KLEURENLEER Robert Goede 4 mei 2008
|
|
- Agnes ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 KLEURENLEER 4 mei 2008
2 INHOUD pag 2 pag 3 pag 4 pag 5 pag 6 pag 7 pag 8 pag 9 pag 10 pag 11 pag 12 pag 13 pag 14 pag 15 pag 16 pag 17 pag 18 pag 19 pag 20 pag 21 pag 22 Kleurwaarneming - het licht - het materiaal - het oog VRAGEN Subjectieve waarneming -kleur en licht -kleur en omgeving voorbeelden van gezichtsbedrog -nabeeld of na-figuren -opppervlak en kleur VRAGEN Additieve kleuren Subtractieve kleuren Relatie tussen additieve en subtractieve kleuren Trucje (voor kleurmengen) VRAGEN VRAGEN Kleurordening -kleurtoon -verzadiging -helderheid Subtractieve kleurenmenging toegepast Under Colour Removal VRAGEN samenvoegen van de antwoorden 1
3 kleur en kleurwaarneming Zonder kleur ziet de wereld er grauw en saai uit. Aan de kleur herkennen mensen voorwerpen. Een kopje koffi e heeft een andere kleur dan een tafel. Dat het kopje rond is en niet plat zie je door de verschillen in licht en donker in de kleur van het kopje. Het waarnemen van kleuren behoort tot de gewoonste dingen van het dagelijks leven. De kleur is naast de vorm een belangrijk hulpmiddel bij het herkennen van voorwerpen om ons heen. Alles heeft kleur: het daglicht, de hemel, het landschap, onze huid en onze ogen. Alle dingen die wij maken om te dragen of te gebruiken zijn gekleurd. Kleur is zo vanzelfsprekend dat we er nauwelijks over nadenken. Toch bedriegt de schijn: de wereld op zich is volkomen kleurloos. De zichtbare wereld bestaat uit kleurloze materie en uit kleurloze elektro-magnetische trillingen die zich enkel en alleen door hun energie en hun golfl engten van elkaar onderscheiden. Het licht is de enige bron van deze kleuren. Maar als dit zo is hoe zien we dan al die kleuren van de natuur en hoe komen we aan de merkwaardige effecten die we met kleuren bereiken? Het antwoord op deze vragen kunnen we vinden in de natuur en het onderlinge verband van drie elementen: het licht als bron van de kleuren het materiaal dat iets met het licht doet het oog, dat de kleuren opvangt Drie elementen die nodig zijn om kleur te zien Licht Als bron van kleuren Materiaal die het licht weerkaatst of absorbeert Oog Als ontvanger en verwerker van de signalen 2
4 het licht Licht van de zon of van een gloeilamp lijkt dus wit, maar bestaat eigenlijk uit meerdere kleuren; zoals rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo (donkerblauw) en violet (de eerste letters vormen roggbiv) Dat zijn dezelfde kleuren als die je ziet in een regenboog. Dit spectrum zien we overigens ook in de fonkeling van een diamant, of in de nevel boven een waterval. Vroeger dacht men dat kleuren uit mengsels van licht en duisternis bestonden. Isaac Newton, een natuurkundige, ontdekte in 1665 bij toeval hoe kleur werkt. Newton ontdekte dat een bundel licht die door een prisma wordt geleid, uiteenvalt in een waaier van kleuren. Deze kleuren samen vormen het kleurenspectrum. De afzonderlijke kleuren heten spectrale kleuren. Het zelfde verschijnsel (licht door een prisma) zie je ook gebeuren bij het onstaan van de regenboog. Het licht valt door de regendruppeltjes heen en deze breken het licht op in de verschillende kleuren. En dan gaan we het nu wat moeilijker maken. Je weet nu dus dat wit licht opgebouwd is uit verschillende kleuren licht. Het lijkt wit maar eigenlijk is het een mengsel van verschillende kleuren gekleurd licht. Al die verschillende kleuren hebben een verschillende golfl engte. De golfl engtes van licht zijn eigelijk net als radiogolven. Ieder radiostation heeft zijn eigen golflengte. Licht bestaat uit een mengsel van meerdere lichtgolven met verschillen golfl engtes. Die golfl engte bepaalt om wat voor soort licht het gaat. Het licht met de kortste golfl engte dat zichtbaar is, is violet, dat met de langste is rood. Het spectrum van zonlicht zoals een mens het licht ziet. Hieruit blijkt dat we in staat zijn licht vanaf een golfl engte van ongeveer 400 nm tot een golfl engte van 700 nm waar te nemen. 3
5 Het materiaal Het licht wordt pas zichtbaar wanneer het tegen een voorwerp aanbotst. Tot die tijd is het licht voor ons dus ontzichtbaar. Oftewel, kleurloze elektro-magnetische trillingen. Vervolgens slurpt het oppervlakte of voorwerp sommige kleuren op en kaatst anderen terug naar het netvlies van je oog. De absorptie van licht wordt verricht door de kleurstofmoleculen die we vinden bij bloemen, bomen en dieren en bij verfstoffen en inkt, kortom bij nagenoeg elk voorwerp dat in de natuur voorkomt of door de mens is gemaakt. Hoewel de meeste kleurstofmoleculen uit een bescheiden aantal atomen (40 à 50) bestaan, kunnen ze een groot aantal bouwpatronen vormen. Elk patroon bezit zijn eigen manier van absorberen van bepaalde golfl engten en van het refl ecteren van andere. Zo wordt bijvoorbeeld de groene kleur van de meeste planten veroorzaakt door de speciale bouw van de kleurstof moleculen in het bladgroen. Als het witte licht op zo n plant valt, wordt het grootste deel van het blauwe en rode gebied van het spectrum door het bladgroen geabsor-beerd. Wat overblijft, groen en wat rood, wordt teruggekaatst en kan ons oog bereiken. En dan zien we een groen blad. Sneeuw = wit Dat opslurpen en wegkaatsen is een heel ingewikkeld verhaal maar misschien wordt het wat makkelijker met een voorbeeldje; sneeuw is wit omdat het alle kleuren terug kaatst. En alle kleuren samen is weer wit. Nog wat voorbeeldjes Steenkool is zwart. Steenkool slurpt alle kleuren op en kaatst helemaal niets terug naar je oog. Gras is groen omdat alle kleuren, behalve groen worden opgeslurpt en alleen de groene kleur wordt terug gekaatst naar je oog. Een banaan is geel, omdat het al het licht wordt opgeslurpt behalve het rode en groene licht. Je oog mengt het rood en groen met als resultaat; geel. 4
6 Het oog We kunnen voorwerpen zien omdat wij door de natuur voorzien zijn van een zeer gevoelig en gecompliceerde ontvangst-installatie die bestaat uit onze ogen, ons zenuwstelsel en onze hersenen. De lichtstralen die door onze ogen opgenomen zijn worden omgezet in de gewaarwording zien. Net zoals ons oor geluidsgolven opneemt en deze omzet in geluid. In het netvlies treffen we twee typen gevoelige cellen aan: de kegeltjes en de staafjes. De staafjes bevatten alle dezelfde soort pigment en zijn speciaal ontwikkeld voor het zien in het donker. Aangezien hier maar één soort pigment bij betrokken is kunnen wij in het donker geen kleur zien. De kegeltjes daarentegen zijn onderverdeeld in typen met verschillende pigmenten. Ze maken hierdoor het zien van kleuren mogelijk, maar zij functioneren alleen bij voldoende licht. Er zijn drie soorten kegeltjes, ieder met een eigen pigment. De pigmenten zijn gevoelig voor verschillende gedeelten van het spectrum; voor het gemak meestal aangeduid met het rode, groene en blauwe gebied. We zeggen daarom ook dat het witte licht praktisch gezien uit drie grondkleuren bestaat die elk ongeveer één derde deel van het spectrum beslaan (R G B). Samenvattend Wat we tot nu toe hebben besproken is het puur natuurkundige gedeelte van kleur en hoe wij dit werkelijk zien. Het kan als volgt worden samen gevat: Het, voor ons onzichtbare licht, valt op een voorwerp en wordt deels geabsorbeerd en deels gerefl ecteerd. Welk van de drie primaire kleuren (Rood Groen Blauw) wordt geabsorbeerd of gerefl ecteerd hangt af van de samenstelling van het materiaal. Het gerefl ecteerde licht komt in ons oog en wordt op ons netvlies door gevoelige cellen, de kegeltjes en de staafjes, omgezet naar beeld en doorgestuurd naar onze hersenen waar wij het als zien ervaren. 5
