Deelbekkenbeheerplan Deelbekken Barebeek/Benedendijle Inventarisatie Kansen en Knelpunten Doelstellingennota

Transcriptie

1 DOELSTELLINGENNOTA Deelbekkenbeheerplan Deelbekken Barebeek/Benedendijle Inventarisatie Kansen en Knelpunten Doelstellingennota September 2007 Bonheiden, Boortmeerbeek, Kampenhout, Kortenberg, Machelen, Mechelen, Steenokkerzeel, Vilvoorde, Willebroek, Zaventem, Zemst, De Watering der Barebeek, de Polder van Willebroek, de Polder van Battenbroek, de Provincie Vlaams-Brabant en de Provincie Antwerpen. September 2007

2 Inhoudstafel Inhoudstafel Inleiding I. Inventaris van de knelpunten en de kansen in het deelbekken Barebeek / Benedendijle Waterkwantiteit BAREBEEK (VHAG 6560) / VEERLEBEEK (VHAG 6606) / MOLENBEEK (VHAG 6623 ) OVERIGE Waterkwaliteit ALGEMEEN KWZI / IBA HEMELWATERPUTTEN / INFILTRATIE / BUFFERING AAN BEDRIJVEN / SEPTISCHE PUTTEN OVERWELVEN GRACHTEN / HERWAARDERING VAN GRACHTENSTELSELS SCHEIDEN RWA-DWA / AANSLUITING RIOLERING KNELPUNTEN / KANSEN Ecologie EROSIE RUIMEN / ONDERHOUD VAN WATERLOPEN / GRACHTEN PESTICIDEN / SPROEISTOFFEN OVERIGE Overige II. Doelstellingennota Doelstellingen Spoor 1. Maximale retentie en hergebruik van hemelwater aan de bron Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden Spoor 2. Sanering van afvalwaterlozingen Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden Spoor 3. Bewaking en verbetering van de kwaliteit van de riolerings- en zuiveringsinfrastructuur Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden Spoor 4. Voorkomen en beperken van diffuse verontreiniging Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden Spoor 5. Voorkomen en beperken van erosie en sedimenttransport naar de waterloop Doelstelling Krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden Spoor 6. Kwantitatief, kwalitatief en ecologisch duurzaam waterlopenbeheer Doelstelling Kwantitatief waterlopenbeheer Krachtlijnen met betrekking tot water bergen September

3 6.2.2 Krachtlijnen met betrekking tot vertraagd afvoeren Overige krachtlijnen Mogelijke aandachtsgebieden/waterlopen kwalitatief waterlopenbeheer Krachtlijnen Ecologisch waterlopenbeheer krachtlijnen Water - een plezier!? Spoor 7. Duurzaam drinkwatergebruik Doelstelling krachtlijnen September

4 0. Inleiding Deelbekkenbeheerplan Barebeek/Benedendijle De doelstellingennota 1 is opgebouwd uit twee delen. In een eerste deel wordt een overzicht gegeven van de kansen en knelpunten in het gebied. De eigenlijke doelstellingen worden in het tweede luik beschreven. Met de opmaak van een deelbekkenbeheerplan (DuLo-plannen) wordt de realisatie van een duurzaam lokaal en integraal waterbeleid beoogd. Een waterbeleid waarbij alle actoren betrokken worden én waarin éénieder zijn verantwoordelijkheid opneemt. Hierdoor zouden ook op deelbekkenniveau de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water behaald moeten kunnen worden; met name een goede toestand van het oppervlaktewater en van het grondwater. Zowel op lokaal als bovenlokaal vlak dienen er hiertoe diverse maatregelen te worden genomen. In het eerste deel wordt een opsomming gegeven van alle knelpunten en kansen die werden aangegeven. Met de bevraging hebben we getracht een zo volledig mogelijk beeld te schetsen. We zijn ons evenwel bewust van de mogelijkheid dat bepaalde knelpunten ontbreken of onvolledig zijn. De lijst is dan ook niet limitatief en kan verder aangevuld worden tijdens de uitwerking van het actieplan. Een uitgebreide bevraging van alle mogelijk betrokken sectoren was in dit stadium van het plan niet haalbaar. Verder dient vermeld dat de knelpunten en potenties in de lijst worden weergegeven zoals ze door de besturen werden aangebracht zonder een oordeel te vellen over de juistheid ervan. Eventueel tegengestelde meningen werden naast elkaar geplaatst en de aangehaalde mogelijke oorzaken werden nog niet onderzocht. Pas bij de uitwerking van concrete acties zullen de aangehaalde knelpunten meer in detail onderzocht worden, zowel naar gevolgen, als naar mogelijke oplossingen. Met de opsomming van al de verschillende doelstellingen, opgedeeld volgens een 7-tal sporen, wordt in het tweede deel van deze nota getracht een duidelijk beeld te geven van de manier waarop we onze algemene doelstelling willen bereiken. Met de ondertekening van de doelstellingennota onderschrijven de besturen de principes van integraal waterbeleid die, zoals gezegd, vervat zitten in de lijst met krachtlijnen. Dit wil evenwel niet zeggen dat een bestuur zichzelf daarmee ook oplegt om alle doelstellingen te realiseren. In bepaalde omstandigheden is het immers niet realistisch bepaalde krachtlijnen of doelstelling volledig na te streven. Bedoeling is wel dat de betrokken besturen de nodige inspanningen leveren om, in de mate van het mogelijke, specifieke acties uit te werken die moeten bijdragen tot de realisatie van een integraal waterbeleid. Het deelbekkenbeheerplan zal uiteindelijk integraal deel uitmaken van het bekkenbeheerplan: beiden vormen 1 geheel. De opbouw van het bekkenbeheerplan verschilt op sommige punten van deze van het deelbekkenbeheerplan. Zo gebruikt het bekkenbeheerplan niet de 7 sporen maar wel de indeling van de waterbeleidsnota met krachtlijnen, operationele doelstellingen en maatregelen. Zowel in het bekken- als deelbekkenbeheerplan vindt u een bondig overzicht waarmee u de link kunt leggen tussen de 7 sporen enerzijds en de krachtlijnen en operationele doelstellingen anderzijds. Als bijlage bij de niet-technische samenvatting vindt u een tabel die het verband aangeeft tussen het 7-sporenbeleid in de deelbekkenbeheerplannen, de krachtlijnen en operationele doelstellingen in het bekkenbeheerplan en de Europese Kaderrichtlijn Water. 1 Deze doelstellingennota houdt rekening met de randvoorwaarden zoals beschreven in hoofdstuk 3 op p. 14 en p. 15 van de Code voor goede praktijk voor duurzaam lokaal waterbeleid, voor zover de opgesomde randvoorwaarden reeds gekend zijn. Bij de verdere uitwerking van de acties zal ook rekening gehouden worden met deze randvoorwaarden. September

5 I. Inventaris van de knelpunten en de kansen in het deelbekken Barebeek / Benedendijle 1. Waterkwantiteit In opdracht van AMINAL afd. Water voerde studiebureau Belgroma een hydraulische studie uit en werd een hydrodynamisch model opgebouwd om het afvoergedrag van de verschillende waterlopen meer in detail te kunnen bestuderen (AMINAL afd. water, 2000). In het kader van deze studie werden volgende trajecten opgemeten en gemodelleerd: Barebeek over het volledige traject van de 1 e en 2 e categorie (uitgezonderd de vertakking ten westen van de A19), Molenbeek te Steenokkerzeel over het volledige traject van 2 e en 3 e categorie en deels in het niet geklasseerde traject, Lelle- en Leibeek over het traject van 2 e en 3 e categorie en deels in het niet geklasseerde traject, Veerlebeek over het hele traject 2 e categorie (vanaf Tervuursesteenweg, Steenokkerzeel), Bergbeek voor de laatste 200 meter voor de monding in de Barebeek. Aan de hand van dit model werden de effecten berekend van stormen met een bepaalde terugkeerperiode. De simulaties hebben aangetoond dat bij een 5 tot 10 jaarlijkse storm de capaciteit van de bovenlopen voldoende is en enkele kleinere overstromingen zullen optreden in de gekende gebieden: aan de monding van de Barebeek in de Dijle; stroomopwaarts het dierenpark Planckendael ten westen van kasteel Ambroos; de Barebeek ten zuiden van Hofstade aan de Tervuursesteenweg de Barebeek ten noorden van kasteel Roosbroeken (het Steen) langs de E19 de Molenbeek te Steenokkerzeel In geval van 25-jaarlijkse terugkeerperiode treden belangrijke overstromingen op in de bovenlopen (o.a. Zonneboswijk in stroomafwaarts deel van Molenbeek). Bij een 50-jaarlijkse bui blijven de plaatsen gelijk, maar wordt de overstroomde oppervlakte groter. Bij een 100-jaarlijkse storm neemt de overstroomde oppervlakte sterk toe. Bijna het volledige stroomafwaartse traject van de Barebeek, Barebeek 2 e arm en Kleine Barebeek (incl. woonwijk in omgeving kasteel Ambroos) komen onder water te staan. Uit deze info blijkt dat in geval van rampscenario s zoals in de winter van 1998, veel grotere gebieden onder water kunnen komen te staan. In geval van een rampscenario (september 1998 te Antwerpen) komt bijna het volledige gebied stroomafwaarts de spoorlijn Leuven-Mechelen en de stroomopwaarts gelegen woonwijk aan kasteel Ambroos blank te staan. Ook het Vriezenbroek komt voor een groot deel onder water te staan. Uit de hydraulische studie blijkt wel dat een groot deel van de overstromingen in de Barebeek en zijrivieren gesitueerd zijn in agrarische gebieden en broekgebieden langs de waterlopen. De grootste wateroverlast treedt op in de woonwijk Zonnebos en aan kasteel Ambroos. De overstromingen in het stroomafwaartse gedeelte van de Barebeek zijn niet zozeer een gevolg van de beperkte capaciteit van de duikers of beek zelf, maar vooral van de beperkte lozingsmogelijkheden bij hoge waterstanden in de Dijle. In het zuidelijk deel van het stroomgebied wordt de piekregenafvoer van de luchthaven van Zaventem gebufferd in de Brucargo-, Vogelzang- en de NO-wachtbekkens, het afvoerdebiet naar de Lelle- en Leibeek en de Lopende beek wordt automatisch gestuurd. De toekomstige afkoppeling van de regen- en afvalwaterstroom naar de Molenbeek, zal een positieve bijdrage September

