Betere zorg? Ga zelf de jongeren opzoeken!
|
|
- Herman van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Expertmeeting over psychische problematiek bij Marokkaans-Nederlandse jongeren Betere zorg? Ga zelf de jongeren opzoeken! Marokkaans-Nederlandse kinderen en jongeren hebben meer gedragsstoornissen en meer kans op psychoses als (jong)volwassene dan autochtone kinderen. Toch krijgen ze verhoudingsgewijs minder vaak hulp bij ggz-instellingen. Op een expertmeeting op 7 december bespraken hulpverleners, beleidsmakers en onderzoekers hoe zij deze jongeren at risk eerder kunnen bereiken. Dr. Ir. Afke van Rijn van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vraagt zich in haar welkomstwoord af wat er te doen is aan de huidige situatie dat bijna de helft van de arbeidsongeschikten een uitkering heeft vanwege psychische problemen. Tijdige signalering van psychische problemen is van groot belang, concludeert de directeur Inburgering en Samenleving van BZK. Zij bepleitte hulp aan de voorkant : door en aan ouders, peuterleidsters, leerkrachten en anderen die bij de jongeren betrokken zijn. Ondanks alles wat er al gebeurt, schiet de signalering vooral bij migrantenjongeren tekort en sluiten vraag en aanbod in de hulpverlening nog onvoldoende op elkaar aan. Verbetering vergt aandacht voor deze migrantengroepen en vraagt om culturele sensitiviteit. Van Rijn is daarom blij met het gedegen onderzoek van het VUMC dat op de expertmeeting werd gepresenteerd. De resultaten daarvan zijn ook bruikbaar voor beleid, aldus Van Rijn. Presentatie onderzoek VUMC/De Bascule De expertmeeting op 7 december 2011 in Den Haag was georganiseerd door Mikado, Kenniscentrum Interculturele Zorg, samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Aanleiding was de presentatie van de eindrapportage over een onderzoek naar aard en omvang van emotionele, gedrags- en andere problemen en stoornissen en naar risico- en beschermende factoren bij Marokkaans-Nederlandse kinderen en jongeren. Dit onderzoek, uitgevoerd door drs. Marcia Adriaanse van de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie van het VU medisch centrum, is in 2009 gestart in opdracht van het voormalige ministerie van VROM, directie Inburgering en Integratie, onder supervisie van professor dr. Theo Doreleijers. De afronding vond plaats in overleg met het ministerie van BZK. Bij het onderzoek waren ook dr. Wim Veling en mr. dr. Lieke van Domburgh betrokken. Het rapport heeft de titel Psychische problemen en stoornissen bij Marokkaans-Nederlandse jongeren en kinderen (verschenen bij VUMC, Duivendrecht in oktober 2011). 1
2 Nog veel onbekend Het VUMC doet onderzoek naar kinderen met psychiatrische stoornissen die extra kwetsbaar zijn, vertelt Theo Doreleijers in zijn inleiding. Zoals naar meisjes die contact hebben met jeugdzorg en justitie, jeugdige zedendelinquenten, en kinderen beneden 12 jaar die in aanraking zijn geweest met justitie. Dankzij dit onderzoek weten we nu dat veel jeugdige zedendelinquenten problemen hebben in het autismespectrum, dat meisjes die in justitiële jeugdinrichtingen hebben gezeten vier jaar later nog slecht functioneren op verschillende gebieden, en dat screening bij 12-minners die met justitie te maken hebben gehad al ernstige psychiatrische problematiek aan het licht zou kunnen brengen. Volgens de cijfers zijn de schooluitval en de criminaliteit hoger bij Marokkaans-Nederlandse kinderen en jongeren. Maar er is nog altijd veel onbekend over psychische problematiek en stoornissen bij deze jongeren. Mogelijk heeft de verhoogde maatschappelijke problematiek psychische problematiek als achtergrond. Zeker is dat de Marokkaans-Nederlandse jongeren een grotere kans lopen om als (jong)volwassene een psychotische stoornis te krijgen. Toch komen Marokkaanse kinderen en jongeren verhoudingsgewijs minder in de reguliere hulpverlening terecht, terwijl ze in de forensische psychiatrie juist oververtegenwoordigd zijn. Het onderzoek wordt nu herhaald onder jongeren in Marokko zelf, om meer inzicht te verkrijgen in oorzaken en achtergronden van de gevonden verschillen in psychische gezondheid.. De oorspronkelijke opdracht sprak over gedragsproblemen, vertelt Doreleijers. Maar in de kinder- en jeugdpsychiatrie zijn gedragsproblemen per definitie psychische problemen. Vandaar dat het onderzoek over psychische problemen en stoornissen spreekt. Daarbij is het zaak problemen en stoornissen goed te onderscheiden. Problemen hebben we allemaal wel, aldus Doreleijers. Van psychische stoornissen is sprake als de problemen zo groot zijn dat ze het dagelijks functioneren belemmeren en als de klachten binnen de criteria van het handboek voor diagnoses DSM-IV vallen. Tijdig opsporen en behandelen Binnen psychische stoornissen zijn emotionele- en gedragsstoornissen te onderscheiden, licht onderzoeker en medicus Marcia Adriaanse toe. Van emotionele stoornissen is sprake bij depressies, angststoornissen en posttraumatische stress, van gedragsstoornissen onder meer bij ADHD. In de eerste onderzoeksfase vulden 1563 kinderen en jongeren en hun leerkrachten vragenlijsten. Bij deze