KNMI-HYDRA project. Phase report 8. Existence of a physical upper limit to the 10-meter wind speed
|
|
- Silke de Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 KNMI-HYDRA project Phase report 8 Existence of a physical upper limit to the 10-meter wind speed KNMI, May 2003
2
3 Rapportage fase 8 van het KNMI-HYDRA project: Bestaan van een fysische bovengrens aan de 10-meter windsnelheid J. Ettema KMNI, WM/KD Postbus 401, 3720 AE De Bilt Tel: , fax: Janneke.Ettema@knmi.nl Datum: Augustus 2002 Inleiding In het kader van het HYDRA-project wordt door het KNMI een update van de windklimatologie van Nederland bepaald. Hiervoor worden de gemeten reeksen met een lengte van ongeveer 30 jaar van uurgemiddelde windsnelheden met een statistische methode geëxtrapoleerd naar een uurgemiddelde windsnelheid met een overschrijdingskans van 1/10.000ste per jaar. Aangezien een dergelijke statistische extrapolatie grote onzekerheid met zich meebrengt, is het aan te bevelen om de uitkomsten fysisch te onderbouwen. Het is onrealistisch om te veronderstellen dat de uurgemiddelde windsnelheid die voorkomt uit de extrapolatie hoger kan zijn dan de windsnelheid die fysisch gezien mogelijk is. Tijdens het HYDRA-project is al meerdere malen de vraag naar voren gekomen of er aanwijzingen zijn voor een theoretisch fysische bovengrens aan de windsnelheid voor Nederland. Aangezien ons geen eenduidig antwoord bekend was is besloten een enquête te houden onder experts op meteorologisch gebied. De enquête is verspreid onder personen binnen het KNMI, universiteiten en andere meteorologische instituten. In dit verslag zijn de reacties van 20 respondenten verwerkt. De volgende vragen zijn in deze enquête voorgelegd: Zijn er volgens u aanwijzingen voor een theoretische fysische bovengrens aan de windsnelheid? Zo ja: a) Welke fysische processen leggen een beperking op tijdens het bereiken van de bovengrens? b) Hoe hoog is de windsnelheid, die hoort bij deze bovengrens? c) Als er geen indicatie van een absolute waarde gegeven kan worden, in welke range ligt de bovengrens in ieder geval? d) Is deze situatie dat de bovengrens bereikt wordt ooit opgetreden? Zo nee: a) Welke aanwijzingen zijn er dat er geen fysische bovengrens is? Is het fysisch verantwoord om metingen van ca. 30 jaar statistisch te extrapoleren naar een herhalingstijd van jaar? Of noodzaken bijvoorbeeld overgangen naar andere fysische regimes het gebruik van andere statistische beschrijvingen? Is er eerder onderzoek gedaan naar het al dan niet bestaan van een fysische bovengrens aan de windsnelheid? Zijn er referenties van deze onderzoeken? 1
4 In hoeverre is het mogelijk om depressies boven gematigde breedten op te schalen naar extreme situaties? De antwoorden van verschillende mensen en overige opmerkingen zijn anoniem in dit rapport uitgewerkt. De eerste twee vragen en antwoorden vormen het eerste en tweede deel van dit rapport. De laatste twee vragen zijn hierin verwerkt. Bestaat een fysische bovengrens aan de windsnelheid? Degenen die gereageerd hebben geven duidelijk aan dat in het KNMI-HYDRA project de voorlopige resultaten en huidige analysetechnieken geen aanpassing behoeven. Dus dat er bij maximale windsnelheden die tot nu toe gemeten zijn (in de orde van 31 m/s) en berekend voor een overschrijdingskans van 1/10.000ste jaar, geen fysische beperkingen optreden die van invloed zijn op de statistische methode. Over het al dan niet bestaan van überhaupt een theoretische bovengrens verschillen de meningen. Beide motivaties voor of tegen een bovengrens zullen kort belicht worden. Aanwijzingen VOOR een bovengrens: Een aantal beperkende factoren is genoemd, die het ontstaan van extreem hoge windsnelheden boven Nederland kan beïnvloeden: De hoeveelheid totale beschikbare potentiële energie in de atmosfeer zal begrensd zijn door de mate van differentiële verwarming van de zon. De totale hoeveelheid kinetische energie die uiteindelijk voor de verplaatsing van lucht zorgt, zal daarom ook begrensd zijn. De dynamische processen die een dominante rol spelen bij het uitdiepen van depressies. De verhouding tussen convergentie aan oppervlak (toestroming van lucht naar de lagedrukkern) en divergentie in bovenlucht (uitstroming van lucht) bepaalt hoever een depressie uitdiept, en dus de drukgradiënt, en dus de uiteindelijke maximale windsnelheid. De mate van differentiële warmte advectie (de verandering in de verticale temperatuurverdeling, dus in de stabiliteit, als gevolg van de advectie van lucht), welke een belangrijke rol speelt bij het ontwikkelen van een depressie en dus invloed heeft op bijbehorende windsnelheden. De aanwezigheid van land kan deze term doen versterken. Het vrijkomen van latente warmte, die nauw samenhangt met de temperatuur van het oppervlak, speelt een rol bij het ontwikkelen van de depressie doordat potentiële energie omgezet wordt in kinetische energie (wind). De wrijving aan het aardoppervlak legt een beperkende factor op waardoor de neiging tot opvulling van de lagedrukkern bestaat. De eigenschappen van lucht en de aarde, zoals viscositeit van de