Profielwerkstuk Aardrijkskunde El Ni

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Profielwerkstuk Aardrijkskunde El Ni"

Transcriptie

1 Profielwerkstuk Aardrijkskunde El Ni Profielwerkstuk door een scholier 3597 woorden 16 maart 2004 o 6,7 93 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoud Deelvraag 1: Hoe ontstaat El Niño en wat is La Niña? Deelvraag 2: Wat zijn de gevolgen El Niño? Deelvraag 3: Wat heeft El Niño te maken met het broeikaseffect? Deelvraag 4: Hoeveel invloed heeft El Niño op de natuur? Deelvraag 5: Wat kan men tegen El Niño doen? Inleiding Ik heb gekozen voor de onderwerp El Niño omdat ik het altijd al interessant heb gevonden. Ik had er ook al veel van gehoord en zelfs documentaires van gezien op Discovery Channel. Mijn hoofdvraag is: Wat is El Niño? Om hier antwoord op te kunnen geven, heb ik deelvragen gemaakt. Dit is natuurlijk erg belangrijk, want de deelvragen geven uiteindelijk antwoord op de hoofdvraag. Het maakt natuurlijk de informatie ook overzichtelijk. Mijn deelvragen zijn: Hoe onstaat El Niño en wat is La Niña? Wat zijn de gevolgen van El Niño? Wat heeft El Niño te maken met het broeikaseffect? Hoeveel invloed heeft El Niño op het natuur? Wat kan men tegen El Niño doen? Over het ontstaan van El Niño en wat de La Niña precies is staat in hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2 gaat over over de gevolgen van El Niño. Hoofdstuk 3 gaat over het evrband van El Niño met het broeikaseffect. Hoofdstuk 4 gaat over de invloed van El Niño op het natuur. Ten slotte kunt u in hoofdstuk 5 lezen over de maatregelen die men kan nemen om El Niño tegen te gaan. Deelvraag 1: Hoe ontstaat El Niño en wat is La Niña? In een groot gebied van de Stille Oceaan langs de evenaar, is het water soms warmer dan normaal. Die hogere temperatuur heeft veel invloed op het klimaat in de wereld. Dit verschijnsel wordt El Niño genoemd, Spaans voor het kerstkind. Vissers kwamen er eeuwen geleden al achter dat visvangst in sommige jaren bijna niets opleverde. De naam El Niño is ook door vissers bedacht. Als ze geen ansjovis meer kunnen vangen, weten ze gelijk dat ze te maken hebben met een opwarming van het water. De ansjovis uit Antarctica is er niet, omdat het warme oppervaktewater de koude stroom uit Antarctica tegenhoud. Er blijft hierdoor geen voedsel over voor de ansjovis en de vissen blijven weg. De vissers hebben het hierdoor heel moeilijk, omdat ze geen vis kunnen vangen en dus ook geen inkomsten hebben. Omdat de El Niño Pagina 1 van 7

2 vooral ook de vissers moeilijkheden brengt hebben ze het naam voor de opwarming van het water bedacht. Omdat het vaak voorkwam tijdens kerst, hebben ze het het kerstkind genoemd. Ongeveer om de drie tot zeven jaar komt zo een El Niño voor. Hoe El Niño ontstaat is niet helemaal duidelijk. Wetenschappers hebben wel een idee, maar ze zijn niet zeker of dat ook klopt. Wetenschappers denken dat er water uit het Oosten van de Stille Oceaan, bij Peru, naar boven komt. Dit zorgt ervoor dat de grens tussen warm en koud water op 50 tot 200 meter onder water lager wordt. Omdat het verschil kleiner wordt in het oosten van de Stille Oceaan, gebeurt het omgekeerde in het Westen. Dan gaat er in het westen minder lucht opstijgen en in het oosten minder lucht dalen. Omdat er minder lucht daalt in het oosten, worden de oostelijke winden zwakker. Daarom gaat tijdens een El Niño warme zeewater van het westen naar het oosten en daarom ontstaan er problemen met het weer. Soms is er ook een Super-El Niño. Dat gebeurt als de stroom van warm water naar het oosten ook de wind meeneemt en er een wind uit het westen ontstaat. Door de westelijke wind gaat er nog meer warm water naar Peru en dat maakt de El Niño sterker. Een maat voor de sterkte van El Niño is de Southern Oscillation Index (SOI). Dat is het verschil in luchtdruk tussen Darwin (Australië) en Tahiti. Bij een El Niño is dat drukverschil lager dan normaal. In de jaren 90 leek het alsof er weer een El Niño zou komen maar dat was niet zo. Een paar jaartjes later, in 1997, begon de temperatuur van het oceaanwater weer te stijgen. Op het hoogtepunt was het water 6º celsius hoger dan normaal. Sinds de jaren zeventig zijn er veel El Niño s voorgekomen, de sterkste waren die van 1982/1983 en 1997/1998. Na een El Niño komt er vaak een La Niña. Bij een La Niña gaat het warme water voor de Zuid-Amerikaanse kust weg en er koudekomt een koude stroom. Het warme oppervlaktewater gaat naar Australië. Bij een El Niña hebben we dus te maken met een verkoeling van de oceaan. Bij een El Niño hebben we met een verwarming te maken. Als de SOI (zie boven voor uitleg) een postief getal is, is er een El Niña. Bij een negatieve SOI is er een El Niño. De verkoeling van de oceaan stelt niet zo veel voor als je het met de verwarming vergelijkt. Maar La Niña heeft ook best wel veel invloed. De effecten van La Niña zijn meestal precies het omgekeerde van die van El Niño. Op plaatsen waar het tijdens El Niño heel droog was er nu veel regen en omgekeerd. Toch is La Niña veel minder erg dan El Niño en richt ook niet zo veel schade aan. La Niña betekent in het Spaans zusje. Deelvraag 2: Wat zijn de gevolgen El Niño? De gevolgen voor het weer van een El Niño is wereldwijd groot. Hele droge woestijnen krijgen dan opeens te maken met veel regen en er heerst ook opeens droogte in gebieden waar het normaal gewoon veel regent en dus nat is. Maar het is moeilijk te zeggen of alle gevolgen van El Niño door de verandering van het weer veroorzaakt worden. Soms weten weerkundigen niet helemaal wat voor effect El Niño heeft voor het weer. De gevolgen van El Niño waren heel groot in Zuid-Amerika. De westelijke wind in 1997 nam heel veel warm water mee naar het oosten. Door het warme water viel er in Peru meer regen. Dit zorgde niet alleen voor veel overstromingen, maar er is zelfs een heel meer ontstaan door zoveel regen. Dit meer wordt La Niña genoemd en het zal nog minstens vier jaar blijven bestaan. Door de regenval was soms ook grond gaan schuiven die veel zwaarder was geworden door het regenwater. Hierdoor ontstonden modderlawines. Men was ook bang dat een stukje kust zou wegvallen. Er ontstondt niet alleen veel regen en modderlawines, maar vogels hebben ook veel last gehad van El Niño. Het warme water blokkeerde de koude golfstroom uit Antarctica. Hierdoor bleef al het vis weg. Vogels konden hierdoor geen Pagina 2 van 7

