Spiegelavond DM. zorg op maat en gezond gedrag

Transcriptie

1 Spiegelavond DM zorg op maat en gezond gedrag

2 Kwaliteit van leven?

3 Kwaliteit van leven 2 e 1 e 0 e

4 Kwaliteit van leven 2 e 1 e 0 e

5 Zorg op maat 2 e 1 e 0 e

6

7 Programma Focus in de keten Frits Cleveringa Patiënten met lage SES Henk Bilo Koolhydraatarme voeding Danielle Westerman Workshops Afsluiting

8 Medrie Regio Zwolle Spiegelavond Diabetes 2015 Focus in de keten Diabetes Mellitus Frits Cleveringa Medrie Regio Zwolle

9 Inhoud Resultaten 2014 Patiënt tevredenheid onderzoek Resultaten Prisma Destine Medrie Regio Zwolle

10 Trend getallen 95% beoordeeld

11 Populatiegegevens gespiegelde patiënten

12 Uitslagen procesparameters

13 Uitslagen prestatieparameters

14 HbA1c bij patiënten (93%)

15 LDL en statinegebruik

16 Bloeddrukgegevens

17 BMI en metformine gebruik

18 Trendlijnen

19 Trendlijnen

20 Trendlijnen

21 Procesindicatoren landelijk

22 Uitkomstindicatoren landelijk

23 Ineen Indicatoren 2015 MDRD bepaald in de afgelopen 12 maanden: Vereist 90% regio: 93% Funduscontrole in de afgelopen 24 maanden: Vereist 80% regio: 86% Voetonderzoek verricht in de afgelopen 12 mnd: Vereist 80% regio: 90% 19 praktijken (13%) scoren op 1, 2 of 3 proces indicatoren beneden de door Ineen gestelde norm (2, 6, 11) Medrie Regio Zwolle

24 Proefschrift: kwaliteit Zorggroepen Goed: Organisatie van zorg (71.9%) zorgprogramma (83.3%) Management van prestatie indicatoren Lage score: Patiёntgerichtheid (46.7%) patiёntbetrokkenheid (18.2%) Medrie Regio Zwolle

25 Patiënt tevredenheid onderzoek Medrie Regio Zwolle

26 Patiënt tevredenheid onderzoek Medrie Regio Zwolle

27 Patiënt tevredenheid onderzoek Opvallend: Europep: patiënten zijn tevreden over de zorg Vrouw, hogere BMI en slechter HbA1c beoordelen kwaliteit slechter Gezondheidstoestand EQ-VAS: goed WHO-5 Kwaliteit van leven goed Bij 25% aanwijzingen voor depressie Verminderd welzijn: vrouw, jonger en BMI hoger Self-efficacy is laag bij > 40% Medrie Regio Zwolle

28 Is depressie relevant? Ja Waarom? Overlijden eerder moeilijker om DM te reguleren Meer problemen slechtere therapie trouw sociaal minder vaardig Typering: Met name inactieve vrouwen zonder werk en ze hebben meer complicaties van DM Medrie Regio Zwolle

29 Patient Activation Measure: level 1 Patiënt karakteristieken Voelt zich niet verantwoordelijk voor zijn of haar eigen gezondheid Lukt niet om aandacht te besteden aan gezondheid naast alle andere verplichtingen in het dagelijks leven Geen vertrouwen dat hij/zij kan bijdragen aan eigen gezondheid Moeite met oplossen van problemen Lage PAM score slechte kwaliteit van leven Medrie Regio Zwolle

30 Diabeteszorg 2015 en daarna Doel: verbeteren kwaliteit van leven Insteek: verbeteren zelfregie Waarom veranderen? Diabetes epidemie Meer zorg op maat Met zelfregie is de patiënt beter af Leuker voor POH en HA Medrie Regio Zwolle

31 Prisma resultaten Voorbeeld van een programma om zelfregie te stimuleren Medrie Regio Zwolle

32 Proces gedragsverandering Ziekte cognities Emoties Gedrag Risicoprofiel Vertrouwen eigen kunnen Minder eten Anders eten Meer bewegen Medicijnen goed innemen HbA1c Bloeddruk Cholesterol BMI Roken Stemming

33 Wat kunnen we beïnvloeden? Ziekte Cognities Emoties Gedrag Risicoprofiel Vertrouwen eigen kunnen

34 Onderzoeksgroep N=297 M of N % of SD Geslacht: Man % Etniciteit: Nederlandse afkomst % Lagere opleiding (N=289) ,5% Leeftijd (jaren) Diabetesduur (jaren) 7, Behandeling: insuline 48 16,2% 1 of meer complicaties 76 25,6% 2 of meer co-morbiditeiten ,1%