lucht, aantrekkingskracht en rotatiesnelheid van de aarde te samen zullen beperkingen opleveren voor de windsnelheid. Geen van de personen kon een duidelijke waarde of range aangeven voor de bovengrens. Ook een limiet aan fysische processen op basis van de bestaande theorie is niet naar voren gekomen. Als indicatie voor een bovengrens is de geluidssnelheid door een aantal personen genoemd. Bij 20 C is deze ongeveer 340 m/s, dus ver boven de huidige gemeten windsnelheid. De geluidssnelheid als bovengrens geldt voor velen als een gevoelsmatige bovengrens, die al redelijk absurd overkomt. Als de windsnelheid boven 90 m/s is, kan deze momenteel niet gemeten worden, aangezien de huidige cupanemometers bij die snelheid vervormen. In orkanen zijn uurgemiddelde windsnelheden van 50 m/s makkelijk vol te houden in de smalle zone rond 2
5 de kern, maar het is niet waarschijnlijk dat binnen het huidige klimaat deze verschijnselen zich voor gaan doen in de Noordzee-regio. Aanwijzingen TEGEN een bovengrens: Een aantal gereageerden heeft geen aanwijzingen voor een bovengrens, tenminste niet een bovengrens die relevant is binnen een overschrijdingskans van 1/ ste per jaar voor Nederland. De uiteindelijke windsnelheid is afhankelijk van zoveel factoren zodat het stellen van een harde bovengrens erg moeilijk is. Wel kun je stellen dat een steeds hogere windsnelheid steeds onwaarschijnlijker wordt. De meetreeksen zijn relatief erg kort, terwijl met modellen lange reeksen gesimuleerd kunnen worden. Met het globale klimaatmodel ECBilt zijn een tweetal runs gesimuleerd. In de eerste run is de huidige samenstelling van de atmosfeer constant verondersteld in de loop van de tijd. Deze run simuleert geen windsnelheden boven 45 m/s. In de tweede run treedt een verdubbeling van de CO 2 -concentratie op. In de dubbel CO 2 -run treedt menging op van depressies tot superstormen met windsnelheden boven 45 m/s. Deze stormen vormen duidelijk een afzonderlijk regime met een eigen statistische verdeling en hebben een overschrijdingskans van ongeveer 1/250 ste per jaar. De resultaten van dit onderzoek zijn uitvoerig beschreven door Van den Brink et al 1. Momenteel wordt er onderzoek verricht naar het ontstaan van deze superstormen en/of deze ook gesimuleerd kunnen worden met de controle run met aangepaste begin- en randvoorwaarden. Een dergelijk onderzoek geeft wel aan dat opschalen van depressies naar extreme situaties tot de mogelijkheden behoort. Bij het onderzoek met grootschalige modellen moeten wel kanttekeningen geplaatst worden bij de realiteitswaarde van deze modeluitkomsten. Bekend is dat de lage resolutie van ECBilt mogelijk van invloed is op het ontstaan van sterke drukgradiënten. Rekenvoorbeeld van windsnelheden behorende bij een depressie boven de Noordzee Om een indicatie te geven van windsnelheden behorende bij een ontwikkelde depressie over de Noordzee, volgt hier een rekenvoorbeeld. Hierbij wordt een ideale depressie in een stationaire situatie verondersteld waarbij geen wrijving en geen verticale advectie aanwezig zijn. De maximale drukgradiënt ( p/ n) ooit gemeten over de Noordzee is ongeveer 20hPa/200km. Aangenomen is dat de stroming evenwijdig is aan de isohypsen (lijnen die punten met hoogtewaarden van gelijke luchtdruk verbindt). De geostrofische wind, V g, bij rechte isohypsen is gelijk aan: V g 1 p = = ρf n 1 ρf 20hPa 200km 83m s waarbij f de Coriolisparameter is (f=0,00011s -1 ) en ρ de luchtdichtheid (ρ=1,2kg/m 3 ). In een geostrofe situatie is er evenwicht tussen de Corioliskracht en de gradiëntkracht. Als de isohypsen wel enige mate van kromming hebben, is het windveld niet meer geostrofisch, omdat de centrifugale kracht ook een rol speelt in het krachtenevenwicht. Aannemend dat de straal, R, van een depressie minimaal 2000km is dan is de bijbehorende gradiëntwind, V grad, gelijk aan: 2 2 fr f R Vgrad = ± + RVg 63m s 2 4 waarbij k de Von Karman-constante is (k=0,4). Voor depressies met een kleinere/grotere straal zal de gradiëntwind afnemen/toenemen. De windsnelheid op 10 meter kan berekend worden met het logaritmisch windprofiel: 1 Van den Brink, H.W., Können, G.P., en Opsteegh, J.D., 2002: The reliability of extreme surge levels, estimated from observational records of order 100 years, submitted to the Journal of Coastal Research 3
6 u * z U = 10 ln k z0 waarbij z de meethoogte is (z=10m), u * de wrijvingssnelheid en z 0 de waterruwheid, welke af te leiden zijn met een aantal iteraties van de Charnock-relatie. Bij een waterruwheid van 2cm en u * 2.5m/s resulteert de 10-meter wind in 38m/s. Als verificatie van deze schatting is er gekeken naar de zwaarste depressie van de afgelopen winter, waarbij de drukgradiënt ongeveer 27hPa/222km was. De bijbehorende geostrofische windsnelheid is 100 m/s. Bij een straal van de isobaren van ongeveer 500 km is de gradiëntwind ongeveer 50 m/s. Aannemend een waterruwheid van ongeveer 1,6cm en u * 2m/s, is de uiteindelijke 10-meter wind ongeveer 32m/s. Deze 10-meter wind is gelijk aan de output vanuit het HIRLAM-model voor dezelfde depressie. Al deze berekeningen zijn gedaan voor