7 VRAGEN Plaats de verkregen letters van de goede antwoorden op de onderste strepen bij de corresponderende cijfers. 1) Wie ontdekte bij toeval in 1665 hoe kleur werkt en in elkaar zit? g - Leonardo Davinci h - Albert Einstein l - Isaac Newton i - Napoleon Bonaparte 2) Waar staat het begrip of afkorting ROGGBIV voor? R O G G B I V Gebruik de derde letter van het tweede woord 3) het onderlinge verband van drie elementen maakt dat we kleur kunnen zien Welke zijn dat? c - de blauwe lucht, het water en je ogen i - licht, materiaal en je ogen h - licht,materiaal en je hersenen f - geen van bovenstaande combinaties is goed 4) Hoe heten de gevoelige cellen in het netvlies van het oog waarmee kleur kan worden waargenomen? b - irissen l - kegeltjes p - pupillen s - staafjes 5) Een uil ziet beter in het donker dan de mens omdat de uil naar verhouding... i - meer staafjes en minder kegeltjes heeft dan de mens k - meer staafjes heeft dan de mens en evenveel kegeltjes p - meer kegeltjes heeft dan de mens en evenveel staafjes j - meer staafjes en meer kegeltjes heeft dan de mens 6) Wat is objectieve kleurwaarneming? b - dat je waarneemt wat je denkt te zien k - dat wat je waarneemt in het schemerdonker a - dat wat je waarneemt wat er werkelijk aan beeld en kleur aanwezig is l - dat wat je waarneemt tijdens een REM-slaap
8 Subjectieve waarneming Zoals we op de vorig pagina al zeiden: werkt zien als volgt. Ons oog werkt als een soort zender die het licht dat hij opvangt in onze hersenen omzet naar beeld. Het oog legt datgene vast wat er werkelijk aan beeld en kleuren te zien is. Dit heet objectieve waarneming. Mensen kunnen dingen ook verschillend zien. Wanneer je vier mensen naar een rode auto laat kijken zal de één zeggen hij is fel rood of kersenrood en de ander weer brandweer rood. Of het feit dat op een zonnige alles er vrolijker uitziet. Dit is subjectieve waarneming. Hoe iets wordt waargenomen hangt dus af van die gene die naar die kleur kijkt. Ook de omgeving speelt een grote rol in hoe wij kleuren zien. Kleur en licht kleur is niet altijd het zelfde. Het soort licht kan kleur veranderen. Gras is altijd groen, maar de kleur groen veranderd door de weersomstandigheden. Bij een bewolkte dag zal het er anders uitzien dan op een zonnige dag. Wanneer wij kleuren beoordelen in een drukkerij doen we dit ook altijd bij een daglicht-lamp. dit is kunstmatig nagebootst daglicht. Een gewone TL maakt kleuren koeler en een gloeilamp maakt kleuren warmer. Wanneer mensen kleren kopen zie je ook wel eens dat mensen zeggen, ik bekijk hem even buiten in het daglicht. Dit doen ze omdat het licht in een winkel vaak warm en degempt is waardoor de kleur van je nieuwe broek heel anders lijkt dan hij is. Wat licht zoal kan doen om het zien te beinvloeden kan je in de foto hierboven zien. Iemand op een podium staat onder groen licht. Dan blijft er weinig over van je roze huid. Kleur en omgeving Kleur wordt ook beinvloed door de omgeving van een voorwerp. mensen zien kleur meestal samen met andere kleuren. Hoe ze die kleur ervaren hangt ook af van de andere kleuren in de omgeving. Hiernaast zie je dit weergegeven. Sommige vierkantjes van dezelfde kleur lijken toch licht van kleur te verschillen wanneer je ze tegen een anders gekleurde achtergrond houdt. Wanneer je met diverse kleuren experimenteert, zal je anderzijds vaststellen dat papiertjes die lichtjes verschillend gekleurd zijn toch dezelfde kleur lijken te hebben wanneer je ze vergelijkt tegen een verschillende achtergrond. De grijze balk hiernaast heeft overal dezelfde kleur. Door zijn omgeving lijkt hij aan de ene kant donkerder dan aan de andere kant. 7
9 Kleur en ook het voorwerp kun je alleen zien wanneer er ook een achtergrond is. Als je naar de afbeelding hier onder kijkt zie je een aantal rare zwarte blokken. Als je wat langer kijkt, zie je ook wat anders. Dat komt omdat je oog zich eerst op de donkere kleuren richt en daarna op de lichtere. Hieronder zie je nog een paar van dit soort gezichts-bedrog-achtige dingen. Probeer in de stippen een verband te zien, lukt dit? En wat gebeurt er als het antwoord eenmaal bekend is? In deze potloodtekening van Sandro del Prete zie je waarschijnlijk een vrouw staan. Als je echter de vormen en contouren bekijkt dan zie je dat de vrouw gevormd wordt uit een drogend stel kniekousen, een wijnglas, een kat, een kast met een bloempot erop en een gordijn. Wie kent niet de vaas met de twee gezichten? In het platte vlak zien we óf de vaas óf de gezichten, nooit beide afbeeldingen tegelijk 8
10 Nabeeld of na-figuren mensen kunnen ook kleuren zien die er eigenlijk niet zijn. Als je lang naar een geel vierkantje kijkt, zie je langszaam daaromheen een paarse gloed ontstaan. Als je lang naar een rood vierkantje kijkt zie je op een gegeven moment een groene kleur. Onze zenuwen zorgen ook voor het ontstaan van bepaalde optische illusies. Kijk eens 25 seconden naar dit plaatje en daarna naar de lege kom! Waarschijnlijk zie je dan in de rechter kom ook een vis verschijnen! De vis die je in de kom ziet, noemen we een na-fi guur. Waar komen die na-fi guren nou vandaan? Ze zijn het gevolg van vermoeide kegeltjes. Dat zijn de zenuwen in je ogen die gevoelig zijn voor kleuren. Als je heel lang naar een bepaalde kleur staart (zoals bv naar die witte vis) worden de kegeltjes moe. Ze werken dan niet goed meer. Als je daarna naar een achtergrond met een andere kleur kijkt (zoals de vissenkom) zijn die kegeltjes nog steeds een beetje moe. Daardoor ontbreekt er kleur in het andere fi guur (de kom) in de vorm van het oude fi guur (de vis). Dat is het na-fi guur. Dit is er nog zo één. Kijk 25 seconden naar de 4 kleine stipjes in het midden. Doe vervolgens je ogen dicht en je hoofd naar achteren. Je kunt ook naar een witte achtergrond kijken om het nabeeld te zien. 9
11 Oppervlak en kleur we kijken nu nog even naar de relatie tussen opervlak en kleur. Hoe wij kleuren zien heeft namelijk ook te maken met de ondergrond waar die kleur op zit. Het maakt namelijk heel veel uit of inkt op papier wordt gedrukt met een glad oppervlak of met een ruw oppervlak. Zo maakt het ook uit hoe wit het te bedrukken papier is en hoe helder. Papier is wit wanneer het licht gelijkmatig wordt gerefl ecteerd. Papier is helder wanneer er een vleugje meer blauw wordt gerefl ecteeerd. Helder papier vehoogt het contrast tussen zwart en wit. Voor het drukken van kleur kunnen we dus het beste wit papier gebruiken. Er zijn vele papier soorten en die zullen een zelfde afdruk allemaal anders weergeven door de de kleur van het papier en de structuur van het papier. Wanneer papier vanzichzelf al licht gekleurd is dan zal deze al een deel van het licht absorberen en kunnen wij hierdoor de bedrukking niet meer goed waarnemen. Het papier heeft eigenlijk al wat licht opgeslokt. Een ruwe papiersoort heeft een hobbelig oppervlak. Hierdoor kan niet al het licht goed terug komen in ons oog. Het gaat alle kanten op zodra het wordt gerefl ecteerd (zie model A) A PAPIER Waneer het papier glad is en dus een gelijkmatig oppervlak heeft kan al het licht ons oog gelijkmatig bereiken en hebben we dus optimaal beeld. (zie model B) B PAPIER Voor drukwerk kunnen we dus zeggen dat wit en glad papier het beste resultaat geeft voor het waarnemen van kleuren. 10
