Glenn BISCOP, preventieadviseur ergonomie

Transcriptie

1 Beeldschermwerk GO! - Basisvorming veiligheid Glenn BISCOP, preventieadviseur ergonomie

2 Schema 1. Wetgeving 2. Risicofactoren 3. Nieuwe trends 4. Ergonomische hulpmiddelen 1 1

3 1. Wetgeving Codex over het welzijn op het werk: Titel VI (arbeidsmiddelen) Hoofdstuk II Afdeling I: Beeldschermen + Bijlage Eur.richtlijn 90/270 van 1990 => KB 27/8/

4 1. Wetgeving Wettelijk kader beeldschermwerkpost: het geheel dat bestaat uit beelschermapparatuur, interface mens/machine, bepaalde programmatuur, facultatieve accessoires, nevenapparatuur met inbegrip van de schijveneenheid, een telefoon, een modem, printer, documenthouder, een stoel en een werktafel of werkvlak, alsmede de onmiddellijke werkomgeving. 3 3

5 1. Wetgeving Beeldschermwerkpost Informatica apparatuur Telefoon, printer Meubilair Onmiddellijke werkomgeving 4 4

6 1. Wetgeving Risicoanalyse Opleiding Minimumeisen (bijlage) Vervalt per 01/01/2016 Evaluatie gezichtsvermogen, spieren en beendergestel 5 5

7 2. Risicofactoren Beeldschermwerkpost Informaticamateriaal Programmatuur Meubilair Opstelling Fysische omgevingsparameters Werkorganisatie 6 6

8 2. Risicofactoren Informaticamateriaal Beeldscherm Reflectie, flikkering (oude schermen) Toetsenbord Mat, licht hellend,verplaatsbaar PC muis Plat,lange kabel,vlot beweegbaar 7 7

9 2. Risicofactoren Programmatuur Zelfbeschrijvend Tolerant ten aanzien van fouten Duidelijke structuur Aanpasbaar aan de individuele gebruiker 8 8

10 2. Risicofactoren Meubilair Werktafel Afmeting Vorm Hoogte Bureaustoel Criteria 9 9

11 2. Risicofactoren MEUBILAIR Heeft het werkvlak voor beeldschermwerk een MINIMALE diepte van 80 cm? Is de hoogte van het werkvlak aangepast aan de gebruiker? Is het werkoppervlak mat en heeft het een heldere kleur? 10 10

12 2. Risicofactoren Bureaustoel 11 11

13 2. Risicofactoren Zithouding 12 12

14 DE STOEL AFSTELLEN OP EEN GOEDE HOOGTE FOUT JUIST Stoel te hoog = druk op de boven-benen thv de rand van de zitting. Stoel te laag = druk aan de achterzijde van het zitvlak. Bekken tegen rugleuning, welving rugsteun tegen bekkenrand (broeksriem), bovenbenen zijn horizontaal en de voeten plat op de grond. 13

15 2. Risicofactoren Opstelling Beeldscherm Toetsenbord PC muis Documenten 14 14

16 2. Risicofactoren Werkpost 15 15

17 AFSTAND BEWAREN VAN 50 TOT 70 CM VAN HET SCHERM FOUT JUIST Minimum afstand niet gerespecteerd. Dit kan aanleiding geven tot vermoeidheid van de ogen Aanbevolen afstand: 14 scherm : cm 17 scherm: cm 16

18 PLAATS HET SCHERM OP DE GOEDE HOOGTE FOUT JUIST Het scherm is te hoog geplaatst. Men moet omhoog kijken en het hoofd achterover gekanteld houden. Romp en/of hoofd moeten gedraaid worden om het scherm te kunnen lezen. Deze houding kan leiden tot lichamelijke klachten. Het scherm is op de goede hoogte als de bovenrand van het scherm gelijk is aan de ooghoogte. 17

19 PLAATS HET SCHERM RECHT VOOR U FOUT JUIST Romp en/of hoofd moeten gedraaid worden om het scherm te kunnen lezen. Deze houding kan leiden tot lichamelijke klachten. Scherm en toetsenbord zo opgesteld dat draaiing van romp en/of hoofd niet nodig zijn. 18