geïdealiseerde situaties onder neutrale omstandigheden. Voor onstabiele omstandigheden komt er nog een niet al te grote waarde bovenop bij de 10-meter windsnelheid. Zeer zware stormen treden op onder specifieke omstandigheden. De uiteindelijke uurgemiddelde windsnelheid tijdens zo n storm is afhankelijk van een groot aantal factoren. Wil je iets kunnen zeggen over deze windsnelheid dan zul je ook naar deze factoren moeten kijken en hun beperkingen. Een aantal suggereerden in hun memo om een worst case -scenario op te stellen en de randvoorwaarden hiervan aan te bieden aan een regionaal/lokaal model (bijv VIMOLA, RACMO, of een analytisch model) en kijken welke resultaten dit rampenscenario oplevert voor de verschillende parameters. De randvoorwaarden voor dergelijke modelstudies kunnen herleid worden uit o.a.: Herfstdepressies ten westen van Noorwegen Oude schaderapporten en beschrijvingen stormen in verleden (17 de en 18 de eeuw) ECBilt superstormen op fijnere resolutie bijv. RACMO Is statistisch extrapolatie fysisch verantwoord? Ca. 30 jaar data is de basis voor een statistische extrapolatie naar een overschrijdingskans van 1/ ste per jaar, dus een extrapolatie met ca. een factor 300. Bij deze extrapolatie is een mogelijke klimaatsverandering in de toekomst niet van belang, omdat de extrapolatie plaatsvindt op basis van meetgegevens en niet op basis van resultaten van klimaatmodellen. Geen van de gereageerden geeft aan dat het fysisch niet juist is om deze statistische extrapolatie uit te voeren. Wel is aangegeven dat overgangen naar andere fysische regimes kunnen plaatsvinden als er synoptische situaties denkbaar zijn die zo zelden voorkomen dat we er geen notie van hebben, maar wel een geheel eigen invloed hebben op de statistiek. Als bijvoorbeeld de superstormen uit de dubbel CO 2 -run van ECBilt realistisch zijn, hebben deze een eigen statistische verdeling met hoge terugkeertijden, welke de extremenstatistiek sterk beïnvloedt. Motivaties waarom de resultaten van statistisch extrapoleren met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd moet worden, los van het bestaan van een bovengrens aan de windsnelheid: Verschijnselen kunnen op stations gemist worden. Een zeldzame gebeurtenis in omringende landen kan ook hier voorkomen. Het uitbreiden van het aantal meetreeksen uit deze landen is een optie De huidige windstatistiek is afgeleid uit de waarnemingen van de afgelopen periode, waarin de toevallige klimaatsfluctuatie in die periode een belangrijke invloed hebben op de windstatistiek 4
7 In de runs van ECBilt verschillen de 186 perioden van 30 jarige sets veel van elkaar. Door verschillen in de vormparameters van de GEV verdeling ontstaat er een onderling verschil van 10 m/s en meer in de jaar wind Uit bovenstaande motivaties blijkt dat voorzichtigheid geboden is bij het extrapoleren met ca. een factor 300. Bij deze extrapolaties is de keuze van de correcte verdeling het meest belangrijke. Hierbij hangt het resultaat van de extrapolatie af van de aannames, die gedaan worden. Conclusies De voorlopige resultaten en de huidige toegepaste analysetechnieken in het HYDRA-project behoeven geen aanpassing als gevolg van de uitkomsten van de enquête. Uit alle binnengekomen reacties blijkt dat er geen rekening gehouden hoeft te worden met fysische beperkingen bij de huidige berekende windsnelheden voor een overschrijdingskans van 1/10.000ste per jaar. Over het bestaan van een bovengrens aan de windsnelheid op gematigde breedten bestaan verschillen in mening, maar tot nu toe heeft niemand een harde bovengrens met gegronde argumentatie kunnen geven. Het feit dat een statistische extrapolatie van 30 jaar data naar een overschrijdingskans van 1/10.000ste per jaar een lastige zaak is, was ons reeds bekend. Uit de antwoorden op de vraag of het fysisch verantwoord is om deze extrapolatie uit te voeren volgen geen directe aanwijzingen om te kunnen veronderstellen dat de statistische methodiek aangepast moet worden. Wel zouden extreme synoptische situaties met een lange terugkeertijd evt. invloed kunnen hebben op de extremen statistiek, maar niemand kan hiervan concreet voorbeelden geven die daadwerkelijk zijn opgetreden. 5
Theorie windmodellen 15.1
Theorie windmodellen 15.1 15 THEORIE WINDMODELLEN 15.1 Inleiding Doordat er drukverschillen zijn in de atmosfeer waait er wind. Tengevolge van horizontale drukverschillen zal een luchtbeweging willen ontstaan
Nadere informatieExamen Inleiding Atmosfeer 8 mei 2014 EXAMEN INLEIDING ATMOSFEER. 8 mei 2014, 13:30-16:30 uur
EXAMEN INLEIDING ATMOSFEER 8 mei 2014, 13:30-16:30 uur E E R S T D I T L E Z E N!! 1. Vermeld duidelijk je NAAM en REGISTRATIENUMMER in de linkerbovenhoek van elk in te leveren foliovel (de foliovellen
Nadere informatieNieuwe KNMIklimaatscenario s. Janette Bessembinder e.v.a.
Nieuwe KNMI klimaatscenario s Nieuwe KNMIklimaatscenario s 2006 2006 Janette Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Klimaatverandering Waargenomen veranderingen Wat zijn klimaatscenario s? Huidige en nieuwe
Nadere informatieKlimaatverandering Wat kunnen we verwachten?
Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Yorick de Wijs (KNMI) Veenendaal - 09 05 2019 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 1 Klimaatverandering Oorzaken en risico s wereldwijd Trends en
Nadere informatietijdreeksen voor de toekomst
Klimaatverandering, klimaatscenario s en tijdreeksen voor de toekomst J. Bessembinder J. Beersma, KNMI Opzet presentatie Definitie klimaat en klimaatscenario s Mondiale en regionale klimaatscenario s Relatie
Nadere informatie> Schatting van de verplaatsingssnelheid
>>> Context De Meteosat satelliet De Meteosat satellieten zijn geostationaire satellieten, dat wil zeggen dat de bewegingsrichting gelijk is aan die van de Aarde en de rotatieperiode dezelfde is als die
Nadere informatieExtrapolatie van de waterstand in het Waddengebied
Extrapolatie van de waterstand in het Waddengebied Henk van den Brink KNMI 8 juli 2015 Probleemstelling De onzekerheid in de extrapolatie is ongewenst groot bij het gebruik van een 3-parameter (Extreme
Nadere informatieTentamen Inleiding Atmosfeer 11 mei 2017 TENTAMEN INLEIDING ATMOSFEER. 11 mei 2017, 13:30-16:30 uur
TENTAMEN INLEIDING ATMOSFEER 11 mei 2017, 13:30-16:30 uur E E R S T D I T L E Z E N!! 1. Vermeld duidelijk je NAAM en REGISTRATIENUMMER in de linkerbovenhoek van elk in te leveren foliovel (de foliovellen
Nadere informatie1-D model voor interne grenslagen voor water en land (voorlopig)
1-D model voor interne grenslagen voor water en land (voorlopig) Job Verkaik KNMI, Postbus 21, 373 AE De Bilt. Tel: 3 226 6. Fax: 3 22 61. e-mail: job.verkaik@knmi.nl November, 1999 1 Inleiding In het
Nadere informatieTentamen Inleiding Atmosfeer 3 mei 2016 TENTAMEN INLEIDING ATMOSFEER. 3 mei 2016, 13:30-16:30 uur
TENTAMEN INLEIDING ATMOSFEER 3 mei 2016, 13:30-16:30 uur E E R S T D I T L E Z E N!! 1. Vermeld duidelijk je NAAM en REGISTRATIENUMMER in de linkerbovenhoek van elk in te leveren foliovel (de foliovellen
Nadere informatieBepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen
Bepaling primaire impacten van klimaatsveranderingen Dries Van den Eynde, José Ozer, Stephanie Ponsar Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Gulledelle
Nadere informatieDe KNMI 14 klimaatscenario s Neerslag en neerslagextremen
De KNMI 14 klimaatscenario s Neerslag en neerslagextremen Geert Lenderink KNMI 26 mei 2014: presentatie KNMI14 scenario s De Basis: het 5de IPCC rapport van WG1 (2013) 1. Kennis m.b.t. globale klimaatverandering
Nadere informatieKlimaatmodellen. Projecties van een toekomstig klimaat. Wiskundige vergelijkingen
Klimaatmodellen Projecties van een toekomstig klimaat Aan de hand van klimaatmodellen kunnen we klimaatveranderingen in het verleden verklaren en een projectie maken van klimaatveranderingen in de toekomst,
Nadere informatieWerkblad:weersverwachtingen
Weersverwachtingen Radio, tv en internet geven elke dag de weersverwachting. Maar hoe maken weerdeskundigen deze verwachting, en kun je dat niet zelf ook? Je meet een aantal weergegevens en maakt zelf
Nadere informatiePhydrostatisch = gh (6)
Proefopstellingen: Bernoulli-opstelling De Bernoulli-vergelijking (2) kan goed worden bestudeerd met een opstelling zoals in figuur 4. In de figuur staat de luchtdruk aangegeven met P0. Uiterst links staat
Nadere informatieWat is Meteorologie?
Meteorologie Niek van Andel www.alweeronline.nl Wat is Meteorologie? Latijn: Meteorologia Grieks: Meteorologos metewros (hoog in de lucht) logos (leer van) Leer van iets, hoog in de lucht (abstract) 1
Nadere informatieKlimaat Services. Opzet presentatie
Klimaat Services J. Bessembinder Opzet presentatie Basis voor klimaat-services Voorbeelden confectie Voorbeelden maatwerk Basis confectie en maatwerk : tijdreeksen voor de toekomst Activiteiten binnen
Nadere informatieBepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen
Bepaling van de primaire impacten van globale klimaatsveranderingen Dries Van den Eynde, Stéphanie Ponsar, José Ozer & Fritz Francken Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee Gulledelle 100, B-1200 Brussel
Nadere informatieModelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak.
Modelleren van turbulente warmte en vocht stromingen in de atmosfeer met behulp van warmtebeelden van het aardoppervlak Wim Timmermans Modelleren van stroming in de lucht: wat Dit gaat over: Het vinden
Nadere informatieKlimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland
Page 1 of 6 Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Hoe voorspeld? Klimaatscenario's voor Nederland (samengevat) DOWNLOAD HIER DE WORD VERSIE In dit informatieblad wordt in het kort klimaatverandering
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT WERKTUIGBOUWKUNDE DIVISIE COMPUTATIONAL AND EXPERIMENTAL MECHANICS
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT WERKTUIGBOUWKUNDE DIVISIE COMPUTATIONAL AND EXPERIMENTAL MECHANICS Tentamen Polymeerverwerking (4K550) vrijdag 2 juli 2004, 14:00-17:00. Bij het tentamen mag
Nadere informatieMeteorologie en Luchtkwaliteit
EXAMEN Meteorologie en Luchtkwaliteit 0 december 001, 14.00-17:00 uur E E R S T D I T L E Z E N!! 1. Vermeld duidelijk je NAAM, REGISTRATIENUMMER, JAAR VAN AANKOMST en STUDIERICHTING in de linkerbovenhoek
Nadere informatieKlimaatverandering in internationaal perspectief
Klimaatverandering in internationaal perspectief Gaan onze buurlanden uit van dezelfde verandering? Janette Bessembinder Stelling 1 Als de warme golfstroom tot stilstand komt, wordt het in Nederland minstens
Nadere informatie9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s. neerslag en potentiele verdamping. Aad van Ulden en Geert Lenderink
9:30 Inleiding ochtendvoorzitter Gerbrand Komen 9:45 Overzicht van de KNMI 06 klimaatscenario s Bart van den Hurk 10:15 Constructie van scenario s voor temperatuur, neerslag en potentiele verdamping Aad
Nadere informatieOpgesteld door: drs. G.W. Brandsen. Gecontroleerd door: ing. N.G.C.M. Quaijtaal. Projectnummer: B02015.000151.0100. Ons kenmerk: 077443609:A
MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Mercatorplein 1 Postbus 1018 5200 BA 's-hertogenbosch Tel 073 6809 211 Fax 073 6144 606 www.arcadis.nl Onderwerp: Gebruik Heatsavr in Buitenbad De Bercken in Reuver 's-hertogenbosch,
Nadere informatieOpbrengst- en turbulentieberekeningen Windpark IJmond Lijnopstelling windturbines Reyndersweg Velsen-Noord
74100160-NMEA/PGR 11-0259 Opbrengst- en turbulentieberekeningen Windpark IJmond Lijnopstelling windturbines Reyndersweg Velsen-Noord Arnhem, 3 februari 2011 Auteurs Merih Cibis, Hans Cleijne In opdracht
Nadere informatiePlanMER Gemeente Emmen. Opbrengststudie Windenergie
PlanMER Gemeente Emmen Opbrengststudie Windenergie PlanMER Gemeente Emmen Opbrengststudie Windenergie Door: Helen Pater Datum: 11 juni 2015 Projectnummer: WIENL15411 Prepared: Helen Pater 21/05/2015 Reviewed:
Nadere informatieWind en regen in de toekomst - wat zeggen de KNMI'14 scenario's?
