Welkom in Breda! Bijlage Visie binnenstad

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Welkom in Breda! Bijlage Visie binnenstad"

Transcriptie

1 Welkom in Breda! Bijlage Visie binnenstad november 2013

2

3 Inhoud 1 Detailhandel Trends en ontwikkelingen in de detailhandel Detailhandelbeleid Prioriteiten uit het detailhandelbeleid Binnenstadsmanagement Warenmarkt 8 2 Horeca 9 3 Erfgoed 11 4 Cultuur De openbare ruimte staat ter beschikking Stad van beeldcultuur 14 5 Recreatie en toerisme Economische crisis en vrijetijdsgedrag Trends Ontwikkelingen De Bredaase situatie Overnachtingsmogelijkheden Regionale en provinciale ontwikkelingen Leisure kwalitatief Leisure kwantitatief Toeristisch programma Evenementen Evenementen met een meerwaarde Breda Evenementenstad Visie water en vrijetijdsbesteding 23 7 Duurzaamheid Klimaat Energie Ondergrond Ecosysteemdiensten; meerwaarde voor de binnenstad 32 8 Mobiliteit De binnenstad bereikbaar houden Auto Openbaar vervoer Venstertijdengebied Bevoorrading Binnenstad Fietsen Voetgangers _13 Visie Binnenstad Breda_v6 I

4 9 Openbare ruimte Betekenis openbare ruimte Inzet op de kwaliteit van de openbare ruimte; Groene & blauwe impulsen Wonen Woonmilieus in de binnenstad Wijkplannen Ruimtelijke ingrepen om de sociale cohesie te versterken Algemeen: vastgesteld beleid Wonen Woonmilieu, woningvoorraad en bevolking Binnenstad Wooncarrière en doorstroming Gebiedsontwikkeling Visie op Wonen in de Binnenstad Wonen boven winkels Kantoren en bedrijven Uitvoeringsperspectief Structuurvisie i.r.t. binnenstad 67 II

5 Detailhandel Trends en ontwikkelingen in de detailhandel. STERKTE ZWAKTE 1. fysieke/offline winkels ( bricks ) 2. winkelaanbod kernwinkelgebied 3. aantrekkelijk dwaalmilieu 1. geen match met online winkels ( clicks ) 2. te weinig onderscheidend en onvolledig aanbod 3. wederzijdse afhankelijkheid kracht dwaalmilieu en kernwinkelgebied DETAILHANDEL 1. samen en in samenhang ingaan op de uitdagingen en kansen die markt en technologie stellen 2. verbreding en diversificatie winkelaanbod 3. samen en in samenhang opstellen van goede gebiedsprofileringen om te komen tot goede branchering 1. technologie bestaat 2. beschikbaarheid van locatie Molsterrein en bereidheid investeerder 3. nieuwe ambachten in opkomst 1. gebrek aan besef van urgentie en/of motivatie om te innoveren 2. verliezen van momentum 3. wederzijdse afhankelijkheid kracht dwaalmilieu en kernwinkelgebied KANS BEDREIGING Schaal en locatie De detailhandel is een dynamische sector. Er doen zich continue nieuwe ontwikkelingen voor. Grootschalige conceptuele winkelplannen worden geïntroduceerd (Factory Outlets), de schaalvergroting bij supermarkten zet zich voort (Jumbo van m²), winkels zoeken de periferie en brancheverruiming en branchevervaging (ook tussen detailhandel en horeca) zet door. Tegenover de schaalvergroting is tegelijkertijd een trend van schaalverkleining en superspecialisatie waar te nemen. Vraag naar winkelunits in A1 gebieden in de grote- en middelgrote steden blijft stabiel of wordt groter. Daardoor neemt de druk op A1 gebieden toe, terwijl de vraag naar winkelruimten in randgebieden binnensteden en aanloopstaten afneemt. Het gevolg is dat A1 gebieden compacter worden en retailers en beleggers alleen nog investeren in goede retaillocaties. 1

6 1.1.2 Gedrag en demografie Ook de consument verandert en men kan niet meer spreken van de consument. De consument is mobieler en winkelen wordt steeds meer een vorm van vrije tijdsbesteding. Enerzijds is de consument op zoek naar beleving, sfeer en onderscheid. Tegelijkertijd wordt er steeds meer gekocht via internet en men verwacht nog een forse toename van de internetbestedingen. Het is belangrijk dat ondernemers de kansen pakken die internet biedt en de combinatie leggen tussen clicks (internet) en bricks (winkel). Naast het veranderende gedrag zijn de toenemende vergrijzing en de lichte daling van het inwonertal in de regio factoren waar rekening wordt gehouden. Winkelgebieden onderscheiden zich steeds meer op basis van de koopmotieven van de consument. Er worden onderscheidt gemaakt in winkelgebieden voor de (dagelijkse) boodschappen (buurt- en wijkwinkelcentra), winkelgebieden voor doelgerichte aankopen (perifere subcentra) en winkelgebieden voor recreatief funshoppen (binnensteden). De demografische ontwikkeling draagt bij aan het proces van natuurlijke selectie: de sterke winkelgebieden zullen overleven, de zwakkere niet. Gezien de potentie van de binnenstad is ruimte bieden om de veranderende behoefte op te vangen noodzakelijk Actuele ontwikkelingen in de detailhandel Actuele ontwikkelingen in de detailhandel zijn aan de vraagkant stagnerende bestedingen, veranderingen in de omvang en samenstelling van de bevolking, verschuiving van omzet naar andere kanalen (internet), veranderingen in passantenstromen, veranderingen in de winkelvoorkeur van consumenten etc. Trends aan de aanbodzijde zijn er eveneens: schaalvergroting (grotere winkels), internationalisering (meer buitenlandse ondernemingen zoals Zara, H&M en Mango), merkbeleving (meer mono brandstores in plaats van multibrand winkels) en multichannel (de combinatie van stenen winkels en webshops zoals de Bijenkorf), betaalbare chique (zoals Primark) en meer op minder plekken (concentratie op grote en sterke winkellocaties). Deze trends worden breed in de markt onderkend. Deze ontwikkelingen betekenen, dat sterke steden met een gevarieerd winkelaanbod en aantoonbare toegevoegde waarde voor de consument zich niet zoveel zorgen hoeven te maken over de toekomst. Aanbodvariatie en toegevoegde waarde zijn de leidende principes. Wat betreft de beoordeling van Breda op dit punt, is van belang dat de ontwikkelingen in Breda de afgelopen jaren stagneren. Het is belangrijk dat Breda op dit punt een sprong voorwaarts maakt. 1.2 Detailhandelbeleid Breda heeft met de historische binnenstad een bijzonder product in huis. Het bepaalt in sterke mate het karakter, het imago en de aantrekkingskracht van Breda. De afgelopen decennia is er zowel door ondernemers als de gemeente fors geïnvesteerd in de kwaliteit van de binnenstad. Dat past bij de hoge ambities van het hedendaagse Breda. Van winkelvoorziening voor de lokale bevolking is het stadshart in toenemende mate een bovenregionaal centrum geworden. Met de HSL-shuttleverbinding komt daar ongetwijfeld een (inter)nationale dimensie bij. De binnenstad biedt een tamelijk compleet beeld met een ruim en onderscheidend aanbod aan winkels en horecagelegenheden, maar ook met uitgaans- en leisurevoorzieningen, evenementen, cultuur, rust- en verblijfsaccommodaties. Het historisch decor afgewisseld met moderne architectuur, en de aanwezigheid van water, een fraai park, steegjes, en pleinen met uitnodigende terrassen bepalen voor een groot deel de ambiance en het imago van Breda. Het is daarom van groot belang de kwaliteit van de Bredase binnenstad scherp te bewaken en waar mogelijk te versterken. Daarin past ook het verduurzamen van de goederenbevoorrading van de stad. Succesvolle binnensteden onderscheiden zich in de toekomst door het belevenis- en betekenisaspect in het gehele winkelgebied tot uiting te laten komen. Places to buy worden places to be. 2

7 De Bredase binnenstad scoort op velerlei gebied hoog. Niet alleen bij de inwoners, maar ook bij de vele bezoekers uit de regio en daarbuiten. Jaarlijks brengen ruim 3 miljoen dagtoeristen een bezoek aan de stad om te winkelen. Breda heeft één van de drukste winkelstraten van Nederland. Uit onderzoek blijkt dat bezoekers ook graag en vaker terugkeren naar de stad. Breda heeft zich de afgelopen jaren nóg meer ontwikkeld tot een complete winkelstad met een regionale en bovenregionale functie. De binnenstad van Breda wordt met het cijfer 7,6 gewaardeerd. Breda scoort bovengemiddeld op bereikbaarheid, variatie in winkelaanbod, kwaliteit van de horeca en sfeer en gezelligheid (bron: passantenonderzoek BRO november 2011). De Bredase binnenstad is veruit de populairste winkellocatie voor mensen uit West-Brabant. Breda geeft uitvoering aan de ambitie om als winkelstad bij de top van Nederland te horen. Die ambitie vloeit voort uit het gegeven dat de meeste toeristisch-recreatieve bezoekers van Breda hier komen om te winkelen. Het zijn echter niet alleen de vele functies en de daarbij horende diversiteit in aanbod die de binnenstad zo concurrerend maken, maar vooral de wisselwerking tussen de functies en de unieke setting waarbinnen dit alles plaatsvindt. 3

8 Vooral van de binnenstad wordt een grote bijdrage verwacht aan het behalen van de ambities op het vlak van Breda winkelstad. Voorwaarde daarvoor is een zorgvuldige afstemming van de ontwikkelingen in de binnenstad met de perifere en grootschalige detailhandelsontwikkelingen elders. Hetzelfde gaat op voor ontwikkelingen op het terrein van horeca, leisure, evenementen, bereikbaarheid en parkeren. Op het gebied van detailhandel is het economisch beleid gericht op: Creëren van mogelijkheden voor vestigingen van meer grootschalige winkels, passend in een binnenstadsmilieu; Creëren van nieuwe en uitbouwen van verschillende winkelmilieu s in de binnenstad; Verbeteren van de voetgangersrouting in het winkelgebied door realisatie van nieuwe winkel- cq loopcircuits; Versterking van enkele bronpunten, plekken waar bezoekers bezoek aan de binnenstad beginnen en eindigen. 1.3 Prioriteiten uit het detailhandelbeleid Op basis van deze speerpunten zijn de volgende prioriteiten benoemd: 1. Herontwikkeling gebied Achter de Lange Stallen 2. Versterking dwaalmilieu rond het kernwinkelgebied; 3. Nieuwe toekomst voor de inloopstraten 4. Aanpak leegstand 5. Stimuleren van zelfstandig ondernemerschap Herontwikkeling gebied Achter de Lange Stallen De locatie Achter de Lange Stallen wordt herontwikkeld tot integraal deel van de binnenstad van Breda. Met het plan wordt de detailhandelsstructuur van de binnenstad versterkt. Er wordt een aantrekkelijk gebied om te winkelen, wonen en te verblijven toegevoegd. Realisatie van het project Achter de Lange Stallen is een belangrijke ruimtelijke versterking van de binnenstad. De routing in de binnenstad wordt verbeterd en er ontstaat een betere koppeling met het Chassépark. De schaalvergroting in de detailhandel zet door, ook in binnensteden. De verwachting is dat er de komende jaren een grote vraag blijft bestaan naar grote moderne winkelpanden in A1-gebieden door met name (inter)nationale modeformules. Het contrast tussen A1 winkelgebied en omliggende winkelgebieden in binnensteden wordt groter. Binnensteden zullen compacter worden. De (inter)nationale winkelformules willen op de beste locaties zitten. De plannen voor Achter de Lange Stallen bieden hiervoor mogelijkheden. Dit gebied zal zich functioneel, ruimtelijk en fysiek moeten onderscheiden van andere delen in de binnenstad. Door vergroting van het A1-gebied rondom de Ginnekenstraat neemt de concurrentie op het reeds bestaande A1-gebied toe. Toch leidt het toevoegen van een substantieel nieuw winkelgebied met meerdere trekkers en een bijzonder verblijfsklimaat vaak ook tot een modernisering van het bestaande aanbod om klaar te zijn om te kunnen profiteren van de extra bezoekers. Bij Achter de Lange Stallen komt de nadruk te liggen op (inter)nationale formules in de branchegroep mode & luxe. Het midden- en prijsvriendelijke segment met een hoogwaardige uitstraling, ook wel cheap chic genoemd. Omdat het hier gaat om het toevoegen van een nieuw, uniek stukje binnenstad, is het belangrijk de kwaliteit van de invulling van het concept te bewaken. 4

