OVERZICHT EN EVOLUTIE VAN DE ELEKTRICITEITS- EN AARDGASPRIJZEN VOOR RESIDENTIËLE KLANTEN EN KMO S SEPTEMBER 2013 SEPTEMBER /57

Transcriptie

1 OVERZICHT EN EVOLUTIE VAN DE ELEKTRICITEITS- EN AARDGASPRIJZEN VOOR RESIDENTIËLE KLANTEN EN KMO S SEPTEMBER 2013 SEPTEMBER /57

2 INHOUDSOPGAVE I. EXECUTIVE SUMMARY 3 I.1 VERGELIJKING PRIJZEN IN BELGIË 3 I.2 VERGELIJKING MET HET BUITENLAND 3 II. VERGELIJKING PRIJZEN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË 5 II.1 Algemeen 5 II.2 Vaststellingen september II.2.1 Elektriciteit 15 II Residentieel, kwh, exclusief-dag, exclusief BTW 18 II KMO, kwh, exclusief-dag, exclusief BTW 21 II Wijzigingen t.o.v. vorige maand 23 II.2.2 Aardgas 25 II Residentieel, kwh, exclusief BTW 28 II KMO, kwh, exclusief BTW 32 II Wijzigingen t.o.v. vorige maand 33 II.3 Grafisch overzicht september III. PRIJZEN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS: VERGELIJKING MET HET BUITENLAND48 III.1 Algemeen 48 III.2 Vaststellingen september III.2.1 Elektriciteit 50 III Residentieel, kwh, enkelvoudige meter 50 III KMO, kwh, enkelvoudige meter 51 III Wijzigingen t.o.v. vorige maand & voornaamste reden van vastgestelde verschillen 53 III.2.2 Aardgas 54 III Residentieel, kwh 54 III KMO, kwh 55 III Wijzigingen t.o.v. vorige maand & voornaamste redenen van vastgestelde verschillen 57 SEPTEMBER /57

3 I. EXECUTIVE SUMMARY I.1 VERGELIJKING PRIJZEN IN BELGIË In het kader van haar permanente monitoringopdrachten en meer bepaald de vangnetregulering update de CREG maandelijks haar gegevensbank. Ze stelt hierbij een overzicht voor van de prijzen voor de energiecomponent elektriciteit en aardgas voor residentiële verbruikers en KMO s in de drie regio s van het land en dit op basis van de gepubliceerde tarieffiches door de leveranciers bij het begin van de maand. In september 2013, voor een residentiële verbruikers : - 4 leveranciers zijn actief in Brussel, 8 in Wallonië en 11 in Vlaanderen; - Elektriciteit : 41 producten in Vlaanderen, 36 in Wallonië en 18 in Brussel; Aardgas : 36 producten in Vlaanderen, 31 in Wallonië en 15 in Brussel; - Bij elektriciteit bedraagt het verschil tussen het duurste en het goedkoopste product op jaarbasis 174 (47%) in Vlaanderen, 126 (35%) in Wallonië en 133 (41%) in Brussel. Bij aardgas bedraagt het verschil tussen het duurste en het goedkoopste product op jaarbasis 142 (16%) in Vlaanderen, 142 (16%) in Wallonië en 136 (15%) in Brussel; - Het aanbod bij elektriciteit bestaat voor 30 tot 40% uit variabele producten, bij aardgas is dit het geval voor de helft van het aanbod. Voor de variabele producten geeft deze nota ook een overzicht van de reeds door de CREG gevalideerde indexeringsparameters. De actieve variabele producten blijven ongewijzigd ten opzichte van vorige maand. Bij de actieve vaste producten stellen we lichte evoluties vast. Essent is met een stijging van meer dan 30% van zijn vast elektriciteitsproduct de enige uitzondering. Lampiris heeft vanaf deze maand gedifferentieerde elektriciteitstarieven per regio. Een aantal leveranciers laat de bijdrage groene stroom en WKK dalen. Watz. en Essent brengen elk een nieuw variabel aardgasproduct op de markt. I.2 VERGELIJKING MET HET BUITENLAND De CREG vergelijkt de prijzen van de tarieffiches in België met de noteringen van de referentieparameters op de beurzen van elektriciteit en aardgas. Tevens vergelijkt de CREG de gehanteerde prijzen in België met de prijzen, gehanteerd in Nederland, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk aan de hand van een representatieve selectie van SEPTEMBER /57

4 producten. Teneinde de internationale prijsvergelijking zo objectief en transparant mogelijk te laten verlopen wordt elke component van de energieprijs in zijn meest zuivere vorm voorgesteld. Dit wil bijvoorbeeld zeggen dat de kosten voor hernieuwbare energie inbegrepen in de leveranciersprijs en de kosten voor openbare dienstverplichtingen vooral toegeschreven aan de distributienetbeheerders werden uitgezuiverd en integraal werden toegewezen aan de heffingen. Deze rangschikking is zo opgesteld dat de duurste prijs op de eerste plaats staat. In september 2013 toont de prijsvergelijking van de all-in prijzen aan dat België de 2de plaats inneemt voor elektriciteit (zowel residentieel als professioneel) en de 4de plaats voor aardgas (zowel residentieel als professioneel). Op het niveau van de zuivere energiecomponent staat België op de 4de plaats voor elektriciteit (zowel residentieel als professioneel) en voor aardgas residentieel en op de 3de plaats voor aardgas professioneel. Wanneer we de prijzen vergelijken van september 2013 met deze van april 2012, datum vanaf wanneer de Federale overheid de prijsbevriezing heeft opgelegd en structurele hervormingen heeft doorgevoerd wat betreft de prijzen van elektriciteit en aardgas, stelt de CREG vast dat de prijzen van de component energie op jaarbasis voor residentiële verbruikers in België zijn gedaald met 89 (27%) bij elektriciteit en met 167 (17%) bij aardgas. SEPTEMBER /57

5 II. II.1 VERGELIJKING PRIJZEN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS IN BELGIË Algemeen Bijgevoegde grafieken (zie punt II.3) geven een overzicht van de prijzen (component energie) voor elektriciteit en aardgas, op basis van de tarieffiches zoals gepubliceerd door de leveranciers begin september De CREG stuurt op maandelijkse basis aan alle leveranciers per het verzoek om tegen de vijfde van de maand of de eerstvolgende werkdag alle tarieffiches voor residentiële klanten en KMO s: Art.20bis, 1, van de Elektriciteitswet en Art.15/10bis, 1, van de Gaswet voorzien binnen het kader van de zogeheten vangnetregulering de opmaak en het beheer van een gegevensbank door de CREG. Aangezien de CREG de wettelijke verplichting heeft om de gegevensbank up to date te houden, verzoekt de CREG u om de tarieffiches voor de maand september 2013 (alle gepubliceerde versies, evenals fiches voor slapende producten: producten die niet langer worden aangeboden maar nog wel actief zijn) over te maken tegen uiterlijk donderdag 5 september 2013 via volgend adres: vangnet@creg.be. Gelieve ook afzonderlijk te vermelden: eventuele wijzigingen in het productaanbod ten opzichte van vorige maand; slapende producten waarvoor geen contracten meer bestaan; tarieffiches of prijsformules in het kader van gerealiseerde groepsaankopen. De gegevens in voorliggende nota zijn bijgewerkt tot en met de derde werkdag na voormelde aanmeldingsdatum voor de leveranciers. Nieuwe producten of wijzigingen na deze datum worden opgenomen in de volgende versie van de nota. Voor elektriciteit worden de prijzen weergegeven voor volgende klanten: residentieel, kwh jaarverbruik met een enkelvoudige meter KMO, kwh jaarverbruik met een enkelvoudige meter De linker as geeft het jaarbedrag in euro weer bij het opgegeven verbruik, bestaande uit volgende onderdelen: Bijdrage Hernieuwbare Energie en WKK in Zuivere energiecomponent (verbruik elektriciteit uitgedrukt in ) SEPTEMBER /57

