Datum 3 juni 2009 Referentie NOV/RH/EB Betreft Wijziging Successiewet 1956 en enige andere belastingwetten

Transcriptie

1 Commissieleden Financiën Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag Datum 3 juni 2009 Referentie NOV/RH/EB Betreft Wijziging Successiewet 1956 en enige andere belastingwetten Geacht Kamerlid, De vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV), Scouting Nederland, NOC*NSF en de gezamenlijke Federaties van Dorpshuizen willen met betrekking tot de wetswijziging Successiewet 1956 het volgende onder uw aandacht brengen. In deze wet worden een aantal fundamentele wijzigingen voorgesteld met betrekking tot de status van belangenorganisaties. Naast de Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI s) wordt een nieuwe categorie in het leven geroepen: de Sociaal Belangen Behartigende Instellingen (SBBI s). De gevolgen hiervan zijn: Het wordt moeilijker een ANBI-status te verkrijgen omdat de norm van 50% algemeen belang opschuift naar 90% algemeen belang. Minder organisaties vallen daardoor onder de ANBI-regeling voor giftenaftrek waardoor minder giften aan goede doelen worden gegeven. Ook het afzien van een tegemoetkoming door een vrijwilliger voor zijn inzet/kosten en het vervolgens als gift opvoeren voor de Inkomstenbelasting is niet mogelijk bij een niet als ANBI erkende stichting/vereniging. Charitatieve, culturele en wetenschappelijke instellingen zijn niet meer van zelfsprekend ANBI s. Alleen kerkelijke en levensbeschouwelijke instellingen vallen automatisch onder de ANBI s. Veel administratieve lasten omdat alle organisaties buiten de kerkelijke en levensbeschouwelijke instellingen opnieuw de status moeten aanvragen. Inkomstenderving voor organisaties die niet langer een ANBI status hebben. Verplichte aanvraag van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) door bestuurders en medewerkers van ANBI s. In de nieuwe wet kunnen alleen die organisaties zich kwalificeren als ANBI wanneer de bestuurders en medewerkers zich niet schuldig hebben gemaakt aan een misdrijf of dat niet getwijfeld kan worden aan hun integriteit. Dat verenigingen met particuliere leden uitgesloten worden van de ANBI-status omdat leden per definitie een belangenafweging maken voor ze zich aansluiten bij een vereniging en dan via de ALV invloed hebben op de besteding van de gelden. Dit heeft dus ook gevolgen voor politieke partijen. Chaos omdat de voorwaarden voor SBBI onvoldoende zijn uitgewerkt. De SBBI komt voort uit de vrijstellingsregeling zoals die voor het jaar 2009 is vastgesteld. Tot nu toe is het nog niet gelukt deze vrijstellingsregeling goed uit te werken voor bijvoorbeeld de sport. Jammer dat de opsplitsing van ANBI en SBBI niet met het veld is afgestemd.

2 Waarom welke vragen stellen? Stimuleren dat mensen zich inzetten voor anderen, meedoen in de samenleving en het ondersteunen van organisaties zijn onderdelen van sociale samenhang in het regeerakkoord. Vrijwilligerswerk en mantelzorg zullen ruimer financieel worden gestimuleerd (punt 6 regeerakkoord onder participatie in paragraaf over Sociale samenhang). Juist door giftenaftrek bij de aangifte Inkomstenbelasting voor de gever mogelijk te maken, worden deze organisaties, in tijden waarin de maatschappij een steeds groter beroep op ze doet, geholpen. Het lijkt erop dat het beleid en de doelen van dit kabinet niet meegenomen zijn in dit wetsvoorstel. Vrijwilligers, ook in SBBI's, zetten zich belangeloos in voor de leden van de organisatie en de maatschappij. De organisaties zelf (zoals scouting en sportclubs) ondernemen activiteiten voor de leden, maar leveren hiermee ook een belangrijk bijdrage aan de maatschappij. Bewegen, buiten spelen, contact met de natuur, ontwikkeling en ontplooiing van kinderen en jongeren, sociale cohesie en interculturalisatie. Als er iets is dat zorgt voor binding in een lokale gemeenschap, dan is dat het verenigingsleven. Er is geen persoonlijke verrijking binnen het verenigingsleven anders dan de mentale groei van de leden en de sociale contacten die ze opdoen. In statuten is vastgesteld dat er geen winst is, en dat bestuurders geen geldelijk gewin mogen hebben. Voor de behandeling van de voorgestelde wijzigingen van de Successiewet in de Kamer op 14 juni hebben wij de volgende vragen: Geven in Nederland Tijdens de presentatie van de laatste uitgaven van Geven in Nederland, op 27 mei 2009, is gebleken dat door Nederlandse huishoudens zeer beperkt gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om giften af te trekken van de belasting. Minder dan 5% van de Nederlandse bevolking heeft de laatste 10 jaar gebruik gemaakt van de regeling voor giftenaftrek. - Heeft het verhogen van de ANBI-norm niet tot gevolg dat het toch al lage aantal gevers dat gebruik maakt van de fiscale faciliteit nog lager wordt? - Rechtvaardigt het lage percentage personen dat gebruik maakt van de regeling voor giftenaftrek de opsplitsing tussen SBBI en ANBI? De verhoging van de ANBI norm naar 90% Door de verhoging van de norm voor ANBI zullen een groot aantal organisaties deze status kwijtraken. Het is niet duidelijk of ze dan wel een SBBI worden. Het is niet duidelijk welke sociale belangen wel en welke niet onder de status vallen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen sociaal en algemeen belang. - Hoe wordt de ondergrens van 90% algemeen nut vastgesteld? - Is de norm voor ANBI dat er nagenoeg geen particulier belang gediend wordt? - Betekent dit dat verenigingen vrijwel allemaal uitgesloten zijn van de ANBI-status? - Wordt de verenigingsvorm daarmee niet te veel afgestraft? - Wat is het onderscheid tussen sociaal en algemeen belang? - Is een sociaal belang geen algemeen belang? - Uit het regeerakkoord blijkt dat sociaal belang ook een algemeen belang dient. Het stimuleren dat mensen zich inzetten voor anderen, meedoen in de samenleving en het