9 1.3.2 Versterking dwaalmilieu rond het kernwinkelgebied Een goede mogelijkheid is het creëren van een zogenoemd dwaalmilieu. Zo n alternatief binnenstadcircuit rondom het kernwinkelgebied heeft een sterk toeristisch-recreatief karakter waarmee Breda zich onderscheidt van andere (minder historische) binnensteden. Een optimaal dwaalmilieu bevat een variatie aan hoogwaardige elementen op het gebied van horeca en vermaak, recreatief winkelen, cultuur en historie, parken, hofjes en water. In de Bredase binnenstad zijn al deze aspecten in voldoende mate aanwezig, maar ze worden nog te weinig uitgebuit. Dwaal- en snuffelmilieus die sterk zijn aangehaakt op de routing van het kernwinkelgebied kunnen zeker in een stad als Breda perspectief behouden, mits een grote diversiteit aan branches en specialistische winkels wordt aangeboden. Een lager huurniveau is hiervoor een vereiste. Een mogelijkheid is om het dwaalmilieu te onderscheiden in verschillende domeinen (Visie dwaalmilieu) historie (Grote Markt, Reigerstraat, Kasteelplein, Catharinastraat) hofjes, tuinen, park (Begijnhof, Merkxtuin, Kapucijnenhof, Valkenberg en - op termijn - Stadserf) gespecialiseerde detailhandel (t Sas, Veemarktstraat) religieuze bezienswaardigheden (diverse kerken) militair erfgoed (Kasteel van Breda, Chassépark, Seelig kazerne) leisure (Holland Casino) cultuur (Chassé Theater, Nieuwe Veste, Breda s Museum, Poppodium Mezz, MOTI) water (havenkwartier) Nieuwe toekomst voor de inloopstraten De (Nieuwe) Haagdijk, (Nieuwe) Boschstraat en Nieuwe Ginnekenstraat zijn tot op heden omschreven en gekarakteriseerd als inlopers. Er werd gekozen voor de term inlopers omdat het om van oudsher belangrijke toegangswegen naar de binnenstad ging. Inloper is voor ondernemers een begrip en staat voor een vestigingsmilieu dat bereikbaar is met de auto en de mogelijkheid van parkeren voor de deur heeft. Geconstateerd kan worden dat de term inloper niet meer overeenkomt met de huidige functie van de (Nieuwe) Haagdijk en de (Nieuwe) Boschstraat in de zin van letterlijke betekenis van inloper naar het kernwinkelgebied. In veel steden en ook in Breda staat de functie van de aan-of inloopstraten onder druk. Oorzaken hiervan zijn ondermeer het veranderende koopgedrag, geringere bestedingen door de economische crisis en de vergrijzing van ondernemers in het MKB. Ook zijn in Inlopers vaak branches gevestigd waarin webwinkelen momenteel populair is, zoals media, bruin- en witgoed, telecom, hard- en software en reizen. Het gevolg is leegstand, functieverandering en dalende huurprijzen. De gemeente heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in de Haagdijk, Boschstraat en Nieuwe Ginnekenstraat door herinrichting. Toch neemt vooral in de Haagdijk en de Boschstraat mede door de vergrijzing van het MKB-bestand en het economisch tij, de vraag naar winkelruimten af waardoor leegstand ontstaat. De binnenstad van Breda wordt compacter. Om hun attractiviteit te blijven behouden zullen ook ondernemers en eigenaren in deze straten moeten blijven investeren. De toegevoegde waarde moet niet meer gezocht worden in de functie van aanloopstraat met winkels naar het centrum maar veel meer in een bijzondere invulling bijvoorbeeld in de vorm van een thema of menging van functies. Lokale omstandigheden zoals de kracht van directe omgeving, combinatie van functies en bereidheid tot samenwerking bepalen het perspectief van deze straten. Meer functiemenging (naast detailhandel en horeca ook dienstverlening, wonen, zorg) kan een oplossing zijn. Bereikbaarheid en de mogelijkheid van parkeren voor de deur blijft een belangrijke onderscheidende kwaliteit van deze straten. 5

10 Voor de voormalige inlopers van de Bredase binnenstad kan dan gedacht worden aan: Transformatie naar meer gemengd milieu: (Nieuwe) Haagdijk: belangrijke straat met voorzieningen voor de omliggende buurten; met name richten op combinatie van buurtvoorzieningen (dagelijkse artikelen), broedplaats voor startende ondernemers in detailhandel, horeca en (commerciële) dienstverlening en wonen. (Nieuwe) Boschstraat: Te weinig woningen in de directe omgeving voor buurtfunctie. Gemengd milieu met accent op cultuur en horeca (waaronder hostels) rondom MOTI, specialistische winkels, (zorg)wonen en verschillende vormen van bedrijvigheid. Nieuwe Ginnekenstraat: Hoogwaardig milieu door statige panden en aansluiting op Wilhelminastraat. Winkelfunctie komt nog niet goed van de grond. Enerzijds richten op aansluiting op aanbod Wilhelminastraat, anderzijds op aansluiting zuidelijk deel Ginnekenstraat door komst Achter de Lange Stallen. Menging van winkelfunctie met commerciële dienstverlening. Met de komst van het nieuwe station wordt de Willemstraat een belangrijke verbinding tussen het station en de binnenstad. Met name de ruimte voor voetgangers is belangrijk in de vorm van een promenade. Ook hier moet gedacht worden aan een menging van economische functies (commerciële dienstverlening, daghoreca, detailhandel, zorg, en wonen). De enige toekomstige letterlijke inloper naar de binnenstad. Duidelijk wordt dat het begrip inloper niet meer van toepassing is op de (Nieuwe) Haagdijk en (Nieuwe) Boschstraat. Elke straat vereist een eigen benadering. Voor de leefbaarheid van de directe omgeving en het tegengaan van verdere verloedering is het met name voor de Haagdijk en de Boschstraat belangrijk dat ook de overheid hier een belangrijke, actieve rol inneemt. Daarbij gaat het dan vooral om het helpen bij het voor deze straten zo belangrijke transitieproces: het opwaarderen van deze straten naar aantrekkelijk gemengd milieu. 6

11 1.3.4 Aanpak leegstand De leegstand in Nederlandse binnensteden groeit. Leegstand vormt vooral een probleem wanneer een winkelpand langdurig leeg staat waardoor omliggende panden er ook nadeel van ondervinden en het een negatieve uitwerking heeft op het straatbeeld en daarmee de leefbaarheid in de straat en omgeving. De leegstand concentreert zich met name in de zogenaamde oude aanloopstraten naar en de randen om het kernwinkelgebied. Het aanpakken van leegstand is belangrijk om de binnenstad aantrekkelijk te houden. Vastgoedeigenaren vervullen daarin een cruciale rol. Bij een investering in een pand zijn snelle, heldere procedures bij gemeenten gewenst. Een binnenstadsvisie, detailhandelsvisie of brancheringsplan schept duidelijkheid voor marktpartijen. Leegstandsbestrijding en -begeleiding is zowel een bedrijfseconomisch als maatschappelijk belang; het gaat om het economisch functioneren van de binnenstad, veiligheid en het behoud van de leefbaarheid. Partijen hebben verschillende instrumenten ter beschikking om leegstand te bestrijden: Gemeente: stelt kaders door het opstellen van visies en bestemmingsplannen, met verkeers- en parkeerbeleid en het reclame- en uitstallingsbeleid kan procedures versnellen verantwoordelijk voor inrichting en beheer openbare ruimten kan straatmanager of binnenstadsmanager mee financieren en/of participeren in binnenstads-management/bureau binnenstad Vastgoedeigenaren: verantwoordelijk voor op peil houden en kwaliteit vastgoed beheer van en investeringen in vastgoed aanpassen huurprijzen tijdelijke invulling met ateliers of zgn pop-up stores participeren en mee financieren binnenstadsmanagement/bureau binnenstad Winkeliers: aanbod aanpassen aan veranderende consumentenbehoeften; integratie van bricks en clicks inzetten op service en gastvrijheid participeren in en mee financieren (bv ondernemersfonds ) van een vorm van samenwerking met andere partijen, bv in de vorm van binnenstadsmanagement/bureau binenstad het organiseren van evenementen Stimuleren van zelfstandig ondernemerschap Breda geeft niet alleen ruimte aan grootschalige efficiënte retailers maar wil ook inzetten op attractieve winkels van (vooral ook jonge) zelfstandige ondernemers. Uit de profilering van de verschillend deelgebieden komen de kansrijke vestigingsmilieus voor deze winkels naar voren. Breda wil inzetten op creëren van gunstige randvoorwaarden om dit onderscheidende aanbod te faciliteren. Dat is uiteindelijk wat de consumenten willen. De verrassing van de kleine winkels en de vertrouwdheid van de ketens. 7

12 1.4 Binnenstadsmanagement In veel steden is sprake van binnenstadsmanagement of centrummanagement. Centrummanagement kan in het algemeen omschreven worden als een structureel samenwerkingsverband van publieke en private partijen in een centrum, op basis van gelijkwaardigheid, met een gezamenlijke inzet van middelen, teneinde de aantrekkingskracht en daarmee het economisch functioneren van het centrum te versterken. Voor de binnenstad spreekt men van binnenstadsmanagement. Centrum- of binnenstadsmanagement kent de volgende kenmerken: Gelijkwaardig samenwerken: versterken van het centrum is een gezamenlijk belang en vraagt om een gezamenlijke, gedeelde verantwoordelijkheid, inzet en enthousiasme. Samenwerking is niet vrijblijvend en vereist goede interne organisatie van partijen en goede open communicatie Onafhankelijk: intermediaire, onafhankelijke organisatie tussen en boven de partners. Geen belangenbehartiging namens een van de partners. Structurele aanpak: praktische werkorganisatie met heldere structuur, gericht op continuïteit op middellange en lange termijn (procesaanpak). Daarnaast ook quick wins. Structurele middelen:lange termijn financiering met middelen afkomstig van gemeente, ondernemers, eigenaren en andere betrokken partijen. Integrale benadering waarbij alle facetten van het centrum in hun onderlinge samenhang worden aangepakt. Beleid en uitvoering: centrummanagement is discussieplatform voor beleid én richt zich op activiteiten die concreet resultaat opleveren. Gezamenlijk beleid voor een centrum, de binnenstad, staat aan de basis van alle activiteiten van het binnenstadsmanagement. Het gaat om een gezamenlijke visie, ambitie en de wijze waarop men deze ambitie via binnenstadsmanagement wil realiseren. 1.5 Warenmarkt Twee keer per week, op de dinsdag en vrijdag, is er een warenmarkt op de Grote Markt in de binnenstad van Breda. Het functioneren van warenmarkten staat onder druk en dit is ook te constateren in de binnenstad van Breda. Met name de warenmarkt op dinsdag functioneert slecht door het afnemend aantal kramen. Doordat de warenmarkten in de binnenstad plaatsvinden op de Grote Markt conflicteert dit met de toegankelijkheid van de winkels en horeca en met de mogelijkheid van meerdaagse evenementen. Alleen voor het jazzfestival is het gelukt een oplossing te vinden door de vrijdagmarkt te verplaatsen naar het Chasséveld. Voor een oplossing van bestaande conflicten tussen warenmarkt, detailhandel en horeca zou gezocht moeten worden naar een andere en betere opstelling, desnoods andere locatie, van de weekmarkt. In het verleden zijn hiertoe diverse pogingen ondernomen die niet tot succes hebben geleid. Bij het opstellen van het Wijkplan Stadshart-Valkenberg zal dit opnieuw worden opgepakt. 8

