Verslag aan de Provincieraad

Transcriptie

1 Verslag aan de Provincieraad registratienr betreft verslaggever PTI EEKLO Oprichting van een centrum voor deeltijds beroepssecundair onderwijs te Eeklo de heer Ivan Verleyen Mevrouwen en mijne Heren, Toen in 1983 de leerplicht werd verlengd van 14 jaar naar 18 jaar, vermoedde de overheid dat een aantal jongeren het moeilijk zou krijgen in het voltijdse schoolse systeem. Daarom werd onmiddellijk gestart met experimenteel deeltijds onderwijs. Vanaf 1990 werd dit deeltijds onderwijs decretaal onderbouwd. Het DBSO of deeltijds beroepssecundair onderwijs was geboren. Deze onderwijsvorm bereikt jaarlijks meer dan 6000 jongeren. ALGEMEEN Deeltijds onderwijs is gebaseerd op het principe van alternerend leren en werken. Concreet is het zo dat het DBSO kan worden ingericht op het niveau van de tweede en derde graad van het voltijds secundair onderwijs. Het deeltijds beroepssecundair onderwijs kan enkel worden georganiseerd in centra voor deeltijds beroepssecundair onderwijs. Hieronder wordt een door de Vlaamse gemeenschap georganiseerde, gesubsidieerde of erkende instelling verstaan, waarin voltijds technisch secundair en/of beroepssecundair onderwijs wordt aangeboden. Het centrum voor deeltijds onderwijs wordt dan gehecht aan deze school voor voltijds onderwijs. Deze school wordt dan een, zogenaamde, centrumschool. De directeur van deze school voor voltijds secundair onderwijs draagt tevens de verantwoordelijkheid voor het centrum deeltijds onderwijs.

2 p. 2/13 Om een CDO te mogen oprichten moet het centrum tenminste 25 regelmatige leerlingen tellen. Leerlingen zijn regelmatig indien : - ze voldoen aan de toelatingsvoorwaarden; - ze het geheel van de opleiding werkelijk en regelmatig volgen. Het moet hier bovendien gaan om leerlingen die : - nog deeltijds leerplichtig zijn; - het DBSO ononderbroken volgen, van toen ze nog leerplichtig waren, en bovendien nog geen 20 jaar zijn. Andere jongeren worden niet opgenomen in de telling. Een schooljaar, in het DBSO, telt 40 weken van elk 15 wekelijkse lestijden van 50 minuten. Hoewel, mits goedkeuring van het Departement Onderwijs, de lessen ook anders georganiseerd kunnen worden. Het pakket omvat in elk geval : - voor leerplichtige leerlingen minimum 6 uren algemene vakken en minimum 6 uren technische en/of praktische vakken (waaronder in ieder geval 5 uren praktische vakken ); - voor niet-leerplichtige leerlingen minimum 5 uren praktische vakken. De lessen moeten plaatsvinden op de dagen en uren die voor het voltijds onderwijs gelden. Elk centrum kan voor de organisatie van de technische en/of praktische vakken samenwerken met : - instellingen voor voltijds secundair onderwijs (dit kan ook voor de algemene vakken ); - centra voor volwassenenonderwijs; - andere CDO s. Deze instelling is dan een meewerkende school van het CDO en stelt gebouwen, materiële middelen en personeel ter beschikking. De centra voor deeltijds onderwijs kunnen ook enkel de technische en/of praktische vakken organiseren en de leerling (indien leerplichtig) de algemene vakken laten volgen in een door de Vlaamse regering in het kader van de deeltijdse leerplicht erkend vormingsinstituut.