3 ondersteunen van organisaties hoort daarbij. Zijn het beleid en de doelen van dit kabinet meegenomen in dit wetsvoorstel? - Wordt met deze wetswijziging afgeweken van het regeerakkoord? - In de toelichting staat: muziekverenigingen en andere instellingen die, omdat zij ook in grote mate een particulier belang behartigen, voor minder dan 90% een algemeen belang dienen en daarom niet langer onder de ANBI-faciliteiten vallen. Hiermee wordt gesuggereerd dat particulieren en algemene belangen uitwisselbaar zijn. Bij een groter particulier belang is het algemeen belang minder. Wordt bij het vaststellen van de mate van algemeen belang de mate waarin een particulier belang gediend wordt meegewogen en is dit rechtvaardig? Worden daarmee geen organisaties die naast een particulier belang in hoge mate bijdragen aan een algemeen belang niet gediscrimineerd ten opzicht van organisaties die geen particulier belang beogen en in mindere mate een algemeen belang? Charitatieve, culturele en wetenschappelijke instellingen geen ANBI Door de wetswijziging kunnen charitatieve, culturele en wetenschappelijke instellingen niet langer vanuit hun doelstelling aanspraak maken op de ANBI-status. Ook voor deze organisaties geldt dat ze nagenoeg uitsluitend een algemeen belang moeten dienen om in aanmerking te komen voor de ANBI-status. Daarbij is niet gezegd dat wanneer ze geen ANBI meer zijn ze wel een SBBI zijn. - Is er een overgangsregeling voor de organisaties die automatisch geen ANBI-status meer hebben? Omschrijving ANBI Met de Raad van State constateren wij dat de omschrijving van deze nieuwe categorie nog nader bezien moet worden. De omschrijving van SBBI sluit niet aan op die van de ANBI. Bij SBBI gaat het om het algemeen belang en niet om het algemeen nut. De kwalificaties SBBI en ANBI liggen dan ook niet in elkaars verlengde. In hoofdstuk 6 van de toelichting wordt gesuggereerd dat er geen ondergrens aan de SBBI is. - Welke ondergrens is er in de verhouding tussen particulier en sociaal belang voor SBBI s? - Wat is de bovengrens voor SBBI en hoe wordt die vastgesteld? - Welke belangen vallen onder de SBBI s? - Wat wordt verstaan onder algemeen belang en wat onder sociaal belang? - Zijn overkoepelende organisaties van SBBI s die zelf geen particulier belang dienen maar wel ten dienste staan van lidorganisaties daarmee een ANBI of ook een SBBI? Dorpshuizen bijvoorbeeld worden niet gebruikt door particulieren, maar verenigingen. Zijn dorpshuizen daarmee ANBI s of SBBI s? En wat is de status van hun koepelorganisaties? - In dit wetsvoorstel wordt een algemene vrijstelling voor schenk- en erfbelasting voorgesteld voor alle instellingen die een particulier belang dienen naast een sociaal belang. Organisaties zonder particuliere leden dienen vaak geen particuliere belangen. Zijn hierdoor organisaties zonder leden per definitie uitgesloten van de SBBI-status omdat een direct particulier belang ontbreekt? Toetsen Voor ANBI's vindt een toets vooraf plaats (je wordt wel of niet erkend), maar voor SBBI s lijkt dit niet zo te zijn. Het zou erg vervelend zijn als organisaties (vaak vrijwilligersorganisaties) na

