Mens en maatschappij inhouden (PO-vmbo)

Transcriptie

1 Ms maatschappij inhoud (PO-vmbo) Sector kerndoel primair onderwijs kerndoel onderbouw vmbo bovbouw examehed vmbo bovbouw bb examehed bb vmbo kb/gl/tl examehed Vakkern 1. Communicatie 37: zich te gedrag vanuit respect voor algeme aanvaarde waard norm. 38: hoofdzak over geestelijke stroming die in de e rol spel, ze ler respectvol om te gaan met seksualiteit met diversiteit binn de, waaronder seksuele diversiteit. 37: De leerling leert e kader van ti tijdvakk te gebruik om gebeurtiss, ontwikkeling person in hun tijd te plaats. De leerling leert hierbij over historische person gebeurtiss over kmerkde aspect van de volgde tijdvakk: tijd van jagers boer (prehistorie tot 50 v. Chr.), tijd van Griek Romein (3000 v. Chr. 500 na Chr.), tijd van monnik ridders ( ), tijd van sted stat ( ), tijd van ontdekkers hervormers ( ), tijd van regt vorst ( ), tijd van pruik revoluties ( ), tijd van burgers stoommachines ( ), tijd van wereldoorlog ( ), tijd van televisie computer (1950 hed).de leerling leert daarbij in elk geval de relatie te legg tuss de ontwikkeling in de 20e eeuw (waaronder de Wereldoorlog de Holocaust), heddaagse ontwikkeling. De vsters van de canon van di als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakk. 43: De leerling leert over overekomst, verschill verandering in cultuur levsbeschouwing in, leert eig andermans leefwijze daarmee in verband te brg, leert de betekis voor de te zi van respect voor elkaars opvatting leefwijz, leert respectvol om te gaan met de n.v.t. ML1/K/4 Cultuur socialisatie 4. De kandidaat beschrijv hoe e ms zich ontwikkelt tot lid van de ; uitlegg dat ms bij e subcultuur (will) hor dat elke subcultuur invloed heeft op het gedrag; de rol van onderwijs beschrijv in de ontwikkeling. ML1/K/6 Macht zeggschap 8. De kandidaat vorm van macht herkn; beschrijv hoe regels het samlev van ms mogelijk mak; mogelijkhed burgers hebb om invloed uit te oef op de politiek, kmerk van e parlemtaire democratie noem. ML1/K/7 Beeldvorming stereotypering 10. De kandidaat beschrijv hoe ms bij het vorm van hun ming beïnvloed word door selectie van informatie; uiting van beeldvorming t aanzi van mann vrouw in de boem; voorbeeld noem van discriminatie, beschrijv hoe deze ontstaan aangev wat er teg te do is; van e bepaald sociaal probleem beschrijv hoe de beeldvorming erover tot stand komt/gekom is. ML2/K/4 Politiek beleid 5. De kandidaat typer als e parlemtaire ML1/K/4 Cultuur socialisatie 5. De kandidaat beschrijv hoe e ms zich ontwikkelt tot lid van de de invloed van het socialisatieproces uitlegg dat ms bij e subcultuur (will) hor dat elke subcultuur invloed heeft op het gedrag socialisatieproces; de rol van onderwijs (als socialiserde instantie) beschrijv in de ontwikkeling van e ms als lid van de. ML1/K/6 Macht zeggschap 9. De kandidaat vorm van macht machtsmiddel herkn, verklar; uitlegg hoe regels het samlev van ms mogelijk mak; uitlegg welke mogelijkhed burgers hebb om invloed uit te oef op de politiek, kmerk van e parlemtaire democratie noem, toelicht. ML1/K/7 Beeldvorming stereotypering 11. De kandidaat aangev dat selectieve waarneming e rol speelt in het proces van beeld- mingsvorming; uiting van beeldvorming t aanzi van mann vrouw in de boem; beschrijv hoe m uiting van discriminatie tegemoet kan tred

