Gastro-Intestinale Tumoren Ontwikkelingen in de diagnostiek en behandelingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gastro-Intestinale Tumoren Ontwikkelingen in de diagnostiek en behandelingen"

Transcriptie

1 22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht Gastro-Intestinale Tumoren Ontwikkelingen in de diagnostiek en behandelingen Erik van Muilekom MANP Verpleegkundig specialist Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis

2 Opbouw Mogelijkheden endoscopische technieken Behandeling van levermetastasen

3 Grote vier Totaal Overleden Borst Darm Long Prostaat Kankerregistratie 2005

4 Gastro Intestinale systeem Darm Lever Maag Pancreas Kankerregistratie 2005 Totaal Overleden

5 Gastro Intestinale systeem Galwegen Dunne Darm Galblaas Anus Kankerregistratie 2005 Totaal Overleden

6 Endoscopische procedures ERCP: Endoscpoische Retrograde Cholangio-Pancreaticografie

7 ERCP Ductus choledochus Papil van Vater Ductus pancreaticus

8 ERCP Diagnostiek Afnemen weefsel Biopten ook buiten galwegen Inbrengen stent Verwijderen stenen

9 Endoscopische echo relaties tussen weefsel en galwegen endoscopische echo in combinatie met naald bioptie

10 Intra ductaal echografie Materialen worden steeds kleiner Voor diagnostiek en behandeling

11 Waarom Stents Klachten vermindering Jeuk Icterus Vermoeidheid Sufheid (hoog bilirubine) Bevorderen algemeen welbevinden Door afvloed bilirubine betere vertering voedsel -- gewichtstoename

12 Stents Plastic stents neiging verschuiven Metaal blijven beter in positie

13 Ontwikkelingen Photodynamische therapie Palliatief- photosensitizer en laserlicht Photosensitizer absorbeert licht vrije radicale Tumor cel dood

14 Darmtumoren en lever meta s Behandeltechnieken bij Multi focaliteit Niet resectabele tumor Mogelijk resectabel kunnen maken tumor Enkel levermetastasen Recidief tumor Comorbiditeit Slechte algemene conditie Lever cirrose

15 Darmtumoren en lever meta s Waarom behandelen Bevorderen kwaliteit van leven Ziektevrije periode Optimale palliatie Minimaal invasief Nadeel Niet alle tumoren worden behandeld Tumor wordt gemist bij behandeling

16 Hepatitis en levertumoren Hepatitus C 20-50% kans op levercirrose Belangrijkste oorzaak van levercirrose Hepatitus B Risico neemt af door vaccinatie

17 Darmtumoren en lever meta s Aantal Direkt M. Later M Lever M Colon

18 Darmtumoren en lever meta s CRC LEVER METASTASEN RESECTABEL 10-20% NIET- RESECTABEL 80-90% <2% Survival at 5 yrs Neo adjuvant Chemotherapie Portale Embolisatie Cryosurgery Rxfrequency TheraSperes SURVIVAL BENEFIT 30-40% AT 5 YEARS RESECTABEL 10-20%

19 Patient with Liver Disease Beslisschema Albany Medical College TheraSphere Administration No Surgery or RFA Candidate? No Arterial Therapy Hypervascular? Yes Yes Yes Surgery or RFA TheraSphere Administration (HCC) Chemoembolization vs. TheraSpheres (metastatic disease) Pathology, Distribution of Disease, Medical Comorbidities, Ability to Tolerate Postembolization Syndrome, etc. are considered when making this decision.

20 Levermetastasen voor en na chemotherapie Reden om het niet te doen Systemische therapie Bijwerkingen Alleen lever meta s Alternatieven resectabel maken meta s

21 Darmtumoren en lever meta s RFA-Radio Frequenty Ablatio Golvens genereren warmte en cel dood Leasies 5-6 cm Lokatie van belang graden celcius Zowel percutaan als intra operatief

22 Complicaties/gevolgen Naast tumor behandelen Pijn Koorts Abces vorming Schade galwegen Hematoom Progressief leverfalen RFA probe

23 Darmtumoren en lever meta s Cryo ablatio Met behulp van koude, tumor sterfte bewerkstelligen

24 Cryo ablatio Precieze plaats belangrijk Tumoren tot ongeveer 10 cm doorsnede -165 graden Celcius Necrose gezond weefsel Pijn Respons 35% 1-6 mnd. (Llovet JM. Hepatology 2003; 37)

25 Chemo embolisatie Welk middel maakt niet uit (Brown DB JVIR 2005; 16) tijdelijk effect Via angiografie of open procedure Drukverband Overleving is het zelfde Pijn Koorts Vermoeidheid Misselijkheid braken Doxirubicine Mitomicine Cisplatin Oxaliplatin Ethanol