3 voedsel meer vinden en daardoor stierven er veel. Ook in Brazilië kregen de mensen te maken met El Niño. Het werd ongelofleijk warm in Rio de Janeiro. Het Noorden en Zuidoosten van Brazilië had daarom met droogte te maken. Veel bossen brandden vanzelf af. Zelfs de bossen in de vochtige streken rond Rio de Janeiro gingen branden. Door deze grote droogte zakte het peil van het water. Toen dit gebeurde, konden waterkrachtcentrales geen stroom meer leveren. Op andere plaatsen in Brazilië was er juist veel meer regen dan normaal. Er kwamen veel overstromingen en veel oogsten mislukten. Ook in Midden-Amerika was er ernstige droogte. Hierdoor konden boeren niets oop hun land verbouwen en hadden dus ook geen voedsel. De boeren gingen bossen verbranden om landbouwgrond te maken. Hierdoor zorgden de boeren voor luchtvervuiling en er ging natuurlijk ook veel bos weg. In Guatemala was de luchtvervuiling veel erger dan normaal. Veel mensen hadden moeite met ademen en velen werden ook ziek. Men zag zelfs niets meer door de smog. Mensen hadden ook geen stroom omdat er problemen waren met de centrales. In 1997 heeft het in Guadalajara (Mexico) zelfs gesneeuwd. In dit gebied komt dat bijna nooit voor. Ook in de rest van Mexico was het erg koud en er waren veel stormen aan de westkust. Orkaan Linda (september 1997) was met windstoten tot 350 km/h een van de zwaarste stormen van de eeuw. Ook de Verenigde Staten krgeen te maken met zware stormen. Er waren in de winter van 1997/1998 zware stormen in Californië. Het werd erg koud en veel mensen hadden erg veel last. Dit gebeurde niet door El Niño maar het was wel een gevolg van La Niña. De KNMIhad al voorspeld dat er een hele koude winter zou komen, deze voorspellingkwam helemaal uit. In Australië en Indonesie zorgde El Niño juist voor veel droogte. Het warme oppervlaktewater dat voor veel regen zorgt, lag door de El Niño niet meer in de buurt van Australië maar voor de kust van Peru. Door de droogte kwamen er veel bosbranden en heel veel dieren kregen het moeilijk. Ook de boeren gingen bossen verbranden voor landbouwgrond, ze moesten wel want ze hadden niets te eten. Ook in Afrika zorgde El Niño voor problemen. Wetenschapperes en weerkundigen verklaren het zo: Dat El Niño in Afrika invloed heeft komt doordat hij een gordel van variërende hoge- en lagedrukgebieden verstoord die ook over Afrika loopt. In Kenia en Somalië viel ongelofelijk veel regen, het was niet normaal meer. In andere delen van Afrika, bijvoorbeeld in Zimbabawe hebben mensen last gehad van droogte. Ook in Zimbabwe konden boeren niets meer oogsten en dit maakte de honger in het land nog erger dan het al was. In Europa had El Niño weinig schade aangericht. Alleen Spanje en Portugal had last. De El Niño zorgde voor een te natte winter en hierdoor kwamen er overstromingen. El Niño heeft ook gevolgen voor de economie. Vissers in Peru hadden een schade van 300 miljoen, door het tekort aan vis. Maar het kan erger want de El Niño van 82/83 kostte ongeveer 2000 mensen het leven en de schade was nog hoger, namelijk dertien miljard dollar. Vooral Peru, Bolivia, en Ecuador hadden het toen erg moeilijk. Veel mensen hadden te weinig voedsel en de inflatiecijfers waren hoog. De Wereldbank helpt mensen in nood en stuurt erg veel geld naar landen die getroffen zijn. In het begin van de El Niño van heeft de wereldbank voor Latijns-Amerika ongeveer 1 miljard dollar apart gehouden.maar het was niet genoeg omdat er teveel schade was en er erg veel mensen in nood waren. Er is ook een minpunt van het helpen van getroffen landen want het is niet zeker dat het geld ook echt wordt gebruikt voor de wederopbouw van het land. De Wereldbank geeft niet alleen geld voor de schade, maar zorgt er ook voor dat landen eerder geld krijgen, om maatregelen te nemen voor een El Niño. Peru bijvoorbeeld kreeg 250 miljoen dollar voor de zuivering van het watersysteem. Dit zorgt ervoor dat te veel regen weg kan spoelen en er dus geen Pagina 3 van 7

