbij een stevig pakket wiskunde hoort. Bovendien verwerf

Nadere informatie

HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm. Horecagerelateerd onderwijs 2012

HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm. Horecagerelateerd onderwijs 2012 HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm Horecagerelateerd onderwijs 2012 Cijfers schooljaar 2011-2012 2013 Guidea - Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw Deze informatie werd met de grootste

Nadere informatie

HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm. Desk Research 2011. Horecagerelateerd onderwijs

HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm. Desk Research 2011. Horecagerelateerd onderwijs HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm Desk Research 2011 Horecagerelateerd onderwijs 2012 Guidea - Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw Deze informatie werd met de grootste zorg samengesteld.

Nadere informatie

naar de derde graad woensdag 10 mei 2017

naar de derde graad woensdag 10 mei 2017 naar de derde graad woensdag 10 mei 2017 Studieaanbod in het Onze-Lieve- Vrouwcollege 1ste graad campus Bevegem campus Centrum campus Grotenberge 1ste leerjaar A- 1ste leerjaar A-moderne 2de Grieks- 2de

Nadere informatie

LESSENTABELLEN 2013-2014. Het studieaanbod van het Koninklijk Atheneum Assebroek

LESSENTABELLEN 2013-2014. Het studieaanbod van het Koninklijk Atheneum Assebroek LESSENTABELLEN 2013-2014 Het studieaanbod van het Koninklijk Atheneum Assebroek Koninklijk Atheneum Assebroek GO! - Scholengroep 25 - Brugge-Oostkust Daverlostraat 132-8310 Assebroek 050/36.68.80 web:

Nadere informatie

DE JOBSTUDENTEN DIENEN AAN VOLGENDE VOORWAARDEN TE VOLDOEN: 2. Jobstudenten opvang moeten één van volgende kwalificatiebewijzen hebben:

DE JOBSTUDENTEN DIENEN AAN VOLGENDE VOORWAARDEN TE VOLDOEN: 2. Jobstudenten opvang moeten één van volgende kwalificatiebewijzen hebben: Het gemeentebestuur Hooglede zoekt JOBSTUDENTEN voor de dienst buitenschoolse kinderopvang De Boomgaard voor de krokus-, paas-, zomer- herfsten kerstvakantie! DE JOBSTUDENTEN DIENEN AAN VOLGENDE VOORWAARDEN

Nadere informatie

ANTWOORD. Vraag nr. 572 van 1 september 2011 van KATHLEEN DECKX

ANTWOORD. Vraag nr. 572 van 1 september 2011 van KATHLEEN DECKX VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 572 van 1 september 2011 van KATHLEEN DECKX Leerlingen BSO Slaagkansen hoger

Nadere informatie

Tweede en derde graad TSO

Tweede en derde graad TSO Tweede en derde graad TSO Farmaceutisch-technisch assistent (3de graad) Eigenheid: is een praktisch-technische richting wijdt je in in de wereld van geneesmiddelen, ziekten, voedingsstoffen is minder zwaar

Nadere informatie

De afstemming tussen onderwijs en werkveld in welzijn en zorg. In kaart brengen van sterktes, knelpunten, uitdagingen

De afstemming tussen onderwijs en werkveld in welzijn en zorg. In kaart brengen van sterktes, knelpunten, uitdagingen 21 november 2013 De afstemming tussen onderwijs en werkveld in welzijn en zorg Een Kempense analyse Doel In kaart brengen van sterktes, knelpunten, uitdagingen Aanbevelingen naar Betrokken partijen (gezamenlijke)

Nadere informatie

Studiegids derde graad

Studiegids derde graad Studiegids derde graad Algemene structuur tweede graad ASO TSO Economie wiskunde 4 u wiskunde 5 u Latijn wiskunde 4 u wiskunde 5 u Wetenschappen wiskunde 5 u Handel Sociale en Technische Wetenschappen

