Reflectie en reactie werkgroep Onderwijsvernieuwing/Blended Learning op suggesties academische gemeenschap. Datum December 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Reflectie en reactie werkgroep Onderwijsvernieuwing/Blended Learning op suggesties academische gemeenschap. Datum December 2015"

Transcriptie

1 Reflectie en reactie werkgroep Onderwijsvernieuwing/Blended Learning op suggesties academische Datum December 2015

2 In oktober 2014 is een werkgroep Onderwijsvernieuwing/Blended Learning in het leven geroepen, die is samengesteld uit een mix van deskundigen en onderwijsleidinggevenden uit verschillende faculteiten van de UvA. Op verzoek van het CvB heeft de werkgroep zich gericht op de beantwoording van de volgende vragen: 1. Reflecteer op de bestaande onderwijsvisie en onderzoek hoe recente ontwikkelingen integraal kunnen worden opgenomen in de curricula. 2. Ontwikkel een didactisch concept voor blended learning curricula, waarbij een goede balans bestaat tussen online en offline leren en dat aansluit bij de eindtermen van opleidingen en algemene doelstellingen van onderwijs aan de UvA (research-intensief- en activerend onderwijs). 3. Breng empirische evidentie over blended learning in kaart. 4. Onderzoek in hoeverre BL kan bijdragen aan flexibele leerroutes van niet-traditionele groepen van studenten (deeltijdstudenten, permanente educatie etc.). 5. Maak een inventarisatie van de online onderwijsvormen aan de UvA en geef aan welke zich lenen voor opschaling. 6. Breng de financiële consequenties en technische randvoorwaarden in kaart. Naast de beantwoording van deze vragen heeft de werkgroep de vrijheid genomen zich breed te oriënteren op het vraagstuk van blended learning en onderwijsvernieuwing. De werkgroep heeft in september 2015 haar advies uitgebracht. In overleg met de werkgroep heeft het College van Bestuur besloten het advies te verspreiden binnen de UvA- en deze op te roepen om te reageren op het advies. Van deze gelegenheid is gelukkig volop gebruikgemaakt. De werkgroep waardeert deze reacties zeer, omdat zij een grote betrokkenheid van docenten, studenten en andere leden van de UvA- bij de ontwikkeling van het onderwijs laten zien. Veel reacties zijn langs informele wijze bij de werkgroepleden terechtgekomen. Deze zullen hier niet besproken worden. Daarnaast zijn er 45 formele reacties binnengekomen, die in eerste instantie aan het College van Bestuur zijn gericht. Deze 45 reacties zijn onlangs uitvoerig door de werkgroep besproken. Het betreffen reacties van individuele studenten, medewerkers (wetenschappelijke en ondersteunende staf) en van formele gremia binnen de UvA, zoals opleidingscommissies, studentenraden etc. Hierbij moet worden opgemerkt dat niet alle opleidingscommissies en studentenraden van alle faculteiten hebben gereageerd. De reacties lopen soms inhoudelijk sterk uiteen, variërend van zorg dat het zwaartepunt van kennisoverdracht ligt bij fysiek contact met docenten tot ik denk dat we de rol van de face-to-face docent in het leerproces niet moeten overdrijven. In deze brief geven wij een korte reactie en reflectie op enkele veelvoorkomende commentaren op het adviesrapport. We hebben hierbij tevens gekeken in hoeverre een bepaald commentaar aanleiding gaf tot aanpassing van de tekst van het rapport. Hierop zal eerst worden ingegaan. Wijzigingen in het rapport De werkgroep heeft besloten tot enkele aanpassingen van de tekst in het rapport. In één reactie werd gewezen op enkele tekstuele en redactionele onvolkomenheden in de tekst. Deze zullen worden gecorrigeerd. In de stijl, omvang en structuur van het rapport zullen geen wijzigingen worden aangebracht. Verschillende reacties stelden kritische vragen over de opmerking in het rapport dat het twee voor twaalf (blz. 3 en 30) is wat betreft de invoering van een blended learningstrategie. We hebben besloten de term twee voor twaalf te schrappen uit de tekst, omdat deze term zelf teveel aanleiding gaf tot discussies (en soms irritaties). De werkgroep blijft echter wel van mening dat de UvA en haar Pagina 2

