CHEMIE 1 Hoofdstuk 7 Chemische binding I. HOOFDSTUK 7: Chemische binding I

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "CHEMIE 1 Hoofdstuk 7 Chemische binding I. HOOFDSTUK 7: Chemische binding I"

Transcriptie

1 HOOFDSTUK 7: Chemische binding I 1

2 7.1 DE IONENBINDING metaal M X niet-metaal lage IE e hoge EA kation M + X coulombische attractie: IONAIRE BINDING ionen anion 2

3 Vb. Li [He] 2s 1 F [He] 2s 2 2p 5 + e e + Li + [He] F [Ne] edelgasconfiguratie LiF (v) kristal groot aantal: g v (condensatie) IONAIRE VERBINDING 3

4 KRISTALROOSTER: 3-dimensionale, alternerende schikking van en GEEN MOLECULES, WEL FORMULES 4

5 Vb. Ca [Ar] 4s 2 2 e Ca 2+ [Ar] ( Cl [Ne] 3s 2 3p 5 + e Cl [Ar] ) 2 ionaire verbinding met formule CaCl 2 (elektroneutraliteit) Idem: NaBr, KI, K 2 S, CaO, BaO, BaCl 2,... 5

6 7.2 ROOSTERENERGIE Probleem: Li (g) Li + (g) + e (g) kj mol -1 IE F (g) + e (g) F (g) 328 kj mol -1 EA kj mol -1 ENDOTHERM NIET SPONTAAN 6

7 Toch: LiF (v) stabilizatie door kristalrooster: E p Li + (g) + F (g) LiF (v) + roosterenergie (RE) RE =? via Born-Haber cyclus wet van behoud van energie 7

8 RE via Born-Haber cyclus Li (v) + ½ F 2 (g) F LiF (v) 1 mol 25 C 1 atm Max Born ( ) Fritz Haber ( ) 8

9 RE via Born-Haber cyclus SUBL. Li (v) + ½ F 2 (g) Li (g) DISS. F (g) IE EA F LiF (v) F (g) Li + (g) RE 1 mol 25 C 1 atm Max Born ( ) Fritz Haber ( ) 9

10 ΔH diss. EA F IE Li ΔH subl. RE LiF RE: drijvende kracht netto ΔH f 10

11 endotherm! 11

12 RE (kj mol -1 ) 12

13 RE (kj mol -1 ) volgens Coulombische attractie (fysica): F q q d

14 RE (kj mol -1 ) volgens Coulombische attractie (fysica): RE q q d + 14

15 TOEPASSING 7.1 Waarom wordt NaCl gevormd en geen NaCl 2? Na (v) + Cl 2 (g) NaCl 2 (v) ΔH f? 15

16 TOEPASSING 7.1 Waarom wordt NaCl gevormd en geen NaCl 2? SUBL. Na (v) + Cl 2 (g) NaCl 2 (v) ΔH f? Na (g) DISS. F 2 Cl (g) 2 Cl (g) IE 1 + IE 2 2 EA Na 2+ (g) RE 16

17 TOEPASSING 7.1 Oplossing: 17

18 7.3 SOORTEN STABIELE IONEN Nodig: stabiele e configuratie via: e opname of e afgifte IE, EA, RE 1) Ionen met de edelgasconfiguratie 1s 2 [He] Li + 1s 2 H 1s 2 Be 2+ 1s 2 18

19 ns 2 np 6 (n = 2, 3, 4,...) Na +, Mg 2+, Al 3+ [Ne] O 2, F K +, Ca 2+ [Ar] S 2, Cl Rb +, Sr 2+ [Kr] Se 2, Br Cs +, Ba 2+, La 3+ [Xe] I 19

20 2) Ionen met een pseudo-edelgasconfiguratie n n d 10 n d 10 (n+1) s 2 3 Cu +, Zn 2+, Ga 3+ As 3+ 4 Ag +, Cd 2+, In 3+ Sn 2+, Sb 3+ 5 Au +, Hg 2+, Tl 3+ Tl +, Pb 2+, Bi 3+ 20

21 3) 3d-metaalionen geen edelgasconfiguratie mogelijk e weg uit 4s orbitaal soms ook e weg uit 3d orbitaal Zn [Ar] 3d 10 4s 2 Fe [Ar] 3d 6 4s 2 Zn 2+ [Ar] 3d 10 Fe 2+ [Ar] 3d 6 Fe 3+ [Ar] 3d 5 Cu [Ar] 3d 10 4s 1 Cu 2+ [Ar] 3d 9 21

22 7.4 IONENSTRAAL Via X-stralendiffractie op kristallen van ionaire verbindingen: kernafstanden a en b hoe uitsplitsen? 22

23 a = 241 pm = b = 362 pm = r Cl + r Li + 2r Cl + r Li r Cl = 60 pm = 181 pm IONENSTRAAL (variaties in waarden) 23

24 Ǻ (10-10 m) pm [Ne] [Ne] 24

25 25

26 Vergelijking atoomstraal - ionstraal kation atoom anion atoom e + e r + < r r > r Z eff > Z eff e repulsie Z eff < Z eff e repulsie 26

27 7.5 DE VORMING VAN DE COVALENTE BINDING Verschillende bindingsmodellen: 1) Gelokaliseerd elektronbindingsmodel < periodiek systeem 1902 elektronenpaar als bindingselement Lewis-theorie : OCTETREGEL 27

28 2) Valentiebindingsmodel < golfmechanica van het ATOOM 1930 overlap van waarschijnlijkheidszones HYBRIDISATIE 3) Moleculair orbitaalmodel 1932 < golfmechanica van het MOLECULE waarschijnlijkheidszones over het hele molecule 28

29 Lewis-theorie OCTETREGEL H 8 elementen in 2 e en 3 e periode HF, H 2 O, NH 3, CH 4 H 2 H H e paar C N O F 29

30 Vb. Cl 2 LEWIS-NOTATIE [Ne] Cl 3s 2 3p 5 [Ne] Cl 3s 2 3p 5 IE Cl te hoog EA Cl hoog geen ionaire binding e samen delen Cl Cl COVALENTE BINDING elk Cl-atoom heeft edelgasconfiguratie [Ar] 30