2 seksualiteit met diversiteit binn de, waaronder seksuele diversiteit. democratie in e rechtsstaat; uitlegg op welke wijze overheidsbeleid tot stand komt, de invloed van de Europese Unie daarin noem/herkn hoe Europese besluit tot stand kom; mogelijkhed beschrijv die individuele burgers belang- of pressiegroep hebb om de politieke besluitvorming te beïnvloed; van politieke partij stroming standpunt de uitgangspunt noem herkn. respect; van e bepaald sociaal probleem beschrijv hoe de beeldvorming erover tot stand komt/gekom is. ML2/K/4 Politiek beleid 6. De kandidaat typer als e parlemtaire democratie in e rechtsstaat als e constitutionele monarchie; uitlegg op welke wijze overheidsbeleid tot stand komt, de invloed van de Europese Unie daarin aangev/herkn, noem/herkn hoe Europese besluit tot stand kom; mogelijkhed beschrijv die individuele burgers belang- of pressiegroep hebb om de politieke besluitvorming te beïnvloed; van politieke partij stroming standpunt de uitgangspunt herkn, noem 2. Cultuur, levsbeschouwing idtiteit 36: hoofdzak van de Europese staatsinrichting hun rol als burger. 37: De leerling leert e kader van ti tijdvakk te gebruik om gebeurtiss, ontwikkeling person in hun tijd te plaats. De leerling leert hierbij over historische person gebeurtiss over kmerkde aspect van de volgde tijdvakk: tijd van jagers boer (prehistorie tot 50 v. Chr.), tijd van Griek Romein (3000 v. Chr. 500 na Chr.), tijd van monnik ridders ( ), tijd van sted stat ( ), tijd van ontdekkers hervormers ( ), tijd van regt vorst ( ), tijd van pruik revoluties ( ), tijd van burgers stoommachines ( ), tijd van wereldoorlog ( ), tijd van televisie computer (1950 hed).de leerling leert daarbij in elk AK/K/9 Grz idtiteit 19. De kandidaat kan verschillde soort grz in de eig regio verband legg met idtiteit. 20. De kandidaat kan verschill in regionale idtiteit de manier waarmee m daarmee omgaat in e contrasterde regio elders in Europa, de van eindterm 20 geldt alle voor KB GL/TL. 21. De kandidaat kan territoriale conflict in e buit- Europese macroregio verband legg met grondstoff culturele verschill. GS/V/9 Drie thema s bij het Historisch Overzicht vanaf 1900 CE 26. De kandidaat kan de volgde thema s GS/K/5 Staatsinrichting van 6. De kandidaat kan boem hoe de rechtsstaat/staatsinrichting zich vanaf 1848 tot nu ontwikkeld heeft. 7. De kandidaat kan beschrijv hoe de rechtsstaat/staatsinrichting zich vanaf 1848 tot nu ontwikkeld heeft. ML1/K/5 Sociale verschill 6. De kandidaat met voorbeeld beschrijv wat sociale verschill zijn hoe die veroorzaakt word, beschrijv hoe de plaats van e ms op de ladder kan verander; voorbeeld gev van belang van ms in e bepaalde positie van conflict die daarmee samhang; maatregel van de overheid. GS/K/5 Staatsinrichting van 6. De kandidaat kan boem hoe de rechtsstaat/staatsinrichting zich vanaf 1848 tot nu ontwikkeld heeft. 7. De kandidaat kan beschrijv hoe de rechtsstaat/staatsinrichting zich vanaf 1848 tot nu ontwikkeld heeft. ML1/K/5 Sociale verschill 7. De kandidaat met voorbeeld beschrijv wat sociale verschill zijn hoe die veroorzaakt word, beschrijv/uitlegg hoe de plaats van e ms op de ladder kan verander (sociale mobiliteit); uitlegg dat ms vanuit hun posities belang hebb hoe daardoor conflict kunn ontstaan; overheidsbeleid

3 geval de relatie te legg tuss de ontwikkeling in de 20e eeuw (waaronder de Wereldoorlog de Holocaust), heddaagse ontwikkeling. De vsters van de canon van di als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakk. 44: De leerling leert op hoofdlijn hoe het politieke bestel als democratie functioneert leert zi hoe ms op verschillde manier bij politieke process betrokk zijn. 45: De leerling leert de betekis van Europese samwerking de Europese Unie te begrijp voor zichzelf, de wereld. herkn, beschrijv, plaats in het kader van het Historisch Overzicht vanaf Het ontstaan de gevolg van: - het communisme in de Sovjetunie ( ); - Indonesië als voorbeeld van dekolonisatie ( ); - de brandhaard Israël/Palestina ( ). EC/K/6 Overheid bestuur 8. De kandidaat heeft inzicht in de sociale, economische financiële functies van de overheid kan dit inzicht toepass in e gegev casus. EC/K/7 Internationale ontwikkeling 9. De kandidaat heeft inzicht in internationale economische betrekking zoals als op economie, de Europese Unie, ontwikkelingsproblematiek kan dit inzicht toepass in e gegev casus. EC/V/1 Verrijkingsstof 11. De kandidaat heeft inzicht in de achtergrond van de problematiek betreffde: de ontwikkeling van het begrotingstekort de staatsschuld; de systematiek uitgangspunt van loon- inkomstbelasting; de oorzak gevolg van de waardeverandering van geld; de prijscompsatie als middel om koopkrachtverlies teg te gaan; kan dit inzicht toepass in e gegev casus. ML2/K/4 Politiek beleid 5. De kandidaat typer als e parlemtaire democratie in e rechtsstaat; uitlegg op welke wijze overheidsbeleid tot stand komt, de invloed van de Europese Unie daarin noem/herkn hoe Europese besluit tot stand kom; mogelijkhed beschrijv die individuele burgers belang- of pressiegroep hebb om de politieke besluitvorming te beïnvloed; van politieke partij stroming standpunt de uitgangspunt noem herkn. ML2/K/5 Ms werk 7. De kandidaat functies waardering van arbeid herkn; de rol van de overheid t aanzi van arbeid de kmerk van de verzorgingsstaat herkn; herkn wat de invloed is van arbeidsverdeling op de sociale ongelijkheid; op het gebied van arbeid verschillde belang belangorganisaties aangev welke middel er zijn om voor belang op te kom in overleg- conflictsituaties; oorzak gevolg van verandering op de arbeidsmarkt noem. GS/K/10 Historisch overzicht vanaf 1900 t aanzi van sociale ongelijkheid ML2/K/4 Politiek beleid 6. De kandidaat typer als e parlemtaire democratie in e rechtsstaat als e constitutionele monarchie; uitlegg op welke wijze overheidsbeleid tot stand komt, de invloed van de Europese Unie daarin aangev/herkn, noem/herkn hoe Europese besluit tot stand kom; mogelijkhed beschrijv die individuele burgers belang- of pressiegroep hebb om de politieke besluitvorming te beïnvloed; van politieke partij stroming standpunt de uitgangspunt herkn, noem ML2/K/5 Ms werk 8. De kandidaat de functies waardering van arbeid beschrijv, factor noem die van invloed zijn op de cultuur van e bedrijf; de rol van de overheid t aanzi van arbeid de problematiek van de verzorgingsstaat uitlegg welke invloed arbeidsverdeling heeft op de sociale ongelijkheid in de ; e beschrijving gev van de arbeidsverhouding in ; oorzak gevolg van verandering op de arbeidsmarkt noem GS/K/10 Historisch overzicht vanaf 1900