13 Horeca 2 STERKTE ZWAKTE 1. veel gelegenheden 2. aanbod bedient meerdere doelgroepen 3. aanbod is compact bij elkaar 1. weinig onderscheidends 2. te weinig diversificatie binnen aanbod doelgroepen 3. buiten de horeca concentratie gebieden weinig mogelijkheden HORECA 1. samen werken aan branchering en diversificering 2. aanspreken van nieuwe doelgroepen 3. ruimte bieden aan nieuwe initatieven 1. nieuwe initiatieven vanuit marktpartijen, zoals fysieke en conceptuele crossovers 2. binding van klanten 3. duidelijk herkenbare gebieden 1. conflicterende belangen 2. navolging succesvol concept leidt tot eenzijdig aanbod 3. vervlakking of identiteitsverlies KANS BEDREIGING Horeca heeft altijd een belangrijke plaats ingenomen in de binnenstad van Breda. Kenmerkend is de sterke concentratie van horeca rondom de Havermarkt en de Grote Markt. Recentelijk is de toename van de horeca aan het van Coothplein en ontwikkeling van horeca aan de Westflank met de heropende haven. In het horecabeleidsplan uit 2005 wordt het horeca-aanbod in de binnenstad als volgt omschreven: Breda wil bekend staan als een Bourgondische stad (en de relatie met de horeca is dan essentieel), maar (b)lijkt dat op dit moment niet waar te maken door het ontbreken van kwalitatief daarop inspelende horeca in de binnenstad. De horeca in de binnenstad heeft ook een relatief eenzijdig profiel door de oriëntatie op jeugdig uitgaand en winkelend publiek. Signalen zijn: relatief weinig variëteit, relatief weinig zelfstandige winkelondersteunende voorzieningen, weinig horeca voor 30+ en cultuurbezoekers en weinig moderne hippe concepten. Koppeling van horeca met winkels en cultuur/toerisme is belangrijk om bezoekers langer in de stad te houden. 9

14 In 2011 heeft de gemeenteraad een nieuwe categorie-indeling voor de horeca vastgesteld waardoor meer ruimte wordt geboden aan winkelondersteunende daghoreca concepten. Winkelondersteunende daghoreca (horeca 1) kan onbeperkt in heel de binnenstad; Uitgaanshoreca blijft geconcentreerd in horecaconcentratiegebied rondom de Havermarkt; Met uitzondering van nieuwe ontwikkelingslocaties (Achter de Lange Stallen, Westflank, Via Breda) géén uitbreiding van aantal zelfstandige horecavestigingen in de binnenstad (geldt niet voor horeca 1); Aantal zelfstandige horecavestigingen in de Haagdijk en Boschstraat blijft, met uitzondering van de nieuwe categorie horeca 1, gelimiteerd. Doordat de Grote Markt zich steeds meer ontwikkelt in de richting van een horecaplein wordt het voor detaillisten steeds minder aantrekkelijk zich hier te vestigen, met als gevolg leegstand van winkelpanden. Indien de mogelijkheden voor dag- en avondhoreca op de Grote Markt worden verruimd kan hier een aantrekkelijk horecaplein als huiskamer van de binnenstad ontstaan. Op de lange termijn, indien er voldoende groeimogelijkheden zijn, zouden het Van Coothplein en de haven met elkaar verbonden kunnen worden via de Markendaalseweg/ Seelig Noord, aangezien zich ook hier horecagelegenheden bevinden (Ume, Bali, restaurant Cingelcollege) en nieuwe initiatieven ontplooid kunnen worden (Seelig Noord). In de binnenstad is op diverse locaties dynamiek in de ontwikkeling van horeca: Van Coothplein Achter de Lange Stallen (herontwikkeling Molsterrein) Haven (oostzijde) De Grote Markt (verdwijnen van de detailhandelsfunctie). Het vastgestelde beleid kent een kwantitatieve benadering van de horeca. Het is de vraag of de gewenste kwaliteitsverbetering en variatie van het horeca aanbod tot stand komt binnen deze dwingende kaders. Gezien de inzet op meer flexibiliteit en de trends- en ontwikkelingen die zich in de horecasector voordoen, zal het horecabeleid verder worden geactualiseerd. 10

15 Erfgoed 3 STERKTE ZWAKTE 1. lange ervaring met herontwikkelen erfgoed 2. schaal en maat gebouwen passend voor divers gebruik 3. fraaie, leesbare stad met tijdslagen 1. te weinig benut of beleefbaar 2. beperktere mogelijkheden t.g.v. spanning erfgoedeisen, gebruikerswensen en bouwregels 3. zelden verrassend ERGFGOED 1. bevorderen van hergebruik van monumentale panden en gebieden 2. functies toelaten die passen bij de plek en de historie 3. erfgoed waarden matchen en laden met vernieuwingskansen (beeld)cultuur 1. diverse monumentale objecten en gebieden komen beschikbaar 2. dwaalmilieu met nieuwe ambachten 3. behoud erfgoed door vernieuwing 1. afstand tot kernwinkel gebied is (te) groot 2. wijze van hergebruik niet gepast of passend 3. vernieling door vernieuwing KANS BEDREIGING Voorrang voor erfgoed De cultuurhistorische waarden en monumenten van de binnenstad vormen de grondslag voor het fungeren van de binnenstad als economische motor van Breda. Als gevolg van de economische crisis zijn er op dit moment meer herontwikkelingslocaties (locaties die leeg (komen te) staan) voorhanden in de binnenstad, dan dat er programma voorhanden is. Bij de locatieafweging van initiatieven die zich voordoen, wordt dan ook allereerst gekeken naar locaties waar sprake is van cultuurhistorische en monumentale waarden. Mocht nieuwbouw toch de enige mogelijke optie zijn, dan wordt hier de ambitie aan gekoppeld dat er toekomstig erfgoed wordt ontwikkeld. 11

16 De erfgoedvisie Erfgoed in Context benoemd een aantal expliciete maatregelen om de binnenstad aantrekkelijker te maken. Deze maatregelen richten zich met name op de versterking van het eigen cultuurhistorisch karakter en de uitstraling van bebouwing en de openbare ruimte. Een aantal maatregelen uit deze visie zijn reeds in uitvoering gebracht. Zo is er inmiddels een reclamebeleid wat regelt dat reclame-uitingen in de historische binnenstad terughoudend moeten worden uitgevoerd. Ook is er inmiddels een nieuwe bestemmingsplan binnenstad, waarin de schaal en hoofdvorm van de historische gebouwen zijn vastgelegd. Dit bestemmingsplan regelt tevens dat plannen worden beoordeeld door de commissie Ruimtelijke Kwaliteit vanuit de rol van monumentencommissie. Hiermee kan regie worden gevoerd op de detaillering en kleurstelling van panden die een historische waarde hebben en op panden die door hun positionering van grote invloed zijn op historische panden in de directe omgeving. Tenslotte wordt er in 2013 een pilot van het belichtingsplan uitgevoerd. Naast de regie van de gemeente op de fysieke historische omgeving wordt samen met onder anderen Gebouw F (het lokale architectuurcentrum) stappen gezet om zowel de inwoners als de bezoekers van Breda de bijzondere historische kwaliteiten van de binnenstad meer te laten beleven. De applicatie Urban Augmented Reality(UAR) is hiervan een voorbeeld. Bijzondere plekken en verhalen worden zichtbaar gemaakt door op de mobiele telefoon informatie aan te bieden. Deze informatie bestaat niet alleen uit tekst die ook op een bordje kan staan, maar ook uit oude foto s en filmpjes of door een 3D animatie van de historische situatie over het huidige straatbeeld. De koppeling tussen erfgoed en beeldcultuur wordt onder andere zo vormgegeven. 12

17 Cultuur 4 STERKTE ZWAKTE 1. diverse initiatieven (beeld)cultuur 2. historisch stadsbeeld heeft beeldende traditie voortgebracht 3. (toegepaste) kunstuitingen waarin interactie tussen fysieke en virtuele stad 1. onduidelijke definitie (beeld)cultuur 2. (beeld)cultuur te weinig beleefbaar in stadsbeeld 3. incidenteel karakter (BEELD)CULTUUR 1. samen werken aan onderscheidend (beeld)cultuur profiel in samenhang met overige kernwaarden binnenstad 2. op maatschappelijk verantwoorde wijze benutten van de openbare ruimte 3. verder (ver)binden van overheid, onderwijs en ondernemers 1. koppeling met kernwaarden historisch, bourgondisch, gastvrij 2. openbare ruimte als expositieruimte 3. samenwerking overheid, onderwijs en ondernemers 1. vermeende tegenstelling tussen vernieuwing en traditie 2. vandalisme, verloedering, ver-eftelisering 3. motivatie voor samenhang en organisatie KANS BEDREIGING 4.1 De openbare ruimte staat ter beschikking Cultuur draagt bij aan economische groei, citymarketing, kwalitatief hoogwaardig onderwijs en sociale verbanden. Denk aan de opkomende kracht van de creatieve industrie, maar ook aan de toeristische waarde van ons cultureel erfgoed. Breda investeert in het versterken van het cultureel burgerschap van haar inwoners. Met betrekking tot jeugd en jongeren zet Breda in op de brede ontwikkeling van deze doelgroep op het gebied van sport en cultuur. Breda kent een rijke historische binnenstad. Er wordt gebouwd aan de toekomst van de stad en haar bewoners, de rijke geschiedenis én een uitdagende innovatieve toekomst worden aan elkaar verbonden door de koppeling te leggen tussen beeldcultuur en erfgoed. Het uitgangspunt is dat cultuur en cultureel erfgoed een belangrijke intrinsieke waarde hebben, maar nadrukkelijk niet op zichzelf staan. Een sterke culturele en erfgoed sector versterkt de economie van de stad en specifiek voor de binnenstad draagt het bij aan de aantrekkelijkheid van Breda als toeristische stad, trekt creatieve bedrijvigheid aan en is een vestigingsplaats voor wonen en werken. De grote culturele en erfgoed podia van de binnenstad (zoals het Chassé theater, MeZZ, Moti en Breda s Museum en de Grote Kerk) zijn niet alleen toonaangevende culturele en erfgoed instellingen maar vervullen een belangrijke rol in de aantrekkelijkheid van de binnenstad. De gemeente heeft hierin een faciliterende, verbindende en stimulerende rol door het ondersteunen van culturele instellingen en het verlenen van subsidies voor activiteiten, 13

18 festivals, producties, manifestaties en evenementen. Cultuureducatie en participatie zijn daarbij belangrijk voor het culturele fundament van de stad. Het veranderende publiek en de veranderende economische situatie stellen de cultuursector voor geheel nieuwe uitdagingen. Daarbij kent de creatieve (nieuwe) industrie, zoals de beeldcultuursector, nog steeds een duidelijk groeipotentieel (in vergelijking met andere sectoren). Juist de aanwezigheid van menselijk kapitaal en het aantal opleidingen en een culturele infrastructuur zijn hierbij belangrijk. De stad Breda moet en kan ruimte bieden aan culturele makers, onderwijsinstellingen en bedrijfsleven om in een ruimdenkende context met elkaar samen te werken, om ruimte te bieden aan de ontwikkeling van nieuwe ideeën, producten en diensten die essentieel zijn voor de (beeld)cultuursector in de stad en bijdragen leveren aan de profilering van de (binnen)stad. Hierbij biedt de openbare ruimte van de binnenstad de uitgelezen mogelijkheid om beeldcultuur en erfgoed in al haar veelkleurigheid zichtbaar te maken. Breda moet aansluiten en levert een bijdrage aan het (verder ontwikkelen van) de sterke kwaliteiten en thematieken van de stad (en haar omgeving) te bieden hebben. Door bijvoorbeeld Vincent van Gogh, die op een paar kilometer afstand van Breda is geboren, op een innovatieve en vernieuwende wijze zichtbaar te maken in de (binnen)stad en door het realiseren van voorzieningen voor toeristen, kan een impuls gegeven worden aan de aantrekkelijkheid van de stad Breda, haar landschappelijke omgeving en de dorpen waar Van Gogh daadwerkelijk verbleven heeft. Wij vinden het belangrijk om de blokkades, die er soms zijn om gebruik te kunnen maken van beschikbare (openbare) ruimte in de stad, zoveel mogelijk weg te nemen. Daarmee worden culturele makers en creatieve ondernemers in staat gesteld en gestimuleerd om projecten tot uitvoering te brengen en/of gebruik te maken van ruimten die de levendigheid en aantrekkelijkheid van de stad versterken/ vergroten. De creatieve sector kan en moet zich meer tot de stad gaan verhouden, om daarmee haar bijdrage te leveren aan de invulling van de stad op alle mogelijke fronten de duurzame stad, de sociale stad, de toeristische stad, de bereikbare stad, de innovatieve stad, etc. 4.2 Stad van beeldcultuur Beeldcultuur zit in de haarvaten van Breda. De hogescholen NHTV en Avans (waaronder Sint Joost) bieden op dit gebied opleidingen die landelijk tot de top behoren; denk aan animatie, gaming, audiovisuele vormgeving en communication & multimedia design. Ook op cultureel gebied is beeldcultuur rijkelijk vertegenwoordigd in Breda: MOTI, het Huis voor Beeldcultuur en de festivals (waaronder Breda Photo) zijn hier goede voorbeelden van. Economisch gezien groeit het aantal beeldcultuurgerelateerde bedrijven in Breda. Dit komt het sterkst tot uiting op de Triple O Campus, creatieve hotspot van Breda. Hier is eind 2012 naast het reeds bestaande Blushuis en Pakhuis het AVHuis gerealiseerd, een modern cluster voor audiovisuele makers, waarin zowel starters als meer gevestigde makers een werkplek hebben. Met beeldcultuur, een zeer innovatieve sector die continu in beweging is, heeft Breda een sterke troef in handen. Het bundelen van slagkracht en het organiseren van samenwerking zodat synergie gecreëerd wordt is hierbij van groot belang. De gemeente speelt hierin een cruciale rol en onderkent het belang van beeldcultuur. Zo heeft zij beeldcultuur in haar cultureel en economisch beleid tot speerpunt benoemd. De gemeente stimuleert kwaliteit in de breedte en topkwaliteit op met name de speerpunten beeldcultuur en erfgoed. Projecten erfgoed en beeldcultuur die op een innovatieve manier en bijdrage leveren aan de zichtbaarheid en publieksparticipatie van de stad worden gestimuleerd. Dit geeft kleur aan de stad en bevordert de culturele dynamiek. Beeldcultuur wordt zichtbaar in de stad in de festivals en de presentaties van culturele instellingen, maar ook in de openbare ruimte, doordat beeldcultuurprojecten in de openbare ruimte worden uitgevoerd. 14