6 hebben op de maximale waterpeilen in de Molenbeek. Verder kan een efficiëntere benutting van natuurlijke overstromingsgebieden zoals het Vriezenbroek de wateroverlast in bewoonde gebieden (zoals omgeving kasteel Ambroos) verminderen (AMINAL afd. Water, 2000). Daarnaast werd er ook een ecologische inventarisatie uitgevoerd. BAREBEEK (VHAG 6560) / VEERLEBEEK (VHAG 6606) / MOLENBEEK (VHAG 6623 ) - Zemst aan de Oude Arm Barebeek. Bij de aanleg van de E19 werd een nieuwe arm gegraven met een hoek van 90. Dit geeft opstuwing, in het ergste geval komen kelders van huizen (zelden) en achtertuinen onder water te staan. Bovendien komt er na deze bocht water uit de gemeente Zemst bij, wat het probleem alleen maar vergroot. In de koker onder de E19 is veel slib aanwezig wat de afvoercapaciteit enorm beperkt. (Provincie : "het ruimen van de kokers is geen oplossing en zou geen invloed hebben op een betere afvoer, de kokers zijn van oorsprong te breed gedimensioneerd".) Het beheer van de waterloop na de koker is een provinciale bevoegdheid. Bijkomend knelpunt is dat er een aanvraag voor verkaveling is van een perceel weiland aan de linkeroever. Bijkomende verharding zou het probleem hier alleen maar vergroten (provincie:"de verkaveling komt er niet, er komt dus geen verharding bij."). Aquafin wil dit perceel onteigenen waardoor nog een bijkomend lozingspunt op deze arm komt. Knelpunt: de oorzaken van de problemen liggen net buiten het gebied van de Watering waardoor men ze niet kan oplossen. Over het algemeen heeft de gemeente Steenokkerzeel de laatste jaren nooit te kampen gehad met wateroverlast. Problemen die er in het verleden zijn geweest zijn opgelost. Binnen de gemeente liggen er vier wachtbekkens. Drie daarvan zijn aangelegd door of in samenwerking met de luchthaven, alle computergestuurd gecontroleerd. Eén bevindt zich op de terreinen van de luchthaven (water van de luchthaven). Een ander bekken bevindt zich op de grens met Machelen ter hoogte van het Floordambos. Dit bekken wordt enkel gevuld met water van de luchthaven. Een derde bufferbekken bevindt zich ter hoogte van Vogelzang. Dit bekken wordt deels gevuld met water afkomstig van de luchthaven, deels met water van de gemeente. Een laatste, kleiner bufferbekken, bevindt zich ter hoogte van de Sint- Jannekensstraat-Tervuursesteenweg. Het dient enkel voor de opvang van water van de gemeente, deelgemeente Perk. (Steenokkerzeel) - Op de grens Kampenhout-Steenokkerzeel, ter hoogte van de Molenbeek, was er vroeger wateroverlast, omdat het water van het vliegveld (Zaventem/ Steenokkerzeel) in de Molenbeek werd geloosd. Ondertussen wordt het regenwater van de verharde oppervlakken van het vliegveld gebufferd en zijn de problemen daar voorlopig voorbij. Ook de provincie heeft werken uitgevoerd aan de Molenbeek. (Kampenhout) - Er is een modellering gemaakt van de Barebeek en de zijlopen. Daarin zijn een aantal gebieden aangeduid. Op Zemst zouden twee gebieden in aanmerking komen, in het Vriezenbroek en eentje tussen de Zemstse Steenweg en de Tervuurse Steenweg. Beide moeten gerealiseerd worden om afdoende effect te hebben. Uit die studie blijkt de hoge waterstand in de Dijle, waarin de Barebeek uitmondt, de oorzaak te zijn van de overlast, alsook (alhoewel daar al een oplossing is voor gevonden) de grote afvoerdebieten van de luchthaven. (Zemst) - In de buurt van de Weerdesteenweg is een verkavelingsaanvraag geweigerd. De woningen zouden gebouwd worden in overstromingsgebied, wat enkel op andere plaatsen tot overlast aanleiding zou gegeven hebben. De gemeente heeft aan de omwonenden beloofd werk te maken van de overlastproblematiek. In de eerste plaats de belanghebbenden rond de tafel te brengen (Watering der Barebeek, de provincie, afdeling Water en de gemeente), een financieringsmodel op poten te zetten en in functie van het opgebouwde model gebieden af te bakenen voor het bufferen van water om wateroverlast te vermijden. Nadien, maar eveneens belangrijk, wordt een overleg met de stromopwaarts gelegen gemeenten gepland. September

7 Er is een rioleringsproject gepland in de Steendreef. Er wordt een gescheiden riolering, de gracht doet dienst voor afvoer/opvang van regenwater. De gracht wordt geherprofileerd. (Zemst) - Het gebied rond de Damstraat aan de E19 (tussen de Damstraat (N) - Steendreef (Z) - Weibeemstraat/Weerdesteenweg (W) - E19 (O); tussen de Damstraat-Hondsleibeek-E19 en tussen de Damstraat en de Rubenslaan) is er regelmatig wateroverlast. Boven de Damstraat is dat geen probleem, het is landbouwgebied. Daar kan eventueel zelf als overstromingsgebied ingericht worden. Het gebied (deels) is aangekocht door Natuurpunt. Onder de Damstraat echter, krijgen ook een aantal woningen met wateroverlast te kampen. Het gaat om garages en evt. kelders. De huizen zelf zijn hoger gebouwd en blijven aldus gespaard. Problemen doen zich daar 2-3 keer per jaar voor. Achter de huizen ligt nog een grachtje langsheen de Barebeek. De gemeente stelt voor een dam aan te leggen zodanig dat de Barebeek nog wel uit haar oevers kan treden en via de grachten weg kan, maar de huizen gespaard blijven. (Zemst) - Waar de Barebeek sifoneert onder het Dijlekanaal Leuven-Mechelen doen zich ook geregeld problemen voor. De inwoners van de Eilandstraat hebben daarbij iedere keer prijs. Zij hebben ondertussen zelf initiatief genomen, door de aanleg van een dijkje. Sindsdien is er geen overlast meer geweest. Het overstroomde gebied zelf is veel groter. Maar dit zijn allemaal beemden en dus geen groot probleem. (Zemst) - Wat door vele inwoners wordt aangehaald als een knelpunt is de doorgang van de Barebeek -Oude Arm onder de E19 boven de Steendreef, voorbij het kruispunt met de Weerdesteenweg. (provincie : ruiming is geen garantie voor een betere afvoer)(zemst) - Ter hoogte van de samenloop van de Baarbeek en de Barebeek (langs de Rijmenamsesteenweg) overstroomt het gebied zeer regelmatig. Dit zorgt voor de nodige conflicten met de landbouwers. Zoals reeds eerder werd aangehaald is niet zozeer de waterkwantiteit (want was ook van nature overstroombaar) maar wel de waterkwaliteit het grootste probleem. Door de slechte kwaliteit van het overstromingswater ondervinden de landbouwers veel hinder bij hun landbouwactiviteiten. (Mechelen) - De gemeente Zemst heeft een RUP opgemaakt met betrekking tot berging op de Barebeek. In het kader van de uitbreiding van het zuiveringstation Hofstade wordt een spaarbekken voorzien van m³. (Zemst) OVERIGE - De Dijle grenst maar over een korte lengte aan de Polder van Willebroek, vanaf de splitsing van de Rupel in de Nete en de DIjle tot aan de splitsing van de Dijle in de BovenDijle, Kanaal Lauven en Zenne (de vroegere gemeenten Heindonk en Heffen, nu Willebroek en Mechelen). Op dit gedeelte is 1 belangrijk probleem: het kunstwerk uitwateringssluis van de Gentvlietloop die de scheiding vormt tussen Heffen en Heindonk die al 25 jaar niet werkt omdat ze te hoog geprojecteerd werd tot ergernis van de ingelanden van Heindonk. Door de goede wil van de Polder werd eerste een voorlopige verbinding gemaakt onder de Langen Dijk door middel van een buis en zo is het na ca. 25 jaar nog. De ingelanden van Heindonk beklagen zich dat zij het water van Heffen moeten opvangen,(dit is zeer storend bij zware regenval en wateroverlast.) Niettegenstaande alle opmerkignen in Polderschouwingen beweegt AWZ niet. (Polder van Willebroek) - Op de Tervuursesteenweg net op de scheiding Elewijt-Perk (kant van Perk) is er overlast. Dit knelpunt is niet gekend door de Provincie Vlaams-Brabant (beek 3e cat.) (Watering der Barebeek) - De Broekgracht te Vilvoorde kent vooral in de winter wateroverlast. Vermoedelijk loost de tuinbouwschool hier op (veel serres). In het verleden werd eveneens de Perkegracht ingebuisd en komt zo onder de Woluwelaan.(Watering der Barebeek) Dit knelpunt is niet gekend bij de provincie. Beek derde cat. De tuinbouwschool laat weten dat zij veel water September