6 Vaste term in /jaar (abonnement) De zwevende balken op de grafieken geven de prijs in c /kwh weer die resulteert uit de som van deze componenten. Voor aardgas worden de prijzen weergegeven voor volgende klanten: residentieel, kwh/jaar KMO, kwh/jaar De linker as geeft het jaarbedrag in euro weer bij het opgegeven verbruik, bestaande uit volgende onderdelen: Zuivere energiecomponent (verbruik aardgas uitgedrukt in, inclusief transmissie) Vaste term in /jaar (abonnement) De zwevende balken op de grafieken geven de prijs in c /kwh weer die resulteert uit de som van deze componenten. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de drie regio s (Vlaanderen, Wallonië en Brussel) aangezien er volgende verschillen bestaan: niet alle leveranciers bieden in de drie regio s hun producten aan sommige producten met eenzelfde benaming hebben, afhankelijk van de regio, (licht) afwijkende prijsformules sommige producten met eenzelfde benaming hebben, afhankelijk van de regio, een andere looptijd de doorrekening van WKK en GSC gebeurt via de energiecomponent, maar maakt geen deel uit van de prijsformule. De aangerekende prijs voor beide componenten is verschillend per regio. Hierdoor kunnen identieke producten met eenzelfde prijsformule een verschillend eindtotaal geven per regio In het Brussels Hoofdstedelijk gewest hebben alle leveringscontracten voor residentiële verbruikers een verplichte contractduur van minimum 3 jaar. Voor elektriciteit is er een ordonnantie 1 die in Artikel 25quater stelt dat: Onder voorbehoud van de in dit hoofdstuk vastgestelde opzeggingstermijnen, worden de leveringscontracten gesloten voor een vaste periode van minimum drie 1 19 JULI Ordonnantie betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. SEPTEMBER /57

7 jaar. Een gezin kan ze evenwel altijd opzeggen mits een opzeggingstermijn van twee maanden. Voor de residentiële verbruiker van aardgas bestaat er eveneens een ordonnantie 2 die in Artikel 20ter dezelfde formulering herneemt. Het gaat in beide gevallen om een openbare dienstverplichting van de leveranciers in het Brussels Hoofdstedelijk gewest tegenover residentiële klanten. De minimum contractduur van drie jaar, de hogere graad aan wanbetalers en de grotere turn over aan inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk gewest hebben tot gevolg dat er minder leveranciers producten aanbieden in dit gewest. Dit blijkt ook uit de grafieken in bijlage van dit document. De weergegeven prijzen in voorliggend document: zijn gebaseerd op de prijsformules en indexwaarden op de tarieffiches, zoals gepubliceerd door de leveranciers op hun website begin september 2013 zijn exclusief BTW houden geen rekening met kortingen (bijv.: domiciliëring) houden geen rekening met gratis kwh (VL) De prijzen op de tarieffiches van producten met een vaste energiecomponent zijn geldig voor contracten die tijdens de desbetreffende maand ondertekend worden, ook al start de levering niet de maand zelf. Aangezien de consument bij verandering van leverancier een opzegperiode van vier weken moet respecteren, komt het in realiteit vaak voor dat de levering van een contract dat ondertekend werd in de maand m pas aanvangt in de maand m+1. De vaste producten van ECS vormen hierop de enige uitzondering. Nieuwe klanten van ECS die een vast product onderschrijven, krijgen niet het tarief dat van toepassing is op het moment van ondertekening (maand m) maar wel het tarief dat geldig is bij de start van levering, in realiteit meestal de maand m+1. Dat is de reden waarom ECS voor de vaste producten de tarieffiches voor de maanden m, m+1 en m+2 3 publiceert. Bestaande klanten van ECS die naar een vast product overstappen, gaan wel onmiddellijk over op het tarief dat geldig is op het moment van ondertekening (maand m). 2 1 APRIL Ordonnantie betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, betreffende wegenisretributies inzake gas en elektriciteit en houdende wijziging van de ordonnantie van 19 juli 2001 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 3 Een nieuwe klant kan bewust kiezen om de levering pas de tweede maand na de ondertekening te laten starten of bij ondertekening van een contract de laatste dagen van de maand bestaat de mogelijkheid dat de levering in realiteit pas kan starten in de maand m+2. SEPTEMBER /57

8 Bij variabele producten schommelde de prijs tot eind 2012 van maand tot maand, afhankelijk van de evolutie van de indexatieparameters 4. Vanaf januari 2013 mogen variabele producten slechts vier keer per jaar (1 januari, 1 april, 1 juli en 1 oktober) geïndexeerd worden. De waarden van de indexatieparameters op de tarieffiches van de leveranciers, zoals gepubliceerd begin juli 2013, gelden bijgevolg gedurende de maanden juli, augustus en september Hierna een voorbeeld van een kwartaalindex en de betekenis van de notatie. TTF 103 is een kwartaalindex. De TTF-waarde die geldt voor een kwartaal (3 (maanden) in de naam TTF 103 ) is gebaseerd op de TTF-noteringen tijdens de maand voorafgaand aan het kwartaal (eerste 1 in de naam TTF 103 ). De nul staat voor het aantal maanden decalage tussen de maand met de in rekening genomen noteringen en het kwartaal waarvoor de TTFwaarde van toepassing is. Voor de TTF 103 -waarde in het kwartaal Q1 van het jaar Y worden de noteringen tijdens de maand voorafgaand aan Q1 (of december van Q4 van het jaar Y-1) in rekening genomen. De residentiële klanten en KMO s in voorliggende nota zijn jaargemeten klanten. Dit wil zeggen dat in principe eenmaal per jaar de meterstand wordt opgenomen. De uiteindelijke prijs die de klant betaalt, is afhankelijk van het gemeten jaarverbruik dat via een SLP-weging wordt toegewezen aan de verschillende leveringsmaanden. Na de toepassing van een klimaatcorrectiefactor op de berekende verbruiken per maand, wordt het bekomen aantal kwh vermenigvuldigd met het tarief van de overeenstemmende maand. De som van deze maandbedragen geeft dan uiteindelijk het totaal gefactureerde bedrag voor de beleverde periode. SLP-profielen of type-verbruiksprofielen worden in de vrije elektriciteits- en gasmarkt gebruikt voor de verrekening van de afname van verbruikers die niet uitgerust zijn met een tele-gelezen meter. Bij wijze van voorbeeld werden de huishoudelijke profielen in tabel 1 lichtblauw ingekleurd. 4 Rekening houdend met de prijsbevriezing die op dat moment van kracht was. SEPTEMBER /57

9 Tabel 1: SLP-Profielen of Type-verbruiksprofielen SLP - Profielen Code Criteria S11 S12 Elektriciteit - Niet huishoudelijk met Aansluitingsvermogen < 56 kva Elektriciteit - Niet huishoudelijk met Aansluitingsvermogen 56 kva S21 Elektriciteit - Huishoudelijk met verhouding Nachtverbruik/dagverbruik < 1,3 (of Netgebruiker zonder exclusief nachttarief indien geen verbruikshistoriek) S22 Elektriciteit - Huishoudelijk met verhouding Nachtverbruik/dagverbruik 1,3 (of Netgebruiker met exclusief nachttarief indien geen verbruikshistoriek) S31 Aardgas - Niet-huishoudelijk Verbruik < kwh/jaar (of Niet-huishoudelijke afnemer met meter < G160 indien geen verbruikshistoriek) S32 Aardgas - Niet-huishoudelijk Verbruik kwh/jaar (of Niet-huishoudelijke afnemer met meter G160 indien geen verbruikshistoriek) S41 Aardgas - Huishoudelijk Bron: Bij het ontwerpen van de profielen werd rekening gehouden met de belangrijkste variabelen die het energieverbruik beïnvloeden. De profielen zijn enerzijds afgestemd op de jaarkalender, die rekening houdt met het tijdstip van zonsopgang en -ondergang, werk- en weekenddagen, feest- en brugdagen, en met schoolvakanties en specifieke verlofdagen, en houden anderzijds rekening met klimatologische invloeden. De klimatologische gegevens worden door het KMI aangeleverd op basis van metingen in Ukkel. Het verbruik van elektriciteit en aardgas kan dus niet in vier identieke blokken over een jaar verdeeld worden, het hangt af van meerdere factoren, niet in het minst de periode van het jaar. Zo zal het aardgasverbruik aanzienlijk hoger liggen in de winter dan in de zomer. Hetzelfde geldt voor elektriciteit. Tabel 2 geeft voor de profielen S21 (Elektriciteit, huishoudelijk verbruik) en S41 (Aardgas, huishoudelijk verbruik) het relatieve gewicht van de vier kwartalen voor het jaar Tabel 2: Relatief gewicht per kwartaal voor profielen S21 en S41 SLP - Profielen Waarden 2013 (%) Code Criteria Q1 Q2 Q3 Q4 Elektriciteit - Huishoudelijk met verhouding Nachtverbruik/dagverbruik < 1,3 S21 28,47 22,23 21,43 27,87 (of Netgebruiker zonder exclusief nachttarief indien geen verbruikshistoriek) S41 Aardgas - Huishoudelijk 45,65 12,17 5,86 36,32 SEPTEMBER /57