19 Recreatie en toerisme 5 STERKTE ZWAKTE 1. veel aanbod in stad en regio zoals bv groen buitengebied 2. Breda Markstad 1. te weinig onderling verband voor meerdaags bezoek 2. te weinig beleefbaar RECREATIE EN TOERISME 1. thematisch profileren van stad en regio en deze goed vermarkten 2. uitbreiden van watergebonden recreatie en programmeren met evenementen 1. groeiende vraag naar shortbreaks 2. meer benutten van reeds gedane/ lopende investeringen 1. dalend herhalingsbezoek 2. draagvlak, bijdrage en samenhangend initiatief belanghebbenden KANS BEDREIGING 5.1 Economische crisis en vrijetijdsgedrag Ondanks de economische crisis zullen toerisme en vrije tijd voor de consument belangrijk blijven. Toerisme zit in het gedragspatroon van de mens. Dit maakt dat de consument op dit fenomeen niet snel sterk zal bezuinigen. Wel is het vrijetijdsgedrag aan trends onderhevig. 5.2 Trends Voor toerisme en vrije tijd zijn de volgende belangrijke trends van toepassing: Vrije tijd en toerisme blijven groeien ondanks de conjuncturele schommelingen Vergrijzing en toenemend aantal alleenstaanden Grotere behoefte aan (korte) unieke belevenissen Beschikbare vrije tijd meer versnipperd Groei behoefte zingevende, duurzame en betekenisvolle belevenissen Toename vrijetijdsmobiliteit, informatisering, technologisering en net-generatie Authenticiteit 5.3 Ontwikkelingen Naast de bovenstaande trends kunnen verder nog de volgende belangrijke ontwikkelingen worden genoemd: Nederlanders blijven meer in eigen land. Korte hotelvakanties nemen toe Aantal citytrips blijft groeien Er wordt meer waarde gehecht aan unieke verblijfsaccommodaties 15

20 5.4 De Bredaase situatie Breda heeft het afgelopen decennium een schaalsprong gemaakt als toeristische bestemming. Tot en met 2008 heeft Breda als enige grote Nederlandse stad, een constante groei gekend in het aantal toeristische bezoekers. De groei in bezoekers is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de komst van nieuwe voorzieningen en gebiedsontwikkelingen zoals de haven, Chassépark, Graphic Design Museum (nu MOTI), t Sas, Holland Casino. Ook grote landelijke evenementen als het Glazen Huis hebben positief aan het bezoekersaantal bijgedragen. De afgelopen jaren laat het aantal toeristische bezoekers (betreft alleen Nederlandse toeristen; Belgische toeristen, mensen uit Breda/regio en herhalingsbezoeken zijn niet meegerekend) een daling zien van 1,5 miljoen in 2008 tot 1,3 miljoen in Dit als gevolg van de economische crisis maar waarschijnlijk ook door het uitblijven van vernieuwing van het toeristisch product. De betekenis van toerisme en leisure in Breda kan worden gedefinieerd op basis van een drielaagsmodel, bestaande uit een: 1. Een smal topsegment; de mustsee of mustdo bezienswaardigheden. Dit zijn bezienswaardigheden die beeld- en imagobepalend zijn voor Breda en een primaire reden zijn voor een toerist om de stad te bezoeken. Voor Breda is dit het funshoppen in combinatie met horeca- en restaurantbezoek. Het historische decor waarin dit plaatsvindt draagt hier in een belangrijke mate aan bij. Duidelijk mag zijn dat de historische binnenstad dé trekker is voor Toeristisch Breda. 2. Brede tussenlaag met aantrekkelijke bezienswaardigheden; bezienswaardigheden die ervoor zorgen dat de toerist langer (ver)blijft in Breda of nog een keer terugkomt. In Breda zijn dit onder meer de evenementen, musea, stadswandelingen en de rondvaarten. 3. Brede basisinfrastructuur; dit zijn alle voorzieningen die voor een toerist nodig zijn om aangenaam te kunnen verblijven. Over het algemeen niet de reden om een stad te bezoeken maar als ze er niet zijn, kan dit een reden zijn om weg te blijven. De basis in Breda goed. De bereikbaarheid, parkeermogelijkheden en toeristische informatie worden goed gewaardeerd. De onderlinge verhoudingen tussen de drie lagen lijkt in onbalans te zijn. Het topsegment is relatief smal en productonderdelen uit het middensegment als stadswandelingen, museumen evenementenbezoek blijven achter bij het landelijk gemiddelde. De toeristische bestedingen in Breda zijn relatief hoog. Dit komt met name door het grote winkel- en horecabezoek en het herhalingsbezoek. De overall waardering van de Nederlandse bezoeker voor Breda als toeristische bestemming is al jaren één van de hoogste van Nederland. 5.5 Overnachtingsmogelijkheden Variatie en aanbod De huidige Bredase hotelmarkt bestaat met name uit hotels met drie tot vier sterren. Uit de onlangs gehouden quickscan van de gemeente Breda naar de hotelmarkt blijkt dat er voor de komende jaren een kleine marktruimte is voor de toevoeging van extra hotelkamers. Omdat de marktruimte beperkt is wordt gefocust op nieuwe en onderscheidende initiatieven. Naast een vijfsterren hotel zijn ook nieuwe en onderscheidende low-budget initiatieven welkom, zoals bijvoorbeeld een twee sterren hotel, bed&breakfast-gelegenheden, jeugdherbergen en campings. Het uitbouwen van MOTI als culturele broedplaats en de nabijheid van VIA Breda kunnen ervoor zorgen dat de Boschstraat aantrekkelijk wordt voor low-budget overnachtingen in hostels/jeugdherbergen en bed&breakfast gelegenheden. Mogelijkheden voor een (tijdelijke) stadscamping liggen wellicht op Seelig Zuid. 16

21 5.6 Regionale en provinciale ontwikkelingen Gezamenlijke thema s Om te komen tot een grotere betekenis van het toeristisch-recreatieve aanbod zijn meer en sterkere verbindingen met de regio en daarbuiten van belang. Thema s als Van Gogh in combinatie met een internationale toegangspoort als de HSL-verbindingen bieden hiervoor goede kansen. Breda biedt bijvoorbeeld aantrekkelijke verblijfs- en overnachtingsmogelijkheden voor toeristen die het Vincent van Goghhuis in Zundert en het Vincent van Gogh Informatiecentrum in Etten-Leur bezoeken. Innovatie van het toeristisch product kan ook gebeuren door het toerisme te koppelen aan andere sectoren als beeldcultuur en gaming maar ook een betere verbinding tussen erfgoed, topsectoren als logistiek, maintenance en biobased bieden kansen. Dit dient nader te worden uitgewerkt bij de profilering van Breda Verbindingen met het buitengebied Ook aantrekkelijke verbindingen met het buitengebied van Breda zijn van belang. De radiale opzet van Breda met korte lijnen van de binnenstad naar het buitengebied zijn uniek. Het groene buitengebied reikt hierdoor, ter hoogte van de groene (voormalige) militaire terreinen, tot aan de historische binnenstad. Breda heeft een mooi en divers buitengebied met beekdalen en bossen in het zuiden en uitgestrekte kleipolders in noorden. Typisch voor Breda is de grote hoeveelheid landgoederen, verspreid in haar omgeving. Door de verbindingen met het buitengebied via de historische linten en via de beekdalen aantrekkelijker te maken wordt Breda interessanter voor de toerist die een bezoek aan het centrum wil combineren met een bezoek aan de natuur. Dit wordt in het kader van de Structuurvisie Breda 2030 verder opgepakt. Regio West-Brabant (RWB) Regio West-Brabant ontwikkelt namens de West Brabantse gemeenten onder andere regionaal toeristisch beleid en voert in dit kader ook enkele regionale projecten uit. In 2010 is in samenwerking met de gemeenten een regionaal toeristisch beleids- en actieplan ontwikkeld. De ontwikkeling van het West-Brabants watertoerisme is één van de speerpunten vanuit de regionale Strategische Agenda van de Bestuurlijke Regiegroep. Dit heeft geleid tot de visie met projectplan Brabant aan Zee waarin de West-Brabantse watergemeenten samenwerken om het watertoerisme in samenhang verder te ontwikkelen. De Gemeente Breda is hierbij actief betrokken. 5.7 Leisure kwalitatief Brede ambitie versus mogelijkheden De doelstellingen uit het Toeristisch Programma Bestemming Breda zijn onder andere, een toename van het aantal toeristische bezoeken (5% tov 2009), zorgen voor handhaven van het herhalingsbezoek, behoudt van de top 6 positie van meest bezochte toeristische stad en minimaal een keer de titel meest gastvrije (binnen)stad krijgen. Onder de noemer hospitality wil Breda haar vrijetijdseconomie op een breed vlak versterken door onder andere het ondersteunen of realiseren van meerdere stedelijke vrijetijdsclusters. Dit zijn clusters van functies op het gebied van toerisme, detailhandel, sport, cultuur en zorg. De clusters kennen een onderscheidende thematische invulling, zijn multifunctioneel, hoogwaardig en variëren in omvang en intensiteit van gebruik. De Bredase binnenstad is een goed voorbeeld van zo n vrijetijdscluster. 5.8 Leisure kwantitatief In onderstaande tabellen zijn de twee sporen van het thema leisure uitgewerkt voor de binnenstad en het nieuw te ontwikkelen, ook in tijdelijke vorm, van het CSM-terrein/ havenkwartier. Leisure is voor Breda een belangrijke bedrijfstak waar jaarlijks honderden miljoenen aan bestedingen in omgaan. De binnenstad fungeert hierbij als motor met haar winkel- en horeca-aanbod in een historisch decor. Het is belangrijk het product Breda te blijven vernieuwen. Dit kan door nieuwe mustsee/mustdo bezienswaardigheden toe te 17

