Samenvatting Geschiedenis Koude Oorlog

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Koude Oorlog Samenvatting door een scholier 1952 woorden 19 april ,5 186 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Centraal examen Koude Oorlog Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 1 Volkenbond - Eerste poging alle staten te verenigen - Opgericht bij de vrede van Versailles - Door Wilson bedacht (hoewel VS geen lid) - Bijeenkomst plek; Genève - 24 staten lid Het Permanente hof van internationale Justitie. - Internationale rechtbank - Locatie; Den Haag - Volkenbond kon na eenstemmigheid onder de leden economische sancties treffen tegen staten die hun regels overtraden. Positieve resultaten van de Volkenbond - Steun van doelstellingen ook buiten lidstaten - Duidelijke regels - hielp epidemieën; tyfus, cholera en dysenterie in europa bestrijden in beëindigd conflict tussen Finland en Zweden over eilanden in de Oostzee. - Liet Grieken schadevergoeding betalen na in 1925 Bulgarije binnen te hebben gevallen. Onvolkomenheden van de Volkenbond - Functioneert alleen als; alle staten lid zijn, voldoende middelen voor ordehandhaving en men zich aan de regels houd. - Volkenbond voldeed hier niet aan. - Eerste poging dus weinig ervaring - Kon tegenwerkende staten niet bedwingen - Vooral Europa was lid en hield zich aan de regels, dus onvoldoende steun van andere landen - Engeland sprak een veto uit over een verdrag van wederzijdse bijstand - Volkenbond kon Japan niet straffen voor de aanval op China, slechts zwak veroordelen. Pagina 1 van 6

2 - Duitsland overtrad het Verdrag en kreeg slechts een veroordeling. - Toen Italië Albanië veroverde deed de Volkenbond niks. - Kon de Tweede Wereldoorlog september 1939 niet voorkomen. Atlantisch handvest - Ideeën over een betere toekomst na de oorlog van Amerikaanse president Roosevelt en de Britse premier Churchill. - Zie boek blz. 206 en leer voornaamste punten - Er zou een organisatie komen voor de uitvoering van het Atlantisch handvest - In 1945 werd de Organisatie der Verenigde Naties opgericht. (opvolger Volkenbond) - Bijna alle landen lid, verliezers buitengesloten (Duitsland) - Zie boek blz. 207 en leer doelstellingen van de VN - Verdere wereldoorlogen tot hedendaags voorkomen - Conflicten weten te voorkomen - Kleinschalige oorlogen niet voorkomen - Grote mogendheden gebruikte macht om agressief op te treden in plaats van vrede handhaven - Twee keer opgetreden; Noord Korea en Irak in Koeweit - Nederland hielp in Libanon, Cambodja en Joegoslavië ODVN kon niet voorkomen of beëindigen: - Lidstaten schenden mensenrechten - Ondanks NL VN Bataljon, uitmoording van mannen in Srebrenica - In Soedan, Rwanda en Cambodja kwamen massamoorden vaak voor. - Bij verkiezingen kwam terreur voor - Rijke en arme lidstaten; groot economisch verschil - Beiden moeilijk oplosbare problemen bijv. scheiden van godsdienst en staat Humanitair oorlogsrecht Burger bevolking meer betrokken bij oorlog: - Nationalisme - Dienstplichtlegers - Dodelijkere wapens en meer burgerslachtoffers - Massapers ontstaat - Land leest de gruwel van oorlog - Opkomst anti oorlog christenen internationaal congres van oorlogsbestrijders (Londen) - Henri Dunant schrijft oorlogsboek - Veel invloed in Europa - Hij wil regels in oorlog voor menselijke behandeling en vormt actiegroep - Belangrijke Europese staten komen bijeen op Genève (1864) - Ontstaan internationale gedragsregels voor oorlog; -het behandelen en verzorgen van gewonden, - veiligheid voor medisch personeel. - Verbeteringen nodig gedragsregels - Ontstaan Haagse recht. - Geen controle op regels en alleen van toepassing op landen die het ondertekend hadden Pagina 2 van 6