4 het ontvangen van een gift achteraf geconfronteerd worden met een naheffing omdat de organisatie geen SBBI is. - Wie bepaalt dan of je SBBI bent? - Komt er een register van SBBI s? Integriteiteisen bestuurders en medewerkers Voorwaarden voor ANBI s zijn dat de instelling, bestuurder van de instelling en of een persoon die werkzaam is of direct betrokken bij de activiteiten van de instelling niet zijn veroordeeld of misdrijven hebben begaan. Met een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) kan dit aangetoond worden. - Wordt het verplicht voor ANBI s dat bestuurders, medewerkers en direct betrokken een VOG aanvragen? - Is het aanvragen van een VOG niet een te zwaar middel om de status van ANBI te behouden of te verwerven? - Wanneer een VOG niet verplicht is, wat is dan het controlemiddel van de inspecteur? Administratieve lasten Door de wetswijziging zijn alleen de religieuze en levensbeschouwelijke instellingen ANBI s. Alle overige instellingen moeten opnieuw de status aanvragen waarbij het maar de vraag is of ze ANBI zijn en wanneer dat niet het geval is of ze SBBI zijn. Voor een groot aantal organisaties betekent dat onzekerheid en mogelijk ook achteraf verrekenen van niet betaalde belasting. Voor een aantal organisaties zal deze wijziging leiden tot inkomsten verlies. - Wat wordt er gedaan om de administratieve lasten te beperken? - Is er zicht op de totale administratieve lasten (uitgedrukt in uren en geld) die deze wetswijziging veroorzaakt? - Komt er een overgangsregeling die organisatie meer tijd geeft om te anticiperen op de nieuwe situatie? - Komt er een compensatieregeling voor organisaties die door de wetswijziging dreigen te verdwijnen? BTW-vrijstelling voor fondswervende activiteiten Sinds de wetswijziging in 1996 is de BTW-drempel vrijstelling voor fondswervende activiteiten niet meer aangepast aan de inflatie. Deze bedraagt sinds 1996 minimaal 25%. Een groeiend aantal fondswervende organisaties kan geen gebruik meer maken van vrijstelling, omdat bij overschrijding van de vrijstellingsgrens over het gehele bedrag BTW afgedragen moet worden. In de toelichting wordt aangegeven dat om communautaire bepalingen geen ruimte is voor indexatie van vrijstellingsbedrag. Hierbij heeft de Staatssecretaris niet het ontwerpverslag van Europees Parlement Rapporteur Marian Harkin nr 2007/2149(INI) betrokken waar in punt 12 de Europese Commissie wordt uitgenodigd: om onderzoek te doen naar de invoering van een rechtsgrondslag in het gemeenschapsrecht waarbij vrijwilligersorganisaties worden vrijgesteld van de betaling van BTW op aankopen, en waarin de lidstaten worden opgeroepen een duurzame infrastructuur op te zetten die kwesties behandelt zoals structurele ondersteuning van vrijwilligersorganisaties onder eerbiediging van het subsidiariteitsbeginsel.

5 - Wat zijn de mogelijkheden om de terugval in het aantal fondswervende organisaties dat gebruik maakt van de BTW vrijstelling te beperken? - Hoe denkt de Staatssecretaris gevolg te gaan geven aan de oproepen in het ontwerp rapport? Verlaging vrijstellingsbedrag De verlaging van de drempelvrijstelling van 2734,- naar een voetvrijstelling van 2000,- betekent dat organisaties die niet onder een ANBI- of SBBI-regeling gaan vallen een voetvrijstelling hebben van 2000,-. In de huidige situatie is dat een drempelvrijstelling van 2734,-. De voetvrijstelling heeft een aantal voordelen t.o.v. de drempelvrijstelling. Ook wanneer meer dan 2000,- aan schenkingen ontvangen wordt, hoeft over 2000,- geen belasting betaald te worden. - Waarom is het vrijstellingsbedrag verlaagd van 2734,- naar 2000,-? - Hoe valt de verlaging van de vrijstelling te rijmen met regeerakkoord waarin het ondersteunen en stimuleren van burgerinitiatieven een uitgangspunt is? - Wat zijn de kosten of baten van de vrijstellingsverlaging? Met deze brief hopen wij u voldoende te hebben geïnformeerd over de gevolgen en de vragen die wij hebben bij de Wetswijziging Successiewet Met vriendelijke groet, Vereniging NOV, Scouting Nederland, NOC*NSF en de gezamenlijke Federaties van Dorpshuizen