31 Vb. O 2 O + O O O [He] 2s 2 2p 4 O O N 2 N + N N O N N N [He] 2 [Ne] 2s 2 2p 3 31

32 Vb. H 2 H + H H H 1s 1 2 [He] H H LEWIS STRUCTUREN 32

33 Tussen niet-identieke atomen: Vb. 3 H + N H N H H 2 H + O H O H C + 2 O O C O 33

34 Coördinatief covalent: e paar geleverd door 1 atoom H H + Vb. H N H + + H N H H H 4 bindingen identisch H H N H + ammoniumion H 34

35 7.6 BINDINGSENERGIE of BINDINGSSTERKTE 1 mol A B 1 mol A + 1 mol B ΔH 0 = BE (bindingsenergie; endotherm) Vb. H 2 (g) 2 H (g) ΔH 0 = 435 kj mol -1 = BE (H H) HCl (g) H (g) + Cl (g) ΔH 0 = 431 kj mol -1 = BE (H Cl) N 2 (g) 2 N (g) ΔH 0 = 941 kj mol -1 = BE (N N) 35

36 Bij de vorming van de binding komt de BE vrij! H (g) + Cl (g) HCl (g) ΔH 0 = 431 kj mol -1 BE geldig voor: gasfase 25 C 1 atm covalente binding 36

37 INFO Bij de terugkeer van de space shuttle in de dampkring: T 1500 K aan de neus: N 2 (g) 2 N (g) O 2 (g) 2 O (g) endotherm afkoelend effect!! T 450 K langs de romp: 2 N (g) N 2 (g) 2 O (g) O 2 (g) exotherm 37

38 BE s zijn gemiddelden! Tabel 7.2 BE (kj mol -1 ) Vb. H CF H CCl H CBr H C 413 kj mol -1 H O H 501 H O 425 H O 467 kj mol -1 38

39 BE s en bindingsorde Vb. C C C=C C C kj mol -1 BE s en EN (binnen dezelfde groep) Vb. F F F Cl F Br Δ(EN) 0 1,0 1,2 BE (kj mol -1 )

40 BE s en n (periode) of d A A afstand Vb. H H C C Si Si kj mol -1 Cl Cl Br Br I I kj mol -1 40

41 BE s toepassen voor berekening ΔH 0 reacties Vb. 2 NH 3 (g) + 3 Cl 2 (g) N 2 (g) + 6 HCl (g) ΔH 0? Bindingen breken: 6 N H kj 3 Cl Cl kj Bindingen vormen: 1 N N (1 945 kj) 6 H Cl (6 427 kj) netto: ΔH 0 = 432 kj 41

42 0 Vb. H 2 (g) + Cl 2 (g) 2 HCl (g) (x) ΔH x? Gegeven: BE (kj mol -1 ) H 2 (g) 2 H (g) 432 (a) Cl 2 (g) 2 Cl (g) 243 (b) HCl (g) H (g) + Cl (g) 427 (c) (x) = (a) + (b) 2 (c) 0 ΔH x = ( ) kj mol -1 = 179 kj mol -1 42

43 Covalente bindingslengte: d (< X-stralendiffractie) Bindingslengte als BE bindingsorde 43

44 7.7 OVERGANG IONAIR - COVALENT Typisch ionair: metaal + niet-metaal vb. CsF lage IE hoge EA Typisch covalent: 2 identieke niet-metalen vb. Cl 2 tussenliggende gevallen 44

45 Overgang covalent - ionair: 100 % covalent Vb. Cl 2, H 2, N 2,... gepolariseerd covalent Vb. H F, Cl I,... iondistortie Vb. CaCl 2, TiCl 4, % ionair Vb. NaCl, CsF,... 45

46 d A-B A B gepolariseerd covalent als Δ(IE, EA) gepolariseerde covalente binding dipoolmoment µ: µ= d e A B 46

47 Vb. HF H F EA F > EA H IE F > IE H 47

48 Elektrische condensator: E 0 Elektrisch veld E 0 Polaire molecules ondergaan een torsie: τ = µ HF E 0 E = E 0 E E µ HF dipoolmoment Polaire molecules verzwakken het elektrisch veld E 0 E diëlektricum 48

49 Berekening van het ionair bindingskarakter van een covalente binding: Vb. HCl H Cl EA H < EA Cl polarisatie H Cl elektrische dipool d H Cl dipoolmoment µ: µ= d e H Cl Exp. via X-diff.: d H Cl = 1, m 49

50 Indien 100% ionair: e= 1, C H + Cl µ= 1, C 1, m = 2, C m µ = 6,08 D 1 D Indien 100% covalent: e= 0 C (1 Debye) = H Cl µ= 0 D 3, C m Experimenteel: H Cl µ exp = 1,03 D 1,03 % ionair: 100% = 16,9 % 6,08 50

51 7.8 ELEKTRONEGATIVITEIT (EN) covalente binding - apolair zelfde IE, EA A A µ= 0 -polair A δ + B δ IE A IE B EA A EA B µ 0 EN = vermogen om in COVALENTE BINDING naar zich toe te trekken 51

52 Pauling-schaal Vb. H 2 2 H 432 Br 2 2 Br 193 BE (kj mol -1 ) H Br H + Br indien geen polarisatie EXP. VERWACHT = ½( ) Linus C. Pauling ( ) Extra stabiliteit (50 kj mol -1 ) < polariteit < Δ(EN) H δ + Br δ 52

53 Pauling-schaal A B omrekeningsfactor kj mol -1 ev - Δ(EN) = EN A EN B = 0,102 Δ - Δ = BE A-B ½(BE AA + BE BB ) - EN F = 4 CONVENTIE 53

54 Vb. H Br Δ = 50 kj mol -1 Δ(EN) = 0,102 = 0,72 50 Periodiek systeem: EN H = 2,1 EN Br = 2,8 Δ(EN) = 0,7 Uit Δ(EN) karakter van de binding 54

55 Trend in elektronegativiteit EN: 55

56 Δ(EN) 56

57 Tabel 7.6 distorsie 57

58 TOEPASSING 7.2 Δ(EN) 2,1 1,8 1,5 1,2 0,9 0,5 0,0 58

59 7.9 LEWIS-STRUCTUREN Voorstelling - molecule - polyatomisch ion met: - elementsymbolen - bindende e paren (BEP): -vrije e paren (VEP): 59

60 Let op: -octetregel C, N, O, F, Cl,... - [He] voor H - eventueel valentieschaalexpansie voor P, S, Cl, Br, I,... (n 3) INDIEN CENTRAAL ELEMENT - Be, B elektrondeficiënt (geen octet) 60

