In de sporen van de grootste kloosterhervormer van Noord Nederland, Abt Boyng.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "In de sporen van de grootste kloosterhervormer van Noord Nederland, Abt Boyng."

Transcriptie

1 In de sporen van de grootste kloosterhervormer van Noord Nederland, Abt Boyng. De reis van Abt Boyng van Sibculo, Ane, Coevorden, Rolde, Assen, Kloosterveen, Vries naar Haren ( 8 juni 2019) 8.10 uur Start in Sibculo ---- Tekening Klooster Galilea Sibculo In 1406 kwamen een aantal Broeders van het Gemeene Leven van de Moderne Devotie uit Zwolle naar Sibculo, om daar een kleine gemeenschap te stichten. Toen in 1409 de Abt Boyng de mannen bezocht was hij sterk onder de indruk van hun manier van leven en geloven. Abt Boyng van Menterna, bij Termunten, was als hervormer aangewezen door de Europese leiding van de Cisterciënzers in Citeaux. Hij haalde de broeders over om zich aan te sluiten bij de Cisterciënzers. In september 1412 ontstond zo het Cisterciënzerklooster Galilea, met de kleur van de Moderne Devotie. Uiteindelijk sluiten meer dan 20 kloosters zich aan bij de Colligatie van Sibculo. Een samenwerkingsverband tussen de Moderne Devotie ( als hervormingsbeweging) en de Cisterciënzers. Nb. Het klooster Sibculo krijgt nu, m.b.v. vrijwilligers, weer vorm uur Vertrek van Sibculo naar Ane 9.15 uur Aankomst Ane Ane ligt tussen Gramsbergen en Hardenberg, vlak bij de Vecht. In 1227 vond er een dramatische veldslag plaats waar bisschop van Utrecht, Otto van Lippe, door de boeren van Drenthe werd vermoord, samen met een heel leger ridders. Zij waren door de Drenthen, o.l.v. burggraaf Rudolf van Coevorden, in het moeras gelokt en gedood.

2 Ter genoegdoening eiste de nieuwe bisschop Wilbrand van Oldenburg, dat er een klooster in de buurt van Coevorden gesticht zal worden. Monument Slag bij Ane Anerveenseweg 9.20 uur Vertrek richting Klooster bij Coevorden Al rond 1239 werd er een klooster gesticht in de buurt van Coevorden in het landhuis van Johannes Camping, op een open plek in het bos bij Weijerswold. De zusters waren afkomstig uit het klooster Jesse bij Haren. In 1246 werden zij als zelfstandige abdij in de Cisterciënzerorde opgenomen, als de Abdij van Maria in Campis. Mariënkamp werd het klooster ook wel genoemd. Al na een aantal jaren bleek dat de grond ongeschikt en arm was, en de zusters hadden veel last van overstromingen. In 1259 kregen ze definitief toestemming om naar een andere plaats op zoek te gaan. Vermoedelijke ligging van het klooster

3 9.45 uur Vertrek vanuit het buurtschap Klooster naar Rolde In de tijd van zoeken naar een nieuwe plek konden de zusters terecht in een huis op een eeuwenoud landgoed bij Deurze, ten westen van Rolde. Sinds de komst van de zusters in 1259 werd het landgoed Kamps genoemd. Het ruige gebied ernaast heet nog steeds Kampsheide uur Aankomst landgoed Kamps. Vanuit het landgoed Kamps gingen de zusters op zoek naar een nieuwe plek. Boerderij Kamps( in monumentale vorm hersteld) en Kampsheide De zusters vonden een plek aan de rand van de Smilder Venen. Er stonden drie boerderijen. Dat was de geschikte plek voor het klooster Maria in Campis. Rond het klooster en de boerderijen ontstond de stad Assen uur Aankomst Brink in Assen, bij het klooster Maria in Campis. Vanaf 1425 sloot het klooster Maria in Campis zich aan bij de Colligatie van Sibculo. Daarvoor hadden ze al veel contact gehad met deze Colligatie Sibculo via Abt Boyng. Het klooster werd door de hervormingen van sluiting gered en kocht, vanwege de bloeiperiode, weer land aan. De visitatie van het klooster Aduard werd overgenomen door visitaties vanuit de Colligatiekloosters.

4 Kloosterkerk en non aan het werk. In 1487 verwierf het klooster Maria in Campis het dorp Witten en de omliggende veengebieden( o.a. Kloosterveen), tot aan Hijken toe. Kloosterveen en de Maria in Campislaan herinneren nog aan het klooster. Maria in Campislaan Kloosterveen Kloosterveste uur Vertrek via Maria in Campislaan en Kloosterveen naar Vries uur Aankomst Kloosterveen, op het plein in de Kloosterveste uur Vertrek naar Vries Drenthe was in die tijd niet altijd goed begaanbaar, de kloosters Maria in Campis, Soetendale Dickninge en Jesse in Haren hadden veel grond in bezit. Zij zorgden voor ontginning en brachten Drenthe in cultuur.

