Reumachirurgie. Sterk in beweging

Transcriptie

1 Reumachirurgie Sterk in beweging

2 Inhoud Inleiding 3 De operatieve mogelijkheden 4 Is reumachirurgie overal mogelijk? 5 Wat gebeurt er na de operatie? 6 Eerder opereren om erger te voorkomen 6 De Sint Maartenskliniek 7 Colofon 8

3 De ontwikkelingen op het gebied van reumachirurgie gaan snel. In meer en meer situaties is het mogelijk met een operatieve ingreep de lichamelijke situatie van een reumapatiënt te verbeteren of om verslechtering van de situatie te voorkomen. In deze folder treft u informatie aan over de mogelijkheden van reumachirurgie. Wellicht dat de folder u helpt bij het nemen van de beslissing of u wel of geen operatie wilt ondergaan. Vanzelfsprekend kunt u voor meer informatie altijd contact opnemen met uw behandelend arts. Inleiding Patiënten met een reumatische ontstekingsziekte kunnen in het algemeen met succes behandeld worden met behulp van medicamenten die daar speciaal voor ontwikkeld zijn. Soms echter ontstaat als gevolg van de ziekte een afwijking waarvoor een chirurgische (operatieve) behandeling nodig is. Voorbeelden daarvan zijn een chronische gewrichtsontsteking, een slecht bewegende pees, een toenemende vergroeiing van botweefsel of een doorzakkende voet; zo is er nog een aantal voorbeelden te noemen van lichamelijke afwijkingen die geopereerd moeten worden omdat ze niet meer gunstig reageren op medische of paramedische behandeling. De behandelend arts zal u in dat soort situaties het voorstel doen te overleggen met een gespecialiseerde reumachirurg over de mogelijkheden die er zijn. Wanneer de reumachirurg concludeert dat een operatie goed uit te voeren is en nuttig of zinvol is, is het aan u voorbehouden het sein op groen (opereren!) of rood (niet opereren!) te zetten. Neem daarvoor de tijd, en overleg zonodig gerust met uw eigen reumatoloog. 3

4 De operatieve mogelijkheden In de afgelopen tijd is er technisch zeer veel vooruitgang geboekt. De chirurgische technieken en instrumenten zijn verbeterd, de anesthesie is veel veiliger geworden en de nabehandeling gaat over het algemeen veel sneller dan vroeger. Lang niet altijd is een langdurige ziekenhuisopname meer nodig; u bent dus sneller in staat om weer terug te keren in het dagelijks leven. Maar een operatie blijft een ingreep in uw lichaam en daarom is een redelijke gezondheid een belangrijke voorwaarde. Om die reden is er voordat u geopereerd wordt een algemeen lichamelijk onderzoek nodig, waarbij aandacht besteed wordt aan de functie van onder andere hart, longen, nieren en lever. Wanneer er geen bezwaren zijn tegen de operatie, zult u korte tijd later de ingreep kunnen ondergaan. Vooral die patiënten die goed gemotiveerd zijn en bovendien nog beschikken over goede botten en spieren zullen maximaal profiteren van ingrepen. En daarvan zijn er vele soorten: De synovectomie, bedoeld om overtollig reumatisch ontstekingsweefsel weg te nemen De artroplastiek, bedoeld om de gewrichtsfunctie te verbeteren, niet zelden in combinatie met het plaatsen van een kunstgewricht De artrodese/spondylodese, dit is het vastzetten van een zeer pijnlijk gewricht De tenodese bedoeld om een gescheurde of een geknapte pees te herstellen De decompressie-operatie bedoeld om beklemd (zenuw)weefsel weer ruimte te geven. 4

