Naar een Cultuurhistorische Ontwikkelvisie Zuidoost Friesland
|
|
- Karel van Dam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Naar een Cultuurhistorische Ontwikkelvisie Zuidoost Friesland 1. Inleiding, opmaat In het Gebiedskader Zuidoost Fryslân heeft het gebied vier permanente speerpunten aangewezen. Een van de vier is Cultuur, Cultuurhistorie en Taal. Teneinde meer focus te krijgen op de vervolgaanpak van het permanente speerpunt Cultuurhistorie is op 19 mei 2011 door het Gebiedsplatform het symposium Cultuurhistorie Zuidoost Fryslân georganiseerd, voor met name bestuurders en politici in het gebied. Belangrijk onderdeel daarin vormde de bestuurlijke context en het debat dat die dag is gevoerd tussen portefeuillehouders van alle vijf gemeenten van Zuidoost Fryslân aangaande de kansen en het ontwikkelpotentieel voor het gebied vanuit dit perspectief. Bij haar vergadering van 24 juni 2011 heeft het Gebiedsplatform ingestemd en voorgenomen om samen te koersen op de vorming van een Ontwikkelvisie Cultuurhistorie Zuidoost Fryslân (eerder genaamd Ontwikkelagenda cultuurhistorie Zuidoost Fryslân). Met het als gebied in samenhang en gezamenlijkheid inzetten van het traject heeft het Gebiedsplatform te kennen gegeven dat de Ontwikkelvisie in zijn opdracht, aanpak en uiteindelijk resultaat niet een vrijblijvend geheel zal zijn. Ontwikkelvisie en Uitvoeringsprogramma Cultuurhistorie Een visie en uitvoeringsprogramma die een meerjarig karakter zullen hebben met als inzet het focussen op die zaken vanuit de cultuurhistorie die (minimaal) gemeentegrens overschrijdende belanghebbenden zal kennen en die bindend zijn voor (minimaal) Zuidoost Fryslân als gebied of voor een deel daarvan. Bij dit laatste wordt ook grensoverschrijdend gekeken, omdat in het symposium is geconstateerd dat, naast een gezamenlijke historie, niet alleen de vijf gemeenten meer gezamenlijks hebben op dit punt, maar ook dat de omliggende gebieden (Drenthe en Overijssel) hiermee onlosmakelijk samenhangen in hun cultuurhistorie en erfgoed. De beoogde ontwikkelvisie mondt uit in een gezamenlijke Uitvoeringsagenda Cultuurhistorie Zuidoost Friesland. Een eenduidig uitvoeringsgerichte agenda op samenhangende, regionale of minimaal bovengemeentelijke schaal met een meerjarig perspectief en looptijd. Cultuurhistorie, wat kun je ermee? In het proces om daartoe te komen zal tevens de vraag worden betrokken van : cultuurhistorie, wat kun je er mee? Waarmee wordt gedoeld op de functie die cultuurhistorie kan hebben in het gebied en binnen de gebiedsontwikkeling van de streek. Hoewel Cultuurhistorie het vertrekpunt is in het voorgenomen ontwikkeltraject, is dat zeker niet het eindpunt. De werkingssfeer zal idealiter in meerdere werkvelden zijn doorwerking hebben zoals Recreatie en Toerisme, Cultuur, Onderwijs, Landschap, Natuur en Leefbaarheid. Als ontwikkelvisie geeft dit een solide basis voor een samenhangende ontwikkeling, dito acties en projecten vanuit Cultuurhistorie Zuidoost Fryslân voor het gebied. Zo nodig en pagina 1
2 mogelijk worden de Ontwikkelvisie en het Uitvoeringsprogramma Cultuurhistorie ZOF uiteindelijk onderdeel van de Streekagenda Zuidoost Fryslân waarin een en ander zijn formele beslag en bestendiging moet vinden. Te volgen proces De aanpak om tot de Ontwikkelvisie en het uitvoeringsprogramma Cultuurhistorie Zuidoost te komen, is stapsgewijs. Dit proces begint met een inventarisatie van de belangrijkste ontwikkelingen in Zuidoost Friesland, die het gebied op unieke wijze in cultuurhistorisch opzicht interessant hebben gemaakt. In de hierna volgende inhoudelijke afbakening, in hoofdzaak van de hand van de historicus Cor Trompetter, vindt u daarvan een eerste aanzet als gezamenlijke, inhoudelijke basis en vertrekpunt voor het te vervolgen traject. 2. Uitgangspunten bij het traject Ontwikkelvisie Cultuurhistorie Zuidoost Friesland Uitgangspunt is dat in een cultuurhistorische ontwikkelvisie van Zuidoost Friesland recht gedaan wordt aan de belangrijkste ontwikkelingen in onze streek, het gebied van de huidige gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Weststellingwerf en relevante grensgebieden, zoals Frederiksoord-Wilhelminaoord en De Oude Venen. Hierbij vatten we het begrip cultuur op in de brede zin: het geheel van menselijke activiteiten die geleid hebben tot de huidige verhouding tussen mens, natuur en landschap. Het moge duidelijk zijn dat deze thematische benadering geen uitputtende opsomming van de geschiedenis van het gebied kan omvatten. Politiek en bestuur zal alleen aan de orde komen wanneer dit van invloed geweest is op de ontwikkeling van de verhouding natuur, mens, landschap. Bij de uitwerking zal specifiek gekeken moeten worden naar de mogelijkheden tot visualisering en presentatie. 3. Inleiding cultuurhistorie Zuidoost Friesland Meer dan welk deel van onze provincie dan ook is de cultuurgeschiedenis van ons gebied de geschiedenis van het landschap. In veel grietenijen in het Noorden en Westen van de provincie is de ruimtelijke structuur vrijwel onveranderd gebleven tussen de late Middeleeuwen en de tweede helft van de twintigste eeuw. De dorpen en steden van de twintigste eeuw zijn dezelfde als omstreeks 1500, de strijd tegen het water is nog steeds dezelfde strijd. Behoudens de aanleg van dijken heeft het landschap door de eeuwen heen hier weinig verandering ondergaan. Dit in tegenstelling tot ons gebied waar de geschiedenis van het landschap zich op een totaal andere wijze heeft voltrokken. Dit samenspel tussen mens en landschap willen we in zes thema s samenvatten. pagina 2