26 Perfusie In gespecialiseerde centra Effectief wel in combinatie andere behandelingen

27 Darmtumoren en lever meta s Gebruik van TheraSperes of SIR-Spheres Derde van diameter haar (0,02-0,04 mm) Brachytherapie met Yttrium90 radio actieve glas bolletjes

28 TheraSperes Ingespoten in lever arterie Opgenomen in bloedsoploop Lopen vast in kleinere vaatjes m.n. tumorvaten Halfwaarde tijd van 65 uur Niet meer 50% lever meta s Lange termijn effecten onbekend

29 Irinotecan Eluting Beads Kralen met slow release irinotecan (Aliberti et al, 2007)

30 Darmtumoren en lever meta s Conclusie Beste therapie nog niet uitgekristaliseerd Meer onderzoek nodig Hoe minder invasief hoe beter Verschillende manieren moeten met elkaar worden vergeleken Combinatie met systemische therapie

31 22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht Gastro-Intestinale Tumoren Ontwikkelingen in de diagnostiek en behandelingen Erik van Muilekom MANP Verpleegkundig specialist Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis

Oncologische lever interventies. Maarten Smits

Oncologische lever interventies. Maarten Smits Oncologische lever interventies Maarten Smits Inhoud Ablatie therapie Intra-arteriële therapie Interventie Oncologie Behandeling van kanker Chirurgie Medische oncologie Interventie Oncologie minimaal invasieve

Nadere informatie

Klinisch College Decentrale Selectie 2013. Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013. Buikpijn. Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts

Klinisch College Decentrale Selectie 2013. Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013. Buikpijn. Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts Klinisch College Decentrale Selectie 2013 Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013 Buikpijn Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts Afdeling Maag-. Darm- en Leverziekten Academisch Medisch Centrum,

Nadere informatie

Om foto s voor de casus te verkrijgen zal een fotosessie met een icterische patiënt nodig zijn. Dit kan niet eenvoudig van te voren gepland worden.

Om foto s voor de casus te verkrijgen zal een fotosessie met een icterische patiënt nodig zijn. Dit kan niet eenvoudig van te voren gepland worden. Casus 05L Fase A Titel Mevrouw Klaassen Onderwerp Pancreaskop carcinoom Inhoudsdeskundige J.M. van Baalen Technisch verantwoordelijke S. Eggermont Literatuur Bestaande Cascoo casus. Multimedia materiaal

Nadere informatie

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Pancreas Carcinoom Incidencie: 33.730 nieuwe patiënten

Nadere informatie

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG no disclosures Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Pancreascarcinoom Slechte

Nadere informatie

PTC drainage procedure

PTC drainage procedure PTC drainage procedure Masterclass GE-oncologie 11 september 2015 Adriaan Moelker Hoofd Interventie Radiologie ErasmusMC Rotterdam Overzicht Interventie radiologie ErasmusMC 4 interventie radiologen 2

Nadere informatie

Wel of Niet starten?

Wel of Niet starten? Chemotherapie in de palliatieve setting van het pancreascarcinoom Wel of Niet starten? Dick Richel AMC / MST 3 e Verpleegkundig Congres 10 januari 2014 Pancreascarcinoom feiten Incidentie in Nederland

Nadere informatie

Behandeling van dikke

Behandeling van dikke Behandeling van dikke Item 1 Item 2 Item 3 darmkanker Annelies Holvoet Donderdag 24/05/2018 > DD/MM/JJJJ Titel van d Dikke darmkanker Ontstaan Behandeling Preventie Dikkedarmkanker in Vlaanderen Jaarlijks

Nadere informatie

Sarcoma State of the art deel 2

Sarcoma State of the art deel 2 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Sarcoma State of the art deel 2 Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Osteosarcoom Osteosarcoom is een primaire botkanker die zijn

Nadere informatie

Cursus MDL Oncologie: Lever, galblaas, galweg

Cursus MDL Oncologie: Lever, galblaas, galweg Cursus MDL Oncologie: Lever, galblaas, galweg Jeroen Hagendoorn HPB Chirurg UMC Utrecht Cancer Center/Regionaal Academisch Kankercentrum Utrecht (RAKU) Ziektebeelden en diagnose Anatomie en fysiologie

Nadere informatie

ERCP Endoscopisch onderzoek van de galwegen en pancreas

ERCP Endoscopisch onderzoek van de galwegen en pancreas info voor patiënten ERCP Endoscopisch onderzoek van de galwegen en pancreas Inhoud 01 Inleiding... 04 02 Wat is een ERCP?... 04 03 Welke voorbereiding is nodig?... 05 04 Hoe verloopt het onderzoek?...

