Profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015

Transcriptie

1 Monitoring asielinstroom Profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015 Nota in het kader van de coördinatieopdracht monitoring asielinstroom van het Agentschap Integratie en Inburgering Publicatiedatum: 4 februari 2016 Inhoudstafel Samenvatting 2 Inleiding 3 1. Nationaliteit 4 2. Geslacht 5 3. Leeftijd 6 4. Gezinssituatie 7 5. Verblijfsduur in het opvangnetwerk 9 6. Vergelijking met november Contact 10 1

2 Samenvatting Voorliggende nota beschrijft de asielzoekers in opvang, op 31/12/ ,8% van alle asielzoekers in opvang had op dat moment de Irakese, Syrische of Afghaanse nationaliteit. 72,4% van de opgevangen asielzoekers is man. Voornamelijk bij de opgevangen asielzoekers uit Afghanistan, Irak, Pakistan, Eritrea en Syrië is het aandeel mannen bijzonder hoog. Meer dan de helft van de opgevangen asielzoekers is jonger dan 25 jaar oud. 31,9% is zelfs jonger dan 18 jaar. Bij de minderjarigen is 26,1% niet-begeleide minderjarige vreemdeling (NBMV). 95% van hen zijn jongens. Drie kwart van de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen in opvang is afkomstig uit Afghanistan. Ruim de helft van de opgevangen asielzoekers is alleenstaand: 40,1 % alleenstaande man 4,6 % alleenstaande vrouw 8,2 % NBMV De andere asielzoekers worden opgevangen samen met andere gezinsleden. Hierbinnen zijn er verschillen naar nationaliteit: Syriërs bevinden vaker in gezinsverband (ruim de helft). Somaliërs zijn het vaakst alleenstaand (82,3%). Onder de Afghanen vinden we het hoogste percentage niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. (26,9%). Ruim 80% verblijft minder dan zes maanden in de opvangstructuren. Het aantal opgevangen personen steeg tussen november en december met 9 %. Vooral het aantal personen uit Afghanistan ging de hoogte in: het steeg met 38,9%. Het aantal personen uit Irak bleef stabiel (+1,8%), het aantal uit Syrië steeg met 8,6%. De totaalcijfers m.b.t. het profiel van de opgevangen personen werden hierdoor beïnvloed. 2

3 Inleiding Het cijfermateriaal voor deze nota is gebaseerd op een databestand van Fedasil, de federale instantie die instaat voor de opvang van asielzoekers tijdens hun procedure. Het bestand bevat, per persoon (anoniem), een aantal kenmerken: nationaliteit, geslacht, leeftijd, gezinssituatie en verblijfsduur in het netwerk van de opvang. Dit bestand laat toe om de opgevangen asielzoekers aan de hand van deze kenmerken te beschrijven. Het bestand dat in deze nota gebruikt wordt, geeft de situatie weer op 31 december Op dat moment werden in Vlaanderen en Brussel personen opgevangen. Het is deze groep die in de nota beschreven wordt. De nota volgt het stramien van een eerdere nota die de situatie beschreef op 30 november In een laatste paragraaf wordt de belangrijkste verschuiving sinds die datum aangeduid. 3

4 1. Nationaliteit Drie nationaliteiten domineren met elk ruim twintig procent: Irak, Afghanistan en Syrië. Samen maken ze 68,9% van het totaal aantal personen in opvang uit. De overige 31,1% zijn verdeeld over nog eens 82 verschillende nationaliteiten. Nationaliteiten met minder dan honderd personen worden in de grafiek gegroepeerd onder de categorie andere nationaliteiten. Figuur 1. Nationaliteit van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel Congo DR (Kinshasa) 1,4% Eritrea 1,6% Albanië 1,7% Onbepaald 2,6% Kosovo 0,8% Guinee 1,6% Iran 1,5% Rusland (incl. Tsjetsjenië) 2,4% Pakistan 0,8% Oekraïne 1,1% Somalië 4,8% Rwanda 0,7% Syrië 22,3% Andere nationaliteiten 10,0% Irak 23,8% Afghanistan 22,8% N=15 670; 55 onbekenden Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering 4