22 voegen maar ook door er voor te zorgen dat de huidige bezienswaardigheden, activiteiten en evenementen aantrekkelijker worden. Het CSM-terrein en havenkwartier bieden kansen voor een vernieuwing van het toeristisch product. Op korte afstand van de binnenstad is er ruimte om een nieuwe beleving toe te voegen. Het vrijetijdscluster binnenstad wordt hiermee uitgebreid waardoor Breda aantrekkelijker wordt voor een langer verblijf. Afstemming en synergie met de binnenstad is hierbij belangrijk. Versterken en/of koesteren Leisure locaties type branchering programma dekkingsgraad Binnenstad sfeergerichte leisure winkels, cultuur, erfgoed, horeca en vermaak winkels, cultuur, erfgoed, horeca en vermaak Regionaal/landelijk rondvaarten, Haven, Markt en Singels (vastgesteld) blauwe leisure waterrecreatie, nautische evenementen ligplaatsen, singel als drager, toervaarders, sloepen en kano s regionaal CSM-terrein en Havenkwartier (mogelijke ontwikkeling) CSM-terrein en Havenkwartier (mogelijke ontwikkeling) water, architectuur, kunst/cultuur en evenementen (?) landelijk/ regionaal 5.9 Toeristisch programma Zorgen voor een landelijk onderscheidend evenement of mix aan evenementen In Nederlandse steden, zo ook Breda, vinden steeds meer evenementen plaats. Evenementen verschillen naar aard en schaal en aantrekkingskracht op de bezoekers. In 2008 heeft Breda landelijke media-aandacht gekregen door de grote evenementen 3FM Serious Request (Het Glazen Huis), Mijn tent is top, en het Tros Muziekfeest. Het onderzoek naar de betekenis van het Glazen Huis heeft aangetoond hoe belangrijk een grootschalig evenement voor een stad kan zijn. Vanuit het Toeristisch Programma zal in samenwerking met evenementenorganisatoren, de VVV en (in ieder geval) de gemeentelijke disciplines citymarketing en evenementen worden bekeken welke evenementen (maar ook exposities) vanuit het oogpunt van nieuwe bezoekers en imago het beste kunnen worden versterkt en gestimuleerd. Het stimuleren van deze zogenoemde high profile evenementen dient breed te worden gezien. Het ontwikkelen van thematische arrangementen, het aantrekkenen van nieuwe evenementen, of het verder ontwikkelen van bestaande evenementen zijn allemaal manieren om de betekenis van evenementen, in termen van bestedingen en imago, te stimuleren. Er wordt nauw aangesloten bij het intake overleg evenementen, dat is voortgekomen uit de nota Breda Evenementenstad. 18

23 Evenementen 6 STERKTE ZWAKTE 1. diverse goede evenementen 2. veel plekken in de stad geschikt voor evenementen 1. evenementen trekken geen nieuwe bezoekers 2. te weinig match tussen evenement, tijdstip en locatie EVENEMENTEN 1. (doen) ontwikkelen van evenementen die bijdragen aan een onderscheidend profiel van de binnenstad 2. het in overleg opstellen van evenementen beleid waarbij locaties passend in de context en op juiste tijdstip worden geprogrammeerd 1. evenementenmarkt groeit 2. nieuwe en vrijkomende locaties en gebouwen als aanvulling op of ontlasting van bestaande locaties 1. concurrentie om de aandacht 2. goede inpassing in de stedelijke context (zowel qua bewoners als locatie) KANS BEDREIGING 6.1 Evenementen met een meerwaarde Ruimte voor evenementen is van essentieel belang voor een bruisende binnenstad. Uiteraard is er een spanningsveld tussen een levendige binnenstad met evenementen, de beheersbaarheid ervan en de overlast voor omwonenden. Het streven is om hierin een goede balans te vinden. Omdat het stadscentrum verreweg de meest gewilde locatie is voor evenementenorganisatoren, zijn criteria opgesteld voor evenementen die in het stadscentrum plaats moeten kunnen vinden. Evenementen die hier niet aan voldoen, worden niet toegestaan in de binnenstad. Het streven is om evenementen zoveel mogelijk te spreiden qua locatie, tijdstip en doelgroep. Er zijn in het centrum verschillende evenementenlocaties voorhanden en het doel is om het type locatie leidend te laten zijn voor het type evenement. Daarnaast is het zaak om in de toekomst in het kader van spreiding nieuwe evenementenlocaties te vinden, zoals bijvoorbeeld Seelig Zuid. De gemeente Breda kiest voor een breed evenementenaanbod, waarbij de van nature in de stad aanwezige voedingsbodem voor een groot scala aan evenementen, het organisatorisch vermogen in de stad en het grote aantal vrijwilligers gekoesterd worden. Hierbij weegt de meerwaarde van een evenement op het gebied van stadspromotie, economische spin-off en publieksbereik / toerisme zwaar bij de beoordeling van een evenement. Hoewel er dus sprake 19

24 is van een breed aanbod, heeft Breda een viertal inhoudelijke prioriteiten geformuleerd die van meerwaarde zijn voor de stad en daarmee dus prioriteit hebben. Deze zijn: Gebruik van water als evenementenlocatie Evenementen zijn erg geschikt om de toegankelijkheid en bruikbaarheid van het water verder te vergroten. Het verdient dan ook voorkeur om water bij evenementen nadrukkelijker dan in het verleden in te zetten. Door de verdere transformatie van de haven naar een bruisend waterplein met de nieuwe verhoogde Trambrug wordt het waterplein bij uitstek geschikt als evenemententerrein, met water als piste en de kade als tribune. Ook de Singel kan beter benut worden. Openbare op- en afstapsteigers zorgen er voor dat het water optimaal met het land wordt verbonden en dat via de Singel verschillende plekken over het water beter bereikbaar worden. Tot slot lenen de Aa of Weerijs en de Mark aan de zuidkant van de stad zich voor meer groene en extensieve evenementen. Profilering van het thema beeldcultuur Breda heeft een natuurlijke voedingsbodem als het gaat om beeldcultuur. Het hoger beroepsonderwijs biedt een aantal internationaal gerenommeerde bachelor en master opleidingen op dit gebied: De Game Academy (NHTV), CMD (Avans) en meerdere opleidingen binnen AKVISint Joost (Avans). Ook de ROC s kennen sterke beeldcultuur gerelateerde opleidingen. Ook het culturele veld is sterk beeldcultuur gericht. MOTI, het Huis voor Beeldcultuur, Breda Photo, IDFX en KOP; het is slechts een greep uit het totale aanbod. Ook de creatieve industrie in Breda heeft een sterke link met beeldcultuur. Zo is er Electron, broedplaats in de Belcrum waar veel (startende) beeldcultuur makers hun atelier of werkplek hebben. Voor de meer gevestigde commerciële partijen is er de Triple O Campus met het Blushuis, het Pakhuis en sinds oktober 2012 het AV huis exclusief voor de audiovisuele industrie. Breda heeft met dit klimaat een onderscheidende troef in handen, die door evenementen verder versterkt kan worden. Beeldcultuur biedt grote kansen voor evenementen en andersom zijn evenementen een prachtig middel om de stad te profileren met dit thema. Profilering van het historische karakter van de stad Allereerst heeft Breda een aantrekkelijke historische binnenstad en biedt daarmee een indrukwekkend decor voor evenementen. Naast het fysieke historische karakter kent Breda een zeer rijke en tot de verbeelding sprekende geschiedenis. Het Nassau- verleden van de stad met bijbehorende monumenten als het Kasteel van Breda en de Grote Kerk, het Turfschip -ons eigen paard van Troje- en de Vrede van Breda, waarbij New York werd ingeruild voor Suriname. Gebeurtenissen van internationaal belang die Breda onderscheiden en bepalend zijn geweest voor de hedendaagse maatschappij. Evenementen zijn bij uitstek geschikt dit verhaal te vertellen en bij te dragen aan de profilering van Breda als historische stad. Profilering van Breda als stad voor (top)sport Binnen haar sportbeleid onderkent de gemeente Breda het belang van aantrekkelijke topsportevenementen voor de stad. Mogelijkheden om deze te versterken en uit te breiden zullen in de toekomst meer en meer benut worden. Daarnaast wil Breda een bijdrage leveren aan de profilering van West-Brabant als wielerregio. 6.2 Breda Evenementenstad De binnenstad van Breda vormt een prachtig decor voor evenementen, een decor dat zeker benut moet worden. Voor het economisch rendement van evenementen is het bovendien van groot belang om evenementenbezoekers aan de binnenstad te binden zodat zij hun verblijf combineren met winkel- en horecabezoek. Ruimte voor evenementen is van essentieel belang voor een bruisende binnenstad. Uiteraard is er een spanningsveld tussen een levendige binnenstad met evenementen, de beheersbaarheid ervan en de overlast voor omwonenden. Het streven is om hierin een goede balans te vinden. Omdat het stadscentrum verreweg de 20

Welkom in Breda! deel 2 van 2 : Bijlage, elementen voor uitvoering. ontwerpvisie binnenstad 2030 d.d. 9 oktober / 57

Welkom in Breda! deel 2 van 2 : Bijlage, elementen voor uitvoering. ontwerpvisie binnenstad 2030 d.d. 9 oktober / 57 Welkom in Breda! ontwerpvisie binnenstad 2030 d.d. 9 oktober 2013 deel 2 van 2 : Bijlage, elementen voor uitvoering 1 / 57 2 / 57 Inhoud 1 Detailhandel... 3 1.1 Trends en ontwikkelingen in de detailhandel...

Nadere informatie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal

Nadere informatie

Startdia met foto Ruimte. De toekomst van Amersfoort centrum & de rol van de vastgoedsector

Startdia met foto Ruimte. De toekomst van Amersfoort centrum & de rol van de vastgoedsector Startdia met foto Ruimte De toekomst van Amersfoort centrum & de rol van de vastgoedsector Wie ben ik? Stefan van Aarle: Adviseur Retail & Centrummanagement Coördinator Platform Binnenstadsmanagement Organisatie

Nadere informatie

De binnenstad in 2020. Binnenstadsdebat Nijmegen 25 juni 2012 Felix Wigman Directeur BRO

De binnenstad in 2020. Binnenstadsdebat Nijmegen 25 juni 2012 Felix Wigman Directeur BRO De binnenstad in 2020 Binnenstadsdebat Nijmegen 25 juni 2012 Felix Wigman Directeur BRO Trends & Ontwikkelingen Consument Mobiel Goed geïnformeerd (internet) Kritisch, hoge verwachtingen Zoekt beleving,

Nadere informatie

Kwaliteitsverbetering aanloopstraten. Presentatie 31 mei 2012

Kwaliteitsverbetering aanloopstraten. Presentatie 31 mei 2012 Kwaliteitsverbetering aanloopstraten Presentatie 31 mei 2012 Vooraf Aanleiding: BRO rapportage 2009 Conceptplan Brusselsestraat e.o. 2010 Verandering economische situatie 2009-2012 Vraagstelling: Actuele

Nadere informatie

Intentieverklaring Versterking economisch positie Centrum Alphen aan den Rijn

Intentieverklaring Versterking economisch positie Centrum Alphen aan den Rijn Intentieverklaring Versterking economisch positie Centrum Alphen aan den Rijn Inleiding Het centrum van Alphen aan den Rijn is de ontmoetingsplaats, het culturele- en koopcentrum voor de inwoners van Alphen

Nadere informatie

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse

Nadere informatie

Binnenstad Den Haag. 21 mei 2015 NRW projectbezoek Den Haag. Ad Dekkers Directeur Bureau Binnenstad Den Haag

Binnenstad Den Haag. 21 mei 2015 NRW projectbezoek Den Haag. Ad Dekkers Directeur Bureau Binnenstad Den Haag Binnenstad Den Haag 21 mei 2015 NRW projectbezoek Den Haag Ad Dekkers Directeur Bureau Binnenstad Den Haag Beste Binnenstad van Nederland 2013-2015 De sterke punten Visie Consequente uitvoering en doorzettingsvermogen

Nadere informatie

De Omgevingsvisie van Steenwijkerland een samenvatting

De Omgevingsvisie van Steenwijkerland een samenvatting De Omgevingsvisie van Steenwijkerland een samenvatting Vooraf Hoe ziet onze leefomgeving er over 15 jaar uit? Of eigenlijk: hoe ervaren we die dan? Als inwoner, ondernemer, bezoeker of toerist. De tijd

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

Actieplan binnenstad Maassluis

Actieplan binnenstad Maassluis Actieplan binnenstad Maassluis 1 Inleiding De dynamiek in de detailhandel is bijzonder groot en kent vele trends en ontwikkelingen. Een aantal trends is al jaren zichtbaar, zoals schaalvergroting. Andere