12 VRAGEN Plaats de verkregen letters van de goede antwoorden op de onderste strepen bij de corresponderende cijfers. 7) Wat is subjectieve waarneming? a - dan zien we wat er werkelijk is n - iets zien wat door gevoel of omgeving wordt beinvloed t - het vermogen om door muren heen te kijken w - een paranormaal verschijnsel 8) Kijk goed naar deze zwarte blokjes. Wat zie je hier? Gebruik de tweede letter van dit ding 9) wat is het verschijnsel nabeeld e - dit is beeld wat je nog ziet wanneer je al niet meer naar een voorwerp kijkt y - dit is beeld wat je ziet voor je naar een voorwerp kijkt p - dit is beeld wat je ziet wanneer je je oren en ogen en neus dicht knijpt 10) kijk 25 seconden naar de 4 stipjes in het midden van het onderstaan figuur. Wie zie je wanneer je ogen dicht doet? gebruik de 5-e letter van zijn naam. Gebruik de vijfde letter van de naam van deze persoon. 11) Welk van de onderstaande papiereigenschap heeft geen invloed op de kleur? w - De witheid van het papier p - De structuur van het papier l - De dikte van het papier
13 Additieve kleuren in het begin van deze reader hebben we al besproken hoe er vroeger werd gedacht over kleuren en hoe deze werden gezien. Ook hoe het spectrum werkt zal ons nu duidelijk zijn. De wereld om ons heen bestaat uit miljoenen kleuren. Het moet dus ook mogelijk zijn de kleuren van het witte licht op miljoenen manieren te combineren. Uit het spectrum van wit licht worden slechts drie kleuren gebruikt om al die andere kleuren te maken. Het zijn Rood, Groen en Blauw. Met deze drie kleuren kunnen we alle andere kleuren namaken. We noemen ze primaire ROOD lichtkleuren en kunnen op verschiilende manieren gecombineerd MAGENTA worden. Hoe additieve kleurmenging GEEL in elkaar zit, kunnen we laten zien in een donkere kamer. Eerst zie je niets, je ziet zwart. Uit een projector wordt een bundel licht geprojecteerd, bijvoorbeeld rood. GROEN Uit een andere projector wordt hier BLAUW een andere gekleurde lichtbundel, CYAAN bijvoorbeeldgroen, overheen geprojecteerd. Er onstaat nu een nieuwe lichtkleur: GEEL. Deze lichtkleur geel is een mengkleur. Een mengkleur noemen we ROOD een secundaire kleur. Als uit een GROEN andere projector over het gele licht BLAUW nog blauw licht geprojecteerd wordt, is het resultaat wit licht. Rood, groen en blauw licht bij elkaar opgeteld geeft dus wit licht. wanneeer het witte licht op het groene gedeelte van de kikker valt worden blauw en rood geabsorbeerd en groen gereflecteerd Bij deze bananen worden twee kleuren gereflecteerd, groen en rood. Deze worden samen in het oog tot geel gemengt 12
14 Subtractieve kleuren Voor het uitwerken van ideeën gebruikt de vormgever verf. Met verf in de kleuren rood, geel, blauw, zwart en wit kun je alle kleurtinten maken. Met gele en blauwe verf kun je bijvoorbeeld de kleur groen maken; rode en gele verf geeft oranje. Het subtractieve kleurproces wordt gebruikt in de Grafi Media branche om pigmenten zoals inkten of toners te combineren om kleur te produceren. De drukker zet de ideeën van de vormgever om in drukwerk. Een drukker gebruikt hiervoor geen verf maar drukinkt. De inkt is er in vier kleuren: CYAAN, MAGENTA, GEEL en ZWART (vanwege de engelse benaming is het dus cyaan, magenta, yellow and black CMYK) Cyaan, magenta en yellow zijn de subtractieve primaire kleuren. Zowel in het additieve als in het subtractieve kleurproces worden kleuren met elkaar gemengd. Het verschil is dat in het subtractieve kleurproces niet licht wordt gemengd maar pigmenten, zoals inkt of toners. Dit proces wordt het subtractieve kleurproces genoemd. Bij dit proces worden door de verschillende pigmenten bepaalde lichtkleuren geabsorbeerd en daardoor kunnen die niet ons oog bereiken. CYAAN PAPIER Bijvoorbeeld cyaan, als daar het licht op valt dan wordt rood geabsorbeerd en blauw en groen worden gerefl ecteerd, deze twee lichtkleuren vormen samen weer de gewaarwording cyaan. De pigmenten ontrekken dus bepaalde delen van het licht en het restant komt in ons oog. Wil je groen drukken dan moet je yellow en cyaan over elkaar heen drukken. Het rood uit het witte licht wordt door cyaan geabsorbeerd en het blauw wordt door yellow geabsorbeerd. Wat overblijft van het witte licht wordt gerefl ecteerd door het witte papier en bereikt ons oog. Dit is Groen. Yellow CYAAN PAPIER 13
15 Relatie tussen additieve- en subtractieve kleurmenging Wanneer je subtractieve primaire kleuren mengt zal het resultaat anders zijn dan wanneer je additieve primaire kleuren met elkaar mengt. Denk eraan dat het additieve kleursysteem wordt gebruikt om lichtkleuren te mengen. De substractieve wordt toegepast om pigment te mengen. wat opvalt is, dat wanneer je wat beter kijkt naar deze twee manieren van mengen, dat er een interessante relatie tussen additieve- en subtractieve kleurmenging bestaat. Als je goed kijkt zie je dat wanneer je rood en blauw licht op elkaar laat vallen er MAGENTA ontaat. Wanneer je blauw en groen op elkaar laat vallen ontstaat er CYAAN. Wanneer je groen en rood op elkaar laat vallen ontstaat er YELLOW. Additieve kleurmenging (licht) Wanneer je naar het subtractieve diagram kijkt zie je het volgende: Als je yellow en magenta over elkaar heen drukt dan krijg of zie je de kleur ROOD, wanneer je cyaan en magenta over elkaar heen drukt zie je de kleur BLAUW. En als laatste wanneer je yellow en cyaan over elkaar heen drukt krijg je GROEN. Subtractieve kleurmenging (pigment) Probeer te onthouden dat het belangrijkste verschil tussen additieve kleurmenging en subtractieve kleurmenging is: wanneer je gelijke hoeveelheden ROOD, GROEN en BLAUW licht met elkaar mengt dit WIT licht opleverd. dus: ROOD + GROEN + BLAUW = WIT licht Wanneer je bij een subtractieve menging gelijke hoeveelheden CYAAN, MAGENTA en YELLOW over elkaar heen drukt, dit zwart beeld opleverd (licht bereiktdan niet ons oog). dus: CYAAN + MAGENTA + YELLOW = ZWART beeld 14
16 Trucje CYAAN BLAUW GROEN MAGENTA YELLOW ROOD Om nou makkelijk(er) te kunnen onthouden welke subtractieve kleur er ontstaat uit welke twee additieve kleuren. Of welke additieve kleur er onstaat uit welke twee subtractieve kleuren heb ik twee driehoeken getekend. De ene driehoek heeft de drie primaire subtractieve kleuren, de ander (omgekeerde) driehoek de additieve kleuren. voorbeeld: ik meng yellow met cyaan dan is de additieve kleur die ontstaat af te lezen op de punt daar tussenin. de lichtkleuren blauw en rood vallen op elkaar dan zie ik dus... magenta 15