10 Simulatie jaarfactuur op basis van tarieffiche Het resultaat van een simulatie op basis van de tarieffiche maakt van het variabel product een vast product door de indexwaarde voor het hele jaar constant te houden en te vermenigvuldigen met het verbruik, wat indruist tegen het basisprincipe van een variabel product (verschillende indexwaarden gedurende de looptijd van het contract) en bijgevolg eigenlijk niet correct is. Momenteel is het echter deze berekeningsmethode die de verschillende prijssimulatoren toepassen. De CREG maakt in deze nota gebruik van de kwartaalwaarden van de verschillende indexatieparameters, zonder SLP-weging en klimaatcorrectiefactor om twee redenen: de vergelijkbaarheid en consistentie met de huidige resultaten van de bestaande prijssimulatoren zo optimaal mogelijk houden; Art.20bis, 1, van de Elektriciteitswet en Art.15/10bis, 1, van de Gaswet voorzien binnen het kader van de zogeheten vangnetregulering de opmaak en het beheer van een gegevensbank door de CREG op basis van de tarieffiches van de leveranciers met als doel de correctheid van de gepubliceerde kwartaalwaarden te controleren. Om de consument beter in staat te stellen om het besparingspotentieel in te schatten, dienen de resultaten van een simulatie robuuster te zijn, zeker wat betreft producten met een variabele energiecomponent. Hoe simulatie robuuster maken? Zoals hierboven vermeld, geeft een simulatie op basis van een tarieffiche in het geval van producten met een variabele energiecomponent geen correct resultaat, wat het inschatten van het besparingspotentieel voor de consument zo goed als onmogelijk maakt. Voor producten met een vaste energiecomponent stelt zich dit probleem niet aangezien de energieprijs de hele duurtijd van het contract ongewijzigd blijft. Het Globaal akkoord tussen alle regulatoren, de energieleveranciers en de consumentenorganisaties over een gestandaardiseerde en uniforme wijze van prijsberekening- en vergelijking van de geraamde jaarlijkse kostprijs voor elektriciteit en gas opgenomen in een prijssimulator, bijlage van het Charter 5 van de CREG, beiden opgesteld 5 Charter voor goede praktijken voor prijsvergelijkingswebsites voor elektriciteit en gas voor residentiele gebruikers en kmo s SEPTEMBER /57

11 in overleg met de verschillende stakeholders, legt de methodiek vast waardoor prijssimulaties een betere indicatie geven van het besparingspotentieel voor de consument. Werkwijze: Simulatie op basis van jaarverbruik 6 in kwh Gebruik van beschikbare 7 beursnoteringen 8 voor energieprijzen voor de volgende vier kwartalen (Forwardprijzen) om de kwartaalindexen (Q+1 tem Q+4) te bepalen Opgegeven jaarverbruik verdelen over de vier kwartalen (SLP-weging, zie ook tabel 2) Per kwartaal de prijsformule met kwartaalindex (2 e bullet) toepassen op het bijhorende verbruik (3 e bullet) Onderstaande tabel geeft een cijfervoorbeeld bij deze werkwijze voor een variabel gasproduct met indexatieparameter TTF 103, prijsformule = TTF ,75. voor de eenvoud werden geen abonnementskosten opgenomen in de formule wegens niet relevant om de werkwijze te verduidelijken. 6 het laatst gekende jaarverbruik (vermeld op afrekeningsfactuur) of met behulp van een standaardprofiel (zie bijlage A van voormeld Charter) 7 Bij het ontbreken van definitieve waarden/quoteringen: berekening op basis van het gemiddelde van de beurswaarden tijdens de 5 laatste quoteringsdagen van de maand voorafgaand aan het kwartaal waarvoor de simulatie berekend wordt. 8 Specifieke situatie voor leveranciers die indexeren op basis van spot markten (bijv.: Belpex). Aangezien er niet steeds een corresponderende prijs vooraf voorhanden is, wordt een correctiefactor toegepast op de forward quoteringen (bijv.: ENDEX Power BE) (zie bijlage B van voormeld Charter). SEPTEMBER /57

12 Tabel 3: cijfervoorbeeld berekening energiecomponent volgens tarieffiche versus gewogen gemiddelde volgende vier kwartalen Simulatie: 1/07/2013 Aardgasverbruik (kwh/jaar): Prijsformule: TTF ,75 I. OP BASIS VAN GEWOGEN GEMIDDELDE VOLGENDE VIER KWARTALEN: Volgende vier kwartalen: Jaarverbruik (kwh) Kwartaal-SLP SLP-gewogen verbruik per kwartaal (kwh) (i) TTF 103 ( /MWh) TTF ,75 ( /MWh) TTF ,75 ( /kwh) (ii) Resultaat ( ) = (i) x (ii) Q ,86% ,15 31,90 0, ,08 Q ,32% ,21 32,96 0, , x = Q ,65% ,81 33,56 0, ,61 Q ,17% ,69 31,44 0, ,79 II. OP BASIS VAN TARIEFFICHE JULI 2013: TOTAAL ( ): 989,57 Verbruik (kwh) TTF 103 ( /MWh) TTF ,75 TTF ,75 ( /MWh) ( /kwh) Resultaat ( ) ,15 31,90 0, ,05 TOTAAL ( ): 957,05 Het verschil in het cijfervoorbeeld tussen tarieffiche (957,05 ) en SLP gewogen gemiddelde volgende vier kwartalen (989,57 ) is te verklaren door het feit dat de berekening aan de hand van de tarieffiche juli 2013 enkel rekening houdt met de lagere TTF 103 -waarde (Q3 = goedkopere zomermaanden) en geen rekening houdt met de duurdere herfst- en wintermaanden die bovendien ook het grootste aandeel van het verbruik krijgen toegewezen door de SLP-weging (zie figuur 1) zoals het trouwens ook bij de facturatie gebeurt. Het resultaat dat gebruik maakt van het gewogen gemiddelde voor de volgende vier kwartalen geeft een realistischer prijsniveau bij een bepaald verbruik waardoor de verbruiker een juister beeld zal krijgen van het besparingspotentieel. Bijkomend voordeel is een betere vergelijkbaarheid zowel tussen variabele producten onderling als met producten die een vaste energiecomponent hebben. De methodologie zal vanaf januari 2014 toegepast worden door de verschillende prijssimulatoren en verzekert dus een betere robuustheid van de geafficheerde resultaten. SEPTEMBER /57

13 25,625 25,706 25,725 25,690 25,701 27,851 27,828 27,803 27,740 27,829 27,206 27,275 27,200 27,202 27,150 SIMULATIE 26,214 26,154 26,138 26,100 26,050 25,943 25,960 26,143 26,241 26,548 26,557 26,165 26,162 26,137 26,013 25,979 26,125 26,102 OP /07/ /07/ ,902 /MWh 32,957 /MWh 33,560 /MWh 31,439 /MWh Figuur 1: Simulatie op basis van SLP gewogen gemiddelde volgende vier kwartalen versus simulatie aan de hand van tarieffiche Simulatiedatum: 1/07/2013 Gasverbruik (kwh): Prijsformule ( /MWh): TTF ,75 Q Q Q Q Simulatie op basis van gewogen gemiddelde volgende vier kwartalen: 1.758kWh x 0,0319 /kwh = 56, kWh x 0,0330 /kwh = 359, kWh x 0,0336 /kwh = 459, kWh x 0,0314 /kwh = 359,10 JAAR- TOTAAL : = 989,57 Simulatie op basis van tarieffiche juli 2013: kWh x ((TTF103 Q ,75)/1000) /kwh = kWh x (0, ) /kwh = kWh x 0,0319 /kwh = 957,05 = 957,05 ### Eenheidsprijs per kwartaal kwh kwh + 5,86% + 36,32% + 45,65% + 12,17% = 100% kwh = kwh TIJDSAS > > Datum VERBRUIK JAARVERBRUIK AARDGAS = kWh Kwartaal-SLP (%) : Verdeling jaarverbruik via SLP (kwh) : kwh + Q ( /'13) Q ( /'13) Q ( /'14) Q ( /'14) TTF ( /MWh) 26,152 27,207 27,810 25,689 TTF 103 Q = 26,152 (= gemiddelde noteringen TTF maand voorafgaand aan Q3 = juni 2013) + 5,75 = 31,902 /MWh + 5,75 = 32,957 /MWh + 5,75 = 33,560 /MWh + 5,75 = 31,439 /MWh TTF 103 Q = 27,207 TTF 103 Q = 27,810 TTF 103 Q = 25,689 SEPTEMBER /57