Wind en regen in de toekomst - wat zeggen de KNMI'14 scenario's? Andreas Sterl (KNMI) wind hurricanes (orkanen) regen zicht + mist weer van de toekomst Achtergrond: CO 2 en temperatuurstijging Stijging
Nadere informatieNederlandse droogteperiodes vanaf 1906 in beeld Bart Vreeken, Logboekweer.nl
Nederlandse droogteperiodes vanaf 1906 in beeld Bart Vreeken, Logboekweer.nl 6 augustus 2018 Dit is een voorlopige versie. De methode kan nog verbeterd en de droogte van 2018 is nog niet ten einde. Commentaar
Nadere informatieKNVWS Delft. Overzicht
Het klimaat in de afgelopen en komende 100 jaar KNVWS Delft 17 oktober 2017 Peter Siegmund KNMI Overzicht Het klimaat van de afgelopen 100 jaar: temperatuur, neerslag, diversen Het broeikaseffect Klimaatmodellen
Nadere informatieManieren om een weersverwachting te maken Een weersverwachting kun je op verschillende manieren maken. Hieronder staan drie voorbeelden.
Weersverwachtingen Radio, tv en internet geven elke dag de weersverwachting. Maar hoe maken weerdeskundigen deze verwachting, en kun je dat niet zelf ook? Je meet een aantal weergegevens en maakt zelf
Nadere informatieHet klimaat verandert, wat nu?
Het klimaat verandert, wat nu? Lesley De Cruz, Rozemien De Troch Koninklijk Meteorologisch Instituut De Limburgse Klimaattop, 18 september 2017 De Cruz et al. (KMI) Klimaatverandering 20170918 1 / 23 1
Nadere informatieInvloed bouwplan Molenborgh op windvang De Zuidmolen te Groesbeek OO/OO//HC BR-001
Aannemingsbedrijf Janssen - Groesbeek b.v. T.a.v. de heer W. Janssen Postbus 215 6560 AE GROESBEEK Mook, 5 april 2016 Betreft: Ref.: Invloed bouwplan Molenborgh op windvang De Zuidmolen te Groesbeek OO/OO//HC
Nadere informatieRISICOSIGNALERING Storm
RISICOSIGNALERING Storm Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut INLEIDING Storm Er is sprake van storm (9 Beaufort) bij een gemiddelde wind van 75-88 km/uur (21m/s), van zware storm (10 Beaufort)
Nadere informatieHet weer: docentenblad
Het weer: docentenblad Over weerstations Overal in de wereld zijn weerstations te vinden. Daar wordt op eenzelfde manier en met dezelfde instrumenten, namelijk volgens eisen van de Wereld Meteorologische
Nadere informatieInspectie Verkeer en Waterstaat
Inspectie Verkeer en Waterstaat PPL voorbeeldexamen Meteorologie 1 Waarvan zijn zichtbare weersverschijnselen in de troposfeer voornamelijk het gevolg? A) Van subsidentie. B) Van luchtvervuiling. C) Van
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT WERKTUIGBOUWKUNDE DIVISIE COMPUTATIONAL AND EXPERIMENTAL MECHANICS
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT WERKTUIGBOUWKUNDE DIVISIE COMPUTATIONAL AND EXPERIMENTAL MECHANICS Tentamen Polymeerverwerking (4K550) donderdag 5 juli 2007, 14:00-17:00. Bij het tentamen mag
Nadere informatieKlimaatveranderingstand. wetenschap. Prof Wilco Hazeleger
Klimaatveranderingstand van de wetenschap Prof Wilco Hazeleger Achtergrond Wetenschap kan nooit absolute zekerheden bieden Het klimaatsysteem is complex Beperkingen in kennis en waarnemingen Beleid wil
Nadere informatieFronten en depressies
Fronten en depressies Aarnout van Delden http://www.phys.uu.nl/~nvdelden/ Inhoud Wat is een front? Wat is een depressie? Wat is frontogenese? Thermische wind balans Hoe ontstaat een depressie uit een front?
Nadere informatie+31 (0)900 1200 003 E:
Klimaat anemometer AVM-40 (Kestrel 4000) mobiele klimaat anemometer om de volgende milieu-gegevens te bepalen: windsnelheid, temperatuur, relatieve vochtigheid, dauwpunt, wind chill, opwarmsnelheid, luchtdruk,
Nadere informatie1. Algemeen klimatologisch overzicht, winter
Klimatologisch seizoenoverzicht winter 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, winter 219... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, winter 219.. 3 Overzicht van de seizoenswaarden sinds 1981.........
Nadere informatieKlimaatverandering & schadelast. April 2015
Klimaatverandering & schadelast April 2015 Samenvatting Het Centrum voor Verzekeringsstatistiek, onderdeel van het Verbond, heeft berekend in hoeverre de klimaatscenario s van het KNMI (2014) voor klimaatverandering
Nadere informatieModelonzekerheid in GeoTOP
Modelonzekerheid in GeoTOP TNO Geologische Dienst Nederland Versiehistorie Documentversie GeoTOP versie Toelichting 24 juni 2014 GeoTOP v1.2 De in dit document beschreven modelonzekerheid is opgenomen
Nadere informatieConclusies. Martijn de Ruyter de Wildt en Henk Eskes. KNMI, afdeling Chemie en Klimaat Telefoon +31-30-2206431 e-mail mruijterd@knmi.