5 2. Geslacht Van personen is het geslacht genoteerd in het bestand (er zijn 31 onbekenden): zijn man (72,4%) en zijn vrouw (27,6%). Figuur 2 toont dat het overwicht aan mannen verschilt per nationaliteit: enkel de nationaliteiten met meer dan honderd personen zijn opgenomen. Het overwicht van de mannen situeert zich met name bij personen uit Afghanistan, Irak en Syrië. Omdat deze nationaliteiten het talrijkst zijn in de opvang stuwen ze het percentage mannen voor het volledige bestand de hoogte in. Voor de Europese nationaliteiten is er meer evenwicht in de verhouding tussen de geslachten. Een aantal Afrikaanse nationaliteiten telt verhoudingsgewijs zelfs meer vrouwen. Figuur 2. Aandeel mannen en vrouwen voor verschillende nationaliteiten van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel Afghanistan Irak Pakistan Eritrea Syrië Somalië Onbepaald Iran Albanië Oekraïne Kosovo Rusland (incl. Tsjetsjenië) Congo DR (Kinshasa) Guinee Rwanda mannen vrouwen 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0% Bron: Fedasil, verwerking Agentschap Integratie en Inburgering 5

6 3. Leeftijd Het gaat over een erg jonge populatie, de tabel toont dat 54,0% jonger is dan ,9% is zelfs jonger dan achttien. Hierbij noteren we ook dat van deze minderjarigen niet begeleid zijn, zij behoren tot de categorie niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV), van alle minderjarigen in de opvang is dat 26,1%, meer dan een kwart. Tabel 1. Verdeling naar leeftijd van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel (180 onbekenden) Leeftijdsgroep Aantal Percentage 0-2 jaar 738 4,7% 3-5 jaar 733 4,7% 6-11 jaar ,2% jaar ,2% jaar ,1% ,0% Totaal ,0% Bron: Fedasil, verwerking Agentschap Integratie en Inburgering Nog een aantal andere gegevens over deze NBMV: 15 personen zijn jonger dan twaalf (1,2% van alle NBMV) Jongens zijn met personen (95,1%) veruit in de meerderheid, er zijn 63 nietbegeleide meisjes in het netwerk. 74,5%, bijna drie kwart, komt uit Afghanistan. Verder zijn Syrië, Somalië en Irak vertegenwoordigd. 6

7 4. Gezinssituatie Figuur 3: Gezinssituatie van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel Koppel 3,3% Ander gezin 11,6% NBMV 8,2% Eenoudergezin 10,6% Tweeoudergezin 21,6% Alleenstaande man 40,1% N=15 689, 36 onbekenden Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering Figuur 3 geeft per persoon weer in welke gezinssituatie hij verkeert in de opvang: Ruim de helft is alleen: als man (40,1%), als vrouw (4,6%) of als NBMV (8,2%), samen 52,9%. Alleenstaande vrouw 4,6% Het overige deel (47,1%) is met andere gezinsleden: tweeoudergezin met kinderen, eenoudergezin met kinderen, als koppel of in een anders samengesteld gezin. Figuur 4 toont een aantal verschillen tussen de nationaliteiten voor dit kenmerk: Somaliërs komen het meest zonder gezinsleden: 82,3% is alleen (als man, als vrouw of als NBMV), gevolgd door Afghanen (68,0% is alleen) en Irakezen (53,8% alleen). Een kleine meerderheid van de Syriërs (55,8%) komt samen met gezinsleden. Opmerkelijk: van de Afghanen is 26,9% NBMV. Bij de Somaliërs valt het grote aandeel alleenstaande vrouwen (18,3%) op. 7

8 Figuur 4: Gezinssituatie voor vier nationaliteiten van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel Syrië Irak Afghanistan Samen met gezinsleden Alleenstaande man Alleenstaande vrouw NBMV Somalië 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering In absolute cijfers is Somalië koploper bij de alleenstaande vrouwen: 139 van in totaal 715 alleenstaande vrouwen hebben de nationaliteit van dat land. Verhoudingsgewijs is het aandeel alleenstaande vrouwen hoger voor een aantal Afrikaanse landen: met name voor Congo en Guinee komt het op dezelfde hoogte als het aandeel alleenstaande mannen uit die twee landen. Voor Rwanda overtreft het aantal alleenstaande vrouwen dat van de alleenstaande mannen. 8