14 Slapende producten of producten die niet meer door nieuwe klanten kunnen onderschreven worden, zijn niet opgenomen in dit overzicht. De leveranciers publiceren voor deze producten geen tarieffiches op hun website. Productnamen in dit document gevolgd door (1) betreffen producten met een vaste energiecomponent terwijl productnamen die gevolgd worden door (2) producten betreffen met een variabele energiecomponent. Volgende leveranciers worden niet weerhouden in het overzicht: ECOPOWER, ENERGIE2030, WASEWIND, omdat de tarieffiches geen eenduidig onderscheid mogelijk maken van de energiecomponent. SEPTEMBER /57

15 II.2 Vaststellingen september II.2.1 Elektriciteit Onderstaande tabel geeft voor september 2013 een overzicht van de actieve producten elektriciteit voor residentiële gebruikers en KMO s, met volgende elementen: Naam leverancier Naam product Product voor residentiële gebruikers en/of KMO s Vaste of variabele energiecomponent Beleverde regio Looptijd Datum eerste aanmelding Datum meest recente wijziging o Bij vaste producten de datum dat een element wijzigt dat via de energiecomponent wordt aangerekend (met uitzondering van de bijdrage groene energie en WKK) o Bij variabele producten de datum dat een onderdeel van de indexeringsformule (met uitzondering van loutere indexatie) of een ander element wijzigt dat via de energiecomponent wordt aangerekend (met uitzondering van de bijdrage groene energie en WKK) 9 Bedragen op basis van constante indexen (waarden tarieffiches), facturatie gebeurt op basis van gewogen gemiddelde van indexwaarden van betrokken periode. SEPTEMBER /57

16 Tabel 4: overzicht actieve producten elektriciteit tijdens de maand september 2013 ELEKTRICITEIT GEBRUIKERS AARD CONTRACT BELEVERDE REGIO LOOPTIJD CONTRACT LEVERANCIER NAAM PRODUCT RESID. KMO VAST VARIABEL VLAANDEREN WALLONIË BRUSSEL (*) in JR BELPOWER BELPOWER GROEN X X X X X / /2013 EBEM EBEM GROEN 12 X X X X onbepaalde duur SEPTEMBER /57 09/ /2013 EBEM VAST 1.0 X X X X 1 03/ /2013 ECS ECS ACTIVEGREEN (PRO) X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS ACTIVEGREEN X X X X X 3 13/05/ /2013 ECS EASY (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS EASY X X X 3 13/05/ /2013 ECS EASY (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS EASY X X X 3 13/05/ /2013 ECS FIXONLINE (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS FIXONLINE X X X 3 13/05/ /2013 ECS GREEN (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS GREEN X X X 3 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS SELECT X X X 3 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) SMART GROEN X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) SMART GROEN X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS SELECT SMART GROEN X X X 3 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS SELECT X X X 3 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) GROEN X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) GROEN X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS SELECT GROEN X X X 3 13/05/ /2013 ENI ENI BASIC X X X X X X (1) 1 12/ /2013 ENI FLEX X X X X X X (1) 1 04/ /2013 ENI RELAX X X X X X X (1) 1 12/ /2013 ENI RELAX X X X X X X (1) 3 12/ /2013 (*) residentiële producten in het Brussels Hoofdstedelijk gewest hebben een minimum looptijd van 3 jaar (1): enkel KMO's (**) gegevensbank CREG van start in april 2012 (***) met uitzondering van loutere indexering en wijziging bijdrage groene stroom en WKK DATUM EERSTE AANMELDING PRODUCT (**) DATUM MEEST RECENTE WIJZIGING (***)

17 Tabel 4: overzicht actieve producten elektriciteit tijdens de maand september 2013 (vervolg) ELEKTRICITEIT GEBRUIKERS AARD CONTRACT BELEVERDE REGIO LOOPTIJD CONTRACT LEVERANCIER NAAM PRODUCT RESID. KMO VAST VARIABEL VLAANDEREN WALLONIË BRUSSEL (*) in JR ELEGANT LOKALE GROENE STROOM X X X X onbepaalde duur 04/ /2012 ENECO VASTE ELEKTRICITEITSPRIJS X X X X X 1 04/ /2013 ESSENT ESSENT VAR GROEN X X X X X X (1) 1 06/ /2013 ESSENT VAST GROEN X X X X X X (1) 1 04/ /2013 ESSENT VAST GROEN X X X X X (1) 2 04/ /2013 ESSENT VAST GROEN X X X X X X (1) 3 04/ /2013 ESSENT VAR GROEN VOORAF X X X 1 05/ /2013 LAMPIRIS GROENE ENERGIE X X X X X X / /2013 EDF-LUMINUS LUMINUS ACTIEF+ X X X X X X 1 01/ /2013 LUMINUS CLICK (PRO) X X X X X X (1) 1 04/ /2013 LUMINUS ECO+ (PRO) X X X X X X 1 01/ /2013 LUMINUS ESSENTIAL X X X X X (1) 1 01/ /2013 LUMINUS FIX (PRO) X X X X X X (1) 2 04/ /2013 LUMINUS FIX X X X 3 11/ /2013 LUMINUS OPTIMAL X X X X X 1 01/ /2013 LUMINUS PARTNER PRO X X X X X 1 01/ /2013 LUMINUS BENEFIT PRO X X X X X 1 01/ /2013 OCTA+ OCTA+ ENERGYBOX X X X X X X / /2013 OCTA+ ENERGYBOX X X X X X X / /2013 OCTA+ WEB X X X X X X / /2013 WATZ.. WATZ.. ELEKTRICITEIT X X X X 1 02/ /2013 ELINDUS ELINDUS PROFESIONEEL VAST X X X 1 07/ /2013 ELINDUS PROFESIONEEL VAST X X X 2 07/ /2013 ELINDUS PROFESIONEEL VAST X X X 3 07/ /2013 ELEXYS ELEXYS 100% GREEN 1JR X X X 1 07/ /2013 ELEXYS 100% GREEN 2JR X X X 2 07/ /2013 ELEXYS 100% GREEN 3JR X X X 3 07/ /2013 ELEXYS 100% GREEN 1JR X X X 1 07/ /2013 (*) residentiële producten in het Brussels Hoofdstedelijk gewest hebben een minimum looptijd van 3 jaar (1): enkel KMO's (**) gegevensbank CREG van start in april 2012 (***) met uitzondering van loutere indexering en wijziging bijdrage groene stroom en WKK DATUM EERSTE AANMELDING PRODUCT (**) DATUM MEEST RECENTE WIJZIGING (***) SEPTEMBER /57

18 II Residentieel, kwh, exclusief-dag, exclusief BTW Figuur 2 geeft een overzicht van het prijsniveau van de verschillende producten voor residentiële gebruikers en maakt een vergelijking met het gemiddeld prijsniveau van de ons omringende landen (Nederland, Duitsland en Frankrijk) tijdens de maand september 2013, dat 71,20 /MWh bedraagt. Voor een meer gedetailleerde analyse van de prijzen van elektriciteit in de ons omringende landen verwijzen we naar het derde deel van voorliggende nota. Verder wordt in figuur 2 ook de waarde van de kwartaalindex Endex 303 voor het derde kwartaal 2013 in de vergelijking opgenomen, zijnde het gemiddelde van de quarter-ahead noteringen in het voorgaande kwartaal (Q2 2013). De waarde van Endex 303 voor het derde kwartaal 2013 bedraagt 36,32 /MWh. De jaarbedragen op basis van de tarieffiches van september 2013 van de energiecomponent elektriciteit voor de verschillende producten zijn exclusief de bijdragen voor groene stroom en WKK om de vergelijkbaarheid met de ons omringende landen en de Endex 303 notering mogelijk te maken. SEPTEMBER /57

19 Figuur 2: Prijsniveau energiecomponent elektriciteit tov Endex 303 en het gemiddeld Europees prijsniveau (NL, DE, FR) SEPTEMBER /57