3 4. Thematische invalshoek Thema 1. Van prehistorie tot late middeleeuwen. Het ontstaan van het landschap, natuurlijk en door mensenhand Voor de bewoningsgeschiedenis van ons gebied is de rol van De Lende, De Kuunder/Tsjonger en het Âlddjip, groot geweest. Deze riviertjes, ontstaan aan het einde van de laatste ijstijd verdelen de westelijk uitlopers van het Drents plateau die nu het zuidoosten van Friesland vormen De eerste mensen vestigden zich langs deze riviertjes en begonnen met ontwateren en ontginnen ten behoeve van de landbouw. De door deze activiteiten veroorzaakte maaiveldverlaging zorgde er voor dat ze hoger gelegen gebieden moesten opzoeken, de plaats waar de hedendaagse dorpen zich bevinden. Oude kerkhoven verspreidt over heel Zuidoost Friesland herinneren daar nog aan. Andere dorpen, Brongerga, Kloesewier, zijn zelfs geheel verdwenen. Tot aan de late middeleeuwen was het landschap weliswaar langzamerhand wat veranderd onder invloed van menselijk handelen, maar van een fundamentele verandering van de verhouding mens-natuur was nog geen sprake. In verhouding tot andere gebieden vinden we weinig grootschalige ontginningen. Hoewel er wel enige activiteit van kloosters (Smalle Ee) was, was deze kleiner dan in de veel welvarender grietenijen in het klei- en veenweide gebied. Kenmerkend is wel dat de belangrijke nederzettingen pas zijn ontstaan in de zestiende en zeventiende eeuw: Heerenveen, Drachten, Gorredijk. Voor andere dorpen, zoals Noordwolde en Appelscha, geldt dat het centrum onder invloed van ontwikkelingen na 1600 van plaats is veranderd. De relatie tussen het landschap en de oorspronkelijke bewoners kan samengebracht worden in het eerste thema. Thema 2. Zuidoost Friesland als frontier Al in de Middeleeuwen werd duidelijk dat Zuidoost Friesland een grensgebied was landweren, bijvoorbeeld in Bakkeveen, Elsloo en Blesdijke, herinneren hieraan. Het grens karakter bleek in de tachtigjarige oorlog, toen, totdat Steenwijk en Groningen definitief in Staatse handen waren overgegaan, van Zuidoost Friesland, meer dan andere gebieden van het gewest Friesland in de frontlijn lag. Nog duidelijker werd dit in toen de Friese waterlinie ook daadwerkelijk een redelijk effectieve verdedigingslijn bleek te zijn. Thema 3. De verveningen en de turfcompagnieën van de zeventiende en achttiende eeuw De eerste aanzetten tot de grote verandering vinden we in de zestiende eeuw, toen de turfwinning langzamerhand op gang begon te komen. De zeventiende en achttiende eeuw hebben voor een totale transformatie van het landschap gezorgd in de hoge venen. Alleen de gronden die vanouds bij de boerderijen hoorden bleven onaangetast, maar overal waar geld te verdienen viel met de turfwinning, ging het landschap over de kop, door toedoen van door geldschieters uit het westen van het land gestichte veencompagnieën. De pagina 3
4 Compagnonsvaarten met bijbehorende wijkenstelsels werden gegraven. Wat achterbleef waren gronden waarop zich uitgestrekte heidevelden ontwikkelden. Deze gronden zijn later ten dele, dikwijls na herontginning aan het landbouw areaal toegevoegd. Een andere deel bleef liggen als heide voor het steken van plaggen dat als strooisel in de poststallen gebruikt werd. Plaatselijk gebeurde dit op een schaal die herstel onmogelijk maakte. Hierdoor ontstonden de zandverstuivingsgebieden rond Appelscha, Beetsterzwaag en Bakkeveen. In andere gebieden, zoals de Âlde Feanen, bleef er zompig onland met moerassen over. Thema 4. De natte verveningen van de negentiende eeuw en hun nawerking Terwijl de verveningen die in de zeventiende en achttiende eeuw plaatsvonden met weinig sociale onrust gepaard gingen, was dat in de negentiende eeuw anders. Niet alleen vormde dit opnieuw een grote ingreep in het landschap, in het bijzonder in de dalen van De Lende, De Kuunder/Tsjonger en het Âlddjip maar zorgde ook voor grote sociale onrust. De stakingen in de natte verveningen, ontstaan door erbarmelijke leefomstandigheden, lage lonen en vaak gedwongen winkelnering, zijn bijna synoniem geworden met de sociale strijd en de arbeidersbeweging die vanaf het vierde kwart van de negentiende eeuw in ons gebied zo sterk aanwezig was. De strijd tegen de armoede én de pogingen die gedaan werden ter verlichting van de ellende, zoals de vlechtnijverheid en het ambachtsonderwijs kunnen het vierde thema vormen. Bovendien waren er dorpen ontstaan door achterblijvende veenarbeiders, of door armen waarvoor elders geen plaats was (Jubbega, de Velden rond Noordwolde waar mensen uit de Koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid zich vestigden Noordwolde-Zuid). In beide gevallen leidde dit tot nieuwe bewoning en nieuw grondgebruik. Thema 5. Herenhuizen en