SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Gasvormige Medische Zuurstof Linde, 100% v/v, inhalatiegas

Transcriptie

1 SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Gasvormige Medische Zuurstof Linde, 100% v/v, inhalatiegas 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Bevat zeer zuivere droge zuurstof als samengeperst gas met een gehalte van 100 vol/vol % zuurstof. Het product voldoet aan vigerende eisen van de Europese Farmacopee inzake identiteit, gehalte, zuiverheid. 3. FARMACEUTISCHE VORM Inhalatie. De inhoudsmaten van de Linde gascilinders variëren tussen 0,22 m³ en 11 m³. De inhoud van de zuurstofkader bedraagt 176 m³. 4. KLINISCHE GEGEVENS 4.1 Therapeutische indicaties Het doel van zuurstoftherapie is meerledig: het verhogen van de PAO 2 (de partiële zuurstofspanning in de alveoli van de longen), reductie van de ademarbeid die nodig is om een bepaalde PAO 2 constant te houden, vermindering van de pulmonale vaatweerstand en ontlasting van het hart dat tracht het aanbod van zuurstof aan de weefsels op peil te houden door toename van het hartminuutvolume. Zuurstof is geïndiceerd als er een zuurstoftekort in de weefsels bestaat of dreigt te ontstaan, en dit tekort opgeheven kan worden door toediening van zuurstof. Niet voor al hierboven genoemde oorzaken is toediening van zuurstof zinvol. De belangrijkste indicaties voor zuurstoftherapie zijn als volgt: stoornissen van de zuurstoftoevoer of van de bloeddoorstroming van de longen als gevolg van longziekten die gepaard gaan met verminderde diffusiecapaciteit of een gestoorde ventilatieperfusieverhouding (bijv. fibrose, acute respiratoire insufficiëntie, atelectase, longoedeem, astma, bronchitis, emfyseem) hart-en circulatiestoornissen en shocktoestanden onvoldoende zuurstoftoevoer naar de longen als gevolg van een vernauwing van de luchtwegen (laryngospasmus, bronchospasmus) of van centraal-nerveuze dan wel neuromusculaire stoornissen van de ademregulatie vergiftigingssymptomen (bijv. koolmonoxidevergiftiging) acute bloedarmoede (anemie of hemolyse) decompressieziekte (caissonziekte) Verder is zuurstof zeer zinvol bij een zuurstoftekort in de atmosfeer. In de anesthesie maakt men ook gebruik van zuurstof vermengd met narcosegassen. Daarbij dient de zuurstof (minimaal 20 %) als draaggas en ter voorkoming van zuurstofgebrek. Het is niet ongevaarlijk om 100 % zuurstof toe te dienen aan een hypoventilerende patiënt. De zuurstof in de alveoli kan de reeds aanwezige hypercapnie doen toenemen met een koolzuurcoma als gevolg. Hier is verbetering van de ventilatie de aangewezen therapie en niet zuurstof.