3 p. 3/13 ALTERNEREND LEREN EN WERKEN Idealiter bestaat de opleiding van de jongere uit drie nauw met elkaar verbonden componenten : 1) algemene, sociale en persoonlijkheidsvorming, die op een geïntegreerde wijze aangeboden wordt en inhoudelijk betrokken is op de sociale en professionele context van de jongere; 2) beroepsgerichte vorming, die voornamelijk bestaat uit praktijk die aansluit op de functie die de jongere uitoefent in het kader van de tewerkstelling. De theorie en technologie, die eveneens deel uitmaken van de beroepsgerichte vorming, zijn omwille van de functionaliteit sterk op de praktijk betrokken; 3) tewerkstelling in een bedrijf of instelling (of een valabel equivalent), waardoor, samen met de opleiding in het centrum, een volledig gevulde week wordt gegarandeerd. Leerlingen worden dus, in de mate van het mogelijke, naast de verplichte lesuren, ingeschakeld in het regulier arbeidscircuit. Een leerling kan op verschillende manieren tewerkgesteld worden : - met een werknemersleercontract (WLC); - met een arbeidscontract; - met een contract in een brugproject ; - als helper van een zelfstandige. Elk van deze contracten houdt een verschillend statuut en verschillende financiële aanmoedigingen in. In het deeltijds beroepssecundair onderwijs helpt de tewerkstellingsbegeleider de jongeren een job te vinden. In dit verband is elk CDO erkend als een bureau voor kosteloze arbeidsbemiddeling. Ook al is de rol van de tewerkstellingsbegeleider hierin niet te onderschatten, het blijft een bemiddelingsrol. De tewerkstelling en andere invulling buiten de 15 schooluren is in handen van anderen (bedrijfsleiders, sociale werkers, socialprofitorganisaties ). Sommige jongeren zijn echter nog niet aan werken toe. Deze jongeren zullen, vooraleer aan de slag te gaan, een zogenaamd voortraject moeten volgen. Dit is voor vele jongeren een noodzakelijke fase in hun weg naar tewerkstelling. Gedurende dit voortraject ligt de klemtoon op intake, diagnose en oriëntering. Om deze fase structureel mogelijk te maken kunnen de centra een onthaalgroep inrichten. De duur dat de jongeren in de onthaalgroep kunnen opgenomen blijven is beperkt en moet ofwel structureel vastliggen in de organisatie van het centrum, ofwel voor elke leerling, individueel, geregeld worden door de klassenraad. Voor individuele jongeren in de onthaalgroep mag ook tijdelijk afgeweken worden van het minimum lessenrooster.

4 p. 4/13 Jongeren uit het DBSO kunnen volgende studiebewijzen behalen : - een attest van regelmatige lesbijwoning; - een kwalificatiegetuigschrift van het deeltijds beroepssecundair onderwijs; - een studiegetuigschrift van de tweede graad van het deeltijds beroepssecundair onderwijs; - een studiegetuigschrift van de derde graad van het deeltijds beroepssecundair onderwijs; - een attest van verworven bekwaamheden; - een getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer.

5 p. 5/13 ORGANEN In een centrum voor deeltijds beroepssecundair onderwijs zijn volgende organen actief : Centrumraad In elk centrum moet een centrumraad opgericht worden. Deze centrumraad bestaat uit minstens 6 leden. De centrumraad is paritair samengesteld uit : - gemandateerde vertegenwoordigers van onderwijs, aangewezen door de inrichtende macht van de centrumschool; - gemandateerde vertegenwoordigers van sociaal-economische organisaties. Volgende leden hebben slechts een raadgevende stem : - de vertegenwoordigers van het vormingscentrum (indien er voor de algemene vakken wordt samengewerkt met een vormingscentrum ); - de vertegenwoordigers van het begeleidend CLB-centrum. De voorzitter en ondervoorzitter vertegenwoordigen elk een andere geleding. De coördinator is de verslaggever. De centrumraad heeft tot taak de inrichtende macht maatregelen voor te stellen die tot de goede werking van het centrum kunnen bijdragen. Zij brengt, onder andere, over volgende punten een advies uit : - het huishoudelijk reglement van het centrum; - de uitbouw, opvolging en bijsturing van het centrum; - de pedagogische aanpak en de leefregels van het centrum; - de criteria voor de aanwending van de urenleraar; - de tewerkstelling van de jongeren; - de aansluitingsproblematiek van het DBSO op de arbeidsmarkt; - de aanwending van de beschikbare middelen; - de werking van het uitvoerend team; - de criteria van de groepsindeling; - de oprichting van opleidingen, de aanvraag van nieuwe kwalificatiebenamingen; - de aanvragen van nieuwe brugprojecten De centrumraad moet ernaar streven om minstens éénmaal per trimester samen te komen.