4 overstromingen kunnen ontstaan. De El Niño heeft ook gunstige gevolgen. Voor de boeren in peru bijvoorbeeld. Er valt net genoeg regen (niet te veel gelukkig want dan zou er een overstroming plaatsvinden) en dat is natuurlijk goed voor hun oogst, zo verdienen ze veel meer geld dan normaal. Ook in andere gebieden zijn er veel mensen die eigenlijk best wel tevreden zijn met El Niño. In het Caribisch gebied (Cuba etc.) zorgt El Niño voor veel minder orkanen maar jammergenoeg zijn er dan wel meer orkanen voor de kust van Mexico. De El Niño van had veel slechte gevolgen maar er waren ook goede gevolgen. De extra regen van zorgde in Californië tot een betere oogst, de boeren verdienden meer geld en waren erg blij. In Brazilië waren door het warme weer de infalietcijfers gezakt omdat de productie van groente niet minder werd. Veel mensen in Brazilië waren erg tevreden omdat zij eindelijk is een keer geen schade hadden. De gevolgen van El Niño zijn verschillend voor elke continent. De ene werelddeel krijgt te maken met groogte en de andere met overstromingen. Over de hele wereld stierven een heleboel mensen, door droogte en ook door overstromingen. Veel mensen hadden ook geen onderdak meer door de overstromingen, in Peru bijvoorbeeld wisten veel mensen niet wat ze moesten doen, ze hadden weinig geld en hun huis was verwoest. Je kunt uiteindelijk dus zeggen dat El Niño veel meer slechte gevolgen heeft dan goede. Als vissers in Peru minder vis dan normaal vangen en zelfs heel weinig, dan gegeven ze dit door. Dit betekent dan dat er misschien een El Niño komt. Niet alleen vissers willen weten of er een El Niño komt, maar ook andere handelaren, in bijvoorbeeld maïs, koffie of tarwe. Handelaren willen dit meestal snel weten, omdat de slechte oogsten door droogte voor weinig voedsel zorgen. Als er weinig aanbod en een grote vraag naar producten is stijgen de prijzen. De mensen willen meer dan ze kunnen krijgen, dus verhogen de boeren de prijzen. De boeren kunnen zelf niets anders want anders hebben ze geen inkomen. Deelvraag 3: Wat heeft El Niño te maken met het broeikaseffect? De broeikaseffect houd de aarde op temperatuur. Dat komt door de aanwezigehid van waterdamp en koolzuur in de atmosfeer. De warmte van de zon houd de aarde vast door dankzij deze gassen. Als dit natuurlijke broeikaseffect er niet zou zijn dan was het veel kouder geweest op aarde. Maar jammergenoeg brengt de mens schade toe aan de atmosfeer door de verbrabding van fossiele brandstoffen, zoals steenkool, aardolie, aardgas, ontbossing en verkeer. De kooldioxide in de atmosfeer neemt flink toe en de hoeveelheid methaan is meer dan verdubbeld ook lachgas is toegenomen, met wel 15%. Hierdoor wordt de klimaat warmer en ook de neerslag, wind en bewolking kunnen hierdoor veranderen. Ook de zeespiegel stijgt. In Nederland is het sinds 1988 warmer geworden en er zijn zachte winters. Ook in de rest van de wereld wordt het steeds warmer, de gemiddelde temperatuur is sinds het begin van de 20ste eeuw gestegen met 0,7 graden celsius. Maar toen de vulkaan Pinatubo op de Filipijnen ging uitbarsten werd de wereldwijde temperatuur lager door de stofwolk die de vulkaan had uitgeblazen. Maar de stof verdween en het werd weer kouder. Veel onderzoekers zijn van mening dat de klimaatsverandering vooral te danken is aan de mens zelf. Door het broeikaseffect wordt de aarde dus opgewarmd en daarna stijgt de waterspiegel. Maar of El Niño een verband heeft met het broeikaseffect is volgens veel wetenschappers niet zeker. De laatste jaren zijn veel El Niño s voorgekomen, daarom zeggen veel onderzoekers dat door het broeikaseffect er vaker El Pagina 4 van 7

5 Niño s plaasvinden en ze zelfs heviger worden. Maar veel wetenschappers weten nog niet zeker of dit helemaal waar is. Zelf denk ik dat het broeikaseffect wel iets te maken heeft met het ontstaan van El Niño. Ik denk in ieder geval dat door het broeikaseffect El Niño s vaker voorkomen en heviger worden, ik ben het dus eens met de wetenschappers. Deelvraag 4: Hoeveel invloed heeft El Niño op de natuur? El Niño heeft erg veel invloed op mensen, dat bleek uit de eerdere hoofdstukken. Veel mensen raken hun huizen kwijt, ze worden ziek en er gaan zelfs een heleboel mensen dood. Maar de El Niño heeft ook erg veel invloed op dieren, net als bij mensen hebben ook dieren erg veel last. Veranderingen in vochtigheid, temperatuur, luchtdruk, wind en onweer hebben allemaal gevolgen voor dieren. Dieren die droogte gewend zijn (hagedissen bijvoorbeeld) krijgen opeens te maken met erg natte periodes en dat overleven ze vaak niet. In 1998 werden algen (het begin van een voedselketen) door El Niño van de eilanden weggeblazen. Daardoor stierven er ongelofelijk veel zeeleguanen, krabben en andere dieren. El Niño kost dus, behalve mensenlevens, ook het leven van veel dieren. El Niño heeft ook op een andere manier invloed op dieren. Als boeren door droogte niets kunnen verbouwen en dus geen inkomen en voedsel hebben is het erg moeilijk voor ze om hun dieren te voeden en te verzorgen. Vele dieren gaan daardoor dood. Op veel plaatsen in de wereld heeft de El Niño van 1998 grote schade aangericht aan koraalriffen. 3% van de riffen in het Great Barrier Reef zijn totaal verwoest. In 2002 was er opnieuw een El Niño en meen weet nog niet precies wat de gevolgen zijn op de koraalriffen en dieren. Wetenschappers hebben zelfs voorspeld dat veel koraalriffen helemaal verwoest zullen worden door klimaatsverandering in de komende 20 tot 50 jaar. Ook veel andere planten gaan dood door invloeden van El Niño en doordat boeren bossen verbranden voor landbouwgrond verdwijnen ook veel bossen. Er gaan dan ook vaak dieren dood die in de bossen leven, en ook alle planten worden verwoest. Deelvraag 5: Wat kan men tegen El Niño doen? Een El Niño kan niet gestopt worden want dat is onmogelijk, het is de natuur en dat is iets wat je gewoon niet kunt stoppen. Maar je kunt er wel er wel iets tegen doen, voorzorgsmaatregelen nemen. Tegenwoordig maakt men gebruik van geavanceerde computerprogramma s die El Niño s kunnen voorspellen. De Amerikaanse overheid heeft miljoenen dollars uitgegeven om die programma s te ontwikkelen, maar het is wel noodzakkelijk omdat El Niño vaak veel mensenlevens kost en erg veel schade aanricht. De voorspellingen van de programma s zijn nog steeds niet helemaal zeker, het is ook erg moeilijk om een El Niño te voorspellen. Daarom werken honderden wetenschappers aan betere programma s. Er zijn ook regeringen die weinig doen aan voorzorgsmaatregelen. Dat is natuurlijk erg dom want als men eenmaal weet dat er een El Niño op komst is kunnen de mensen worden gewaarschuwd, dat scheelt natuurlijk een hoop mensenlevens en leed. Mensen in risicogebieden kunnen daar weggehaald worden en men kan de watersystemen goed schoonmaken om overstromingen te voorkomen. Een andere manier om mensen te helpen als er een El Niño op komst is, voortijdig voedsel geven, zodat ze ondanks de mislukte oogst kunnen eten. De regering zou ook maatregelen kunnen nenen in gebieden waar droogte dreigt, daardoor zouden een heleboel mensen en dierenlevens gered kunnen worden. In het begin van de El Niño van 1997/1998 werden er niet veel voorzorgsmaatregelen genomen en de communicatie verliep niet zo goed, men kon ook niet op een goed manier informatie doorgeven. Hierdoor Pagina 5 van 7