2 Als hypoxie wordt veroorzaakt door een anemie, een linksverschuiving van de zuurstofdissociatiecurve of door een afwijking van het hemoglobine (transport) is zuurstoftherapie meestal van betrekkelijk geringe waarde. Immers, alleen de hoeveelheid opgeloste zuurstof kan men doen toenemen. Voor een relatief geringe toename van de getransporteerde hoeveelheid zuurstof is een sterke toename van de PlO 2, (de partiële druk van zuurstof in de inademingslucht) nodig. De PlO 2 kan stijgen door verhoging van de ingeademde zuurstoffractie (FlO 2 ) en/of door toename van de totale atmosferische druk, hyperbare zuurstoftherapie. De waarde van zuurstoftherapie bij inadequate weefselperfusie is over het algemeen gering. Hypoxie ten gevolge van inadequate zuurstofopname door de weefsels is nauwelijks gevoelig voor de toediening van zuurstof. Het probleem is hier dat de weefsels (nog) meer zuurstof nodig hebben dan kan worden aangeboden. De zuurstofopname door de longen en het transport naar de weefsels zijn hierbij normaal of verhoogd. In het algemeen kan gesteld worden dat zuurstoftherapie niet zinvol is bij een anatomische rechtslinks shunt. De PaO 2 kan ondanks de extra aangeboden O 2 niet meer worden verhoogd. Omdat hypoxie niet rechtstreeks gemeten kan worden wordt het moment waarop met zuurstoftherapie begonnen dient te worden in de praktijk bepaald door de PaO 2 en/of de SaO 2. Zuurstoftherapie is aangewezen bij een PaO 2 < 60 mm Hg of een SaO 2 < 90 %. Bij deze waarden dreigt weefselhypoxie te ontstaan of is deze al aanwezig. Klinische verschijnselen of het voorkomen van weefselhypoxie kunnen in bepaalde situaties een indicatie vormen om, in afwachting van de PaO 2 of de SaO 2 alvast met de zuurstoftherapie te beginnen. 4.2 Dosering en wijze van toediening Respiratoir gebruik. Voor de toediening dient de hoeveelheid zuurstof naar behoefte ingesteld te worden. Het zuurstofvolume, gecontroleerd door herhaalde metingen van de zuurstofspanning in het arteriële (zuurstofrijke) bloed, mag slechts zo ver worden verhoogd dat een voldoende zuurstofspanning wordt bereikt van > 60 mm Hg. In de regel dient de zuurstofconcentratie van het ingeademde gasmengsel onder 50 % (450 mm Hg) te liggen. Een behandeling met zuurstof kan op verschillende wijzen worden toegediend, met behulp van. een neusbril een nasofaryngeale catheter een endotracheale tube of een tracheacanule een masker (bijv. een plastic-, rubber-, of een venturimasker met vaste dosering) een gezichtstent een zuurstoftent Bij een hoge zuurstofspanning wordt de stikstof in toenemende mate uit de longblaasjes (longalveolen) gewassen. Om het gevaar van een verminderde toevoer naar de alveoli (tengevolge van absorptieatelectase) te voorkomen, is het aan te bevelen, aan het gasmengsel 5-10 % stikstof toe te voegen. Bij pasgeboren kinderen dient de zuurstoffractie niet hoger te zijn dan 40 %, dit om het risico van een beschadiging van de ooglenzen of van de longen (IRDS) te vermijden. Het risico dat hersenbeschadigingen optreden, als gevolg van een te geringe toevoer van zuurstof, is aanwezig als de arteriële zuurstofspanning minder dan 40 mm Hg bedraagt. Bij een langdurige behandeling van chronische longziekten wordt een zuurstoffractie tot 50 % goed verdragen door de patiënt. Voor een succesvolle behandeling met zuurstof (inhalatietherapie) is het noodzakelijk dat de gebruiker door deskundigen wordt begeleid. 4.3 Contra-indicaties Patiënten met een verhoogde PaCO 2.