Nadere informatie

BACHELOR IN DE PEDAGOGIE VAN HET JONGE KIND ARTEVELDEHOGESCHOOL

BACHELOR IN DE PEDAGOGIE VAN HET JONGE KIND ARTEVELDEHOGESCHOOL Arteveldehogeschool Bachelor in de pedagogie van het jonge kind Joseph Gérardstraat 18 9040 Sint-Amandsberg 09/234.88.00 info.pedagogiejongekind@arteveldehs.be PRECEDENTENLIJST om (een) vrijstelling(en)

Nadere informatie

Studiebrochure IMK Dilsen-Stokkem

Studiebrochure IMK Dilsen-Stokkem www.instituutmariakoningin.be Studiebrochure IMK Dilsen-Stokkem vu: vzw KSO Zusters van de Voorzienigheid Rijksweg 168 3650 Dilsen-Stokkem IMK Dilsen-Stokkem Studieaanbod 1 Blz. Een waaier aan mogelijkheden

Nadere informatie

focus op vrijstelling voor studies in het kader van de knelpuntberoepen

focus op vrijstelling voor studies in het kader van de knelpuntberoepen focus op vrijstelling voor studies in het kader van de knelpuntberoepen U bent uitkeringsgerechtigd volledig werkloos? U hebt sinds tenminste 2 jaar uw studies of leertijd beëindigd? U hebt geen einddiploma

Nadere informatie

Studiekeuze voor de leerlingen van 1A en 1B

Studiekeuze voor de leerlingen van 1A en 1B Studiekeuze voor de leerlingen van 1A en 1B Examenperiode voor de leerlingen van 1A Halve dag systeem Examenrooster: op smartschool + in agenda Mogelijkheid tot instuderen op school Projectperiode voor

Nadere informatie

3 De eerste graad van het secundair onderwijs

3 De eerste graad van het secundair onderwijs 3 De eerste graad van het secundair onderwijs 3.1 Situering De startende leerlingen in het secundair onderwijs verschillen sterk van interesses, talenten en mogelijkheden. Bovendien bevinden ze zich in

Nadere informatie

ONDERWIJS September 2018

ONDERWIJS September 2018 ONDERWIJS September 2018 2018 Guidea - Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw Deze informatie werd met de grootste zorg samengesteld. Guidea, het Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw stelt zich

Nadere informatie

STUDIEGEBIED PERSONENZORG

STUDIEGEBIED PERSONENZORG STUDIEGEBIED PERSONENZORG Ingrid Molein, Annick Van der Stricht voor directies, leraren studiegebied Personenzorg (BSO en TSO) Een blik op het studiegebied Personenzorg Dit artikel dient aangevuld te worden

Nadere informatie

WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE

WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE Filip Van Laecke Raadgever Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen Situatieschets social

Nadere informatie

Modernisering Secundair Onderwijs versterken, verdiepen & verkennen

Modernisering Secundair Onderwijs versterken, verdiepen & verkennen Modernisering Secundair Onderwijs versterken, verdiepen & verkennen Vlaams Viceminister-president en Vlaams minister van Onderwijs, Hilde Crevits Waarom? Het goede koesteren en versterken waar nodig! te

Nadere informatie

Pedagogisch overleg 8 mei 2017

Pedagogisch overleg 8 mei 2017 Pedagogisch overleg 8 mei 2017 Agenda Onderwijshervorming OVUR Examenchecklist 1 september 2017 Onderwijshervorming Definitief Onderwijshervorming Eerste graad: september 2018 Tweede graad: september 2020

Nadere informatie

DE MAXIMUMFACTUUR IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS VAN DE PROVINCIE ANTWERPEN

DE MAXIMUMFACTUUR IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS VAN DE PROVINCIE ANTWERPEN DE MAXIMUMFACTUUR IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS VAN DE PROVINCIE ANTWERPEN Wat? De maximumfactuur omvat alle kosten die aangerekend worden voor zaken die noodzakelijk zijn om de eindtermen te behalen. Wat