Lotos-Euros v1.7: validatierapport voor 10 en bias-correctie Martijn de Ruyter de Wildt en Henk Eskes KNMI, afdeling Chemie en Klimaat Telefoon +31-30-2206431 e-mail mruijterd@knmi.nl Conclusies Bias-correctie:
Nadere informatieREACH. Meetgegevens zijn nuttig onder REACH
Meetgegevens zijn nuttig onder REACH Maar... Blootstellingschatting g onder REACH Schatten of meten? Voorkeur kwaliteit Efficientie/gemaki Goede Betrouwbaar Hoog Metingen Representatief Stof zelf Voldoende
Nadere informatieKlimaatverandering. Opzet presentatie
Klimaatverandering Wat kunnen we in Nederland verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering) en het broeikaseffect? Waargenomen klimaatverandering KNMI 06 klimaatscenario
Nadere informatie04-07-2014 HON1401R001
adviseurs ingenieurs 1/8 project Hotels van Oranje, Noordwijk betreft Windhinderonderzoek documentcode opdrachtgever BOMO III B.V. T.a.v. de heer Ch. de Boer Kon. Wilhelminaboulevard 25 2202 GV NOORDWIJK
Nadere informatieHet klimaat is het gemiddelde weer in een bepaald gebied over een langere tijdsperiode. Meestal wordt hiervoor 30 jaar gebruikt.
Werken met klimaatgegevens Introductie Weer en klimaatgegevens worden gemeten. Om deze meetgegevens snel te kunnen beoordelen worden ze vaak gepresenteerd in de vorm van grafieken of kaarten. Over de hele
Nadere informatieSpanningscoëfficiënt water. 1 Doel 1. 2 Theorie 1
Proefnummer : FE3-W5-WA1 Naam schrijver : René van Velzen Naam medewerker : Guillaume Goijen klas en PGO-groep : TN-P2, Groep 1 Datum practicum : 4 Oktober 2007 Datum inlevering : 11 Oktober 2007 Inhoudsopgave
Nadere informatieHiatus: is de mondiale opwarming aan het vertragen?
Hiatus: is de mondiale opwarming aan het vertragen? In de periode 1998-2012 is de mondiale temperatuurtrend beduidend kleiner dan in de decennia ervoor. Deze trendbreuk wordt ook wel hiatus genoemd. De
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde B1
wiskunde B1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 19 mei 13.30 16.30 uur 0 06 Voor dit examen zijn maximaal 83 unten te behalen; het examen bestaat uit 3 vragen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieBeknopt stormverslag van 5 en 6 mei 2015
Beknopt stormverslag van 5 en 6 mei 215 Twee depressiekernen, één voor de Ierse westkust (kerndruk 979 hpa) en één juist ten westen van de Golf van Biskaje (kerndruk 99 hpa) bepalen het weer voor de komende
Nadere informatieExamen VWO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 19 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Eamen VW 2019 tijdvak 2 woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur wiskunde B Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage. Dit eamen bestaat uit 17 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatietoelatingsexamen-geneeskunde.be
Fysica juli 2009 Laatste update: 31/07/2009. Vragen gebaseerd op het ingangsexamen juli 2009. Vraag 1 Een landingsbaan is 500 lang. Een vliegtuig heeft de volledige lengte van de startbaan nodig om op
Nadere informatieAnalyse wind snelheidsmeting in weerkaarten.
Analyse wind snelheidsmeting in weerkaarten. Tijdens de eerste cursusdag heeft u twee weerkaarten uitgereikt gekregen van twee weerdiensten: DWD 030807 analyse van Deutsche Wetter Dienst van 3 augustus
Nadere informatieFysische modellen De Aarde zonder en met atmosfeer
Fysische modellen De Aarde zonder en met atmosfeer J. Kortland Cdb, Universiteit Utrecht Inleiding Bij het ontwerpen van een computermodel van de broeikas Aarde maak je gebruik van fysische modellen. Deze
Nadere informatie3 november 2014. Inleiding
3 november 2014 Inleiding In 2006 publiceerde het KNMI vier mogelijke scenario s voor toekomstige veranderingen in het klimaat. Het Verbond van Verzekeraars heeft vervolgens doorgerekend wat de verwachte
Nadere informatieStatistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 4: Lineaire regressie
Statistiek voor Natuurkunde Opgavenserie 4: Lineaire regressie Inleveren: Uiterlijk 15 februari voor 16.00 in mijn postvakje Afspraken Overleg is toegestaan, maar iedereen levert zijn eigen werk in. Overschrijven
Nadere informatieBeknopt stormverslag van 23 januari 2009
Beknopt stormverslag van 23 januari 29 De algemene synoptische situatie Op vrijdag 23/1/9 om Z 1 ligt een diepe depressie (kerndruk 938 hpa) tussen IJsland en Schotland. Op het koufront van deze depressie
Nadere informatieRekenen aan de wind op 28 oktober 2013
Rekenen aan de wind op 28 oktober 2013 Huug van den Dool en Henk de Bruin In hun artikel over de zeer zware storm op 28 oktober 2013 (hoogste uurgemiddelde windsnelheden 27-31 m/s bij de Wadden 1 ) stellen
Nadere informatieTweemaal daags de lucht in. Bovenluchtwaarnemingen
Tweemaal daags de lucht in Bovenluchtwaarnemingen Luchtdruk, temperatuur, luchtvochtigheid en wind Twee maal per dag rond 12:00 en 24:00 uur (Universal Time) of vaker bij extreme weersomstandigheden of
Nadere informatieMemo. Inleiding. Opzet berekeningen
Memo Aan Bart Grasmeijer Van Thijs van Kessel Aantal pagina's 7 Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 239 E-mail thijs.vankessel @deltares.nl Onderwerp notitie specieverspreiding Eemshaven Inleiding Deze beknopte
Nadere informatieTentamen Warmte-overdracht
Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 25 juni 07 tijd: 9.00-12.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Ieder onderdeel wordt (indien nodig)
Nadere informatieKlantonderzoek: statistiek!