3 faculteiten op korte termijn strategische keuzes dienen te maken ten aanzien van blended learning (zie ook hieronder). Er zijn verschillende opmerkingen gemaakt over de rol van de dean of blended learning en van het UvA-platform blended learning die in ons advies worden voorgesteld. Hieronder lichten wij deze rollen verder toe. Deze toelichting zal ook in het adviesrapport worden opgenomen. Reflectie op commentaren Bij de start van werkgroep is nadrukkelijk gekozen voor een onderwijskundig perspectief op blended learning. Hierbij is niet op voorhand een keuze gemaakt t.a.v. de wenselijkheid en de mogelijkheden van blended learning. De open vragen uit de opdrachtformulering hebben in eerste instantie de richting van onze zoektocht bepaald. De bevindingen uit het wetenschappelijk onderzoek naar, de ervaringen met blended learning binnen en buiten de UvA en de huidige onderwijsvisie van de UvA hebben uiteindelijk geleid tot de visie op blended learning zoals deze is verwoord in het rapport. Deze is tweeledig. Ten aanzien van de combinatie van offline en online leeractiviteiten adviseren wij deze te allen tijde te ontwikkelingen vanuit een krachtig, integraal onderwijskundig perspectief. Ten aanzien van de onderwijsvisie zelf adviseren wij een verdiepings- en een verbredingsstrategie te ontwikkelen. Verdieping heeft betrekking op het intensiveren van het student-docent contact, terwijl verbreding betrekking heeft op de verbinding van het onderwijs met de samenleving. Urgentie In enkele reacties wordt getwijfeld over de urgentie die in het rapport wordt verwoord om een UvAblended learningstrategie te ontwikkelen. Soms vindt men dat er te weinig vanuit concrete problemen binnen het UvA-onderwijs is uitgegaan bij het motiveren van de noodzaak van een blended learningstrategie. De werkgroep meent dat de urgentie is ontstaan vanuit een combinatie van ontwikkelingen, binnen en buiten de UvA, waarvan enkele technologisch en andere niettechnologisch van aard zijn. De gevolgen van deze combinatie van ontwikkelingen hebben we samenvattend aangeduid als ontbundeling. Het begrip ontbundeling wordt niet alleen gebruikt om ontwikkelingen in de private, commerciële sector te schetsen, zoals in één van de reacties wordt gesuggereerd, maar kent een lange traditie in de academische literatuur over hoger onderwijs. We realiseren ons goed dat het gevoel van urgentie binnen de faculteiten en opleidingen verschillend wordt ervaren. Niettemin meent de werkgroep dat de genoemde ontwikkelingen van die omvang en aard zijn dat het ontwikkelen van een blended learningstrategie noodzakelijk is. Natuurlijk staat het de faculteiten en opleidingen vrij daar anders over te denken. Breder versus smalle visie blended learning Het vinden van een goede definitie voor blended learning was lastig. In het literatuuronderzoek hebben we uitgebreid stilgestaan bij de verschillende definities. Sommige auteurs maken onderscheid tussen een brede en een smalle definitie. Onder een brede definitie van blended learning wordt een combinatie van onderwijsbenaderingen, instructiemethoden, onderwijstechnologieën en overdrachtsmethoden verstaan. Wij hebben niet voor deze brede definitie gekozen, omdat deze combinaties al lang bestaan en uitvoerig zijn onderzocht. Bij de smalle definitie gaat het vooral om een optimale combinatie van online en offline leren. Wij hebben voor een smalle definitie gekozen, waarin nadrukkelijk het belang van een onderwijskundige visie tot uitdrukking komt. De rol van technologie In enkele reacties komt de vrees naar voren dat het onderwijs teveel door technologie zou worden beheerst, wanneer blended learning zal worden ingevoerd. In dezelfde lijn wordt gewaarschuwd om niet teveel mee te gaan met nieuwe technologie-hypes. De werkgroep is van mening dat een kritische Pagina 3

4 houding ten aanzien van de rol van technologie in het onderwijs noodzakelijk is. Tegelijkertijd is zij van mening dat de mogelijkheden die technologie biedt moeten worden benut om het onderwijs te verbeteren. Deze kwaliteitsverbetering van het onderwijs staat centraal in ons advies. Of, en zo ja welke technische middelen hierbij worden ingezet is van secundair belang en moet geen doel op zich worden. Abstract en generaliserend In enkele reacties werd naar voren gebracht dat het rapport te abstract en te generaliserend was. We kunnen ons deze reactie voorstellen. De kennis over en ervaringen met blended learning binnen de UvA variëren sterk. Binnen enkele opleidingen wordt reeds lange tijd blended learning toegepast, terwijl bij andere opleidingen de kennis hierover nog vrijwel afwezig is. Bovendien zal blended learning zeer verschillend worden toegepast binnen verschillende opleidingen. In de bijlagen hebben we verschillende voorbeelden gegeven van blended learning bij enkele UvA-faculteiten. We hopen dat ons rapport vooral bijdraagt aan discussies over onderwijsvernieuwing en verbetering op opleidingsniveau. Financiën /implementatie Het advies bevat geen financiële paragraaf, waarin een schatting van de kosten worden gemaakt. Ook is er geen plan van aanpak voor het advies geschreven. De werkgroep is van mening dat eerst de onderwijsinhoudelijke en organisatorische mogelijkheden van blended learning moeten worden verkend en dat in tweede instantie de financiële kaders hiervoor moeten worden aangegeven en een plan van aanpak moet worden opgesteld. Blended learning als bezuinigingsmaatregel Sommige reacties zijn sceptisch ten aanzien van blended learning, omdat dit mogelijk zal worden gebruikt om te bezuinigen op contactonderwijs. In ons rapport hebben we nadrukkelijk gekozen voor een benadering waarin blended learning de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs moet ondersteunen. De keuze tussen offline en online onderwijs dient o.i. hierbij niet te worden bepaald door het financiële aspect, maar door de effectiviteit van docent-student contact (offline en online). In het rapport is gekozen voor de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs middels een verdiepings- en verbredingsstrategie in het onderwijs. Het gebruiken van combinaties offline en online onderwijsvormen biedt veel mogelijkheden om deze verbreding en verdieping te realiseren. Docenten In een enkele reactie wordt de zorg uitgesproken dat de invoering van blended learning een extra belasting impliceert voor docenten en dat deze niet bij de besluitvorming hieromtrent worden betrokken. Deze zorg is terecht. Veel ICT-projecten in het onderwijs mislukken vanwege het feit dat docenten onvoldoende worden ondersteund en/of beloond voor hun inzet op dit gebied. Deze zorg is ook verwoord in het rapport. Om deze reden pleiten we ervoor prioriteit te geven aan de ondersteuning van docenten (tijd, geld, expertise, incentives). Centraal versus decentraal Het rapport van de werkgroep bevat adviezen die betrekking hebben op centraal en op decentraal niveau. De gedachte hierachter is dat er een beter samenspel tussen centrale en decentrale initiatieven tot stand komt. Op dit moment bestaat er een grote hoeveelheid ICTO-initiatieven die betrekkelijk weinig samenhang vertonen. Om deze reden meent de werkgroep dat regie noodzakelijk is. Bovendien kunnen kennis en ervaringen op het gebied van blended learning door deze regie beter tussen faculteiten en opleidingen worden gedeeld. Het is een goede zaak wanneer faculteiten en opleidingen van elkaars kennis en ervaringen kunnen leren. Het is geenszins de bedoeling dat blended learninginitiatieven top-down aan faculteiten worden opgelegd. Faculteiten en opleidingen Pagina 4