Nadere informatie

DBM-Essen INFOBROCHURE DBM-Essen Kloosterstraat Essen - tel. 03 /

DBM-Essen INFOBROCHURE DBM-Essen Kloosterstraat Essen - tel. 03 / DBM-Essen INFOBROCHURE 2018 DBM-Essen Kloosterstraat 70-2910 Essen - tel. 03 / 690.19.10 - info@dbm-essen.be - www.dbm-essen.be Don Bosco-Mariaberginstituut, kortweg DBM-Essen, wil jongeren optimaal begeleiden

Nadere informatie

IK KLEUR MIJN TOEKOMST MET

IK KLEUR MIJN TOEKOMST MET IK KLEUR MIJN TOEKOMST MET www.sintmichiel.be www.sintmichiel.be INFOBROCHURE 2015 LATIJN SOCIALE ECONOMIE BOVENBOUW 2 DE EN 3 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS ONZE SCHOOL Het studieaanbod in Bovenbouw Sint-Michiel

Nadere informatie

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Algemene informatie De directie van het centrum kan je vrijstellingen verlenen van opleidingsonderdelen (modules). Dat betekent dat je bepaalde modules

Nadere informatie

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.

Nadere informatie

Geef je opleiding een STEM

Geef je opleiding een STEM Geef je opleiding een STEM Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen - Limburg 2011-2012 Onderzoek naar de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt Alle schoolverlaters van 2011 worden 1 jaar lang gevolgd (tot

Nadere informatie

Starten in het secundair onderwijs

Starten in het secundair onderwijs Starten in het secundair onderwijs Een overzicht Inleiding Structuur van het secundair onderwijs Wat verandert er in de toekomst? PAUZE Verhalen van kinderen Een goede schoolkeuze Waarmee rekening houden?

Nadere informatie

Vernieuwing 3de graad bso. Informatiesessie

Vernieuwing 3de graad bso. Informatiesessie Vernieuwing 3de graad bso Informatiesessie Inleidend Vernieuwen = ontwikkelen We willen ontwikkelen in overleg met de basis, vanuit een samenwerking met de pedagogische begeleiding. 26-6-2012 2 Inleidend

Nadere informatie

Tweede en derde graad ASO

Tweede en derde graad ASO Tweede en derde graad ASO Economie Eigenheid: wordt in twee paketten aangeboden: met meer moderne talen of met meer wiskunde het vak economie bestaat uit algemene economie en bedrijfswetenschappen (daar

Nadere informatie

STEM monitor april 2015 RITA DUNON

STEM monitor april 2015 RITA DUNON STEM monitor 2015 30 april 2015 RITA DUNON Doelstellingen STEM-actieplan STEM-actieplan 2012-2020 streeft op middellange termijn naar: Meer starters en afgestudeerden in STEM-opleidingen en richtingen

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Gezinsopvang en groepsopvang

Hoofdstuk 1. Gezinsopvang en groepsopvang 1 Ministerieel besluit van 23 mei 2014 tot uitvoering van het Kwaliteitsbesluit Buitenschoolse Opvang van 16 mei 2014 en tot wijziging van artikel 5 van het ministerieel besluit van 27 februari 2014 ter

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Provinciaal Instituut PIVA te Antwerpen

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Provinciaal Instituut PIVA te Antwerpen Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

PERSONENZORG. Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen. voor directies en leraren studiegebied personenzorg

PERSONENZORG. Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen. voor directies en leraren studiegebied personenzorg PERSONENZORG Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen voor directies en leraren studiegebied personenzorg Als pedagogisch begeleiders staan wij klaar om leraren, vakgroepen en scholen zo goed mogelijk

Nadere informatie

RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl 22 VERKORTE TRAJECTEN TOT HET CERTIFICAAT/DIPLOMA ZORGKUNDIGE

RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl 22 VERKORTE TRAJECTEN TOT HET CERTIFICAAT/DIPLOMA ZORGKUNDIGE RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl 22 Toelichting VERKORTE TRAJECTEN TOT HET CERTIFICAAT/DIPLOMA ZORGKUNDIGE De verkorte trajecten Zorgkundige zijn aangepaste trajecten op basis van de vooropleiding van de cursist.