6 p. 6/13 Kwalificatie-/Beoordelingscommissie De kwalificatiecommissie beslist over de toekenning van het kwalificatiegetuigschrift van het deeltijds beroepssecundair onderwijs. De kwalificatiecommissie kan slechts geldig vergaderen als alle personen die er deel van uitmaken aanwezig zijn, behoudens in het geval van gewettigde afwezigheid of bewezen overmacht. De kwalificatiecommissie is samengesteld uit : - de directeur of zijn afgevaardigde, die het voorzitterschap waarneemt (meestal de coördinator, als afgevaardigde van de directeur); - de overige leden van de klassenraad; - deskundigen in de te beoordelen beroepskwalificatie (hun aantal mag dat van de overige leden van de klassenraad niet overschrijden); - een CLB-medewerker (eventueel - heeft slechts een raadgevende stem). De deskundigen, die niet noodzakelijk extern zijn aan de instelling, worden vooraf, in de loop van het schooljaar, aangesteld door de directeur of zijn afgevaardigde. Let wel : Bij het beëindigen van het werknemersleercontract kan de proef, afgenomen door het paritair leercomité, beschouwd worden als een onderdeel van de praktijkproef. Daardoor is het aangewezen dat de begeleider uit het bedrijf en/of lid van het paritair leercomité deel uitmaken van de beoordelingscommissie. Klassenraad De klassenraad bestaat uit : - de directeur of zijn afgevaardigde, die het voorzitterschap waarneemt (meestal de coördinator); - de coördinator; - alle leraars die aan de betrokken leerling les geven (in voorkomend geval dus ook personen van de meewerkende instellingen). Deze personen zijn, ambtshalve, stemgerechtigd. Eventueel kunnen ook volgende personen deel uitmaken van de klassenraad : - een CLB-medewerker; - andere deskundigen (kunnen externen zijn). Deze personen zijn, ambtshalve, raadgevend. De klassenraad kan slechts geldig vergaderen als alle personen die er deel van uitmaken aanwezig zijn. Behoudens in geval van gewettigde afwezigheid of in geval van bewezen overmacht.

7 p. 7/13 BESCHIKBARE MIDDELEN Zoals elke gesubsidieerde school, krijgt een centrum voor deeltijds onderwijs subsidies van het Departement Onderwijs. Om te kunnen werken ontvangt het CDO : - werkingsmiddelen; - omkadering personeel. Wat de werkingsmiddelen betreft, is het zo dat elke DBSO-jongere punten en dus middelen genereert. De centra ontvangen een voorschot op de werkingsmiddelen in januari. In juni of juli wordt het saldo uitbetaald. Naast de gewone werkingsmiddelen kunnen centra, onder bepaalde voorwaarden, ook genieten van Europese extra werkingsmiddelen. Het gaat hier meerbepaald om ESF-AL-middelen en ESF-Brug-middelen.

8 p. 8/13 PERSONEEL Elke jongere uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs, die een regelmatige leerling is op 1 februari, genereert urenleraar. Let wel : Bij de oprichting van een nieuw centrum voor deeltijds onderwijs worden de urenleraar berekend op basis van het leerlingenaantal op 1 oktober van het desbetreffende schooljaar. Urenleraar kunnen : - hetzij worden aangewend in het centrum waar de uren worden gegenereerd; - hetzij overgeheveld worden naar : a) een samenwerkende instelling voor voltijds secundair onderwijs, doch louter met het doel tegemoet te komen aan de afzonderlijke opvang en het afzonderlijk onderricht van de betrokken leerlingen DBSO (omgekeerd is elke overheveling van het voltijds secundair onderwijs naar het DBSO uitgesloten); b) een samenwerkend centrum voor volwassenenonderwijs; c) een samenwerkend centrum DBSO. De beschikbare urenleraar kunnen door het centrum vrij worden aangewend voor : - het organiseren van lesuren; - de begeleiding van leerlingen (bv. door leraars praktische vakken in bedrijven); - het oprichten van een halftijds of voltijds ambt van studiemeesteropvoeder; - het werken met voordrachtgevers. Let wel : Vooraleer er over de aanwendingscriteria van de lerarenomkadering, door de directeur van het centrum, in samenspraak met de centrumraad, wordt beslist, moeten er onderhandelingen in het daartoe bevoegd onderhandelingscomité worden gevoerd. Onderhandeld wordt ook over het beleid inzake taakbelasting en met name over de criteria inzake toekenning van plage-uren, rekening houdend met de beperkende maatregelen. De lesuren en de begeleiding van leerlingen worden toevertrouwd aan de categorie van het onderwijzend personeel (leraars en godsdienstleraars). Er is geen enkele beperking wat betreft het inrichten van BPT-uren (BPT = bijzonder pedagogische taken). Het aantal kan en mag heel hoog zijn. Het is geen uitzondering dat deze uren 20% van het totaal bedragen. Maximum 20% van de globale omkadering kan toegekend worden aan zogenaamde voordrachtgevers. De centra bepalen zelf de wijze waarop zij voordrachtgevers in dienst nemen : via een arbeidscontract of via een contract van huur van diensten.