61 PROCEDURE: 1) Centraal atoom: vergelijk aantal: BF 3, H 2 O, NO 3 vergelijk EN: POCl 3 EN P < EN O NOF EN N < EN O < EN F vergelijk opgave: CNO vs. NCO H en F nooit centraal 61

62 2) Verdeel valentieschaal e : eerst BEP, dan VEP geef octet aan buitenste atomen rest e : centraal atoom 3) Bepaal formele lading FL 4) Bepaal resonantievormen 62

63 Vb. CCl 4 PERIODIEK SYSTEEM NF 3 NO 3 BF 3 SF 4 formele lading (FL) e deficiënt valentieschaalexpansie O 3 resonantie NO 3 memo B C N O F # valentie e :

64 7.10 RESONANTIE Principe: O 3 NO 3 64

65 BEOORDELING VAN RESONANTIEVORMEN: FNO 2 OCN SO 3 2 SO 3 65

66 OEFENING ICl4 N 2 O 4 geen valentieschaalexpansie op een eindstandig atoom soms dezelfde formele lading op naburige atomen 66

67 Einde HOOFDSTUK 7 67

IV. Chemische binding

IV. Chemische binding 1 IV. Chemische binding Waarom worden chemische bindingen gevormd? 2 zie ook Hoofdstuk 9 0 0 E = 0: kernen + elektronen; geen interactie/in rust QM atoommodel atomen gasfase C, H, H, H, H gasfase Energie

Nadere informatie

IV. Chemische binding

IV. Chemische binding 1 IV. Chemische binding De covalente binding 2 De covalente binding 3 delen elektronen covalente binding A-B elektrostatische interactie tussen kernen/elektronen ongelijk delen elektronen covalente binding

Nadere informatie

Toets T1 Algemene en Anorganische Chemie. 02 oktober 2013

Toets T1 Algemene en Anorganische Chemie. 02 oktober 2013 Toets T1 Algemene en Anorganische Chemie 02 oktober 2013 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie

Nadere informatie

Deel 2. Basiskennis chemie

Deel 2. Basiskennis chemie Deel 2. Basiskennis chemie Achteraan vind je een periodiek systeem van de elementen. Gebruik dit waar nodig. Vraag 21 Koolstofmonoxide (C) kan gesynthetiseerd worden door stoom met methaan (CH4 ) te laten

Nadere informatie

Herkansing Toets T1 en T2 AAC. 08 november 2013

Herkansing Toets T1 en T2 AAC. 08 november 2013 Herkansing Toets T1 en T2 AAC 08 november 2013 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie en vervolgens

Nadere informatie

gelijk aan het aantal protonen in de kern. hebben allemaal hetzelfde aantal protonen in de kern.

gelijk aan het aantal protonen in de kern. hebben allemaal hetzelfde aantal protonen in de kern. 1 Atoombouw 1.1 Atoomnummer en massagetal Er bestaan vele miljoenen verschillende stoffen, die allemaal zijn opgebouwd uit ongeveer 100 verschillende atomen. Deze atomen zijn zelf ook weer opgebouwd uit

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 2: ATOOMBOUW EN CHEMISCHE BINDING

INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 2: ATOOMBOUW EN CHEMISCHE BINDING INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 2: ATOOMBOUW EN CHEMISCHE BINDING OVERZICHT 1. Elementaire deeltjes 2. Elektronen in schillen 3. Ionbinding ionverbindingen 4. De covalente binding 5. Polaire covalente

Nadere informatie

V.Covalente verbindingen: Ruimtelijke structuur

V.Covalente verbindingen: Ruimtelijke structuur V.Covalente verbindingen: 1 Ruimtelijke structuur Zelfstudie: VSEPR Geen examenstof: 4.2 isomerie: p. V-13 t.e.m. V-28 microscopische eigenschappen: bindingslengten en -hoeken, bindingsorde (BO), elektronendistributie,

Nadere informatie

Cursus Chemie 2-1. Hoofdstuk 2: Chemische bindingen 1. INLEIDING

Cursus Chemie 2-1. Hoofdstuk 2: Chemische bindingen 1. INLEIDING Cursus Chemie 2-1 Hoofdstuk 2: Chemische bindingen 1. INLEIDING In hoofdstuk 1 hebben we geleerd over de atoombouw. De atoomstructuur bepaalt de chemische en fysische eigenschappen van de stoffen. In chemische

Nadere informatie

Toets T1 Algemene en Anorganische Chemie. 01 oktober 2014

Toets T1 Algemene en Anorganische Chemie. 01 oktober 2014 Toets T1 Algemene en Anorganische Chemie 01 oktober 2014 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie

Nadere informatie

Voorkennis chemie voor 1 Ba Geografie

Voorkennis chemie voor 1 Ba Geografie Onderstaand overzicht geeft in grote lijnen weer welke kennis er van je verwacht wordt bij aanvang van een studie bachelor Geografie. Klik op een onderdeel om een meer gedetailleerde inhoud te krijgen

Nadere informatie

Algemene en Technische Scheikunde

Algemene en Technische Scheikunde Algemene en Technische Scheikunde Naam en voornaam: Examennummer: Reeks: Theorie: Oefeningen: Totaal: 1A 2A 3B 4B 5B 6B 7B 8B 1B 2B 3A 4A 5A 6A 7A 8A 1 1 H 1.008 2 He 4.003 2 3 Li 6.941 4 Be 9.012 5 B

Nadere informatie

IV. Chemische binding

IV. Chemische binding 1 IV. Chemische binding 2 Intermoleculaire krachten microscopische eigenschappen: bindingslengten en -hoeken, bindingsorde (BO), elektronendistributie, polariteit gelokaliseerd e-model: molecule = som

Nadere informatie

Uitwerkingen opgaven zelfstudie

Uitwerkingen opgaven zelfstudie Uitwerkingen opgaven zelfstudie Spiro 1. Als systeemplaatje kan figuur 10.1 uit het boek genomen worden. De hoeveelheid water die per jaar verdampt, bestaat uit het gedeelte te verdampen uit oceanen (425.000

Nadere informatie

VI.Covalente verbindingen: Orbitalen

VI.Covalente verbindingen: Orbitalen VI.Covalente verbindingen 1 Orbitalen microscopische eigenschappen bindingslengten en -hoeken, bindingsorde (BO), elektronendistributie, polariteit gelokaliseerd e-model molecule = som discrete bindingen

Nadere informatie

Vraag 1 : Beschrijf het verschil tussen een atoom en een molecule.