screening rapporteerden zowel de leerkrachten als de in totaal 408 Marokkaanse leerlingen zelf bij deze groep meer gedragsproblemen dan de Nederlandse kinderen. Op basis van de antwoorden op de vragenlijsten over psychische problemen zijn een Marokkaans-Nederlandse groep met een hoog en met een laag risico op psychische stoornissen onderscheiden. Bij 152 van deze kinderen zijn diagnostische psychiatrische interviews afgenomen door artsen. Van de hoogrisicogroep bleek 27,5% een psychische stoornis te hebben, tegen 1,2% van de jongeren uit de laagrisicogroep. Vooral gedragsstoornissen en depressies kwamen voor. Terwijl psychische klachten de helft van de jongeren uit de hoogrisicogroep in het dagelijks functioneren belemmerden. Desondanks krijgen de Marokkaanse jongeren relatief weinig hulp van de ggz. Ze zijn echter wel buitenproportioneel vaak in de forensische psychiatrie te vinden. Daarom stelden de onderzoekers van het VUMC de hypothese op dat deze jongeren pas hulp krijgen als hun problemen zijn geëscaleerd tot crimineel gedrag. Met eenvoudige screening in het basisonderwijs en op de middelbare school zou je de hoogrisicokinderen eenvoudig kunnen opsporen, aldus Marcia Adriaanse. Door tijdig een effectieve behandeling aan te bieden kun je dan voorkomen dat hun problemen zo groot worden dat ze tot ernstige maatschappelijke problemen of psychotische stoornissen leiden. Alleen, die behandelingen moeten wel bij hun belevingswereld aansluiten, dus cultuursensitief zijn, en de hulpverlening moet voldoende capaciteit hebben. Het onderzoek laat ook zien dat de risicofactoren bij Marokkaans-Nederlandse kinderen groter zijn. Tegelijkertijd zijn de beschermende factoren voor het ontwikkelen van psychische stoornissen in hun leven minder sterk, terwijl deze factoren eenzelfde invloed blijken te hebben als bij Nederlandse kinderen. Daarom moet er volgens de onderzoekers meer aandacht komen voor vermindering van de risicofactoren voor psychische problemen en versterking van de beschermende factoren bij het kind, 2
3 in het gezin en de omgeving en op minderheidsspecifiek niveau. Denk aan versterking van opvoedvaardigheden van de ouders, of vermindering van uitsluiting door de maatschappij. Het veronderstelde verband tussen gebrek aan tijdige psychische hulp en opname in de forensische psychiatrie is met deze gegevens niet hard te maken, merkt Karien Stronks, hoogleraar bij het AMC, op in de discussie. Anderen brachten de beeldvorming over Marokkaanse jongeren ter sprake en suggereerden dat de emotionele problemen die ze hierdoor kunnen krijgen, kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van gedragsstoornissen. (Geen) buitenbeentje Met die beeldvorming komt Mark, in Nederland geboren jongeman met Surinaamse ouders en een van de jongeren op de expertmeeting, dagelijks in aanraking. Ik ben altijd een buitenbeetje en ik ben me altijd bewust van mijn huidskleur, vertelt hij in gesprek met middagvoorzitter en Mikadodirecteur Indra Boedjarath. Als gymnasiast is hij te wit voor zwarte mensen in Nederland, maar zijn witte vrienden maken regelmatig grappen met hem vanuit stereotiepe beelden over mensen met zijn huidskleur. Hij wordt er niet altijd vrolijk van. Bij zijn eerste bezoek aan Suriname had hij zich meteen thuis gevoeld. Zijn conclusie: ik ben Surinamer. Zijn gespreksgenoten Yacine en Tarah respectievelijk met Marokkaanse en Hindostaanse ouders hebben minder last van zo n buitenbeentjesgevoel, meldden ze. Hagenees Yacine spreekt met een Haags accent, legt hij uit, en Tarah naar eigen zeggen Nederlandse van Hindostaanse afkomst voelt zich helemaal opgenomen in haar vriendinnenclub. Praat over wat je dwars zit, met je ouders, je vrienden, je mentor, adviseert zij Mark. Dus vrienden zijn een belangrijke weg naar hulp, concludeert Boedjarath uit haar woorden. Discussie geopend De migrantenjeugd verzuimt de kansen te pakken die de Nederlandse maatschappij biedt. Over deze en twee andere stellingen gaan de aanwezigen in discussie in een Lagerhuis -setting. Volgens mijn vader was ik als ik op een zwarte basisschool had gezeten naar het VMBO gestuurd, reageert Mark als eerste op de stelling. De maatschappij biedt niet genoeg kansen. Heeft de migrantenjeugd wel altijd voldoende informatie om de bestaande kansen te grijpen? Neem nou de techniek, werk genoeg in die branche, maar geen migrantenjongere die zo n opleiding kiest. Dat heeft ook te maken met hun beeld over technisch werk, meent kinderpsychiater Glenn Helberg. Karien Stronks verzet zich tegen de formulering van de stelling: met zijn nadruk op migranten drukt deze de gedachten in een bepaald frame en schept daarmee mede een bepaalde werkelijkheid Daar moeten we mee ophouden. Waarna de discussie zich concentreert op de wisselwerking tussen persoonlijke en maatschappelijke factoren. Migrantenjongeren krijgen bijvoorbeeld eerder dan autochtone jongeren het advies naar het VMBO te gaan en lopen daarmee kansen mis, zegt de een. Maar ze maken vaak ook zelf verkeerde, soms irreële beroepskeuzes, vindt een ander. Werken in de zorg, nog zo n sector met veel vraag naar arbeidskrachten, scoort