35 Baseline N=297 M SD of % HbA1c Systolische bloeddruk Diastolische bloeddruk BMI Cholesterol 50,9 135,7 78,5 29,9 4,2 7,75 13,5 8,1 4,7 1,3 Verminderde stemming WHO < ,6% Roken (n=291) 28 9,6% 35

36 Eerdere educatie en verwachtingen 92,2% geef niet eerder een cursus/ informatiebijeenkomst bijgewoond over diabetes 97,3% van de deelnemers lijk het nuttig om de PRISMA cursus te volgen. 85,5% wil graag de diabetes zoveel mogelijk zelf regelen. 1 jaar na de cursus is dit 94,4%

37 Uitkomsten per deelgebied Ziekte Cognities Emoties Gedrag Risicoprofiel Vertrouwen eigen kunnen

38 Uitkomsten Prisma Ziekte cognities emoties Vertrouwen eigen kunnen gedrag risicoprofiel Coherente ziekte cognities verbeteren: 1. ernst, 2. inhoud, 3. eigen invloed Verbetering kennis risicoprofiel/waardes Stabiel Verbetering stemming WHO<50 groep Geen verandering Verbetering houden aan dieet Verbetering bewegen, terugval na 6mnd Verbetering voetzorg Verbetering zelfcontrole insuline groep HbA1c in risicogroep gaat omlaag Bloeddruk in risicogroep daalt BMI veranderd niet Medrie Regio Zwolle

39 Aanbevelingen Prisma Meer aandacht voor bewegen Nadruk op afvallen Medrie Regio Zwolle

40 Destine 256 patiënten geïncludeerd 126 in elke groep Focus groepen na de zomer gepland Observaties consulten, verandering gedrag POH en patiënt Therapie trouw wordt in kaart gebracht Medrie Regio Zwolle

41 Mogelijkheden verbeteren zelfregie Keer Diabetes om Diabetes Challenge Bas van der Goor Prisma Destine/e-health Volg de workshops! Medrie Regio Zwolle

42 Patiënten met een lage social economische status (SES): extra aandacht Henk Bilo, Jan Evert Heeg Medrie Zwolle Spiegelavonden 2015

43 Laagste vs hoogste SES en leefstijl (2012)

44 Laagste vs hoogste SES en ziektes (2012)

45 Opleidingsniveau ( SES) en kans op DM type 2

46 SES en mortaliteit bij DM type 2 Hazard ratio total mortality* Primary school 3.02 (95%CI ) Lower secondary education 2.01 (95%CI ) Secondary education 2.59 (95%CI ) Tertiary education 1 *Corrected for age, gender, BMI, working status, smoking, diabetes duration, macrovascular complications Landman, 2013

47 Prevalentie (2012) van 1 chronische aandoeningen per opleidingsniveau per leeftijdsgroep: al op jonge leeftijd verschil

48 Prevalentie (2012) van multimorbiditeit (van 2 chronische aandoeningen) per opleidingsniveau per leeftijdsgroep

49

50 PAM-13 / zelf management / health illiteracy Hoe ouder, hoe lager de score Hoe lager de SES, des te lager de score Hoe lager de score, des te hoger de zorgkosten ( hoger)

51 Conclusies Patiënten met lage SES: 1. Lopen hoger risico op chronische aandoeningen, o.a. DM 2. Kennen meer ziektejaren 3. Overlijden eerder 4. Behoeven extra aandacht in de diabeteszorg 3. Hebben maatwerk nodig in informatie en communicatie

52 Lilian Cazemier, praktijkverpleegkundige en Daniëlle Westerman, diëtist Samen kunnen we diabetes2 omkeren en kostenbesparend werken Een mooie uitdaging in de samenwerking!

53 Filmpje keerdiabetesom.nl 3 min Nieuwe NDF Voedingsrichtlijn 2015 bij DM, verschillen met de NDF voedingsrichtlijn DM uit 2010 Casus bespreking Koolhydraatbeperking en het belang van samenwerking disciplines

54 2010: Hoog percentage koolhydraten Geen verschil in glykemische index Vetbeperking Transvet en verzadigd vet in 1 adem genoemd 2015: Koolhydraatbeperking Lage glykemische index beter voor glucoseregulatie Geen vetbeperking, vetzuursamenstelling is belangrijker Transvet afzonderlijk afgeraden Verzadigd vet niet meer per definitie slecht Volle zuivelproducten, koffie en vitamine D beschermend bij DM2

55 Conclusies diabetes type 2 Verschillende voedingspatronen zijn geschikt als preventie: Mediterraan laag glycemische index Koolhydraatbeperkt Leg nadruk op kwaliteit voeding, pas het individueel aan en adviseer de juiste hoeveelheid energie.