lustoorden: de rol van de aristocratie (Oranjewoud, Beetsterzwaag) De rol die de adel gespeeld heeft in ons gebied is een andere geweest dan in veel andere delen van Friesland. Waar het in kleine grietenijen in de zeventiende en achttiende eeuw mogelijk was met relatief weinig grond veel politieke invloed te verwerven was dit in de grote grietenijen van Zuidoost Friesland veel minder het geval. Dit neemt echter niet weg dat er een periode van adellijke bloei geweest is, en er aanzienlijke adellijke bezittingen waren. Zo hebben de Van Harens hun sporen in Weststellingwerf achtergelaten, de Haersma s in Smallingerland. In de negentiende en twintigste eeuw waren het vooral gemengd adellijk burgerlijke families die Beetsterzwaag en Oranjewoud en het bijzondere karakter van het landschap rond deze plaatsen vorm hebben gegeven. De rol van deze aristocratie kan binnen dit thema worden samengevat. Thema 6. Nieuwe bedreigingen nieuwe kansen De laatste grote verandering van het landschap vond in de twintigste eeuw plaats. We kunnen hier verschillende fase in onderscheiden. De kanaliseringen van De Tsjonger/Kuunder (1887/1888) en De Lende in de jaren 20, de DUW projecten uit de jaren 30, de woningsaneringen uit de jaren 50 en de ruilverkavelingen uit de tweede helft van de 20 ste eeuw hebben tezamen met de opkomst van de grootschalige landbouw gezorgd voor pagina 4
5 een nieuwe transformatie van het landschap. Hiernaast hebben bevolkingsgroei en industriële ontwikkelingen grote delen van de gemeenten Heerenveen en Smallingerland blijvend veranderd, waarbij slechts in beperkte mate aandacht geweest is voor het behoud van cultuurhistorische elementen. Tenslotte is er de tegenbeweging van het ROM gekomen, waarin naar een nieuwe evenwicht tussen menselijk ingrijpen en natuurlijke omgeving wordt gezocht. Notitie van de hand van historicus dr. Cor Trompetter: gebiedsprofiel van Zuidoost-Fryslân ten behoeve van de Ontwikkelagenda Cultuurhistorie Zuidoost-Fryslân, februari 2012 pagina 5
LEZEN. Terpentijd - 1500
1 LEZEN Terpentijd - 1500 Friesland bestaat eigenlijk uit drie delen: de klei, het veen en het zand. De eerste boeren woonden op het zand (De Wouden en Gaasterland). Hun aardewerk in de vorm van trechters
Nadere informatieFRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE
FRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE 30-3-2015 1 INTRODUCTIE Andrea Suilen Planvormer bij Wetterskip Fryslân o.a. betrokken bij; Uitvoeringsplan Veenweidevisie Waterbeheersingsprojecten veenweidegebied
Nadere informatiewerkatelier Kansen Drents-Friese flank
werkatelier Kansen Drents-Friese flank 20 april 2011 Bron: Drents Friese Wold, Atelier Mooi Drenthe Inhoud Het concept werkatelier 3 Werkatelier Kansen Drents-Friese flank 3 Programma 3 Presentaties 4
Nadere informatieJaarverslag 2015 Jaarverslag 2015
www.streekwurk.frl/zuidoost Streekagenda Zuidoost Fryslân Voor u ligt het jaarverslag 2015 van de Streekagenda Zuidoost Fryslân. 2015 was het tweede jaar waarbij de gemeenten Smallingerland, Ooststellingwerf,
Nadere informatiePROGRAMMA ZOMERATELIER
PROGRAMMA ZOMERATELIER Wandeling naar Grenspaal 25 Het zomerse buffet Introductie van de twee opgaven Korte schetsronde Structuurvisie Ooststellingwerf Toekomstvisie Appingedam-Delfzijl ..............................
Nadere informatievoor vaartoeristen, fietsers en wandelaars Tekst:??????
Koning Willem Alexanderkanaal Een beleefroute voor vaartoeristen, fietsers en wandelaars Tekst:?????? Tekst: Bert Dijenborgh - Foto s: Dianne Dijenborgh 12 Drenthe MagazinE 1216-DM31_ ALEXANDERKANAAL.indd
Nadere informatieMooi hè? Weststellingwerf! UITVOERINGSPROGRAMMA RECREATIE EN TOERISME SAMEN ONDERNEMEN IN WESTSTELLINGWERF
Mooi hè? Weststellingwerf! UITVOERINGSPROGRAMMA RECREATIE EN TOERISME 2016-2020 SAMEN ONDERNEMEN IN WESTSTELLINGWERF 1 2 INHOUD FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. WAAROM DIT UITVOERINGSPROGRAMMA 3 REGIONAAL
Nadere informatieBOERMARKEN IN DRENTHE
BOERMARKEN IN DRENTHE Historie Geschiedenis gaat ver terug. Het begrip Boermarke, ook wel Marke genoemd, gaat in feite terug tot de tijd van de Germanen die zich op vaste plaatsen gingen vestigen. MARKE,
Nadere informatieCultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden. Datum 2 mei 2011
Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden Datum 2 mei 2011 Colofon Projectnaam Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden Auteur Willem de Bruin Datum 2 mei 2011 1. Inleiding 1.1
Nadere informatieReactienota en eindconclusie inzake de visie op de lokaal-bestuurlijke inrichting van Zuidoost-Fryslân en de Friese Waddeneilanden
Reactienota en eindconclusie inzake de visie op de lokaal-bestuurlijke inrichting van Zuidoost-Fryslân en de Friese Waddeneilanden 1. Inleiding Op 11 april 2012 hebben wij onze visie op de lokaal-bestuurlijke
Nadere informatiemet historische gegevens. Nog meer gegevens kunt u vinden op: en dan klikken op Drenthe 3 t/m 7
Op deze en de volgende pagina s vindt u details van kaarten met het gebied Zuidoost Drenthe als uitsnede. De kaarten zijn in volgorde van ouderdom. Alleen kaarten met voldoende details zijn afgebeeld.