Vraag 1 : Beschrijf het verschil tussen een atoom en een molecule. 1) sim15 http://www.teachchemistry.org/bonding Vraag 1 : Beschrijf het verschil tussen een atoom en een molecule. Vraag 2 : Duid aan in het PSE: Metalen : groen Niet-metalen : rood Vraag 3 : Welke elementaire

Nadere informatie

Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4)

Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4) Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4) 1. Atoommodel van Bohr Uitgaande van het atoommodel van Rutherford (kern bestaande uit protonen en neutronen met daaromheen een elektronenwolk)

Nadere informatie

Stamnummer: NPGE: Algemene Scheikunde 6 november u

Stamnummer: NPGE: Algemene Scheikunde 6 november u AAM (in drukletters) Stamnummer PGE Algemene Scheikunde 6 november 2009 9u Vraag 1 ( punten) Teken de structuurformule van onderstaande verbindingen. s-butyl-methylether vinylchloride Cl 2-fenyl--methyl-1-penteen

Nadere informatie

Niet-metalen + metalen. Uit welk soort atomen is een ionbinding opgebouwd? Geef de chemische formule van gedemineraliseerd water.

Niet-metalen + metalen. Uit welk soort atomen is een ionbinding opgebouwd? Geef de chemische formule van gedemineraliseerd water. Uit welk soort atomen is een ionbinding opgebouwd? Niet-metalen + metalen. Geef de chemische formule van gedemineraliseerd water. H2O. Wat is de structuur van een metaalbinding? Metaalrooster. Geef een

Nadere informatie

a Hoeveel valentie-elektronen heeft elk atoom? Dat wil zeggen: hoeveel elektronen in de buitenste schil? Volgens: K 2 L 8 M 18

a Hoeveel valentie-elektronen heeft elk atoom? Dat wil zeggen: hoeveel elektronen in de buitenste schil? Volgens: K 2 L 8 M 18 Hoofdstuk 7 Chemische binding bladzijde 1 Opgave 1 Alleen eenvoudige atomen en moleculen. Bij deze opgave is rekening gehouden met simpele toepassing van de eerder gegeven regels. Alleen atomen uit de

Nadere informatie

In de buitenste schil treffen we telkens 8 elektronen aan (uitzondering: He): s 2 p 6.

In de buitenste schil treffen we telkens 8 elektronen aan (uitzondering: He): s 2 p 6. 3. Chemische binding 1. Edelgassen De edelgassen zijn de elementen uit groep 0 (18) van het Periodiek Systeem. In vergelijking met de meeste andere elementen werden ze pas laat ontdekt. Dit komt omdat

Nadere informatie

Toets 01 Algemene en Anorganische Chemie. 30 september 2015

Toets 01 Algemene en Anorganische Chemie. 30 september 2015 Toets 01 Algemene en Anorganische Chemie 30 september 2015 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie

Nadere informatie

Tentamen Algemene en Anorganische Chemie. 01 november 2011

Tentamen Algemene en Anorganische Chemie. 01 november 2011 Tentamen Algemene en Anorganische Chemie 01 november 2011 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie

Nadere informatie

ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,.

ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,. PARATE KENNIS CHEMIE 4 e JAAR SCHEMA ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,. MENGSEL bestaat uit meerdere zuivere stoffen, de kooktemperatuur,

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

Tentamen Anorganische Chemie I

Tentamen Anorganische Chemie I Tentamen Anorganische Chemie I 29-3-2006 et tentamen bestaat uit vijf onderdelen (A,, C, D en E). De eerste tien vragen zijn meerkeuze vragen, het is hierbij voldoende om het nummer van de vraag en het

Nadere informatie

Hoofdstuk 8. Redoxreacties. Chemie 6 (2u)

Hoofdstuk 8. Redoxreacties. Chemie 6 (2u) Hoofdstuk 8 Redoxreacties Chemie 6 (2u) Deze slides voor de lesbegeleiding worden ter beschikking gesteld, maar ze zijn te beperkt om als samenvatting van de cursus te kunnen dienen. Oxidatie / Reductie

Nadere informatie

WATER. Krachten tussen deeltjes

WATER. Krachten tussen deeltjes WATER Krachten tussen deeltjes Krachten tussen deeltjes (1) Atoombinding en molecuulbinding De atomen in een molecuul blijven samen door het gemeenschappelijk gebruik van één of meer elektronenparen (=

Nadere informatie

Oplossing oefeningen. Deel 1: Elektriciteit

Oplossing oefeningen. Deel 1: Elektriciteit Oplossing oefeningen Afhankelijk van je oplossingsmethode en het al dan niet afronden van tussenresultaten, kun je een lichtjes verschillende uitkomst verkrijgen. Deel 1: Elektriciteit Hoofdstuk 1: Elektrische

Nadere informatie

NAAM (in drukletters): Stamnummer:

NAAM (in drukletters): Stamnummer: AAM (in drukletters) Stamnummer iet-periodegebonden evaluatie Algemene Scheikunde oktober u Vraag ( punten) Twee binaire verbindingen van een onbekend element X en fosfor hebben een massaverhouding X/P

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media Hoofdstuk 2 Atoombouw bladzijde 1 Opgave 1 Hoeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende atomen? 7 3Li 11 5B 16 8O 36 17Cl 27 13Al In het symbool A ZX geldt: n p e 7 3Li 4 3 3 A geeft het

Nadere informatie

Toets T2 Algemene en Anorganische Chemie. 30 oktober 2013

Toets T2 Algemene en Anorganische Chemie. 30 oktober 2013 Toets T2 Algemene en Anorganische Chemie 30 oktober 2013 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie

Nadere informatie

Tabellen. Thermodynamica voor ingenieurs, Tabellen 1

Tabellen. Thermodynamica voor ingenieurs, Tabellen 1 abellen abel 1. De elementen (molaire massa s) abel 2. Soortelijke warmte c p (bij lage drukken 0 1 ) in.k abel 3. Soortelijke warmte c p an lucht abel 4. Van der Waals coëfficiënten* abel 5. Gemiddelde

Nadere informatie

Opgave 1. n = m / M. e 500 mg soda (Na 2CO 3) = 0,00472 mol. Opgave 2. m = n x M

Opgave 1. n = m / M. e 500 mg soda (Na 2CO 3) = 0,00472 mol. Opgave 2. m = n x M Hoofdstuk 8 Rekenen met de mol bladzijde 1 Opgave 1 n = m / M a 64,0 g zuurstofgas (O 2) = 2,00 mol (want n = 64,0 / 32,0) enz b 10,0 g butaan (C 4H 10) = 0,172 mol c 1,00 g suiker (C 12H 22O 11) = 0,00292

Nadere informatie

Tentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.304/065, 17:30-20:30/21:30, 6 feb 2014

Tentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.304/065, 17:30-20:30/21:30, 6 feb 2014 Tentamen Chemische Binding NWI-MOL056 Prof. dr. ir. Gerrit C. Groenenboom, HG00.304/065, 17:30-20:30/21:30, 6 feb 2014 Vraag 1: Moleculaire orbitalen diagram voor NO 1a. MaakeenMOdiagramvoorNO,inclusiefdecoreMOs.

