Beneluxseminarie, workshop bestuivers 08/11/2011 Jens D Haeseleer. Beneluxseminarie Educatie over Biodiversiteit via Voeding. Workshop Bestuivers

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Beneluxseminarie, workshop bestuivers 08/11/2011 Jens D Haeseleer. Beneluxseminarie Educatie over Biodiversiteit via Voeding. Workshop Bestuivers"

Josephus Veenstra
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Beneluxseminarie, workshop bestuivers 08/11/2011 Jens D Haeseleer Beneluxseminarie Educatie over Biodiversiteit via Voeding Workshop Bestuivers

2 Inhoud Bestuiving Bestuivers Belang van bestuiving voor voedselvoorziening Wilde bijen als topbestuivers

3 Bestuiving

4 Bestuiving

5 Bestuivers

7 Belang van bestuiving voor voedselvoorziening? Gewas Appel Productie in ton Marktwaarde in $/ton 710 Afhankelijkh eid insecten 1 Aandeel honingbij 0,9 Econ waarde honingbij Aardbei ,8 0, Komkommer ,9 0, Peer ,7 0, Totaal Aardappel Tarwe Economische waarde van / jaar

1880 2 040 176 000 Gevogelte (vlees, eieren) 706 900 590 Honingbij (honing, bestuiving) 474 560 225 Schaap (vlees, wol) 20

8 Belang van bestuiving voor voedselvoorziening? Dier Productie in ton Marktwaarde in $/ton Economische waarde Koe (melk, vlees, huid) Varken (vlees) Gevogelte (vlees, eieren) Honingbij (honing, bestuiving) Schaap (vlees, wol) The total economic value of pollination worldwide amounted to 153 billion, which represented 9.5 % of the value of the world agricultural production used for human food in (Gallai et al. 2008)

9 Belang van bestuiving voor voedselvoorziening? 84 % van de gewassen in Europa zijn direct afhankelijk van insecten, voornamelijk bijen Williams, I.H. (1994) The dependence of crop production within the European Union on pollination by honey bees. Agricultural Zoology Reviews 6, Groenteteelt: courgette, aubergine, augurk, paprika, pompoen, tomaat, Fruitteelt: appel, peer, kersen, aardbei, abrikoos, pruim, framboos, blauwe bes en ander klein fruit Zaadteelt: koolzaad (20% hogere opbrengst)

10 Geen bijen, geen eten?

11 Geen bijen, geen eten?

12 Geen bijen, geen eten? Bestuiverscrisis?

13 Intermezzo - wilde bijen? ± 375 soorten Zeer diverse levenswijzen parasitair solitair sociaal

14 Intermezzo - wilde bijen? 30 soorten 290 soorten 55 soorten

15 Intermezzo - wilde bijen? Belang van stuifmeel (voedsel voor larven) en nectar (energiebehoefte voor adulten) Specialisten (oligo- en monolecten) en generalisten (polylecten) Symbiose tussen planten en bijen => bestuiving

16 Wilde bijen als topbestuivers?

17 Wilde bijen als topbestuivers? Scheper J., Kleijn D., Reemer M. (2011) De relevantie van wilde bijen voor de bestuiving van landbouwgewassen. De Levende Natuur 112 (3):

18 Wilde bijen als topbestuivers? Wilde bijen waren met 59% van het totale aantal exemplaren de talrijkste bloembezoekers in de onderzochte appel- en perenboomgaarden. Honingbijen volgen met 29% en zweefvliegen met 12%... Reemer M., Kleijn D. (2010) Wilde bijen als bestuivers in appel- en perenboomgaarden in de Betuwe, Rapport van de Stichting EIS, EIS , Leiden, 24 pp

19 Wilde bijen als topbestuivers?

20 Wilde bijen als topbestuivers? pollenverzamelaars bestuiven bovendien veel efficiënter dan bijen die alleen nectar zoeken, zoals bv. mannetjesbijen en de meeste werksters van de Honingbij Monzón V.H., Bosch J. Renata J. (2004) Foraging behaviour and pollinating effectiveness of Osmia cornuta (Hymenoptera: Megachilidae) and Apis mellifera (Hymenoptera: Apidae) on Comice pear, Apidologie 35, dat een gemiddelde van appel bloesems bezocht werden per vrouwtje van de Rosse metselbij gedurende de 15 dagen durende bloeiperiode. Dit betekent dat 530 nestelende vrouwtjes per hectare voldoende zijn om in te staan voor een voldoende bestuiving Vicens N., Bosch J. (2000) Pollination efficacy of Osmia cornuta and Apis mellifera (Hymenoptera: Megachilidae, Apidae) on Red Delicious Apple, Environ. Entomol. 29, Rosse metselbij (Osmia rufa) = bestuivings-equivalent van 120 werksters van Honingbij (Apis mellifera) O Toole C. (2000) The Red mason bee: taking the sting out of bee keeping. Banbury, Osmia Publications, 35p.

21 Wilde bijen als topbestuivers??

22 Wilde bijen als topbestuivers? Belang van (juiste) nestgelegenheid

23 Wilde bijen als topbestuivers? Ook rekening houden met alternatieve/additionele voedselbronnen Sleedoornhagen en ingezaaide stroken koolzaad => verhoogde bevruchting bij peer Maccagnani B., Burgio G., Stanisavljevic L. Ž., Maini S. (2007). Osmia cornuta management in pear orchards, Bulletin of Insectology 60 (1): 77-82

24 Wilde bijen in een doosje Osmia rufa Osmia cornuta Osmia lignaria Megachila rotundata Bombus terrestris Maar: opletten voor stress, parasietenoverdracht, => boomgaard => boomgaard => boomgaard => luzerne => boomgaard, tomaat, courgette,

25 Landschap zonder bijen? Belang van maatregelen op landschapsniveau Achteruitgang vooral in landbouwgebied

26 Landschap zonder bijen? Positief effect van kleine landschapselementen, permanente graslanden en natuurgebieden Garibaldi L.A. et al. (2011) Stability of pollination services decreases with isolation from natural areas despite honey bee visits. Ecology Letters 14: Ook gebruik maken van bloemenmengsels en tijdelijke natuur om stapstenen te maken in het landschap

27 Onderzoek naar impact landschap Landschap zonder bijen of bijzonder landschap? MINA-project Natuurpunt Studie vzw Onderzoek naar bestuivers in bloemenranden en impact van omliggend landschap hierop. Contact:

28 Samenvatting Bestuiving belangrijk voor voedselvoorziening Bijen belangrijkste bestuivers Invloed van landschap op bestuivers (en dus op bestuiving)

29 Bedankt!

Vergelijkbare documenten

2 e West-Vlaams Bijensymposium 22/10/2011 Jens D Haeseleer. Vlaanderen, bij-zonder landschap?

2 e West-Vlaams Bijensymposium 22/10/2011 Jens D Haeseleer Vlaanderen, bij-zonder landschap? Inhoud Wilde bijen? Belang van wilde bijen Landschap zonder bijen? Vlaanderen: bij-zonder landschap Wilde bijen?