Nadere informatieAanpassing Inrichtingsplan Gebiedsontwikkeling N381 Drachten - Drentse grens
Aanpassing Inrichtingsplan Gebiedsontwikkeling N381 Drachten - Drentse grens Er worden een aantal onderdelen gewijzigd aan het pakket maatregelen voor de Gebiedsontwikkeling N381 Drachten - Drentse grens.
Nadere informatieRuimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief. Masterclass Schipborg 21 juni 2011
Ruimtelijke kwaliteit in cultuurhistorisch perspectief Masterclass Schipborg 21 juni 2011 Drie thema s 1. Burgers aan de macht (over besluitvorming en sociale duurzaamheid vroeger en nu) 2. Nostalgie van
Nadere informatieJeroen Zomer, beleidsadviseur landschap en cultuurhistorie DE LANDSCHAPSGESCHIEDENIS VAN NOORD-HOLLAND OVER LANDSCHAPSDYNAMIEK EN ENERGIELANDSCHAPPEN
Jeroen Zomer, beleidsadviseur landschap en cultuurhistorie DE LANDSCHAPSGESCHIEDENIS VAN NOORD-HOLLAND OVER LANDSCHAPSDYNAMIEK EN ENERGIELANDSCHAPPEN Paleogeografie van Nederland Zeespiegelstijging Tussen
Nadere informatieJe eigen dorp en het Stellingwarfs
Je eigen dorp en het Stellingwarfs (Bedoeld voor groep 5 en 6) Jij en je klasgenoten wonen allemaal in een Stellingwerfs dorp. Dat dorp kan in de gemeente Ooststellingwerf liggen of in gemeente Weststellingwerf.
Nadere informatieIets over de geschiedenis van de turfwinning bij Appelscha
Et bru 1 ne go old HET BRUINE GOUD Iets over de geschiedenis van de turfwinning bij Appelscha STICHTING STELLINGWARVER SCHRIEVERSRONTE info@stellingwarfs.nl www.stellingwarver-schrieversronte.nl De Riemsloot2.indd
Nadere informatieWerken met streekagenda s. Een regionaal loket en aanspreekpunt
Werken met streekagenda s Een regionaal loket en aanspreekpunt Inleiding U kon de afgelopen jaren terecht met uw projectideeën en aanvragen bij Plattelânsprojekten. Dit blijft zo, maar vanaf 2014 doet
Nadere informatieCULTUURHISTORISCHE LANDSCHAPSINVENTARISATIE GEMEENTE BREDA IV RELICTEN VAN HET HISTORISCHE LANDSCHAP
CULTUURHISTORISCHE LANDSCHAPSINVENTARISATIE GEMEENTE BREDA IV RELICTEN VAN HET HISTORISCHE LANDSCHAP dr K.A.H.W. Leenders 15 oktober 2004 1. INLEIDING 203 2. RELICTSTATUS BESCHOUWD PER THEMA 204 3. ALGEMEEN
Nadere informatieDe ontginning van het woeste land
De ontginning van het woeste land In een tijdsbestek van 2000 jaar is het onland van het huidige Nederlandse grondgebied door mensenhanden in cultuur gebracht. De serie kaarten toont de ontginning van
Nadere informatieS C H E N K I N G, G I F T O F N A L A T E N S C H A P
V o o r h e t b e h o u d v a n h e t D r e n t s e c u l t u r e l e e r f g o e d S C H E N K I N G, G I F T O F N A L A T E N S C H A P S t i c h t i n g O u d e D r e n t s e K e r k e n Dwalen door
Nadere informatieCultuurhistorisch Erfgoed Beleid in Heerenveen. Cultuurhistorisch Erfgoed in Heerenveen. Paulien van der Lely. Cultuurhistorisch Erfgoed in Heerenveen
Cultuurhistorisch Erfgoed Beleid in Heerenveen 12 12 12 Cultuurhistorisch Erfgoed in Heerenveen Paulien van der Lely Dienst Visie & Regie afd. Ruimtelijke Ontwikkeling beleidsadviseur stedenbouw o.a. cultuurhistorisch
Nadere informatieSamen werken aan ruimtelijke kwaliteit. Assen 27 oktober 2009. Aanleiding. Ruimte-voor-ruimte regeling in Drenthe
Samen werken aan ruimtelijke kwaliteit Assen 27 oktober 2009 Aanleiding Ruimte-voor-ruimte regeling in Drenthe Hoe draagt de werkwijze van het Atelier Overijssel bij aan Ruimtelijke kwaliteit? Kan de benadering
Nadere informatiePingoruïnes. Strandheem
Pingoruïnes Op dit punt liggen drie zogenaamde pingoruïnes bij elkaar. Tijdens het ontwikkelen van bedrijventerrein Azeven Noord zijn deze pingoruïnes ontdekt en gerestaureerd. Nu vormen ze een uniek stukje
Nadere informatieStellingwerf en het Stellingwerfs
Stellingwerf en het Stellingwerfs (Voor groep 7 en 8) Jij en je klasgenoten wonen allemaal in een Stellingwerfs dorp. Dat dorp kan in de gemeente Ooststellingwerf liggen of in gemeente Weststellingwerf.
Nadere informatieOntdek het verborgen verleden van Schokland
Ontdek het verborgen verleden van Schokland Methodelink bij het lespakket Archeoroute Schokland De culturen en landschappen op Schokland vormen een veelzijdig onderwerp voor uw les in de groepen 6, 7 en
Nadere informatieHeemschut Zuid-Holland 19 objecten in Boskoop.