20 HET TOETSENBORD ZO PLAT MOGELIJK OPSTELLEN FOUT JUIST Er is een hoekstand tussen voorarm en pols. De pols is geplooid. Voorarm en pols liggen op één rechte lijn. 19

21 LAAT VOOR HET TOETSENBORD PLAATS VRIJ VOOR VOORARMEN EN POLSEN FOUT JUIST De voorarmen en polsen steunen maar op een klein oppervlak of zijn niet ondersteund. Er is voldoende plaats om de voorarmen en polsen te laten rusten op de werktafel. 20

22 DE ZONE VOOR DE BENEN NIET VERSPERREN FOUT JUIST Beperkte bewegingsruimte. Men moet een gedraaide houding van romp en/of hoofd aannemen om te kunnen werken. Er is plaats voor de benen. Men kan zich correct opstellen ten opzichte van beeldscherm en toetsenbord. 21

23 SCHERM LOODRECHT PLAATSEN TEN OPZICHTE VAN DE VENSTERS FOUT JUIST Invallend licht komt van vanachter, weerkaatsing. Invallend licht van vooraan, verblinding. Het scherm is goed geplaatst, er is geen weerkaatsing van het invallende op het beeldscherm. 22

24 GEBRUIK MAKEN VAN ZONNEWERING FOUT JUIST Geen zonnewering = men kan niet afschermen tegen weerkaatsing en verblinding. Een zonnewering schermt af tegen weerkaatsing en verblinding. 23

25 NAGAAN OF DE VOETEN OP DE GROND STEUNEN FOUT JUIST Kleine personen: de voeten rusten niet plat op de grond bij een goede stoelhoogte. De voeten plat op de grond door een goede stoelhoogte of door gebruik van een voetsteun. 24

26 NIET TE LANG IN DEZELFDE HOUDING BLIJVEN ZITTEN FOUT JUIST 8 uur in dezelfde houding blijven zitten = vastgroeien aan de werkstoel. Neem een dynamische zithouding aan, beweeg regelmatig. 25

27 REGELMATIG PROPER MAKEN VAN HET BEELDSCHERM FOUT JUIST Het beeldscherm nooit proper maken. Gebruik een schoonmaak kit of een simpele doek. 26

28 2. Risicofactoren Fysische omgevingsparameters Klimaat Warmte,tocht,airco Luchtkwaliteit Schimmels,stof, CO2 Geluid Verlichting Verlichtingssterkte,luminatie 27 27

29 2. Risicofactoren Klimaat 28 28

30 2. Risicofactoren Klimaat Overdreven warmte Stralingswarmte,overbezetting,apparatuur. Tocht en koude Airco Luchtvochtigheid PMV-PPD (NBN ISO 7730:2005) 29 29

31 2. Risicofactoren Luchtkwaliteit Ongezonde lucht CO2 gehalte,ozon Schimmels,stof Geurhinder tabak 30 30

32 2. Risicofactoren Klimaat Winterperiode (periode waarin verwarming aan staat): - Droge temperatuur tussen 20 en 24 C - Het verschil in temperatuur van de lucht ter hoogte van de enkels (0,1 m van de grond) en van het hoofd (1,1 m van de grond) moet minder zijn dan 3 C. - Temperatuur van de vloer tussen 19 en 26 C, behalve bij vloerverwarming, hier mag temperatuur oplopen tot 29 C - De relatieve vochtigheid van de lucht tussen 30 en 70%

33 2. Risicofactoren Klimaat Zomerperiode: - Droge temperatuur tussen 23 en 26 C - Het verschil in temperatuur van de lucht ter hoogte van de enkels (0,1 m van de grond) en van het hoofd (1,1 m van de grond) moet minder zijn dan 3 C. - De relatieve vochtigheid van de lucht tussen 30 en 70%