8 opvangt van de serres voor eigenn bevoorrading. Er is/was sprake een eigen waterzuivering te installeren. - Broekgracht zorgt bij hevige regenval voor wateroverlast in de Kluitingsstraat. Het water loopt langs de straat. Een reden is dat de duiker onder de straat mogelijk verstopt is (slechte oude kwaliteit) en riolering misschien niet genoeg kan afvoeren. Dit moet verder onderzocht (Watering der Barebeek) Dit knelpunt is niet gekend bij de provincie. Beek derde cat. Een andere reden is het feit dat de stadsgracht, overwelfd onder de Kluitingstraat en verbonden met de Zenne, door een hoge waterstand in de Zenne niet langer kan lozen, waardoor problemen optreden. Ook de afvoer van de dienstwegen naast de woluwelaan komen in de Broekgracht terecht, evenals het hemelwater van een nieuwe verkaveling. Daar zijn nu wel pompen geplaatst om hinder in de verkaveling te voorkomen. - De bouwpercelen in woongebied gelegen aan een voldoende uitgeruste weg zijn nagenoeg volgebouwd. Aanvragen voor ontwikkeling van nieuwe verkavelingen passeren uiteraard langs de gemeente. Zo werd een aanvraag tot verkavelings-wijziging geweigerd (provincie : niet geweigerd, wel werden er voorwaarden opgelegd) voor het opvoeren van het aantal kavels in een reeds vergunde verkaveling, ter hoogte van de Sparrendreef-Haachtsesteenweg omdat er een reliëfwijziging was gepland, die mogelijk gevolgen zou kunnen hebben voor de bestaande bewoning in de buurt. Onder voorwaarden is de vergunning toch toegestaan door de gemeente. Er wordt door de gemeente nogmaals op gewezen dat het zeer moeilijk is voorwaarden op te leggen voor nieuwe bebouwing. Onduidelijkheid omtrent de watertoets. (Kampenhout) - Ter hoogte van de Vaartstraat, naast de camping, plant de gemeente de aanleg van een nieuwe verkaveling. Het water kan daar moeilijk weg. Als oplossing voorziet de projectontwikkelaar een infiltratiebed voor de volledige verkaveling of een afwatering naar de Goorbeek die uitmondt in de riolering in de Trianonlaan. Probleem dat dan ontstaat is dat de capaciteit van de Goorbeek te klein wordt (overwelfd?), wat stroomafwaarts dan weer wateroverlast kan veroorzaken. Eventueel komt het vervuilde water van de Goorbeek nadien in de Bergbeek terecht, wat nu nog een weinig vervuilde waterloop is. Aquafin heeft voorgesteld het regenwater van het hele gebied af te leiden naar het domein van Hofstade. Daarvoor moest de gemeente riolering leggen naar de collector. De politiek heeft dat niet goedgekeurd. (meer verduidelijking indien mogelijk?) (Boortmeerbeek) - Een werk dat door aquafin wordt gepland is de afkoppeling van de Goorbeek van de riolering in de Trianonlaan. De Goorbeek zal de Trianonlaan kruisen en via het Bloso-domein in de Bergbeek terechtkomen. In de Goorbeek komt veel afvalwater van Boortmeerbeek terecht. Als de vervuilde Goorbeek nu in de Bergbeek terechtkomt zal ook deze vervuilen. Dit is een knelpunt naar Aquafin die de verdunning wil tegengaan, maar op die manier een nu propere beek gaat vervuilen. Het probleem zou uiteraard opgelost worden indien Boortmeerbeek riolering zou leggen.(zemst) - Lokaal zijn er blijkbaar, af te leiden uit de kaart van de recent overstroomde gebieden, toch nog gebieden, die in het verleden bij hevige regenval te lijden hadden onder wateroverlast. (misschien toch nog eens navraag doen bij collega's? (Boortmeerbeek) - In Elewijt zijn er geregeld problemen met de Binnebeek. Problemen worden mede veroorzaakt door het pompstation in de Vekestraat, maar dat verdwijnt. De Binnebeek is aangesloten op het gemengd rioolstelsel in de Vekestraat. Op het einde van Vekestraat staat een pomp die dat water oppompt naar de Barebeek. Bij te veel regen kan de pomp dat water niet aan, en komt er water via de waterslikkers op de straat. De gemeente plant een afkoppeling van de Binnebeek van de riolering als aquafin de collector Weerde aanlegt. De Binnebeek zal waar mogelijk in ere hersteld worden. De pomp in de Vekestraat verdwijnt. Binnen twee jaar zou dat opgelost moeten zijn. (Zemst) - Op verschillende plaatsen komt wateroverlast voor als gevolg van water dat niet weg kan. Altijd laaggelegen en moeilijk infiltreerbaar gebied. Het water van hogerop stroomt in de 'put'. Daar staat dan water, maar dat vormt geen groot probleem. (Prinsenveld en Elewijtsesteenweg). (Zemst) September

9 - Er zijn een aantal kleinere bufferbekken voorzien om het water op te houden. Er wordt er eentje gebouwd in de Broekstraat. In het kader van de collector Eppegem worden de bouw van vier wachtbekkens gepland. In de stationstraat is er een bufferbekken van de gemeente. (Zemst) - Voorlopig worden er nog vergunningen toegekend maar, binnen de wettelijke beperkingen, wordt er zo veel mogelijk rekening mee gehouden om in natte gebieden, het aantal vergunningen te beperken. Probleem is dus dat er voorlopig een wettige basis ontbreekt om in natte gebieden bouwvergunningen te weigeren. In die gevallen wordt het terrein vaak gewoon opgehoogd alvorens te bouwen. Dit gebeurde ondermeer voor de OCMWverkaveling,langs de hooidonksestraat en in Leest. (Mechelen) - Ter hoogte van het Mechels Broek en Muizenhoek (op het grondgebeid van Mechelen) is er maar één klep waarlangs het waterniveau in dit gebied kan geregeld worden. Jammer genoeg zijn er drie belangengroepen die alle drie andere wensen hebben wat betreft de waterstand in het gebied. De beheerders van het natuurreservaat willen het gebied nat houden zodat het terug kan omgevormd worden tot een broek (oorspronkelijk was dit gebied een broek maar omwille van de Sigmawerken is het veel droger geworden en dreigt de typische broekvegetatie te verdwijnen.) De bewoners van het gebied willen uiteraard dat de zone droog wordt gehouden. De landbouwers, als derde partij, willen dan weer dat het broek in de zomer droog staat. Er zal dus een oplossing moeten gezocht worden voor het gezamenlijk beheer van de klep. De klep is van een privé-eigenaar, de stad wil deze in beheer nemen. (Mechelen) - Bijkomend probleem is dat het afvalwater van een straat in Muizen voorlopig nog gewoon via de baangrachten wordt afgevoerd. Gevolg is dat de meeste bewoners die gracht hebben in gebuisd en dat het probleem enkel zichtbaar is voor enkele huizen. Er komt wel een aquafincollector vlakbij maar er is niet voorzien dat er een aansluiting wordt gelegd. Een KWZI zou misschien logischer zijn aangezien aquafin vanuit de collector het water helemaal naar de andere kant van Mechelen zal voeren en de afvoer van het afvalwater volledig afhankelijk is van werking van de pompen op deze installatie. Momenteel wordt er een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar de beste oplossing. (Mechelen) - Er worden een drietal grotere woongebieden voorzien, naast de wijk Stuivenberg (400 woningen voorzien, nt in het deelbekken), tussen de Boerenkrijgstraat en de Papenhofdreef (250 woningen voorzien) en tot slot tussen de Leuvensesteenweg en de Leuvense Vaart ter hoogt van Hofstade (600 woningen voorzien). In het laatste gebied zijn er waterproblemen. (Mechelen) - Op de Heibeek (bijna aan de monding) bevindt zich een overstort waarvan de drempel iets te hoog ligt. Bij eb kan er onvoldoende afgewaterd worden vanuit de Heibeek in de Dijle. (Willebroek) - Langsheen de Dijleweg liggen een aantal woningen in risicogebied voor overstromingen die in het recente verleden opnieuw zijn overstroomd. (Bonheiden) 2. Waterkwaliteit In het AWP II wordt het deelbekken van de Barebeek/Benedendijle opgenomen in het deelgebied van de Dijle na de monding van de Weesbeek (Excl.) tot de samenvloeiing met de Nete (VHA-zone ). Getoetst aan de huidige Vlarem II-normen van 16 en 10 mg N/l en 1mg P/l dienen er geen reducties te worden doorgevoerd in dit gebied. Om te voldoen aan de norm van 30 mg CZV/l dient de geloosde vuilvracht in dit deelgebied met 8% af te nemen. Van de gemeten vuilvracht aan CZV, stikstof en fosfor kan respectievelijk 8%, 33% en 18 % niet worden toegewezen aan de doelgroepen. De huishoudens zijn verantwoordelijk voor 90% van de gekende CZV-vracht, voor stikstof bedraagt het aandeel 82% en voor fosfor 86%. De landbouw is verantwoordelijk voor 14 % van de stikstof- en 4% van de fosforimissies in dit deelgebied. September