bijvoorbeeld ook slecht. Komt het er niet op aan te zorgen dat de jongeren de kansen die ze krijgen ook echt pakken? Door ze te aan te moedigen, te bemoedigen en te empoweren? Wil Velema: Bij Marokkaanse jongeren zie ik soms dat ze ertoe neigen de strijd op te geven, ze vinden dat ze al zo hun best hebben gedaan. De overheid vindt dat migranten moeten meedoen in de samenleving, merkt Glenn Helberg op. Maar meedoen begint met meetellen. Er spelen nog zo veel uitsluitingsmechanismen. Neem het Sinterklaasfeest. Het doet pijn als allochtoon om voor Zwarte Piet uitgemaakt te worden. Ik was blij met de opmerking van Sinterklaas dat niemand pijn mag hebben van zijn feest. Goede hulp? Over de tweede stelling - beleid en hulpverlening zijn niet in staat even goede zorg en hulp te bieden aan migrantenjeugd met psychische problemen als aan autochtone jongeren hoeven de aanwezigen niet lang na te denken. Twee derde van de aanwezigen is het er mee eens. We werken nog onvoldoende cultureel sensitief, vindt Hans Attema, die bij Altrecht afdelingsmanager jeugd is. Jan van Driel, directeur van hulpverleningsinstelling Oase, noemt het een kwestie van keuzes. Ons personeelsbeleid is een afspiegeling van onze doelgroep. Daardoor bieden we onze cliënten 3
4 herkenning. Mark bevestigt het nut van deze aanpak door te poneren dat autochtone Nederlanders, de meeste hulpverleners, nooit kunnen voelen wat het betekent om als allochtoon in Nederland te leven. Witte hulpverleners zullen mijn problemen nooit kunnen begrijpen. Waarna de discussie overgaat op de vraagt hoe universeel psychische stoornissen zijn. En waarom zou je altijd door iemand met eenzelfde achtergrond geholpen moet worden? Ik ben een vrouw, maar ik help ook mannen. Die universaliteit van psychische stoornissen is nog niet bewezen, aldus Victor Kouratovsky, psycholoog bij Riagg Rijnmond. Die goede zorg kunnen we wel leveren, mits we investeren in interculturaliseren van opleiding en behandelmogelijkheden. Systematische aandacht voor culturele aspecten is essentieel! Alleen, de verzekeraar wil niet betalen en daardoor staat alles wat al is bereikt onder grote druk. Hij signaleert nog een ander gevaar: de overheveling van de financiering van de jeugd-ggz naar de gemeenten. Daardoor wordt de lijn met de algemene ggz verbroken. Dat is een miskenning van de zware stoornissen die kinderen kunnen hebben. In de toekomst gaat dat beleid een zware tol eisen. Geld speelt (g)een rol Kouratovsky s waarschuwing is een opstap naar stelling 3: verantwoordelijkheid nemen is pas mogelijk als er geld is. Daarmee zijn slechts drie aanwezigen het eens, al komen de standpunten in de discussie dicht bij elkaar. Geld maakt ontwikkelingen mogelijk die anders niet van de grond komen, betoogt onderzoeker Sander Kramer. Getuige de projecten voor hulp aan vluchtelingen en asielzoekers, die dankzij een aparte regeling van de grond konden komen. Oogst: 40 nieuwe methodieken in drie jaar tijd. Hij krijgt bijval van iemand die het eerst oneens was met de stelling. Een euroton extra was voor mijn afdeling een enorme stimulans geweest voor de hulp aan allochtone kinderen. Maar ligt er niet een probleem bij ggz-bestuurders, die onvoldoende verantwoordelijkheid nemen? Ineke de Bruin, directeur van Lucertis, is ervan overtuigd dat het geld er komt zodra de ambitie en de bevlogenheid er zijn. Helberg brengt vanuit het cliëntenperspectief in dat mensen wel hulp willen, maar soms niet eens het geld hebben om de tram te betalen om naar de ggz toe te komen. Indra Boedjarath wijst op de aanbeveling van het gepresenteerde VUMConderzoek om naar scholen te gaan voor vroegsignalering en vroeginterventies. Wij werden door de zorgverzekeraar op de vingers getikt omdat we iets dergelijks op scholen deden. Dat mocht niet, zegt Ineke de Bruin. Het helpt als docenten goed kunnen signaleren, aldus Marion Ferber van SuNa uit Den Haag. Wij hebben op een zwarte school mensen van jeugdhulpverleningsorganisatie De Jutters laten komen. Die namen zo nodig jongeren mee naar de hulpverlening. Dat werkte goed, een jaar lang. Toen stopte het project. De discussie gaat nu over signalering. Naar de mensen toegaan in plaats van wachten tot je ze tegenkomt is daarvoor essentieel. We zouden eigenlijk blotevoetendokters moeten hebben, vindt Helberg. Getrainde krachten die in de wijken rondlopen en letten op psychische en lichamelijke ziekten. Ze kunnen mensen naar zorg en welzijn begeleiden en ook voorlichting geven. Bij Altrecht hebben ze goede ervaringen met allochtone zorgconsulenten die mensen thuis gaan opzoeken, vertelt Hans Attema. De ggz zou mensen ook kunnen opzoeken in bijvoorbeeld buurthuizen. Wat houdt jullie tegen om als ggz naar scholen toe te gaan? vraagt Boedjarath. Dat komt toch voort uit jullie maatschappelijke opdracht! Ook nauwere samenwerking tussen organisaties van ggz en jeugdzorg zijn voorwaarden voor effectievere en tijdige hulp. Reflectie Erik Ruland, programmaleider experiment gezonde wijk van de gemeente Den Haag, beschouwt de uitkomsten en aanbevelingen van het onderzoek als een bevestiging van de werkwijze die in Den Haag ontwikkeld wordt. Daar lopen proefprojecten, waarbij onder meer medewerkers van De Jutters een nieuw programma ontwikkelen voor de VMBO in de krachtwijken. Laagdrempelig, met stepped care. In Rotterdam zijn er ervaringen opgedaan met intensieve thuisinterventies, met videohometraining. De ouders zijn er blij en tevreden mee, vertelt Ineke de Bruin. Leerkrachten kunnen er bovendien ondersteuning krijgen in de vorm van modules en consulten via internet. Je hoeft niet altijd fysiek aanwezig te zijn om je expertise in te zetten. Ontwikkel slimme manieren voor 4