34 2. Risicofactoren klimaat P la a ts e lijk e o n b e h a a g lijk h e id K la s s e A lg e m e e n c o m fo rt T e m p e ra tu u r ( C ) L u c h ts n e lh e id (m /s ) S tra lin g s a s s y m e trie PPD (%) PMV (-) Zomer Winter Zomer Winter Verticaal temperatuursverschil ( C) Vloertemperatuur ( C) Warm plafond Koude muur Koud plafond Warme muur A < 6-0, ,2 B < 1 0-0, ,5 C < 1 5-0, ,7 2 4,5 ± 1,0 2 2,0 ± 1,0 0,1 2 0,1 0 < ,5 ± 1,5 2 2,0 ± 2,0 0,1 9 0,1 6 < ,5 ± 2,5 2 2,0 ± 3,0 0,2 4 0,2 1 < < 5 < 1 0 < 1 4 < 2 3 < 5 < 1 0 < 1 4 < 2 3 < 7 < 1 3 < 1 8 <

35 2. Risicofactoren Klimaat CO 2 in ppm Verluchting/h/pers. Advies < 800 > 50 Voldoende verluchting Beperkte verluchting, mogelijke klachten Onvoldoende verluchting > 1400 < 20 Onaanvaardbare toestand 34 34

36 2. Risicofactoren Geluid = hinderlijk geluid (< 80 db(a) ) Fysiologische (niet auditieve) effecten Reflexmatig stresssituatie Hoge bloeddruk Nervositeit Hoofdpijn Slaapstoornissen Spraakverstaanbaarheid Concentratiestoornis 35 35

37 2. Risicofactoren Geluid = hinderlijk geluid (< 80 db(a)) Fysiologische (niet auditieve) effecten Spraakverstaanbaarheid Goed verstaanbaar: omgeving < 5dB(A) boven spraak > 10 db(a) => men zal luider spreken Informatief ruis Visueel contact Concentratiestoornis 36 36

38 2. Risicofactoren Geluid = hinderlijk geluid (< 80 db(a)) Fysiologische (niet auditieve) effecten Spraakverstaanbaarheid Concentratiestoornis Hoeveelheid Aard (informatie, voorspelbaarheid, taakgebonden) Persoonsgebonden Taakinhoud 37 37

39 2. Risicofactoren Verlichting Verlichtingssterkte: lux Luminantieverhouding: 1 : 3 : 10 Kleurtemperatuur: K Kleurweergave index: >80 NBN-EN

40 2. Risicofactoren Verlichting 39 39

41 2. Risicofactoren Verlichting 40 40

42 2. Risicofactoren Werkorganisatie Beeldschermwerk minder dan 4 uur per dag? Duur van het beeldschermwerk minder dan 2 uur na elkaar? Werkritme aanpasbaar door de gebruiker? Regelmatige verandering van werkhouding (opstaan, zich verplaatsen)? Piekbelasting kan vermeden/opgevangen worden? 41 41

43 2. Risicofactoren Werkgerelateerde overbelastingsletsels van het bovenste lidmaat Houding Kracht Herhaling Trillingen Precisie Ontbreken van pauzes Hoge werkdruk Hoge taakeisen Gebrek aan controle Gebrek aan steun 42 42

44 Beeldschermergonomie 43 43

45 3. Ergonomische hulpmiddelen of gadgets? PC muis Muismat Klavier Beeldschermfilter Pauze software Bureaustoel Headset PC instellingen 44 44

46 PC muis 45

47 PC muis - werkhoudingen vlinderen 46

48 PC muis - werkhoudingen Spierspanning 47

49 Documenthouder 48

50 Polssteunen (on)zin? 49

51 Polssteunen 50

52 Voetsteun - beeldschermfilter 51

53 Headset 52

54 4. Nieuwe trends 53

55 4. Nieuwe trends Goed hulpmiddel Miskleun 54

56 4. Nieuwe trends 55

57 Literatuur Handboek Ergonomie 2004; P. Voskamp; Kluwer; 2004; ISBN Kantoorergonomie; G. Biscop en A. Boschmans; Kluwer 2006; ISBN Praktijkboek Arbo in kantoren; R.H. Hagen; Kluwer, 2003; ISBN

58 VRAGEN? 57