5 15.30 uur Aankomst bij de Kerk van Vries De plek waar de monniken van Aduard geregeld kwamen en/of langsliepen op weg naar Assen. Dit monnikenpad via het Beeld, tussen Eelde en Peize, is weer in ere hersteld. Aduard heeft veel van de Moderne Devoten overgenomen, maar is nooit overgegaan naar de Colligatie van Sibculo. De hervormingen gingen voor Aduard net een stap te ver. Bonifatiuskerk Vries uur Aankomst bij klooster Jesse in Haren Als eerste zelfstandige vrouwenabdij van Cistercienzers gesticht in 1215 in het kleine buurtschap Essen. De naam Essen is veranderd in Jesse of Yesse, de naam van de vader van David. In 1418 sloot Jesse zich aan bij de Colligatie Sibculo onder invloed van Abt Boyng, die geregeld bij de zusters van Jesse op bezoek was. Wat voor Maria in Campis gold, gold ook voor Jesse. Na de hervormingen en het teruggaan naar eenvoud, soberheid en een gelovig leven begon het klooster weer te bloeien. Het klooster krijgt via opgravingen de laatste 10 jaar steeds weer meer een gezicht, ook wordt het bezoekerscentrum uitgebreid. We kwamen eenzelfde ontwikkeling ook tegen bij Sibculo, het begintpunt van de tocht.

kloosterhaar groep 5 & 6 Klooster Groot Galilea in Sibculo inhoud LES

kloosterhaar groep 5 & 6 Klooster Groot Galilea in Sibculo inhoud LES kloosterhaar Klooster Groot Galilea in Sibculo LES 2 < kloosterhaar Docentenhandreiking Klooster Groot Galilea in Sibculo < 1200 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000

Nadere informatie

Treg850 motor tour door Overijssel en Drenthe Pagina 1

Treg850 motor tour door Overijssel en Drenthe Pagina 1 Treg850 motor tour door Overijssel en Drenthe Pagina 1 Waar gaan we allemaal naar toe! Plaatsen die we zullen bezoeken (de bedoeling althans). Orvelte Beschermd dorpsgezicht Schoonhoven Ja knikkers Ane

Nadere informatie

Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom

Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom Monnikenwerk Dit is Jorik, hij is arm Zijn vader werkt op het land Dat land is van de monniken Jorik wil een appel pakken uit de boom Hij valt en breekt een

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Inventaris van het archief. van het Gerechtsbestuur. Nederlangbroek, (1553, z.j.)

Inventaris van het archief. van het Gerechtsbestuur. Nederlangbroek, (1553, z.j.) T00007 Inventaris van het archief van het Gerechtsbestuur Nederlangbroek, (1553, z.j.) 1775-1812 z.n. en H.J. Postema April 2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Literatuur 4 Aanwijzingen voor de gebruiker 4

Nadere informatie

Groningen tegen de bisschop?

Groningen tegen de bisschop? Groningen tegen de bisschop? door Jan van den Broek Onze kennis van de 12 e - en 13 e -eeuwse geschiedenis van Noordoost-Nederland danken we voor een belangrijk deel aan enkele verhalende bronnen, zoals

Nadere informatie

BOERMARKEN IN DRENTHE

BOERMARKEN IN DRENTHE BOERMARKEN IN DRENTHE Historie Geschiedenis gaat ver terug. Het begrip Boermarke, ook wel Marke genoemd, gaat in feite terug tot de tijd van de Germanen die zich op vaste plaatsen gingen vestigen. MARKE,

Nadere informatie

Steun Het Drentse Landschap

Steun Het Drentse Landschap Steun Het Drentse Landschap In Drenthe vind je nog échte stilte en kostbare natuur. Je vindt er plekjes om even weg te dromen, uitzichten om nooit te vergeten en alle ruimte voor stevige wandelingen met

Nadere informatie

DF MOORSELE. 3-daagse reis DRENTHE GRONINGEN- OVERIJSSEL 51 ste meerdaagse reis

DF MOORSELE. 3-daagse reis DRENTHE GRONINGEN- OVERIJSSEL 51 ste meerdaagse reis DF MOORSELE 3-daagse reis DRENTHE GRONINGEN- OVERIJSSEL 51 ste meerdaagse reis 3, 4 & 5 juni 2017 Dag 1 Zaterdag 3 juni We vertrekken om 05.30 uur stipt aan de kerk te Moorsele. Na een rit van bijna 300

Nadere informatie

Historische wandeling Yde

Historische wandeling Yde Historische wandeling Yde In Yde zijn we trots op ons dorp en dat willen we graag met u delen. Yde is een karakteristiek Drents esdorp met brinken en boerderijen, esakkers, beekdalen, gras- en hooilanden,

Nadere informatie

Fietsroute De Onlanden

Fietsroute De Onlanden Fietsroute De Onlanden 30 km fietsen Vlakbij de stad Groningen ligt De Onlanden, natuur en waterberging in een. Ga op de fiets door de beekdalen van het Eelderdiep en Peizerdiep. Hoor 's zomers de veldleeuwerik

Nadere informatie

Wonen op een landgoed midden in de pure natuur

Wonen op een landgoed midden in de pure natuur kavels in erfpacht Wonen op een landgoed midden in de pure natuur www.landgoeddegrootescheere.nl BELEEF HET ZELF De bosrand De Groote Scheere, rust, ruimte & vrijheid Bestaat er een plek waar het robuuste

Nadere informatie

Deurzerdiep en Kampsheide

Deurzerdiep en Kampsheide Een eindje om met Het Drentse Landschap Wandelroute Deurzerdiep en Kampsheide Tekst: Bertus Boivin Sinds een paar jaar is het Deurzerdiep weer een meanderende beek. Als het veel geregend heeft, staan grote