5 verbeteringen. Daar zijn wel middelen voor nodig. Overleg met de zorgverzekeraars en beleidsmedewerkers van de gemeente. Die hebben daar ook een verantwoordelijkheid in. Er bestaat nog een grote kloof tussen de ggz, de GGD en de gemeente, signaleert Erik Ruland van de gemeente Den Haag tot slot. De GGD staat dichter bij de gemeente en via de schoolarts ook dichter bij de doelgroep. Door meer samen te werken is daar op korte termijn winst te halen. Karien Stronks onderstreept de noodzaak van nader onderzoek. Want nog altijd is er maar beperkt empirisch materiaal voorhanden. De ontwikkeling van jongeren met onderzoek volgen is hard nodig voor verbeteringen. Zij wijst er ook op dat het begrip sociaaleconomische status (SES) nauwelijks is gebruikt in de discussie. Maar mogelijk hangen allerlei problemen eerder samen met een lage SES dan met een allochtone achtergrond. Alleen al door de woordkeus focus je op een bepaald probleem! Haar advies: discussieer zakelijk, op basis van feitelijkheden, niet met meningen. Theo Doreleijers: Bij de colleges die ik geef zie ik steeds meer goed gemotiveerde, ongecompliceerde allochtone studenten. Het gaat dus ook heel goed. Laten we dat niet vergeten! Beleidsmedewerker Egidio Memeo van de directie Curatieve Zorg van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur heeft de discussie met aandacht gevolgd. Hij laat weten de opgedane inzichten en aanbevelingen mee te zullen nemen naar zijn ministerie. Waarna Erica Faber van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de bijeenkomst afsluit. Zij is blij met de grote opkomst van zoveel deskundigen vanuit de verschillende bloedgroepen. In de discussie heeft men elkaar scherp gehouden en de inzichten die dat heeft opgeleverd zullen in samenwerking met collega s van VWS worden benut voor het beleid. Dank! Het was een nuttige bijeenkomst. 5
Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen
Zorg op Tijd EIF Conferentie Nijmegen 19-11-2015 Projectpartners Project in Gouda Scholen in Gouda Onderdelen Training van professionals Overleg over de screening Bijeenkomsten met ouders Individuele
Nadere informatieInterculturele psychiatrie en jeugd-ggz
Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz mr.dr. Lieke van Domburgh Onderzoeker Vumc, afd. Kinder- en Jeugdpsychiatrie Hoofd afdeling O&O Intermetzo prevalentie problemen: etniciteit en gender (Zwirs 2006)
Nadere informatiezeer jeugdige delinquenten in nederland: een zorgwekkende ontwikkeling? theo doreleijers lieke van domburgh vumc amsterdam
zeer jeugdige delinquenten in nederland: een zorgwekkende ontwikkeling? theo doreleijers lieke van domburgh vumc amsterdam samenwerkingsverband vu medisch centrum amsterdam Prof. Dr Th. Doreleijers, kinder-
Nadere informatieN. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen.
ADHD Wachtkamerspecial Onderbehandeling van ADHD bij allochtonen: kinderen en volwassenen N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. Inleiding
Nadere informatieessie 'Zijn ze helemaal gek geworden?'
Verslag themasessie essie 'Zijn ze helemaal gek geworden?' Over omvang en aard van psychische problemen, stoornissen en Licht Verstandelijke Beperking van Marokkaans-Nederlandse jeugdigen en de relatie
Nadere informatieOngemerkt problematisch. Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts)
Ongemerkt problematisch Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts) Kijk, als een kind zich opzettelijk uit de auto gooit, dan is het vrij duidelijk dat er iets mis is. Dan heb
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatiegewoon meedoen! Ketenzorg met toekomst
gewoon meedoen! Ketenzorg met toekomst De basis van In voor zorg! Voor wie is JeugdzorgPlus? Door een gebrek aan aansluitende zorg vielen voorheen veel jongeren tussen wal en schip. Dit verkleinde hun
Nadere informatieBeleid voor de toekomst. Harry Boschloo Directie Samenleving en Integratie
Beleid voor de toekomst Harry Boschloo Directie Samenleving en Integratie Dubbelleven Marokkanen fnuikt psyche Vaak psychische problemen bij criminele Antilliaanse jongeren Crimineel gedrag onder Antilliaanse
Nadere informatieDe effectiviteit van preventieve. voorlichting aan migrantenouders in. Rotterdam over ggz problematiek en. licht verstandelijke beperking
Nuray Dogan Nadia el Gharnati Erasmus Universiteit 19-11-2015 De effectiviteit van preventieve voorlichting aan migrantenouders in Rotterdam over ggz problematiek en licht verstandelijke beperking De Rotterdamse
Nadere informatieMental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o.