Nadere informatie

Chirurgie bij levermetastasen. Nail Al Saudi Ronald Saat Maarten Vermaas

Chirurgie bij levermetastasen. Nail Al Saudi Ronald Saat Maarten Vermaas Chirurgie bij levermetastasen Nail Al Saudi Ronald Saat Maarten Vermaas Heer C 67 jaar VG/ Angst-& paniekstoornis 2007 Tibiaplateaufractuur; weigerde opname 2013 gestoord glucosetolerantie bij 120kg 2014

Nadere informatie

Nascholing verpleegkundig specialisten oncologie De Lever: anatomie, leverschade en leverfunctie

Nascholing verpleegkundig specialisten oncologie De Lever: anatomie, leverschade en leverfunctie Nascholing verpleegkundig specialisten oncologie De Lever: anatomie, leverschade en leverfunctie GJ (Geert) Bulte, MDL-arts i.o. Jeroen Bosch ziekenhuis, s Hertogenbosch donderdag 19-6-2014 5x leverfuncties

Nadere informatie

De Volgorde van behandelingen voor NET. W. Demey, medische oncologie AZ KLINA, St Jozef Malle. zondag 12 november 2017

De Volgorde van behandelingen voor NET. W. Demey, medische oncologie AZ KLINA, St Jozef Malle. zondag 12 november 2017 De Volgorde van behandelingen voor NET W. Demey, medische oncologie AZ KLINA, St Jozef Malle zondag 12 november 2017 Inleiding Therapie wordt bepaald door: Ziekte (lokalisatie, uitgebreidheid, differentiatie)

Nadere informatie

Galgangcarcinoom. Landelijke richtlijn, Versie: 1.1

Galgangcarcinoom. Landelijke richtlijn, Versie: 1.1 Galgangcarcinoom Landelijke richtlijn, Versie: 1.1 Datum Goedkeuring: 06-10-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Landelijke tumorwerkgroep gastro-intestinale tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1

Nadere informatie

Galwegcarcinoom: ontwikkeling van een multidisciplinair, ziekenhuis overstijgend zorgpad 7 oktober 2016

Galwegcarcinoom: ontwikkeling van een multidisciplinair, ziekenhuis overstijgend zorgpad 7 oktober 2016 Galwegcarcinoom: ontwikkeling van een multidisciplinair, ziekenhuis overstijgend zorgpad 7 oktober 2016 Annuska Schoorlemmer, Verpleegkundig Specialist Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Inhoud Het

Nadere informatie

Afdeling radiologie. E.R.C.P. onderzoek

Afdeling radiologie. E.R.C.P. onderzoek Afdeling radiologie E.R.C.P. onderzoek Inleiding U bent doorverwezen naar de afdeling radiologie voor een onderzoek van de galwegen en / of alvleesklier. Dit onderzoek wordt verricht door een internist,

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6-12 maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6-12 maanden postoperatief 9. Follow-up Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6- postoperatief Is de patient opgenomen geweest

Nadere informatie

Kankerregistratie AZ Groeninge incidentiejaar 2006 Incidentie op topografie

Kankerregistratie AZ Groeninge incidentiejaar 2006 Incidentie op topografie Kankerregistratie AZ Groeninge incidentiejaar 2006 Incidentie op topografie Incidentiejaar 2006 Incidentiejaar 2005 Incidentiejaar 2004 Incidentiejaar 2003 ORL /stomato 48 51 62 54 Gastro-intestinaal:

Nadere informatie

Ascitespunctie. Algemeen. Klachten. Ascitespunctie April Domus Medica Inwooncursus. Peter Demeulenaere. Peter Demeulenaere MD MSc

Ascitespunctie. Algemeen. Klachten. Ascitespunctie April Domus Medica Inwooncursus. Peter Demeulenaere. Peter Demeulenaere MD MSc Ascitespunctie MD MSc Workshop Domus 12 april 2010 1 Algemeen Ascites = abnormale aanwezigheid van vocht in de peritoneale holte (ascos = ballon) Indien gerelateerd met kanker, wijst dit op een gevorderde

Nadere informatie

- ENTEROLOGIE / HEPATOLOGIE ENDOSCOPIE

- ENTEROLOGIE / HEPATOLOGIE ENDOSCOPIE - ONDERZOEK van het gal- en pancreaskanaal informatie voor patiënten en familie GASTRO - ENTEROLOGIE / HEPATOLOGIE ENDOSCOPIE Sint-Dimpna Ziekenhuis J.-B. Stessensstraat 2 2440 Geel T 014 57 70 14 1 www.ziekenhuisgeel.be