10 De biologische waterkwaliteit op de onbevaarbare waterlopen in het deelbekken van de Barebeek en Benedendijle varieert van matig tot zeer slecht. De molenbeek te Kampenhout (2002) en de Platte Steenbeek, op de grens Vilvoorde-Steenokkerzeel (2000) hebben een matige biologische waterkwaliteit. De Barebeek, voorbij Hostade ( ) kent een zeer slechte biologische kwaliteit tot net voor de monding in de Dijle (2003), waar de kwaliteit slecht is. De Dijle heeft een matige biologische kwaliteit te Muizen (2000), meer stroomafwaarts kent ze een slechte bioloische waterkwaliteit. Het Dijlekanaal Leuven-Mechelen kent in Boortmeerbeek (2002) nog een matige biologische waterkwaliteit, voorbij Mechelen (2002) is de kwaliteit zeer goed. De chemische waterkwaliteit van de onbevaarbare waterlopen varieert van matig verontreinigd tot verontreingd. De Molenbeek te Kampenhout (2002) is matig verontreinigd, meer stroomafwaarts, op de grens Kampenhout-Steenokkerzeel (2002) is het water verontreinigd. De Platte Steenbeek te Houtem (2001) kent een matig verontreinigde toestand. De Barebeek (2001, 2003) heeft een verontreinigde chemische waterkwaliteit op alle zes de meetpunten. De Dijle heeft een matig verontreinigde tot verontreinigde chemische waterkwaliteit, het Dijlekanaal een matig verontreinigde toestand in Boortmeerbeek (2002) en een aanvaardbare kwaliteit te Mechelen (2003). De chemische waterkwaliteit in het BLOSO-domein te hofstade (2003) en het provinciaal domein Nekker te Mechelen (2003) is niet verontreinigd. In het Battel (2003) is de chemische waterkwaliteit aanvaardbaar. In het deelbekken werden 45 diffuse lozingspunten, met een totale vuilvracht van ± 6037 IE vastgesteld. Er werden 75 relevante lozingspunten geconstateerd, waarvan 46 met een vuilvracht groter dan 100 IE. De totale relevante lozingsvuilvracht bedraagt ± IE. De vuilvracht van de Vrouwvliet, aan de monding in de Dijle bedraagt 63000IE. Er zijn 10 industriële lozingspunten vastgesteld, cijfers omtrent de geloosde vuilvracht zijn er niet. ALGEMEEN - De verdunning van het afvalwater door aansluiting van parasitaire debieten (draineringsbuizen, grachten, waterlopen of roosters op de weg, aansluiting van verharde oppervlakte, slecht werkende of foutief aangesloten infrastructuur, infiltratie,...) is in het deelbekken van de Zuunbeek een knelpunt. Verdunning geeft aanleiding tot minder optimale zuivering, vergroot de kans op wateroverlast, zorgt voor extra aanslibbing in de riolen en heeft een negatieve impact op de werking van pompen en de overstortfrequentie. VMM stelde op basis van een voorlopig terreinonderzoek of via een onderzoeksprocedure o.a. vast dat in het deelbekken op 38 plaatsen knelpunten met betrekking tot de riolering zijn (aansluiting van grote verharde oppervlakte, aansluiting van waterlopen op de riolering,...). Deze lijst is niet limitatief en moet verder aangevuld. In vele gevallen gaat het om debieten die 'makkelijk' kunnen omgeleid worden naar de waterloop. Een overzicht van deze knelpunten wordt als bijlage toegevoegd aan de lijst met knelpunten en kansen. - Overstorten zijn inherent aan de aanleg van niet gescheiden stelsels. Door de aansluiting van parasitaire debieten en een toenemende verharde oppervlakte, stijgt de overstortfrequentie. Het first flush effect kan, vooral na lange tijden van droogte, soms voor een kortstondige vuiluitworp zorgen. In het deelbekken van de Barebeek/Benedendijle zijn er ± 20 overstorten aanwezig, gepland of in uitvoering. - Interleuven werkt aan een algemeen waterplan Kortenberg dat vooral gericht is op oplossingen voor wateroverlast en slibruiming. (Kortenberg) - Kortenberg is door de VMM aangeduid als pilootgemeente voor de opmaak van de nieuwe zoneringsplannen. De gemeente heeft deze taak tot nu naast zich neergelegd wegens tijdsgebrek. De controle op het terrein is geen eenvoudige taak. (Kortenberg) - Steenokkerzeel-Noord is pas in werking gesteld(zuivering van 10-15% van het totaal aantal inwoners van Steenokkerzeel). Voor Steenokkerzeel-zuid is er nog geen concrete planning (wel inplantingsplaats). Voor het zuiveringsgebied Melsbroek is er nog geen eensgezindheid September

11 omtrent de inplantingsplaats van de RWZI. Een eerste mogelijke lokatie ligt ter hoogte van Huinhoven, een tweede meer noordelijk ter hoogte van de Molenstraat. Indien gekozen wordt voor de tweede lokatie, zou het noordelijke deel van de gemeente daar ook eventueel op kunnen aansluiten. Nu moet het afvalwater van het noordelijke deel van de gemeente nog richting RWZI Grimbergen, waarvoor de inplantingsplaats rond is en met de bouw dra van start wordt gegaan. (Steenokkerzeel) - De gemeente is voor een groot stuk niet voorzien van echte/goede riolering. Grachten zijn vaak overwelfd en doen dienst als moerriool. Dit is het geval voor de volledige Steenweg Leuven-Mechelen. Het water van die moeriolen/open riolen komt heel vaak terecht in andere waterlopen. Ook de industrie loost heel vaak, via moerriolen/open riolen of rechtstreeks op oppervlaktewater. Er is ook niet echt een goed beeld van het rioolstelsel. VMM/Aquafin zou een rioleringsplan hebben opgemaakt (nagaan?) (Boortmeerbeek) - De waterkwaliteit van de Barebeek is zeer slecht. De grote vervuilers zijn: 1. Luchthaven: BIAC is sterk verantwoordelijk voor de watervervuiling. Via de Lopende beek naar Lelle-leibeek stroomt het afvalwater het gebied binnen. De luchthaven loost eerst op drie wachtbekkens daarna op de waterloop. Knelpunt: het wachtbekken Vogelzang van BIAC wordt niet geruimd: bij regenval stort het zwaar vervuild opgewoeld slib over naar de waterloop. De milieu-inspectie heeft aan aantal jaar geleden hier al een PV voor opgesteld omdat bepaalde bedrijven op het luchthaventerrein niet conform waren met de voorwaarden voor hun aansluiting. De Watering heeft een klacht neergelegd bij de Procureur des Konings. De reactie was een brief waar in stond dat de procureur boos was wegens feit dat de luchthaven niet zuiverde. De BOB van de luchthaven zou schotbalken zetten. Dit voorstel werd afgevoerd. Met de geplande waterzuivering in Peutie (grondgebied Vilvoorde) zou het afvalwater eerst naar het station en dan terug naar de Lelle-Leibeek gepompt worden. 2. Kazerne Peutie: had een zuiveringsstation dat niet meer werkte. Na reactie van de Watering werkt het terug. 3. Ziekenhuis van Melsbroek loost ook op bovenlopen Barebeek alsook een deel van de gemeente Melsbroek (deelgemeente Steenokkerzeel) zelf. (Watering der Barebeek) 4. Ook alle verkavelaars lozen op de beek. (Reactie BIAC: "BIAC heeft de afgelopen tien jaar zware inspanningen geleverd om haar afvalwater en regenwater te scheiden. Mits een aantal nog ontbrekende schakels, waarvoor een oplossing is voorzien, is ze daar ook in geslaagd. Zo loost BIAC geen afvalwater meer in de beek. Schadelijke producten, zoals Kerosine en het de-icingproduct, worden alvorens ze in de waterloop kunnen terecht komen, opgevangen (via olie-afscheiders en een aparte de-icing riolering) In het gemeentelijk wachtbekken Vogelzang komt enkel hemelwater terecht van BIAC. De zandvang, waarin het hemelwater terecht komt, wordt wel geruimd.") - Er worden geen analyses meer uitgevoerd op de kwaliteit van het oppervlaktewater tot zolang de lozingspunten niet worden opgeheven. Volgend jaar zou eventueel de Veerlebeek kunnen worden getest. Het afvalwater dat daarin werd geloosd gaat naar Steenokkerzeelnoord. (Steenokkerzeel) - Gezien de goede staat van de riolering wordt maar zeer weinig riolering vervangen. Er zijn geen budgetten om systematisch gescheiden riolering aan te leggen. Nieuwe verkavelingen (schaars) wordt wel een gescheiden stelsel opgelegd in de vergunning. Moeten er rioleringswerken gebeuren dan wordt wel geopteerd voor een gescheiden stelsel. Er komt binnen afzienbare tijd een plan met de correcte opmetingen van het rioolstelsel (type, diepte, richting, met luchtfoto's). (Zaventem) - De toestand van de riolering is goed. Het nazicht van de riolering gebeurt als er tijd voor is, de knelpuntgebieden (minieme helling) uiteraard eerst. Bij problemen gebeurt er een September