6 vielen er vele onnodige slachtoffers. Veel getroffen landen kunnen geen maatregelen nemen omdat ze arm zijn en maatregelen kosten natuurlijk erg veel geld. Het blijft natuurlijk nog steeds erg moeilijk om ervoor te zorgen dat El Niño weinig schade aanricht en weinig mensenlevens kost want de natuur is nou eenmaal soms erg wreed. Conclusie In mijn conclusie geef ik antwoord op de hoofdvraag: wat is El Niño?, vat ik de inhoud van mijn werkstuk kort samen en geef ik mijn persoonlijke mening.. Ongeveer om de drie tot zeven jaar komt zo een El Niño voor en is een omslag van weerpatronen op de tropische Stille Oceaan. Het wordt veroorzaakt door veranderingen in zeewatertempraturen. Hij kan droogte brengen in Peru, overstromingen in Kenia, bosbranden in Indonesië enr geen in de droge Levant. El Niño kan veel dieren en mensen het leven kosten. Een maat voor de sterkte van El Niño is de Southern Oscillation Index (SOI). Dat is het verschil in luchtdruk tussen Darwin (Australië) en Tahiti. Bij een El Niño is dat drukverschil lager dan normaal. Na een El Niño komt er vaak een La Niña. Bij een La Niña gaat het warme water voor de Zuid-Amerikaanse kust weg en er koudekomt een koude stroom. De verkoeling van de oceaan stelt niet zo veel voor als je het met de verwarming vergelijkt. Maar La Niña heeft ook best wel veel invloed. De effecten van La Niña zijn meestal precies het omgekeerde van die van El Niño. De gevolgen voor het weer van een El Niño is wereldwijd groot. Hele droge woestijnen krijgen dan opeens te maken met veel regen en er heerst ook opeens droogte in gebieden waar het normaal gewoon veel regent en dus nat is. Een El Niño kan niet gestopt worden want dat is onmogelijk, het is de natuur en dat is iets wat je gewoon niet kunt stoppen. Maar je kunt er wel er wel iets tegen doen, voorzorgsmaatregelen nemen. Persoonlijke mening Ik vond het best wel leuk om te werken aan mijn werkstuk, want ik heb er best wel veel van opgestoken. Nu weet ik precies wat een El Niño is, wat de gevolgen ervan zijn, wat men er tegen kan doen etc. Ik vond het vooral leuk om informatie te verzamelen, op die manier leer je ook het meest. Ik heb mijn boeken geleend van de bibliotheek in Rijswijk. Er waren geen boeken over de onderwerp El Niño alleen, maar wel boeken over het weer en er was informatie te vinden in die boeken over El Niño. Ik ben zeker tevreden over het eindresultaat want ik heb erg mijn best gedaan en heb er veel tijd in gestoken. Vooral het verzamelen van informatie kostte veel tijd. Bronvermelding Gebruikte boeken: - Het klimaat onthuld William J. Burroughs - De Zeventig Beroemdste Mysteries van de Oudheid - F.M. Brian - Het weer nader verklaard Harry Geurts Sites: Special thanks to: Kaho (Tai Mai Shoe) Sponsored by: Büga Pagina 6 van 7

7 A 'IMC Crew' publication. Pagina 7 van 7

Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect

Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect Werkstuk Aardrijkskunde Broeikaseffect Werkstuk door een scholier 1310 woorden 20 juni 2006 6,2 45 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het Broeikaseffect Inhoudsopgave Inleiding 1.0 Wat is het broeikaseffect?

Nadere informatie

Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh?

Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh? Moesson Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh? Sanne Sas - 19 april 2017 MOESSON - H2A 1 Voorwoord Wat is moesson? Wat doet het? Wanneer is het aanwezig? Waardoor wordt het veroorzaakt? Wat zijn

Nadere informatie

6,5. Onderzoeksvraag: Deelvragen: Extra: Werkstuk door Een scholier 4385 woorden 19 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 1.

6,5. Onderzoeksvraag: Deelvragen: Extra: Werkstuk door Een scholier 4385 woorden 19 maart keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 1. Werkstuk door Een scholier 4385 woorden 19 maart 2004 6,5 22 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1. Inleiding De afgelopen twee jaar is er veel geschreven en gesproken over El Niño. Veel natuurrampen werden

Nadere informatie

7,3. Werkstuk door een scholier 2946 woorden 25 augustus keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Wat voor een verschijnsel is el Niño?

7,3. Werkstuk door een scholier 2946 woorden 25 augustus keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Wat voor een verschijnsel is el Niño? Werkstuk door een scholier 2946 woorden 25 augustus 2002 7,3 133 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Wat voor een verschijnsel is el Niño? De laatste paar jaren is el Niño steeds bekender geworden door

Nadere informatie

Bedreigingen. Broeikaseffect

Bedreigingen. Broeikaseffect Bedreigingen Vroeger gebeurde het nogal eens dat de zee een gat in de duinen sloeg en het land overspoelde. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer. De mensen hebben de duinen met behulp van helm goed vastgelegd

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 4209 woorden 27 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde

5,8. Werkstuk door een scholier 4209 woorden 27 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 4209 woorden 27 juni 2007 5,8 46 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde GPO over El Niño en La Niña 1.1 Inleiding Ons klimaat is hot. Iedereen heeft het erover. Van school tot aan

Nadere informatie

Wordt de klimaatsverandering veroorzaakt door de mens, of is het een natuurlijk proces?

Wordt de klimaatsverandering veroorzaakt door de mens, of is het een natuurlijk proces? Werkstuk door een scholier 1718 woorden 9 februari 2009 5,3 20 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding. De aarde warmt op. Daarover gaat deze praktische eindopdracht van ANW. Dit verslag gaat over klimaatverandering.

Nadere informatie

EL NIÑO EN HET JAARGETIJDE

EL NIÑO EN HET JAARGETIJDE Afbeelding A1 Gebieden El Niño. EL NIÑO EN HET JAARGETIJDE Groepsleden Myron Caasenbrood August Coenders Jitse Ickenroth Aaron Saam Docent Dhr. Afman Module 3 Biosfeer Weblog anwmaja.wordpress.com Inleverdatum

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier 2176 woorden 28 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,1. Werkstuk door een scholier 2176 woorden 28 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 2176 woorden 28 mei 2002 6,1 98 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Wat is het weer precies? Als je naar buiten kijkt dan gebeurt er wel iets met de lucht. Het regent, sneeuwt

Nadere informatie

Begrijpend Iaen. IIJIER 3 Herhaling: remediëring. .. Wat is droogtd' 2 Wat Is het nut van bomen?

