rapportage over: de Tweede kamerverkiezingen 2006 s-hertogenbosch

Transcriptie

1 rapportage over: de Tweede kamerverkiezingen 2006 s-hertogenbosch O&S s-hertogenbosch Nov 2006

2

3 Uitslag Tweede Kamerverkiezingen 2006 s-hertogenbosch Kiezer kiest voor duidelijke standpunten De kiezer heeft zich landelijk duidelijk uitgesproken voor standpunten links en rechts van het politieke midden: de sterke groei van de SP ter linkerzijde en de aan de rechterzijde verschenen Partij voor de Vrijheid. De vanouds drie grootste partijen, CDA, VVD en PvdA, hebben in meer of mindere mate een nederlaag geleden. Het CDA verloor het minst en is nu duidelijk het grootste. De kiezers hebben het midden van het politiek spectrum verlaten. De SP is met haar sterke groei de derde partij van Nederland geworden. SP tweede partij in s-hertogenbosch De uitslag in s-hertogenbosch volgt op hoofdlijnen het landelijke beeld. Maar de SP groeit in s- Hertogenbosch sterker door en passeert de PvdA. Deze wordt daardoor de tweede partij achter het CDA. De ontwikkeling dat de SP groter wordt dan de PvdA is overal in de regio waar te nemen. Figuur 1 Uitslag s-hertogenbosch afgezet tegen de landelijke uitslag 30,0 25,0 20,0 s-hertogenbosch landelijk 15,0 10,0 5,0 0,0 CDA SP P.v.d.A. VVD PVV Groen Links D66 PVVD Christen Unie ÉenNL Fort SGP overige partijen Ten opzichte van de landelijke uitslag scoort het CDA benedengemiddeld en de SP bovengemiddeld. De opkomst van de PVV is sterker dan het landelijke beeld. Vergeleken met 2003 groeit de SP harder dan de landelijke trend. De PvdA en Groen Links nemen iets sterker af, terwijl het CDA in s-hertogenbosch minder afneemt dan landelijk. Hoge opkomst De opkomst in s-hertogenbosch is ten opzichte van de Tweede Kamerverkiezingen in 2003 toegenomen met 2,2% tot 79,1%. De groei is opvallend te noemen vergeleken met andere grote steden. Blanco stemmen toegenomen Het aantal blanco stemmen is relatief sterk toegenomen van 61 naar 189 niet geldige stemmen. Een verklaring daarvoor is de zogenaamde proteststemmer. Het aandeel blanco stemmers is in s- Hertogenbosch vergelijkbaar met andere grote steden.

4 Verlies partijen politieke midden Ook in s-hertogenbosch is de landelijke trend duidelijk waarneembaar. Ten opzichte van de Tweede Kamerverkiezingen in 2003 neemt de SP sterk toe aan de linkerzijde en de Partij voor de Vrijheid aan de rechterzijde. De PvdA neemt het sterkst af, gevolgd door de VVD. Figuur 2 Uitslag s-hertogenbosch: % winst/verlies naar politiek spectrum 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0-2,0-4,0-6,0-8,0 SP Groen Links PvdA D66 CDA VVD PVV Verschillen per wijk 1 Binnen s-hertogenbosch zijn op wijkniveau enige ontwikkelingen nader tegen het licht gehouden. Een paar opmerkingen: Het CDA is traditioneel het grootst in de wat meer randstedelijke gebieden binnen s- Hertogenbosch zoals Rosmalen, Engelen en Empel. Het CDA doet het ook goed in Zuidoost en Maaspoort (figuur 3). De SP is het grootst in de Binnenstad en de Graafsepoort. De PvdA blijft net de grootste in Muntel/Vliert, Noord en West. De VVD is alleen in Engelen de grootste partij. De Partij voor de Vrijheid doet het vooral goed in de Graafsepoort, West en Noord. D66, Partij voor de Dieren en Groen Links doen het goed in de Binnenstad. De Binnenstad laat het meest diverse beeld zien. Voor een deel wordt dit veroorzaakt door de invloed van de stempas waardoor relatief veel personen van buiten hier gestemd hebben. De opkomst in de Binnenstad neemt hierdoor toe met 9,4% naar 90,2%. Opvallend is de toename van de opkomst in Noord met 4,7%. Daar waar de LPF is verdwenen groeit de Partij voor de Vrijheid sterk. Indien men de wijken analyseert qua winst en verlies per partij (figuur 4) valt het op dat het CDA groeit in Maaspoort en Engelen. Verder neemt Groen Links toe in de Binnenstad en Empel. Dit laatste houdt ongetwijfeld verband met de veranderde bevolkingssamenstelling door de groei van de bevolking. 1 Door invoering van de stempas is het mogelijk elders in s-hertogenbosch te stemmen. Cijfers met betrekking tot de wijk dienen met voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd.