20 Onderstaande tabellen geven een overzicht per regio van de tien goedkoopste producten, rekening houdend met de uitgangspunten vermeld onder punt 1. VLAANDEREN 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. ESSENT VAR GROEN VOORAF (2) 197,59 5,65 174,35 2. ELEGANT VL GROENE STROOM (2) 231,55 6,62 140,39 3. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 235,34 6,72 136,60 4. EBEM GROEN ENDEX (2) 241,07 6,89 130,87 5. ENI FLEX (2) 250,43 7,16 121,51 6. ECS FIXONLINE 1JR (1) 252,19 7,21 119,75 7. LUMINUS CLICK (1) 254,59 7,27 117,35 8. OCTA+ ENERGYBOX 3JR (1) 256,19 7,32 115,75 9. OCTA+ ENERGYBOX 2JR (1) 256,19 7,32 115, OCTA+ ENERGYBOX 1JR (1) 257,92 7,37 114,01 DUURSTE PRODUCT: LUMINUS ACTIEF+ 1JR (2) 371,94 10,63 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 288,11 8,23 Het duurste product in Vlaanderen in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 10,63 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 47% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 174 per jaar. WALLONIË 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 236,24 6,75 126,15 2. LUMINUS CLICK (1) 246,20 7,03 116,19 3. ECS FIXONLINE 1JR (1) 248,69 7,11 113,70 4. ENECO PARTICULIER (1) 253,64 7,25 108,75 5. ENI FLEX (2) 261,00 7,46 101,39 6. OCTA+ ENERGYBOX 2JR (1) 261,23 7,46 101,16 7. OCTA+ ENERGYBOX 3JR (1) 261,23 7,46 101,16 8. OCTA+ ENERGYBOX 1JR (1) 262,96 7,51 99,43 9. LAMPIRIS GROEN (1) 269,47 7,70 92, OCTA+ WEB 1-3JR (2) 271,70 7,76 90,69 DUURSTE PRODUCT: LUMINUS ACTIEF+ 1JR (2) 362,39 10,35 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 294,61 8,42 Het duurste product in Wallonië in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 10,35 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 35% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 126 per jaar. SEPTEMBER /57

21 BRUSSEL 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 190,78 5,45 132,88 2. ECS FIXONLINE 3JR (1) 208,19 5,95 115,47 3. OCTA+ ENERGYBOX 3JR (1) 215,76 6,16 107,90 4. OCTA+ WEB 1-3JR (2) 226,24 6,46 97,42 5. BELPOWER GROEN 3JR (1) 229,92 6,57 93,74 6. ECS SELECT VAST 3JR (1) 234,68 6,71 88,98 7. ECS EASY VAST 3JR (1) 237,19 6,78 86,47 8. LAMPIRIS GROEN (1) 246,56 7,04 77,10 9. LUMINUS FIX 3JR (1) 258,71 7,39 64, LUMINUS OPTIMAL 3JR (2) 266,81 7,62 56,85 DUURSTE PRODUCT: LUMINUS ACTIEF+ 3JR (2) 323,66 9,25 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 264,15 7,55 Het duurste product in Brussel in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 9,25 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 41% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 133 per jaar. II KMO, kwh, exclusief-dag, exclusief BTW Onderstaande tabellen geven een overzicht per regio van de tien goedkoopste producten, rekening houdend met de uitgangspunten vermeld onder punt 1. VLAANDEREN 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. EBEM GROEN ENDEX (2) 2785,20 5, ,70 2. ELEGANT VL GROENE STROOM (2) 2868,56 5, ,34 3. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 2884,61 5, ,29 4. OCTA+ ENERGYBOX 2JR (1) 3189,72 6, ,18 5. OCTA+ ENERGYBOX 3JR (1) 3189,72 6, ,18 6. OCTA+ ENERGYBOX 1JR (1) 3229,72 6, ,18 7. ESSENT VAR GROEN (2) 3260,28 6, ,62 8. WATZ.. ELEKTRICITEIT (1) 3280,73 6, ,17 9. ENECO KMO (1) 3280,85 6, , ENI FLEX (2) 3305,76 6, ,14 DUURSTE PRODUCT: LUMINUS ECO+ PRO (2) 4682,90 9,37 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 3637,85 7,28 SEPTEMBER /57

22 Het duurste product in Vlaanderen in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 9,37 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 41% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van per jaar. WALLONIË 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 2952,44 5, ,46 2. ENECO KMO (1) 3165,60 6, ,30 3. OCTA+ ENERGYBOX 3JR (1) 3261,69 6, ,21 4. OCTA+ ENERGYBOX 2JR (1) 3261,69 6, ,21 5. ELEXYS 100% GREEN 3JR (1) 3274,00 6, ,90 6. ELEXYS 100% GREEN 1JR (1) 3274,00 6, ,90 7. ELEXYS 100% GREEN 2JR (1) 3284,00 6, ,90 8. OCTA+ ENERGYBOX 1JR (1) 3301,69 6, ,21 9. LUMINUS CLICK PRO (1) 3365,00 6, , ESSENT VAR GROEN (2) 3366,03 6, ,87 DUURSTE PRODUCT: LUMINUS ECO+ PRO (2) 4547,90 9,10 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 3695,90 7,39 Het duurste product in Wallonië in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 9,10 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 35% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van per jaar. BRUSSEL 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 2302,94 4, ,96 2. OCTA+ ENERGYBOX 3JR (1) 2612,19 5, ,71 3. ESSENT VAR GROEN (2) 2625,37 5, ,54 4. ENI FLEX (2) 2660,76 5, ,14 5. ELEXYS 100% GREEN 3JR (1) 2752,50 5, ,40 6. ELEXYS 100% GREEN 1JR (1) 2752,50 5, ,40 7. ELEXYS 100% GREEN 2JR (1) 2762,50 5, ,40 8. BELPOWER GROEN 2JR (1) 2780,00 5, ,90 9. BELPOWER GROEN 3JR (1) 2780,00 5, , BELPOWER GROEN 1JR (1) 2805,00 5, ,90 DUURSTE PRODUCT: LUMINUS ECO+ PRO (2) 3997,90 8,00 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 3206,44 6,41 SEPTEMBER /57

23 Het duurste product in Brussel in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 8,00 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 42% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van per jaar. II Wijzigingen t.o.v. vorige maand De actieve variabele producten blijven ongewijzigd ten opzichte van vorige maand. Bij de actieve vaste producten stellen we lichte evoluties vast, zowel in stijgende als in dalende lijn. Enkele vaste producten blijven op hetzelfde niveau van de vorige maand. Essent is met zijn vast product op 1 en 3 jaar de enige uitzondering, het kent een stijging ten opzichte van vorige maand van meer dan 40% voor residentiële verbruikers met een enkelvoudige meter. Voor tweevoudige meters en exclusief nacht bedraagt de stijging meer dan 30%. Lampiris heeft vanaf deze maand gedifferentieerde tarieven voor de energiecomponent per regio. Voordien hadden Vlaanderen en Wallonië dezelfde tarieven en week enkel Brussel af. Een aantal leveranciers laat de bijdrage groene stroom en WKK dalen, een overzicht: LAMPIRIS: groene stroom + WKK: 1,55 c /kwh 1,52 c /kwh (Vlaanderen) OCTA+: WKK: 0,25970 c /kwh 0,25392 c /kwh (Vlaanderen) groene stroom: 1,26702 c /kwh 1,25114 c /kwh (Vlaanderen) ELEGANT: WKK: 0,353 c /kwh 0,352 c /kwh (Vlaanderen) groene stroom: 1,295 c /kwh 1,290 c /kwh (Vlaanderen) Voor de volledigheid geeft onderstaande tabel een overzicht van de verschillende indexeringsparameters en hun waarde voor het derde kwartaal van In dit kader verwijzen we naar de beslissingen die het directiecomité van de CREG op 11 juli 2013 heeft genomen. Deze beslissingen zijn consulteerbaar op de website 10 van de CREG SEPTEMBER /57

24 Tabel 5: indexeringsparameters voor variabele producten (Q3 2013) Indexeringsparameters voor variabele producten Tarieffiches Residentieel Endex 103 Leverancier EBEM Beschrijving indexeringsparameters Endex103 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex Power BE van de maand voorafgaand aan het kwartaal van levering jul-sept 2013 Q3 /MWh 32,522 Endex EDF Luminus Endex = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex Power BE gedurende het jaar Y-2 voor levering in jaar Y 55,038 Endex EDF Luminus Endex12012 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex Power BE gedurende het jaar Y-1 voor levering in jaar Y 50,491 Endex 303 EDF Luminus Endex303 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex Power BE tijdens het kwartaal Q-1 voor levering in kwartaal Q 36,325 CWE CWE CWE 303 Endex (15d1,0,3) Belpex Endex 213 Endex (4dpe,0,3) Electrabel Electrabel Electrabel ELEGANT ELEXYS ENI ESSENT CWE = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen op de Duitse, Franse, Nederlandse en Belgische beurzen gedurende het jaar Y-2 voor levering in jaar Y CWE12012 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen op de Duitse, Franse, Nederlandse en Belgische beurzen gedurende het jaar Y-1 voor levering in jaar Y CWE303 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen op de Duitse, Franse, Nederlandse en Belgische beurzen tijdens het kwartaal Q-1 voor levering in kwartaal Q Endex(15d1,0,3) = de slotnotering Endex Power BE van de eerste handelsdag na de 14de van de maand die het kwartaal van levering voorafgaat Belpex = rekenkundig gemiddelde van de dagelijkse "Day Ahead Belpex Baseload" prijzen van het kwartaal van levering, S11 maandgeprofileerd (S11 = SLP Elektriciteit- Niet huishoudelijk met Aansluitingsvermogen <56kVA) Endex213 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex Power BE voor de eerste twee maanden die het kwartaal van levering voorafgaan Endex(4dpe,0,3) = de slotnotering Endex Power BE van de 4de handelsdag vóór de expiratiedatum van het contract voor het kwartaal van levering 55,792 50,550 38,178 32,290 47,380 38,036 32,960 Belpex OCTA+ Belpex = rekenkundig gemiddelde van de dagelijkse "Day Ahead Belpex Baseload" prijzen van het kwartaal van levering 46,950 Endex (0dpe,0,3) OCTA+ Endex(0dpe,0,3) = de slotnotering Endex Power BE op de laatste handelsdag van het contract voor het kwartaal van levering 33,530 Tarieffiches KMO Afnameprofielen tot 50MWh => idem Tarieffiches residentieel SEPTEMBER /57