Begrijpend Iaen. IIJIER 3 Herhaling: remediëring. .. Wat is droogtd' 2 Wat Is het nut van bomen? Kopieerblad 9 Begrijpend Iaen.. Wat is droogtd' Droogte treedt op als de regen die mensen verwachten niet komt. Er is nergens water. De bodem droogt uit en rivieren en meren komen droog te staan. Gewassen

Nadere informatie

Droogte en honger in Afrika

Droogte en honger in Afrika Droogte en honger in Afrika Ik ben bang. Als het de komende week niet regent, mislukt de oogst. Dan verlies ik mijn boerderij, zegt boer Pieter Uys in Zuid-Afrika. Mijn drie broers, mijn twee zussen, mijn

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Klimaatverandering

Werkstuk Aardrijkskunde Klimaatverandering Werkstuk Aardrijkskunde Klimaatverandering Werkstuk door een scholier 2433 woorden 25 april 2004 6,5 277 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1. Veranderend klimaat De afgelopen jaren is het klimaat vaak

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk door een scholier 1094 woorden 13 februari 2006 4,9 106 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Nieuw Zeeland Inhoudsopgave Inleiding Nieuw Zeeland Algemene dingen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H.2 tot paragraaf 8

Samenvatting Aardrijkskunde H.2 tot paragraaf 8 Samenvatting Aardrijkskunde H.2 tot paragraaf 8 Samenvatting door Anouk 747 woorden 19 januari 2018 6,3 7 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand H.2 Klimaat 1 De stralingsbalans van de aarde

Nadere informatie

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen.

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen. Samenvatting door Annique 1350 woorden 16 mei 2015 7,3 333 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Klimaten Paragraaf 2.2 Weer en klimaat Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het

Nadere informatie

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de

Nadere informatie

Soms moet de lucht omhoog omdat er een gebergte ligt. Ook dan koelt de lucht af. Er ontstaan wolken en neerslag. Dit is stuwingsregen.

Soms moet de lucht omhoog omdat er een gebergte ligt. Ook dan koelt de lucht af. Er ontstaan wolken en neerslag. Dit is stuwingsregen. Samenvatting door een scholier 1790 woorden 1 juni 2016 7,9 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 2: KLIMATEN 2.1 Klimaten Waardoor is het niet

Nadere informatie

6,2. Werkstuk door een scholier 1474 woorden 7 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,2. Werkstuk door een scholier 1474 woorden 7 mei keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1474 woorden 7 mei 2006 6,2 123 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave 1. Inleiding. 3 2. Vergelijking van inwoners. 4,5 3. De culturen. 6 3.1 De taal. 6 3.2 De eetgewoonten.

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier 1953 woorden 1 april keer beoordeeld. Hoofdvraag: Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect?

6,1. Werkstuk door een scholier 1953 woorden 1 april keer beoordeeld. Hoofdvraag: Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect? Werkstuk door een scholier 1953 woorden 1 april 2004 6,1 365 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdvraag: Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect? Deelvragen: 1. Hoe werkt het broeikaseffect?

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde 4.1 t/m 4.6

Samenvatting Aardrijkskunde 4.1 t/m 4.6 Samenvatting Aardrijkskunde 4.1 t/m 4.6 Samenvatting door een scholier 1392 woorden 15 januari 2014 5,9 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs AARDRIJKSKUNDE PW 4.1 T/M 4.6 H 4 1 *Reliëfkaart:

Nadere informatie

PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD

PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD HET KLIMAAT Het klimaat is, zo luidt de officiële definitie, het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Dat wil zeggen dat het klimaat in een bepaald

Nadere informatie

e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 De continenten Dit boek gaat over het continent Australië. Het is speciaal gemaakt voor

e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 De continenten Dit boek gaat over het continent Australië. Het is speciaal gemaakt voor rsiteit van Cambridge (Engeland). formatieve kinderenboeken. erwerpen: atieve kinderboeken geschreven. vrouw, kinderen en honden. e-book: 978-94-6175-815-6 Ook beschikbaar als gebonden versie: 978-90-5566-715-4

Nadere informatie

4 Dodelijke vloedgolf

4 Dodelijke vloedgolf 4 Dodelijke vloedgolf 1 a voor de kust van Sumatra b 9.0 c zeer catastrofaal d doordat de zeebodem werd opgetild en weer neergegooid e omdat de golven op zee niet erg hoog waren 2 a De zeebodem remt het

Nadere informatie

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? 1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? Hoofdstuk 1 Les 1 Zoek het op Bij de evenaar staat de zon hoog. Het is er warm en daardoor verdampt het water. Die warme damp stijgt op en koelt af: dan gaat

Nadere informatie

Opwarming van de aarde

Opwarming van de aarde Leerlingen Opwarming van de aarde 8 Naam: Klas: In dit onderdeel kom je onder andere te weten dat er niet alleen een broeikaseffect is, maar dat er ook een versterkt broeikaseffect is. Bovendien leer je

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 122 woorden 17 juni 2016 6, 75 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Samenvatting aardrijkskunde H2 2.1 Het weer: beschrijft

Nadere informatie

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm

Nadere informatie

Centrale vraagstelling Hoe organiseer je een expeditie naar de Zuidpool om het hitterecord van 55 miljoen jaar geleden te kunnen onderzoeken?

Centrale vraagstelling Hoe organiseer je een expeditie naar de Zuidpool om het hitterecord van 55 miljoen jaar geleden te kunnen onderzoeken? Pagina 1: Opdracht: Op expeditie naar de Zuidpool Leerlingenblad Introductie Je kruipt in de huid van een paleoklimaatonderzoeker die geïnteresseerd is in de warme tijdsperiode van ongeveer 55 miljoen

Nadere informatie

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:02 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 11, 12, 12, 13, 13, 14, 14, 15, 16, 17, 18, 19,

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau B

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau B Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau B Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip ga je vaak op zoek naar verbanden in de tekst. Wat zijn verbanden? Een tekst bestaat uit zinnen. Het

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer...

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer... INHOUD Inleiding...6 1 Aardbevingen...8 2 Bergen... 10 3 Bosbranden... 12 4 Koraal... 14 5 Lawines... 16 6 Meteorieten... 18 7 Onweer... 20 8 Opwarming van de aarde... 22 9 Orkanen... 24 10 Overstromingen...