Nadere informatie

Drenthe s historie deel 4. update

Drenthe s historie deel 4. update Drenthe s historie deel 4. update 15-02-2017 In dit deel en de volgende vindt u de overige Drentse nederzettingen die in het schuldmuddenregister voorkomen. Bij elke nederzetting is, waar nodig, aanvullende

Nadere informatie

Route.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes

Route.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes 1 van 6 Nederland Utrecht Utrechtse Heuvelrug 38.4 (ongeveer 2:14 u.) Fietsroute 181401 1km 2015 Falkplan BV 2 van 6 Nederland Utrecht Utrechtse Heuvelrug 38.4 (ongeveer 2:14 u.) Fietsroute 181401 Deze

Nadere informatie

: Assen-Rolde vv : Achterkant Station Assen : Bij de looptunnel naast de P : Oosterparallelweg : Assen. : Horeca in Rolde

: Assen-Rolde vv : Achterkant Station Assen : Bij de looptunnel naast de P : Oosterparallelweg : Assen. : Horeca in Rolde Afstand Provincie Plaats Vertrekpunt : 21 KM : Drenthe : Assen-Rolde vv : Achterkant Station Assen : Bij de looptunnel naast de P : Oosterparallelweg : Assen Bijzonderheden : 70% onverhard hei, weiland

Nadere informatie

POLEN. Westlandse bedevaart naar Polen 17 tot en met 25 juni 2017

POLEN. Westlandse bedevaart naar Polen 17 tot en met 25 juni 2017 POLEN Westlandse bedevaart naar Polen 17 tot en met 25 juni 2017 De reis 9-daagse bedevaart naar Polen Zaterdag 17 t/m zondag 25 juni 2017 Per luxe touringcar Bezoek aan o.a. Fulda, Krakau, Wadowice, Auschwitz,

Nadere informatie

Tastbare Tijd, Bilthoven

Tastbare Tijd, Bilthoven Tastbare Tijd, Bilthoven WERKBLAD Tijdlaag tot 1000 Op de grens van droog en nat a. Welke dorpen en kernen liggen er allemaal in deze gemeente? b. Aan welke gemeenten grenst de gemeente de Bilt? c. Wat

Nadere informatie

Vind de mooiste fietsroutes op Fietsroute Coevorden, Gramsbergen en Hardenberg

Vind de mooiste fietsroutes op  Fietsroute Coevorden, Gramsbergen en Hardenberg Fietsroute 121671 Coevorden, Gramsbergen en Hardenberg Praktische informatie Dichtstbijzijnde parkeerplaats zuid Espromenade 7811 Emmen Dichtstbijzijnde parkeerplaats vanaf eindpunt zuid Espromenade 7811

Nadere informatie

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker

Nadere informatie

Heemschut Zuid-Holland 19 objecten in Boskoop.

Heemschut Zuid-Holland 19 objecten in Boskoop. Heemschut Zuid-Holland Aanleiding. De Provinciale Commissie van Heemschut in Zuid-Holland heeft een lijst met 19 objecten opgesteld die naar haar mening bescherming verdienen als Gemeentelijk Monument

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige

Nadere informatie

Thors eik, die naam kennen we hier in de omgeving. Thors eik, dat werd zo n 1400 jaar geleden iets anders geschreven. Thornspiic oftewel Doornspijk

Thors eik, die naam kennen we hier in de omgeving. Thors eik, dat werd zo n 1400 jaar geleden iets anders geschreven. Thornspiic oftewel Doornspijk Na de grote volksverhuizing woonden hier andere stammen dan ervoor. Nu wonen de Franken, Friezen en Saksen hier. Andere stammen dus, maar één ding hebben ze gemeen: het heidendom heerst. Ze geloven in

Nadere informatie

Landgoed. Utrecht verhaalt: Doornburgh. verhaalt

Landgoed. Utrecht verhaalt: Doornburgh. verhaalt Utrecht verhaalt: Landgoed Doornburgh verhaalt Landgoed Doornburgh verhaalt Ton de Coo Albert Retel Juni 2015 boek Doornburgh/ versie 3 november 2015 boek Doornburgh/ versie 3 november 20154 schatkaart

Nadere informatie

S C H E N K I N G, G I F T O F N A L A T E N S C H A P

S C H E N K I N G, G I F T O F N A L A T E N S C H A P V o o r h e t b e h o u d v a n h e t D r e n t s e c u l t u r e l e e r f g o e d S C H E N K I N G, G I F T O F N A L A T E N S C H A P S t i c h t i n g O u d e D r e n t s e K e r k e n Dwalen door

Nadere informatie

Gerechtsbestuur Overlangbroek H.J. Postema Maart 2014

Gerechtsbestuur Overlangbroek H.J. Postema Maart 2014 6 Gerechtsbestuur Overlangbroek 1683-1807 H.J. Postema Maart 2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Literatuur... 4 2. Aanwijzingen voor de gebruiker...4 3. Nadere toegangen... 4 Inventaris...5 Pag. 2 van