Nadere informatie

WATER. Krachten tussen deeltjes. Intramoleculaire en intermoleculaire krachten

WATER. Krachten tussen deeltjes. Intramoleculaire en intermoleculaire krachten WATER Krachten tussen deeltjes Intramoleculaire en intermoleculaire krachten Intramoleculaire en intermoleculaire krachten De atomen in een molecuul blijven samen door intramoleculaire krachten (atoombinding)

Nadere informatie

Uitwerkingen Basischemie hoofdstuk 2

Uitwerkingen Basischemie hoofdstuk 2 Uitwerkingen Basischemie hoofdstuk 2 Opgave 2.1 Opgave 2.2 Elementen leren Maak met de afbeeldingen 2.1A en 2.1B kaartjes met aan de ene kant de naam van het element en aan de andere kant het symbool en

Nadere informatie

Toegepaste Quantumchemie NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015

Toegepaste Quantumchemie NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015 NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015 Vraag 1: Lewis zuren en basen en HSAB theorie Volgens de HSAB theorie zijn kleine atomen

Nadere informatie

Uitwerkingen opgaven zelfstudie

Uitwerkingen opgaven zelfstudie Uitwerkingen opgaven zelfstudie Spiro Ea/ RT 1. a. We zijn op zoek naar k 2a /k 1. Gegeven is dat een willekeurige k proportioneel afhankelijk is van e. Ea/ RT Dit wil zeggen dat k gelijk is aan een constante

Nadere informatie

4 11 juni EINDTOETS THEORIE antwoordmodel

4 11 juni EINDTOETS THEORIE antwoordmodel 29 e ATIALE SCEIKUDELYMPIADE 4 juni 2008 EIDTETS TERIE antwoordmodel maandag 9 juni 2008, 8.30 2.30u Deze eindtoets bestaat uit 32 deelvragen verdeeld over 7 opgaven Bij deze toets hoort een antwoordblad

Nadere informatie

Bij het opstellen van de Lewisstructuur houd je rekening met de octetregel en het aantal valentie-elektronen.

Bij het opstellen van de Lewisstructuur houd je rekening met de octetregel en het aantal valentie-elektronen. Scheikunde SE4 Hoofdstuk 12 Paragraaf 2 Begrippenlijst: Valentie-elektronen: De elektronen in de buitenste schil van de atomen. Lewisstructuur: Elektronenformule. Octetregel: In elke schil van de atoom

Nadere informatie

Stoffen, structuur en bindingen

Stoffen, structuur en bindingen Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken

Nadere informatie

TENTAMEN. Van Quantum tot Materie

TENTAMEN. Van Quantum tot Materie TENTMEN Van Quantum tot Materie Prof. Dr. C. Gooijer en Prof. Dr. R. Griessen Vrijdag 22 december 2006 12.00-14.45 Q105/ M143/ C121 Dit schriftelijk tentamen bestaat uit 5 opdrachten. Naast de titel van

Nadere informatie

LEERPL AN LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN

LEERPL AN LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN Hoofdstuk 2: De Chemische binding... 2 1. Inleiding: de covalente binding... 2 2. Lewisvoorstellingen... 3 3. Valentiebindingstheorie.... 8 4. Mesomerie... 6 5. Ruimtelijke bouw en hybridisatie van moleculen...

Nadere informatie

KLASTOETS GRAAD 11. FISIESE WETENSKAPPE: CHEMIE Toets 4: Materie en materiale 1

KLASTOETS GRAAD 11. FISIESE WETENSKAPPE: CHEMIE Toets 4: Materie en materiale 1 KLASTOETS GRAAD FISIESE WETENSKAPPE: CHEMIE Toets 4: Materie en materiale PUNTE: 45 TYD: uur INSTRUKSIES EN INLIGTING. Beantwoord AL die vrae. 2. Nieprogrammeerbare sakrekenaars mag gebruik word. 3. Toepaslike

Nadere informatie

Intermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION-

Intermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION- Intermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION- DIPOOLINTERACTIE EN HYDRATATIE, DIPOOL-DIPOOLINTERACTIE, WATERSTOFBRUG, LONDONINTERACTIE Paragrafen of subparagrafen

Nadere informatie

5 Formules en reactievergelijkingen

5 Formules en reactievergelijkingen 5 Formules en reactievergelijkingen Stoffen bestaan uit moleculen en moleculen uit atomen (5.1) Stoffen bestaan uit moleculen. Een zuivere stof bestaat uit één soort moleculen. Een molecuul is een groepje

Nadere informatie

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2018

SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2018 SCHEIKUNDEOLYMPIADE 018 CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van 15 tot en met 7 januari 018 Deze voorronde bestaat uit 0 meerkeuzevragen verdeeld over 8 onderwerpen en opgaven met in totaal

Nadere informatie

Algemene Scheikunde. Academiejaar

Algemene Scheikunde. Academiejaar 1 Algemene Scheikunde Academiejaar 2013-2014 2 Deel 1 Bouw van de materie 3 I. Inleidende begrippen Scheikunde bestudeert materie eigenschappen van materie veranderingen van materie energieveranderingen

Nadere informatie

Chemie: oefeningen zuren, hydroxiden en zouten

Chemie: oefeningen zuren, hydroxiden en zouten Chemie: oefeningen zuren, hydroxiden en zouten Teken de structuurformule van salpeterigzuur HNO 2 en van salpeterzuur HNO 3 : Doevoor jezelf telkens ook de controles! Controles HNO 2 : - 2x6 e - (2 O)

Nadere informatie

Ionen-ionbinding-ionrooster

Ionen-ionbinding-ionrooster Ionen-ionbinding-ionrooster Om op onderstaande vraag een antwoord te kunnen geven, gaan we beginnen met enkele voorbeelden. 1. Wat zijn ionen? Vul de elektronenconfiguraties aan van onderstaande elementen.