5 zullen uiteindelijk, afhankelijk van hun concrete vragen, zelf keuzes moeten kunnen maken t.a.v. blended learning. Dean of blended learning en platform blended learning Enkele opmerkingen zijn gemaakt over ons advies om een dean of blended learning aan te stellen. De vrees is dat deze een te grote, bepalende rol gaat spelen binnen de UvA. Ons advies over de dean of blended learning staat niet op zichzelf, maar is onderdeel van ons advies meer regie te voeren in het onderwijsbeleid, met name op het gebied van ICT in het onderwijs (zie opmerkingen Centraal versus decentraal). In een van de reacties wordt voorgesteld niet een dean of blended learning aan te stellen, maar een dean of HO (Hoger Onderwijs) learning. Er is volgens de reactie behoefte aan expertise op het gebied van leren in het hoger onderwijs. Blended learning zou hiervan onderdeel kunnen uitmaken. De werkgroep vindt dit een interessante gedachte, omdat hiermee een integrale visie op het leren in het hoger onderwijs zeker wordt gesteld. Een eventueel nadeel hiervan is dat dit zeer groot beleidsdomein omvat, dat moeilijk door één persoon is te overzien. Ook is geopperd een Centre for Teaching and Learning naar voorbeeld van veel universiteiten in de Angelsaksische landen. Enkele Nederlandse universiteiten kennen vergelijkbare centres of expertise (Erasmus Universiteit, Universiteit van Leiden, Universiteit van Utrecht). Nadelen van deze centre of expertise-structuren is dat de expertise wordt gecentraliseerd (en dus niet per definitie wordt verspreid over de faculteiten) en dat zij al snel een vrij autonome positie gaan innemen binnen de universiteit. In ons advies pleiten wij voor een blended learning platform dat als een netwerkorganisatie binnen de UvA moet functioneren. De faculteiten participeren in dit netwerk via blended learning coördinatoren en betrokken docenten. Hiermee wordt de decentrale inbreng gewaarborgd. De aanstelling van blended learning coördinatoren maakt deel uit van ons advies. Dit kunnen mensen zijn met specifieke expertise op het gebied van blended learning of docenten die voor bepaalde tijd hiervoor worden vrijgesteld. Het platform/netwerk heeft drie kernfuncties: kennis en ervaringen bijeenbrengen, kennis ontwikkelen en kennis delen en verspreiden. In onze visie heeft de dean of blended learning een coördinerende/regisserende rol in het platform/netwerk, waarbij de UvA onderwijsvisie (zie adviesrapport) het bredere kader vormt voor de uitvoering van de drie kernfuncties van het platform. In het onderstaande plaatje worden de rol van de dean of blended learning, de drie kernfuncties van het platform en de rol van de facultaire blended learning coördinatoren schematisch weergegeven. Pagina 5

6 Empirische onderbouwing De werkgroep heeft een uitgebreide literatuurstudie gedaan naar de effectiviteit en de student- en docenttevredenheid van blended learning. Naar aanleiding van de literatuurstudie concluderen wij dat blended learning niet automatisch tot betere resultaten leidt. De kwaliteit van het onderwijs hangt niet in eerste instantie af van de modaliteit (online of face to face), maar vooral van de kwaliteit van de leeractiviteiten en de wijze waarop deze op elkaar zijn afgestemd, de interactie met de docent, de instructiemethoden en het instructiemateriaal dat de student aanzet tot een actieve en diepe verwerking van de leerstof (blz. 16). We hebben gemerkt dat deze conclusie soms tot verwarring heeft geleid. Dit leidde tot vragen als: waarom zouden we blended learning invoeren als deze niet tot betere resultaten leidt? Moeten we wachten met het invoeren van blended learning totdat er meer zekerheid is over de effectiviteit ervan? Met onze conclusie willen we vooral aangeven dat niet de vorm van het onderwijs (online of offline) bepalend is voor de effectiviteit of de kwaliteit ervan. Net als in het traditionele contactonderwijs worden de kwaliteit en de effectiviteit van het onderwijs in een blended vorm bepaald door een groot aantal factoren, zoals het ontwerp van het onderwijs, de mate en wijze van feedback, het studiemateriaal, de planning en de tijd die de student besteedt aan de studie. Het grote voordeel van blended learning is dat er meer mogelijkheden ontstaan om te bepalen welke leer- of doceeractiviteit het best in een online dan wel offline vorm kan worden aangeboden. Bovendien maakt het effectief gebleken onderwijsvormen - die traditioneel alleen kleinschalig en face-to-face kunnen worden ingezet, toepasbaar bij grote of moeilijk bereikbare groepen. Open educational resources en learning analytics Pagina 6

7 Er zijn opmerkingen gemaakt en vragen gesteld over de betekenis, het gebruik en het beleid ten aanzien van open educational resources en learning analytics. In ons rapport gaan we niet uitvoerig op deze zaken in. We zijn van mening dat deze onderwerpen en hun mogelijke betekenis voor het onderwijs binnen de UvA, vanwege hun complexiteit, in afzonderlijke rapportages besproken dienen te worden. De bibliotheek van de UvA kan bij het opstellen van een advies over digitaal studiemateriaal en open educational resources een belangrijke rol spelen. Met vriendelijke groet, Namens de werkgroep Onderwijsvernieuwing / Blended Learning Prof. dr. Peter van Baalen, voorzitter Pagina 7

Avans visie Onderwijs & ICT

Avans visie Onderwijs & ICT Avans visie Onderwijs & ICT Samen het maximale uit jezelf halen met ICT Algemeen De visie op Onderwijs en ICT is afgeleid van de Avans Onderwijsvisie en opgesteld vanuit de overtuiging dat we onze ambitie

Nadere informatie

Plan van Aanpak Blended Learning. gebaseerd op het rapport Blend it & Share it van de werkgroep Onderwijsvernieuwing / Blended Learning

Plan van Aanpak Blended Learning. gebaseerd op het rapport Blend it & Share it van de werkgroep Onderwijsvernieuwing / Blended Learning Plan van Aanpak Blended Learning gebaseerd op het rapport Blend it & Share it van de werkgroep Onderwijsvernieuwing / Blended Learning Februari 2016 Inleiding In oktober 2015 bracht de Werkgroep Onderwijsvernieuwing/Blended

Nadere informatie

Blended learning in het onderwijs

Blended learning in het onderwijs Blended learning in het onderwijs Nehem KMC heeft veel ervaring met het toepassen van innovatieve onderwijsmethodes. Vanuit deze ervaring vertellen wij u in deze brochure graag meer over blended learning.