25 II.2.2 Aardgas Onderstaande tabel geeft voor september 2013 een overzicht van de actieve producten aardgas voor residentiële gebruikers en KMO s, met volgende elementen: Naam leverancier Naam product Product voor residentiële gebruikers en/of KMO s Vaste of variabele energiecomponent Beleverde regio Looptijd Datum eerste aanmelding Datum meest recente wijziging o Bij vaste producten de datum dat een element wijzigt dat via de energiecomponent wordt aangerekend o Bij variabele producten de datum dat een onderdeel van de indexeringsformule (met uitzondering van loutere indexatie) of een ander element wijzigt dat via de energiecomponent wordt aangerekend SEPTEMBER /57

26 Tabel 6: overzicht actieve producten aardgas tijdens de maand september 2013 AARDGAS GEBRUIKERS AARD CONTRACT BELEVERDE REGIO LOOPTIJD CONTRACT LEVERANCIER NAAM PRODUCT RESID. KMO VAST VARIABEL VLAANDEREN WALLONIË BRUSSEL (*) in JR ANTARGAZ ANTARGAZ VAR (PRO) X X X X X 1 06/ /2013 EBEM EBEM AARDGAS 12 X X X X onbepaalde duur 09/ /2012 ECS ECS ACTIVGREEN (PRO) X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS ACTIVGREEN X X X 3 13/05/ /2013 ECS EASY (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS EASY X X X 3 13/05/ /2013 ECS EASY (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS EASY X X X 3 13/05/ /2013 ECS FIXONLINE (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS FIXONLINE X X X 3 13/05/ /2013 ECS GREEN (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS GREEN X X X 3 13/05/ /2013 ECS GREEN (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS GREEN X X X 3 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS SELECT X X X 3 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) SMART X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) SMART X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS SELECT SMART X X X 3 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) X X X X X X (1) 1 13/05/ /2013 ECS SELECT (PRO) X X X X X X (1) 2 13/05/ /2013 ECS SELECT X X X 3 13/05/ /2013 ELEGANT AARDGAS X X X X onbepaalde duur 04/ /2012 ENECO VARIABELE GASPRIJS X X X X X 1 04/ /2013 (*) residentiële producten in het Brussels Hoofdstedelijk gewest hebben een minimum looptijd van 3 jaar (1): enkel KMO's (**) gegevensbank CREG van start in april 2012 (***) met uitzondering van loutere indexering DATUM EERSTE AANMELDING PRODUCT (**) DATUM MEEST RECENTE WIJZIGING (***) SEPTEMBER /57

27 Tabel 6: overzicht actieve producten aardgas tijdens de maand september 2013 (vervolg) AARDGAS LOOPTIJD CONTRACT LEVERANCIER NAAM PRODUCT RESID. KMO VAST VARIABEL VLAANDEREN WALLONIË BRUSSEL (*) in JR ENI ENI BASIC X X X X X X (1) 1 12/ /2013 ENI FLEX X X X X X X (1) 1 04/ /2013 ENI RELAX X X X X X X (1) 1 12/ /2013 ENI RELAX X X X X X X (1) 3 12/ /2013 ESSENT ESSENT VAR X X X X X X (1) 1 09/ /2013 ESSENT VAR X X X X X X (1) 3 09/ /2013 ESSENT VAR VOORAF X X X 1 05/ /2013 ESSENT VAST X X X X X X (1) 1 04/ /2013 ESSENT VAST X X X X X (1) 2 04/ /2013 ESSENT VAST X X X X X X (1) 3 04/ /2013 LAMPIRIS AARDGAS X X X X X X / /2013 EDF-LUMINUS LUMINUS ACTIEF+ X X X X X X 1 01/ /2013 LUMINUS CLICK (PRO) X X X X X X (1) 1 06/ /2013 LUMINUS ESSENTIAL X X X X X (1) 1 01/ /2013 LUMINUS FIX (PRO) X X X X X X (1) 2 11/ /2013 LUMINUS OPTIMAL X X X X X 1 01/ /2013 LUMINUS PARTNER PRO X X X X X 1 01/ /2013 LUMINUS BENEFIT PRO X X X X X 1 01/ /2013 OCTA+ OCTA+ ENERGYBOX X X X X X X / /2013 OCTA+ ENERGYBOX X X X X X / /2013 OCTA+ WEB X X X X X X / /2013 ELEXYS ELEXYS FLEX X X X 1 07/ /2013 WATZ. AARDGAS VARIABEL X X X X 1 09/ /2013 (*) residentiële producten in het Brussels Hoofdstedelijk gewest hebben een minimum looptijd van 3 jaar (1): enkel KMO's (**) gegevensbank CREG van start in april 2012 (***) met uitzondering van loutere indexering GEBRUIKERS AARD CONTRACT BELEVERDE REGIO DATUM EERSTE AANMELDING PRODUCT (**) DATUM MEEST RECENTE WIJZIGING (***) SEPTEMBER /57

28 II Residentieel, kwh, exclusief BTW Figuur 5 geeft een overzicht van het prijsniveau van de verschillende producten voor residentiële gebruikers en maakt een vergelijking met het gemiddeld prijsniveau van de ons omringende landen (Nederland, Duitsland en Frankrijk) tijdens de maand september 2013, dat 34,84 /MWh bedraagt. Voor een meer gedetailleerde analyse van de prijzen voor aardgas in de ons omringende landen verwijzen we naar het derde deel van voorliggende nota. Verder wordt in figuur 5 ook de waarde van de kwartaalindex TTF 303 voor het derde kwartaal 2013 in de vergelijking opgenomen, zijnde het gemiddelde van de quarter-ahead noteringen in het voorgaande kwartaal (Q2 2013). De waarde van TTF 303 voor het derde kwartaal 2013 bedraagt 26,48 /MWh. De jaarbedragen op figuur 5, op basis van de tarieffiches van september 2013 van de energiecomponent aardgas voor de verschillende producten, zijn exclusief transmissie (1,5 /MWh) om de vergelijkbaarheid met de ons omringende landen en de TTF 303 notering mogelijk te maken. SEPTEMBER /57

29 Figuur 5: Prijsniveau energiecomponent aardgas tov TTF303 en het gemiddeld Europees prijsniveau (NL, DE, FR) SEPTEMBER /57

30 Onderstaande tabellen geven een overzicht per regio van de tien goedkoopste producten, rekening houdend met de uitgangspunten vermeld onder punt 1. VLAANDEREN 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. ENI FLEX (2) 757,72 3,26 142,30 2. OCTA+ WEB 1-3JR (2) 763,34 3,28 136,68 3. ESSENT VAR VOORAF 1JR (2) 765,72 3,29 134,30 4. EDF LUMINUS CLICK (1) 771,62 3,32 128,40 5. ANTARGAZ GAS VAR 1JR (2) 771,79 3,32 128,23 6. ECS FIXONLINE VAST 1JR (1) 773,55 3,33 126,48 7. ENECO VAR 1JR (2) 787,40 3,39 112,62 8. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 794,35 3,42 105,67 9. WATZ. GAS VAR 1JR (2) 801,02 3,44 99, ECS ACTIVGREEN VAST 2JR (1) 809,12 3,48 90,91 DUURSTE PRODUCT: ESSENT VAST 3JR (1) 900,02 3,87 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 834,39 3,59 Het duurste product in Vlaanderen in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 3,87 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 16% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 142 per jaar. WALLONIË 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. ENI FLEX (2) 757,72 3,26 142,30 2. OCTA+ WEB 1-3JR (2) 763,34 3,28 136,68 3. EDF LUMINUS CLICK (1) 771,62 3,32 128,40 4. ANTARGAZ GAS VAR 1JR (2) 771,79 3,32 128,23 5. ECS FIXONLINE VAST 1JR (1) 773,55 3,33 126,48 6. ENECO VAR 1JR (2) 787,40 3,39 112,62 7. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 794,35 3,42 105,67 8. ECS ACTIVGREEN VAST 2JR (1) 809,12 3,48 90,91 9. ECS SELECT SMART VAST 2JR (1) 809,12 3,48 90, ECS SELECT VAST 2JR (1) 809,12 3,48 90,91 DUURSTE PRODUCT: ESSENT VAST 3JR (1) 900,02 3,87 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 837,06 3,60 SEPTEMBER /57