Nadere informatie

Acute alvleesklierontsteking

Acute alvleesklierontsteking Acute alvleesklierontsteking U bent opgenomen in het ziekenhuis in verband met een alvleesklierontsteking (Acute Pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en behandeling van een

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 4-6 maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 4-6 maanden postoperatief Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 4- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in een van

Nadere informatie

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl):

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl): Endoscopische verrichting Antegrade ballonenteroscopie Informed consent : Risico's overall: 1,2-1,6 % In diagnostische procedure: 0,8 % In therapeutische procedure 4,3 % Specifiek - pancreatitis: 0,3 %

Nadere informatie

9 e Post-O.N.S. Meeting

9 e Post-O.N.S. Meeting 9 e Post-O.N.S. Meeting Tools of Trade Innovaties in de oncologische behandeling Aukje Does APN mammapolikliniek Diaconessenhuis Leiden Interventional Oncology What we do not understand we cannot control

Nadere informatie

Incidentie op topografie

Incidentie op topografie Kankerregistratie AZ Groeninge incidentiejaar 2004 Incidentie op topografie Incidentiejaar 2004 Incidentiejaar 2003 Incidentiejaar 2002 ORL: 62 54 Gastro-intestinaal: 270 245 Oesofagus 24 11 Maag 34 21

Nadere informatie

Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien

Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien Erwin van Geenen, Maag-Darm-Lever-arts Marion van der Kolk, Chirurg Pancreas Centrum Oost Nederland Nijmegen Het

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode maanden postoperatief 9. Follow-up Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 12- postoperatief Is de patient opgenomen geweest

Nadere informatie

COLOPEC trial. 9. Follow-up 2/3/4/5 jaar na primaire resectie. Anamnese. Lichamelijk onderzoek. Labwaarden. Patiënt Identificatie Nummer: Initialen:

COLOPEC trial. 9. Follow-up 2/3/4/5 jaar na primaire resectie. Anamnese. Lichamelijk onderzoek. Labwaarden. Patiënt Identificatie Nummer: Initialen: Aantal maanden? maanden Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 18- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in

Nadere informatie

NABON Breast Cancer Audit (NBCA)

NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting

Nadere informatie

Wat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een

Wat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een Wat is een ERCP? ERCP is een afkorting voor endoscopische retrograde cholangio- en pancreaticografie. Dit betekent een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Met een ERCP kan

Nadere informatie

Wat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een

Wat is een ERCP? 2 Waarom een ERCP? 3 Een goede voorbereiding is belangrijk bij een at is een ERCP? ERCP is een afkorting voor endoscopische retrograde cholangio- en pancreaticografie. Dit betekent een kijkonderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Met een ERCP kan

Nadere informatie

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,

Nadere informatie

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema Datum: Beloop na stentplaatsing Ja Nee Zijn er stent-gerelateerde complicaties opgetreden? Ο Ο ZO JA, VULT U SVP EEN COMPLICATIEFORMULIER IN Hebben er re-interventies plaatsgevonden? Ο Ο ZO JA, VULT U

Nadere informatie

PAPILLON. MEREL ALBERS - MBB er CONTACT BRACHYTHERAPIE BIJ RECTUMCARINOOM

PAPILLON. MEREL ALBERS - MBB er CONTACT BRACHYTHERAPIE BIJ RECTUMCARINOOM PAPILLON MEREL ALBERS - MBB er CONTACT BRACHYTHERAPIE BIJ RECTUMCARINOOM INHOUDSOPGAVE Achtergrond rectumcarcinoom Behandelmethodes Papillon behandeling Ervaringen uit de praktijk 2 ACHTERGROND COLORECTAAL

Nadere informatie

Onderzoek / behandeling van de galwegen en de alvleesklier (ERCP)

Onderzoek / behandeling van de galwegen en de alvleesklier (ERCP) Onderzoek / behandeling van de galwegen en de alvleesklier (ERCP) Afspraak Mw./ Dhr.... U wordt verwacht op..dag Datum.20 Om uur U meldt zich nuchter bij het Opnamebureau van het HagaZiekenhuis, locatie

Nadere informatie

Coloncarcinoom. Inleiding 13/11/2009. Epidemiologie van het colorectaal carcinoom (CRC)

Coloncarcinoom. Inleiding 13/11/2009. Epidemiologie van het colorectaal carcinoom (CRC) Coloncarcinoom Ann Van Mechelen ZNA Stuivenberg Inleiding Definitie: kwaadaardige wildgroei van weefsel van de dikke darm. Epidemiologie van het colorectaal carcinoom (CRC) Belgie: 6.500 nieuwe gevallen/jaar

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0-3 maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0-3 maanden postoperatief Aantal maanden? Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in een van de volgende