3 Hoofdstuk 2 Tijdens de 2e wereldoorlog waren er twee bondgenootschappen, de geallieerden en de asmogendheden. Geallieerden: Groot-Brittannië, de VS, en Rusland. Asmogendheden: Duitsland, Italië en Japan. Reden tot wantrouwen tussen de geallieerden - Rusland sloot na de Oktoberrevolutie(WO1) apart vrede met Duitsland en Hongarije. - Oprichting van de Komintern in Moskou. (doelgroep communistische wereldrevolutie) - Kapitalistische omsingeling. Rusland vreesde een aanval op het communisme. - Stalin concludeerde geen hulp te krijgen bij een Duitse aanval (overeenkomst van München) - Augustus 1939 sloten Hitler en Stalin een niet-aanvalsverdrag - Rusland en Duitsland vielen samen Polen aan en verdeelde het. Stalin viel ook Finland aan. Hitler valt Rusland aan (22 juni 1941) - Grotendeels van de oorlog speelt zich af op het oostfront. (Rusland) - Druk te hoog voor Rusland - Verzoek aan Amerika en Brittannië een tweede front bij Frankrijk - Rusland moest 3 jaar wachten op dat front en verzwakte - Stalin vernam dat het express was om hun eigen krachten te besparen De Poolse kwestie - Rusland wilde de oude grenzen van Polen niet herstellen omdat het veroverd was voor WO1. - Bekendmaking van vondst; duizenden lijken van Poolse officieren in Rusland. - Russen kwamen een Pools niet-communistisch verzet tegen de Duitsers niet te hulp. - Slatin liet de Poolse grenzen opschuiven en dwong Polen tot Communisme. Onderhandelingen - Roosevelt(VS), Churchill (brits) en Stalin oorlogsconferentie in Jalta op de Krim (feb. 1945) - Truman volgde Roosevelt op na overlijden, Attlee nam Churchill s positie over. - Duitsland was verslagen - Conferentie te Potsdam in Berlijn (juli 1945) voortzetting van Jalta maar met nieuwe leiders. Afspraken van Potsdam - Duitsland en Oostenrijk verdeeld in 4 bezettingszones. Ook Berlijn verdeeld in 4 zones. - Duitsland moest gebied afstaan aan Polen (zodat Rusland de Poolse grens kon verschuiven) - Oostenrijk werd losgekoppeld van Duitsland - Invoering van democratie - Berechting van oorlogsmisdadigers en uitroeiing nazisme. - Ontwapening van Duitsland en ontmanteling van de Duitse oorlogsindustrie - Duitsland moest herstelbetalingen maken - Duitsland zou als een economische eenheid worden beschouwd - Invloedssferen ontstaan door meningsverschillen over de toekomst van bevrijde gebieden - Geallieerde invloedssferen werden democratisch, die van Rusland gedwongen communistisch - Noord-Korea werd een invloedssfeer van Rusland en Zuid-Korea van de VS. Hoofdstuk 3 - Rusland en de westelijke geallieerden werden vijanden - Het westen vreesde dat Rusland de wereld wou overnemen Pagina 3 van 6

4 - Rusland vreesde dat het westen uit was op economische overheersing Truman veranderd de buitenlandse politiek Men dacht dat Rusland naar macht streefde omdat: - Rusland bezette Oost-Europa en Noord-Korea en zette communistische regeringen op - In Iran en Griekenland kwamen communisten in opstand - Communistische partijen in west europa (geallieerde invloedssfeer) volgde Stalin s partijlijn - In 1944 trok Duitsland zich uit Griekenland terug, - De Griekse communistische verzetsbeweging kwam in opstand maar werd gehandhaafd door de Britten - De Britten beëindigde de steun wegens economische moeilijkheden Trumanleer: de VS verklaarde zich te verzetten tegen iedere communistische opstand of aanval ter wereld - Verzetten via geldsteun(bij opstand) of geweld(bij aanval) Marshallplan: programma ontworpen door Europa voor een economisch herstel gefinancierd door Amerika. - Rusland zag het als economisch imperialisme en keurde het af - Oost-Europa(Russische invloedssfeer) durfde niet deel te nemen wegens angst voor Rusland. - West-Europa, Joegoslavië, Griekenland en Turkije accepteerde het Marshallplan. - De VS zag armoede als een voedingsbron voor communisme. Kwestie Duitsland wakkert de Koude Oorlog aan - De grote 3 (VS, VK & Rusland) streefde naar één Duitse staat. - Stalin wilde in Duitsland een niet-anti-russische regering, herstelbetalingen en zwakte. - De VS & VK wilde een anti-russische democratie en wilde geen herstelbetalingen - Rusland schafte in zijn zone particulier bezit af en haalde veel weg als schadevergoeding. Bijv. landbouwproducten, machinerieën, transportmiddelen. - De geallieerde handhaafde het particuliere bezit en bevorderde het economisch herstel in hun zones. - Rusland wilde zich houden aan Potsdam, maar de VS en VK besloten hun zones samen te voegen voor een economische eenheid. - In de zones van de VS, VK en Frankrijk komt een nieuwe geldsanering ter waarde van de dollar. - Toen west Berlijn ook de D-mark kreeg besloot Rusland tot een blokkade van west Berlijn - West Berlijn werd bevoorraad van voedsel, kleding, brand en grondstoffen via transportvliegtuigen uit de VS en VK - Op de terugweg vervoerde ze west Berlijnse industrieproducten. - Stalin kon dus niks bereiken en hief na bijna een jaar de blokkade op. Resultaat van blokkade was de verdeling van Duitsland - In mei 1949 werden de westelijke bezettingszones (invloedssferen) tot zelfstandige staat verklaard. BRD: Bondsrepubliek Duitsland - Stalin liet als antwoord de DDR: Duitse Democratische Republiek oprichten. Duitsland was nu in 2 staten verdeeld - Rusland stond de DDR toe een eigen leger op te richten. - In 1954 werd de BRD toegelaten tot de NAVO, in 1955 kwam het west Duitse leger tot stand - De NAVO en het Warschaupact werden opgericht. - De NAVO was een verdediging tegen buitenlandse aanvallen (communistische agressie) - Het Warschaupact was een communistische tegenhanger van de NAVO Pagina 4 van 6