9 p. 9/13 Het centrum mag een half ambt of maximum 1 volledig ambt van studiemeesteropvoeder organiseren, indien 50, respectievelijk 100, regelmatige leerlingen zijn ingeschreven. Voor een half ambt dient van het pakket urenleraar 12 uren in mindering te worden gebracht, voor een volledig ambt 24 uren. Studiemeesteropvoeder is een wervingsambt, behorend tot de categorie van het opvoedend hulppersoneel. Naast de lerarenambten kunnen er in het centrum ook nog andere ambten ingericht worden. Deze zijn afhankelijk van het aantal jongeren. Concreet kan het gaan om volgende ambten : 1) Coördinator Vanaf 50 regelmatige leerlingen wordt een coördinator aangesteld. Coördinator is een selectieambt, behorend tot de categorie van het bestuurspersoneel. Deze coördinator staat aan het hoofd van het centrum. Deze functie is in de meeste opzichten te vergelijken met deze van een adjunctdirecteur. Hij/zij wordt, naar de jongeren toe, voor de duidelijkheid, vaak, onofficieel, de directeur genoemd. Formeel is het echter zo dat het de directeur van de centrumschool is die de verantwoordelijkheid draagt, op basis van een mandaat van de inrichtende macht. 2) Technisch adviseur/technisch adviseur-coördinator De ingerichte uren praktische vakken tellen mee voor het berekenen van de ambten van technisch adviseur en technisch adviseur-coördinator in de school waar ze worden ingericht, naargelang van het geval, in een meewerkende school voor voltijds secundair onderwijs, een meewerkend centrum DBSO of een centrum voor volwassenenonderwijs. Technisch adviseur is een selectieambt, technisch adviseurcoördinator een bevorderingsambt, beide behorend tot de categorie van het opvoedend hulppersoneel. Alle volledige of gedeeltelijke betrekkingen in de ambten van coördinator, studiemeesteropvoeder, technisch adviseur en technisch adviseur-coördinator, die voortvloeien uit het aantal leerlingen DBSO, moeten worden uitgeoefend in dienst van het centrum voor deeltijds onderwijs. Naast de organieke omkadering is er ook nog de niet-organieke omkadering. Voor de bevordering van de werkervaring worden extra uren ter beschikking gesteld voor schooljaar De personeelsleden die fungeren in deze extra uren trajectbegeleiding worden aangesteld als tijdelijk personeelslid. Deze uren kunnen niet vacant verklaard worden en men kan daarin geen personeelsleden vast benoemen, affecteren of muteren. Binnen één maand na de start van het schooljaar moeten de centra aan de dienst beroepsopleiding van het Departement Onderwijs een overzicht bezorgen van de maatregelen die ze door middel van de ontvangen extra uren hebben getroffen.

10 p. 10/13 Met betrekking tot personeel is het decreet betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding van 27 maart 1991 van toepassing. Dit betekent, ondermeer, dat de regels met betrekking tot tijdelijke aanstelling doorlopende duur, vaste benoeming, mutatie, affectatie en evaluatie dezelfde zijn als voor de personeelsleden actief in het voltijds secundair onderwijs. Een aantal aspecten, specifiek voor het personeel binnen het deeltijds onderwijs, werden, ondermeer, geregeld in het besluit van de Vlaamse regering houdende inrichting van het deeltijds beroepssecundair onderwijs van 31 juli 1990.