Heemschut Zuid-Holland Aanleiding. De Provinciale Commissie van Heemschut in Zuid-Holland heeft een lijst met 19 objecten opgesteld die naar haar mening bescherming verdienen als Gemeentelijk Monument
Nadere informatieBeeldverslag werkbijeenkomst Regionaal Landschap Drents-Friese grensstreek
Beeldverslag werkbijeenkomst Regionaal Landschap Drents-Friese grensstreek 3 november 2015 Context Op 3 november vond een werkbijeenkomst plaats in Buitencentrum de Poort in Ruinen. Op deze bijeenkomst
Nadere informatieDeel 1 Toen en nu 13
Deel 1 Toen en nu 13 14 Historie Het huidige typisch Nederlandse landschap met polders en dijken kent een lange historie. Na de laatste grote ijstijd, ongeveer 10.000 jaar geleden, werd door een stijgende
Nadere informatieRidder Hendrik van Norch en familie.
Ridder Hendrik van Norch en familie. Uit bewaard gebleven historische gegevens weten wij dat in Drenthe voorname families hebben gewoond die tot de Ridderschap behoorden. In de middeleeuwen maakten vertegenwoordigers
Nadere informatieRaadsleden en collegeleden kunnen zich dus ook opgeven voor de Raadsconferentie op het mailadres:
Kooistra, Josina Van: Verzonden: Aan: CC: Onderwerp: Bijlagen: Laan, J. van der donderdag 20 juli 2017 11:23 Statengriffie provinsje Fryslän 'Marjan Postma Heerenveen' RE: uitnodiging raadsconferentie
Nadere informatieEtten-Leur. (Bron: www. nederland-in-beeld.nl)
Etten-Leur (Bron: www. nederland-in-beeld.nl) Introductie Etten-Leur is een middelgrote gemeente in Brabant, gelegen ten westen van Breda. De gemeente bestaat uit één kern van ruim 40.000 inwoners. Door
Nadere informatieCursus landschapsgeschiedenis. De dorpsgeschiedenis van Appelscha
Cursus landschapsgeschiedenis De dorpsgeschiedenis van Appelscha Inleiding Archeologie in relatie tot het landschap Middeleeuwse bewoning & dorpsgeschiedenis Appelscha op de kaart Op zoek naar landschapselementen
Nadere informatieVind de mooiste fietsroutes op Fietsroute Drachten, Beetsterzwaag en Bakkeveen
Fietsroute 121657 Drachten, Beetsterzwaag en Bakkeveen Praktische informatie Dichtstbijzijnde parkeerplaats kotermeerstal Kotermeerstalpad 7701 Hardenberg Dichtstbijzijnde parkeerplaats vanaf eindpunt
Nadere informatieZuidlaren (gemeente Tynaarlo) (Bron:
Zuidlaren (gemeente Tynaarlo) (Bron: www.eropuit.nl) Introductie Zuidlaren maakt deel uit van de Drentse gemeente Tynaarlo, en is daarvan met 10.000 inwoners de op een na grootste kern. Zuidlaren is gesitueerd
Nadere informatieAls bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Examen VWO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieOMMETJE VEENSCHAP:GESCHIEDENIS
OMMETJE VEENSCHAP:GESCHIEDENIS ROUTE 6 km 20 18 Wandeling door het unieke Veenschap met haar typische Vriezenveense verkavelingspatroon: lange smalle akkers. Dit ommetje voert o.a. over het mooie knuppelpad
Nadere informatieToespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde.
Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde. Dames en heren, Het is een mooie gewoonte om een boom te planten om een ingrijpende
Nadere informatieIn welk landschap horen windmolens thuis? Het verhaal onder en achter de landschappen in de gemeente Enschede Dick Schlüter
In welk landschap horen windmolens thuis? Het verhaal onder en achter de landschappen in de gemeente Enschede Dick Schlüter Van IJstijden naar ons huidige Holoceen; ongeveer 10.800 jaar geleden. Het klimaat
Nadere informatieBallooërveld. Inrichtings- en beheerplan. Strootman Landschapsarchitecten i.s.m. Jeroen Zomer, Theo Spek (R.U.G.) en Hans Elerie
Ballooërveld Inrichtings- en beheerplan Strootman Landschapsarchitecten i.s.m. Jeroen Zomer, Theo Spek (R.U.G.) en Hans Elerie Ballooërveld: landschap met vele tijdlagen IJstijden-museum Prehistorische
Nadere informatieTexel Landschappelijke ontwikkelingen
Texel Landschappelijke ontwikkelingen Een LIA-presentatie LIA staat voor: Landschappen ontdekken In een Aantrekkelijke vorm. Lia is ook de geograaf die zich gespecialiseerd heeft in de veranderende Noord-Hollandse
Nadere informatieUitkomsten van de schetsessie Matsloot en Pasop
Lees deze nieuwsbrief online In deze nieuwsbrief: Uitnodiging terugkoppeling Bombay, de Jouwer en 't Faan op 10 oktober Terugkoppeling schetssessie Matsloot en Pasop 'Paradijs' van petgaten Kritische blik
Nadere informatieL ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen
Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam
Nadere informatieBeantwoording reacties bestuurders op tweede bestuursrapportage Schriftelijke ronde, oktober 2018
Beantwoording reacties bestuurders op tweede bestuursrapportage Schriftelijke ronde, oktober 2018 Gemeente Vragen/reactie Reactie Gereed/ verstuurd Dantumadiel Tweede berap Veiligheid: PPMO: waarom urinetest,
Nadere informatieMooi hè? Weststellingwerf! NOTA RECREATIE EN TOERISME PERSPECTIEF GEMEENTE WESTSTELLINGWERF
Mooi hè? Weststellingwerf! NOTA RECREATIE EN TOERISME PERSPECTIEF GEMEENTE WESTSTELLINGWERF 1 2 INHOUD WAAROM DEZE NOTA 4 REGIONAAL PERSPECTIEF 5 KENMERKEND WESTSTELLINGWERF 7 DRIE KANSRIJKE SPOREN 10
Nadere informatieHOOFDSTUK 2 Gebiedsanalyse
HOOFDSTUK 2 Gebiedsanalyse 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk zijn achtereenvolgens de ruimtelijke structuur en de functionele structuur van het plangebied uiteengezet. De ruimtelijke structuur is beschreven
Nadere informatiekloosterhaar groep 5 & 6 Klooster Groot Galilea in Sibculo inhoud LES
kloosterhaar Klooster Groot Galilea in Sibculo LES 2 < kloosterhaar Docentenhandreiking Klooster Groot Galilea in Sibculo < 1200 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Nadere informatie5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.
Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke
Nadere informatieLezing commissaris van de Koningin Max van den Berg over Westerwolde bij de uitreiking Penning van Verdienste d.d.
Lezing commissaris van de Koningin Max van den Berg over Westerwolde bij de uitreiking Penning van Verdienste d.d. 28 september 2012 Geachte dames en heren, mevrouw Vonhoff, Eerappels bluien: lila, paars
Nadere informatieBuitendijks erfgoed Congresgebouw de Doelen, Leeuwarden Buitendijks erfgoed in het kust gebied en het gemeentelijk beleid
Buitendijks erfgoed Congresgebouw Buitendijks erfgoed de Doelen, in het kustgebied en het gemeentelijk Leeuwarden beleid Waarom buitendijks erfgoed op nemen in het gemeentelijk beleid? Bij de vaststelling
Nadere informatiebuitenruimte mcdonald s Leiden zuid
buitenruimte mcdonald s Leiden zuid Colofon Opdrachtgever: McDonald s locatie: Leiden zuid Door: Donkergroen Harste 5 Postbus 145 8600 AC Sneek Tel. (0515) 41 73 25 Fax. (0515) 42 63 25 Klantnummer: 174410
Nadere informatieKansen van Regiomarketing voor Zuidoost Drenthe
Kansen van Regiomarketing voor Zuidoost Drenthe Derde Kamer Bijeenkomst De regio weer op de kaart Hotel Van der Valk, Nieuw Amsterdam, 21 september 2006 Prof.dr. P.H. Pellenbarg Faculteit der Ruimtelijke
Nadere informatieAnalyse NVM openhuizendag
Analyse NVM openhuizendag Gemaakt door: NVM Data & Research Datum: 1 juli 2011 Resultaten analyse Openhuizenbestand 26 maart 2011 Er doen steeds meer woningen mee aan de NVM-openhuizendag. Op 26 maart
Nadere informatieVOORADVIES BESTEMMINGSPLANPROCEDURE
VOORADVIES BESTEMMINGSPLANPROCEDURE Zaaknr. : 2015EAR0009 Zaakomschrijving : CPO Lindevoort Rekken Specialisme : Cultuurhistorie (excl. Archeologie) Behandeld door : Roy Oostendorp Datum : 7 oktober 2015
Nadere informatieOpdrachtgever: Jelmer Kooistra
Onderwerp: Stand van zaken pilotgebied Bodemdaling door Veenoxidatie (Valthermond) Nummer: Bestuursstukken\2490 Agendapunt: 6 DB: Ja 13-11-2017 BPP: Ja 29-11-2017 FAZ: Nee VVSW: Nee AB: Ja 13-12-2017 Opsteller:
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423
Nadere informatieProject lj1 Adaptability
Auteur Mens en Maatschappij GG Laatst gewijzigd 23 February 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/72423 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieKennis voor een duurzame toekomst van de Wadden. Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden
Kennis voor een duurzame toekomst van de Wadden Inauguratiesymposium Waddenacademie 1 en 2 december 2008 Leeuwarden WAT WETEN WIJ VAN DE WADDEN? Oost Een parachutisctische durfal dook vlak bij het wad
Nadere informatieNATUURLIJK RITME. Kunstproject Oranjewoud W E R K D O C U M E N T. Versie # 1. Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages.
NATUURLIJK RITME Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting Passages november, 2010 W E R K D O C U M E N T Versie # 1 Kunstproject Oranjewoud Natuurlijk Ritme, Museum Belvédère, Stichting Tijd/Stichting
Nadere informatieDe Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo
Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Welke militaire oorzaak kun je benoemen? Holland
Nadere informatieDrachtstercompagnie Folgersterloane 56. Folgersterloane 56 Drachtstercompagnie. K a ve l : m 2 V r a a g p r i j s : , - k. k.
PRESENTATIE Drachtstercompagnie Folgersterloane 56 MAKELAARS EN TAXATEURS Folgersterloane 56 Drachtstercompagnie K a ve l : 1 4 0 5 m 2 V r a a g p r i j s : 248. 0 0 0, - k. k. A L G E M E N E I N F O
Nadere informatieProgramma Dag van de Democratie Portefeuillehouder Harry Oosterman. Onderzoek dyslexie en dyscalculie
Week 29 18 juli 2017 Week 30 25 juli 2017 Week 32 8 augustus 2017 Programma Dag van de Democratie Portefeuillehouder Harry Oosterman In te stemmen met het programmavoorstel voor de Dag van de Democratie
Nadere informatiePraktische opdracht Aardrijkskunde Kaart analyse
Praktische opdracht Aardrijkskunde Kaart anal Praktische-opdracht door een scholier 1710 woorden 23 september 2004 4 3 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Met deze opdracht leer je omgaan met
Nadere informatieMELDING BEDREIGD GROEN bomen langs de N794 EPE - HEERDE. t.b.v. Monumenten Commissie NEDERLANDSE TUINENSTICHTING
MELDING BEDREIGD GROEN bomen langs de N794 EPE - HEERDE t.b.v. Monumenten Commissie NEDERLANDSE TUINENSTICHTING februari 2016 Carla Romijn - Schütte regio-adviseur Groen Erfgoed NTs MELDING BEDREIGD GROEN
Nadere informatieAan de leden van Provinciale Staten
Aan de leden van Provinciale Staten Datum : Briefnummer : 2007-31.815/37/A.9, LGW Zaaknummer: 45313 Behandeld door : Meijering J.J. Telefoonnummer : (050) 316050-3164874 Antwoord op : statenvragen dd 27
Nadere informatieBijlage B Provincie Fryslân 25-11-2014 Toepassing Bro, art. 3.1.1, onder 2 Gevallen waarin wel /geen vooroverleg is vereist.