5 - In China vochten in WO2 de nationalisten en communisten gezamenlijk tegen Japan - Na de oorlog kwamen de partijen weer in strijd, Rusland steunde stiekem, de VS openlijk - China werd een communistische volksrepubliek. - Hierdoor ontstond er in de VS een heksenjacht op communisten geleid door McCarthy - Het communistische Noord-Korea viel het niet-communistische Zuid-Korea binnen. - De Veiligheidsraad van de VS ging de agressie uit Noord-Korea tegen (ook NL se troepen) - Rusland had de Veiligheidsraad geboycot na een Amerikaans veto tegen de toelating van China tot de VS, en mocht daarom zijn veto niet meer uitspreken. - Onder leiding van MacArthur drong het leger van de VS de Noord-Koreanen meer dan terug. - China ging meedoen en dreef de Amerikaanse troepen terug achter de 38ste breedtegraad - Eisenhower werd verkozen tot nieuwe president en bereikte een wapenstilstand in 1953 Hoofdstuk 4 - Dulles bepaalde grotendeels de politiek van Eisenhower. - Dulles wilde containment vervangen door roll back; communistische volken bevrijden Ze waren bereid kernwapens te gebruiken, maar voerde roll back niet uit omdat: - Er niet genoeg geld was - Rusland was een eigen kernmacht aan het opbouwen - Stalin stierf. In 1953 kwam Chroetsjtsjov aan de macht - Hij streefde naar vreedzame co-existentie - Hij sloot een vredesverdrag met Oostenrijk en liet het land zich onafhankelijk verklaren - Oostenrijk werd westers-democratisch maar mocht zich niet bij hen aansluiten of een leger hebben. - De bezettingstroepen trokken zich terug - In de conferentie van Genève kwamen Chroetsjtsjov, Eisenhower en Dulles samen. - Hongarije ging zich verzetten tegen de Russische bezetting. Rusland grijpt in met leger - De Fransen en Britten werden bedreigd met kernraketten wegens inmenging in Egypte. Nieuwe conflicten staan de vreedzame co-existentie in de weg - Eisenhower werd vervangen door Kennedy - Eisenhower was een bezuiniger en Kennedy een big spender - Kennedy zette programma s op voor hulp aan arme landen, bijv. Alliance for Progress - Chroetsjtsjov was niet onder de indruk van Kennedy - Chroetsjtsjov had communistische concurrentie en moest dus successen behalen. - De DDR dreigde een mislukking te worden, iedereen vluchtte naar West-Duitsland blokkeerde Oost-Duitse volkspolitie alle straten naar West-Berlijn. - De bouw van de muur begon - Op Cuba was de dictator Batista de leider en economisch afhankelijk van de VS - Fidel Castro verdreef Batista, nationaliseerde Amerikaans bezit en sloot een handelsovereenkomst met Rusland - Eisenhower reageerde met een economische boycot. Geen suiker meer verkopen aan de VS - Kennedy kwam aan de macht en stuurde troepen om Castro te verdrijven maar faalde - Castro verklaarde openlijk de bondgenoot te zijn van Rusland en communistisch te zijn plaatste Rusland kernraketten op Cuba ter bescherming en verhoging van druk - Kennedy besloot tot een blokkade van Cuba. (tegenhouden Russische schepen naar Cuba) Pagina 5 van 6

6 - Elke raketaanval van Cuba naar Amerika zou leiden tot een kern aanval op Rusland - Akkoord: Kennedy zou Cuba nooit aanvallen, Rusland haalde de raketten weg. Ontspanning in Europa - In Duitsland kwamen socialisten en liberalen aan de macht onder regeringsleider Brandt - Willie Brandt tekende het verdrag van Moskou: onschendbaarheidverklaring van de DDR grenzen - Rusland garandeerde het verkeer tussen West Duitsland en West Berlijn niet te hinderen - Poolse arbeiders gingen staken en richten de vakbond Solidariteit op. - Rusland verbood in 1982 deze niet-communistische vakbond. Pagina 6 van 6