Nadere informatie

Radium 223 therapie bij botmetastasen

Radium 223 therapie bij botmetastasen Radium 223 therapie bij botmetastasen PKS nov 2017 Dr. J. Lavalaye Nucleaire Geneeskunde Disclosure belangen spreker: lavalaye Bijeenkomst titel en datum: PKS (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Scholing colorectaal carcinoom. Jeanine Roodhart, internist-oncoloog i.o. 9 april 2018

Scholing colorectaal carcinoom. Jeanine Roodhart, internist-oncoloog i.o. 9 april 2018 Scholing colorectaal carcinoom Jeanine Roodhart, internist-oncoloog i.o. 9 april 2018 Inhoud presentatie Casus Achtergrondinformatie over ziekte Wie komen er bij de medisch oncoloog? Behandelopties Nieuwe

Nadere informatie

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg Borstcentrum Bernhoven Yvonne Paquay Chirurg Klachten van de borst? Verwijzing naar het borstcentrum voor analyse en zonodig behandeling 2 3 4 Verwijsredenen: > Knobbeltje voelbaar > BOBZ (de bus) > Controle

Nadere informatie

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Selectieve Interne RadioTherapie (SIRT)

Selectieve Interne RadioTherapie (SIRT) Selectieve Interne RadioTherapie (SIRT) T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum

Nadere informatie

HELP! ER ZIT EEN VLEK OP MIJN LEVER. Prof Dr. Anja Geerts Maag- darm en leverziekten

HELP! ER ZIT EEN VLEK OP MIJN LEVER. Prof Dr. Anja Geerts Maag- darm en leverziekten HELP! ER ZIT EEN VLEK OP MIJN LEVER Prof Dr. Anja Geerts Maag- darm en leverziekten 1 HELP! ER ZIT EEN VLEK OP MIJN LEVER 2 Diagnostiek 3 INLEIDING Heterogene groep van leverletsels (goed tot kwaad..)

Nadere informatie

Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0

Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0 Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0 3-10-2014 Dr. M. (Maud) Bessems Chirurg-oncoloog JBZ Malaga DOELSTELLING Update van de huidige standaard in zorg rondom het mammacarcinoom Sneak preview in

Nadere informatie

Galblaascarcinoom. Landelijke richtlijn, Versie: 1.1

Galblaascarcinoom. Landelijke richtlijn, Versie: 1.1 Galblaascarcinoom Landelijke richtlijn, Versie: 1.1 Datum Goedkeuring: 10-05-2004 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Landelijke werkgroep GI-tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Screening...2 Diagnostiek...3

Nadere informatie

Medische Publieksacademie

Medische Publieksacademie Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Aan de winnende hand Borstkanker 27 oktober 2015 Welkom! #mclmpa 1 Borstkanker aan de winnende hand Marloes Emous, oncologisch chirurg

Nadere informatie

Behandelmogelijkheden bij Gastrointestinale kanker. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum

Behandelmogelijkheden bij Gastrointestinale kanker. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Behandelmogelijkheden bij Gastrointestinale kanker Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum pidemiology: Estimated New Cancer Cases,* United States, 1999 Prostate

Nadere informatie

Informatiebrochure Endoscopische retrograde cholangio pancreaticografie (ERCP)

Informatiebrochure Endoscopische retrograde cholangio pancreaticografie (ERCP) Informatiebrochure Endoscopische retrograde cholangio pancreaticografie (ERCP) Hier komt titel van persbericht Toepassingsgebied Gastro-Enterologie 1. Doel van het onderzoek Het E.R.C.P.-onderzoek (endoscopische

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Chapter 8: Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Colorectale kanker (kanker aan de dikke darm of endeldarm) is de belangrijkste oorzaak van uitzaaiingen (metastasen)

Nadere informatie

Alvleesklierontsteking

Alvleesklierontsteking Alvleesklierontsteking Uit onderzoek is gebleken dat u een alvleesklierontsteking (pancreatitis) heeft. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een alvleesklierontsteking. Neem

Nadere informatie

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema Datum: Beloop na aanleggen decomprimerend stoma Ja Nee Zijn er complicaties opgetreden in het traject na aanleggen van het decomprimerende stoma? Ο Ο ZO JA, VULT U SVP EEN COMPLICATIEFORMULIER IN Hebben

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie. Paul Fockens, MDL-arts AMC

Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie. Paul Fockens, MDL-arts AMC Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie Paul Fockens, MDL-arts AMC Nieuwe ontwikkelingen MDL-oncologie De termen van 2012: Minimally invasive Patient centered Multi-modality Ageing population (Neo-)adjuvant