56 Conclusie koolhydraten Het vervangen van hoog-glycemische producten door laagglycemische producten geeft een verbetering van de glucoseregulatie > beperking in geraffineerde zetmeelrijke voedingsmiddelen > beperking van producten met veel vrije suikers (nieuwe WHO-richtlijn: max. 5 en% uit vrije suikers) Mensen met diabetes hebben baat bij het verminderen van hun inname van gezoete dranken (frisdrank, vruchtensap) om gewichtstoename te voorkomen en verslechteren van het cardiovasculair risicoprofiel te voorkomen

57 Conclusies vetten Het type vetzuur is belangrijker dan de totale vetinname onverzadigde vetten hebben de voorkeur boven verzadigde vetten (m.u.v. volle zuivel) en transvetten Het gebruik van meer voedingsmiddelen rijk aan omega-3 vetzuren zoals visvetzuren (EPA en DHA) en alpha-linoleenzuur (o.a. noten) verlaagt bij mensen met diabetes de cholesterolwaarden

58 Conclusie eiwitten Voor mensen met diabetes (al dan niet met diabetische nefropathie) is er niet genoeg bewijs om een ideale hoeveelheid eiwit te adviseren voor het optimaliseren van glucosewaarden, het verbeteren van cardiovasculaire risicofactoren of beïnvloeden van nierfunctie Aanbeveling: Er is geen reden om een voedingspatroon met meer eiwitrijke producten (zoals bij laag koolhydraat voedingspatroon) af te raden.

59 Volledige tekst van de nieuwe voedingsrichtlijn

60 CASUS 44 jarige man Lengte 2,01m, gewicht 127kg, BMI=31,4, Taille 118cm Bolle buik, slanke benen, anamnese: gebruikt veel transvet, 250gram KH per dag verdeeld over 6 momenten. Gestart met 2x daags 500mg Metformine Nuchter HbA1c Ratio TG TC LDL HDL Bloeddruk Gewicht Taille Start: 12,1 72 8,2 4,2 6,8 4,1 0,8 155/ Na5mnd: 6,2 40 5,4 2,2 6,7 4,2 1,2 118/ Koolhydraatbeperking, geen energiebeperkt Metformine is gestopt na 5 maand.

61 CASUS 69 jarige man Lengte 1.85m gewicht 110kg BMI=32,6. Al jarenlang deed meneer energiebeperkt dieet, bolle buik bleef, afvallen ging de laatste jaren niet meer, glucosewaarden stegen einde vorig jaar, meneer was ten einde raad. Nuchter HbA1c Gewicht Taille Start 9, Na 3mnd 6, Na 6mnd 6, Metformine 500mg afgebouwd van 3x daags naar 2x daags Tolbutamide afgebouwd van 4x daags naar 3x daags

62 Koolhydraatbeperking Het belang van een goede samenwerking disciplines Definitie DM Doel diabeet 80% van DM2 in onze praktijk is omkeerbaar door koolhydraatbeperking Koolhydraatbeperking is geen afvaldieet, je behandelt iemand die metabool in de war is, insuline resistent Kostenbesparing

63 Medicatie afbouwen stappenplan Onze ervaringen Goede documentatie HIS/KIS Motiveer je patiënt Metformine: hoeft in principe niet afgebouwd te worden; SU-derivaten (glimepiride, gliclazide, tolbutamide): verminderen! Lang werkend insuline (Lantus, Levemir, Insulatard) direct aanpassen; Mix-insuline (novomix 30): direct aanpassen DPP4-remmers: geven geen hypo Bloeddrukmedicatie en KH beperking

64 Koolhydraatbeperking Focus NIET op NUCHTER! Kijk naar HbA1c NUCHTER daalt pas als buikomvang afneemt LDL kan eerst wat gaan stijgen, maar daalt op termijn wel weer De TC/HDL ratio en TG dalen bij KH beperking SU derivaten snel afbouwen, want deze medicatie stagneert afvalproces, grotere hypo kans en geeft meer honger gevoel! Adviseer geen koolhydraten tussendoor, hierdoor minder vetverbranding bij hoge insuline spiegel, bij trek iets zonder koolhydraten adviseren

65

66 Workshops 1. Koolhydraatarme voeding 2. PRISMA 3. Ehealth 4. Diabetes Challenge

67 Zorg op maat Jij ook?

68