3 Intoxicaties door substanties die de ademhalingsactiviteiten verminderen. Problemen van ademhalingscontrole op het niveau van het centrale zenuwstelsel. 4.4 Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik De bijgevoegde instructies dienen nauwkeurig te worden gevolgd. De cilinders dienen na gebruik met gesloten afsluiter te worden geretourneerd. 4.5 Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie Er zijn geen wisselwerkingen met andere geneesmiddelen bekend. 4.6 Zwangerschap en borstvoeding Zwangerschap en borstvoeding zijn geen beletsel voor zuurstoftherapie. 4.7 Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen Rijvaardigheid en het vermogen om machines te gebruiken worden bij juiste toediening niet nadelig beïnvloed. 4.8 Bijwerkingen De volgende bijwerkingen en gevaren van zuurstoftherapie zijn bekend. Ontbranding, vooral in aanwezigheid van vetten. Infectie als gevolg van een gecontamineerd toedieningsysteem. Uitdroging van de luchtwegen bij onvoldoende bevochtiging. Retrolentale fibroplasie (dit komt ook bij volwassenen voor). Toxiciteit voor de longen door de vorming van vrije radicalen. De pathologische veranderingen in de long zijn aspecifiek en lijken op de beschadigingen die zijn waargenomen bij het ARDS. Klinische verschijnselen van zuurstoftoxiciteit zijn dyspnoe, tracheobronchitis, pijn onder het borstbeen en na enige tijd afname van vitale capaciteit, de compliance, de inspiratoire flow, de diffusiecapaciteit en de PaO 2. Naarmate de PlO 2 groter is wordt de kans op zuurstoftoxiciteit groter. Toediening van 100 % zuurstof kan na uur toxische verschijnselen veroorzaken. Een FlO 2 < 50 % kan langdurig worden toegepast zonder dat er toxische verschijnselen optreden. Tot op heden zijn er nog geen effectieve middelen bekend die zuurstoftoxiciteit kunnen verminderen of voorkomen. In het algemeen kan gesteld worden dat de kans op zuurstoftoxiciteit geen reden mag zijn om bij een levensbedreigende hypoxie af te zien van zuurstoftherapie. Het ontstaan van resorptie-atelectase doordat zuurstof beter geresorbeerd wordt dan stikstof, met als potentieel gevolg een gestoorde gaswisseling en een daling van de compliance van de long. Toename van een functionele rechts-links shunt door vasodilatatie van longarteriolen. Zenuwstelselaandoeningen: bleke gelaatskleur, transpiratie, misselijkheid, auditieve hallucinaties, lichte euforie en bewustzijnsstoornissen kunnen optreden. Depressie van de ademhaling, vooral bij patiënten met COPD, astma, obesitas, kyphoscoliose, metabole alkalose, neuromusculaire ziekten en bij patiënten die geneesmiddelen gebruiken die ademhalingsdepressie kunnen veroorzaken (morfine,

4 sedativa). Bij de hypercapnie die kan ontstaan door de toediening van zuurstof spelen een aantal factoren een rol: - verminderde gevoeligheid voor CO 2 - vermindering van het ventilatoir antwoord op hypoxie - het Haldane-effect (HbO 2 kan minder CO 2 binden dan Hb) - veranderingen in de ventilatie-perfusieverhoudingen in de longen. Als zuurstoftherapie hypercapnie of koolzuurnarcose veroorzaakt dient de zuurstofflow geleidelijk verminderd te worden om ernstige hypoxie te vermijden. Zonodig dienen aanvullende maatregelen genomen te worden (mechanische ventilatie). 4.9 Overdosering Bij overdosering kan het centrale zenuwstelsel aangetast worden. Zuurstoftoediening kan bij wie de ventilatie sterk afhankelijk is van de hypoxische stimulatie, aanleiding geven tot retentie van CO 2 en respiratoire acidose. 5. FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN 5.1 Farmacodynamische eigenschappen Farmacotherapeutische categorie: Medicinale gassen, ATC-code: V03AN Normaal cellulair metabolisme vereist een continue levering van zuurstof. Zuurstof wordt gebruikt in het aëroob verbrandingsproces, waarbij koolstofdioxide en water ontstaan. Het verbrandingsproces vindt plaats in de mitochondriën en bestaat uit een complex netwerk van gekoppelde enzymatische omzettingen, waaronder de reductie van zuurstof naar water door cytochroom c oxydase. Er is een voortdurende gasuitwisseling nodig om de cellen te voorzien van zuurstof en om de gevormde koolstofdioxide af te voeren. Een tekort aan zuurstof wordt vooral door cellen in de hersenen, bijnieren, lever en nieren slecht verdragen. Deze cellen verbruiken zoveel energie dat zij afhankelijk zijn van aërobe verbranding, en dus van zuurstof. Bij een tekort aan zuurstof wordt overgeschakeld naar een anaërobe verbranding. Deze gaat gepaard met de vorming van melkzuur (lactaat). Verder is zuurstof benodigd in vele biochemische reacties. In lichaamsafweersystemen (bijv. neutrofielen) wordt zuurstof omgezet in het superoxide radicaal (O 2 ) door NADPH oxidase. Zulke gevormde zuurstofradicalen vormen de basis van de toxiciteit van zuurstof. Er zijn dan ook vele enzymatische systemen (bijv. katalase, superoxide dismutase, glutathion peroxidase, en glutathion reductase) die het lichaam tegen 'oxidatieve stress' beschermen via productie van antioxidantia. Ingeademd als component (20.9 %) van lucht wordt zuurstof opgenomen in het bloed gebonden aan het hemoglobine-eiwit. (Minder dan 5 % van de totale zuurstof is in het bloed aanwezig in fysische oplossing). Bij een zuurstofrijke omgeving (wat leidt tot een hoge PAO 2 alveolaire zuurstofspanning) bindt het zuurstof zich reversibel aan hemoglobine, zodat oxyhemoglobine gevormd wordt. Bij een zuurstofarme omgeving (lage po 2 ) dissocieert het zich van hemoglobine (deoxyhemoglobine gevormd) om verder te diffunderen naar cellen die zuurstof nodig hebben. Per hemoglobinemolecuul kunnen vier zuurstofmoleculen zich binden. In spierweefsel bevindt zich een ander eiwit, nl. het myoglobine dat ook zuurstof kan binden. Dit heeft een tweevoudige functie: (1) facilitatie van diffusie van O 2, en (2) een gevormde voorraad van zuurstof die snel aangesproken kan worden bij verhoogde spieroefening. Het is duidelijk dat de ademhaling goed gecoördineerd moet worden met de bloedcirculatie teneinde de lichaamsweefsels met voldoende zuurstof te voorzien om weefselhypoxie te voorkomen. Normaal bedraagt de totale hoeveelheid zuurstof in het bloed minder dan 1 L, waardoor de zuurstofreserve gering is wanneer het ademen gestopt wordt. Het hartminuutvolume, de regionale doorbloeding, de hemoglobineconcentratie, de zuurstofbindingscapaciteit en

5 de zuurstofverzadiging van het hemoglobine, en de vorm en de ligging van de zuurstofdissociatiecurve bepalen hoeveel zuurstof aan de weefsels ter beschikking komt. Weefselhypoxie, het tekort van zuurstof in de weefsels kan het gevolg zijn van: Onvoldoende oxygenatie van de longen door: - een zuurstoftekort in de atmosfeer (hooggebergte) - hypoventilatie (neuromusculaire ziekten) Longziekten die aanleiding geven tot: - hypoventilatie door toegenomen luchtwegweerstand of restrictief longlijden - ongelijke ventilatie-perfusieverhoudingen, (COPD, longcontusie) - een verminderde diffusiecapaciteit (longfibrose), vooral bij inspanning Rechts-links shunts (congenitale hartziekten) Onvoldoende zuurstofafgifte aan de weefsels door: - een verlaagde hemoglobineconcentratie (anemie) - een verlaagde zuurstofcapaciteit van het hemoglobine (koolmonoxide-intoxicatie methaemoglobinaemie) - een verlaagde afgifte van zuurstof door hemoglobine aan de weefsels (linksverschuiving van de zuurstofdissociatiecurve) - een verminderd hartminuutvolume (myocardinfarct) - regionale