11 p. 11/13 DBSO IN HET PROVINCIAAL ONDERWIJS OOST-VLAANDEREN In haar advies pleit de VLOR (Vlaamse Onderwijsraad) voor een regionale spreiding van de centra deeltijds onderwijs. In Vlaanderen zijn er namelijk nog regio s waar leerlingen geen toegang hebben tot het DBSO, omdat er in die regio s geen centra voor deeltijds beroepssecundair onderwijs zijn. Dit is het geval voor de regio Meetjesland. Geïnteresseerden, uit deze regio, moeten nu naar Gent voor het volgen van deeltijds onderwijs. Indien de minister het advies van de VLOR volgt, betekent dit, ondermeer, dat eerst en vooral de regionale hiaten moeten worden opgevuld. Het kan zelfs zijn dat de minister zelf initiatief zal nemen indien er geen invulling komt. Verder is het zo dat het aantal centra voor deeltijds onderwijs, door de Vlaamse overheid, werd gelimiteerd. Zo heeft het stedelijk en gemeentelijk onderwijs recht op 4 centra voor deeltijds onderwijs. Zij richtten deze reeds allemaal op. Dit geldt ook voor het gemeenschapsonderwijs, dat recht heeft op 16 centra. Het vrij onderwijs heeft recht op 24 centra voor deeltijds onderwijs en heeft er ondertussen 23 opgestart. Het provinciaal onderwijs heeft recht op 4 centra voor deeltijds onderwijs, waarvan er tot op heden 3 werden opgericht. Hier ligt bijgevolg nog een opportuniteit voor het provinciaal onderwijs. Het is niet denkbeeldig, dat het provinciaal onderwijs het recht op een vierde CDO verliest, indien het deze opportuniteit negeert. Het recht zou dan namelijk wel eens kunnen over gaan naar een ander net, zoals gebeurd is in 2001, toen het stedelijk en gemeentelijk onderwijs, dat aanvankelijk recht had op 5 CDO s, haar recht zag verminderen tot slechts 4. Het provinciebestuur Oost-Vlaanderen speelt echter reeds geruime tijd met het idee om een centrum deeltijds onderwijs op te richten. Dit om volgende redenen : - Het voltijds secundair onderwijs kan niet steeds flexibel inspelen op de behoeften van de arbeidsmarkt. Het deeltijds onderwijs kan dit wel. - Deze onderwijsvorm is, voor een welbepaalde groep van jongeren, de ideale voorbereiding op een succesvolle instap in de arbeidsmarkt. - De oprichting van een nieuw centrum voor deeltijds onderwijs brengt bijkomende tewerkstelling mee. Niet onbelangrijk in deze economisch onstabiele tijden. - Jongeren die op zoek zijn naar een vorm van alternerend leren - alternerend werken moeten hun onderwijsverstrekker vrij kunnen kiezen. Momenteel kunnen zij hiervoor niet terecht in het provinciaal onderwijs van Oost-Vlaanderen. Ze moeten zich beperken tot middenstandsopleidingen of centra van andere onderwijsverstrekkers.

12 p. 12/13 Deze feiten, gekoppeld aan de lacune binnen Oost-Vlaanderen, deed het voorstel rijzen om een provinciaal centrum voor deeltijds beroepssecundair onderwijs op te richten, in de regio Meetjesland. En aangezien deeltijds beroepssecundair onderwijs enkel kan worden ingericht in de schoot van een gesubsidieerde school voor voltijds technisch en/of beroepssecundair onderwijs, is het de meest logische keuze om dit provinciaal centrum voor deeltijds onderwijs te hechten aan het Provinciaal Technisch Instituut te Eeklo. Een centrum voor deeltijds onderwijs, dat voldoet aan de oprichtingsnorm (25 regelmatige leerlingen, ingeschreven op 1 oktober van het betrokken schooljaar) mag alle opleidingen verstrekken waarvoor een behoefte bestaat. Hieruit besluiten dat alles kan aangeboden worden is echter niet correct. Indien men op het einde van de opleiding aan de jongere een kwalificatiegetuigschrift wil geven, dan is men beperkt tot de 180 opleidingen, goedgekeurd in het ministerieel besluit van 5 juli Om te bepalen welk van deze 180 opleidingen best aangeboden worden, moet rekening gehouden worden met volgende parameters : 1) de regionale arbeidsmarkt (aan welke arbeidskrachten is er een tekort); 2) het opleidingsaanbod in de centrumschool (het kan niet de bedoeling zijn om in concurrentie te treden met het regulier dagonderwijs); 3) de doelgroep (er moet een aanbod zijn voor zowel jongens, als meisjes); 4) de beschikbare infrastructuur en technische mogelijkheden binnen de school. Een werkgroep, met daarin vertegenwoordigers van het POV, het PTI Eeklo, de PIBO, het CLB en de provinciale administratie, maakte de oefening, voor een eventueel provinciaal centrum te Eeklo, en stelde volgend opleidingspakket voor : 1) fietshersteller (rubriek : transport - administratieve groep : 30627) 2) hulpelektricien residentiële elektriciteit (rubriek : elektriciteit/elektronica - administratieve groep : 30545) 3) logistiek helper in de verzorgingsinstellingen (rubriek : personenzorg - administratieve groep : 30610) 4) horecamedewerker : snackbar en tearoom (rubriek : voeding/horeca - administratieve groep : 30642) 5) installateur Sanitaire Installaties (rubriek : metaal en kunststoffen - administratieve groep : 30723) 6) winkelbediende (rubriek : handel en administratie - administratieve groep : 30557).

13 p. 13/13 Uw vergadering wordt uitgenodigd om bijgevoegd ontwerp van provincieraadsbesluit goed te keuren. Gent, Namens de Bestendige Deputatie : de Provinciegriffier, Albert De Smet de Gouverneur-Voorzitter, Herman Balthazar