Mental Health in Ethnic Minority Youth Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o. Het onderzoek Fase 1: Screening 1563 kinderen en jongeren Fase 2: Diagnostiek
Nadere informatieWorkshop 3 e nationaal congres Opvoedingsondersteuning. Opvoedingsondersteuning. Kenniswerkplaats Tienplus
Kenniswerkplaats Tienplus Laagdrempelige ondersteuning aan ouders met tieners in Amsterdam Pauline Naber, Hogeschool INHolland Marjan de Gruijter, Verwey-Jonker Instituut http://www.kenniswerkplaats-tienplus.nl/
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Wolbert (PvdA) over kinderen van allochtone afkomst die overgewicht hebben (2014Z07817).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatiegewoon meedoen! Ketenzorg met toekomst
gewoon meedoen! Ketenzorg met toekomst De basis van In voor zorg! Door een gebrek aan aansluitende zorg vielen voorheen veel jongeren tussen wal en schip. Dit verkleinde hun kans op een goede terugkeer
Nadere informatieKinderen en jongeren met diverse culturele achtergronden in Nederland: hun ontwikkeling, op school en in zorg.
Symposium 30 oktober 2015 Rosarium Amsterdam Kinderen en jongeren met diverse culturele achtergronden in Nederland: hun ontwikkeling, op school en in zorg. Kinderen en jongeren met diverse culturele achtergronden
Nadere informatieDe beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen
De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig
Nadere informatieAntwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010)
AH 740 2010Z13219 Antwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010) 1 Bent u bekend met nieuw onderzoek van Michigan State University
Nadere informatieRichtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar?
Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Doel van een richtlijn Vastleggen van wetenschappelijke kennis en expertise rond een bepaalde stoornis t.b.v. hulpverleners en cliënten.
Nadere informatieTransitie jeugdzorg informatieavond gemeenteraden BAR
Transitie jeugdzorg informatieavond gemeenteraden BAR Ronald Buijs, directeur Kind- en jeugdpsychiatrie Yulius Ireza Versteeg, programmamanager transitie jeugdzorg Yulius 1 Opzet presentatie Kind- en jeugdpsychiatrie
Nadere informatieAlvast bedankt voor het invullen!
Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is
Nadere informatiePsychische Gezondheid Statushouders
Psychische Gezondheid Statushouders Wat weten we en wat kunnen we doen? Symposium Gezondheid Statushouders 14 juni 2018 Evert Bloemen, arts, Pharos e.bloemen@pharos.nl 14 juni 2018 Wat weten we? Nieuwe
Nadere informatieRegionale Werkbijeenkomst. Gezond inburgeren nieuwkomers
Regionale Werkbijeenkomst Gezond inburgeren nieuwkomers Donderdag 11 mei vond de regionale werkbijeenkomst gezond inburgeren nieuwkomers plaats. Een werkbijeenkomst voor professionals in zorg, welzijn,
Nadere informatieMANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN
MANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN Veel jongeren hebben al vroeg de zorg voor een gezinslid. Maar wie zorgt er eigenlijk voor hen? De klassieke verzorgingsstaat verandert in
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28630 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Haan, Anna Marte de Title: Ethnic minority youth in youth mental health care :
Nadere informatie10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren
0 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren Dit is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directie Postbus 0011 00 ea Den Haag www.rijksoverheid.nl Maand 0 B-0000 0 tips
Nadere informatieZorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg
Zorg na de diagnose Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieWerkinstructie benaderen intermediairs Sense
Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN
Nadere informatieEen jeugd van tegenwoordig
Een jeugd van tegenwoordig Vrijdag 1 maart 2013 Damessociëteit Bodegraven-Reeuwijk Speciale onderwijstrajecten voor jongere die dreigen uit te vallen uit het reguliere middelbare onderwijs Progamma Wie
Nadere informatieAchtergronddocument Specifieke groepen binnen de GGZ
Achtergronddocument Specifieke groepen binnen de GGZ Specifieke groepen binnen de GGZ 1 2 Achtergronddocument bij advies Hoogspecialistische GGZ 1 Inleiding In dit achtergronddocument bespreekt de commissie
Nadere informatieWeerbaarheidsnieuws. Thema: duurzame inzetbaarheid. Nr. 17 NIEUWSBRIEF. Inhoudsopgave: Weerbaarheidsnieuws
Programma Versterking Professionele Weerbaarheid NIEUWSBRIEF Nr. 17 juli 2015 Weerbaarheidsnieuws Eind 2015 stopt het programma. De onderzoek-portefeuille gaat over naar de Politieacademie. Tijdens het
Nadere informatieWie behandelt in de basis ggz?
BASIS GGZ 2 De meeste mensen hebben wel eens een periode dat het psychisch niet zo goed gaat. Dat is heel normaal en gaat vaak vanzelf weer over. Als dit niet het geval is en u blijft ergens mee zitten,
Nadere informatieMeedoen en erbij horen
Meedoen en erbij horen Resultaten van een mixed method onderzoek naar sociale uitsluiting Addi van Bergen, Annelies van Loon, Carina Ballering, Erik van Ameijden en Bert van Hemert NCVGZ Rotterdam, 11
Nadere informatiePsychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf
Psychologische zorg voor kinderen en jongeren De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren Samen werken aan jezelf Inhoud Belang psychologische zorg voor jeugd Psychologische
Nadere informatieWorkshop 10: Het gezin in GGZ en Verslavingszorg
Workshop 10: Het gezin in GGZ en Verslavingszorg Door: - Rianne van der Zanden (Trimbos-instituut) - Froukje Kamstra en Pieter Brunner (De Gelderse Roos) - Peter de Vet (Regionaal Centrum Kinder en Jeugd
Nadere informatieAutisme spectrum stoornissen en delinquentie
Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Lucres Nauta-Jansen onderzoeker kinder- en jeugdpsychiatrie VUmc Casus Ronnie jongen van 14, goed en wel in de puberteit onzedelijke handelingen bij 5-jarig
Nadere informatieDeelsessie Training van wijkteams en wijknetwerken in vroegsignalering lvb- en ggz-problematiek en cultuursensitief werken met migrantenouders.