12 cameraonderzoek. De nieuwe heraangelegde straten/verkavelingen (schaars) worden steeds gescheiden uitgevoerd (Kleine Ham, Ter Bank, de Steenweg op Peutie). (Machelen) - Gescheiden riolering worden aangelegd waar mogelijk. Al was het maar omdat de subsidie voor de aanleg hoger is. In een vijftiental straten is reeds gescheiden riolering voorzien ( lijst voorhanden). (Kortenberg) - -De kostprijs voor de aanleg van een gescheiden riolering is stukken hoger dan van een gemengd stelsel. Het subsidiëringsprogramma van VMM is niet altijd even transparant en is omslachtig. Voor dringende zaken is het heel vaak te laat om subsidiedossiers in te dienen en er wordt dan ook vaak gekozen voor de aanleg van gemengde stelsels. De gemeente is er zich van bewust dat dit niet steeds de beste keuze is, maar vindt dat de subsidiërende overheid haar weinig keuze laat. (Kampenhout) - Rioleringswerken worden uitgevoerd daar waar de nood het hoogst is. Dichtbebouwde gebieden komen eerst aan bod. De gemeente volgt in de eerste plaats VMM en Aquafin, die zo snel mogelijk een zo groot mogelijke vuilvracht wil inzamelen. de timing is niet altijd makkelijk om volgen. (Kampenhout) - De toestand van de riolering is op sommige plaatsen behoorlijk/goed, andere straten zijn in slechte staat (Pensionaatlaan, Pastor Galmardstraat, Van Heylenstraat). Het gaat dan vooral om de oudste rioleringen. Voor de laatste zijn er plannen voor vervanging, wanneer de zuivering verder wordt ontwikkeld/aangelegd. Nieuwe rioleringen worden steeds gescheiden aangelegd. Er wordt niet steeds een nieuwe riolering aangelegd bij wegeniswerken. Rioleringswerken worden uitgevoerd op basis van werken die andere overheden uitvoeren. Het budget wordt ook daarop afgestemd. (Steenokkerzeel) - In een aantal straten werd reeds een gescheiden stelsel aangelegd. De meeste rioleringen die momenteel worden aangelegd zijn gescheiden stelsels. (Vilvoorde) - Er wordt niet systematisch gekozen voor gescheiden rioleringen. Veel meer opteert de gemeente ervoor het regenwater lokaal te bergen. (Boortmeerbeek) - Er is geen systematisch plan voor de heraanleg van rioleringen. Er wordt waarschijnlijk(?) wel een jaarlijks bedrag voorzien voor de aanleg ervan. (Boortmeerbeek) - Er wordt systematisch gekozen voor de aanleg van gescheiden stelsels, tenzij het technisch niet mogelijk is. (Zemst) - Voorlopig zijn er nog niet veel zones waar er een gescheiden rioleringstelsel ligt (enkele industrieterreinen, een 10-tal straten en enkele straten in het centrum). Bij de aanleg van nieuwe straten of wegenwerken wordt er, daar waar mogelijk wel een gescheiden stelsel gelegd en indien mogelijk worden de grachten opengehouden. In het centrum wordt er een speciaal afkoppelingsbeleid gehanteerd. Het dakwater komt in principe in de Binnen-Dijle terecht (toch voor de grote dak oppervlaktes), het straat water daarentegen wordt wegens de kans op vervuiling in de Dijle gewoon via de riool afgevoerd. (Mechelen) - Daar waar mogelijk worden enkel nog gescheiden stelsels aangelegd. Investeringen voor rioleringswerken worden nog vaak vooruitgeschoven. (Bonheiden) - Daar waar nieuwe riolering wordt aangelegd wordt er sowieso voor een gescheiden stelsel geopteerd. Daar waar problemen met de riolering zijn, waar het wegdek wordt vervangen of waar Aquafin reeds werken plant, worden eerst rioleringwerken uitgevoerd. In sommige gevallen wordt de aansluiting op een gescheiden rioleringsstelsel door de gemeente zelf gerealiseerd. (Willebroek) KWZI / IBA - In de gemeente zijn er maar enkele straten die niet gerioleerd zijn. Voor die straten is de kans reeël dat er nog een riolering komt, zonder al te grote kosten. Vandaar dat IBA's binnen de gemeente niet worden opgelegd, en er geen subsidie wordt voorzien. (Zaventem) - Aangezien het grootste deel van Zaventem is gerioleerd, zijn er geen gebieden waar een KWZI zou kunnen, tenzij als voorbeeldproject. (Zaventem) September

13 - Er is nog geen subsidiebesluit voor de aanleg van IBA's. De samenwerkings-overeenkomst verplicht de gemeente dat te doen. Anderzijds zijn er in Machelen weinig of geen lokaties die niet/nooit gerioleerd zijn/zullen worden. De gemeente stelt zich dan ook vragen bij de relevantie van zo'n besluit. De nieuwe zoneringsvoorstellen van VMM worden afgewacht. (Machelen) - De gemeente heeft een subsidieregelement voor de aanleg van een IBA (248 ). De gemeente vraagt zich wel af waarom de provincie de subsidie die ze vroeger wel voorzag geanuleerd heeft. (Kortenberg) - Nieuwbouwwoningen in de C-zone, worden verplicht een IBA aan te leggen. Het wordt opgelegd in de bouwverordening. Er worden subsidies gegeven. De gemeente controleert de goede werking. De inwoners wordt aangeraden een milieuvergunning aan te vragen. Op die manier kan de afvalwaterheffing worden opgeheven. Aminal komt de werking van de IBA dan ook controleren. Zij controleren het effluent. De C-zone bevindt zich voornamelijk in het noorden van de gemeente, vanaf Bos Ter Veld. (Steenokkerzeel) - De aanleg en de inplanting van de KWZI mag niet worden overgelaten aan inwoners. Momenteel gebeurt dit nog door de inwoners maar in de toekomst zal dit waarschijnlijk worden overgenomen door Riobra. De grond waarop de KWZI staat, die paalt aan/deel uitmaakt van een woning zou in waarde kunnen dalen. Bovendien moet er voldoende open ruimte zijn om een KWZI te voorzien. (Steenokkerzeel) - Voor de aanleg van IBA s is een subsidieregelement voorzien. Vorig jaar (2003) zijn er een drietal aanvragen geweest en gesubsidieerd. in 2004 waren er geen aanvragen. Anderzijds wacht de gemeente opnieuw op Aquafin en VMM tot de zoneringsvoorstellen definitief klaar zijn/goedgekeurd worden. Bovendien kan de gemeente de inwoners geen honderd procent zekerheid bieden. Als er in de straat dan toch riolering komt in de toekomst, zijn de inwoners veplicht aan te sluiten. (Kampenhout) - Uit de zoneringsplannen zullen eventueel locaties naar voor komen die in aanmerking komen voor de bouw van een KWZI of IBA s. Dit zal moeten blijken uit de zoneringsplannen. (Kampenhout) - Woningen in C-zone moeten hun afvalwater zelf zuiveren en worden dus een IBA opgelegd. Er is een subsidiereglement. (Vilvoorde) - Aangezien het grootste deel van Machelen is gerioleerd, zijn er geen gebieden waar een KWZI zou kunnen/nodig wordt geacht. (Machelen) - IBA's worden opgelegd in de C-zone. Ze worden gesubsidieerd. Inwoners krijgen de vrije keuze naar model en dergelijke. Het moeten gecertificieerd zijn. De gemeente voert nadien een controle uit op de goede werking/aanleg. (Boortmeerbeek) - Aangezien er weinig C-zone gebied is en er op die plaatsen ook zeer weinig huizen geclusterd voorkomen is de aanleg van KWZI (nog) niet aan de orde. (Boortmeerbeek) - Zemst is goed voorzien van KWZI. Zemst-Kapelstraat, Zemst-Laerebeek, Zemst-Kesterbeek, Zemst-Bosstraat. Bosstraat moet nog gebouwd. (Zemst) - De gemeente heeft een subsidieregelement voor de aanleg van IBA s, voor woningen in de c- zone. Zowel voor nieuwbouw als bij renovatie. Er zijn niet echt veel aanvragen. Tot op heden zijn er een 15-tal geïnstalleerd, 4-5 per jaar. (Zemst) - Naar de mogelijke aanleg van KWZI werd voorlopig nog niet gekeken. Het grote project langs de E19 is veel belangrijker en zal veel van het budget voor rioleringswerken wegnemen. (Mechelen) - Er is een subsidieregelement voor de aanleg van IBA's. KWZI's worden momenteel nog niet systematiesch ingepland vanwege de prioritaire behandeling van grotere bewoningszones. Problemen die zich voordoen zijn enerzijds het verlies van kavels (in de praktijk zal de stad een kavel moeten aankopen voor de installatie). Anderzijds is er het onderhoud van de installaties. Momenteel loopt er een voordbeeldproject ter hoogte van Muizenhoek. (Mechelen) - Er bestaat een subsidiereglement voor de aanleg van een KWZI/IBA het geldt voor bewoners woonachtig in C-zone. (Bonheiden) September