Nadere informatie

Detailhandelsstructuur Veenendaal Nu en in de toekomst

Detailhandelsstructuur Veenendaal Nu en in de toekomst Detailhandelsstructuur Veenendaal Nu en in de toekomst Inleiding De gemeente Veenendaal heeft een sterk kernwinkelgebied, vier buurtwinkelcentra en twee woonboulevards. Veenendaal wil de positie van de

Nadere informatie

Binnenstad Den Haag. Beste Binnenstad van Nederland 2013-2015

Binnenstad Den Haag. Beste Binnenstad van Nederland 2013-2015 Binnenstad Den Haag Wonen boven winkels Nederland 26 maart 2015 Ad Dekkers directeur Bureau Binnenstad Den Haag Beste Binnenstad van Nederland 2013-2015 1 De sterke punten Visie Consequente uitvoering

Nadere informatie

Gebiedskoers Detailhandel Hoek van Holland. Gemeente Rotterdam

Gebiedskoers Detailhandel Hoek van Holland. Gemeente Rotterdam Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Centrum 4 2.2 Verspreide bewinkeling 5 3 Koers detailhandelsstructuur

Nadere informatie

Vereniging van Commercieel Vastgoed Binnenstad Dordrecht. Jasper Mos, wethouder economie Dordrecht Dordrecht, 6 februari 2012

Vereniging van Commercieel Vastgoed Binnenstad Dordrecht. Jasper Mos, wethouder economie Dordrecht Dordrecht, 6 februari 2012 Vereniging van Commercieel Vastgoed Binnenstad Dordrecht Jasper Mos, wethouder economie Dordrecht Dordrecht, 6 februari 2012 Probleemanalyse (1996) Water als vervoersader wordt barrière Boot wordt auto

Nadere informatie

Toeristische visie Regio Alkmaar

Toeristische visie Regio Alkmaar Toeristische visie Regio Alkmaar Conceptvisie en uitvoeringsagenda Proces Toeristische visie Wat Wanneer 1. Start met de Regio Alkmaar Februari 2. Eerste Regioavond 5 maart 3. Stakeholderbijeenkomst 1

Nadere informatie

Een toekomstbestendige binnenstad voor Harderwijk

Een toekomstbestendige binnenstad voor Harderwijk Een toekomstbestendige binnenstad voor Harderwijk Startbijeenkomst Felix Wigman, BRO 205X00691 Programma Opening wethouder Presentatie BRO Centrumschouw met 4 verhalen: verblijven, retail, cultuur en wonen

Nadere informatie

Binnenstadsvisie Eindhoven

Binnenstadsvisie Eindhoven Binnenstadsvisie Eindhoven Raadscie. EM 20.09.16 Vera Gielen Gebiedsmanager Centrum @GielenVera Waarom visie Geeft richting voor ontwikkeling binnenstad om ervoor te zorgen dat we in 2025 de binnenstad

Nadere informatie

Analyses detailhandelsvisie. 10 september 2015 Stefan van Aarle

Analyses detailhandelsvisie. 10 september 2015 Stefan van Aarle Analyses detailhandelsvisie 10 september 2015 Stefan van Aarle BRO Sinds 1962 Programma Ontwerp Ordenen Regionale en lokale Visies: samenwerking tot ontwikkelplan Supermarkten, PDV / GDV, internethandel,

Nadere informatie

LATEN WE SAMEN ZORGEN DAT ONS CENTRUM NOG MEER GAAT KLOPPEN!

LATEN WE SAMEN ZORGEN DAT ONS CENTRUM NOG MEER GAAT KLOPPEN! EEN KLOPPEND HART LATEN WE SAMEN ZORGEN DAT ONS CENTRUM NOG MEER GAAT KLOPPEN! ONS CENTRUM in beeld en cijfers WIST U DAT. wij ruim 50.000 m2 detailhandel hebben in ons centrum (vergelijk centrum Helmond,

Nadere informatie

Werkbijeenkomst VCOD Branchering binnenstad

Werkbijeenkomst VCOD Branchering binnenstad Werkbijeenkomst VCOD Branchering binnenstad Dordrecht, 28 augustus 2012 Reineke de Vries, accountmanagement en acquisitie Niek de Wit, beleidsadviseur economie Inhoud Huidige positie binnenstad Ontwikkelingen

Nadere informatie

UITVOERINGSCONVENANT BINNENSTAD Martijn van Dam, DSO/Economie VvE Binnenstad Den Haag 28 maart 2014

UITVOERINGSCONVENANT BINNENSTAD Martijn van Dam, DSO/Economie VvE Binnenstad Den Haag 28 maart 2014 UITVOERINGSCONVENANT BINNENSTAD 2014-2018 Martijn van Dam, DSO/Economie VvE Binnenstad Den Haag 28 maart 2014 MOTIVATIE DEN HAAG BESTE BINNENSTAD (IN 250 WOORDEN) Den Haag werkt al vijftien jaar met hart

Nadere informatie

i ii Òiî i î >> i ÈÒî-Òi`i iî" Òä i Gebiedsvisie Hollands Spoor en omgeving

i ii Òiî i î >> i ÈÒî-Òi`i iî Òä i Gebiedsvisie Hollands Spoor en omgeving i ii Òiî i î >> i ÈÒî-Òi`i iî" Òä i Gebiedsvisie T P E C N O C Hollands Spoor en omgeving mei 2008 2 Inleiding 1 Straatnamenkaart 1 Inleiding Voorwoord Voor u ligt de Gebiedsvisie Hollands Spoor en omgeving.

Nadere informatie

ACTUALISATIE VISIE OP HET STADSHART. Bespreking met Pact van de Binnenstad 10 maart 2016

ACTUALISATIE VISIE OP HET STADSHART. Bespreking met Pact van de Binnenstad 10 maart 2016 ACTUALISATIE VISIE OP HET STADSHART Bespreking met Pact van de Binnenstad 10 maart 2016 OPZET.00u Korte toelichting.15u Discussie adhv 4 thema s.ruimtelijke kwaliteit/beleving.cultuur/horeca/evenementen.winkels/werken/

Nadere informatie

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 In 2015 heeft het Regionaal Bureau voor Toerisme Rivierenland, in opdracht van Regio Rivierenland, de Monitor Vrijetijdseconomie over 2014 laten

Nadere informatie

Toekomst detailhandel Deventer

Toekomst detailhandel Deventer Toekomst detailhandel Deventer Binnenstadsavond 10 december Theo van Raaij, adviseur economie Gemeente Deventer Winnaars en verliezers Wanneer is de detailhandel kwetsbaar? Wanneer heeft de detailhandel

Nadere informatie

Detailhandelsvisie A2-gemeenten. Lokale sessie Heeze-Leende 10 februari 2015 Stefan van Aarle

Detailhandelsvisie A2-gemeenten. Lokale sessie Heeze-Leende 10 februari 2015 Stefan van Aarle Detailhandelsvisie A2-gemeenten Lokale sessie Heeze-Leende 10 februari 2015 Stefan van Aarle Vraagstelling visie en uitvoering Regionale visie: Welke kansen zijn aanwezig om de detailhandelsstructuur in

Nadere informatie

Detailhandelsvisie. Goeree-Overflakkee

Detailhandelsvisie. Goeree-Overflakkee Detailhandelsvisie Goeree-Overflakkee 2 trends en ontwikkelingen in de detailhandel (algemeen)! Economische stagnatie! Omzetverschuivingen van offline naar online winkels (internet winkelen)! Overcapaciteit

Nadere informatie

De gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden.

De gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden. Limburg heeft een uniek en veelzijdig cultuuraanbod. Dit komt tot uitdrukking in een enorme verscheidenheid met talloze monumenten, cultureel erfgoed, musea, culturele organisaties, evenementen en een

Nadere informatie

Masterplan Grote Markt en omgeving

Masterplan Grote Markt en omgeving Masterplan Grote Markt en omgeving Tweede participatiemoment 2 april 2015 Grontmij HOSPER Uforce Verloop van deze avond 1. Welkom 2. Stand van zaken: wat is er gebeurd sinds het eerste participatiemoment

Nadere informatie

snel dan voorzien. In de komende jaren zal, afhankelijk van de (woning)marktontwikkeling/

snel dan voorzien. In de komende jaren zal, afhankelijk van de (woning)marktontwikkeling/ 2 Wonen De gemeente telt zo n 36.000 inwoners, waarvan het overgrote deel in de twee kernen Hellendoorn en Nijverdal woont. De woningvoorraad telde in 2013 zo n 14.000 woningen (exclusief recreatiewoningen).

Nadere informatie

Reactie concept detailhandelsbeleid Amsterdam

Reactie concept detailhandelsbeleid Amsterdam Vereniging Amsterdam City p/a De Beurs van Berlage Damrak 355 1012 ZJ Amsterdam 18 augustus 2017 Reactie concept detailhandelsbeleid Amsterdam 2018-2022 Vereniging Amsterdam City reageert op het concept

Nadere informatie

Toelichting criteria kleine projecten Brabant C versie 18-01-2016

Toelichting criteria kleine projecten Brabant C versie 18-01-2016 Toelichting criteria kleine projecten Brabant C versie 18-01-2016 Om in aanmerking te komen voor een subsidie tussen 25.000 en 65.000 euro moet een project aan de volgende criteria voldoen: 1. het project

Nadere informatie

dbruist Zwolle Zwolle Bruist De Strategische agenda Binnenstad

dbruist Zwolle Zwolle Bruist De Strategische agenda Binnenstad Zwolle Zwolle Bruist De Strategische agenda Binnenstad 2017-2022 Inleiding Zwolle heeft de ambitie om de meest aantrekkelijke binnenstad van Noordoost-Nederland te worden en te blijven. Daarvoor moeten

Nadere informatie

Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding

Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding Deze notitie beschrijft het Plan van Aanpak en stappenplan voor de herinvoering van centrummanagement in Valkenswaard. Achtereenvolgens wordt ingegaan

Nadere informatie

De strijd om de harde A1

De strijd om de harde A1 De strijd om de harde A1 Ontwikkelingen in het A1-winkelgebied november 2014 www.dtz.nl Duidelijk. DTZ Zadelhoff De strijd om de harde A1 In de populairste winkelstraten in Nederland is een strijd gaande

Nadere informatie

VISITEKAARTJE VAN DE STAD SAMENVATTING

VISITEKAARTJE VAN DE STAD SAMENVATTING VISITEKAARTJE VAN DE STAD SAMENVATTING VISITEKAARTJE VAN UTRECHT SAMENVATTING KWALITEITSHANDBOEK WINKELWANDELGEBIED OUDE BINNENSTAD GEMEENTE UTRECHT Colofon Oisterwijk, 30 januari 2009 Opgesteld door

Nadere informatie

Noordoost-Brabant, Agri Food capital Regionale detailhandelsfoto Felix Wigman 19 februari 2014

Noordoost-Brabant, Agri Food capital Regionale detailhandelsfoto Felix Wigman 19 februari 2014 Noordoost-Brabant, Agri Food capital Regionale detailhandelsfoto Felix Wigman 19 februari 2014 204X00472 Opzet presentatie 1. Aanpak en resultaten regionale detailhandelsfoto 2. Algemene trends en ontwikkelingen

Nadere informatie

ONDERWERP: Detailhandelsvisie Arnhem

ONDERWERP: Detailhandelsvisie Arnhem Aan de gemeenteraad Documentnummer Zaaknummer ONDERWERP: Detailhandelsvisie Arnhem 2016-2021 Voorstel 1. richtinggevende kaders en concrete ambities voor de ontwikkeling van de detailhandel vast te stellen,

Nadere informatie

Kadernota Evenementen. Provincie Groningen van de

Kadernota Evenementen. Provincie Groningen van de Kadernota Evenementen 2016-2020 van de Provincie Groningen Kadernota Evenementen 2016-2020 van de provincie Groningen Het huidige evenementenbeleid heeft een looptijd tot en met 2015. In deze kadernota

Nadere informatie

Sturen op zichtbare resultaten met het Actieprogramma Versterking binnenstad Winschoten

Sturen op zichtbare resultaten met het Actieprogramma Versterking binnenstad Winschoten Sturen op zichtbare resultaten met het Actieprogramma Versterking binnenstad Winschoten 16 april 2015 2012 Overview Actieprogramma Nov.: Provincie agendeert Actieprogramma LEW 2013 Mrt.: start ontwikkeling

Nadere informatie

Nieuwe dynamiek voor binnensteden

Nieuwe dynamiek voor binnensteden Vereniging van Onroerend Goed Onderzoekers Nederland Nieuwe dynamiek voor binnensteden Drs. I.R.M. Ploegmakers MRICS Manager Retail Consultancy bij WPM Groep De binnensteden van de toekomst Ingrid Ploegmakers

Nadere informatie

Economische scenario s West-Friesland

Economische scenario s West-Friesland Economische scenario s West-Friesland 24 april 2014 Opzet presentatie 1. Economische ontwikkeling West-Friesland 2. SWOT economie 3. Trends en ontwikkelingen 4. Prognose economische ontwikkeling 5. Scenario

Nadere informatie

Ambitie: Winkelstad PLUS + muziek. Forse investering noodzakelijk! Centrum op de schop!