Deelsessie Training van wijkteams en wijknetwerken in vroegsignalering lvb- en ggz-problematiek en cultuursensitief werken met migrantenouders. Wie doet er mee? Ernie van der Weg Gemeente Rotterdam Marijke
Nadere informatieSenioren ontmoeten elkaar. Verslag van 2 oktober 2010
Senioren ontmoeten elkaar Verslag van 2 oktober 2010 Meer overeenkomsten dan verschillen Dit is, in het kort, de conclusie van de lunchbijeenkomst Senioren ontmoeten elkaar 1 op 2 oktober 2010. De lunchbijeenkomst
Nadere informatieEtnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen
Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen Esmée E. Verhulp Ontwikkelingspsychologie - Universiteit Utrecht Met dank aan: Gonneke Stevens, Wilma Vollebergh, Trees
Nadere informatieFeit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen
Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen www.babyextra.nl Dineke Brouwers (JGZ) en Cecilia van der Zeeuw (GGzE) Baby Extra Transformeren doe je
Nadere informatie13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen
Poster Jacomijn Hofstra Onderzoeker lectoraat Rehabilitatie en docent Toegepaste Psychologie, Hanzehogeschool Groningen In duo s: Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: Wat hindert jongvolwassenen
Nadere informatieWelke allochtonen komen er in de Jeugd-GGZ: toegankelijkheid en diagnostiek. Albert Boon & Anna de Haan
Welke allochtonen komen er in de Jeugd-GGZ: toegankelijkheid en diagnostiek. Albert Boon & Anna de Haan Iedereen met psychiatrische problemen Filter 1 Hulpzoekenden Filter 2 Herkende problemen Filter 3
Nadere informatieHoe verschillend zijn pleeggezinnen? Avanti Anders in Gesprek op locatie 18 april 2013
Hoe verschillend zijn pleeggezinnen? Avanti Anders in Gesprek op locatie 18 april 2013 Anders in Gesprek over pleegzorg Hoe verschillend zijn pleeggezinnen? Dat en meer heeft Avanti als Stedelijk Platform
Nadere informatieDe jeugd-ggz in het gedecentraliseerde jeugdstelsel
De jeugd-ggz in het gedecentraliseerde jeugdstelsel Beschikbaar, bereikbaar, betrouwbaar en in beweging Peter Dijkshoorn Bestuurder Accare bestuurslid GGZNederland Amersfoort 23 april 2015 2 transformatiedoelen
Nadere informatieAdviesrapport Decentralisatie Jeugdzorg Wageningen 2013
Adviesrapport Decentralisatie Jeugdzorg Wageningen 2013 Jongerenraad Wageningen Adviesnr. : 1 Datum : 29-05-2013 Colofon De Jongerenraad, een adviesorgaan van de gemeente Wageningen, is geïnstalleerd in
Nadere informatieMaatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.
Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze
Nadere informatieGeluksgevoel hangt meer af van je mentale vermogen dan van wat je overkomt
"Geluk is vooral een kwestie van de juiste levenshouding" Geluksgevoel hangt meer af van je mentale vermogen dan van wat je overkomt Ons geluk wordt voor een groot stuk, maar zeker niet alleen, bepaald
Nadere informatieCultuursensitieve diagnostiek en therapie
Cultuursensitieve diagnostiek en therapie Mei 2009 Dr. Victor Kouratovsky Klinisch psycholoog Kinder- en Jeugdpsycholoog Specialist NIP Wat is Cultuursensitieve diagnostiek en therapie? DSM-IV Culture-Bound
Nadere informatiePositieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving!
Van Kleef Lezing 10-12-2015 Spreker: Jan Walburg, Hoogleraar Positieve Psychologie, Universiteit van Twente Positieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving! Aan positieve psychologie kleeft
Nadere informatieVoortgangsmonitor. Driehuis en gezinshuizen. JiO 9 maart 2015. Caroline van den Bel en Carolien Konijn
Voortgangsmonitor Driehuis en gezinshuizen JiO 9 maart 2015 Caroline van den Bel en Carolien Konijn Voortgangsmonitor Driehuis en gezinshuizen Driehuis en gezinshuizen bij Spirit: doelgroep driehuis: kinderen
Nadere informatieDoen wat nodig is, dichtbij de mensen
Doen wat nodig is, dichtbij de mensen Evaluatie van een lokaal project gericht op het verbeteren van toegang van kwetsbare migrantenjeugdigen tot de jeugdhulp in de gemeente Nijmegen Dr. Meike Heessels
Nadere informatieEerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.
juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers
Nadere informatiekinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen)
In opdracht van de Gemeente Amsterdam (Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling) Als ik mijn vader had gehad vanaf mijn jeugd, dan zou ik misschien anders zijn in het leven. (...) Wat ik allemaal wel niet
Nadere informatieOnderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos
Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures
Nadere informatieSchool s cool Utrecht helpt brugklassers een goede start te maken in het voortgezet onderwijs
School s cool Utrecht helpt brugklassers een goede start te maken in het voortgezet onderwijs In Utrecht verlaten jaarlijks zo n 600 risicojongeren de basisschool. Dit zijn jongeren die om verschillende
Nadere informatieINDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ
INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ Inhoudsopgave Indigo Brabant 2 Wat is de Basis GGZ? 2 Wat kan Indigo mij bieden? 4 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Specialistische GGZ 7 Heeft u vragen? 7 Contact
Nadere informatieMinters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg
Voor mantelzorgers Voor professionals Over mantelzorg Minters Mantelzorg Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals Zorgt u meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor uw partner,
Nadere informatiePostmaster opleiding diagnostiek en behandeling (SG)LVB
mensenkennis Ik vond het een meerwaarde om binnen te kijken in een andere keuken. Het is inhoudelijk een sterke opleiding, mede door de goede organisatie en begeleiding. Postmaster opleiding diagnostiek
Nadere informatiePsycholoog of leerkracht;
Psycholoog of leerkracht; Pharos, kennis en adviescentrum migranten, vluchtelingen gezondheid b.tuk@pharos.nl m.dastpak@pharos.nl LOWAN PO coordinatorendag 7/10/2009 Wordt Zara psycholoog leerkracht of
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2005 - II
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE MULTICULTURELE SAMENLEVING tekst 1 Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) werd opgeheven op 26 juli 1950. In maart en
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht
Nadere informatieEen verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten
Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten Maud Eimers en Erick Vloeberghs 2 Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de
Nadere informatieAls het economisch tegenzit, worden zij hard getroffen. Ze zitten vaker dan gemiddeld in de bijstand.
1 Dank voor dit rapport. Mooi dat het Sociaal en Cultureel Planbureau dit jaar dieper ingaat op één onderwerp dat de aandacht verdient: de arbeidsmarktpositie van migrantengroepen. Als het economisch tegenzit,
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieZIJN WIE JE BENT EN WIE JE WILT ZIJN. De waarde van de praktijkhuizen van Ixta Noa
ZIJN WIE JE BENT EN WIE JE WILT ZIJN De waarde van de praktijkhuizen van Ixta Noa WIJ ZIJN IXTA NOA IXTA NOA. OFTEWEL IK STA NIEUW. IXTA NOA IS EEN EIGENZINNIGE VERZAMELING VAN MENSEN DIE ZELFBEWUST EN
Nadere informatieMeedoen, meedenken, meebeslissen
Meedoen, meedenken, meebeslissen Participatie van allochtonen in gezondheidsbevordering De gezondheidssituatie van allochtonen is vaak slechter dan die van autochtone Nederlanders, maar ze worden minder
Nadere informatieV O O R L I C H T I N G. Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist
V O O R L I C H T I N G Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist w w w. c hild -suppor t -euro pe.c om 1 Zorgen voor
Nadere informatieStimuleren van eigen kracht en sociale netwerken. Ervaringen uit het veld
Stimuleren van eigen kracht en sociale netwerken Ervaringen uit het veld Overzicht programma Wie ben ik: - Philip Stein - masterstudent sociologie - afgerond A&O-psycholoog Programma: - half uur presentatie,
Nadere informatieEen stap verder in forensische en intensieve zorg
Een stap verder in forensische en intensieve zorg Palier bundelt intensieve en forensische zorg. Het is zorg die net een stapje verder gaat. Dat vraagt om een intensieve aanpak. Want onze doelgroep kampt
Nadere informatieEen crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet
Crisiskaart Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Consulent Crisiskaart Nel van kempen Diane Hek Crisiskaart Wat is een crisiskaart: Een uitvouwbaar kaartje van bankpasformaat. Samenvatting
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieSamenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder allochtone Nederlanders
Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtone Nederlanders Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtonen 1) Integratiecampagne
Nadere informatieWelkom in de derde klas!
Welkom in de derde klas! De meeste van jullie zijn twee jaar leerling van onze school geweest. Jullie weten wel hoe het hier werkt. Wat er van je verwacht wordt. Wat wel en niet geaccepteerd wordt. Dat
Nadere informatie1.1. Het verhaal van Anood: Ik heb een droom, maar geen hoop
Gesloten ogen voor de jongeren op het AZC Katwijk 1.1. Het verhaal van Anood: Ik heb een droom, maar geen hoop Ik mag het niet zeggen, ik weet het. Maar, sorry ik heb het gevoel dat ik onzichtbaar ben.
Nadere informatieGezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen
Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden
Nadere informatieDatum 15 september 2009 Onderwerp Beantwoording kamervragen jeugdige criminelen met ernstige gedragsproblemen
> Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag
Nadere informatieEen brede kijk op onderwijskwaliteit Samenvatting
Een brede kijk op onderwijskwaliteit E e n o n d e r z o e k n a a r p e r c e p t i e s o p o n d e r w i j s k w a l i t e i t b i n n e n S t i c h t i n g U N 1 E K Samenvatting Hester Hill-Veen, Erasmus
Nadere informatieVerbeteren toeleiding zorg voor migrantenjeugd met ggz-/lvb-problematiek. Kristel Logghe, Multivation.nl landelijke projectleider
Verbeteren toeleiding zorg voor migrantenjeugd met ggz-/lvb-problematiek Kristel Logghe, Multivation.nl landelijke projectleider Inhoud presentatie Doelstellingen en aanleiding van het project Aanpakken
Nadere informatieVerantwoording allochtone zorgconsulent 2016 en 2017
Verantwoording allochtone zorgconsulent 2016 en 2017 Aanleiding Bij de zorg aan niet Westerse allochtonen lopen veel hulpverleners tegen een taalbarrière aan. Informatie en advies geven over betrouwbare
Nadere informatieIN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID
IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID Werkconferentie 6 juli 2017 VOORWOORD DE WERKCONFERENTIE Mens onder de mensen zijn, meedoen en meetellen. Dingen voor jezelf of anderen
Nadere informatieDirecte Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!
Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk
Nadere informatieCentrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht
Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht Vaardig en veilig verder helpen Een diversiteit aan mensen In Veldzicht bieden we een beschermde omgeving voor het intensief behandelen van mensen met
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2006 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE MULTICULTURELE SAMENLEVING 1p 1 Het aantal asielaanvragen is sinds 2000 gedaald. Waardoor is het aantal asielzoekers in Nederland
Nadere informatieGezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft
Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 29 452 Tenuitvoerlegging van de tbs-maatregel Nr. 65 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN VOOR JEUGD EN GEZIN EN DE
Nadere informatieStrategisch lezen voor beroep en studie
Strategisch lezen voor beroep en studie Roos Scharten (Expertisecentrum Nederlands) Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) Edith Vissers (KPC Groep) 9 december 2015 Leijgraaf: het uitgangspunt! Elke professional
Nadere informatieDank u voorzitter, Ik hoop op een inspirerende en vruchtbare bespreking en zal proberen daaraan vandaag ook mijn bijdrage te leveren.
Dank u voorzitter, Ik hoop op een inspirerende en vruchtbare bespreking en zal proberen daaraan vandaag ook mijn bijdrage te leveren. Voordat ik mijn speech begin, wil ik stilstaan bij de actualiteit.
Nadere informatieNoot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken
Noot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken Bijeenkomst 1: Kennismaking 1 Bijeenkomst 2: Familie en vrienden Gesprek over subthema 1: Ouders en Grootouders : Wie was uw
Nadere informatieOnkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement
Onderwerpen Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Wat is sociaal isolement? Oorzaken en gevolgen De leefsituatie van sociaal geïsoleerden Wat kunnen we doen aan sociaal isolement? Conclusies
Nadere informatieKortom, informatie en advies die vindbaar, begrijpelijk en herkenbaar is. Ik zal u aangeven waarom ik dit zo belangrijk vind.
Tekst: opening Helpdesk Welkom dames en heren, Het doet mij goed om te zien dat er zo veel mensen op deze feestelijke opening van de Helpdesk zijn afgekomen. Dat betekent dat er veel interesse voor is.
Nadere informatiePost-hbo opleiding autismespecialist
Post-hbo opleiding autismespecialist mensenkennis De docente is duidelijk, enthousiast en motiverend. Ik heb inzicht gekregen in wat ik in mijn rol als hulpverlener kan doen en waar ik rekening mee moet
Nadere informatieWat werkt in wijkteams jeugd? Amsterdamse ervaringen doordenken
Wat werkt in wijkteams jeugd? Amsterdamse ervaringen doordenken Workshop congres Toegang & Teams Nieuwegein, 7 april 2015 Rob Gilsing, Daphne Wind Wat gaan we doen? Presentatie belangrijkste resultaten
Nadere informatieExperts in diagnostiek
Experts in diagnostiek Het beste in een kind naar boven halen Elk kind heeft zijn eigen talenten. Dit betekent niet dat alle kinderen even goed mee kunnen komen op school. Sommige kinderen hebben onvoldoende
Nadere informatieDe Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein.
Op zoek naar waardevolle contacten De werkgroep Week van de Psychiatrie organiseert van 26 tot en met 31 maart 2012 de 38e Week van de Psychiatrie. Het thema van de Week van de Psychiatrie 2012 is Contact
Nadere informatieDe uitdagingen van de transformatie zijn de kansen voor de JGGZ en zijn academische functie
Inleiding Rutger Hageraats Symposium De Bascule 26-06-2015 De uitdagingen van de transformatie zijn de kansen voor de JGGZ en zijn academische functie De aanleiding Wat was er ook alweer aan de hand? Niet
Nadere informatieTijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies
Infosheet Tijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies Tijdig ingrijpen betekent voorkomen dat een de fout ingaat. Wie wil dat niet? Dat is dan ook precies wat deze infosheet beoogt: inzicht
Nadere informatieBijlage 3. Effectinstrumenten. 1 De hulp is goed verlopen. 2 Ik heb voldoende geleerd om na de hulp zelf verder te gaan
Bijlage 3 Effectinstrumenten Tevredenheid hulpverlening Helemaal niet mee eens Niet mee eens Wel mee eens Helemaal mee eens 1 De hulp is goed verlopen 2 Ik heb voldoende geleerd om na de hulp zelf verder
Nadere informatieNationale Jeugdzorg Prijzen Rapport Vakjury
= = Nationale Jeugdzorg Prijzen 2009 Rapport Vakjury Rapport Vakjury De Vakjury heeft zich in de afgelopen periode voor de vierde keer gebogen over de projecten en plannen die zijn ingestuurd om mee te
Nadere informatieSamenvatting Kinderrechtenmonitor 2012 voor kinderen en jongeren
Samenvatting Kinderrechtenmonitor 2012 voor kinderen en jongeren Het gaat goed met kinderen in Nederland. Uit onderzoeken blijkt dat Nederlandse kinderen in vergelijking met kinderen uit andere rijke landen
Nadere informatie