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. paragraaf 2. klimaten wereldwijd.

7,5. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. paragraaf 2. klimaten wereldwijd. Samenvatting door Anne 867 woorden 12 april 2017 7,5 15 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand paragraaf 2 klimaten wereldwijd breedteligging: de afstand van een plaats tot de evenaar in

Nadere informatie

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen REDD+ een campagne voor bewustwording van suriname over haar grootste kapitaal Wat is duurzaam gebruik van het bos: Duurzaam

Nadere informatie

Inleiding Waarom dit onderwerp?

Inleiding Waarom dit onderwerp? Inleiding Ik zou graag willen weten hoe vulkanen ontstaan. En wat de oorzaak kan zijn dat vulkanen uitbarsten. Waarom dit onderwerp? Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik laatst heel vaak de Etna op tv

Nadere informatie

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten?

Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Klimaatverandering Wat kunnen we verwachten? Yorick de Wijs (KNMI) Veenendaal - 09 05 2019 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 1 Klimaatverandering Oorzaken en risico s wereldwijd Trends en

Nadere informatie

BANANEN LANGS DE NOORDZEE antwoordblad

BANANEN LANGS DE NOORDZEE antwoordblad Opdracht 1 In het filmpje ging het over klimaatverandering. Bedenk samen drie voordelen en drie nadelen van klimaatverandering. Schrijf op: Voordelen 1. bijvoorbeeld warmere zomers in Nederland 2. bijvoorbeeld

Nadere informatie

LAAT DE WIND WAAIEN

LAAT DE WIND WAAIEN LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd

Nadere informatie

VLP Werkstuk Ontbossing van de aarde

VLP Werkstuk Ontbossing van de aarde VLP Werkstuk Ontbossing van de aarde naam: Oliebol groep: 7 Inhoud inleiding Illegale houtkap sojateeld Palmolie Wat is ontbossing? Ontbossing in tropische regenwouden Wetten en regels hebben geen zin

Nadere informatie

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken Hoofdstuk 5 In vuur en vlam 5.1 Brand! Voorwaarden voor verbranding Ontbrandingstemperatuur De temperatuur waarbij een stof gaat branden De ontbrandingstemperatuur is ook een stofeigenschap. Er zijn drie

Nadere informatie

AKKademie Inagro 24 mei 2019

AKKademie Inagro 24 mei 2019 Site: geertnaessens.be Facebook: Geert Naessens Twitter: @GeertNaessens Youtube: https://www.youtube.com/c/geertnaessensweerma { AKKademie Inagro 24 mei 2019 Welkom Korte lezing vrijdag 24 mei 2019 Hoe

Nadere informatie

6,6. Antwoorden door een scholier 1458 woorden 14 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,6. Antwoorden door een scholier 1458 woorden 14 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde Antwoorden door een scholier 1458 woorden 14 februari 2011 6,6 11 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Paragraaf 1: 1a rijst, zon, massage, kruiden, palmbomen, vruchtbaar land B 1(B) 2(E) 3(G) 4(A) 5(K)

Nadere informatie

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA INHOUD 1 WAAR LIGT HET? Hoe ziet de aarde eruit? 6-7 Hoe vind je de weg op aarde? 8-9 Afstanden 10-11 De zes continenten 12-13 Oceanen en zeeën 14-15 Waar leven walvissen en haaien? 16-17 De grootste rivieren

Nadere informatie

Hoe komen de verschillende klimaten op Aarde tot stand?

Hoe komen de verschillende klimaten op Aarde tot stand? Klimaat Wat is klimaat? Klimaat is de gemiddelde toestand van het weer over een langere periode op een bepaalde plaats. Veel meteorologische instituten hanteren een periode van 30 jaar voor de berekening

Nadere informatie

6,4. Werkstuk door een scholier 2086 woorden 22 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,4. Werkstuk door een scholier 2086 woorden 22 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 2086 woorden 22 juni 2011 6,4 37 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave Voorpagina Blz.1 Inhoud Blz.2 Inleiding Blz.3 Klimaatverandering Blz.4 Zeespiegelstijging Blz.5

Nadere informatie

VERANDEREN VAN KLIMAAT?

VERANDEREN VAN KLIMAAT? VERANDEREN VAN KLIMAAT? Tropisch klimaat, gematigd klimaat, klimaatopwarming, klimaatfactoren...misschien heb je al gehoord van deze uitdrukkingen. Maar weet je wat ze echt betekenen? Nova, wat bedoelen

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

LES 2: Klimaatverandering

LES 2: Klimaatverandering LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met

Nadere informatie

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt.

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt. leestoets Opdracht 1 en 2 In de volgende teksten staan heel wat woorden te veel. Dat komt doordat er iets fout is gelopen bij het printen van de teksten: er zat een virus op de computer en daardoor zijn

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid?

CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid? CaseQuest 2: Kunnen de VS en China zich onttrekken aan een mondiaal klimaatbeleid? Door Rik Lo & Lisa Gerrits 15-03-13 Inhoud: Inleiding Deelvraag 1 Deelvraag 2 Deelvraag 3 Deelvraag 4 Hoofdvraag & Conclusie

Nadere informatie

Galápagos-eilanden. Inleiding. Inhoudsopgave. 1. Algemeen

Galápagos-eilanden. Inleiding. Inhoudsopgave. 1. Algemeen Galápagos-eilanden Inleiding Ik wil mijn spreekbeurt graag houden over de Galápagos-eilanden. De Galápagos-eilanden liggen in de Stille Oceaan en zijn heel bijzonder omdat er dieren en planten leven die

Nadere informatie

Tornado en orkaan hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Tornado en orkaan hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/76067 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Zuid-Afrika

Werkstuk Aardrijkskunde Zuid-Afrika Werkstuk Aardrijkskunde Zuid-Afrika Werkstuk door een scholier 1950 woorden 16 februari 2003 5,4 269 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Dit werkstuk gaat over de armoede in Zuid-Afrika. Ondanks

Nadere informatie

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Nigeria 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Marèl Smit & Anne Jekel H3T3 1.Bevolking en welvaart in Nigeria Nigeria

Nadere informatie

2 Natuurlandschappen op aarde

2 Natuurlandschappen op aarde 2 Natuurlandschappen op aarde Start 1 a 1 bos 2 zee b thuis/hotel c nat / droog dichtbegroeid / onbegroeid koud / warm hoog / laag 2 a nat / droog dichtbegroeid / weinig begroeiing - onbegroeid koud /