Nadere informatie

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee. Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?

Nadere informatie

Uitkomsten survey. Hamptonga.gov

Uitkomsten survey. Hamptonga.gov Uitkomsten survey Hamptonga.gov Respons 27 ingevulde surveys Wat zou de belangrijkste meerwaarde van een SIG Blended Learning voor jou zijn? theorievorming onderzoeksresultaten uitwisselen gezamenlijk

Nadere informatie

Brief Verbetering van de Criteria van Onderwijs in het Engels en Nederlands

Brief Verbetering van de Criteria van Onderwijs in het Engels en Nederlands Dhr. prof. dr. F.P. Weerman Kloveniersburgwal 48 1012 CX Amsterdam Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam (020) 525 3278 fsr-fgw@uva.nl studentenraad.nl/fgw Datum 6 december 2016 Ons kenmerk 16fgw043 Contactpersoon

Nadere informatie

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en

Nadere informatie

Handleiding Portfolio assessment UvA-docenten

Handleiding Portfolio assessment UvA-docenten Handleiding Portfolio assessment UvA-docenten najaar 2005 Inleiding In het assessment UvA-docent wordt vastgesteld welke competenties van het docentschap door u al verworven zijn en welke onderdelen nog

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

Rubrics vaardigheden

Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden

Nadere informatie

BKO-vragenlijst Individueel traject

BKO-vragenlijst Individueel traject BKO-vragenlijst Individueel traject Naam : Faculteit : E-mailadres : Telefoonnummer : Datum : Deze vragenlijst is bedoeld om inzicht te krijgen in uw onderwijswerkzaamheden. De onderwerpen die aan bod

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare budget

Nadere informatie

Smart Education. Marieke Versteijlen

Smart Education. Marieke Versteijlen Smart Education Marieke Versteijlen Is dit de toekomst van onderwijs met ICT? Draadloze analyse van hersengolven Duurzaam, maar. Uitvoering verkennende studie In samenwerking met: Marleen Janssen Groesbeek

Nadere informatie

Visieworkshop Zuyd Hogeschool

Visieworkshop Zuyd Hogeschool Visieworkshop Zuyd Hogeschool VANUIT ONDERWIJSVISIE NAAR EEN VISIE OP DLWO Harry Renting Lianne van Elk Aanleidingen programma Mogelijkheden van SURFconext Web2.0 applicatie vrij beschikbaar Ontwikkelingen

Nadere informatie

Thermometer leerkrachthandelen

Thermometer leerkrachthandelen Thermometer leerkrachthandelen Leerlijnen en ontwikkelingslijn voor leerkrachten van WSKO 1 Inleiding Leerkracht zijn is een dynamisch en complex vak. Mensen die leerkracht zijn en binnen onze organisatie

Nadere informatie

Veldwerk innovatie project

Veldwerk innovatie project Veldwerk innovatie project Blended learning binnen geografisch veldwerk Utrechts Stimuleringfonds Onderwijs project Wouter Marra, Koko Alberti, Derek Karssenberg Faculteit Geowetenschappen 9 december 2014

Nadere informatie

Beleidsplan 2014-2015. Facultaire Studentenraad Maatschappij- en Gedragswetenschappen

Beleidsplan 2014-2015. Facultaire Studentenraad Maatschappij- en Gedragswetenschappen Beleidsplan 2014-2015 Facultaire Studentenraad Maatschappij- en Gedragswetenschappen Voorwoord De Facultaire Studentenraad Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FSR FMG) 2014 2015 bestaat uit twaalf betrokken

Nadere informatie

1. Onderwerp van de klacht schending van wetenschappelijke integriteit bij uitbrengen deskundigenbericht aan rechtbank

1. Onderwerp van de klacht schending van wetenschappelijke integriteit bij uitbrengen deskundigenbericht aan rechtbank 2011 1. Onderwerp van de klacht schending van wetenschappelijke integriteit bij uitbrengen deskundigenbericht aan rechtbank 2. Advies Commissie Wetenschappelijke Integriteit KLACHT Bij brief van 2010,

Nadere informatie

Communicatieplan Stichting Welzijn Baarn

Communicatieplan Stichting Welzijn Baarn Communicatieplan Stichting Welzijn Baarn Namen: Xavier van der Stelt Anika Schouten Janneke Geerling Kelly Hoogenboezem Utrecht, 5 juni 2013 Inhoudsopgave Blz. 1. Inleiding... 3 2. Wat speelt er momenteel

Nadere informatie

HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2)

HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2) HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2) 1 ENKELE TRENDS (LEARNING TOMORROW) 1. De gestage groei van e-learning. Met name blended learning wordt de default manier

Nadere informatie

MEMO DIGITAAL INZIEN TENTAMEN

MEMO DIGITAAL INZIEN TENTAMEN MEMO DIGITAAL INZIEN TENTAMEN Digitaal inzien tentamens 1. Introductie Al lange tijd is digitalisering een belangrijk onderwerp binnen het academisch onderwijs. Op het gebied van digitalisering zijn er

Nadere informatie

Projectleider, e-learning adviseur, blogger

Projectleider, e-learning adviseur, blogger Projectleider, e-learning adviseur, blogger Projectleider, e-learning adviseur, blogger Programma Blended learning? Vormen van blended learning Praktijkvoorbeelden blended learning De mix maken Blended

Nadere informatie

HOE DENKT DE UVA EROVER?