17 VRAGEN Plaats de verkregen letters van de goede antwoorden op de onderste strepen bij de corresponderende cijfers. 12) Welk van de onderstaande kleuren is geen primaire lichtkleur? i - blauw e - geel j - groen k - rood 13) Een additieve kleurmenging is het...? t - onttrekken van lichtkleuren q - onttrekken van pigmentkleuren v - optellen van lichtkleuren w - optellen van pigmentkleuren 14) Gelijke hoeveelheden van de primaire additieve kleuren geeft...? g - wit pigment j - wit licht r - zwart licht m - zwart pigment 15) Een blauw voorwerp wordt waargenomen doordat het gereflecteerde licht... r - voor één deel is geabsorbeerd z - voor twee delen is geabsorbeerd a - geheel is geabsorbeerd c - geheel is gerefl ecteerd 16) Een geel voorwerp wordt waargenomen doordat... t - rood en groen worden gerefecteerd p - blauw en rood worden gerefl ecteerd n - blauw en groen worden gerefl ecteerd l - rood, groen en blauw worden gerefl ecteerd 17) Welk van de onderstaande kleuren is geen primaire subtractieve kleur? n - blauw g - geel h - magenta l - cyaan 18) Gelijke hoeveelheden van de primaire subtractieve kleuren geeft...? a - wit pigment z - wit licht x - zwart pigment j - zwarte kleuren indruk
18 VRAGEN Plaats de verkregen letters van de goede antwoorden op de onderste strepen bij de corresponderende cijfers. 19) Welke twee subtractieve primaire kleuren maken samen groen? s - geel en rood f - geel en magenta d - blauw en geel b - cyaan en geel BLAUW CYAAN GROEN 20) Welke twee kleuren moeten worden geabsorbeerd om rood te zien? o - magenta en geel t - blauw en magenta z - blauw en groen v - groen en geel 21) Welke twee kleuren moeten worden geabsorbeerd om groen te zien? s - blauw en rood a - blauw en geel r - magenta en blauw u - cyaan en blauw MAGENTA ROOD YELLOW
19 Kleurenordening Kleuren kunnen doorzichtig en ondoorzichtig zijn. Anders gezegd: er zijn transparante en dekkende kleuren. Bij transparante verf of inkt kun je de onderliggende laag zien. Een dekkende verf zorgt er voor dat je de onderliggende laag niet meer ziet. Bij kleuren horen nog meer begrippen. Deze begrippen hebben te maken met de kleurindruk: -kleurtoon -helderheid -verzadiging Kleurtoon Kleurtoon is de naam die we aan een keur geven, dus rood, blauw geel, paars of bruin. We kunnen het ook specifi eker aangeven, bijvoorbeeld geelgroen, roodbruin en paarsblauw. Kleurtonen gaan geleidelijk in elkaar over. De kleuren zwart, wit en grijs worden niet genoemd in het rijtje van mogelijke kleurtonen. Dit komt omdat deze kleuren geen kleurtoon bezitten, het zijn neutrale kleuren. kleurtoon het best weergegeven in de vorm van een ononderbroken, aan het spectrum gerelateerde kleurencirkel Verzadiging Een verzadigde kleur is een kleurtoon op volle sterkte. Als we wit toevoegen veranderd deze verzzadiging. Hij neemt af. Hoe meer wit je toevoegd aan een kleurtoon hoe minder de verzadiging wordt. Van volledige verzadiging neemt de kleurtoon geleidelijk af tot je niet meer van kleur kunt spreken. hier zie je de verzadiging afnemen door toevoeging van wit optimaal verzadigde kleur in haar zuiverste toestand hier zie je de helderheid afnemen door toevoeging van zwart Helderheid Wat helderheid inhoudt, wordt duidelijk als je een gekleurd vlak in fel licht bekijkt en daarna in de schaduw. De kleurtoon is het zelfde gebleven maar in de schaduw lijkt de kleur donkerder dan in fel licht. Door de schaduw neemt de helderheid af. De helderheid van de kleur neemt dus af als er meer zwart wordt toegevoegd. 18
20 subtractieve kleurmenging toegepast Wanneer we kijken naar de toepassing van subtractieve kleurmenging, dus het gebruik van toners en inkten op printers en drukpersen, zien we dat we alle kleuren kunnen krijgen door cyaan, magenta en yellow met elkaar te mengen. de vier kleuren over elkaar heen gedrukt Hieronder zie je een kleinstukje opgeblazen om eens beter te bekijken hoe dit beeld nou gevormd wordt. De kleine rasterpuntjes in de kleuren C M Y K zijn te klein voor ons, om los van elkaar te zien. gele puntjes met wat magentapuntjes er overheen gedrukt zal op een afstandje dus oranje lijken. Zo zie je dat een vlinder die eigenlijk uit duizenden kleuren en kleurtinten bestaat uit slechts drie primaire subtractieve kleuren (CMY) en zwart is opgebouwd. Ditzelfde kan ook bij een enkele kleur worden toegepast zoals je vaak ziet bij huisstijlkleuren van bedrijven. Wanneer je vier van deze drukvormen over elkaar heen drukt krijg je een behoorlijk dikke inktlaag. Deze inkt laag heeft tot gevolg dat het drukwerk er langer over doet om te drogen en het papier kan omkrullen omdat inkt een nat goedje is en papier hier niet zo goed tegen kan. Om tot een zelfde resultaat te komen met minder inkt is UCR uitgevonden. UCR betekend: Undercolour Reduction of Undercolour Removal. 19
21 UCR (Undercolour removal) Eerder hebben we al verteld dat drie gelijke delen van de subtractieve primaire kleuren tot resultaat zwart heeft. Of grijs, dit is afhankelijk van de hoeveelheid. Wat men met UCR doet is dat je een deel van de drie kleuren die grijs vormen vervangt door zwart. Dit ziet er als volgt uit; Als voorbeeld nemen we de kleur groen van het woord `LOGO. Deze kleur bestaat uit een bepaalde hoeveelheid cyaan, magenta en yellow. Dit is af te lezen in de grafi ek hieronder. 100% 90% 80% 70% Onder UCR verstaan we het weghalen van menggrijs en dit vervangen voor zwart. In de grafi ek zie je verschillende mengdelen van cyaan, magenta en yellow om tot dit groen te komen. Van magenta is het minst nodig. De magenta kun je nu samen met een gelijke hoeveelheid cyaan en yellow vervangen voor zwart (raster). Immers, deze drie gelijke hoeveelheden hadden anders ook grijs geweest. 60% 50% 40% 30% 20% 10% Cyaan Magenta Yellow Black UCR kan in verschillende percentages plaatsvinden. Je kan het gelijke deel in zijn geheel vervangen, je spreekt dan van 100% UCR. Je kan ook zeggen ik laat een deel ongemoeid en je praat dan over bijvoorbeeld een 80% UCR. Er vanuitgaande dat wij een 100% UCR toepassen zal het er in de grafi ek er zo uitzien: 100% 90% 80% Het grote voordeel van UCR is dat je minder toner of inkt nodig hebt, je papier niet zo snel omkrult en dat je productieproces stabieler verloopt. Minder last van kleurschommelingen dus. 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Cyaan Magenta Yellow Black 20
22 VRAGEN Plaats de verkregen letters van de goede antwoorden op de onderste strepen bij de corresponderende cijfers. 22) Met kleurtoon wordt bedoeld? r - een bundel wit licht j - een dekkende kleur a - de naam van een kleur g - een verzadigde kleur 23) Als aan een drukinkt transparant-wit wordt toegevoegt, heeft dit invloed op... o - breking m - helderheid l - kleurtoon k - verzadiging 24) Welk van de onderstaande kleuren behoort niet tot de neutrale kleuren?. - zwart! - groen? - wit, - grijs 25) Het voordeel van UCR is? n - dat er minder gekleurde toner wordt gebruikt l - dat het papier minder krult h - antwoord n en l zijn goed p - geen van bovenstaande antwoorden 26) De kleurtoon is... l - de lightness of brightness van een kleur i - de roodheid, groenheid of blauwheid van een object j - de verzadiging van een kleur n - de meting van hoe ver een kleur is verwijderd van neutraal 27) De verzadiging is... x - de lightness of brightness van een kleur d - de roodheid, groenheid of blauwheid van een object b - de verzadiging van een kleur a - de meting van hoe ver een kleur is verwijderd van neutraal 28) De helderheid is... t - de lightness of brightness van een kleur r - de roodheid, groenheid of blauwheid van een object z - de verzadiging van een kleur c - de meting van hoe ver een kleur is verwijderd van neutraal
23 Vul de letters nu in en kijk naar de uitkomst van de zin. Als het goed is zie je nu een harte-wens van een student met een full-time baan en een gezin die het voor dit jaar wel een beetje heeft gehad!