Ambitie: Winkelstad PLUS + muziek. Forse investering noodzakelijk! Centrum op de schop! Ambitie: Winkelstad PLUS + muziek Goor als winkelhart van de Hof van Twente aangevuld met muzikale elementen: Beeld bepalende elementen (muziekkoepel etc.); Muzikale evenementen (zie Bigband festival);

Nadere informatie

Heukelum. Zicht op de Linge

Heukelum. Zicht op de Linge Heukelum Zicht op de Linge Het stadje Heukelum is een van de vijf kernen van de gemeente Lingewaal. Heukelum ligt in de Tielerwaard, aan de zuidoever van de rivier de Linge, in een van de meest westelijke

Nadere informatie

Centrumperspectief. Concept. De hoofdlijnen - concept Juli 2016

Centrumperspectief. Concept. De hoofdlijnen - concept Juli 2016 Centrumperspectief Concept De hoofdlijnen - concept Juli 2016 Programma 19.00 19.30 Inloop 19.30 19.35 Welkomstwoord 19.35 20.05 Concept centrumperspectief 20.05 20.20 Ruimte voor verdieping / vragen 20.20

Nadere informatie

Herijking Gebiedsvisie Bussum centrum

Herijking Gebiedsvisie Bussum centrum Herijking Gebiedsvisie Bussum centrum 25 September 2018 Felix Wigman & Tineke Brinkhorst Agenda 19:00 19:10 Welkom & inleiding door wethouder Munneke-Smeets & wethouder Luijten 19:10 19:40 Presentatie

Nadere informatie

BEDRIJVEN INVESTERINGSZONE (BIZ)

BEDRIJVEN INVESTERINGSZONE (BIZ) BEDRIJVEN INVESTERINGSZONE (BIZ) biz BEDRIJVENINVESTERINGZONE EINDHOVEN VOORWOORD De SOEC (Stichting Ondernemersfonds Eindhoven Centrum) is in 2011 opgericht om het centrum van Eindhoven op een doordachte,

Nadere informatie

Gebiedskoers Detailhandel Rozenburg. Gemeente Rotterdam

Gebiedskoers Detailhandel Rozenburg. Gemeente Rotterdam Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Centrum Raadhuisplein 5 2.2 Emmastraat 5 2.3 Verspreide bewinkeling

Nadere informatie

Lokaal economisch beleid

Lokaal economisch beleid Lokaal economisch beleid Op weg naar een dynamische agenda voor de toekomst Tweede ondernemersavond 13 oktober 2014 Programma Opening 19:30 Doel van de avond 19:35 Terugblik 1 e ondernemersavond 19:40

Nadere informatie

UPDATE CITYMARKETING & EVENEMENTENBELEID

UPDATE CITYMARKETING & EVENEMENTENBELEID UPDATE CITYMARKETING & EVENEMENTENBELEID Apeldoorn, 15 oktober 2015 Geachte heer, mevrouw, De gemeente werkt aan beleid voor citymarketing en evenementen. Wij hebben hierover met veel Apeldoornse partijen

Nadere informatie

De Deventer Omgevingsvisie

De Deventer Omgevingsvisie 29-5- De Deventer Omgevingsvisie Hoe zien de binnenstad en de vooroorlogse wijken er straks uit? 14 mei 1 In gesprek met Liesbeth Grijsen (wethouder) 2 1 29-5- Programma van vanavond Over Omgevingswet

Nadere informatie

Gebiedskoers Detailhandel Overschie. Gemeente Rotterdam

Gebiedskoers Detailhandel Overschie. Gemeente Rotterdam Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Burgemeester Baumannlaan 4 2.2 Abtsweg 4 2.3 Park Zestienhoven

Nadere informatie

Programma. 1. 1. Welkom 19:30-19:40. 2. 2. Gemeente Zoetermeer 19:40-19:50. 3. Unibail-Rodamco 19:50-20:30

Programma. 1. 1. Welkom 19:30-19:40. 2. 2. Gemeente Zoetermeer 19:40-19:50. 3. Unibail-Rodamco 19:50-20:30 Unibail-Rodamco Upgrade Kick-off Stadshart meeting Zoetermeer Gemeente Zoetermeer Programma 1. 1. Welkom 19:30-19:40 2. 2. Gemeente Zoetermeer 19:40-19:50 Sfeervolle en bruisende binnenstad Achtergrond

Nadere informatie

Actualisatie Centrumvisie Rhenen

Actualisatie Centrumvisie Rhenen Actualisatie Centrumvisie Rhenen Vanavond: naar een actuele visie Visie 2009, stand 2016 Trends en middelgrote centrumgebieden Marktruimte Actualisatie van de visie In gesprek over het vervolg, hoe realiseren

Nadere informatie

6 speerpunten voor een bloeiende detailhandel

6 speerpunten voor een bloeiende detailhandel Stad Antwerpen: Beleidsnota Detailhandel 2013 6 speerpunten voor een bloeiende detailhandel Florerende winkels zijn voor Antwerpen van groot belang. Niet alleen zorgen ze ervoor dat de Antwerpenaar alles

Nadere informatie

Hillegersberg - Schiebroek

Hillegersberg - Schiebroek Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Hillegersberg - Schiebroek Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in Hillegersberg-Schiebroek 4 2.1 Bergse Dorpsstraat

Nadere informatie

Gebiedskoers Detailhandel Noord. Gemeente Rotterdam

Gebiedskoers Detailhandel Noord. Gemeente Rotterdam Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 erboulevard (Zwartjanstraat en molenstraat) 4 2.2 Zwaanshalsgebied

Nadere informatie

Vitaliteitsbenchmark. Centrumgebieden. Zutphen. De economische vitaliteit van de 100 grootste centrumgebieden. 1 juli 2015.

Vitaliteitsbenchmark. Centrumgebieden. Zutphen. De economische vitaliteit van de 100 grootste centrumgebieden. 1 juli 2015. Vitaliteitsbenchmark Centrumgebieden Zutphen De economische vitaliteit van de 100 grootste centrumgebieden 1 juli 2015 Tim van Huffelen 2 Inhoud Aanleiding en doel De benchmark De resultaten voor Zutphen

Nadere informatie

Toeristisch Breda in 2030

Toeristisch Breda in 2030 Toeristisch Breda in 2030 NHTV internationaal hoger onderwijs Breda Albert van Schendel Hogeschooldocent Vrijetijdsmanagement Breda, maart 2013 Toeristisch Breda in 2030 Pagina 1 1. Inleiding In zijn hoedanigheid

Nadere informatie

Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland

Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland Ambitiedocument Regio Rivierenland Wij, de tien samenwerkende gemeenten binnen Regio Rivierenland: delen de beleving van de verscheidenheid in ons gebied;

Nadere informatie

Meerjarenbeleidplan Stichting Centrummanagement Hoogeveen 2015-2019

Meerjarenbeleidplan Stichting Centrummanagement Hoogeveen 2015-2019 Meerjarenbeleidplan Stichting Centrummanagement Hoogeveen 2015-2019 1. Vraag- en probleemstelling Het huidige meerjarenbeleidplan van de stichting loopt van 2011 tot en met 2014. Sinds een aantal jaren

Nadere informatie

Geen woorden maar daden

Geen woorden maar daden Hans van Rossum Geen woorden maar daden 12-11- 2014 Rotterdam doet het goed Momentum is daar: iconen ontwikkeld Momentum is daar: iconen ontwikkeld Momentum is daar: hippe architectuurstad Stadsvisie 2030

Nadere informatie

Bijlage 2: afwegingskader locatiekeuze supermarkt

Bijlage 2: afwegingskader locatiekeuze supermarkt Bijlage 2: afwegingskader locatiekeuze supermarkt In deze bijlage is het afwegingskader opgenomen voor de locatiekeuze van de supermarkt in Geertruidenberg. De locaties Venestraat en Schonckplein zijn

Nadere informatie

Ruimtelijke patronen rond vrije tijd en recreatie in Flevoland

Ruimtelijke patronen rond vrije tijd en recreatie in Flevoland Ruimtelijke patronen rond vrije tijd en in Flevoland Dr. Roel Rutten (Universiteit van Tilburg) Nienke van Boom MSc. (NHTV Academy for Leisure) Ateliersessie Flevoperspectieven Recreatie en Vrije Tijd

Nadere informatie

Koopstromen geven een onthutsend beeld van de toekomst Winkels verdwijnen uit kleine en middelgrote kernen

Koopstromen geven een onthutsend beeld van de toekomst Winkels verdwijnen uit kleine en middelgrote kernen Koopstromen geven een onthutsend beeld van de toekomst Winkels verdwijnen uit kleine en middelgrote kernen Op 24 september werden de koopstromen 2015 van Oost- Nederland gepresenteerd door het onderzoeksbureau

Nadere informatie

Cultureel Perspectief in Rijswijk

Cultureel Perspectief in Rijswijk Cultureel Perspectief in Rijswijk Rijswijk, maart 2014 de Bibliotheek aan de Vliet Cultureel Perspectief in Rijswijk Voorwoord In dit Cultureel Perspectief vragen ondergetekenden aandacht voor het belang

Nadere informatie

GLUREN BIJ DE BUREN. Nederlandse blik op Mechelen. Ad Dekkers Bureau Binnenstad Den Haag Arno Ruigrok PlacesPropertiesPeople

GLUREN BIJ DE BUREN. Nederlandse blik op Mechelen. Ad Dekkers Bureau Binnenstad Den Haag Arno Ruigrok PlacesPropertiesPeople GLUREN BIJ DE BUREN Nederlandse blik op Mechelen Ad Dekkers Bureau Binnenstad Den Haag Arno Ruigrok PlacesPropertiesPeople REGIONALE CONTEXT concurrentie door 2 grootste steden: Antwerpen C 27 km Brussel

Nadere informatie

Afsprakenkader Detailhandelsontwikkelingen REGIONALE DETAILHANDELSFOTO

Afsprakenkader Detailhandelsontwikkelingen REGIONALE DETAILHANDELSFOTO Afsprakenkader Detailhandelsontwikkelingen REGIONALE DETAILHANDELSFOTO 1. Inleiding De provincie Noord-Brabant heeft in januari 2013 een symposium georganiseerd over de ontwikkelingen in de detailhandelssector.