Klantonderzoek: statistiek! Statistiek bij klantonderzoek Om de resultaten van klantonderzoek juist te interpreteren is het belangrijk de juiste analyses uit te voeren. Vaak worden de mogelijkheden van
Nadere informatieFoutenberekeningen Allround-laboranten
Allround-laboranten Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 2 LEERDOELEN :... 3 1. INLEIDING.... 4 2. DE ABSOLUTE FOUT... 5 3. DE KOW-METHODE... 6 4. DE RELATIEVE FOUT... 6 5. GROOTHEDEN VERMENIGVULDIGEN EN DELEN....
Nadere informatieKNMI next klimaatscenario s. Bernadet Overbeek Gé Verver
KNMI next klimaatscenario s Bernadet Overbeek Gé Verver Inhoud 1. Totstandkoming klimaatscenario s 2. Keuzes KNMI next scenario s 3. Afstemming met gebruikers 4. Vragenronde: wensen uit beleid Klimaatscenario
Nadere informatieKlimaatscenario s, bandbreedtes en gebruik daarvan. Janette Bessembinder e.v.a.
Klimaatscenario s, bandbreedtes en gebruik daarvan Janette Bessembinder e.v.a. Opzet Waarom klimaatscenario s Bandbreedte extreme neerslag Transformatie Gebruik klimaatscenario s Klimaatscenario s Klimaatscenario
Nadere informatieOnderzoek gezondheidsrisico s. stof rond Schiphol. Module 1 Resultaten meetcampagne. Subtitle. April 2018
Onderzoek gezondheidsrisico s ultrafijn stof rond Schiphol Module 1 Resultaten meetcampagne taxiënde zhrhrwh45e vliegtuigen April 2018 Subtitle Campagne taxiënde vliegtuigen Doel: Onderzoek nut en noodzaak
Nadere informatieEen les met WOW - Luchtdruk
Een les met WOW - Luchtdruk Weather Observations Website HAVO - VWO WOW handleiding 1 Colofon Deze handleiding is gemaakt door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) in opdracht van
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Chapter 7 Nederlandse samenvatting 7.1 Introductie Dit proefschrift behandeld de globale patronen van de koolstof en water balans van het land oppervlak bepaald met eddy co-variantie data. Observaties
Nadere informatieklimaatscenarios klimaatscenarios De KNMI 06
De KNMI 06 klimaatscenarios klimaatscenarios wat zijn ze? hoe worden ze gemaakt? waarin verschillen ze van de vorige? Bart van den Hurk, Geert Lenderink, Aad van Ulden, Janette Bessembinder, Franziska
Nadere informatieKenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) Onderwerp SWAN_Eems-Dollard_j12_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie
Memo Aan LS Van Bas van Maren Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 365 Aantal pagina's 5 E-mail bas.vanmaren @deltares.nl Onderwerp SWAN_Eems-Dollard_j12_v01 metadata Waterkwaliteitsmodelschematisatie
Nadere informatieNNV-bestuursstandpunt over de samenhang tussen klimaatverandering en energiegebruik
NNV-bestuursstandpunt over de samenhang tussen klimaatverandering en energiegebruik Het klimaat is een complex systeem waarin fysische, chemische en biologische processen op elkaar inwerken. Die complexiteit
Nadere informatieNatuurkunde in het veld
Natuurkunde in het veld Voorwoord: Het natuurkundige deel van het vakoverstijgend project Dinkel heeft als titel Natuurkunde in het veld. Hierin gaan jullie een aantal natuurkundige zaken in en aan de
Nadere informatieEen academisch perspectief op de droogte van de zomer 2018
Een academisch perspectief op de droogte van de zomer 2018 Imme Benedict Bron: Jannes Wiersema Meteorologie en Luchtkwaliteit Vakgroep Wie ben ik? 2010 2013 BSc Bodem, water en atmosfeer 2013 2015 MSc
Nadere informatieVerticale bewegingen ABC ABC
Verticale bewegingen Bepaling divergentie J.C. Bellamy eeft een objectieve metode ontwikkeld om de divergentie te berekenen uit drie windwaarnemingen. Hebben we windwaarnemingen op meerdere niveau s (uit
Nadere informatieRuimte, Ether, Lichtsnelheid en de Speciale Relativiteitstheorie. Een korte inleiding:
1 Ruimte, Ether, Lichtsnelheid en de Speciale Relativiteitstheorie. 23-09-2015 -------------------------------------------- ( j.eitjes@upcmail.nl) Een korte inleiding: Is Ruimte zoiets als Leegte, een
Nadere informatieDe KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden
De KNMI 14 klimaatscenario s Ontwikkelingen De scenario s Voorbeelden Bart van den Hurk KNMI 2006 2009 2011 2014 KNMI 06 8 jaar verder IPCC 2007 en 2013 IPCC, 2007 IPCC, 2013 IPCC 2007 en 2013 IPCC, 2007
Nadere informatieVan klimaatscenario's naar klimaatverwachtingen: hoe betrouwbaar zijn klimaatmodellen? Geert Jan van Oldenborgh
Van klimaatscenario's naar klimaatverwachtingen: hoe betrouwbaar zijn klimaatmodellen? Geert Jan van Oldenborgh Inhoud Scenario's versus verwachtingen Betrouwbaarheid Seizoensverwachtingen Klimaatmodellen
Nadere informatieOpgave Zonnestelsel 2005/2006: 3
Opgave Zonnestelsel 25/26: 3 2.1 Samenstelling van de gasreuzen Het afleiden van de interne samenstelling van planeten gebeurt voornamelijk door te kijken naar de afwijkingen in de banen van satellieten
Nadere informatie1. Algemeen klimatologisch overzicht, zomer
Klimatologisch seizoenoverzicht zomer 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, zomer 219... 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, zomer 219.. 4 Overzicht van de seizoenswaarden sinds 1981.........