toets kleurenleer toets kleurenleer toets kleurenleer
cor haima toets kleurenleer toets kleurenleer toets kleurenleer Inleiding In deze opdracht worden opdrachten gegeven naar aanleiding van de cd-rom Basiskleur van het GOC. Getracht is zoveel mogelijk te
Nadere informatieDesign en decoratie. Kleur is overal om je heen
2. Kleuren Overal om je heen zie je kleuren. De ene kleur valt meer op dan de andere kleur. Van de ene kleur word je vrolijk en van de andere kleur juist somber. Kleur speelt een hele belangrijk rol in
Nadere informatieKleurruimten - Photoshop
Kleurruimten - Photoshop RGB RGB is een kleurmodel dat in de een of andere variant gebruikt wordt door camera's en monitoren. Bekende varianten zijn AdobeRGB en srgb. Het maakt gebruik van de primaire
Nadere informatie6,2. Werkstuk door een scholier 1565 woorden 1 december keer beoordeeld. Natuurkunde. Wat is kleur?
Werkstuk door een scholier 1565 woorden 1 december 2002 6,2 174 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Wat is kleur? Zodra s'morgens het eerste licht er is, kunnen wij vaag kleuren onderscheiden. Bij verschillende
Nadere informatieVRAGENBLAD 1. gsm. zon. haard / kachel / verwarming laser. Rood Oranje Geel Groen Blauw (nu cyaan) Indigo (nu blauw) Violet
VRAGENBLAD 1 Kleur kan alleen waargenomen worden als er licht is. Licht bestaat uit elektromagnetische stralen in de vorm van golven De afstand die een golf aflegt binnen één seconde is de golflengte Het
Nadere informatieOm kleuren te kunnen zien, heb je licht nodig. Maar waar komt licht vandaan? Lichtbron energiebron lichtkleur. gloeilamp stopcontact geel/bruinig
practicum Kleur is een illusie Zoals jullie hebben gelezen, werkt Jac Barnhoorn (zie interview bladzijde 1) bij Océ Technologies. Met printers van Océ kun je grote kleurafbeeldingen of bijvoorbeeld bouwtekeningen
Nadere informatieEEN STRAALTJE KLEURENLEER
EEN STRAALTJE KLEURENLEER Barend de Jong www.barenddejong.nl 2009 Het oorspronkelijke wezen van de kleur is een dromerig klinken, is tot muziek geworden licht (Johannes Itten 1888-1967) Op de kleuterschool
Nadere informatieTekstboek. VMBO-T Leerjaar 1 en 2
Tekstboek VMBO-T Leerjaar 1 en 2 JHB Pastoor 2015 Arnhem 1 Inhoudsopgave i-nask Tekstboek VMBO-T Leerjaar 1 en 2 Hoofdstuk 1 Licht 1.1 Licht Zien 3 1.2 Licht en Kleur 5 1.3 Schaduw 10 1.4 Spiegels 15 Hoofdstuk
Nadere informatieBijvoorbeeld: Rood, je ziet een rood voorwerp omdat de rode lichtgolven op het voorwerp weerkaatsen, en alle andere lichtgolven door het voorwerp
Wat is kleur? Om kleur te kunnen zien hebben we altijd een lichtbron nodig, Is het donker dan zien we niks Een lamp, de zon kleur is eigenlijk niets anders dan weerkaatsing van licht Bijvoorbeeld: Rood,
Nadere informatieFormatieve toets. Versie 1 KLEUR BASIS
Formatieve toets Versie 1 KLEUR BASIS Naam deelnemer: Lesgroep: Studentennummer: Datum: Instructie voor het maken van de toets: Deze toets meet de kennis van de reader Basiscursus kleur en de daarbijhorende
Nadere informatieWat is kleur eigenlijk?
Wat is kleur eigenlijk? Kleur kan je eigenlijk zien als licht. In een witte lichtstraal, bijvoorbeeld een straal van de zon, zitten alle kleuren van de regenboog. Weerkaatst zo n straal op een voorwerp
Nadere informatieT1 Wat is licht? FIG. 3 Zo teken je een lichtstraal. De pijl geeft de richting van het licht aan.
T1 Wat is licht? Lichtbron, lichtstraal en lichtsnelheid Licht ontstaat in een lichtbron. Een aantal bekende lichtbronnen zijn: de zon en de sterren; verschillende soorten lampen (figuur 1); vuur, maar
Nadere informatieKleursoorten. Kleuren 1. Lettertypelijst. Werken met kleuren. Papierverwerking. Onderhoud. Problemen oplossen. Beheer. Index
Kleuren 1 Met de printer kunt u afdrukken in kleur. Met kunt u bepaalde zaken benadrukken en voegt u iets extra's toe aan uw afdrukken en informatie. Gekleurde afdrukken zijn leesbaarder en worden dan
Nadere informatieUitwerkingen 1. Opgave 1 Bij mist wordt het licht door de waterdruppeltjes weerkaatst. Opgave 2 Groter Kleiner. Opgave 3
Uitwerkingen 1 Opgave 1 Bij mist wordt het licht door de waterdruppeltjes weerkaatst. Opgave 2 Groter Kleiner Opgave 3 Opgave 4 Licht, steeds donkerder (bij halfschaduw), donker (kernschaduw), steeds lichter
Nadere informatieVerzadigde kleuren/ zuivere kleuren
Kleurencirkel Een kleurencirkel is een gemakkelijke manier om kleuren te rangschikken. In een cirkel zie je de primaire kleuren citroengeel, magenta rood en cyaanblauw. Daar tegenover liggen de secundaire
Nadere informatieKleur. De 7 spectrale kleuren Kleurencirkel van Johannes Itten. Begrippen klas 1 t/m 3. Violet Indigo Blauw Groen Geel Oranje Rood
Kleur De zon is onze natuurlijke lichtbron. Het zonlicht bestaat uit golflengtes die trillen. De golflengtes trillen met verschillende snelheden. Onze ogen zien iedere golflengte als een andere kleur.
Nadere informatieCOLOURMANAGEMENT BASISINSTRUCTIE
INLEIDING Digitale afbeeldingen gemaakt met een camera zullen doorgaans aangemaakt zijn in de kleurmodus RGB. RGB staat voor Rood, Groen en Blauw. Dit zijn de primaire lichtkleuren waaruit het zichtbare
Nadere informatieExtra oefenopgaven licht (1) uitwerkingen
Uitwerking van de extra opgaven bij het onderwerp licht. Als je de uitwerking bij een opgave niet begrijpt kun je je docent altijd vragen dit in de les nog eens uit te leggen! Extra oefenopgaven licht
Nadere informatieVoor deze les heb je nodig: een computer met internet verbinding
Voor deze les heb je nodig: een computer met internet verbinding Klik op de volgende link : http://www.spreekwoord.nl/ Op deze pagina kun je allerlei Nederlandse spreekwoorden en gezegdes vinden. In de
Nadere informatieVMG. Methodiek. KLEUREN zien en toepassen
VMG Methodiek KLEUREN zien en toepassen Basis van licht Alles wat we zien straalt Alles wat we zien komt door de aanwezigheid van licht. Wat is licht? Wat doet het? Wat kun je er mee? Bij het maken van
Nadere informatieLicht en kleur. Inleiding. Polarisatie van licht
Licht en kleur Inleiding Om iets te zien is er licht nodig. Afhankelijk van de omgeving ziet iets er helderder of minder helder uit, valt iets meer of minder op,.... Een kleur kan in de ene omgeving zwart
Nadere informatieKernvraag: Hoe verplaatst licht zich en hoe zien we dat?