Nadere informatie

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge

Nadere informatie

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste docent, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor alle leerjaren van

Nadere informatie

Praktische opdracht Aardrijkskunde Landschapszones

Praktische opdracht Aardrijkskunde Landschapszones Praktische opdracht Aardrijkskunde Landschap Praktische-opdracht door een scholier 2835 woorden 20 juli 2012 5,8 112 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding De wereld. Heel veel natuurlijke elementen

Nadere informatie

Woordenlijst - Aarde

Woordenlijst - Aarde Woordenlijst - Aarde de aardbeving het schudden van de grond de aardbol de planeet aarde de atlas het boek met landkaarten de atmosfeer de luchtlaag om de aarde de bliksem de elektrische ontlading tijdens

Nadere informatie

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat

Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Toets_Hfdst2_WeerEnKlimaat Antwoorden Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: dinsdag 31 januari 2017 Tijd: 11:02 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 11, 12, 12, 13, 13, 14, 14, 15,

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk en Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1.1 1.2 en 4.1 4.2 Samenvatting door een scholier 1402 woorden 5 december 2017 7 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Humboldt Aardrijkskunde toetsweek 1

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 6t/m 14

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 6t/m 14 Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 6t/m 14 Samenvatting door een scholier 1712 woorden 1 november 2008 7,2 27 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Begrippenlijst Ak Interglaciaal

Nadere informatie

Naam: WATER. pagina 1 van 8

Naam: WATER. pagina 1 van 8 Naam: WATER Geen leven zonder water Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te

Nadere informatie

De super El Nino

De super El Nino De super El Nino 2015-2016 Jan Stel* & Hans Pirlet** * Janstel@skynet.be ** Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) Gemiddeld om de 3-4 jaar horen we erover. Dan berichten de media over het weerfenomeen El

Nadere informatie

foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016

foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016 foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016 1 De meeste jongeren (34%) houden zich niet bezig met de gevolgen van klimaatverandering Toch

Nadere informatie

Vooraleer de leerlingen de teksten lezen, worden de belangrijkste tekststructuren overlopen (LB 265).

Vooraleer de leerlingen de teksten lezen, worden de belangrijkste tekststructuren overlopen (LB 265). 5.2.1 Lezen In het leerboek krijgen de leerlingen uiteenlopende teksten te lezen. Op die manier worden de verschillende tekstsoorten en tekststructuren nogmaals besproken. Het gaat om een herhaling van

Nadere informatie

Zwart Afrika. Oorspronkelijke bevolking: donkere huidskleur

Zwart Afrika. Oorspronkelijke bevolking: donkere huidskleur Zwart Afrika Wereldzone: ZWART-AFRIKA Vegetatie Zwart-Afrika Oorspronkelijke bevolking: donkere huidskleur Klimatogram Antalaha, Madagaskar Klimatogram Limpopo, Zuid-Afrika Zwart-Afrika (het gedeelte van

Nadere informatie

Opdrachten bovenbouw hv

Opdrachten bovenbouw hv Opdrachten bovenbouw hv Dit is de laatste actuele lesopener van dit jaar. Deze keer kiezen we voor een quiz over weer, klimaat en klimaatverandering, waarin je jouw kennis kunt meten met andere leerlingen

Nadere informatie

Werkstuk ANW Weersvoorspelling

Werkstuk ANW Weersvoorspelling Werkstuk ANW Weersvoorspelling Werkstuk door een scholier 1543 woorden 24 december 2004 6,7 72 keer beoordeeld Vak ANW Weersvoorspelling/Weerbericht Wat zijn weersvoorspellingen? Weerberichten zijn geen

Nadere informatie

Lesbrief. watersnoodramp. 1 februari Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. watersnoodramp. 1 februari Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief watersnoodramp 1 februari 1953 www.wshd.nl/1953 Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta 1 februari 1953 Op zaterdagmiddag 31 januari 1953 stak een hevige wind op. Die wind groeide s nachts

Nadere informatie

Klimaatverandering vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82684

Klimaatverandering vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82684 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 november 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/82684 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1

Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1 Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1 de berg Is een hoog stuk land. Soms ligt er sneeuw bovenop. de top Het hoogste stukje van de berg. Hoger kun je niet klimmen. de beek Dit is een

Nadere informatie

Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie

Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:10 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19,

Nadere informatie

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging?

Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Practicum: Hoezo Zeespiegelstijging? Op de Aarde wonen er ongeveer 6 446 131 400 mensen. In België wonen er 10 584 534. De meeste mensen wonen in de bergen / in de woestijn / in de nabijheid van water/

Nadere informatie

Factsheet klimaatverandering

Factsheet klimaatverandering Factsheet klimaatverandering 1. Klimaatverandering - wereldwijd De aarde is sinds het eind van de negentiende eeuw opgewarmd met gemiddeld 0,9 graden (PBL, KNMI). Oorzaken van klimaatverandering - Het

Nadere informatie

Titel De gasbel onder Nederland

Titel De gasbel onder Nederland De gasbel onder Nederland Het ontstaan van gas en zout in de Nederlandse bodem Korte lesomschrijving In deze les maken leerlingen kennis met het ontstaan van de gasbel onder Slochteren in de provincie

Nadere informatie

Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1

Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Dia 1 Klimaatverandering Onomstotelijk wetenschappelijk bewijs Deze presentatie geeft een inleiding op het thema klimaatverandering en een (kort) overzicht

Nadere informatie

5. De overheidsbril - Hoe is kinderarbeid in Nederland afgeschaft en wanneer wat waren de maatregelen van onze overheid?

5. De overheidsbril - Hoe is kinderarbeid in Nederland afgeschaft en wanneer wat waren de maatregelen van onze overheid? Boekverslag door S. 1702 woorden 8 maart 2004 6.3 168 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1: Inhoud. 2. inleiding. 3. normen en waarden bril -waar komt kinderarbeid voor en in welke soort ervan. 4. De

Nadere informatie

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar.

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Samenvatting door S. 1016 woorden 28 februari 2016 6,2 47 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde samenvatting H2: Nadeel tropische klimaten: het vocht, en de insecten/ziektes.

Nadere informatie

8 4 Streken en klimaten

8 4 Streken en klimaten Lees het verhaal van de woestijnen en maak de opdracht. Een woestijn is droog, heel droog. Er valt heel weinig regen. De grond is droog. Het is te droog voor veel planten. Er wonen weinig mensen. Soms

Nadere informatie

1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg.