Nadere informatieDe KNMI-weerballon Bovenluchtwaarnemingen
De KNMI-weerballon Bovenluchtwaarnemingen Luchtdruk, temperatuur, luchtvochtigheid en wind Elke nacht om 00:00 uur (Universal Time) of vaker bij extreme weersomstandigheden of voor onderzoeksdoeleinden
Nadere informatieEen les met WOW - Luchtdruk
Een les met WOW - Luchtdruk Weather Observations Website VMBO WOW handleiding 1 Colofon Deze handleiding is gemaakt door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) in opdracht van het
Nadere informatieWOW-NL in de klas. Les 2 Aan de slag met WOW-NL. Primair Onderwijs. bovenbouw. WOW-NL Les 2 1
WOW-NL in de klas Les 2 Aan de slag met WOW-NL Primair Onderwijs bovenbouw WOW-NL Les 2 1 Colofon Het lespakket WOW-NL is ontwikkeld door De Praktijk in opdracht van het KNMI, op basis van lesmaterialen
Nadere informatieBETROUWBAARHEIDSINTERVALLEN VANUIT VERSCHILLENDE HOEKEN BELICHT. S.A.R. Bus
BETROUWBAARHEIDSINTERVALLEN VANUIT VERSCHILLENDE HOEKEN BELICHT S.A.R. Bus WAAR DENK JE AAN BIJ BETROUWBAARHEIDSINTERVALLEN? Wie van jullie gebruikt betrouwbaarheidsintervallen? WAAROM BETROUWBAARHEIDSINTERVALLEN???
Nadere informatieSynoptische situatie
Synoptische situatie Tijdens de tweede week van maart 28 ging de straalstroom zich richting de Benelux verplaatsen waardoor er geregeld lagedrukgebieden in de buurt kwamen. Op dinsdag 11/3/8 trok een depressie
Nadere informatieExamen HAVO 2012. wiskunde B. tijdvak 1 donderdag 24 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen HAVO 2012 tijdvak 1 donderdag 24 mei 13.30-16.30 uur wiskunde B Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 19 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 80 punten te behalen. Voor
Nadere informatiejan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
2009 Jaar 2009: zeer zonnig en vrij droog Voor een uitgebreide beschrijving van het weer in 2009 zie: http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/maand-en-seizoensoverzichten/2009/jaar Maximumtemperatuur
Nadere informatieImpact(test) extreme buien
Impact(test) extreme buien Harry van Luijtelaar, Stichting RIONED Minicursus stichting RIONED, 22 maart 2018 '2015 wordt warmste jaar ooit' GENEVE - Het jaar 2015 wordt waarschijnlijk het warmste jaar
Nadere informatieEen alternatieve GHG analyse
Een alternatieve GHG analyse Drs. D.H. Edelman, Ir. A.S. Burger 1 Inleiding Nederland raakt steeds voller. Daardoor wordt er op steeds meer locaties gebouwd die eerdere generaties bestempelden als niet
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10) Tentamen Inleiding Experimentele Fysica (3AA10)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10) Tentamen Inleiding Experimentele Fysica (3AA10) d.d. 30 oktober 2009 van 9:00 12:00 uur Vul de presentiekaart
Nadere informatieToelichting maandoverzicht van het weer in Nederland
Bezoekadres Wilhelminalaan 10 3732 GK De Bilt Postbus 201 3730 AE De Bilt T 030-220 69 11 F 030-221 04 07 www.knmi.nl Toelichting maandoverzicht van het weer in Nederland 1 Inleiding In het Maandoverzicht
Nadere informatieEen les met WOW - Temperatuur
Een les met WOW - Temperatuur Weather Observations Website HAVO - VWO WOW handleiding 1 Colofon Deze les is gemaakt door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) in opdracht van het
Nadere informatieWindbelasting op constructies
Windbelasting op constructies Onzekerheden verkleinen voor grotere veiligheid Chris Geurts, Raphael Steenbergen, Carine van Bentum, Nadieh Meinen Eerst even voorstellen TU Eindhoven; PhD (1997) Wind induced
Nadere informatieKunnen we variaties in het klimaatsysteem begrijpen en voorzien?
Kunnen we variaties in het klimaatsysteem begrijpen en voorzien? Gerbrand Komen ex-knmi, IMAU 20 juni 2011 KNAW themabijeenkomst Wetenschappelijke modellen, wat kun je ermee? Met dank aan Wilco Hazeleger
Nadere informatieMeteorologische gegevens,
Bron: KNMI (2010, 2011). Indicator 30 november 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Voor
Nadere informatieUnificatie. Zwakke Kracht. electro-zwakke kracht. Electriciteit. Maxwell theorie. Magnetisme. Optica. Sterke Kracht. Speciale Relativiteitstheorie
Electriciteit Magnetisme Unificatie Maxwell theorie Zwakke Kracht electro-zwakke kracht Optica Statistische Mechanica Speciale Relativiteitstheorie quantumveldentheorie Sterke Kracht Klassieke Mechanica
Nadere informatiea tegen 1/(1+0,2*(R/r)^2)
Kegelproefje Een proefje met het laten rollen van een dubbele kegel (met bodemstraal R) over een iets schuinstaande rails, leek me wel aardig om te doen. Twee uur verder met meten en doen: Kom ik op een
Nadere informatieExtreme neerslaggebeurtenissen nemen toe en komen vaker voor
Nieuwe neerslagstatistieken voor het waterbeheer: Extreme neerslaggebeurtenissen nemen toe en komen vaker voor 2015 10A In 2014 heeft het KNMI met het oog op klimaatverandering nieuwe klimaatscenario s
Nadere informatieVERANDEREN VAN KLIMAAT?
VERANDEREN VAN KLIMAAT? Tropisch klimaat, gematigd klimaat, klimaatopwarming, klimaatfactoren...misschien heb je al gehoord van deze uitdrukkingen. Maar weet je wat ze echt betekenen? Nova, wat bedoelen
Nadere informatie