Kernvraag: Hoe verplaatst licht zich en hoe zien we dat? Naam: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Hoe verplaatst licht zich? 1. Als je wel eens de lichtstraal van een zaklamp hebt gezien, weet
Nadere informatieKLEUR. Boek2, H12 p.7 t/m p.44
KLEUR Boek2, H12 p.7 t/m p.44 Kleur Herhaling: Wat is kleur? Spectrum, golflengte Golflengte die wordt teruggekaatst is kleur van het voorwerp Staafjes/ kegeltjes Kleur Klassiek kleurenpalet gaat uit van
Nadere informatieKleuren meten RGB. De waarden van de primaire kleuren zijn dan: - Rood RGB(255,0,0) - Groen RGB(0,255,0) - Blauw RGB(0,0,255).
Kleuren meten RGB RGB is een kleurmodel dat gebruikt wordt door camera's en monitoren. Bekende varianten zijn AdobeRGB en srgb. Het maakt gebruik van de primaire kleuren Rood, Groen en Blauw. Andere kleuren
Nadere informatieHet circulair polarisatiefilter
Het circulair polarisatiefilter Soms zie je wel eens foto's met een schitterende diepblauwe lucht. Dit kun je doen met een nabewerkingprogramma als Photoshop, maar het kan ook al in de originele foto.
Nadere informatieBasic Creative Engineering Skills
Kleurenleer Novemebr 2016 OTT-1 1 Licht en Kleur Licht heeft geen kleur! For the rays of light to speak properly are not coloured. In them is nothing else than a certain Power and Disposition to stir up
Nadere informatiePRA. Kleuren. techniek. alles voor het grafische vak
PRA techniek Kleuren alles voor het grafische vak Kleuren op de PC RGB of CMYK Kleuren, daar kun je als Signmaker of DTPer niet omheen! We komen nogal wat kleuren tegen in ons werk. Maar hoe kunnen we
Nadere informatieDigitaal printen binnen Grafimedia VMBO. Opdracht
Digitaal printen binnen Grafimedia VMBO Opdracht Opdrachtkaart DR-06-01-01 Voorkennis: Grafische vorming Intro: Er zijn verschillende druktechnieken in de printmedia. Digitaal printen is een vrij nieuw
Nadere informatieKLEURENTHEORIE EN PRAKTIJK
MV-02 kleurenleer 1 KLEURENTHEORIE EN PRAKTIJK WEEK 1 1. Wat is licht? Elektromagnetische golven Het elektromagnetische spectrum 2. Wat is kleur? Het spectrum Absorptie en reflectie 3. De werking van het
Nadere informatieZonder zintuigen weet je niet wat er om je heen gebeurt. Daarom gebruik je oren, je ogen, je neus, je huid en je tong.
Naam: DE ZINTUIGEN OOG, NEUS EN MOND Zintuigen. Doe je ogen eens dicht. Doe eens oordopjes in je oren. Weet je nu nog wel waar je bent? Ben je binnen of buiten? Schijnt de zon? Of regent het? Dat kun je
Nadere informatieLicht / kleur / camera. Digitale bewerking
Presentatie IVN Werkgroep Fotografie Licht / kleur / camera Digitale bewerking Afdrukken / kleuren beoordelen John Dijksma, 20 november 2014. Wat ziet u? Wat ziet u niet? Electro magnetisch spectrum Zichtbare
Nadere informatieKleur & kwaliteit Deel 1: Licht en kleur
Kleur & kwaliteit 1 Deel 1: Licht en kleur 1.1 Licht is kleur 4 1.2 Kleuren zien 6 1.3 Kleuren mengen 8 1.3.1 Additieve kleurmenging 8 1.3.2 Subtractieve kleurmenging 9 1.3.3 Autotypische kleurmenging
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieBasic Creative Engineering Skills. Oktober 2015 Theaterschool OTT-1 1
Les 7 Kleurenleer Oktober 2015 Theaterschool OTT-1 1 Licht en Kleur Licht heeft geen kleur! For the rays of light to speak properly are not coloured. In them is nothing else than a certain Power and Disposition
Nadere informatieToegepaste Kleurenleer
Toegepaste Kleurenleer Toegepaste Onderwijskunde Tolab Enschede December 1992 Johan Jonker Inhoud: 1. Inleiding kleurenleer 2. Kleuren scheiden 3. Complementaire kleuren 4. Subtraktief mengen 5. Additief
Nadere informatieKleurbeheer. Of Colormanagement
Of Colormanagement Alles begint zoals altijd met Licht Wit licht is eigenlijk een spectrum van alle soorten gekleurd licht Licht valt op een voorwerp en wordt weerkaatst op ons netvlies Ons netvlies bevat
Nadere informatieLes A-05 Coderen van kleuren
Les A-05 Coderen van kleuren In deze les staan we stil bij het voorstellen van kleuren door binaire of hexadecimale codes. 5.1 Kleurcodering: RGB-waarden Als je aan het schilderen bent kan je elke kleur
Nadere informatiewww.marc-en-ciel.be makes colour management work ALGEMENE KLEURENTHEORIE VOOR GRAFISCHE TOEPASSING
www.marc-en-ciel.be makes colour management work ALGEMENE KLEURENTHEORIE VOOR GRAFISCHE TOEPASSING alle foto s: www.marc-en-ciel.be 1998-2005 INHOUD - i INHOUD WAT IS KLEUR 1.1 WAT IS LICHT 1.2 ELEKTROMAGNETISCHE
Nadere informatieinh oud 1. Inleiding 3 2. Kijken en zien 4 3. Proefjes 4. Hoogte, breedte en diepte 5. Gefopt door licht en donker 6. Gefopt door schuine lijnen
Je ogen bedrogen inhoud 1. Inleiding 3 2. Kijken en zien 4 3. Proefjes 5 4. Hoogte, breedte en diepte 6 5. Gefopt door licht en donker 7 6. Gefopt door schuine lijnen 7 6. Gefopt door kleur 8 7. Gefopt
Nadere informatieKleurperceptie en kleur meten
Kleurperceptie en kleur meten het berekenen van kleurpunten in het CIELab systeem 1 Inleiding Dagelijks zien we om ons heen allerlei objecten die een kleur hebben. Kleurwaarneming is belangrijk voor ons
Nadere informatieKleur-tegen-kleur contrast
Kleurcontrasten DE KLEURENLEER VAN ITTEN Goethe was een van de eerste wetenschappers die met een kleurenleer voor de dag kwam, maar de meest bekende kleurenleer hebben we te danken aan de schilder Johannes
Nadere informatie* Je kunt natuurlijk ook foto s van de lucht maken met de gedraaide zonnebril voor de lens.
Licht in de lucht Proeven met polarisatie Gerard Stout Nodig: * digitale camera * polaroid zonnebril * zonnige dag Licht lijkt heel gewoon. Je merkt het nauwelijks op. Pas als het donker is, mis je licht
Nadere informatie2: Basisingrediënten 13 Introductie 14 Het kleurmanagementsysteem 14 De praktijk 21
Inhoud 1: Kleur... wat is dat? 1 Introductie 2 Het oog 3 Kleurmodellen 3 Kleurruimte 6 De beperkingen van werkruimten 9 Apparaatafhankelijke kleur 9 Kleurbereik en dynamisch bereik 10 Kleurtemperatuur
Nadere informatieHallo iedereen! 2D vs 3D vs diepte
Hallo iedereen! In deze blog zou ik graag een licht werpen op twee uitdagingen van landschapsfotografie, namelijk diepte en grootsheid. Landschapsfotografie lijkt wellicht een makkelijke bezigheid; het
Nadere informatieColor Space Lab - Photoshop. Deel 1: Kennismaking
Color Space Lab - Photoshop Deel 1: Kennismaking Lab is een kleurmodel net zoals RGB en CYMK dat zijn. Lab wordt in fotobewerkingsprogramma s als Photoshop gebruikt om kleuren om te zetten van de ene kleurruimte
Nadere informatieLes 3 V1 VID. Less is more
Les 3 V1 VID Less is more Less is more Less is only more when more is no good less is a bore Think more, design less Frank Lloyd Wright Robert Venturi Ellen Lupton De gulden snede Φ Divina Proportia Het
Nadere informatieTechnische informatie 90.G.007 Alle inkten Algemene informatie
Technische informatie 90.G.007 Alle inkten Algemene informatie Het fenomeen van metamerie Als een verandering van de aard van het licht twee vermoedelijk dezelfde kleuren als verschillend kunnen blootstellen
Nadere informatiekleur Kleurstoffen en pigmenten De kleurgevende stoffen kunnen we onderverdelen in twee soorten: kleurstoffen en pigmenten. Voor de schilder is een belangrijk verschil tussen deze twee de lichtechtheid.