5 Is reumachirurgie overal mogelijk? De technische ontwikkelingen zijn nu zover dat er van hoofd tot teen operaties mogelijk zijn waarbij elk deel van het houdings- en bewegingsapparaat een eigen behandeling vergt. Indien de halswervelgewrichten geleden hebben, komen spondylodese en decompressie in aanmerking. Het schoudergebied kan behandeld worden met synovectomie, artroplastiek en kunstgewricht. Datzelfde geldt voor de elleboog. Het polsgebied is zeer ingewikkeld samengesteld uit vele gewrichten, pezen en zenuwen; synovectomie en decompressie worden veel gebruikt, maar daarnaast is vaak artrodese en tenodese nodig. Sinds een paar jaar is het ook mogelijk om een kunstgewricht in de pols te plaatsen. De hand met de vingers is ook zo n complex geheel, waarbij alle chirurgie-technieken in aanmerking komen om pijn, vergroeiing en verlies van handvaardigheid te behandelen. De heup is vanouds het gebied waar succesvol een kunstgewricht kan worden ingebracht. Ook het kniekunstgewricht heeft een zeer grote kans op succes, soms kan met een synovectomie voorkomen worden dat de knie al te veel beschadigd raakt door uw reumatische ontstekingsziekte. De reumatische enkelafwijkingen waren vroeger moeilijk te behandelen, maar ook hier is nu een kunstgewricht mogelijk in plaats van de vroeger gebruikelijke artrodese. Tussen de enkel en de voorvoet kan het gebied van de voetwortel (wreef) zeer pijnlijk zijn; de reumachirurg beschikt dan over de artrodese als een effectieve ingreep. Voorvoetoperaties worden zeer veel uitgevoerd, maar ook hier is de aanpak aan het veranderen; vroeger was slechts artroplastiek mogelijk waarbij de pijnlijke gewrichtsdelen werden weggesneden; nu zijn er combinaties van technieken die een langdurige verbetering van de vorm en de functie van de voorvoet kunnen bewerkstelligen. Ook de correctie van een kromme rug bij patiënten met de ziekte van Bechterew door middel van wervelartroplastiek gevolgd door spondylodese op een of meerdere niveaus is in gespecialiseerde handen succesvoller dan vroeger. 5

6 Wat gebeurt er na de operatie? Afhankelijk van de uitgevoerde ingreep is het van belang dat u na de operatie voldoende oefent om het bewegen te verbeteren en het gewonnen terrein te behouden. U kunt daarbij worden geholpen door fysiotherapeuten, ergotherapeuten, spalkdeskundigen en schoentechnici. Die zijn speciaal opgeleid om samen met u te werken aan uw herstel. Uw eigen actieve inzet is daarbij van belang, want zoals het spreekwoord zegt: De aanhouder wint. Eerder opereren om erger te voorkomen. Reumachirurgie is een vakgebied dat zich in een even hoog tempo ontwikkelt als de reumatologie. Deze ontwikkelingen hebben invloed op de keuze van het moment van operatie. Het is nu mogelijk wat eerder in te grijpen om zodoende te voorkomen dat op een later moment grote schade aan uw gewrichten ontstaat. Dat kan voor u betekenen dat er een advies tot operatie wordt gegeven op momenten dat u het nog niet verwacht. Bedenk daarbij dat reumachirurgie vroeger een laatste redmiddel was; tegenwoordig heeft de Reumachirurg een belangrijke functie om erger te voorkomen. 6

7 De Sint Maartenskliniek De Sint Maartenskliniek is een gespecialiseerd ziekenhuis voor aandoeningen aan de menselijke motoriek en de aansturing daarvan. De Sint Maartenskliniek bestaat uit een orthopaediecentrum, een reumacentrum en een revalidatiecentrum. Hier worden ook patiënten behandeld met functiestoornissen als gevolg van hersenletsel of een aandoening aan het zenuwstelsel. Daarnaast heeft de Sint Maartenskliniek een eigen afdeling voor wetenschappelijk onderzoek. De combinatie van op elkaar aansluitende specialismen geeft de Sint Maartenskliniek een centrumfunctie voor patiënten met aandoeningen aan het houdings- en bewegingsapparaat. De Sint Maartenskliniek heeft circa 300 bedden, 450 plaatsen voor dagbehandeling en een uitgebreide polikliniek. Er werken circa 1500 personen en de kliniek heeft ongeveer 75 specialisten en assistenten in opleiding. 7

8 Meer informatie of vragen Colofon Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het reumacentrum via telefoonnummer (024) Uitgave van de afdeling Communicatie, i.s.m. de reumatologen P. van t Pad Bosch, H. Cats en het Reumacentrum. April 2000 Artikelcode Bezoekadres Hengstdal 3, 6574 NA Ubbergen (bij Nijmegen) Postadres Postbus 9011, 6500 GM Nijmegen Telefoon (024) Telefax (024) Internet