Nadere informatie

namen formules ionogene stoffen van Als je de negatieve ionen (behalve OH - ) koppelt aan H + - ionen ontstaan verbindingen die men zuren noemt.

namen formules ionogene stoffen van Als je de negatieve ionen (behalve OH - ) koppelt aan H + - ionen ontstaan verbindingen die men zuren noemt. namen en formules van ionogene stoffen CH 3 COO - acetaat afkomstig van azijnzuur (ethaanzuur) C 2 O 4 samengestelde ionen HC 2 O 4 - oxalaat beide afkomstig van oxaalzuur (ethaandizuur) waterstofoxalaat

Nadere informatie

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media Hoofdstuk 5 Chemische reacties bladzijde 1 Opgave 1 Maak de volgende reactievergelijkingen kloppend: a C 3H 8O 2 4 O 2 3 CO 2 4 H 2O b P 4 5 O 2 6 H 2O 4 H 3PO 4 c 4 Al 3 O 2 2 Al 2O 3 d 2 Fe 3 Cl 2 2

Nadere informatie

INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 1: INLEIDING MOLECULEN EN ATOMEN

INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 1: INLEIDING MOLECULEN EN ATOMEN INTRODUCTIECURSUS BOUWCHEMIE HOOFDSTUK 1: INLEIDING MOLECULEN EN ATOMEN 1 OVERZICHT 1. Zuivere stof, moleculen en atomen 1. Moleculeformules 2. Elementen 3. Atoomtheorie 4. Atoommassa 5. Moleculemassa

Nadere informatie

Inhoud LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN. De leerlingen kunnen

Inhoud LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN. De leerlingen kunnen Inhoud Hoofdstuk1: Atoombouw... 1. Inleiding.... Het spectrum van waterstof en het atoommodel van Bohr... 5 3. Het atoommodel van BohrSommerfeld.... 9 4. Elektronenconfiguratie... 1 5. Het periodiek systeem...

Nadere informatie

Fosfor kan met waterstof reageren. d Geef de vergelijking van de reactie van fosfor met waterstof.

Fosfor kan met waterstof reageren. d Geef de vergelijking van de reactie van fosfor met waterstof. 1 Een oplossing van zwavelzuur en een oplossing van bariumhydroxide geladen beide elektriciteit. Wordt bij de zwavelzuuroplossing een oplossing van bariumhydroxide gedruppeld, dan neemt het elektrisch

Nadere informatie

Inhoud LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN. De leerlingen kunnen

Inhoud LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN. De leerlingen kunnen Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Het spectrum van waterstof en het atoommodel van Bohr... 5 3. Het atoommodel van BohrSommerfeld... 8 4. Elektronenconfiguratie... 10 5. Het periodiek systeem... 11 5.1. Historiek...

Nadere informatie

Toegepaste Quantumchemie NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015

Toegepaste Quantumchemie NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015 NWI-MOL106 Prof. G. C. Groenenboom en Prof. F. M. Bickelhaupt, HG00.068/HG00.310, 8:30-11:30/12:30, 28 okt 2015 Vraag 1: Lewis zuren en basen en HSAB theorie Volgens de HSAB theorie zijn kleine atomen

Nadere informatie

Bepaal het atoomskelet van de verbinding

Bepaal het atoomskelet van de verbinding MODULE 2 Bijlage 1 Stappenplan voor het schrijven van een goede Lewisformule Het vinden van een goede lewisformule voor een gegeven brutoformule is niet altijd eenvoudig. Bijna altijd kan je aan de hand

Nadere informatie

Tentamen Anorganische Chemie I

Tentamen Anorganische Chemie I Tentamen Anorganische Chemie I, 29maart2006 Tentamen Anorganische Chemie I 29-3-2006 Het tentamen bestaat uit vijf onderdelen (A, B, C, D en E). De eerste tien vragen /ijn meerkeuze vragen, het is hierbij

Nadere informatie

Werkblad: chemische bindingen

Werkblad: chemische bindingen Werkblad: chemische bindingen IPad-sessie Bij het invullen van dit werkblaadje ga je regelmatig gebruik moeten maken van een IPad. Hieronder volgt een korte uitleg over het gebruik van de IPad. Handleiding:

Nadere informatie

Elementen; atomen en moleculen

Elementen; atomen en moleculen Elementen; atomen en moleculen In de natuur komen veel stoffen voor die we niet meer kunnen splitsen in andere stoffen. Ze zijn dus te beschouwen als de grondstoffen. Deze stoffen worden elementen genoemd.

Nadere informatie

Leerplan LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen SET 1,2,3 5 een covalente binding beschrijven als een interactie tussen atoomorbitalen.

Leerplan LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen SET 1,2,3 5 een covalente binding beschrijven als een interactie tussen atoomorbitalen. Hoofdstuk 2:de chemische binding... 2 1. De Covalente binding... 2 2. Lewisvoorstellingen... 3 3. Theoriën omtrent de vorming van een atoombinding.... 6 3.1. Valentiebindingstheorie... 6 3.2. Molecuulorbitaaltheorie

Nadere informatie

Gegeven is volgende niet-uitgebalanceerde reactievergelijking waarin X de formule van een verbinding voorstelt:

Gegeven is volgende niet-uitgebalanceerde reactievergelijking waarin X de formule van een verbinding voorstelt: Chemie Vraag 1 Gegeven is volgende niet-uitgebalanceerde reactievergelijking waarin X de formule van een verbinding voorstelt: CS2 + X + KOH K2SO4 + K2CO3 + KCl + H2O De hoeveelheden (in mol) van de betrokken

Nadere informatie

H10 Analyse. H10.2 Spectroscopie. H10.3 Spectrofotometrie. H10.4 Kwantitatieve analyse. H10.5 Chromatografie

H10 Analyse. H10.2 Spectroscopie. H10.3 Spectrofotometrie. H10.4 Kwantitatieve analyse. H10.5 Chromatografie H10 Analyse H10.2 Spectroscopie Een spectroscopie (licht) gaat via golflengtes. De eenheid op de x as is 1 /nm. Sommige stoffen of deeltjes adsorberen fotonen met specifieke golflengten. Dit gebeurt omdat