Nadere informatie

POLEN. Bisdombedevaart naar Polen van 10 t/m 18 september 2016

POLEN. Bisdombedevaart naar Polen van 10 t/m 18 september 2016 POLEN Bisdombedevaart naar Polen van 10 t/m 18 september 2016 bedevaartreizen inspiratiereizen belevingsreizen De reis 9-daagse bedevaart naar Polen Zaterdag 10 t/m zondag 18 september 2016 Per touringcar

Nadere informatie

Holland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier

Holland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier Holland 1000 jaar geleden Meer weten? Klik hier de plaat Holland 1000 jaar geleden INHOUD Waar kijken we naar? Abdij van Egmond Huldtoneel Kerkje van Velsen Ridders over de Heerenweg Haarlem Rijnsburg

Nadere informatie

'ENG' LAND OM GRAMSBERGEN

'ENG' LAND OM GRAMSBERGEN 'ENG' LAND OM GRAMSBERGEN ROUTE 49 km Ontdek 'Eng' land in het Vechtdal met een bezoek aan bierbrouwerij De Mommeriete & Prionatuinen in Slagharen. De route gaat langs bijzondere natuur op de voormalige

Nadere informatie

KERSTWANDELING KM

KERSTWANDELING KM KERSTWANDELING 2017 8 KM ROUTE 8 km 20 17 Welkom bij de kerstwandeling 2017 op een bijzondere locatie, dit jaar. We starten in de weidse nieuwe natuur bij vliegveld Twente en wandelen via Hof Espelo, waar

Nadere informatie

John Dagevos (Telos/UvT) Tilburg, 27 november 2013. Heilige huisjes in de knel

John Dagevos (Telos/UvT) Tilburg, 27 november 2013. Heilige huisjes in de knel John Dagevos (Telos/UvT) Tilburg, 27 november 2013 Heilige huisjes in de knel Eeuwenlang waren religieuze gebouwen de spil waar het leven in stad of dorp om draaide, ankerpunten in het dagelijks leven,

Nadere informatie

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN

PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN PROVINCIALE RAAD VAN KERKEN IN GRONINGEN EN DRENTHE JAARVERSLAG 2010 *Inleiding De leden van de raad De provinciale raad van kerken in Groningen en Drenthe (voortaan de raad ) bestaat uit leden die namens

Nadere informatie

TU Delft Rmit Afstudeeropdracht 2010/2011 Kasteel Gemert, De nieuwe KMA. Titelblad

TU Delft Rmit Afstudeeropdracht 2010/2011 Kasteel Gemert, De nieuwe KMA. Titelblad Titelblad Vanaf april 2010 staat het kasteel van Gemert leeg. De laatste bewoners waren enkele paters die het grootste deel van hun leven in het buiteland hun geloof hadden onderwezen. Wegens hun leeftijd

Nadere informatie

Landgoed. Utrecht verhaalt: Doornburgh. verhaalt. boek Doornburgh/ versie 7 sept 2015/ 1

Landgoed. Utrecht verhaalt: Doornburgh. verhaalt. boek Doornburgh/ versie 7 sept 2015/ 1 Utrecht verhaalt: Landgoed verhaalt boek / versie 7 sept 2015/ 1 Landgoed verhaalt Ton de Coo Albert Retel Juni 2015 boek / versie 7 sept 2015/ 3 boek / versie 7 sept 2015/ 4 schatkaart boek / versie 7

Nadere informatie

Landgoed. Utrecht verhaalt: Doornburgh. verhaalt. boek Doornburgh/ juni 2015/ versie 29 juli 2015/ 1

Landgoed. Utrecht verhaalt: Doornburgh. verhaalt. boek Doornburgh/ juni 2015/ versie 29 juli 2015/ 1 Utrecht verhaalt: Landgoed verhaalt boek / juni 2015/ versie 29 juli 2015/ 1 Utrecht verhaalt: Landgoed verhaalt Ton de Coo Albert Retel 2015 Utrecht verhaalt is een concept van ar-gitect Bij gebruik van

Nadere informatie

Mieke Lansbergen. Op een dag leek het me een goed idee om een offer te maken voor God. Uit dankbaarheid voor alles wat groeit, en omdat

Mieke Lansbergen. Op een dag leek het me een goed idee om een offer te maken voor God. Uit dankbaarheid voor alles wat groeit, en omdat Mieke Lansbergen Hallo? Ha! Zie je mij? Kijk! Kijk even naar mij. Ik ben Kaïn. Fijn dat ik even iemand tegenkom! Ik loop hier al een tijd te dwalen, en het is zo saai in je eentje. Ik kom daar vandaan.

Nadere informatie

Pleidooi voor Postmoderne devotie

Pleidooi voor Postmoderne devotie Pleidooi voor Postmoderne devotie Mink de Vries Pleidooi voor Postmoderne devotie Navolging vanuit vrijheid en gemeenschap Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt

Nadere informatie

OVERIJSSELS VECHTDAL. ROUTE 33 km

OVERIJSSELS VECHTDAL. ROUTE 33 km OVERIJSSELS VECHTDAL ROUTE 33 km Geniet van de schoonheid van het Vechtdal door deze prachtige fietsroute te fietsen. Tijdens de route komt u diverse soorten natuur tegen als bos, heide, uitgestrekte grasweide

Nadere informatie

Orde van de dienst op 13 januari 2019 In sporthal De Kamp

Orde van de dienst op 13 januari 2019 In sporthal De Kamp Orde van de dienst op 13 januari 2019 In sporthal De Kamp Thema: Leren. In deze dienst bevestigen we Marjan de Vries-Ockers tot ouderling M.m. v.: Ds. Wim van der Wel voorganger Bert Slijkhuis muzikale

Nadere informatie

2. Beschrijving van jullie stad ( hoeveel inwoners, wat voor soort bevolking etc.)

2. Beschrijving van jullie stad ( hoeveel inwoners, wat voor soort bevolking etc.) V7: Gilde College, Vraag: Wij zijn erg benieuwd hoe het is om in jullie stad te leven. Geef een beschrijving van jullie stad. Wat is er leuk aan jullie stad? Gebruik ook foto's die jullie zelf hebben gemaakt.