5 Figuur 3 Uitslagen per wijk (absoluut en relatief) Verkiezing Tweede Kamer op 22 November 2006 in 's-hertogenbosch - Uitslagen per wijk (absoluut) Inwoners per kies gerech tigd CDA SP P.v.d.A. VVD PVV Groen Christe Links D66 PVVD n Unie Éen NL over ige parti jen Blanco Aantal Stemmen Opkomst Wijken (combinaties) Fort SGP 01 Binnenstad ,2 02 Zuidoost ,7 03 Graafsepoort ,6 04 Muntel / Vliert ,5 05 Rosmalen zuid ,2 06, 07 Rosmalen noord ,5 08 Empel ,5 09 Noord ,5 10 Maaspoort ,7 11 West ,2 12 Engelen ,5 TOTALE STAD ,1 Verkiezing Tweede Kamer op 22 November 2006 in 's-hertogenbosch - Uitslagen per wijk (relatief) Inwoners per kies gerech tigd CDA SP P.v.d.A. VVD PVV Groen Christe Links D66 PVVD n Unie Éen NL over ige parti jen Blanco Aantal Stemmen Opkomst Wijken (combinaties) Fort SGP 01 Binnenstad ,4 20,7 18,7 18,4 3,2 10,0 3,5 2,5 1,3 0,6 0,1 0,1 0,2 0,3 100,0 90,2 02 Zuidoost ,9 20,6 20,9 12,5 7,2 5,0 1,7 1,5 1,3 0,4 0,2 0,0 0,4 0,3 100,0 78,7 03 Graafsepoort ,2 26,4 21,4 11,9 9,8 4,2 1,8 1,8 1,0 0,7 0,3 0,1 0,3 0,2 100,0 73,6 04 Muntel / Vliert ,8 24,8 24,9 10,7 5,5 9,6 2,9 2,0 1,3 0,5 0,1 0,1 0,3 0,3 100,0 77,5 05 Rosmalen zuid ,6 18,4 15,2 20,1 4,7 4,7 2,2 1,1 1,0 0,6 0,2 0,0 0,1 0,1 100,0 85,2 06, 07 Rosmalen noord ,7 21,3 17,7 16,8 5,3 4,2 1,4 1,4 1,0 0,6 0,2 0,1 0,2 0,2 100,0 80,5 08 Empel ,3 14,1 13,5 22,4 6,5 2,6 1,9 1,3 1,4 0,4 0,1 0,0 0,2 0,2 100,0 83,5 09 Noord ,0 26,5 26,6 9,8 8,9 4,5 1,4 1,6 1,3 0,5 0,2 0,1 0,3 0,3 100,0 74,5 10 Maaspoort ,7 20,8 20,9 16,9 7,2 4,2 1,6 1,7 1,8 0,7 0,2 0,1 0,2 0,1 100,0 81,7 11 West ,8 22,5 25,2 11,2 8,8 4,7 3,1 1,8 1,7 0,5 0,2 0,0 0,3 0,3 100,0 71,2 12 Engelen ,8 11,3 14,1 30,0 4,6 4,1 2,2 1,2 1,1 0,7 0,2 0,0 0,4 0,1 100,0 86,5 TOTALE STAD ,6 21,7 20,9 15,1 6,8 5,3 2,1 1,7 1,3 0,6 0,2 0,1 0,3 0,2 100,0 79,1

6 D66 30,0 25,0 Groen Links 20,0 PV V 15,0 10,0 VVD 5,0 0,0 PvdA -5,0 SP -10,0-15,0 CDA -20,0 s- Hertogenbosch Engelen West Maaspoort Figuur 4 Verkiezingsuitslag wijken s-hertogenbosch 2006 (% winst/verlies ) Noord Empel Rosmalen noord Rosmalen zuid Muntel / Vliert Graafsepoort Zuidoost Binnenstad