Bijlage B Provincie Fryslân 25-11-2014 Toepassing Bro, art. 3.1.1, onder 2 Gevallen waarin wel /geen vooroverleg is vereist. Ten behoeve van de stroomlijning van het vooroverleg over: - voorontwerpbestemmingsplannen
Nadere informatieAardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo)
Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden Kernen 1. Burgerschap 36: hoofdzak de Nederlandse
Nadere informatieVerwijzingen naar andere bronnen over de historie van Nieuw-Amsterdam, Veenoord en Zandpol.
Verwijzingen naar andere bronnen over de historie van Nieuw-Amsterdam, Veenoord en Zandpol. Literatuur: Gedenkboek 100 jaar Nieuw Amsterdam-Veenoord P. van der Woude 1960 Gedenkboek 125 jaar Tweelingdorp
Nadere informatieIntegraal waarderen. Een (blijvende) discussie. Maartje de Boer. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Integraal waarderen Een (blijvende) discussie Maartje de Boer Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 1 Presentatie Het probleem Voor wie is dit een probleem? RCE Kennisprogramma Wat is Erfgoed (een oplossing?)
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire
Nadere informatieVERSLAG VAN EESTERENGESPREK #16 TUINEN VAN WEST BRENGT STAD EN LAND DICHTER BIJ ELKAAR
VERSLAG VAN EESTERENGESPREK #16 TUINEN VAN WEST BRENGT STAD EN LAND DICHTER BIJ ELKAAR In 2012 stond het eerste drieluik Van Eesterengesprekken, met bijbehorende excursies, in het teken van openbaar groen,
Nadere informatieOntwikkeling Oudega aan het Water
School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Dhr Wim Mulder, werkzaam als projectleider Oudega aan het Water bij de Gemeente Smallingerland. Situatie In 2008 zijn de provincie Fryslân en
Nadere informatieDe Veenvaart... Kanaal met een verhaal!
Nieuwe Vaarroute! Open vanaf juni 2013 De Veenvaart... Kanaal met een verhaal! Vanaf juni 2013 is Nederland een prachtige vaarverbinding rijker: De Veenvaart. Deze nieuwe route voert door de Drentse en
Nadere informatieInhoudstafel INLEIDING...2
ontwerp ruimtelijk structuurplan Turnhout Inhoudstabel Inhoudstafel INLEIDING...2 DEEL 1 INFORMATIEF GEDEELTE...8 INLEIDING: ANALYSE VAN DE RUIMTELIJKE CONTEXT...11 HOOFDSTUK I: SITUERING & GESCHIEDENIS...12
Nadere informatieHet college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om:
STATENBRIEF Onderwerp: Gebiedsopgave Veluwe: VeluweAgenda 1.0 en Uitvoeringsprogramma Veluwe 2017 Portefeuillehouder: Bea Schouten Kerntaak/plandoel: duurzame ruimtelijke ontwikkeling & waterbeheer Doel
Nadere informatieEen Archeologisch Bureauonderzoek voor het bestemmingsplan De Grift 3 in Nieuwleusen (gemeente Dalfsen, Overijssel). Figuur 1.
Een Archeologisch Bureauonderzoek voor het bestemmingsplan De Grift 3 in Nieuwleusen (gemeente Dalfsen, Overijssel). (Steekproef 2006-03/18, ISSN 1871-269X) Inleiding Voor De Lange, Bureau voor Stedebouw
Nadere informatieMasterplan Grote Markt en omgeving
Masterplan Grote Markt en omgeving Tweede participatiemoment 2 april 2015 Grontmij HOSPER Uforce Verloop van deze avond 1. Welkom 2. Stand van zaken: wat is er gebeurd sinds het eerste participatiemoment
Nadere informatieTastbare Tijd, Bilthoven
Tastbare Tijd, Bilthoven WERKBLAD Tijdlaag tot 1000 Op de grens van droog en nat a. Welke dorpen en kernen liggen er allemaal in deze gemeente? b. Aan welke gemeenten grenst de gemeente de Bilt? c. Wat
Nadere informatieONTWERP-RAADSVOORSTEL VAN BenW AAN DE RAAD VOOR 22 december 2011
1 ONTWERP-RAADSVOORSTEL VAN BenW AAN DE RAAD VOOR 22 december 2011 OPSTELLER VOORSTEL: J. Wiffers AFDELING: Ontwikkeling PORTEFEUILLEHOUDER: M. Waanders Agendapunt: No. /'11 Dokkum, 15 november 2011 ONDERWERP:
Nadere informatieInventaris van het archief. van het Gerechtsbestuur. Nederlangbroek, (1553, z.j.)