HOE DENKT DE UVA EROVER? HOE DENKT DE UVA EROVER? Uitslag van en toelichting bij het raadgevend referendum onder de universitaire gemeenschap van de UvA HANS ONKENHOUT CAROLINE VAN TEEFFELEN AMSTERDAM, JANUARI 2017 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Unicoz Onderwijsgroep ICT Beleidskader

Unicoz Onderwijsgroep ICT Beleidskader Unicoz Onderwijsgroep ICT Beleidskader In opdracht van: Unicoz Stuurgroep ICT Opsteller: Peter de Haas Datum: 14-10- 2015 Versie : 1.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Voorgestelde beleidskaders ICT...

Nadere informatie

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren.

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren. ingevuld door :. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren Aanpak kiezen en planning maken Ik verdiep me in een opdracht zodat ik overzicht heb. Ik kan een passende aanpak

Nadere informatie

Spinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept

Spinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept Spinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept Dit document beschrijft het model dat binnen het netwerk ontwikkeld wordt om: Aan de ene kant te dienen als een leidraad om

Nadere informatie

EEN LEAR N I NG ANALYTICS S ER VI CE JOHAN JEUR ING

EEN LEAR N I NG ANALYTICS S ER VI CE JOHAN JEUR ING EEN LEAR N I NG ANALYTICS S ER VI CE JOHAN JEUR ING INTRODUCTIE De opdrachtgever voor dit project is Johan Jeuring, van het departement Informatica van de Universiteit Utrecht, namens het projectteam van

Nadere informatie

Vastgesteld november 2013. Visie op Leren

Vastgesteld november 2013. Visie op Leren Vastgesteld november 2013. Visie op Leren Inhoudsopgave SAMENVATTING... 3 1. INLEIDING... 4 1.1 Aanleiding... 4 1.2 Doel... 4 2. VISIE OP LEREN EN ONTWIKKELEN... 6 2.1 De relatie tussen leeractiviteiten

Nadere informatie

Commentaar op het Green Paper Advies van de werkgroep Onderwijsvernieuwing / Blended Learning 25 september 2015

Commentaar op het Green Paper Advies van de werkgroep Onderwijsvernieuwing / Blended Learning 25 september 2015 Commentaar op het Green Paper Advies van de werkgroep Onderwijsvernieuwing / Blended Learning 25 september 2015 Geschreven door de Teaching work group van ReThink UvA De Green Paper verzamelt relevante

Nadere informatie

VERSLAG N.A.V. DERDE CONSULTATIEFASE (16 OKT 14 NOV 2018) Ontwikkelteam Mens & Natuur

VERSLAG N.A.V. DERDE CONSULTATIEFASE (16 OKT 14 NOV 2018) Ontwikkelteam Mens & Natuur VERSLAG N.A.V. DERDE CONSULTATIEFASE (16 OKT 14 NOV 2018) Ontwikkelteam Mens & Natuur 1. Achtergrond In maart 2018 zijn negen ontwikkelteams met daarin leraren en schoolleiders uit het primair en voortgezet

Nadere informatie

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar metacognitieve vaardigheden van leerlingen

Nadere informatie

De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN

De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN M.11i.0419 De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN versie 02 M.11i.0419 Naam notitie/procedure/afspraak Visie op professionaliseren Eigenaar/portefeuillehouder Theo Bekker

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch)

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) 159 Ouders spelen een cruciale rol in het ondersteunen van participatie van kinderen [1]. Participatie, door de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als

Nadere informatie

Aansluitingsonderwijs Radboud Universiteit

Aansluitingsonderwijs Radboud Universiteit Aansluitingsonderwijs Radboud Universiteit Dr. Clarie Ramakers Coördinator aansluitingsonderwijs Universiteitsbrede visie aansluiting po-vo-wo Stimuleringsmiddelen OCW Regionale ambitieplannen Academische-

Nadere informatie

STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS

STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS STRATEGISCHE AGENDA DE WAARDE(N) VAN WETEN EN OPEN ONDERWIJS Netwerk SIG Open Education 9 oktober 2015 1 SPEERPUNTEN 1. Kleinschalige leergemeenschappen 2. Rijke leeromgeving 3. Kwalitatief goede en inspirerende

Nadere informatie

Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1

Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1 Weblogs 1 Het weblog als instrument voor reflectie op leren en handelen: Een verkennende studie binnen de eerste- en tweedegraads lerarenopleiding 1 Iwan Wopereis Open Universiteit Nederland Peter Sloep

Nadere informatie

MultiCampusOnderwijs Videoseminarie Expertisenetwerk SoE Leuven

MultiCampusOnderwijs Videoseminarie Expertisenetwerk SoE Leuven http://associatie.kuleuven.be/onderwijs/mco MultiCampusOnderwijs Videoseminarie Expertisenetwerk SoE Leuven 17.04.2013 Luc Vandeput Vooraf: Creative commons Slideshare: www.slideshare.com/luput/mco_mulllti

Nadere informatie

CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen

CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen CST: Leergroep rond samenwerkend leren via on line discussiegroepen Tammy Schellens & Bram De Wever Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent Hoe gebruiken we online discussiegroepen als didactische werkvorm?

Nadere informatie

Blended learning: waarom en hoe? #hanzeblended. Wilfred Rubens

Blended learning: waarom en hoe? #hanzeblended. Wilfred Rubens Blended learning: waarom en hoe? #hanzeblended Wilfred Rubens http://www.wilfredrubens.com Programma Blended learning? Waarom? Benaderingen en modellen Voorbeelden Gij zult aan blended learning doen Moses

Nadere informatie

Student betrokkenheid in Biomedische cursussen: Onderzoek naar de bijdrage van onderwijstechnologie in kleinschalig onderwijs

Student betrokkenheid in Biomedische cursussen: Onderzoek naar de bijdrage van onderwijstechnologie in kleinschalig onderwijs Rianne Bouwmeester: Promotie op 3 november 2016, Universiteit Utrecht Student betrokkenheid in Biomedische cursussen: Onderzoek naar de bijdrage van onderwijstechnologie in kleinschalig onderwijs Samenvatting