Nadere informatieVMG BEELD- SCHERMTY- POGRAFIE. Methodiek. diverse media onder de loep
VMG Methodiek BEELD- SCHERMTY- POGRAFIE diverse media onder de loep Leesbaarheid Algemeen Over het algemeen zijn er voor de opmaker een aantal zaken om rekening mee te houden als je iets opmaakt. Dit geld
Nadere informatieLes 2 Kleuren mengen en categoriseren
Les 2 Kleuren mengen en categoriseren De spectrale kleuren die in de vorige les genoemd zijn, zijn slechts de belangrijkste kleuren. Er bestaan enorm veel verschillende kleuren. Dit komt doordat de spectrale
Nadere informatieklas 3 beeldende vormgeving buitentekenen
ZOEKEN Weet jij wat een zoeker is? Hierboven is er een getekend. Hij wordt gebruikt bij het zoeken naar een geschikt gedeelte om te tekenen. Zo n zoeker heeft brede randen en geeft je als het ware een
Nadere informatie1. 1 Wat is een trilling?
1. 1 Wat is een trilling? Een trilling is een beweging die steeds wordt herhaald. Bijvoorbeeld een massa m dat aan een veer hangt. In rust bevindt m zich in de evenwichtsstand. Als m beweegt noemen we
Nadere informatieAtelier Theo Kerkhove Les 29 KLEURENLEER en KLEUREN MENGEN ( EEN SPECTRALET MAKEN )
In deze les wordt aandacht besteed aan verschillende kleuren en de toepassing ervan. Naast vergroting van je kennis (de theorie), wordt je ook aangezet om (in de praktijk) te oefenen met het gebruik en
Nadere informatieOver DPI, kijkafstanden en meer dingen die te maken hebben met afdrukken
Over DPI, kijkafstanden en meer dingen die te maken hebben met afdrukken Wanneer je fotografeert, dan kom je thuis met foto's op je geheugenkaartje. Je kunt dit netjes afwerken en op je Facebook of je
Nadere informatieAlle theorie van het kleurenlab
Alle theorie van het kleurenlab Kleurengids In deze kleurengids staat een antwoord op alles wat je maar over kleuren wilt weten. Je kan naar een specifieke vraag gaan om uitleg te krijgen, maar je kan
Nadere informatieKleuren maken met Caran d Ache
Kleuren maken met Caran d Ache De kleuren van je huid maken met Caran d Ache is best lastig. Er zijn een aantal basisregels die je kunt gebruiken. Kom je er niet uit met de bestaande kleuren uit de pakjes,
Nadere informatie1 f T De eenheid van trillingstijd is (s). De eenheid van frequentie is (Hz).
1. 1 Wat is een trilling? Een trilling is een beweging die steeds wordt herhaald. Bijvoorbeeld een massa m dat aan een veer hangt. In rust bevindt m zich in de evenwichtsstand. Als m beweegt noemen we
Nadere informatieActiviteiten over Licht
Activiteiten over Licht Opmerking Dit werkblad is bedoeld als een snelle introductie op de natuurkunde achtergrond van de spiegelmodule. De activiteiten kunnen als circuitpracticum gebruikt worden op de
Nadere informatieKLEUR. - Uitleg begrippen - Opdracht 1 - Opdracht 2
KLEUR - Uitleg begrippen - Opdracht 1 - Opdracht 2 Wat is kleur? Kleur ontstaat wanneer er licht weerkaatst of geabsorbeerd wordt door de objecten waarop dit licht schijnt. Bij weerkaatsing van dit licht,
Nadere informatieLacs de l Eau d Heure IR-beeld Landsat TM van mei 1992 Copyright 1992 ESA, Distribution by Eurimage
Deel III. Getallen In de vorige oefening heb je kunnen zien dat een satellietbeeld uit pixels bestaat. Nu zullen we eens kijken wat zo n pixel ons kan leren. Om dat te doen zullen we eerst analyseren hoe
Nadere informatieEen kleurmodus bepaalt welk kleurmodel wordt gebruikt om een afbeelding weer te geven en af te drukken. kleurmodi bepalen:
CURSUS DIGITAAL ATELIER Photoshop/ Illustrator/ Indesign A. KLEURMODELLEN 1. HSB 2. RGB 3. CMYK B. SUBSAMBLING A. KLEURMODELLEN Een kleurmodus bepaalt welk kleurmodel wordt gebruikt om een afbeelding weer
Nadere informatieIn de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur).
2.1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische golf. Andere voorbeelden
Nadere informatieOPDRACHTKAART. Thema: Drukken. Inktmengen DR-01-01-01. Voorkennis: Geen
OPDRACHTKAART DR-01-01-01 Voorkennis: Geen Intro: Soms wordt er gedrukt met alleen zwarte inkt. Soms met de vier standaardkleuren cyaan, magenta, geel en zwart. Maar soms moet je voor een drukorder een
Nadere informatieSamenvatting door een scholier 1922 woorden 10 februari keer beoordeeld. Natuurkunde
Samenvatting door een scholier 1922 woorden 10 februari 2012 6 129 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova 1 Zien Lichtbronnen zien Lichtbronnen: Voorwerpen die zelf licht geven Lichtstralen: de straal
Nadere informatieItten en zijn zeven kleurcontrasten. Kleur tegen kleur contrast
Kleur. kleurcontrasten Itten en zijn zeven kleurcontrasten. Kleur tegen kleur contrast Het kleur tegen kleur contrast. Het kleur tegen kleur contrast is de eenvoudigste van de 7 kleurcontrasten. Het kan
Nadere informatieKleuren in je interieur
Week 3 KLEURENPLAN Kleuren in je interieur In de vorige stap heb je je plattegrond gemaakt met een meubelopstelling. Nu gaan we kijken hoe je kleuren in je interieur kunt toepassen. Kleur is zowel een
Nadere informatie1.3 Spot aandoen. In het licht kijken. Dan dimmen.
KLEURENLEER DAG 1 1. LICHT ACHTER DUISTER (warme kleuren: oranje, rood,...) 1.1 De ruimte is verduisterd. Aquarium met water gevuld. Daarachter lamp (zaklamp). De kinderen kijken doorheen het aquarium
Nadere informatieNatuur-/scheikunde Klas men
Natuur-/scheikunde Klas 1 2015-2016 men 1 Wat zie ik? Over fotonen. Je ziet pas iets (voorwerp, plant of dier) wanneer er lichtdeeltjes afkomstig van dat voorwerp je oog bereiken. Die lichtdeeltjes noemen
Nadere informatie6 Lichtenkleur. Licht-bronnen
6 Lichtenkleur Licht-bronnen Je hebt licht nodig om iets te kunnen zien lets dat licht geeft noemen we een licht-bron De zon en de sterren zijn natuur-lijke licht-bronnen Ze geven licht van zich-zelf Gloei-lampen
Nadere informatieDe leerling weet de kleurenleer van itten De leerling weet wat contrasten zijn. De leerling weet iets meer over de kunststroming op-art
Lesformulier Beginsituatie van de leerling: Opdracht: De leerling kan verven. De leerling past de kleurenleer toe in de kleurencirkel. Daarnaast past hij ook de contrasten toe in de hokjes. De eindopdracht
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de
Nadere informatieVoor de toets van periode 1 leer je de volgende begrippen. Al deze begrippen staan op wiki.roncalli.nu
Voor de toets van periode 1 leer je de volgende begrippen. Al deze begrippen staan op wiki.roncalli.nu Bekijk de plaatjes op de wiki in kleur!!! Kleur Kleurencirkel De kleurencirkel wordt besproken in
Nadere informatieSo you think you can PRINT!? #1
So you think you can PRINT!? #1 Iedereen levert document aan in InDesign voor een voorkant van de kaart. Achterzijde eventueel in overleg (bedrukking alleen in zwart). InDesign kan in versie zoals je hebt.