7 Figuur 5 Uitslag per wijk in 2006 vergeleken met Tweede Kamerverkiezing 2003 (relatief) Inwoners per kies gerech tigd CDA SP PvdA VVD PVV Groen Links Partij voor de Dieren Christen Unie Éen NL For SGP Leefba ar Nederl and overige partijen Aantal Stemmen Wijken (combinaties) jaar D66 Blanco Opkomst 01 Binnenstad ,2 10,7 25,4 21,0 0,0 11,0 6,5 0,8 0,4 0,0 3,2 0,0 0,2 0,4 0, , ,4 20,7 18,7 18,4 3,2 10,0 3,5 2,5 1,3 0,6 0,1 0,1 0,0 0,2 0, ,1 +/ ,2 10,0-6,7-2,6 3,2-1,0-3,0 1,7 0,9 0,6-3,1 0,1-0,2-0,2 0, ,4 02 Zuidoost ,7 8,7 25,0 17,0 0,0 5,5 3,5 0,4 0,3 0,0 7,0 0,0 0,3 0,2 0, , ,0 20,7 21,0 12,6 7,3 5,0 1,7 1,5 1,3 0,4 0,2 0,0 0,0 0,4 0, ,5 +/ ,8 12,0-4,0-4,4 7,3-0,6-1,9 1,0 1,0 0,4-6,8 0,0-0,3 0,2 0,3 48 1,5 03 Graafsepoort ,6 11,2 30,1 16,1 0,0 5,3 3,6 0,6 0,2 0,0 9,0 0,0 0,5 0,7 0, , ,2 26,4 21,4 12,0 9,8 4,2 1,8 1,8 1,0 0,7 0,3 0,1 0,0 0,3 0, ,4 +/ ,4 15,2-8,6-4,2 9,8-1,1-1,8 1,3 0,8 0,7-8,7 0,0-0,5-0,4 0,2 67 1,6 04 Muntel / Vliert ,1 13,3 31,9 12,8 0,0 12,2 5,3 0,2 0,3 0,0 4,7 0,0 0,4 0,6 0, , ,8 24,8 24,9 10,7 5,5 9,6 2,9 2,0 1,3 0,5 0,1 0,1 0,0 0,3 0, ,4 +/- 97-1,3 11,5-7,0-2,1 5,5-2,5-2,4 1,8 1,0 0,5-4,5 0,1-0,4-0,3 0, ,7 05 Rosmalen zuid ,9 8,7 20,1 23,4 0,0 4,6 5,6 0,3 0,3 0,0 4,3 0,0 0,4 0,4 0, , ,6 18,4 15,2 20,1 4,7 4,7 2,2 1,1 1,0 0,6 0,2 0,0 0,0 0,1 0, ,2 +/ ,3 9,7-4,9-3,3 4,7 0,1-3,4 0,8 0,7 0,6-4,1 0,0-0,4-0,3 0, ,1 06, 07 Rosmalen noord ,1 11,0 25,3 18,1 0,0 4,6 3,6 0,4 0,4 0,0 4,6 0,1 0,3 0,4 0, , ,7 21,3 17,7 16,9 5,3 4,2 1,4 1,4 1,0 0,6 0,2 0,1 0,0 0,2 0, ,4 +/ ,4 10,3-7,7-1,2 5,3-0,4-2,2 1,0 0,7 0,6-4,5-0,1-0,3-0,1 0, ,7 08 Empel ,9 5,1 19,2 26,7 0,0 2,4 4,1 0,3 0,6 0,0 5,0 0,0 0,4 0,2 0, , ,3 14,1 13,5 22,4 6,5 2,6 1,9 1,3 1,4 0,4 0,1 0,0 0,0 0,2 0, ,4 +/ ,6 9,0-5,7-4,3 6,5 0,3-2,2 1,0 0,9 0,4-4,9 0,0-0,4-0,1 0, ,2 09 Noord ,4 11,9 33,2 13,3 0,0 6,5 3,7 0,4 0,5 0,0 7,8 0,1 0,5 0,6 0, , ,0 26,5 26,6 9,8 8,9 4,5 1,4 1,6 1,3 0,5 0,2 0,1 0,0 0,3 0, ,5 +/ ,5 14,6-6,7-3,5 8,9-2,0-2,3 1,2 0,8 0,5-7,6 0,0-0,5-0,3 0,2-14 4,7 10 Maaspoort ,9 7,7 28,6 23,3 0,0 5,0 4,8 0,4 0,6 0,0 5,8 0,0 0,4 0,4 0, , ,7 20,8 20,9 16,9 7,2 4,2 1,6 1,7 1,8 0,7 0,2 0,1 0,0 0,2 0, ,7 +/ ,8 13,1-7,7-6,5 7,2-0,8-3,2 1,3 1,2 0,7-5,5 0,1-0,4-0,2 0, ,1 11 West ,7 9,9 31,6 13,6 0,0 6,2 3,4 0,5 0,5 0,0 9,1 0,1 0,7 0,5 0, , ,8 22,5 25,2 11,2 8,8 4,7 3,1 1,8 1,7 0,5 0,2 0,0 0,0 0,3 0, ,2 +/ ,9 12,6-6,4-2,4 8,8-1,5-0,4 1,3 1,1 0,5-8,9 0,0-0,7-0,2 0, ,8 12 Engelen ,7 5,1 18,2 32,7 0,0 4,5 4,4 0,2 0,3 0,0 5,4 0,0 0,2 0,3 0, , ,9 11,4 14,2 30,1 4,6 4,1 2,2 1,2 1,1 0,7 0,2 0,0 0,0 0,4 0, ,3 +/ ,2 6,3-4,0-2,6 4,6-0,4-2,2 1,0 0,8 0,7-5,2 0,0-0,2 0,1 0, ,1 TOTALE STAD ,3 9,9 27,6 18,5 0,0 6,3 4,4 0,5 0,4 0,0 6,3 0,1 0,4 0,4 0, , ,6 21,7 20,9 15,1 6,8 5,3 2,1 1,7 1,3 0,6 0,2 0,1 0,0 0,3 0, ,1 +/ ,7 11,9-6,6-3,4 6,8-1,0-2,2 1,2 0,9 0,6-6,1 0,0-0,4-0,2 0, ,2