T00007 Inventaris van het archief van het Gerechtsbestuur Nederlangbroek, (1553, z.j.) 1775-1812 z.n. en H.J. Postema April 2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Literatuur 4 Aanwijzingen voor de gebruiker 4
Nadere informatieProfielschets Burgemeester van Smallingerland
Profielschets Burgemeester van Smallingerland 1 november 018 Smallingerland zoekt een energieke, betrokken burgemeester die onze mooie gemeente nog meer op de kaart zet! De gemeente Smallingerland is een
Nadere informatieOntwikkeling werkgelegenheid in % 2 1,7 1,5 1,1 0,5 -0,5 -1,5 -1,4. -2 Totaal banen Grote banen Kleine banen
Het betreft de uitkomsten van het werkgelegenheidsonderzoek 2017. Deze factsheet is een visuele weergave van de ontwikkeling van de Friese werkgelegenheid. Het Friese werkgelegenheidsregister maakt onderdeel
Nadere informatieVerkavelingspatroon Regelmatige blokverkaveling (door houtwallen omgeven)
4.5 Landduinen Landschapskenmerken Reliëfvorm Mozaïek van hogere zandduinen meestal bebost en lager en vlakker gelegen vennen en schrale graslanden Water Lage grondwaterstanden Bodem Zandgronden Wegenpatroon
Nadere informatieKansen in Krimp Over het verduurzamen van naoorlogse woningen in dorpen en wijken in krimpgebieden in Noord Nederland
Kansen in Krimp Over het verduurzamen van naoorlogse woningen in dorpen en wijken in krimpgebieden in Noord Nederland Workshop 21 februari 2014 Programma 10.45 Ontvangst 11.00 Welkom en opening door Mieke
Nadere informatieRuimte om te leven met water
Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen
Nadere informatieOntwikkelingen op de agrarische grondmarkt
Ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt In deze notitie wordt een beeld geschetst van de recente ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt. De notitie is als volgt ingedeeld: 1. Samenvatting 2. Achtergrond
Nadere informatieCULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN
CULTUREEL ERFGOED EN DE VERTALING NAAR RUIMTELIJKE PLANNEN Onderzoek naar cultuurhistorische structuren, landschappen en panden Aansluitend op Belvedere- (Behoud door ontwikkeling) en het MoMo-beleid (Modernisering
Nadere informatieSamen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept
Samen Ontwikkelen Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen 2. Water Bodem & Gebruik 3. Het Groene Hart, met zijn veenweiden, Over de realisatie van
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 1 Toetsvragen
Tijdvak 1 Toetsvragen 1 De meeste kennis over de periode waarin de eerste mensen leefden, komt van archeologen. Wat houdt het werk van archeologen in? A Zij bestuderen de verschillende theorieën over de
Nadere informatieVriezenveen. (Bron:
Vriezenveen (Bron: www.twenterand.gemeentedocumenten.nl) Introductie In 2002 fuseerde de Overijsselse gemeente Vriezenveen met een aantal omliggende plaatsen tot de nieuwe gemeente Twenterand. Vriezenveen,
Nadere informatie1. In te stemmen met de meerjarenovereenkomst 2013-2017. 2. Wethouder van de Wiel te mandateren voor ondertekening van de overeenkomst.
Reg. nr.: 1310533 Afdeling: Ruimtelijke Ontwikkeling Onderwerp Meerjarenovereenkomst VVV Noordoost-Brabant 2013-2017 Samenvatting De huidige overeenkomst met de VVV (destijds de Regio-VVV genaamd) is verlopen.
Nadere informatieAan de gemeenteraad Gemeente Steenwijk Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 3 december 2002 Nummer voorstel: 2002/197
Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijk Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 3 december 2002 Nummer voorstel: 2002/197 Voor raadsvergadering d.d.: 17-12-2002 Agendapunt: 17 Onderwerp:
Nadere informatieOPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND
OPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND In het najaar van 2011 en de lente van 2012 deed een team archeologen van Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol bv) en Diachron UvA bv opgravingen in Aarle in de gemeente
Nadere informatieDe scheiding van het veen in 1861 door de markgenoten van de boermarken Noord- en Zuidbarge.
De scheiding van het veen in 1861 door de markgenoten van de boermarken Noord- en Zuidbarge. Na de verkoop van grote stukken veen in juni 1851 aan de DLM en de DKM, besluiten de markgenoten van Noord-
Nadere informatieGeschiedenis Ommerschans weer zichtbaar gemaakt Tekst en foto's: Harry Woertink
Geschiedenis Ommerschans weer zichtbaar gemaakt Tekst en foto's: Harry Woertink De rijke geschiedenis van de voormalige vesting de Ommerschans is weer zichtbaar. De afgelopen weken is er volop gewerkt
Nadere informatieProductiebos maakt plaats voor oorspronkelijk heidelandschap.
NATUURVERBINDING HOORNEBOEG GOOIS NATUURRESERVAAT Productiebos maakt plaats voor oorspronkelijk heidelandschap. PRODUCTIEBOS MAAKT PLAATS VOOR OORSPRONKELIJK HEIDELANDSCHAP TEN ZUIDEN VAN HILVERSUM LIGGEN
Nadere informatieInventarisatie, beschrijving, waardering en beleidsrichting - bouwkundige objecten 2017
Beleidsnota Cultuurhistorie Inventarisatie, beschrijving, waardering en beleidsrichting - bouwkundige objecten 2017 Gemeente Bodegraven-Reeuwijk 1 Toelichting op de werkwijze bouwkundige objecten 1.1 Kader
Nadere informatieCultuurhistorisch natuurbeheer kan!
Cultuurhistorisch natuurbeheer kan! Verslag veldwerkplaats Beekdallandschap Drentsche Aa, 22 oktober 2008 Inleiders: stafmedewerker Jori Wolf, ecoloog Willem Molenaar en beheerder Pieter Jan Wolf (allen
Nadere informatieNieuwe Kijk. Wegen. in het. Landschap. Ontwerponderzoek december 2011
Nieuwe Kijk op Wegen in het Landschap Ontwerponderzoek december 2011 14 1. Inleiding 15 16 1.1 AANLEIDING Infrastructuur is de ruggengraat van het landschap. De komende jaren wordt er veel geïnvesteerd
Nadere informatieIn de sporen van de grootste kloosterhervormer van Noord Nederland, Abt Boyng.
In de sporen van de grootste kloosterhervormer van Noord Nederland, Abt Boyng. De reis van Abt Boyng van Sibculo, Ane, Coevorden, Rolde, Assen, Kloosterveen, Vries naar Haren ( 8 juni 2019) 8.10 uur Start
Nadere informatie