9 5. Verblijfsduur in het opvangnetwerk Ruim tachtig procent verblijft minder dan zes maanden in de opvang. Het is immers pas vanaf mei 2015 dat de asielinstroom sterk begon te stijgen. Tabel 2. Verdeling naar duur ven het verblijf in het opvangnetwerk Verblijf in netwerk Aantal Percentage Minder dan zes maanden ,6% Tussen zes en twaalf maanden ,4% Langer dan twaalf maanden ,0% Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering 6. Vergelijking met november 2015 Er is een opmerkelijke verschuiving tussen de situatie eind december 2015 en die van een maand eerder. Het aantal opgevangen personen steeg tussen november en december met 9,0%. Vooral het aantal personen uit Afghanistan ging de hoogte in: het l steeg met 38,9%. Het aantal personen uit Irak bleef stabiel (+1,8%), het aantal uit Syrië steeg met 8,6%. Deze stijging van personen uit Afghanistan in de opvang is een gevolg van het hoger aantal asielaanvragen uit dat land: het aantal is onafgebroken blijven stijgen sinds mei Het aantal aanvragen uit Irak daalt sinds september en het aantal uit Syrië daalt sinds november. Kenmerkend voor Afghanistan is het overwicht aan mannen en het hoog aandeel aan NBMV. Door de toename van personen uit Afghanistan groeide het aandeel mannen in de totale groep (van 71,4% in november naar 72,4% in december) en steeg het aantal NBMV (+27,9%). 9

10 7. Contact Het Agentschap Integratie en Inburgering coördineert de monitoring van de verhoogde instroom van asielzoekers, erkend vluchtelingen en subsidiair beschermden. Het Agentschap Integratie en Inburgering ondersteunt het Vlaamse integratiebeleid. In het Agentschap vind je alle diensten voor integratie, inburgering, sociaal vertalen en tolken, en de Huizen van het Nederlands (behalve de diensten in de steden Gent en Antwerpen, en het Huis van het Nederlands Brussel). Het Agentschap is een private stichting en werd in 2014 opgericht door de Vlaamse overheid als extern verzelfstandigd agentschap. Meer info vind je op Infolijn Asiel en Integratie De instroom van asielzoekers stelt je als professionele hulp- en dienstverlener voor een grote uitdaging: hoe help je die nieuwkomers hun weg te vinden in samenleving? Het Agentschap Integratie en Inburgering wil je daarbij helpen via de nieuwe Infolijn asiel en integratie. Daar kan je als hulp- en dienstverlener terecht met al je praktische vragen over de integratie van asielzoekers. Zoals: Hoe schakel ik een sociaal tolk of vertaler in? Aan welke vrijetijdsactiviteiten in de buurt kunnen asielzoekers deelnemen? Waar vinden de cursussen Nederlands voor anderstaligen plaats? Wat mag je verwachten van de Infolijn asiel en integratie? correcte en volledige informatie een snelle en gerichte doorverwijzing naar partners die je kunnen ondersteunen Praktisch: Als professionele hulp- of dienstverlener kan je bellen (ma-vrij, 9-12 uur) of en naar de Infolijn asiel en integratie. De contactgegevens per regio vind je op de volgende pagina. Voor juridische vragen neem je rechtstreeks contact op met een van de juridische helpdesks. 10

11 Contactgegevens Infolijn Asiel en Integratie Antwerpen Jeroen Van Malderen 0485/ Brussel Geert Daems 0485/ Limburg Dirk Janssen 0485/ Oost-Vlaanderen Frank Dejonckheere 0485/ Vlaams-Brabant Eline De Blaere 0485/ West-Vlaanderen Isolde Dubus 0485/

12 Contactgegevens juridische helpdesk Agentschap Integratie en Inburgering Bij deze helpdesk kan je terecht met vragen over vreemdelingenrecht en over internationaal familierecht. Centraal Team telefonische juridische helpdesk: maandag 9 uur uur, woensdag uur 17 uur, vrijdag 9 uur uur Toets 1: Familiaal Internationaal Privaatrecht Toets 2: Asielrecht Toets 3: Vreemdelingenrecht Toets 4: Medische aspecten van het vreemdelingenrecht Regioteam Brussel telefonische juridische helpdesk Elke werkdag van 9 uur -12 uur en 14 uur -17 uur Regioteam Oost-Vlaanderen telefonische juridische helpdesk of 47 elke werkdag 9 uur- 12 uur rechtspositie@odice.be Regioteam Limburg telefonische juridische helpdesk of elke werkdag pricjuridesk@limburg.be Centrale website 12