8 Figuur 6 Verkiezingsuitslag per stembureau s-hertogenbosch Stemdistrict Stemger echtigd CDA PvdA VVD SP Fort GL D66 ChU SGP NTR PVDD EénNL PVV Poort PVN CDDP LDP VSP Geldig Blanco Oproep Niet Opkomst 1 Stadskantoor ,66% 2 Stadsbibliotheek ,24% 3 Mobiele Unit NS station nvt 4 Stadsarchief ,85% 5 Basisschool Het Bossche Broek ,07% 6 Nutsschool L.W. Beekman ,33% 7 Verkadefabriek ,49% 9 Woonzorgcentrum Antoniegaarde ,13% 10 Maerlantschool ,13% 11 Verzorgingshuis Zuiderschans ,72% 12 Basisschool Het Bossche Broek ,49% 13 Buurthuis De Zuiderster ,87% 20 Basisschool Oberon ,40% 21 Verpleeghuis Oosterhof ,60% 22 Zorgcentrum Grevelingen ,35% 23 Brede Bossche School de Graaf ,14% 24 Brede Bossche school a/d Aa ,66% 25 Onderwijsverzamelgebouw ,77% 29 Buurthuis Graafsewijk Noord ,54% 30 Dependance Sancta Maria Mavo ,99% 31 Basisschool de Kameleon ,37% 32 Dagactiviteitencentrum De Buut ,24% 33 Trefpunt de Slinger ,12% 40 Basisschool 't Boschveld ,24% 41 Steunpunt De Westhoek ,73% 42 Buurthuis Deuteren ,32% 43 RK Annakerk ,47% 44 Wijkgebouw de Mix ,56% 45 Woonzorgcentrum De Taling ,90% 46 Paus Joannesschool ,92% 47 Basisschool De Kruisboelijn ,04% 48 Gereformeerde Kerk 's-hertogenbosch ,95% 49 Dagcentrum de Schalm ,53% 50 Buurthuis de Herpen ,92% 51 Nico Schuurmanshuis ,42% 52 Fontys PABO ,38% 53 Verpleeghuis de Herven ,65% 55 Clubhuis Voetbalvereniging TGG ,44% 57 Gemeentelijk Gymlokaal ,90% 58 Basisschool de Springplank ,53% 60 Activiteitencentrum De Poort ,61% 61 Steunpunt Epigoon ,67% 63 Basisschool de Opstap ,56% 65 Nutsbasisschool Madelief ,46% 66 Montessorischool Merlijn ,05% 67 Openbare Basisschool Meander (oud) ,83% 68 Basisschool 't Schrijverke ,33% 69 Basisschool Meander (nieuwbouw) ,32% 70 Sociaal Cultureel Centrum d'n As ,33% 71 Openbare Basisschool Caleidoscoop ,08% 72 Basisschool 't Wikveld ,50% 80 Jenaplanschool Antonius Abt ,89% 81 Dorpshuis De Engelenburcht ,26% 82 Tennisvereniging Engelen ,55% 100 Steunpunt van Meeuwenhof ,32% 101 de Boerderij ,56% 102 Verzorgingscentrum De Annenborch ,60% 103 Basisschool de Hobbit ,69% 104 Gymlokaal Basisschool de Overlaet ,89% 105 Gemeentelijk Gymlokaal ,39% 106 R.K. Basisschool 't Ven ,86% 108 R.K. Basisschool De Troubadour ,81% 109 Herman Broerenschool ,47% 110 Stichting Scouting Hintham ,98% 111 Wijk- en Dienstencentr. de Biechten ,30% 112 Educatief Centrum Hintham ,39% 114 Ons Trefpunt ,69% 115 Cultureel Centrum de Bron ,45% 116 Basisschool de Vlek ,74% 118 Openbare Basisschool Kruisstraat ,35% 541 Basisschool Haren/Donk/Reit ,65% 560 Activiteitencentrum Duinendaal ,51% 561 Erasmushuis ,57% 590 Brede Bossche School De Hambaken ,95% 591 Dagcentrum Eygenweg ,15% 620 Basisschool Meander/Gandalf ,95% 621 Mobiele Unit Maaspoortweg/Fleringen ,22% Totaal ,09%