Nadere informatie

Inleiding 15. Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17

Inleiding 15. Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17 Inhoud Inleiding 15 Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17 Reeks I.1: wiskunde 17 Reeks I.2: fysica 19 Reeks I.3: gemengd 19 Antwoorden 21 Hoofdstuk 1 De samenstelling van de materie

Nadere informatie

vraag A B C D Eventuele illustratie 1s 2, (2sp 2 ) 5, 2p x 1. Het aantal neutronen en electronen. De som van het aantal protonen en neutronen.

vraag A B C D Eventuele illustratie 1s 2, (2sp 2 ) 5, 2p x 1. Het aantal neutronen en electronen. De som van het aantal protonen en neutronen. kla ar vraag A B C D Eventuele illustratie 1 Vraag 1. Wat is de electronenconfiguratie van een zuurstof atoom in 2? 1 Vraag 10 Wat zegt het massagetal van een element (atoom)? 1 Vraag 11. atriumsulfaat

Nadere informatie

Voorkennis chemie voor 1 Ba Bio-ir, Chemie, Fysica en sterrenkunde

Voorkennis chemie voor 1 Ba Bio-ir, Chemie, Fysica en sterrenkunde Onderstaand overzicht geeft in grote lijnen weer welke kennis er van je verwacht wordt bij aanvang van een studie bachelor Bio-ingenieurswetenschappen, Chemie of Fysica en Sterrenkunde. Klik op een onderdeel

Nadere informatie

5-1 Moleculen en atomen

5-1 Moleculen en atomen 5-1 Moleculen en atomen Vraag 1. Uit hoeveel soorten moleculen bestaat een zuivere stof? Vraag 2. Wat is een molecuul? Vraag 3. Wat is een atoom? Vraag 4. Van welke heb je er het meeste: moleculen of atomen?

Nadere informatie

Wednesday, 28September, :13:59 PM Netherlands Time. Chemie Overal. Sk Havo deel 1

Wednesday, 28September, :13:59 PM Netherlands Time. Chemie Overal. Sk Havo deel 1 Chemie Overal Sk Havo deel 1 Website van de methode www.h1.chemieoveral.epn.nl Probeer thuis of het werkt. Aanbevolen browser: internet explorer Neem onderstaande tabel over en rond af Atoomsoort Zuurstof

Nadere informatie

Hoofdstuk 3-5. Reacties. Klas

Hoofdstuk 3-5. Reacties. Klas Hoofdstuk 3-5 Reacties Klas 3 MOLECUULFORMULES OPDRACHT 1: MOLECUULFORMULES LEVEL 1 A H 2O C 2H 6 C C 2H 6O D CO 2 E F C 4H 8O CHN OPDRACHT 2: MOLECUULFORMULES LEVEL 1 A HNO C 3H 6O C C 2H 2 D C 6H 5NO

Nadere informatie

Cursus Chemie 5-1. Hoofdstuk 5: KWANTITATIEVE ASPECTEN VAN CHEMISCHE REACTIES 1. BELANGRIJKE BEGRIPPEN. 1.1. Relatieve Atoommassa (A r)

Cursus Chemie 5-1. Hoofdstuk 5: KWANTITATIEVE ASPECTEN VAN CHEMISCHE REACTIES 1. BELANGRIJKE BEGRIPPEN. 1.1. Relatieve Atoommassa (A r) Cursus Chemie 5-1 Hoofdstuk 5: KWANTITATIEVE ASPECTEN VAN CHEMISCHE REACTIES 1. BELANGRIJKE BEGRIPPEN 1.1. Relatieve Atoommassa (A r) A r = een onbenoemd getal dat de verhouding weergeeft van de atoommassa

Nadere informatie

ANTWOORDEN TENTAMEN. Van Quantum tot Materie

ANTWOORDEN TENTAMEN. Van Quantum tot Materie ANTWOORDEN TENTAMEN Van Quantum tot Materie Prof. Dr. C. Gooijer en Prof. Dr. R. Griessen Januari 13, 2005 18.30-21.30 KC 137 Dit schriftelijk tentamen bestaat uit 6 opdrachten. Na de titel van elk opdracht

Nadere informatie

Voorkennis chemie voor 1 Ba Biologie

Voorkennis chemie voor 1 Ba Biologie Onderstaand overzicht geeft in grote lijnen weer welke kennis er van je verwacht wordt bij aanvang van een studie bachelor Biologie. Klik op een onderdeel om een meer gedetailleerde inhoud te krijgen van

Nadere informatie

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2016

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2016 NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE 2016 CORRECTIEMODEL VOORRONDE 2 af te nemen in de periode van 23 tot en met 30 maart 2016 Deze voorronde bestaat uit 20 meerkeuzevragen verdeeld over 9 onderwerpen en 3 opgaven

Nadere informatie

Reacties en stroom 1

Reacties en stroom 1 Reacties en stroom 1 Elektronenoverdracht (1) Een bekende reactie is: 2 Na(s) + Cl 2 (g) 2 NaCl(s) (oude notatie: Na + Cl - ) Hierbij is sprake van elektronenoverdracht. Dit kan als volgt worden voorgesteld:

Nadere informatie

Uitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 15 Elektrochemie bladzijde 1

Uitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 15 Elektrochemie bladzijde 1 Hoofdstuk 15 Elektrochemie bladzijde 1 Opgave 1 Welke halfreactie kan men verwachten in de volgende gevallen? a Br ionen bij een positieve elektrode Br kan gemakkelijk elektronen afstaan, is dan reductor:

Nadere informatie

PbSO 4(s) d NH 4Cl + KOH KCl + H 2O + NH 3(g) NH 4. + OH - NH 3(g) + H 2O e 2 NaOH + CuCl 2 Cu(OH) 2(s) + 2 NaCl

PbSO 4(s) d NH 4Cl + KOH KCl + H 2O + NH 3(g) NH 4. + OH - NH 3(g) + H 2O e 2 NaOH + CuCl 2 Cu(OH) 2(s) + 2 NaCl Hoofdstuk 11 Chemische reacties bladzijde 1 Opgave 1 De ionen die in water ontstaan: a NaCl Na Cl - b AgNO 3 Ag - NO 3 c (NH 4) 2SO 4 2 NH 4 SO 4 d KOH K OH - e NiSO 4 Ni 2 SO 4 Opgave 2 Schrijf de volgende

Nadere informatie

Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat?

Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat? Chemie Vraag 1 Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat? 1 : 1 : 4 2 : 1 : 4 2 : 3 : 12 3 : 2 : 8 Chemie: vraag 1 Chemie Vraag 2 Welke

Nadere informatie

Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat?

Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat? Chemie Vraag 1 Wat is de verhouding tussen de aantallen atomen van de elementen Mg, P en O in magnesiumfosfaat? 3 : 2 : 8 2 : 3 : 12 2 : 1 : 4 1 : 1 : 4 Chemie: vraag 1 Chemie Vraag 2 Welke

Nadere informatie

1 Algemene begrippen. THERMOCHEMIE p. 1

1 Algemene begrippen. THERMOCHEMIE p. 1 TERMOCEMIE p. 1 1 Algemene begrippen De chemische thermodynamica bestudeert de energieveranderingen en energieuitwisselingen bij chemische processen. Ook het voorspellen van het al of niet spontaan verloop

Nadere informatie

Reactiemechanismen bij halogeenalkanen versie (2)

Reactiemechanismen bij halogeenalkanen versie (2) Reactiemechanismen bij halogeenalkanen samenvatting versie 17-1-2016 (2) Inhoud 1. Vorming van reactieproducten... 2 2. Elektrofiel en nucleofiel... 2 3. Polariteit van een covalente binding... 2 4. Verbreken

Nadere informatie

Scheikunde Samenvatting H4+H5

Scheikunde Samenvatting H4+H5 Scheikunde Samenvatting H4+H5 Hoofdstuk 4 4.2 Stoffen worden ingedeeld op grond van hun eigenschappen. Er zijn niet-ontleedbare stoffen en ontleedbare stoffen. De niet-ontleedbare stoffen zijn verdeeld

Nadere informatie

Atoommodel van Rutherford

Atoommodel van Rutherford Samenvatting scheikunde havo 4 hoofdstuk 2 bouwstenen van stoffen 2.2 de bouw van een atoom Atoommodel val Een atoom is een massief bolletje. Elk atoomsoort heeft zijn eigen Dalton afmetingen Ook gaf hij

Nadere informatie

1 Si + 1 O 2 1 SiO 2 4 Al + 3 O 2 2 Al 2 O 3 4 Fe + 3 O 2 2 Fe 2 O 3 2 Mg + 1 O 2 2 MgO

1 Si + 1 O 2 1 SiO 2 4 Al + 3 O 2 2 Al 2 O 3 4 Fe + 3 O 2 2 Fe 2 O 3 2 Mg + 1 O 2 2 MgO 1 ANORGANISCHE STOFFEN 1.B.1 Metaaloxiden: voorgetallen 1 Si + 1 O 2 1 SiO 2 4 Al + 3 O 2 2 Al 2 O 3 4 Fe + 3 O 2 2 Fe 2 O 3 2 Mg + 1 O 2 2 MgO 1.B.2 Nietmetaaloxiden: voorgetallen Onvolledig: 2 C + 1

Nadere informatie

Hertentamen Algemene en Anorganische Chemie. 07 januari 2011

Hertentamen Algemene en Anorganische Chemie. 07 januari 2011 Hertentamen Algemene en Anorganische Chemie 07 januari 2011 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie

Nadere informatie

1 XIII. Oplosbaarheid

1 XIII. Oplosbaarheid XIII. Oplobaarheid 1 3 4 Oploen van ionaire verbindingen in water: het oplobaarheidprodut 5 oploen: Ca (v) Ca (aq) - (aq) neerlaan: Ca (aq) - (aq) Ca (v) evenwihtintelling: Ca (v) Ca (aq) - (aq) verzadigde

Nadere informatie

Database scheikunde havo- vwo

Database scheikunde havo- vwo Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Ralph Meulendijks 26 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67127 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

SCHEIKUNDE KLAS 3 REACTIES SKILL TREE

SCHEIKUNDE KLAS 3 REACTIES SKILL TREE SKILL TREE MOLECUULFORMULES OPDRACHT 1: MOLECUULFORMULES LEVEL 1 A H 2 O C 2 H 6 C C 2 H 6 O D CO 2 E F C 4 H 8 O CHN OPDRACHT 2: MOLECUULFORMULES LEVEL 1 A HNO C 3 H 6 O C C 2 H 2 D C 6 H 5 NO E C 5 H

Nadere informatie

Klas 4 GT. Atomen en ionen 3(4) VMBO-TG

Klas 4 GT. Atomen en ionen 3(4) VMBO-TG Klas 4 GT Atomen en ionen 3(4) VMBO-TG De kracht van het atoom Een atoom bevat enorme krachten proefwerkstof Proefwerk 14-10-05 Nask2 3(4) VMBO TG deel B hoofdstuk3 Hoofdstuk 4 atomen en ionen blz2 tot

Nadere informatie

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN MAVO-4 I EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 MAVO-4 Woensdag 8 mei, 9.00 11.00 NATUUR-EN SCHEIKUNDE II (Scheikunde) OPEN VRAGEN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 5 OPGAVEN

Nadere informatie

SPELLEN:

SPELLEN: SPELLEN:http://chemieleerkracht.be/experimenten/3%20Periodiek%20systeem/3.2.%20Did%2 0materiaal/spellen/Het%20periodiek%20systeemspel84.pdf Materiaal: - Rad - Opdrachtenblad - Tipkaartjes - Letterkaartjes

Nadere informatie

Tentamen Algemene en Anorganische Chemie. 02 november 2010

Tentamen Algemene en Anorganische Chemie. 02 november 2010 Tentamen Algemene en Anorganische Chemie 02 november 2010 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019 l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 15 april 2019 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Tentamen Algemene en Anorganische Chemie

Tentamen Algemene en Anorganische Chemie Tentamen Algemene en Anorganische Chemie 26 oktober 2009 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, een spiekbriefje, een Periodiek

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde H3 Reacties

Samenvatting Scheikunde H3 Reacties Samenvatting Scheikunde H3 Reacties Samenvatting door L. 710 woorden 7 december 2016 6,8 24 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde Hoofdstuk 3: Reacties 3.2 Kenmerken van een chemische

Nadere informatie

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? KAlSO4 KAl(SO4)2 K3Al(SO4)2

Nadere informatie