14 - Er is een gemeentelijke premieregeling voor de bouw van een IBA. Enkel bij de installatie in C-zone. IBA s worden voorlopig nog niet opgelegd. (Willebroek) HEMELWATERPUTTEN / INFILTRATIE / BUFFERING AAN BEDRIJVEN / SEPTISCHE PUTTEN - Hemelwaterputten worden opgelegd bij nieuwbouw en renovatie. Voor beide is er een subsidie voorzien. Hergebruik wordt verplicht opgelegd. Bij infiltratie heeft de gemeente een beetje haar twijfels, onder meer omwille van de ondergrond. (Zaventem) - De gemeente heeft een subsidiereglement voor de aanleg van een regenwaterput. Bij nieuwbouw is het verplicht en moet de bouw conform de code van goede praktijk aangelegd worden. (Kortenberg) - Hemelwaterputten worden opgelegd bij nieuwbouw en renovatie. Bestaande woningen worden gestimuleerd met een subsidie. Hergebruik wordt verplicht opgelegd (subsidiebedrag is ermee gelinkt). Bij infiltratie heeft de gemeente een beetje twijfels, onder meer omwille van de ondergrond. (Machelen) - Zowel voor nieuwbouwwoningen als bestaande woningen wordt een subsidie gegeven voor de aanleg van een hemelwaterput. Bestaande woningen krijgen een hogere subsidie. Hergebruik wordt verplicht opgelegd. Infiltratievoorzieningen worden aan particulieren nog niet opgelegd, maar worden wel gesubsidieerd. De gemeente heeft wel een infiltratievoorziening opgelegd voor een volledige verkaveling. (Steenokkerzeel) - De aanleg van een hemelwaterput wordt opgelegd door de gemeente bij nieuwbouw en grote verbouwingen. Er is een subsidieregelement voorzien. Hergebruik wordt opgelegd, maar de controle erop is moeilijk. Infiltratie is ook verplicht, maar dat is in de praktijk niet haalbaar. -De aanleg van een hemelwaterput wordt door de gemeente bij nieuwbouw en grote verbouwingen opgelegd. Er is een subsidiereglement voorzien. Hergebruik wordt opgelegd maar de controle erop is moeilijk. Infiltratie is ook verplicht, maar dat is in de praktijk niet haalbaar. Ook voor bestaande woningen is er een subsidiereglement. In de praktijk komt daar weinig reactie op. Bovendien hebben de meeste oudere woningen een HWP(hemelwaterput). (Kampenhout) - Controle op de aanleg van een hemelwaterput en het hergebruik is in de praktijk moeilijk uitvoerbaar. (Kampenhout) - Vilvoorde heeft een subsidiereglement voor de aanleg van een hemelwaterput en infiltraitevoorzieningen, voor bestaande en (her)nieuwbouwwoningen. Hergebruik is verplicht. Bij nieuwbouw is de aanleg van een hemelwaterput en/of een infiltriateivoorziening verplicht. (Vilvoorde) - De gemeente heeft een subsidiereglement voor de aanleg van hemelwaterputten en infiltratievoorzieningen. Gezien de ondergrond goed infiltreerbaar blijkt, is de gemeente zinnens strikt toe te kijken op de infiltratie, eerder dan te zorgen voor gescheiden riolering, waarvan een regenafvoerbuis naar de beek geleid wordt. De gemeente voert ook de controle uit op de goede aanleg. Meer en meer wordt geopteerd, binnen verkavelingen voor een gezamenlijke infiltratie. (Boortmeerbeek) - In zuiveringszone A is een septische put niet langer verplicht. In zone B en C is het verplicht. (Boortmeerbeek) - Er is een gemeentelijk subsidiereglement voor de aanleg van een regenwaterput en een infiltratievoorziening. Subsidies worden gegeven voor renovatie. Een deel van het water moet hergebruikt worden. Nu de provinciale verordening in voege is, wordt de provinciale gevolgd. (Zemst) - Opvang van regenwater, hergebruik en infiltratie zijn opgenomen in de geïntegreerde rioleringsverordening. (Mechelen) September

15 - Reglement aanwezig. Er wordt een premie uitgegeven voor de afkoppeling van regenwater. Deze bedraagt 75 euro. Het regenwater moet dan geloosd worden in een beek, gracht, vijver of bezinkingsconstructie. (Bonheiden) - Er is ook een subsidieregelement voor de aanleg van een hemelwaterput en hemelwatergebruik. (Bonheiden) - De gemeente verbindt zich er toe een gemeentelijke premie toe te kennen voor de aanleg van een infiltratievoorziening voor niet-verontreinigd hemelwater. Op de infiltratievoorziening is minstens 50 m² verharde oppervlakte aangesloten. (Bonheiden) - Bij nieuwbouw wordt de aanleg van een hemelwaterput verplicht, bij verbouwingen wordt er een subsidie voorzien. Er wordt ook voorzien in een premie bij de installatie van een infiltratievoorziening. (Willebroek) - Door de druk die er nu nog steeds is op het gemeentelijk rioolstelsel, zal het van groot belang zijn, extra buffering te voorzien bij het ontstaan van nieuwe verharde oppervlakten, en nu al eventueel uit voorzorg. Bij nieuwbouw wordt in overleg gezocht naar mogelijkheden. De gemeente vraagt bij grote projecten ook steeds advies aan studiebureau Clercks. Zij hebben het TRP opgesteld. (Zaventem) - Bestaande bedrijven wordt bij een nieuwe aanvraag van de milieuvergunning ook voorwaarden naar buffering opgelegd. Nieuwe bedrijven worden voorwaarden opgelegd bij de bouwvergunning. (Machelen) - Bij nieuwbouw-uitbreiding van industriegebied, worden voorwaarden opgelegd naar het gebruik van doorlaatbare materialen en voorwaarden voor buffering en infiltratie. De controle op de goede uitvoering is in de praktijk niet eenvoudig. (Kortenberg) - Bij grote projecten let de gemeente er wel op voorwaarden naar buffering op te leggen aan b.v. nieuwe bedrijven in de KMO-zone, een project van service-flats (ligt stil), een complex in het centrum van Steenokkerzeel. Ook aan de nieuwe gebouwen op de luchthaven worden voorwaarden opgelegd. In het zuiden van de gemeente bevindt zich de luchthaven van Zaventem. Het is een zeer grote verharde oppervlakte. (Steenokkerzeel) - Buffering aan grotere verharde oppervlakken/industrie? (Vilvoorde) - Bedrijven wordt buffering opgelegd ter compensatie van de verharde oppervlakte die ze verwezenlijken. Er wordt hen ook opgelegd te zoeken naar alternatieven voor het oppompen van grondwater. Daar waar mogelijk moet hergebruik van regenwater primeren. (Boortmeerbeek) - Aan de industrie worden voorwaarde opgelegd afhankelijk van het dakoppervlak. Regenwaterputten/vijvers worden wel opgelegd. (Zemst) - Vanaf een verharde oppervlakte van 1000 m² wordt een buffering van 100 m³/ha opgelegd. (Mechelen) - Bij grote verharde opp. wordt een buffering opgelegd volgens de code van goede praktijk. (Willebroek) - Septische putten worden niet opgelegd. Er zijn geen problemen naar verstoppingen of stagnatie in de riolering. Er zijn nog wel gebieden waar een septisch put aanwezig is. (Zaventem) - Septische putten worden niet opgelegd. Er zijn geen problemen naar verstoppingen of stagnatie in de riolering. Er zijn wel wonigen met een septische put. (Machelen) - Septische putten? verplicht? (Kortenberg) - Septische putten worden verplicht zolang er geen vooruizicht is op een collectering. Bij nieuwbouw wordt er opgelegd een kortsluiting te voorzien in afwachting van collectering. In gebieden waar de septische put niet langer in gebruik is, hebben zich nog geen problemen voorgedaan. (Steenokkerzeel) - -De bouw van een septische put wordt verplicht opgelegd. De gemeente heeft de ervaring als er geen septische putten liggen er verstoppigen optreden. Bovendien zijn de mensen bij hun eigen septische put een beetje voorzichtiger met alles wat ze doorspoelen. (Kampenhout) September

16 - Septische putten? (Vilvoorde) - Septische putten zijn verboden indien er riolering ligt in de straat. In C-zone wordt het wel opgelegd. Er is geen weet van knelpunten met verstopte riolering. (Zemst) - Septische putten zijn wel verplicht. (Mechelen) - Septische putten worden nog opgelegd in afwachting van een duidelijker rioleringsplan. (Bonheiden) - In het oosten van de gemeente is de aanleg van een septische put verboden, in het westen van de gemeente is de aanleg ervan nog verplicht. (Willebroek) OVERWELVEN GRACHTEN / HERWAARDERING VAN GRACHTENSTELSELS - Er zijn weinig grachten. In het kader van nieuwe projecten is het vaak niet mogelijk grachen in te schakelen (aan te leggen). (Zaventem) - Er is geen stedenbouwkundige verordening m.b.t. overwelven van grachten. (Zaventem) - Er is geen stedenbouwkundige verordening m.b.t. overwelven van grachten. Dit wordt bekeken in het kader van het milieujaarprogramma. (Machelen) - Voor de herwaardering van grachtenstelsels is het nog wachten op het plan van Inter Leuven. Daaruit kunnen zaken naar voor komen om aan herwaadering te gaan doen. (Kortenberg) - Er is een stedebouwkundige verordening die het verbiedt baangrachten geheel of gedeeltelijk dicht te maken, of te beschoeien met materialen die de infiltratie van water naar de bodem kunnen tegenwerken. Slechts om strikt technische redenen kan hiervan afgeweken worden. En mits voorafgaande en schriftelijke steden-bouwkundige vergunning. (Kortenberg) - De herwaardering van grachtenstelsels/de gelegenheid om grachtenstelsels te herwaarderen is nog niet voorgekomen. Ingebuisde grachten zullen bij de aanleg van echte riolering eerder opnieuw dienst doen als riool dan opengelegd te worden en dienst te doen voor de regenwaterafvoer. (Steenokkerzeel) - Er is een stedenbouwkundige verordening m.b.t. overwelven van grachten. Deze is van kracht. (Steenokkerzeel) - -De waterkwaliteit van de grachten is nog te slecht om het overwelven ervan te verbieden. Een ontwerpregeling over de overwelving van baangrachten zal ter evaluatie worden onderzocht en voorgelegd aan het college. Nu is dat op de meeste plaatsen sowieso niet mogelijk, omdat de overwelfde grachten heel vaak nog dienst doen als riool. (Kampenhout) - Vilvoorde heeft een gemeentelijke stedenbouwkundige verordening die het overwelven van baangrachten verbiedt. (Vilvoorde) - Er is (wschl.?) wel een verordening die de overwelving van baangrachten verbiedt. Anderzijds zijn er toch nog een aantal projecten gepland voor een langere overwelving. (Boortmeerbeek) - Herwaardering grachtenstelsels/het openleggen van grachten uit het verleden wordt bekeken. (Boortmeerbeek) - Herwaardering van grachtenstelsels wordt in de open ruimte niet over het hoofd gezien. (Zemst) - De overwelving van baangrachten is vergunningsplichtig. (Zemst) - Grachtenstelsels krijgen in het RSP, dat dateert van 1998, de nodige aandacht. Zo is er sprake van de aanleg van beeklinten (zone van 5 meter rond de waterloop). (Zemst) - Er is een reglement mbt het overwelven van baangrachten. De stad Mechelen is zelf verantwoordelijk voor het aanleggen van overwelvingen (op kosten van de aanvrager). Er wordt aandacht geschonken aan het actief heropenen van baangrachten (concrete acties). In de praktijk blijken herwaarderingsprojecten echter moeilijk uitvoerbaar vanwege sterke tegenkanting van de bewoners. (Mechelen) - Er is een grachtenplan, opgesteld naar aanleiding van de overstomingen (lokatie van open, ingebuisde grachten, verweving met riool). Stimulatie van herwaardering grachtenstelsels via maximale overwelving van max. 5 m in de nog op te stellen bouwverordening. Er werden nog geen grachten opengelegd. (Bonheiden) September