Nadere informatie

Werklocaties. Nota Kantoren Rotterdam samengevat. 19 juni 2019

Werklocaties. Nota Kantoren Rotterdam samengevat. 19 juni 2019 Werklocaties Nota Kantoren Rotterdam samengevat 19 juni 2019 2 Ruimtelijkeconomisch beleid voor kantoren in Rotterdam Voor een aantrekkelijke, economisch sterke stad is er evenwicht nodig tussen zowel

Nadere informatie

OUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK

OUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK PROJECT UITGELICHT: HET GROOT ZIEKENGASTHUIS IN S-HERTOGENBOSCH OUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK Maakt werk van leegstand Hoofdkantoor Dr. Kuyperstraat 9 2514 BA Den Haag T: 070 335 20 30 F: 070 347 07 77 3 Oud

Nadere informatie

De kunst van samen vernieuwen

De kunst van samen vernieuwen De kunst van samen vernieuwen Cultuuragenda gemeente Zutphen 2016 Kunst, cultuur en erfgoed geven kleur aan Zutphen. Ze zorgen voor een leefbare en dynamische samenleving, sociale en economische vitaliteit

Nadere informatie

Samenvatting Plan van Aanpak Centrummanagement Grave. Ondernemersvereniging Graveon

Samenvatting Plan van Aanpak Centrummanagement Grave. Ondernemersvereniging Graveon Samenvatting Plan van Aanpak Centrummanagement Grave Ondernemersvereniging Graveon VOORWOORD Deze visie en plan van aanpak voor de start van Centrummanagement Grave is tot stand gekomen door samenwerking

Nadere informatie

Vereniging Commercieel Onroerend goed binnenstad Dordrecht (VCOD) VCOD

Vereniging Commercieel Onroerend goed binnenstad Dordrecht (VCOD) VCOD Vereniging Commercieel Onroerend goed binnenstad Dordrecht (VCOD) VCOD Vereniging Commercieel Onroerend goed binnenstad Dordrecht Aanleiding Binnensteden staan steeds meer in de belangstelling van bezoekers,

Nadere informatie

Retailsymposium. 14 november 2017

Retailsymposium. 14 november 2017 Retailsymposium 14 november 2017 Programma 19.20 uur Introductie door gedeputeerde Hans Teunissen en Paul Berden 20.30 uur Korte pauze 1.5 jaar ervaring van de Limburgse pilotgemeenten 20.40 uur Anders

Nadere informatie

BELEIDSREGEL SUBSIDIE NIEUWE ONDERNEMERS ZEEHELDENKWARTIER

BELEIDSREGEL SUBSIDIE NIEUWE ONDERNEMERS ZEEHELDENKWARTIER Gemeente Den Haag Ons kenmerk DSO/2012.9 RIS 250206 BELEIDSREGEL SUBSIDIE NIEUWE ONDERNEMERS ZEEHELDENKWARTIER HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, overwegende dat: - krachtens de Haagse Kaderverordening

Nadere informatie

Wordt meegenomen in uitwerking van het definitieve BAC document. Hiermee wordt na de besluitvorming gestart.

Wordt meegenomen in uitwerking van het definitieve BAC document. Hiermee wordt na de besluitvorming gestart. Raadsvoorstel 41428 Ontwikkeling project Achter de Lange Stallen Vertaling aanbevelingen Gianotten in Raadsvoorstel: Aanbeveling Gianotten (alleen voorgestelde aanpassingen) Antwoord College Vertaling

Nadere informatie

Centrum Zeist. Stedenbouwkundige verkenning. April 2019

Centrum Zeist. Stedenbouwkundige verkenning. April 2019 Centrum Zeist Stedenbouwkundige verkenning April 2019 ar chitectuur en stedenbouw 2 Inhoud INLEIDING 05 ANALYSE 07 SCENARIO S 21 CONCLUSIE 49 BIJLAGEN 51 BIJLAGE 1: overige analysekaartjes 53 BIJLAGE 2:

Nadere informatie

Veghel, het voorbeeld voor binnensteden van de toekomst?

Veghel, het voorbeeld voor binnensteden van de toekomst? Veghel, het voorbeeld voor binnensteden van de toekomst? Trots maakte wethouder Jan Goijaards van Veghel de resultaten bekend van de renovatie van het winkelgebied van Veghel: 22 nieuwe winkels erbij in

Nadere informatie

VRIJETIJDSONDERZOEK ZUIDOOST BRABANT

VRIJETIJDSONDERZOEK ZUIDOOST BRABANT VRIJETIJDSONDERZOEK ZUIDOOST BRABANT Rapport BUR^.AUBUITEN econo nie Si omgeving SAMENVATTING Opzet onderzoek en respons SRE en ANWB zijn gezamenlijk opdrachtgever voor dit onderzoek naar het gebruik

Nadere informatie

Leegstand detailhandel: oorzaken en wat doen we ermee? Peter ter Hark Lectoraat Fontys Hogescholen Vastgoed en Makelaardij 22 april 2015

Leegstand detailhandel: oorzaken en wat doen we ermee? Peter ter Hark Lectoraat Fontys Hogescholen Vastgoed en Makelaardij 22 april 2015 Leegstand detailhandel: oorzaken en wat doen we ermee? Peter ter Hark Lectoraat Fontys Hogescholen Vastgoed en Makelaardij 22 april 2015 Onderwerpen: Wat is er gebeurd de afgelopen jaren? Wat gaat er gebeuren

Nadere informatie

Stad Lommel. Citymarketing

Stad Lommel. Citymarketing Stad Lommel Citymarketing 1 Wat is citymarketing? Citymarketing = gestructureerd en geïntegreerd beheer van Merkimago en naamsbekendheid van stad / gemeente Ontwikkeling van initiatieven en projecten Levenskwaliteit

Nadere informatie

Gebiedskoers Detailhandel Hoogvliet. Gemeente Rotterdam

Gebiedskoers Detailhandel Hoogvliet. Gemeente Rotterdam Gebiedskoers Detailhandel 2017-2020 Gemeente Rotterdam Datum Juni 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Situatie van de detailhandel in 4 2.1 Winkelcentrum - Binnenban 4 2.2 In de Fuik 5 2.3 Lengweg 5 2.4

Nadere informatie

Bespreekpunt: Herkent het BORA de geformuleerde ambitie, kaders en vraagstelling voor de Dialoog Regioprofilering?

Bespreekpunt: Herkent het BORA de geformuleerde ambitie, kaders en vraagstelling voor de Dialoog Regioprofilering? Agendapunt 2 Vergadering : BORA Datum : 28 juni 2018 Onderwerp : Startdocument Dialoog Regioprofilering Bijlagen : 1 Bespreekpunt: Herkent het BORA de geformuleerde ambitie, kaders en vraagstelling voor

Nadere informatie

Herijking Nota Detailhandel Eindhoven. Marco Karssemakers Economie & Cultuur

Herijking Nota Detailhandel Eindhoven. Marco Karssemakers Economie & Cultuur Herijking Nota Detailhandel Eindhoven Marco Karssemakers Economie & Cultuur Tot zover.. Nieuwe foto stand van zaken detailhandel Eindhoven door extern bureau Gesprekken met marktpartijen Bijeenkomst met

Nadere informatie

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 KENNISCENTRUM KUSTTOERISME Onderdeel van HZ University of Applied

Nadere informatie

SAMEN. voor een sterke regio! Een perspectief voor het wonen in het stedelijk gebied Eindhoven

SAMEN. voor een sterke regio! Een perspectief voor het wonen in het stedelijk gebied Eindhoven SAMEN voor een sterke regio! Een perspectief voor het wonen in het stedelijk gebied Eindhoven Het stedelijk gebied is in ontwikkeling. Het succes van bedrijven als ASML en VDL, de designsector en vele

Nadere informatie

Toeristische visie Regio Alkmaar. Regioavond in het teken van ambities en dromen

Toeristische visie Regio Alkmaar. Regioavond in het teken van ambities en dromen Toeristische visie Regio Alkmaar Regioavond in het teken van ambities en dromen Programma 1. Inleiding: doel en proces (10 minuten) 2. Workshop dromen en ambities (1,5 uur) Presentatie Trends en ontwikkelingen

Nadere informatie

Waarom een visie voor de binnenstad?

Waarom een visie voor de binnenstad? Waarom een visie voor de binnenstad? De gemeente Zaltbommel is bezig met het opstellen van een integrale visie voor de binnenstad. Het doel van de visie is om sturing te geven aan toekomstige ontwikkelingen

Nadere informatie

Culemborg: ambities van een Vrijstad

Culemborg: ambities van een Vrijstad Culemborg: ambities van een Vrijstad 1. Kenmerken Culemborg Beeld Culemborg is bekend vanwege de historische binnenstad en centrale ligging. Historie, monumenten en beeldbepalende panden, Vrijstad, water,

Nadere informatie

Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda

Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda Kiezen om ruimte te maken Den Haag 2040 Den Haag is volop in beweging, de stad is in trek. Verwacht wordt dat Den Haag groeit, van 530.000 inwoners in 2017 naar

Nadere informatie

1. Branding en voorzieningen in gehele subregio Cultuurhistorie benadrukken Toegankelijkheid zorg vergroten (sociaal, fysiek) Wie: overheid,

1. Branding en voorzieningen in gehele subregio Cultuurhistorie benadrukken Toegankelijkheid zorg vergroten (sociaal, fysiek) Wie: overheid, Transformatie van de woningvoorraad Een afname van het aantal huishoudens heeft gevolgen voor de woningvoorraad. Dit geldt ook vergrijzing. Vraag en aanbod sluiten niet meer op elkaar aan. Problemen van

Nadere informatie

Samenwerken in de binnenstad. Kennisnetwerk Nieuwe Binnenstad. 30 mei 2018

Samenwerken in de binnenstad. Kennisnetwerk Nieuwe Binnenstad. 30 mei 2018 Samenwerken in de binnenstad Kennisnetwerk Nieuwe Binnenstad 30 mei 2018 Wie ben ik? Stefan van Aarle Zelfstandig ondernemer 3,5 jaar kwartiermaker/regisseur binnenstad Tilburg Twee jaar binnenstadsmanager

Nadere informatie

Visie en Actieplan winkelcentrum Heksenwiel

Visie en Actieplan winkelcentrum Heksenwiel Visie en Actieplan winkelcentrum Heksenwiel 29 april 2014 Bestuur Winkeliersvereniging Heksenwiel DELA/DTZ Wijkraad BeKom SOAB Breda BV i.spape@soab.nl e.kalle@soab.nl Waarom een visie op Heksenwiel Leegstand,

Nadere informatie

Er van uitgaande... CULTUURPROFIEL ZUID-NEDERLAND. Deel II Ambities en prioriteiten. Ten behoeve van Cultuurnota 2005-2008

Er van uitgaande... CULTUURPROFIEL ZUID-NEDERLAND. Deel II Ambities en prioriteiten. Ten behoeve van Cultuurnota 2005-2008 Er van uitgaande... CULTUURPROFIEL ZUID-NEDERLAND Deel II Ambities en prioriteiten Ten behoeve van Cultuurnota 2005-2008 Juni 2003 0 In onze naam, Cultuurconvenant Zuid-Nederland (CZN), staat het woord

Nadere informatie

Ondertussen in Nederland: Strategieen voor vitale binnensteden. Nienke van Gerwen 30 November 2017, Antwerpen

Ondertussen in Nederland: Strategieen voor vitale binnensteden. Nienke van Gerwen 30 November 2017, Antwerpen Ondertussen in Nederland: Strategieen voor vitale binnensteden Nienke van Gerwen 30 November 2017, Antwerpen Even voorstellen Adviseur retail en centrummanagement BRO Programmamanager Platform Binnenstadsmanagement

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Transformatie Schieoevers-Noord

Veelgestelde vragen Transformatie Schieoevers-Noord Veelgestelde vragen Transformatie Schieoevers-Noord Wat is het plan voor Schieoevers? In 2010 heeft het college van B&W van de gemeente Delft de gebiedsvisie Schieoevers 2030 vastgesteld. De gebiedsvisie

Nadere informatie

Toerisme en vrijetijdsbesteding in de 21 ste eeuw. Uitdagingen in het licht van toeristisch-recreatief hoofd- en medegebruik

Toerisme en vrijetijdsbesteding in de 21 ste eeuw. Uitdagingen in het licht van toeristisch-recreatief hoofd- en medegebruik Toerisme en vrijetijdsbesteding in de 21 ste eeuw Uitdagingen in het licht van toeristisch-recreatief hoofd- en medegebruik Aanzet: Els Lievois & Lowie Steenwegen Enkele basisbegrippen Toerisme recreatie

Nadere informatie

Winkelleegstand: dilemma of kans?

Winkelleegstand: dilemma of kans? Winkelleegstand: dilemma of kans? Enkele landelijke trends en ontwikkelingen 1. Schaalvergroting (food) en schaalverkleining (modisch) 2. Branchevervaging 3. Toenemende problematiek PDV clusters 4. Filialisering

Nadere informatie

Centrumvisie Aarle-Rixtel

Centrumvisie Aarle-Rixtel Centrumvisie Aarle-Rixtel 8 februari 2011 Imagine the result Aanleiding Centrumvisie als sleutelproject uit idop Opgave centrumvisie: Versterken van het dorpscentrum Functies, gebruik, ruimte Toekomst-

Nadere informatie