Nadere informatie

Patiënt informatiebrief DRAINAGE Studie

Patiënt informatiebrief DRAINAGE Studie Patiënt informatiebrief DRAINAGE Studie Endoscopische versus percutane galwegdrainage voor operatie van een hilair cholangiocarcinoom Geachte mevrouw/mijnheer, Dit onderzoek, waarvoor uw medewerking wordt

Nadere informatie

DRBR0721. SIRT Selectieve Interne RadioTherapie

DRBR0721. SIRT Selectieve Interne RadioTherapie DRBR0721 SIRT Selectieve Interne RadioTherapie Geachte heer Geachte mevrouw U wordt in de nabije toekomst of u bent nu reeds in het Ziekenhuis Oost- Limburg opgenomen op de dienst gastro-enterologie voor

Nadere informatie

Gids voor de Patiënt. Selectieve inwendige radiotherapie (SIRT) voor levertumoren met gebruik van SIR-Spheres microsferen

Gids voor de Patiënt. Selectieve inwendige radiotherapie (SIRT) voor levertumoren met gebruik van SIR-Spheres microsferen Deze folder wordt door Sirtex Medical Limited (Sirtex) verstrekt als dienstverlening en heeft de bedoeling patiënten en hun familie een overzicht te geven van selectieve inwendige radiotherapie met gebruik

Nadere informatie

Bijwerkingen en kwaliteit van leven tijdens behandeling met Tyrosine Kinase Remmers en Immunotherapie

Bijwerkingen en kwaliteit van leven tijdens behandeling met Tyrosine Kinase Remmers en Immunotherapie Bijwerkingen en kwaliteit van leven tijdens behandeling met Tyrosine Kinase Remmers en Immunotherapie Marion Zimmerman Verpleegkundig specialist longkanker Onderwerpen Tki s, Immunotherpie, voor wie? Bijwerkingen

Nadere informatie

Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017

Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017 Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017 Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Nothing to disclose Voor

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.2 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Maarten Jansen. Local ablative therapies of malignant liver tumors

Maarten Jansen. Local ablative therapies of malignant liver tumors Maarten Jansen CA cryoablatie CLOCC chemotherapy + local ablation vs. chemotherapy HCC hepatocellulair carcinoom LITT lasergeïnduceerde thermotherapie PEI percutane ethanolinjectie RFA radiofrequente ablatie

Nadere informatie

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen 85% via de axilla Mammaria interna alleen aantasting is zeldzaam

Nadere informatie

Chemotherapie EN een stoma. Opleiding Stoma-, fistel- en incontinentiezorg Sandra Boutsen

Chemotherapie EN een stoma. Opleiding Stoma-, fistel- en incontinentiezorg Sandra Boutsen Opleiding Stoma-, fistel- en incontinentiezorg Sandra Boutsen Chemotherapie EN een stoma Ik heb darmkanker en ik moet waarschijnlijk een stoma krijgen en ik weet eigenlijk niet wat ik het ergste vind?

Nadere informatie

ERCP. Informatiebrochure

ERCP. Informatiebrochure ERCP Informatiebrochure Inhoud 1 Wat is een ERCP? 3 2 Wanneer is een ERCP aangewezen? 3 3 Hoe verloopt dit onderzoek? 4 4 Direct behandelen 5 5 Voorbereiding 6 6 Medicatie 6 7 Wat zijn de mogelijke risico

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

TRENDY STUDIE Lekensamenvatting. 1-Titel:

TRENDY STUDIE Lekensamenvatting. 1-Titel: 1-Titel: Een gerandomiseerde fase studie naar de werkzaamheid van stereotactische radiotherapie (experimentele behandeling) versus chemo embolisatie met drug-eluting beads (standard behandeling) in patiënten

Nadere informatie

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen

Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Dr. M.E. Hamaker Klinisch geriater mhamaker@diakhuis.nl Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Gemetastaseerd colorectaal carcinoom: evolutie naar chronische pathologie door multimodale therapie

Gemetastaseerd colorectaal carcinoom: evolutie naar chronische pathologie door multimodale therapie Gemetastaseerd colorectaal carcinoom: evolutie naar chronische pathologie door multimodale therapie Dr. Sofie Rogge Enkele cijfers uit België Eén van de meest frequente kankers: +/- 15% van alle tumoren

Nadere informatie

De gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht

De gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht De gidsbijprostaatkanker -Uroloog 4-6-2019 Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht Inhoud Wat zijn de stappen die de patiënt doorloopt als mogelijk sprake is van prostaatkanker. 1. Incidentie