Nadere informatie

Lauwerslân rûntsje. (wandelroute ongeveer 17 km.)

Lauwerslân rûntsje. (wandelroute ongeveer 17 km.) Lauwerslân rûntsje Kleasterrûntsje op zaterdag 19 augustus 2017 (wandelroute ongeveer 17 km.) Gerkeskleaster en Burum liggen in het noordoosten van Fryslân. Fryslân behoorde voor de reformatie tot het

Nadere informatie

Kanunnikessen. Heilig Graf. Utrecht. verhaalt. Reguliere. van het. in Maarssen. bladzijden uit het. Doornburgh/ Dames en heren (bewoners)/

Kanunnikessen. Heilig Graf. Utrecht. verhaalt. Reguliere. van het. in Maarssen. bladzijden uit het. Doornburgh/ Dames en heren (bewoners)/ Utrecht verhaalt: Reguliere Kanunnikessen van het Heilig Graf in Maarssen bladzijden uit het boek Doornburgh verhaalt Kannunikessen v.h. Heilig Graf/Priorij Maarssen/ 11 november 2015/ # Reguliere Kanunnikessen

Nadere informatie

Protestantse Gemeente Kralingen Hoflaankerk, 26 juli de zondag van de zomer. PELGRIMAGE NAAR ROME In het spoor van apostel Paulus

Protestantse Gemeente Kralingen Hoflaankerk, 26 juli de zondag van de zomer. PELGRIMAGE NAAR ROME In het spoor van apostel Paulus Protestants Kralingen PELGRIMAGE NAAR ROME In het spoor van apostel Paulus Protestantse Gemeente Kralingen Hoflaankerk, 26 juli 2015 6 de zondag van de zomer VOORBEREIDING verwelkoming en mededelingen

Nadere informatie

We eindigen in Moustiers-Sainte-Marie. Het dorp is bekend om zijn aardewerk, de zogenaamde faience. En hoewel de hoogtijdagen van deze industrie al

We eindigen in Moustiers-Sainte-Marie. Het dorp is bekend om zijn aardewerk, de zogenaamde faience. En hoewel de hoogtijdagen van deze industrie al We eindigen in Moustiers-Sainte-Marie. Het dorp is bekend om zijn aardewerk, de zogenaamde faience. En hoewel de hoogtijdagen van deze industrie al lang voorbij zijn, bevindt zich in Moustiers ook nog

Nadere informatie

D74, thans Kruisstraat 12

D74, thans Kruisstraat 12 D74, thans Kruisstraat 12 Geplaatst in de Heise Krant van september 2011, gewijzigd 15-05-2015 De boerderij van Has van den Tillaar. Zo kennen de meesten onder ons de oude boerderij achter de kerk met

Nadere informatie

Jezus hield veel van Marta en haar zuster, en van Lazarus. Maar toen hij gehoord had dat Lazarus ziek was, bleef hij toch nog twee dagen waar hij

Jezus hield veel van Marta en haar zuster, en van Lazarus. Maar toen hij gehoord had dat Lazarus ziek was, bleef hij toch nog twee dagen waar hij Johannes 11:1-45 Er was iemand ziek, een zekere Lazarus uit Betanië, het dorp waar Maria en haar zuster Marta woonden dat was de Maria die Jezus met olie gezalfd heeft en zijn voeten met haar haar heeft

Nadere informatie

weetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje

weetje weetje weetje weetje weetje weetje weetje Een processie is een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht van geestelijken en gelovigen. Een processie zorgt voor een gevoel van samen horen omdat ze mensen verenigt. 1 4 Rond Sint-Macharius

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Van Herxen naar Deventer en Zwolle

Van Herxen naar Deventer en Zwolle Van Herxen naar Deventer en Zwolle Nr. 2 Devoten fietsroutes 1. Herxen Een inleiding Herxen is een buurtschap tussen Wijhe en Zwolle, en maakt onderdeel uit van de gemeente Olst-Wijhe. Deze fietsroute

Nadere informatie

L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R

L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R L E S B R I E F B O V E N B O U W B A S I S O N D E R W I J S Op de weg van Liesel Aussen L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R Op deze foto zie je

Nadere informatie

zich van het koninklijk inkomen en van een goed net van betrouwbare steunpunten voor de voedselvoorziening van het centrale hof en de decentrale

zich van het koninklijk inkomen en van een goed net van betrouwbare steunpunten voor de voedselvoorziening van het centrale hof en de decentrale Het ontstaan en de ontwikkeling van Emmen als landgoed / leengoed / hofgoed. (Een uitwerking van het verhaal op kaart 3 van het artikel Drenthe s Historie deel 3, elders op deze website.) De website Historisch