Nadere informatie

Profiel lid Raad van Toezicht

Profiel lid Raad van Toezicht Profiel lid Raad van Toezicht De huidige Raad van Toezicht (RvT) bestaat uit zes leden. De RvT streeft naar een maatschappelijk heterogene samenstelling van leden die herkenbaar en geloofwaardig zijn in

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER

BEOORDELINGSFORMULIER Faculteit Geesteswetenschappen Versie maart 2015 BEOORDELINGSFORMULIER MASTER SCRIPTIES Eerste en tweede beoordelaar vullen het beoordelingsformulier onafhankelijk van elkaar in. Het eindcijfer wordt in

Nadere informatie

Best practices in academische vaardigheden bij bèta-bacheloropleidingen

Best practices in academische vaardigheden bij bèta-bacheloropleidingen Robert van Wijk & Esther Vleugel vaardigheden bij bèta-bacheloropleidingen Workshop op de ICAB conferentie 2015 Programma Achtergrond van ons academisch vaardigheden onderwijs Onze ervaringen en lessen

Nadere informatie

De binnenkant van organisatieverandering: de kunst van het nietsdoen (is heel hard werken)

De binnenkant van organisatieverandering: de kunst van het nietsdoen (is heel hard werken) De binnenkant van organisatieverandering: de kunst van het nietsdoen (is heel hard werken) Thijs Homan Prof. Dr. Thijs Homan Thijs Homan? Theorie -Nijenrode -Open Universiteit Nederland Hoogleraar Verandermanagement

Nadere informatie

Fysiotherapie. Ontwikkelgesp rek. 29 juni Ontwikkelgesprek Fysiotherapie Pagina 1 van 5

Fysiotherapie. Ontwikkelgesp rek. 29 juni Ontwikkelgesprek Fysiotherapie Pagina 1 van 5 Fysiotherapie Ontwikkelgesp rek 29 juni 2017 Ontwikkelgesprek Fysiotherapie Pagina 1 van 5 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Verslag van het gesprek... 3 Internationalisering... 3 Profiel eigen regie...

Nadere informatie

Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent. Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren

Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent. Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren Opleiding Mbo-Verpleegkundige Graafschap College Doetinchem w.reijrink@graafschapcollege.nl

Nadere informatie

competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan

competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Samenwerken Omgevingsgericht/samenwerken Reflectie en zelfontwikkeling competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Competentieprofiel stichting Het Driespan, (V)SO

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma 2012-2013

Verkiezingsprogramma 2012-2013 Verkiezingsprogramma 2012-2013 UVASOCIAAL 5 mei 2012 UVASOCIAAL streeft naar keuzevrijheid, kwaliteit, gelijkheid en betrokkenheid, de belangrijkste voorwaarden voor een goede universiteit! Inleiding UVASOCIAAL

Nadere informatie

4TU.AMI Blended Learning. Hans Cuypers

4TU.AMI Blended Learning. Hans Cuypers 4TU.AMI Blended Learning Hans Cuypers January 27, 2017 4TU.AMI Blended Learning 2/14 Een combinatie van face-to-face onderwijs en onderwijs ondersteund door digitale tools biedt kansen om ons onderwijs

Nadere informatie

Dhr. Prof. Dr. F.P. Weerman Kloveniersburgwal CX Amsterdam. Faculteitsraad. Geachte decaan, beste Fred,

Dhr. Prof. Dr. F.P. Weerman Kloveniersburgwal CX Amsterdam. Faculteitsraad. Geachte decaan, beste Fred, Dhr. Prof. Dr. F.P. Weerman Kloveniersburgwal 48 1012 CX Amsterdam Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam (020) 525 3278 fsr-fgw@uva.nl studentenraad.nl/fgw Datum 18 oktober 2016 Ons kenmerk 16fgw032 Contactpersoon

Nadere informatie

Docenten effectiever professionaliseren dankzij ICT. Wilfred Rubens

Docenten effectiever professionaliseren dankzij ICT. Wilfred Rubens Docenten effectiever professionaliseren dankzij ICT Wilfred Rubens Programma Introductie Huidige situatie docentprofessionalisering digitale didactiek Perspectieven op een alternatief Voorbeelden en leervragen

Nadere informatie

De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden:

De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Marco Snoek over de masteropleiding en de rollen van de LD Docenten De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Het intended curriculum : welke doelen worden

Nadere informatie

TeleTrainer: training in de e van het leren

TeleTrainer: training in de e van het leren TeleTrainer: training in de e van het leren TeleTrainer voor elke docent die betrokken is bij ICT in het onderwijs geschikt voor beginner, gevorderde en specialist geschikt voor verschillende rollen rondom

Nadere informatie

Teaching, Learning & Technology

Teaching, Learning & Technology Onderzoek naar inzet mobiele technologie Jeroen Bottema Teaching, Learning & Technology Miniconferentie Inholland innoveert Onderwerpen A. Onderzoek ipad-klas Pabo Haarlem B. Didactische inzet mobiele

Nadere informatie

Titanpad. Answergarden. Wordle. Tricider. Resultaten Workshop ICT & Aps

Titanpad. Answergarden. Wordle. Tricider. Resultaten Workshop ICT & Aps Titanpad Answergarden Wordle Tricider Resultaten Workshop ICT & Aps Rotterdam, Landelijke Lio-dag 9 februari 2012 Beste student van de lerarenopleidingen economie. Jullie hebben op 9 februari 2012 een

Nadere informatie

MANIFEST BEROEPSONDERWIJS: ONDERWIJS VOOR HET LEVEN!

MANIFEST BEROEPSONDERWIJS: ONDERWIJS VOOR HET LEVEN! MANIFEST BEROEPSONDERWIJS: ONDERWIJS VOOR HET LEVEN! > WAAROM? > WIE WE ZIJN INHOUD > WAAR WE IN GELOVEN > WAT WE BEOGEN 6 THEMA S 1. DE BEDOELING VOOROP > 2. LEER-WERK-LEEF > 3. LIEFDE VOOR LEREN > 4.