Nadere informatie

27.1 Icterus. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. Differentiële diagnose. D.J. Gouma

27.1 Icterus. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. Differentiële diagnose. D.J. Gouma 60-Chirurgie 27.1 01-06-2005 11:34 Pagina 479 479 27.1 Icterus D.J. Gouma Een 60-jarige vrouw wordt naar uw spreekuur verwezen wegens enige dagen bestaande geelzucht. Haar man zag twee dagen geleden dat

Nadere informatie

Samen beslissen. Voorbeelden uit de prak0jk. Ruud Bekkers Gynaecologisch oncoloog Catharina ziekenhuis/radboudumc

Samen beslissen. Voorbeelden uit de prak0jk. Ruud Bekkers Gynaecologisch oncoloog Catharina ziekenhuis/radboudumc Samen beslissen Voorbeelden uit de prak0jk Ruud Bekkers Gynaecologisch oncoloog Catharina ziekenhuis/radboudumc Samen beslissen Eigenlijk al0jd bij iedere beslissing in de prak0jk Impliceert een keuze

Nadere informatie

Behandeling. Nefronsparende behandeling (Evidence based tekst tot 2010)

Behandeling. Nefronsparende behandeling (Evidence based tekst tot 2010) Behandeling Nefronsparende behandeling (Evidence based tekst tot 2010) Aanbevelingen Radicale nefrectomie versus nefronsparende behandeling In een (functionele) mononier met een niercelcarcinoom wordt

Nadere informatie

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2 Take home messages Een 59 jarige vrouw met mammacarcinoom en diabetes. An Reyners Internist-oncoloog UMCG Kankerbehandeling: houd rekening met bijwerkingen op korte en langere termijn Stem af wie waarvoor

Nadere informatie

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker 8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het

Nadere informatie

bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Alvleesklier of pancreas UZ Gent, Dienst Algemene en Hepatobiliaire Heelkunde

bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Alvleesklier of pancreas UZ Gent, Dienst Algemene en Hepatobiliaire Heelkunde bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Alvleesklier of pancreas UZ Gent, Dienst Algemene en Hepatobiliaire Heelkunde Alvleesklier of pancreas De alvleesklier is een langwerpige, trosvormige

Nadere informatie

Workshop 2 Pijn & Pijnbestrijding en de rol van de verpleegkundige Antoine Engelen, Paul Cornelissen & Sylvia Verhage

Workshop 2 Pijn & Pijnbestrijding en de rol van de verpleegkundige Antoine Engelen, Paul Cornelissen & Sylvia Verhage Workshop 2 Pijn & Pijnbestrijding en de rol van de verpleegkundige Antoine Engelen, Paul Cornelissen & Sylvia Verhage Kasteel Maurick 2-10-2012 Pijn bij kanker Pijn bij kanker + algemeen voorkomend symptoom

Nadere informatie

Wat u moet weten over een ERCP-onderzoek

Wat u moet weten over een ERCP-onderzoek 1263/834/7 - GZA - mei 2017 Wat u moet weten over een ERCP-onderzoek patiënteninformatie campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

Acute alvleesklierontsteking

Acute alvleesklierontsteking Acute alvleesklierontsteking Synoniemen Acute pancreatitis De alvleesklier De alvleesklier is een langgerekte trosvormige klier. De medische naam is pancreas. Bij volwassen mensen is de lengte van de alvleesklier

Nadere informatie

Het hepatitis B -virus is heel besmettelijk en wordt overgedragen door seksueel contact, door bloed-op-bloed contact of bij de geboorte.

Het hepatitis B -virus is heel besmettelijk en wordt overgedragen door seksueel contact, door bloed-op-bloed contact of bij de geboorte. Hepatitis B CWZ is één van de door de NVMDL erkende hepatitis behandelcentra in Nederland. Op de polikliniek Maag-, darm- en leverziekte (MDL) werken meerdere MDL-artsen en een verpleegkundige specialist

Nadere informatie

Uitzaaiingen in de wervelkolom

Uitzaaiingen in de wervelkolom Oncologie Uitzaaiingen in de wervelkolom Inleiding Kwaadaardige gezwellen (tumoren) kunnen soms uitzaaien naar andere delen van het lichaam. We spreken dan van uitzaaiingen of metastasen. Uitzaaiingen

Nadere informatie

Nierablatie onder CT geleide punctie

Nierablatie onder CT geleide punctie Nierablatie onder CT geleide punctie Nierablatie op CT 1 Intro/Voorstelling 2 Anatomie/Fysiologie 3 Indeling niertumoren 4 Behandeling/RFA 1 Intro/Voorstelling AZ Delta ziekenhuis bestaat momenteel uit

Nadere informatie

Wanneer geen chemo? Sabine Linn Internist-oncoloog NKI-AVL

Wanneer geen chemo? Sabine Linn Internist-oncoloog NKI-AVL Wanneer geen chemo? Sabine Linn Internist-oncoloog NKI-AVL Wanneer geen chemo? Als de patiënt al genezen is na locoregionale behandeling Prognostische factoren Als er geen extra overlevingswinst optreedt