17 - Er is nog geen verordening om de overwelving van grachten tegen te gaan en een herwaarderig van het grachtenstelsel te bespoedigen. Er wordt wel aan gewerkt. (Willebroek) - SCHEIDEN RWA-DWA / AANSLUITING RIOLERING - Nieuwbouwwoningen zijn verplicht een gescheiden stelsel aan te leggen. De aansluiting op de riolering gebeurt door een aannemer in opdracht van de gemeente. (Na aanvraag van de bouwheer?-verplichte aansluiting?-controle?) (Zaventem) - Bij nieuwbouwwoningen en woningen die grote renovatiewerken ondergaan, wordt een gescheiden stelsel verplicht opgelegd. Naar bestaande woningen worden geen initiatieven genomen. De inwoners kunnen de aannemer zelf kiezen, die moet geregistreerd zijn. Bedrijven worden wel voorwaarden opgelegd, tenzij het bedrijf na motivatie aantoont dat het niet kan. (Machelen) - De gemeenteraad heeft beslist de aansluitingen op het openbaar rioleringsstelsel toe te vertrouwen aan de VMW en dit vanaf 1/01/2004. Het betreft de aanleg van rioolaansluitingen vanaf twee door de VMW te plaatsen inspectieputten ter hoogte van de rioollijn tot op de openbare riool. (Kortenberg) - Inwoners moeten een rioleringsvergunning aanvragen en zijn verplicht aan te koppelen op de riolering. Riobra adviseert de rioleringsvergunningsaanvragen en vraagt de gemeente het advies over te nemen in de bouwvergunning. De drinkwatermaatschappijen voeren de aansluitingen en controles uit. (Steenokkerzeel) - Er moet verplicht worden aangekoppeld aan de riolering als die er ligt. Er is een gemeentelijke verordening. Bij bestaande woningen moet er ook gescheiden gebouwd worden. Bij bestaande, niet gescheiden aangelegde woningen, is het niet realistisch op te leggen dat er moet gescheiden aangekoppeld moet worden als er gescheiden riolering in de straat wordt voorzien. (Kampenhout-Machelen) - Bij nieuwbouw en hernieuwbouw is het verplicht een gescheiden stelsel te voorzien. Indien er riolering in de straat ligt is men verplicht op de riolering aan te sluiten. Voorafgaand aan de aansluiting moet informatie/richtlijnen worden opgevraagd bij de diensten. (Vilvoorde) - Er is (wschl.?) wel een verordening m.b.t. afkoppeling van riolering. Nieuwbouwwoningen zijn verplicht een gescheiden stelsel te voorzien. Inwoners kiezen zelf een aannemer voor de aansluiting op de riolering. De gemeente controleert de aansluiting nadien. (Boortmeerbeek) - De gemeente doet de werken tot de laatste aansluitputjes. Dan is het aan de inwoners om zelf aan te sluiten. Steekproefgewijs wordt de effectieve aansluiting wel gecontroleerd. Er worden toch wel fouten ontdekt. Ook als in een RWA leiding afvalwater zit, wordt er een controle uitgevoerd in de straat. (Zemst) - Er is geen verordening die mensen oplegt bestaande woningen te voorzien van een gescheiden stelsel. Anderzijds worden de mensen er wel toe aangezet als er rioleringswerken gebeuren in de straat. Bovendien krijgen ze er subsidies voor, tot zes maand na de werken. Voor nieuwbouw moet er een gescheiden stelsel worden aangelegd, er zijn geen subisidies voor te krijgen. (Zemst) - De aansluiting op de openbare riolering in het buitengebied gebeurt vaak niet reglementair. De verplichting bestaat om de stad de aansluiting op de openbare riolering te laten uitvoeren. Dit reglement wordt echter niet nageleefd. (Mechelen) - Er is een gemeetnelijke verordening die de lozing van huishoudelijk afvalwater regelt met een verplichte aansluiting op de riolering en de afkoppeling van hemelwater afkomstig van particuliere woningen. (Bonheiden) - Er wordt gewaakt dat er bij nieuwbouw een gescheiden stelsel wordt aangelegd. (Willebroek) September

18 KNELPUNTEN / KANSEN - De gemeente doet veel inspanningen om riolering aan te leggen ( bef ). Ook aquafin voert geregeld werken uit, zodoende het afvalwater naar de RWZI te brengen. Dit moet uiteindelijk leiden tot propere beken. Probleem ligt ook soms bij stroomopwaarts gelegen gemeenten. (Zemst) - Zeer uitgesproken problemen met wateroverlast komen op het grondgebied van de stad Mechelen niet echt voor. Grotere knelpunten doen zich eerder voor wat betreft de waterkwaliteit. Kleinere waterlopen in bovenstroomse gebieden worden vaak nog als lozingsgrachten gebruikt waardoor de problemen zich stroomafwaarts opstapelen. De meeste problemen van deze aard blijven wel beperkt binnen de grenzen van het grondgebied van de stad Mechelen. Alle waterlopen ontspringen namelijk op het grondgebied van de stad Mechelen, met uitzondering van de Laarbeek. (Mechelen) - Wat betreft de afbakening van de zuiveringszones is Mechelen van mening dat er dringend werk moet gemaakt worden van een definitief rioleringsplan door Aquafin. Mechelen was bijna klaar met het vorige plan toen de reglementering werd veranderd. Het oude plan zal nu verder worden aangepast aan de nieuwe vereisten. Voorlopig wordt verder gewerkt met het bestaand plan. (Mechelen) - Bijkomend probleem is dat er niet de middelen en het geld beschikbaar zijn om voldoende controle uit te voeren op mogelijke overtredingen en al zeker niet om sancties te treffen. (Mechelen) 3. Ecologie Daarnaast werd er ook een ecologische inventarisatie uitgevoerd. Het voornaamste doel van de ecologische inventarisatie was het beheer van de waterlopen beter af te stemmen op de ecologische potenties in het stroomgebied en mogelijkheden aan te reiken voor een ecologische herwaardering van de waterloop en de aan de waterloop grenzende gebieden. Enerzijds kunnen deze ideeën gebruikt worden om, al dan niet in het kader van waterhuishoudkundige werken, de waterlopen her in te richten in functie van specifieke ecologische doelstellingen, zoals bv. via de aanleg van oever- en bufferstroken, hermeanderingsprojecten, aanleg van natuurvriendelijke oevers, Anderzijds kunnen scenario s opgesteld worden die ingebracht kunnen worden in modellen, en die uiteindelijk zullen bijdragen tot de visievorming over de waterloop en de vallei binnen de waterhuishoudingsplannen. Uit de analyse van het projectgebied komen een 9-tal hoofdknelpunten naar voor, waarvoor de globale graad van belangrijkheid wordt aangegeven (***: zeer belangrijk; **: belangrijk; *: minder belangrijk). (Ecologsiche Inventarisatie en Visievorming in het kader van Integraal Waterbeheer: perceel 8 Stroomgebied van de Barebeek, Aminal, Afd. Water) (1) In het projectgebied is een toenemende ruimtelijke versnippering en isolatie van deelgebieden merkbaar (**). De versnippering is te wijten aan verschillende oorzaken, de valleigebieden worden verdeeld door allerhande infrastructuurwerken, wegen en woonkernen. Dit probleem doet zich eerder beperkt voor in het zuidelijk deel van het stroomgebied (E19, luchthaven Zaventem, woonkern Steenokkerzeel), maar is in het noordelijk deel is het zeer uitgesproken. In het valleigebied 1 e categorie vormen het domein Planckendael, de Leuvense vaart, de lintbebouwing langs de Tervuursesteenweg (N227), de verschillende spoorwegen (Brussel - Mechelen), E19 - Schumannlaan (N267) en verschillende vrij dense woonkernen migratiebarrières dwars op de Barebeekvallei. Een ander probleem op vlak van migratie zijn de wegen parallel aan de waterlopen, en de oprukkende lintbebouwing langs deze wegen (bv. Ambroossteenweg, Muizenstraat). Door deze meestal (vrij) druk bereden routes is het voor organismen moeilijk om uit de vallei te migreren naar andere, drogere gebieden. Hierdoor geraken populaties die de Barebeek en aanlandige percelen September