Nadere informatie

Duiden, verbinden en vakmanschap

Duiden, verbinden en vakmanschap Effectieve managementstrategieën: Duiden, verbinden en vakmanschap www.divosa.nl Effectieve managementstrategieën: Duiden, verbinden en vakmanschap dr. Duco Bannink, Chris Goosen Het management van sociale

Nadere informatie

ALEXANDER GIELE Competentiemonitor Ingevuld door : C.M.T. Ruppert Ingevuld op : 19 december 2013

ALEXANDER GIELE Competentiemonitor Ingevuld door : C.M.T. Ruppert Ingevuld op : 19 december 2013 ALEANDER GIELE Competentiemonitor Ingevuld door : C.M.T. Ruppert Ingevuld op : 19 december 2013 Deze monitor is ingevuld op basis van een eerste gesprek, een lesobservatie en een nagesprek (soms in andere

Nadere informatie

Bijlage I. Ervaren regeldruk rond kwaliteitszorg in het hoger onderwijs

Bijlage I. Ervaren regeldruk rond kwaliteitszorg in het hoger onderwijs Bijlage I Ervaren regeldruk rond kwaliteitszorg in het hoger onderwijs Uit het onderzoek naar de ervaren regeldruk rondom kwaliteitszorg komt naar voren dat regeldruk niet zozeer in specifieke regels zit,

Nadere informatie

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT

VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN VRAGENLIJST FORMATIEF TOETSEN DOCENT EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN EEN FEEDBACK INSTRUMENT VOOR DOCENTEN CHRISTEL WOLTERINCK C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL CHRISTEL C.H.D.WOLTERINCK@UTWENTE.NL

Nadere informatie

2. In functie van implementatie van onderzoekscompetenties in de lerarenopleiding

2. In functie van implementatie van onderzoekscompetenties in de lerarenopleiding Gebruikswijzer P- Reviews: Hoe kunnen de Reviews op een nuttige manier geïntegreerd worden in de lerarenopleiding? In deze gebruikswijzer bekijken we eerst een aantal mogelijkheden tot implementatie van

Nadere informatie

Format OER en

Format OER en Format OER en 2014-15 Om de diverse reacties en opmerkingen op de nota van wijzigingen beter te kunnen stroomlijnen is er een format opgesteld. De OR, FSR, OC s en examencommissies zouden wij graag willen

Nadere informatie

DE GECONCRETISEERDE VU ONDERWIJSVISIE, EEN HANDVAT VOOR ACADEMISCH BURGERSCHAP?

DE GECONCRETISEERDE VU ONDERWIJSVISIE, EEN HANDVAT VOOR ACADEMISCH BURGERSCHAP? DE GECONCRETISEERDE VU ONDERWIJSVISIE, EEN HANDVAT VOOR ACADEMISCH BURGERSCHAP? Gerhard van de Bunt, FSW Joke van Saane, GGL Marjolein Zweekhorst, FALW Inge van Wijk, VUmc SMS 2 Concretisering VU Onderwijsvisie

Nadere informatie

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)

Christel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente) Vragenlijst formatief toetsen - Docent Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente op basis van bestaande vragenlijsten* en heeft als doel te onderzoeken in welke mate de docenten en leerlingen

Nadere informatie

Wijzer in de professionele ruimte

Wijzer in de professionele ruimte Wijzer in de professionele ruimte Strategieën om de professionele ruimte van docenten(-teams) te optimaliseren Rob Vink Wat is professionele ruimte? Als docent geef je vorm aan het onderwijs en daar voel

Nadere informatie

Een universiteit van waarde(n)

Een universiteit van waarde(n) Een universiteit van waarde(n) Naar een toekomstbestendige inrichting en besturing van de Universiteit van Amsterdam 24 oktober 2016 Voorgeschiedenis instelling commissie Langsluimerende onvrede onder

Nadere informatie

Inleiding Filantropie. Financiële draagvlakverbreding van uw organisatie

Inleiding Filantropie. Financiële draagvlakverbreding van uw organisatie Inleiding Filantropie Financiële draagvlakverbreding van uw organisatie PAO Inleiding Filantropie Informatie: Vrije Universiteit Amsterdam PAO Philanthropic Studies t.a.v. Saskia Franssen De Boelelaan

Nadere informatie

Evaluatiewijzer didactisch coachen Versie 1.1, juli 2016

Evaluatiewijzer didactisch coachen Versie 1.1, juli 2016 Evaluatiewijzer didactisch coachen Versie 1.1, juli 2016 Voor je ligt de evaluatiewijzer didactisch coachen in de lesgebonden situatie. Deze evaluatie is ontwikkeld in opdracht van het project Leerling

Nadere informatie

Standpunt Online leren (30 april 2014)

Standpunt Online leren (30 april 2014) Standpunt Online leren (30 april 2014) 1. LEREN IN HET DIGITALE TIJDPERK 1.1 WORDT HET ONDERWIJS VAN DE TOEKOMST ONDERSTEUND DOOR ICT? ICT mag voor VVS in ieder geval geen doel op zich worden. Het kan

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen

Raadsvoorstel. Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen Raadsvoorstel Onderwerp: Vrijwillige inzet in Velsen 2014-2017 Datum raadsvergadering 06-02-2014 Portefeuillehouder(s) R.G. te Beest W.E. Westerman Registratienummer Rs13.00783 Ambtenaar K. Bruijns Datum

Nadere informatie

Medewerkersbetrokkenheid en medezeggenschap bij bibliotheken. Ervaringen uit de praktijk

Medewerkersbetrokkenheid en medezeggenschap bij bibliotheken. Ervaringen uit de praktijk Medewerkersbetrokkenheid en medezeggenschap bij bibliotheken Ervaringen uit de praktijk BibliotheekWerk Bezoekadres Lange Voorhout 9-13 2514 EA Den Haag Postadres Postbus 556 2501 CN Den Haag T 070-376

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en Organisatie - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum

Nadere informatie

Resultaten IBIS project. SISLink conferentie 19 juni 2009 Bote Folkertsma, Studielink