Nadere informatieuitleg proefje 1 spiegelbeeld schrijven
proefje 1 spiegelbeeld schrijven Misschien ziet je naam er een beetje kronkelig of gek uit, maar waarschijnlijk is het je wel een gelukt om je naam te schrijven. Het is moeilijk om de letters in spiegelbeeld
Nadere informatieInhoud. 2 Inleiding. 34 Overzicht mengkleuren in Talens-verven. 36 Register
Inhoud 2 Inleiding 3 Ontstaan van kleur Licht als bron van kleur Reflectie en absorptie Kleurstoffen en pigmenten Kleurstoffen Pigmenten Lichtechtheid Dekkracht en transparantie Kleurkracht 9 Eigenschappen
Nadere informatiePROFESSIONAL ALLROUND MAKE UP ARTIST
PROFESSIONAL ALLROUND MAKE UP ARTIST WWW.I-LEARNING.BE KLEURENLEER Kleurenleer is DE basis bij het toepassen van make-up. Als make-up artist is het belangrijk een goede kennis te hebben van de verschillende
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 5. Licht 3VMBO
Samenvatting Hoofdstuk 5 Licht 3VMBO Hoofdstuk 5 Licht We hebben zichtbaar licht in de kleuren Rood, Oranje, Geel, Groen, Blauw en Violet (en alles wat er tussen zit) Wit licht bestaat uit een mengsel
Nadere informatieIndex. Introductie Kleurmanagement. Kleurruimte. Het Kleurgamma of Gamut. Profielen. You Tube workshops en Links. Conclusie
Index Introductie Kleurmanagement Kleurruimte Het Kleurgamma of Gamut Profielen You Tube workshops en Links Conclusie 1 Introductie Kleurmanagement Elke scanner, camera, CD of computer (invoer) heeft een
Nadere informatieBasic Creative Engineering Skills
Visuele Perceptie Oktober 2015 Theaterschool OTT-1 1 Visuele Perceptie Op tica (Gr.) Zien leer (der wetten) v.h. zien en het licht. waarnemen met het oog. Visueel (Fr.) het zien betreffende. Perceptie
Nadere informatieKleur: Zonder kleur geen smaak
Kleur: Zonder kleur geen smaak Denise Blom - 1619313 Docent: Dick Swart Specialisatie: Visual Seminar: 2014-B Het is bekend dat je smaakperceptie beïnvloed wordt door factoren als geur, kleur, structuur,
Nadere informatieINSPIRATIEBLADEN CURSUS Tekenen en Schilderen programma 2 seizoen 2015/ 2016
INSPIRATIEBLADEN CURSUS Tekenen en Schilderen programma 2 seizoen 2015/ 2016 Les 1 Beginners tekenen naar de waarneming. Bij tekenen naar de waarneming is het belangrijk om voldoende afstand te nemen van
Nadere informatieTechnische informatie
METAMERIE Technische informatie 19.01.07/09.2003/verpakkingsdruk/service Het fenomeen van de metamerie Het begrip metamerie is niet algemeen bekend, hoewel iedereen het beschreven fenomeen wel eens is
Nadere informatiehttp://www.kidzlab.nl/index2.php?option=com_content&task=vi...
Veelvlakken De perfecte vorm Plato was een grote denker in de tijd van de Oude Grieken. Hij was een van de eerste die de regelmatige veelvlakken heel bijzonder vond. Hij hield ervan omdat ze zulke mooie,
Nadere informatie3HAVO Totaaloverzicht Licht
3HAVO Totaaloverzicht Licht Algemene informatie Terugkaatsing van licht kan op twee manieren: Diffuus: het licht wordt in verschillende richtingen teruggekaatst (verstrooid) Spiegelend: het licht wordt
Nadere informatieHandleiding voor kleurkwaliteit
Pagina 1 van 7 Handleiding voor kleurkwaliteit De aanwijzingen in de handleiding voor kleurkwaliteit geven de gebruiker inzicht in de mogelijkheden die de printer biedt voor het instellen en aanpassen
Nadere informatieReflectie PRAKTIJKLES KLEUR. Mathieu Peters. Fontys PTH Eindhoven. Studentennummer: 2073444
Reflectie PRAKTIJKLES KLEUR Mathieu Peters Fontys PTH Eindhoven Studentennummer: 2073444 2014 2015 Inhoudsopgave 1. De praktische opdrachten... 2 2. Secundaire kleuren mengen... 3 3. Zwart mengen... 5
Nadere informatieWet van Snellius. 1 Lichtbreking 2 Wet van Snellius 3 Terugkaatsing van licht tegen een grensvlak
Wet van Snellius 1 Lichtbreking 2 Wet van Snellius 3 Terugkaatsing van licht tegen een grensvlak 1 Lichtbreking Lichtbreking Als een lichtstraal het grensvlak tussen lucht en water passeert, zal de lichtstraal
Nadere informatieKleur en kleurstoffen...
Hiernaast zie je een afbeelding van de Dagpauwoog. Het is een in Nederland veel voorkomende dagvlinder waarvan de rupsen vooral op brandnetels leven. De ronde vlekken op de vleugels lijken op grote ogen
Nadere informatieGolflengte: licht is een (elektromagnetische) golf met een golflengte en een frequentie
Golflengte: licht is een (elektromagnetische) golf met een golflengte en een frequentie Spectrum elektromagnetisch: licht met een kortere golflengte dan 400nm en licht met een langere golflengte dan 700
Nadere informatieLicht 7. Welk deel van het licht wordt door een plant gebruikt voor de fotosynthese? A. groen licht B. rood licht C. zwart licht D.
Licht 20 Hoe verklaar je lichtbreking aan de hand van de gebroken lepel in het glas met water? A.Licht heeft in water of glas een hogere snelheid dan in lucht; dit komt omdat water en glas en lagere dichtheid
Nadere informatieOpgave 1 Geef van de volgende zinnen aan of ze waar (W) of niet waar (NW) zijn. Omcirkel je keuze.
Naam: Klas: Repetitie licht 2-de klas HAVO Opgave 1 Geef van de volgende zinnen aan of ze waar () of niet waar () zijn. Omcirkel je keuze. Een zéér kleine lichtbron (een zogenaamde puntbron) verlicht een
Nadere informatieOPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 7. Kleuren bijwerken PP Voorkennis: De vorige Photoshop opdrachten afgerond.
OPDRACHTKAART PP-03-07-01 Voorkennis: De vorige Photoshop opdrachten afgerond. Intro: In deze opdracht ga je kleuren in een foto bijwerken. Er kan een bepaalde zweem over foto s liggen. Foto s kunnen bijvoorbeeld
Nadere informatieillustrator Alleen een hands- on.. LESBRIEVEN
illustrator LESBRIEVEN HANDS- ON: OPDRACHTEN: SITE MET ALLE OEFENINGEN VOORKENNIS: PLAATSEN WEBINHOUD GEBRUIK FLASH Adobe illustrator Hét pakket uit de Adobe- suite om vector- a?eeldingen mee te bewerken
Nadere informatieFoto s en Videobewerking
Foto s en Videobewerking Arie Noteboom Computer Huis Mijdrecht Nr. 1 Doelstellingen Begrijpen hoe digitale foto s zijn opgebouwd en kunnen worden bewerkt en bewaard. Op basis daarvan foto s kunnen uitsnijden
Nadere informatieHDR- FOTOGRAFIE. Inleiding. Het digitale beeld - Bijlage
HDR- FOTOGRAFIE Inleiding Wanneer je door de zoeker van je al dan niet spiegelreflex camera kijkt en een prachtige scène hebt waargenomen en vastgelegd, dan is er naderhand soms enige teleurstelling wanneer
Nadere informatie