31 Het duurste product in Wallonië in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 3,87 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 16 % tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 142 per jaar. BRUSSEL 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. OCTA+ WEB 3JR (2) 763,34 3,28 136,49 2. ECS FIXONLINE VAST 3JR (1) 773,55 3,33 126,29 3. OCTA+ ENERGYBOX 3JR (2) 794,35 3,42 105,49 4. ECS ACTIVGREEN VAST 3JR (1) 809,12 3,48 90,72 5. ECS SELECT VAST 3JR (1) 809,12 3,48 90,72 6. ECS SELECT SMART VAST 3JR (1) 809,12 3,48 90,72 7. ECS GREEN VAST 3JR (1) 813,54 3,50 86,30 8. ECS EASY VAST 3JR (1) 820,26 3,53 79,57 9. LAMPIRIS (2) 820,98 3,53 78, EDF LUMINUS FIX 3JR (1) 857,73 3,69 42,11 DUURSTE PRODUCT: EDF LUMINUS ACTIEF+ (2) 899,84 3,87 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 835,17 3,59 Het duurste product in Brussel in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 3,87 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 15% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 136 per jaar. SEPTEMBER /57

32 II KMO, kwh, exclusief BTW Onderstaande tabellen geven een overzicht per regio van de tien goedkoopste producten, rekening houdend met de uitgangspunten vermeld onder punt 1. VLAANDEREN 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. OCTA+ WEB 1-3JR (2) 3199,99 3,20 796,29 2. ECS FIXONLINE PRO 1JR (1) 3238,00 3,24 758,29 3. ANTARGAZ GAS VAR PRO 1JR (2) 3240,20 3,24 756,09 4. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 3292,39 3,29 703,90 5. WATZ. GAS VAR 1JR (2) 3337,43 3,34 658,86 6. ENI RELAX 1JR (1) 3350,00 3,35 646,29 7. ENI FLEX (2) 3366,80 3,37 629,49 8. EBEM VAR (2) 3373,20 3,37 623,09 9. EDF LUMINUS CLICK PRO (1) 3394,93 3,39 601, ECS ACTIVGREEN PRO VAST 2JR (1) 3404,50 3,40 591,79 DUURSTE PRODUCT: EDF LUMINUS ACTIEF+ PRO (2) 3996,29 4,00 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 3519,02 3,52 Het duurste product in Vlaanderen in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 4,00 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 20% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 796 per jaar. WALLONIË 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. OCTA+ WEB 1-3JR (2) 3199,99 3,20 796,29 2. ECS FIXONLINE PRO 1JR (1) 3238,00 3,24 758,29 3. ANTARGAZ GAS VAR PRO 1JR (2) 3240,20 3,24 756,09 4. OCTA+ ENERGYBOX 1-3JR (2) 3292,39 3,29 703,90 5. ENI RELAX 1JR (1) 3350,00 3,35 646,29 6. ENI FLEX (2) 3366,80 3,37 629,49 7. EDF LUMINUS CLICK PRO (1) 3394,93 3,39 601,36 8. ECS ACTIVGREEN PRO VAST 2JR (1) 3404,50 3,40 591,79 9. ECS SELECT PRO VAST 2JR (1) 3404,50 3,40 591, ECS SELECT PRO SMART 2JR (1) 3404,50 3,40 591,79 DUURSTE PRODUCT: EDF LUMINUS ACTIEF+ PRO (2) 3996,29 4,00 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 3531,37 3,53 SEPTEMBER /57

33 Het duurste product in Wallonië in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 4,00 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 20% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 796 per jaar. BRUSSEL 09/2013 Jaarverbruik in kwh: RANGSCHIKKING PRODUCT /JAAR c /kwh BESPARINGS POTENTIEEL ( ) 1. OCTA+ WEB 3JR (2) 3199,99 3,20 796,29 2. ECS FIXONLINE PRO 1JR (1) 3238,00 3,24 758,29 3. OCTA+ ENERGYBOX 3JR (2) 3292,39 3,29 703,90 4. ENI RELAX 1JR (1) 3350,00 3,35 646,29 5. ENI FLEX (2) 3366,80 3,37 629,49 6. EDF LUMINUS CLICK PRO (1) 3394,93 3,39 601,36 7. ECS ACTIVGREEN PRO VAST 2JR (1) 3404,50 3,40 591,79 8. ECS SELECT PRO VAST 2JR (1) 3404,50 3,40 591,79 9. ECS SELECT PRO SMART 2JR (1) 3404,50 3,40 591, ECS SELECT PRO SMART 1JR (1) 3423,50 3,42 572,79 DUURSTE PRODUCT: EDF LUMINUS ACTIEF+ PRO (2) 3996,29 4,00 GEMIDDELD PRIJSNIVEAU: 3543,55 3,54 Het duurste product in Brussel in de opgegeven periode heeft een eenheidsprijs van 4,00 c /kwh. Door te kiezen voor het goedkoopste product, realiseert de consument een besparing van 20% tegenover het duurste product, ofwel een voordeel van 796 per jaar. II Wijzigingen t.o.v. vorige maand De actieve variabele producten blijven ongewijzigd ten opzichte van vorige maand. Bij de actieve vaste producten stellen we lichte evoluties vast, zowel in stijgende als in dalende lijn. Enkele vaste producten blijven op hetzelfde niveau van de vorige maand. ESSENT heeft deze maand voor nieuwe klanten een nieuwe versie van zijn variabel product op de markt gebracht met een aangepaste indexeringsformule: Vorige versie: 33,06 + kwh x ((6,63 + TTF_WAVG (1.0.1,1.1.1,1.2.1) _ENDEX_Q) /MWh)/1000 Nieuwe versie: 33,06 + kwh x ((10,55 + TTF_WAVG (1.0.1,1.1.1,1.2.1) _ENDEX_Q) /MWh)/1000 SEPTEMBER /57

34 WATZ. dat in februari van dit jaar nieuw op de markt kwam met een residentieel elektriciteitsproduct, lanceert deze maand ook een variabel gasproduct voor residentiële verbruikers met volgende indexeringsformule: 32,23 + kwh x ((TTF ,9) /MWh)/1000 Voor de volledigheid geeft onderstaande tabel een overzicht van de verschillende indexeringsparameters en hun waarde voor het tweede kwartaal van In dit kader verwijzen we naar de beslissingen die het directiecomité van de CREG op 11 juli 2013 heeft genomen. Deze beslissingen zijn consulteerbaar op de website 11 van de CREG. Tabel 7: indexeringsparameters voor variabele producten (Q3 2013) Indexeringsparameters voor variabele producten Tarieffiches Residentieel Leverancier Beschrijving indexeringsparameters jul-sept 2013 Q3 /MWh TTF 103 ANTARGAZ TTF103 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex TTF Gas van de maand voorafgaand aan het kwartaal van levering 26,152 TTF 103 EBEM TTF103 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex TTF Gas van de maand voorafgaand aan het kwartaal van levering 26,152 HUB 303 EDF Luminus HUB303 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen te Zeebrugge van het kwartaal voorafgaand aan het kwartaal van levering 26,390 TTF 303 Electrabel GOL 603 [1] Electrabel TTF (15d1,0,3) ELEGANT TTF DAM ELEXYS TTF303 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen TTF Gas van het kwartaal voorafgaand aan het kwartaal van levering GOL603 = rekenkundig gemiddelde van de maandelijkse gemiddelden van de dagelijkse noteringen van stookolie 0,1%S gedurende de 6 maanden voorafgaand aan het kwartaal van levering, omgezet in /MWh TTF(15d1,0,3) = de slotnotering Endex TTF Gas van de eerste handelsdag na de 14 de van de maand die het kwartaal van levering voorafgaat TTF DAM = rekenkundig gemiddelde van de dagelijkse "Day Ahead TTF" prijzen van het kwartaal van levering, S31 maandgeprofileerd (S31 = SLP Aardgas - Niet-huishoudelijk Verbruik < kWh/jaar) 26,449 32,528 26,557 27,590 TTF 103 ENECO TTF103 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex TTF Gas van de maand voorafgaand aan het kwartaal van levering 26,152 TTF 103 ENI TTF103 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex TTF Gas van de maand voorafgaand aan het kwartaal van levering 26,152 TTF_WAVG (1.0.1,1.1.1,1.2.1) _Endex_Q ESSENT TTF_WAVG(1.0.1,1.1.1,1.2.1)_Endex_Q = het gewogen gemiddelde van de TTF(1.0.1), TTF(1.1.1) en TTF(1.2.1) publicaties tijdens de referentieperiode. De wegingen die worden toegepast op de TTF(1.0.1), TTF(1.1.1) en TTF(1.2.1) zijn de geldende wegingsfactoren op basis van de maandelijkse factoren van het S41-standaardprofiel. De referentieperiode is de maand die voorafgaat aan het kwartaal van levering. (S41 = SLP Aardgas- Huishoudelijk) 26,170 TTF 103 LAMPIRIS TTF103 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex TTF Gas van de maand voorafgaand aan het kwartaal van levering 26,152 TTF 103 OCTA+ TTF103 = rekenkundig gemiddelde van de slotnoteringen Endex TTF Gas van de maand voorafgaand aan het kwartaal van levering 26,152 Tarieffiches KMO Afnameprofielen tot 100MWh => idem Tarieffiches residentieel [1] : GOL603 in /ton Q = 727,528 Q = 692,840 Omzettingscoëfficiënt /ton naar /MWh = x/21, SEPTEMBER /57