Nadere informatie

belangrijke cijfers over darmkanker

belangrijke cijfers over darmkanker belangrijke cijfers over darmkanker Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van darmkanker, gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie darmkanker in Nederland Deze

Nadere informatie

New challenges in metastic colo-rectal cancer. Desi van den Boogaard Verpleegkundig Specialist GE Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis

New challenges in metastic colo-rectal cancer. Desi van den Boogaard Verpleegkundig Specialist GE Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis New challenges in metastic colo-rectal cancer Desi van den Boogaard Verpleegkundig Specialist GE Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis Disclosure belangen spreker Potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Infectierisico na ERCP. Marcel Groenen MDL-arts

Infectierisico na ERCP. Marcel Groenen MDL-arts Infectierisico na ERCP Marcel Groenen MDL-arts Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Wat is een ERCP onderzoek. Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd

Wat is een ERCP onderzoek. Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd ERCP-onderzoek Wat is een ERCP onderzoek Een ERCP is een onderzoek waarbij de galblaas, galwegen en afvoergangen zichtbaar worden gemaakt. De letters ERCP staan voor endoscopisch retrograde cholangiopancreaticografie.

Nadere informatie

Afwijking van of in de alvleesklier

Afwijking van of in de alvleesklier Afwijking van of in de alvleesklier Deze folder geeft u informatie over afwijkingen in de alvleesklier. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. De

Nadere informatie

Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC

Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Casus: hr D Man 64 jaar Trotse opa van 4 kleinkinderen Komt bij u op

Nadere informatie

PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE?

PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE? PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE? Astrid Demandt Internist-hematoloog OMC 10 November 2011 CHEMOTHERAPIE/ TARGETED THERAPY Curatief (Neo)-adjuvant Palliatief: geen locale therapie mogelijk of gemetastaseerde

Nadere informatie

Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis

Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis Franka Alofs, verpleegkundig specialist oncologie Linda Geurts, verpleegkundig specialist heelkunde 26 mei 2016 Inhoud Darmkanker Symptomen Diagnose Behandeling

Nadere informatie

Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl

Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl Wikken en wegen Wat is de beste behandeling? Beste behandeling? Grootste kans op genezing..

Nadere informatie

Kwaliteitsnormen. Blaascarcinoom

Kwaliteitsnormen. Blaascarcinoom Kwaliteitsnormen Blaascarcinoom Versie 6 September 2018 Achtergrond herziening 2017 De NVU heeft eind 2010 de eerste kwaliteitsnormen blaascarcinoom openbaar gemaakt en deze in 2012 en 2014 herzien. Sinds

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN ALVLEESKLIER OF PANCREAS

INFO VOOR PATIËNTEN ALVLEESKLIER OF PANCREAS INFO VOOR PATIËNTEN ALVLEESKLIER OF PANCREAS INHOUD 01 Alvleesklier of pancreas 4 02 Alvleesklierkanker of pancreaskanker 6 03 Oorzaken en risicofactoren 6 04 Symptomen 7 05 Onderzoeken 8 06 Stadium en

Nadere informatie

Darmkanker. Ontwikkelingen en onderzoek. Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen

Darmkanker. Ontwikkelingen en onderzoek. Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen Darmkanker Ontwikkelingen en onderzoek Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen Dikkedarmkanker Inleiding Colon Rectum Uitzaaiingen Discussie Dikke darm endel darm Darmkanker +/-15.000

Nadere informatie

Chemopomp maakt doelgerichte

Chemopomp maakt doelgerichte 12 tekst: dr. Els van den Brink, wetenschapsjournalist beeld: Levien Willemse Fotografie wetenschap EFFECT HAIP-CHEMOTHERAPIE BEVESTIGEN IN GERANDOMISEERDE STUDIE Chemopomp maakt doelgerichte behandeling

Nadere informatie

Hoe onderscheid je een hepatocellulair carcinoom (HCC) van een cholangiocarcinoom

Hoe onderscheid je een hepatocellulair carcinoom (HCC) van een cholangiocarcinoom Hoe onderscheid je een hepatocellulair carcinoom (HCC) van een cholangiocarcinoom (CCC)? Otto van Delden, interventieradioloog, AMC Bart Takkenberg, MDL-arts, AMC Patiënt L; 53 jaar Reden van verwijzing/

Nadere informatie

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE CHEMOTHERAPIE Concept dd 6 juli 2010 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Deze werkafspraak met Interlineprogramma zijn gemaakt in 2010 met de Hardenbergse

Nadere informatie