Resultaten IBIS project. SISLink conferentie 19 juni 2009 Bote Folkertsma, Studielink Resultaten IBIS project SISLink conferentie 19 juni 2009 Bote Folkertsma, Studielink Onderwerpen Projectdoel en -resultaten Analyse knelpunten IBIS concept Hoe verder Projectdoel IBIS Verkenning van de

Nadere informatie

Geachte collega's, beste studenten,

Geachte collega's, beste studenten, College van Bestuur Geachte collega's, beste studenten, Na de hectische weken met de bezetting van het Bungehuis en het Maagdenhuis, hebben we een moment van bezinning ingelast. Wij hebben tijd genomen

Nadere informatie

Premaster Managementwetenschappen

Premaster Managementwetenschappen Premaster Managementwetenschappen Studeren om hogerop te komen Zelfstandig naar een masteropleiding toe werken, maar toch ook weer niet alleen. Studeren in modulen, op momenten dat het je zelf uitkomt,

Nadere informatie

Scenario: theoretisch blok (voorbeeldscenario / blauwdruk van een leerpraktijk)

Scenario: theoretisch blok (voorbeeldscenario / blauwdruk van een leerpraktijk) Christine Prast, onderwijskundige Scenario: theoretisch blok (voorbeeldscenario / blauwdruk van een leerpraktijk) Vooraf Onderwijskundig kader waarbinnen herontwerp plaatsvond Uitgangspunt bij het hier

Nadere informatie

Kwaliteit van GGz specifieke zorgstandaarden en modules

Kwaliteit van GGz specifieke zorgstandaarden en modules VOOR WIE IS DEZE CRITERIAWAAIER? - Deze criteriawaaier is opgesteld voor cliënten- en familievertegenwoordigers in de GGz. Kwaliteit van GGz specifieke zorgstandaarden en modules Vanuit een cliënten- en

Nadere informatie

Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017

Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017 Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017 September 2018 Doel van het project Het doel van dit project

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

SCHOOLONTWIKKELPLAN SAMEN UNIEK

SCHOOLONTWIKKELPLAN SAMEN UNIEK SCHOOLONTWIKKELPLAN 2017-2021 SAMEN UNIEK Instemming van de medezeggenschapsraad: 23 januari 2017 1 Inhoud 1. Voorwoord... 3 2. Missie... 4 3. Visie... 4 4. Zes pijlers... 5 5. Kernwaarden en ambities...

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011 Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Biologie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Biologie - 2010-2011

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Biologie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Biologie - 2010-2011 Leraar voorbereidend hoger onderwijs Biologie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Biologie - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Biologie

Nadere informatie

Bevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals

Bevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals Bevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals Citeren als: Bergh, Linda van den; Diemel, Karin & Zon, Anja van ). Bevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals.

Nadere informatie

Leergemeenschappen Cultuureducatie

Leergemeenschappen Cultuureducatie Leergemeenschappen Cultuureducatie In deze CMK-periode willen we innovatieve samenwerkingstrajecten tussen onderwijs en het culturele veld tot stand brengen. Deze trajecten krijgen vorm binnen de Leergemeenschappen

Nadere informatie

In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst

In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst Leraar Schoolleider Bestuurder Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst.

Nadere informatie

Key success actors. De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen. Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management

Key success actors. De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen. Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management Key success actors De rol van middenmanagement bij strategische veranderingen Onderzoek door Turner en de Rotterdam School of Management 1 Key success actors De rol van middenmanagement bij strategische

Nadere informatie

Competentiemeter docent beroepsonderwijs

Competentiemeter docent beroepsonderwijs Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de

Nadere informatie

Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012)

Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) en netwerk-leren (De Laat, 2012) verhogen de kans op succesvol leren in het kader van een

Nadere informatie

Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017

Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017 Kwaliteitscode - Vlaanderen 2015-2017 Situering van de Kwaliteitscode Afstemming op Europese referentiekaders De regie-pilots De uitgebreide instellingsreview In de periode 2015-2017 krijgen de universiteiten

Nadere informatie

Special interest group Blended learning KICK-OFF BIJEENKOMST

Special interest group Blended learning KICK-OFF BIJEENKOMST Special interest group Blended learning KICK-OFF BIJEENKOMST 18 april 2016 Welkom en inleiding Wat is een SIG? Special interest groups (SIG's) van SURF zijn kennisgemeenschappen (communities) rondom specifieke

Nadere informatie

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg

Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg wao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit tot het verlenen van een instellingstoets kwaliteitszorg Datum 6 april 2018 Onderwerp Besluit Instellingstoets Kwaliteitszorg van de Erasmus Universiteit

Nadere informatie

Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders

Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders Deze bijlage hoort bij hoofdstuk 4.9 en 4.11. Dit zelfassessment is ontwikkeld door Barbara de Boer, adviseur bij CPS. Zij maakte daarbij gebruik

Nadere informatie

Actief burgerschap. Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl

Actief burgerschap. Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl 2013 Actief burgerschap 0 Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl Inhoudsopgave Pagina Inleiding 2 Hoofdstuk 1 : 3 Hoofdstuk 2 : : een doel en een middel

Nadere informatie

waarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering

waarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering waarom? externe drivers 1 Technologie Digitalisering Globalisering Wat zijn de dominante factoren die leren en werken veranderen in de 21ste eeuw? externe drivers Voortgaande digitalisering veroorzaakt

Nadere informatie

Schoolbeleid en ontwikkeling

Schoolbeleid en ontwikkeling Schoolbeleid en ontwikkeling V. Maakt gedeeld leiderschap een verschil voor de betrokkenheid van leerkrachten? Een studie in het secundair onderwijs 1 Krachtlijnen Een schooldirecteur wordt genoodzaakt

Nadere informatie

Hoe wordt e- learning gebruikt?

Hoe wordt e- learning gebruikt? Hoe wordt e- learning gebruikt? Van: Wilfred Rubens Datum: 14 september 2013 Deze rapportage gaat in op de vraag hoe e- learning wordt toegepast door de respondenten van de MOOC E- learning en binnen de

Nadere informatie