hypoperfusie (septische shock) Inadequate zuurstofopname door de weefsels ten gevolge van: - oedeem (overvulling, capillair lek) - een abnormaal grote vraag naar zuurstof (koorts, inspanning) - vergiftiging van de celenzymen (cyanide-intoxicatie) 5.2 Farmacokinetische eigenschappen Absorptie en distributie: Absorptie van zuurstof vindt bijna alleen plaats via de longen. Het diffundeert door de wanden van de alveoli in de bloedcapillairen, lost op in het bloed, diffundeert verder naar rode bloedcellen, waar het wordt gebonden aan het hemoglobine. Deze rode bloedcellen (erythrocyten) worden door de bloedcirculatie vervoerd naar de weefsels. Waar de zuurstofconcentratie laag is, dissocieert het zuurstof zich van hemoglobine en diffundeert naar cellen die zuurstof nodig hebben. Metabolisme en eliminatie: Niet al het ingeademde zuurstof wordt daadwerkelijk opgenomen; een groot deel wordt weer uitgeademd. Opgenomen O 2 wordt gereduceerd tot water in oxidatieve metabole processen (cytochroom c oxidase). Zuurstof kan ook zuurstofradicalen vormen die op hun beurt afgebroken worden. Zuurstof wordt ook gebruikt in andere biochemische processen. 5.3 Gegevens uit het preklinisch veiligheidsonderzoek Geen gegevens bezorgd. 6. FARMACEUTISCHE GEGEVENS 6.1 Lijst van hulpstoffen

6 Niet van toepassing. 6.2 Gevallen van onverenigbaarheid Niet van toepassing. 6.3 Houdbaarheid De zuurstof gascilinder en kader kent een wettelijke herkeuringstermijn van 10 jaar, hetgeen aangegeven staat op de gascilinder. Voor de in omloop zijnde gascilinders geldt evenwel wat ingeslagen en geëtiketteerd staat. De houdbaarheid van de medische zuurstof bedraagt 5 jaar na afvuldatum en staat aangegeven op het chargebereidingsetiket. 6.4 Speciale voorzorgsmaatregelen bij bewaren Zuurstof cilinders mogen niet worden schoon gemaakt met toxische of de ademhalingswegen prikkelende stoffen. Het veiligheidsinformatieblad van Linde Gas Belgium NV dient goed gelezen en de instructies opgevolgd te worden. Gebruik uitsluitend voor zuurstof goedgekeurde appendages. Cilinders, leidingen en appendages dienen olie- en vetvrij te worden gehouden. Een onjuist gebruik van de cilinders, evenals het vullen ervan door de gebruiker is niet toegestaan. 6.5 Aard en inhoud van de verpakking Gascilinders met inhouden van 0,22 m 3 tot 11 m 3 met een klassieke afsluiter of gascilinders met inhouden van 0,22 m 3 tot 11 m 3 met een geïntegreerde ontspanner of kaders met inhouden van 176 m³. De inhoud en vuldruk zijn op de kop van de cilinder ingeslagen. 6.6 Instructies voor gebruik, verwerking en verwijdering Geen gegevens bezorgd. 7. REGISTRATIEHOUDER LINDE GAS BELGIUM N.V. Westvaartdijk 85, B-1850 Grimbergen 8. REGISTRATIENUMMER België: BE198807: Gasvormige Medische Zuurstof Linde, 100%, inhalatiegas, gascilinders met inhouden van 0,22 m 3 tot 11 m³ met een klassieke afsluiter. BE404022XXXXXX: Gasvormige Medische Zuurstof Linde, 100%, inhalatiegas, gascilinders met inhouden van 0,22 m 3 tot 11 m³ met een geïntegreerde ontspanner. BE198816: Gasvormige Medische Zuurstof Linde, 100%, inhalatiegas, kaders met inhouden van 176 m³.

7 Luxemburg: 1241/01/05/0003: Gasvormige Medische Zuurstof Linde, 100%, inhalatiegas gascilinders met inhouden van 0,22 m 3 tot 11 m³. 9. AFLEVERINGSWIJZE Vrij. 10. DATUM VAN VERGUNNING/HERNIEUWING VAN DE VERGUNNING België: Datum van eerste vergunning: 03/11/1998. Datum van hernieuwing van de vergunning: 13/11/2003. Luxemburg: Datum van eerste vergunning: 30/05/ DATUM VAN laatste HERZIENING VAN DE TEKST/GOEDKEURING VAN DE SPK Datum van herziening van de samenvatting van de productkenmerken: september Datum van de laatste goedkeuring van de samenvatting van de productkenmerken: 11/2011