Nadere informatie

3. Waarom zijn er zoveel mensen in het huis? 4. Wat wil Mohammed doen?

3. Waarom zijn er zoveel mensen in het huis? 4. Wat wil Mohammed doen? Lees het verhaal over de profeet Mohammed. Dit is het huis van Mohammed. Hij leefde rond het jaar 600. Mohammed woonde in Mekka. Mohammed was een profeet. Een profeet is een wijze man. Het is druk in het

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

EEN KUNSTWERK VOOR HET VERDRONKEN DORP HOUWINGAHAM VERKLEURINGEN

EEN KUNSTWERK VOOR HET VERDRONKEN DORP HOUWINGAHAM VERKLEURINGEN www.pauldekort.nl info@pauldekort.nl 2013 EEN KUNSTWERK VOOR HET VERDRONKEN DORP HOUWINGAHAM VERKLEURINGEN HET VERDRONKEN DORPJE HOUWINGAHAM Houwingaham is de naam van een middeleeuwse veenontginningsnederzetting

Nadere informatie

Een zonnige open plek, op loopafstand van het Brinkdorp Norg.

Een zonnige open plek, op loopafstand van het Brinkdorp Norg. Op één van de mooiste plekjes gelegen. Een zonnige open plek, op loopafstand van het Brinkdorp Norg. Recreatiechaletnr. 31 Vraagprijs 65.000,-- k.k. Indeling recreatiechalet: Woonkamer met kleine open

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 5 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Stenen

Nadere informatie

met historische gegevens. Nog meer gegevens kunt u vinden op: en dan klikken op Drenthe 3 t/m 7

met historische gegevens. Nog meer gegevens kunt u vinden op:   en dan klikken op Drenthe 3 t/m 7 Op deze en de volgende pagina s vindt u details van kaarten met het gebied Zuidoost Drenthe als uitsnede. De kaarten zijn in volgorde van ouderdom. Alleen kaarten met voldoende details zijn afgebeeld.

Nadere informatie

Союз СоветскихСоциалистических Республик

Союз СоветскихСоциалистических Республик Союз СоветскихСоциалистических Республик SojoezSovjetskichSotsialistitsjeskichRespoeblik http://www.youtube.com/watch?v=hle4inigsee&feature=related De Romanovs De Romanov familie komt in 16313 aan de macht

Nadere informatie

Landgoed. Utrecht verhaalt: Doornburgh. verhaalt

Landgoed. Utrecht verhaalt: Doornburgh. verhaalt Utrecht verhaalt: Landgoed Doornburgh verhaalt 2016 Utrecht verhaalt is een concept van ar-gitect Bij gebruik van de inhoud van dit document de bron vermelden Meer informatie? www.utrechtverhaalt.nl albertretel@utrechtverhaalt.nl

Nadere informatie

Dag van het Kasteel 2012

Dag van het Kasteel 2012 Dag van het Kasteel 2012 wandelen rond Zeeuwse kastelen en buitenplaatsen Schouwen-Duiveland Slot Moermond, Renesse Zuid-Beveland De Hellenburg, Baarland Walcheren Westhove, Oostkapelle Zeeuws-Vlaanderen

Nadere informatie

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12. Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.

Nadere informatie

TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS. 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers

TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS. 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers Monniken en Ridders Het Frankische rijk TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS 400 500 700 600 800 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers 1000 500 732: Karel de Grote overlijdt en wordt begraven te

Nadere informatie

Liturgie Kerstnacht 2014. van de gemeenschap van Hoogkarspel en Westwoud

Liturgie Kerstnacht 2014. van de gemeenschap van Hoogkarspel en Westwoud Liturgie Kerstnacht 2014 van de gemeenschap van Hoogkarspel en Westwoud over Engelen Voorganger Ds.Marina Slot Organist Renee Campfens Ouderling Loes Siedenburg Diaken Marianne Soorsma en het Vrouwen koor

Nadere informatie

hema: Groeien in liefde en tederheid

hema: Groeien in liefde en tederheid Naam: Datum: hema: T 1. Wat is echte vriendschap? Schrijf woorden of korte zinnen naast elke pijl. Denk aan deze elementen: Je hebt het gevoel dat je van iemand houdt, het gevoel dat je je goed voelt bij

Nadere informatie

Project lj1 Adaptability

Project lj1 Adaptability Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423

Nadere informatie

Project lj1 Adaptability

Project lj1 Adaptability Project lj1 Adaptability 2015-2016 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mens en Maatschappij GG 23 februari 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/72423

Nadere informatie

Project lj1 Adaptability

Project lj1 Adaptability Auteur Mens en Maatschappij GG Laatst gewijzigd 23 February 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/72423 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

1. Rij in noordelijke richting, bij stoplichten rechtdoor ( Meppelerweg ) Startijd : 09:00

1. Rij in noordelijke richting, bij stoplichten rechtdoor ( Meppelerweg ) Startijd : 09:00 Vrijdag 10 april Balkbrug - Westerbork Start Balkbrug Route The Final Push 2015 Balkbrug 09:00 1. Rij in noordelijke richting, bij stoplichten rechtdoor ( Meppelerweg ) Startijd : 09:00 2. Bij Y- splitsing