1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen 1. Je gaat zo meteen een tekst lezen. Tijdens het lezen ga je vragen stellen. Lees eerst de uitleg. Als je een tekst leest, kun je vragen stellen over de tekst. Dan begrijp

Nadere informatie

Soorten vulkanen. Tefra vulkaan: Werkende vulkaan: Er zijn heel veel soorten vulkanen en ik ga er 6 opnoemen en er wat over vertellen dat zijn,

Soorten vulkanen. Tefra vulkaan: Werkende vulkaan: Er zijn heel veel soorten vulkanen en ik ga er 6 opnoemen en er wat over vertellen dat zijn, Voorwoord Ik doe mijn werkstuk over vulkanen, ik doe hem over vulkanen omdat ik er echt niets over wist, en het leek me een superleuk en interessant onderwerp, ik ga u iets leren wat voor soorten uitbarstingen

Nadere informatie

Ruimteschip Aarde. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Ruimteschip Aarde. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Ruimteschip Aarde Jouw werkbladen In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Ruimteschip Aarde Groep 5-7 Leerlingen In de klas versie 10-2013 1 Ruimteschip Aarde

Nadere informatie

5,9. Werkstuk door een scholier 2016 woorden 21 mei keer beoordeeld. Scheikunde. Broeikaseffect. Inhoudsopgave:

5,9. Werkstuk door een scholier 2016 woorden 21 mei keer beoordeeld. Scheikunde. Broeikaseffect. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 2016 woorden 21 mei 2007 5,9 37 keer beoordeeld Vak Scheikunde Broeikaseffect. Inhoudsopgave: Deelvragen: - Wat is de oorzaak van het broeikaseffect? - Wat zijn de gevolgen van

Nadere informatie

Klimaten Verschillende klimaten - Tropisch klimaat - Droog klimaat - Gematigd klimaat - Landklimaat - Poolklimaat - Mediterraan klimaat - Subtropisch klimaat https://schooltv.nl/video/klimaatzones-van-de-wereld-waarom-zijn-er-verschillende-klimaatzones/

Nadere informatie

Aardrijkskundeproefwerk Hoofdstuk 6. Vakantielanden

Aardrijkskundeproefwerk Hoofdstuk 6. Vakantielanden Aardrijkskundeproefwerk Hoofdstuk 6 Vakantielanden Het klimaat is in Zuid-Europa anders dan in Nederland. In de zomer is het er warm en droog, in de winter is het er ongeveer zoals zomers in Nederland.

Nadere informatie

5,8. Werkstuk door een scholier 1926 woorden 27 maart keer beoordeeld. Inhoudsopgave

5,8. Werkstuk door een scholier 1926 woorden 27 maart keer beoordeeld. Inhoudsopgave Werkstuk door een scholier 1926 woorden 27 maart 2004 5,8 26 keer beoordeeld Vak ANW Inhoudsopgave Inleiding Inhoudsopgave Natuurlijke broeikaseffect Versterkte broeikaseffect Oorzaken Gevolgen Internationale

Nadere informatie

B36 De dampkring laat de zonnewarmte gewoon door. Pas als de zonnestralen op het aardoppervlak vallen, geven ze hun warmte af.

B36 De dampkring laat de zonnewarmte gewoon door. Pas als de zonnestralen op het aardoppervlak vallen, geven ze hun warmte af. Samenvatting door een scholier 1760 woorden 17 juni 2006 7,1 34 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo B26 De dampkring / atmosfeer = een dunne schil van lucht. Functies: 1. Zuurstof en koolzuurgas

Nadere informatie

Braziliaanse regenwoud. Jesse Klever. Groep 7

Braziliaanse regenwoud. Jesse Klever. Groep 7 Braziliaanse regenwoud Jesse Klever Groep 7 Voorwoord Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik dit een heel interessant onderwerp vind. We hebben er al op school over gesproken en het leek mij wel een leuk

Nadere informatie

inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 nawoord Blz. 11 bibliografie Blz. 12

inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 nawoord Blz. 11 bibliografie Blz. 12 Het weer Ruben 6B inhoudsopgave voorwoord Blz. 2 inleiding Blz. 3 hoofdstukken Blz. 4 Temperatuur blz. 4 De seizoenen blz. 5 Wind + windkracht blz. 6 Wolken blz. 7 Neerslag blz. 9 nawoord Blz. 11 bibliografie

Nadere informatie

5,9. Werkstuk door een scholier 5082 woorden 22 augustus keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord

5,9. Werkstuk door een scholier 5082 woorden 22 augustus keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Voorwoord Werkstuk door een scholier 5082 woorden 22 augustus 2005 5,9 33 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Voorwoord Ik heb 'El Niño' gekozen, omdat ik erg geïnteresseerd was in natuurverschijnselen. Ik wist wel

Nadere informatie

Lesbrief. watersnoodramp. 1 februari 1953. www.wshd.nl/1953. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. watersnoodramp. 1 februari 1953. www.wshd.nl/1953. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief watersnoodramp 1 februari 1953 www.wshd.nl/1953 Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta 1 februari 1953 Op zaterdagmiddag 31 januari 1953 stak een hevige wind op. Die wind groeide s nachts

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, les 1,2,3

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, les 1,2,3 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1, les 1,2,3 Samenvatting door M. 941 woorden 8 oktober 2012 6 113 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Paragraaf 1, Regio in beeld: Zuid-Afrika Hoogteligging

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's, orkanen, windhozen, El Nino

Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's, orkanen, windhozen, El Nino Werkstuk Aardrijkskunde Tornado's, orkanen, windhozen, El Nino Werkstuk door een scholier 2698 woorden 10 april 2001 6,3 325 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 1. Tornado's. 1. Wat is een tornado?

Nadere informatie

Les 1 Ontstaan aardgas

Les 1 Ontstaan aardgas Les 1 Ontstaan aardgas In 1959 werd onder het land van boer Boon in de buurt van Slochteren gas ontdekt. Het bleek één van de grootste gasvelden van de wereld te zijn! Hoe is dat gas in de boden van Nederland

Nadere informatie

Leren voor de biologietoets. Groep 8 Hoofdstuk 5

Leren voor de biologietoets. Groep 8 Hoofdstuk 5 Leren voor de biologietoets Groep 8 Hoofdstuk 5 Weer of geen weer 1 Het weerbericht Het weer kan in Nederland elke dag anders zijn. Daarom luisteren en kijken wij vaak naar weerberichten op de radio en

Nadere informatie