19 frequenteren niet geïsoleerd omdat migratie langs de waterloop vrijwel niet gehinderd wordt, terwijl soorten die loodrecht op de vallei migreren, geïsoleerd geraken. Ook de degradatie van het ecologisch netwerk draagt bij aan de ruimtelijke isolatie (o.a. door schaalvergroting in de landbouw). Afgezien van enkele kleinere ingrepen kan aan dit structurele en zeer harde knelpunten, in het streefbeeld weinig veranderd worden. (2) Het intensief landgebruik in de onmiddellijke omgeving van waterlopen en rond ecologisch belangrijke gebieden (***). Intensieve veeteelt en akkerbouw grenzen vaak tot vlak aan de waterloop zonder enige bufferstrook. Ook particuliere bewoning komt soms tot vlak bij de waterloop en laat geen ruimte voor spontane evolutie van de waterloop. Het ontbreken van deze buffers is vooral een probleem in de volledige strook van de Barebeek ten westen, noorden en noordoosten van Hofstade, en ten zuiden van de Schumannlaan (N267). (3) Waardevolle landschappelijke en ecologische gebieden worden niet optimaal beheerd (**). Het klinkt ondertussen reeds als een cliché, maar het blijft één van de belangrijkste knelpunten en het geldt zowat in het hele geïnventariseerde deel van het stroomgebied. De ruimtelijke en biologische diversiteit binnen het alluviaal vallei-ecosysteem is niet optimaal beheerd en ontwikkeld. Als het streefdoel op middellange termijn datgene is wat we in onze uitgangspunten hebben vooropgesteld, dan zal dat niet lukken met de waarden die er nu zijn. De oorspronkelijke floradiversiteit die vroeger waarschijnlijk in het ganse valleigebied van de Barebeek voorkwam, is nu nog slechts in beperkte mate aanwezig. Heel wat hooilandsoorten zijn weggeconcurreerd door gewone ruigtekruiden of door snel groeiende grassen. Ook het aantal extensief beheerde weilanden neemt verder af, en wordt vervangen door intensief beheerde. Hetzelfde geldt voor de akkers. Ook overstromingen van graslanden met het eutrofe Barebeekwater zorgt voor een verdere nutriëntenaanrijking. De voedselrijke, relatief soortenarme graslanden en moerasbossen domineren de vallei, en de verschillende bospercelen verruigen reeds vroeg op het jaar. Bij afwezigheid van een verarmend beheer ontwikkelen de graslanden en akkers tot voedselrijke ruigten. In z n totaliteit bekeken kunnen we wel stellen dat de meeste plantensoorten nog aanwezig zijn, maar dat de aantallen van deze soorten aanzienlijk zijn afgenomen. De huidige bepalingen in natuur- en bosdecreet, en de verschillende initiatieven die momenteel bij de administraties lopen, samen met wat goeie wil van de beheerders en het nakomen van een aantal minimale beheersaspecten vermeld in deze en andere studies moeten het mogelijk maken dit knelpunt op te lossen. (4) Verdwijnen van kenmerkend landschapsbeeld en verandering in grondgebruik (*). Uit de analyse van het grondgebruik vroeger en nu is gebleken dat er duidelijke veranderingen zijn in de intensiteit en methoden van grondgebruik. Vooral in de maïsteelt en in heel wat graslanden (maar ook in heel wat andere teelten) worden tegenwoordig selectieve dicotylenbestrijdingsmiddelen (2,4,5-T) gebruikt, om hele percelen te zuiveren van dicotylen. Op die manier ontwikkelt men egale eenheden zonder biologische diversiteit. Het is een probleem dat zich in het ganse projectgebied voordoet, waar landbouw wordt bedreven. Voor het in detail onderzochte deel van het stroomgebied is dit knelpunt vooral opvallend in en rond de smalle band tussen Barebeek en Zenne. Ook het verdwijnen van de kleine landschapselementen is terug te brengen tot schaalvergroting in de landbouw en het verlies van de functionaliteit van KLE s. Ook dit probleem is het meest prangend in de zonet aangehaalde zone. De bepalingen uit het mestdecreet samen met de ideeën die momenteel in Vlaanderen leven omtrent het terugschroeven van de landbouwintensiteit zijn reeds een goede aanzet om het op termijn mogelijk te maken de biologische diversiteit in deze gebieden terug op een min of meer natuurlijk peil te brengen. (5) De waterkwaliteit is voor een groot deel van het stroomgebied zowel fysico-chemisch als biologisch matig tot slecht (***). Alle maatregelen met betrekking tot natuurontwikkeling of een meer natuurlijk oever- en waterlopenbeheer worden gefnuikt door de slechte waterkwaliteit. Enkele kleinere zijlopen bezitten een bevredigende biologische en fysicochemische waterkwaliteit die fauna en flora herkolonisatiekansen biedt (o.a. Broekgracht, September

20 Kautesteenbeek, Plattesteenbeek, Zwarte beek, Torfbroekleibeek, ). In de andere waterlopen zijn waterplanten meestal afwezig en de oeverflora wordt meestal gedomineerd door ruigtekruiden. Verschillende beken vervullen eerder een functie als open riool dan als waterloop (o.a. Lopende beek, Lellebeek-Leibeek, Molenbeek, Veerlebeek). De oorzaak ligt bij de diverse verspreide lozingspunten van huishoudelijk afvalwater (zie 3.2.2), en de industriële lozingen (o.a. luchthaven-afvalwater) die rechtstreeks en ongezuiverd in de bovenlopen terecht komen, zorgen voor een slechte waterkwaliteit. De lozingen van huishoudelijk afvalwater via kleinere grachten hebben een vervuilend effect op het oppervlaktewater en hypothekeren mede de ontwikkeling van gediversifieerde vegetaties in het gebied. De lokalisatie ervan is meestal niet mogelijk. Vooral in de omgeving van de verspreide woonkernen kon het probleem worden vastgesteld door o.a. de aanwezigheid van rioolschimmel. Er zitten nog een resem maatregelen in de planning die op middellange termijn moeten leiden tot een waterkwaliteitsverbetering (nl. de aanleg van RWZI, KWZI, collectoren, subsidie rietveldaanleg, ). (6) De plaatselijk ernstige verontreiniging van de waterbodem van de Barebeek vormt een ernstig probleem naar beheer en het potentieel ecologisch herstel van de waterloop (**). De verontreiniging van de sliblaag is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de verspreide huishoudelijke en industriële lozingspunten in het gebied. Door de ruimtelijke spreiding ervan kan ook geen uitspraak gedaan worden over de graad en omvang van de vervuiling. Door de strenge milieunormering hypothekeert de slibverontreiniging het waterlopenbeheer en ecologisch herstel van de waterlopen. Door of in opdracht van de Vlaamse overheid werden reeds een aantal zones onderzocht naar slibkwaliteit in de Vlaamse rivierbekkens, maar momenteel vormt het geen hoofditem wat betreft de waterloopsaneringen. (7) De lage structuur- en habitatkwaliteit van de waterlopen (*) is voor een belangrijk deel te wijten aan menselijke ingrepen op de waterlopen. De meeste waterlopen in het stroomgebied zijn sterk antropogeen beïnvloed door calibratie of herprofilering, terwijl kunstmatige ingrepen voor een vismigratieknelpunt kunnen vormen. Bovendien wordt bij het waterlopenbeheer en het verstevigen van oevers vaak te weinig rekening gehouden met de bestaande en potentiële structuurkwaliteit (meandering, holle oevers en stroomkuilenpatroon), en werd in het verleden een te éénvormige aanpak toegepast. Voor zo goed als alle waterlopen wordt de bedding op regelmatige basis geruimd en de oevervegetatie minimum jaarlijks gemaaid. Alleen in het Floordambos worden bepaalde stukken waterloop handmatig geruimd. Het verstevigen van oevers met diverse materialen (o.a. beton, doorgroeistenen, hout, kassei) leidt vaak tot een verlies aan diversiteit van fauna en flora en een vermindering van het zelfreinigend vermogen van de waterloop. Voor heel wat waterlopen moet het op termijn mogelijk zijn om een gedifferentieerd en ecologisch verantwoord waterlopenbeheer te voeren. In het kader van het decreet op het Integraal Waterbeheer wordt gewerkt aan de mogelijkheid om in de toekomst meer mogelijkheden te bieden voor de aanleg en inrichting van oeverzones, wat een belangrijke pijler is voor het op terrein concretiseren van de geformuleerde wensen uit het streefbeeld. (8) In het kader van oppervlaktewaterkwantiteit kan het optreden van overstromingen (**) in bepaalde bestemmingsgebieden (bv. woon- en industriegebieden) als niet wenselijk beschouwd worden. In andere landbouwgebieden of gebieden met hoofd- of nevenfunctie natuur kunnen overstromingen wel getolereerd worden als de duur van de overstroming en de waterkwaliteit geen negatieve effecten veroorzaken. Diverse oorzaken liggen aan de grond van het probleem; hogere afvoersnelheden van beken en waterlopen, calibratie en indijking, het groter aandeel verharde oppervlakte, het niet meer optimaal gebruiken van natuurlijke overstromingszones en bufferzones. Als gekende probleemgebieden vermelden we de woonwijk Zonnebos te Steenokkerzeel (Molenbeek), de woonwijk in de omgeving van kasteel Ambroos en enkele woningen bij de monding van de Barebeek. In andere overstromingsgebieden stelden zich geen problemen naar bewoning toe. Op termijn kan dit het realiseren van het streefbeeld enigszins parten spelen, aangezien hier de dualiteit waterkwantiteit waterkwaliteit speelt. Het optimaliseren van de functionaliteit van September