Nadere informatie

De geboorte van een toekomst

De geboorte van een toekomst De geboorte van een toekomst en de zoektocht naar een bestaan op Schiermonnikoog - 1- - 2- - 3- - 4- - 4 - - 5- - 6- - 7- - 8 - - 8- - 9- - 10- - 11- NB Dit papier werd uitgereikt tijdens onze eerste presentatie

Nadere informatie

Kerstnacht Woord van welkom

Kerstnacht Woord van welkom Kerstnacht 2016 Woord van welkom Het Bethelkoor zingt: Als alles duister is (Daarna zingen we het samen) Als alles duister is Onsteek dan een helder licht dat nooit meer dooft Een vuur dat nooit meer dooft

Nadere informatie

LGOG Sectie Monumenten Dhr. J.S.M. Pijpers Secretaris T E.

LGOG Sectie Monumenten Dhr. J.S.M. Pijpers Secretaris T E. L I M B U R G S G E S C H I E D- E N O U D H E I D K U N D I G G E N O O T S C H A P Opgericht 1863 Samen de geschiedenis van Limburg ontdekken CONVOCAAT LGOG Sectie Monumenten Dhr. J.S.M. Pijpers Secretaris

Nadere informatie

Foto s der natuur, biodiversiteit

Foto s der natuur, biodiversiteit Zoals u wellicht heeft gemerkt is 2010 het internationale jaar van de biodiversiteit. Met mijn fotoproject hoop ik het bewustzijn van biodiversiteit te verbeteren, want Biodiversiteit is leven Foto s der

Nadere informatie

Cursus landschapsgeschiedenis. De dorpsgeschiedenis van Appelscha

Cursus landschapsgeschiedenis. De dorpsgeschiedenis van Appelscha Cursus landschapsgeschiedenis De dorpsgeschiedenis van Appelscha Inleiding Archeologie in relatie tot het landschap Middeleeuwse bewoning & dorpsgeschiedenis Appelscha op de kaart Op zoek naar landschapselementen

Nadere informatie

Rapport visitatie 9 juli 2018 Spiegelplas

Rapport visitatie 9 juli 2018 Spiegelplas Rapport visitatie 9 juli 2018 Spiegelplas Te Nederhorst den Berg (versie 23-09-2018) 1 C.J. van Helteren, secretaris Reigershof 1 4921 VP Made cjhelteren01@hetnet.nl 2 Advies van het Kenniscentrum Groen

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen

Praktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen Praktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen Praktische-opdracht door een scholier 1967 woorden 23 mei 2003 5,5 50 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: Het onderwerp van deze Praktische

Nadere informatie

Rijks, Provinciale en Gemeentelijke Monumenten Lijst Erica

Rijks, Provinciale en Gemeentelijke Monumenten Lijst Erica Rijks, Provinciale en Gemeentelijke Monumenten Lijst Erica Rijksmonumenten Tegeltjespand 1 Hoek Havenstraat Verlengde Vaart N.Z. Voormalige directeurswoning van de N.V. Friesche Veen Maatschappij, vermoedelijk

Nadere informatie

Beknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout

Beknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout Titel: Beknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout Inleiding Oosterhout, strategisch gelegen tussen de A27, de A59 en de A16 heeft al een lange geschiedenis. Thans een bruisende stad met

Nadere informatie

Ruinerwold van kerk tot kerk

Ruinerwold van kerk tot kerk Wandelroute Ruinerwold van kerk tot kerk Wandeling van ongeveer 1 uur en 45 minuten. Circa 8 km. Ontdek het authentieke Drenthe in Ruinerwold, met het hoeven- en slagenlandschap Ruinerwold van kerk tot

Nadere informatie

INFORMATIEBOEKJE ROUTE VAN BARMHARTIGHEID ZWOLLE

INFORMATIEBOEKJE ROUTE VAN BARMHARTIGHEID ZWOLLE INFORMATIEBOEKJE ROUTE VAN BARMHARTIGHEID ZWOLLE 18 juni 2016 --- Kerkendag Dit boekje bevat beeldmateriaal met een korte omschrijving, aansluitend bij de Route van Barmhartigheid Zwolle. ROUTE VAN BARMHARTIGHEID

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

B1 Hoofddorp pagina 1

B1 Hoofddorp pagina 1 B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.

Nadere informatie

Wat rest is een foto

Wat rest is een foto Wat rest is een foto Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum, Leeuwarden

Nadere informatie

Preek voor Kerstnacht 2015 jaar C

Preek voor Kerstnacht 2015 jaar C Preek voor Kerstnacht 2015 jaar C Welkom allemaal in deze prachtige, versierde kerk om samen de geboorte van onze Heer te vieren. Het is een Groot feest! God komt in de geschiedenis aanwezig als mens,

Nadere informatie

Wandel / fietsroute van Barmhartigheid in Zwolle 18 Juni 2016

Wandel / fietsroute van Barmhartigheid in Zwolle 18 Juni 2016 Wandel / fietsroute van Barmhartigheid in Zwolle 18 Juni 2016 Op 18 juni zijn de volgende locaties tussen 11.00 uur en 16.00 uur geopend ; A. Gift City met Twinkel Winkel armen en kwetsbaren B. VEZ Centrum