35 II.3 Grafisch overzicht september 2013 Onderstaande grafieken geven een overzicht van de prijzen op jaarbasis voor de component energie voor elektriciteit en aardgas, op basis van de tarieffiches zoals gepubliceerd door de leveranciers begin september Voor elektriciteit worden de prijzen weergegeven voor volgende klanten: residentieel, kwh jaarverbruik met een enkelvoudige meter KMO, kwh jaarverbruik met een enkelvoudige meter Voor aardgas worden de prijzen weergegeven voor volgende klanten: residentieel, kwh/jaar KMO, kwh/jaar De linker as geeft het jaarbedrag in euro weer bij het opgegeven verbruik, op basis van de indexwaarden (variabele producten) of op basis van de prijs/kwh (vaste producten) zoals gepubliceerd op bovenvermelde tarieffiches door de leveranciers, bestaande uit: Bijdrage Hernieuwbare Energie en WKK (enkel elektriciteit) Zuivere energiecomponent (elektriciteit en aardgas (bij aardgas inclusief transmissie) Vaste term (elektriciteit en aardgas) De zwevende balken op de grafieken geven de prijs in c /kwh weer die resulteert uit de som van deze componenten. SEPTEMBER /57

36 SEPTEMBER /57

37 SEPTEMBER /57

38 SEPTEMBER /57

39 SEPTEMBER /57

40 SEPTEMBER /57

41 SEPTEMBER /57

42 SEPTEMBER /57

43 SEPTEMBER /57

44 SEPTEMBER /57

45 SEPTEMBER /57

46 SEPTEMBER /57

47 SEPTEMBER /57

48 III. PRIJZEN ELEKTRICITEIT EN AARDGAS: VERGELIJKING MET HET BUITENLAND III.1 Algemeen De CREG houdt in het kader van haar algemene monitoringtaken en specifiek binnen de vangnetregulering 12 niet alleen een volledige gegevensbank bij van alle contracttypes aangeboden aan zowel residentiële verbruikers als aan KMO s binnen België, zij houdt daarnaast ook permanente 13 gegevensbanken bij met energieprijzen in de ons omringende landen (Nederland (NL), Duitsland (DE), Frankrijk (FR) en het Verenigd Koninkrijk (UK)). Als vergelijkingsbasis voor buitenlandse energieprijzen wordt verder gewerkt met de methodologie zoals ontwikkeld door Frontier Economics in haar studies International comparison of electricity and gas prices for households 14 en International comparison of electricity and gas prices for commerce and industry 15. Deze methodologie 16 vertrekt vanuit de totale factuur voor de eindklant, van waaruit de verschillende samenstellende delen van de energieprijs worden afgezonderd. Als basis voor de totale factuur aan de eindklant wordt vertrokken van een gewogen gemiddelde energieprijs op basis van: het standaardaanbod van de standaardleverancier in een bepaalde regio; het beste aanbod in dezelfde regio van deze standaardleverancier; 12 De vangnetregulering zoals voorzien in artikel 20bis van de wet van 29 april 1999 houdende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (= de elektriciteitswet) en artikel 15/10bis van de wet van 12 april 1965 houdende het vervoer van gasachtige produkten en andere door middel van leidingen (= de gaswet). 13 Artikel 20bis, 5 van de elektriciteitswet en artikel 15/10bis, 5 van de gaswet voorzien in een permanente vergelijking van de energiecomponent voor de levering van elektriciteit en aardgas binnen de zone Noordwest-Europa. 14 International comparison of electricity and gas prices for household Final Report on a study prepared for the CREG, October 2011, Frontier_Economics-International_Comp_HH_Energy_Prices.pdf 15 International comparison of electricity and gas prices for commerce and industry Final Report on a study prepared for the CREG, October 2011, Frontier_Economics-International_Comp_CandI_Energy_Prices.pdf 16 De door Frontier Economics ontwikkelde methodologie werd in de loop van 2012 door de CREG verder verfijnd, door onder andere: een aantal bijkomende distributienetbeheerders toe te voegen aan de Belgische cijfers, voor geen enkel land rekening te houden met kortingen, update van een aantal producten, etc. SEPTEMBER /57

49 een concurrerend aanbod van de op één na grootste leverancier op de markt 17. Deze manier van werken zorgt ervoor dat er tussen de verschillende landen wordt vergeleken op basis van de meest representatieve contracten in de markt 18. Er wordt voor de internationale vergelijking, binnen een specifiek land, dus geen rangschikking van goedkoopste naar duurste gemaakt. Wel wordt rekening gehouden met een aantal onderscheiden exploitatiegebieden van distributienetbeheerders, waardoor ook geografische spreiding in de vergelijking wordt meegenomen. Teneinde de internationale prijsvergelijking zo transparant mogelijk te laten verlopen wordt elke component van de energieprijs in zijn meest zuivere vorm voorgesteld. Dit wil onder andere zeggen dat de kosten voor hernieuwbare energie in België inbegrepen in de leveranciersprijs en de kosten voor openbare dienstverplichtingen in België vooral toegeschreven aan de distributienetbeheerders werden uitgezuiverd en integraal werden toegewezen aan de heffingen. Voor elektriciteit worden de prijzen weergegeven voor volgende klanten: residentieel, kwh jaarverbruik met een enkelvoudige meter; KMO, kwh jaarverbruik met een enkelvoudige meter. Voor aardgas worden de prijzen weergegeven voor volgende klanten: residentieel, kwh/jaar; KMO, kwh/jaar. De hieronder weergegeven prijzen: zijn gebaseerd op de prijsformules en tarieffiches, zoals gepubliceerd door de leveranciers op hun website 19 voor de maand september 2013; houden geen rekening met kortingen; zijn all-in prijzen en bevatten in tegenstelling tot de Belgische prijzen weergegeven in deel I, naast de kost voor energie ook de netvergoedingen (transmissie en distributie), de heffingen en de BTW. 17 Deze werkwijze impliceert, dat leveranciers met een beperkt marktaandeel niet worden opgenomen in de vergelijking. 18 In Frankrijk wordt nog steeds gewerkt met gereguleerde tarieven. Het is het gereguleerd tarief dat van toepassing is op de weerhouden klantenprofielen dat in de rekening wordt gebracht. 19 Alle opgenomen prijzen werden per land geverifieerd via een externe prijssimulator. SEPTEMBER /57

50 III.2 Vaststellingen september 2013 III.2.1 Elektriciteit III Residentieel, kwh, enkelvoudige meter Onderstaande tabel geeft een overzicht van de all-in energieprijzen voor de vijf landen die werden opgenomen in de internationale vergelijking. Voor de maand september 2013 wordt de hoogste prijs vastgesteld in Duitsland gevolgd door België. Vergelijking Buitenland (all in prijzen) /jaar 09/2013 c /kwh Rang schikking Residentieel Dc kwh BE 766,43 21,90 2 FR 549,20 15,69 5 DE 1.008,77 28,82 1 NL 692,82 19,79 3 UK 608,60 17,39 4 Om meer aan te sluiten bij het eerste deel van dit rapport wordt in onderstaande grafiek een opdeling gegeven van de all-in energieprijs naar de volgende vier componenten: energie, netvergoeding (transmissie en distributie), heffingen en BTW. SEPTEMBER /57