Nadere informatie

PERSONENZORG. Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen. voor directies en leraren studiegebied Personenzorg

PERSONENZORG. Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen. voor directies en leraren studiegebied Personenzorg REGIO OOST-VLAANDEREN Marialand 31 9000 GENT +32 9 223 11 25 www.katholiek PERSONENZORG Ingrid Molein, Eef Rombaut en Tine Van Severen voor directies en studiegebied Personenzorg Werking van het PZ-team

Nadere informatie

Bemerkingen Administratie van de Individuele Arbeidsbetrekkingen (Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid) : cursief gedrukt.

Bemerkingen Administratie van de Individuele Arbeidsbetrekkingen (Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid) : cursief gedrukt. Voorgestelde afwijkingen op het verbod op nachtstages en zondagstages voor leerlingstagiairs in het voltijds gewoon secundair onderwijs en in de opleidingsvorm 4 van het buitengewoon secundair onderwijs

Nadere informatie

Selectieprocedure voor de functie van Zorgkundige C1-C2 (m/v) ten behoeve van het woonzorgcentrum Sint-Gerardus van het OCMW van Menen

Selectieprocedure voor de functie van Zorgkundige C1-C2 (m/v) ten behoeve van het woonzorgcentrum Sint-Gerardus van het OCMW van Menen Selectieprocedure voor de functie van Zorgkundige C1-C2 (m/v) ten behoeve van het woonzorgcentrum Sint-Gerardus van het OCMW van Menen 1 voltijdse functie 38/38 contract bepaalde duur vanaf 06-08-2018

Nadere informatie

// COLLEGE O.-L.-V.-TEN-DOORN BSO SPECIALISATIEJAAR

// COLLEGE O.-L.-V.-TEN-DOORN BSO SPECIALISATIEJAAR // COLLEGE O.-L.-V.-TEN-DOORN BSO SPECIALISATIEJAAR Elke Elke De De Waele Waele // BSO SPECIALISATIEJAAR HAARSTILIST PROFIEL VAN DE RICHTING Competentie 1: De afgestudeerde kan in een kappersteam werken

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Voeding

Studieaanbod binnen het studiegebied Voeding Studieaanbod binnen het studiegebied Voeding Screening van de studierichtingen in het studiegebied Voeding in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel Inleiding... 5 1 Beeld van het

Nadere informatie

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Algemene informatie De directie van het centrum kan je vrijstellingen verlenen van opleidingsonderdelen (modules). Dat betekent dat je bepaalde modules

Nadere informatie

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs

Nadere informatie

Studieaanbod binnen het studiegebied Maatschappelijke veiligheid

Studieaanbod binnen het studiegebied Maatschappelijke veiligheid Studieaanbod binnen het studiegebied Maatschappelijke veiligheid Screening van de studierichtingen in het studiegebied Maatschappelijke veiligheid in het voltijds secundair onderwijs 23 april 2015 Inhoudstafel

Nadere informatie

Sociale wetenschappen en welzij n

Sociale wetenschappen en welzij n Sociale en welzij n Humane Gezondheids- en welzij ns Sociale en technische Haarzorg Haarstilist Specialisatiejaar Verzorging Specialisatiejaar: Kinderzorg Specialisatiejaar Thuis- en bejaardenzorg / zorgkundige

Nadere informatie

Pedagogisch overleg 11 mei 2017

Pedagogisch overleg 11 mei 2017 Pedagogisch overleg 11 mei 2017 Agenda Onderwijshervorming OVUR Examen- en toetsvragen 1 september 2017 Onderwijshervorming Definitief Onderwijshervorming Eerste graad: september 2018 Tweede graad: september

Nadere informatie

Leerlingen die voor dit studiedomein kiezen, kiezen vanuit een ruime gemeenschappelijke interesse voor het economische.

Leerlingen die voor dit studiedomein kiezen, kiezen vanuit een ruime gemeenschappelijke interesse voor het economische. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT VVKSO Ronde van Vlaanderen (december 2013): toelichting bij de verdere invulling van de derde graad in de studiedomeinen

Nadere informatie