Nadere informatie

PROVINCIAAL BLAD. Grensbeschrijving van de nieuw te vormen gemeente Groningen, provincie Groningen

PROVINCIAAL BLAD. Grensbeschrijving van de nieuw te vormen gemeente Groningen, provincie Groningen PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van de provincie Groningen Nr. 6166 17 augustus 2018 Grensbeschrijving van de nieuw te vormen gemeente Groningen, provincie Groningen Gedeputeerde Staten van Groningen

Nadere informatie

Bezieling door verbinding

Bezieling door verbinding KRINGWERK SEIZOEN 2015-2016 * Hoedekenskerke * Nisse * s-heer Abtskerke Bezieling door verbinding Bezieling door verbinding geldt als jaarthema voor onze gemeenten. Opnieuw treft u een aanbod van activiteiten

Nadere informatie

Het Bergpad 20km. Beste scout,

Het Bergpad 20km. Beste scout, Beste scout, Je staat aan het begin van een mooie tocht. Deze tocht bestaat uit twee technieken: kruispunten en bolletje-pijltje. Het is een eindje lopen, maar je komt zo wel op een aantal mooie plekken

Nadere informatie

Fransen in Hardenberg

Fransen in Hardenberg Fransen in Hardenberg Lesbrief vmbo-tl2 Vechtdal College Hardenberg Winter 1795 De Fransen trekken ons land binnen. Het gaat erg gemakkelijk, want de grote rivieren zijn bevroren. En trouwens, waarom zal

Nadere informatie

Van Ommen naar Sint Jansklooster

Van Ommen naar Sint Jansklooster Van Ommen naar Sint Jansklooster No. 1 Devoten Fietsroutes 1. Ommen Inleiding Deze fietsroute is de eerste van een serie Devoten Fietsroutes. Elke route volgt een Moderne Devoot. Veel van die Moderne Devoten

Nadere informatie

Verslag Excursie Kombos 28 5 2011 Ravon Utrecht

Verslag Excursie Kombos 28 5 2011 Ravon Utrecht Verslag Excursie Kombos 28 5 2011 Ravon Utrecht Op zaterdag 28 mei 2011 is er vanuit RAVON Utrecht een excursie georganiseerd naar het Kombos te Maarsbergen. Het doel van de excursie was om deelnemers

Nadere informatie

LANDJUWEEL. De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT

LANDJUWEEL. De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT LANDJUWEEL De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT (21 pers.) In Amersfoort zijn onveilige tijden geweest. De geschiedenis

Nadere informatie

Julianadorp en de Willibrordkerk

Julianadorp en de Willibrordkerk De Petrus en Pauluskerk in oud Den Helder De Vredeskerk in de Schooten De Nicolaaskerk in Nieuw Den Helder De Willibrordkerk in Julianadorp Julianadorp en de Willibrordkerk KORTE GESCHIEDENIS VAN JULIANADORP

Nadere informatie

Dit boekje is van. Doodgewone Helden

Dit boekje is van. Doodgewone Helden Dit boekje is van Doodgewone Helden Echte helden! Je kent ze misschien wel van tv. Ze kunnen vliegen, ze kunnen mensen redden uit brandende gebouwen en ze vechten tegen slechteriken. Iedereen heeft zo

Nadere informatie

Boekverslag door een scholier 2555 woorden 15 mei keer beoordeeld. Eerste uitgave 1987 Nederlands

Boekverslag door een scholier 2555 woorden 15 mei keer beoordeeld. Eerste uitgave 1987 Nederlands Boekverslag door een scholier 2555 woorden 15 mei 2002 7 590 keer beoordeeld Auteur Genre Gijs Wanders Jeugdboek Eerste uitgave 1987 Vak Nederlands 1. Titel De titel van het boek is Vogelvrije vrienden

Nadere informatie

: Toelichting erfinrichtingsplan en beplantingsplan de Vaart 12 te Ane

: Toelichting erfinrichtingsplan en beplantingsplan de Vaart 12 te Ane Notitie Aan : Gemeente Hardenberg Van : Royal Haskoning Datum : 15 juni 2010 Kopie : Onze referentie : 9V3744/N001/EBEL/Ensc Betreft : Toelichting erfinrichtingsplan en beplantingsplan de Vaart 12 te Ane

Nadere informatie

Montfort II: Via Kasteel

Montfort II: Via Kasteel Montfort II: Via Kasteel De tweede NatuurGenotRoute rondom het plaatsje Montfort voert de wandelaar naar het landschap ten zuidwesten van het centrum en naar de directe omgeving van de beroemde ruïne Montfort.

Nadere informatie

DIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN

DIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN DIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN ECHTE HELDEN! JE KENT ZE MISSCHIEN WEL VAN TV. ZE KUNNEN VLIEGEN, ZE KUNNEN MENSEN REDDEN UIT BRANDENDE GEBOUWEN EN ZE VECHTEN TEGEN SLECHTERIKEN. IEDEREEN HEEFT ZO

Nadere informatie

De Veenvaart... Kanaal met een verhaal!

De Veenvaart... Kanaal met een verhaal! Nieuwe Vaarroute! Open vanaf juni 2013 De Veenvaart... Kanaal met een verhaal! Vanaf juni 2013 is Nederland een prachtige vaarverbinding rijker: De Veenvaart. Deze nieuwe route voert door de Drentse en

Nadere informatie