4 ML2/K/6 De 9. De kandidaat als typer het overheidsbeleid t aanzi hiervan de sociaaleconomische positie van allochtone groep aangev hoe met uiting van discriminatie kan word omgegaan respect. ML2/K/7 Massamedia 11. De kandidaat de betekis van massamedia voor de herkn; factor ontwikkeling noem als het gaat om de inhoud programmering van massamedia, nieuwsvoorziing kritisch beoordel; in voorbeeld de rol herkn die media kunn vervull bij beeldvorming (waaronder stereotyp), bij de overdracht van waard norm informatie vergelijk van verschillde media verschill daarin herkn. ML2/K/8 Criminaliteit rechtsstaat 13. De kandidaat de aard, ontwikkeling omvang van criminaliteit als maatschappelijk probleem herkn kmerk van de rechtsstaat herkn in het straf- procesrecht, de doel van straff maatregel onderscheid: oorzak van criminaliteit herkn de rol van overheidsorgan ter bestrijding van criminaliteit aangev verschillde ML2/K/6 De 10. De kandidaat de culturele differtiatie in ontwikkeling daarin noem, alsmede het overheidsbeleid visies t aanzi van de de sociaaleconomische positie van allochtone groep beschrijv verklar; aangev hoe met uiting van discriminatie kan word omgegaan respect. ML2/K/7 Massamedia 12. De kandidaat de betekis van massamedia voor de factor ontwikkeling noem als het gaat om de inhoud programmering van massamedia, nieuwsvoorziing kritisch beoordel; boem wat de rol van de media is bij beeldvorming aangev hoe er sprake is van beïnvloeding door massamedia; informatie vergelijk van verschillde media verschill daarin ML2/K/8 Criminaliteit rechtsstaat 14. De kandidaat de aard, ontwikkeling omvang van criminaliteit als maatschappelijk probleem herkn principes van de rechtsstaat herkn in het straf- procesrecht; oorzak van criminaliteit de rol van

5 beleidsmaatregel onderscheid de doel van straff maatregel onderscheid. overheidsorgan ter bestrijding van criminaliteit aangev, verschillde beleidsmaatregel kmerkde visies van politieke stroming onderscheid, effectiviteit wselijkheid van beleidsmaatregel beoordel; de doel van straff maatregel onderscheid. 3. Fysieke leefomgeving 35: zich redzaam te gedrag in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer als consumt. 39: met zorg om te gaan met het milieu. 47: de ruimtelijke inrichting van de eig omgeving te vergelijk met die in omgeving elders, in binn- buitland, vanuit de perspectiev landschap, won, werk, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur levsbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstat van de Europese Unie twee land die in 2004 lid word/ werd, de Verigde Stat e land in Azië, Afrika Zuid- Amerika. 42: De leerling leert in eig ervaring in de eig omgeving effect te herkn van keuzes op het gebied van werk zorg, won recreër, consumer budgetter, verkeer milieu. GS/V/3 De verhouding ms - milieu 20. De kandidaat kan beschrijv op welke manier de ms in hed verled het milieu heeft beïnvloed welke oplossing er bedacht zijn word voor ontstane milieuproblem. AK/K/4 Weer klimaat 4. De kandidaat kan het weer klimaat in de eig regio 5. De kandidaat kan Weer klimaat, klimaatverandering klimaatbeleid van e contrasterde regio elders in Europa de van eindterm 5 geldt alle voor KB GL/TL. n.v.t. n.v.t. 6. De kandidaat kan Weer klimaat, klimaatverandering klimaatbeleid in e buit- Europese macroregio van eindterm 6 geldt alle voor KB GL/TL. AK/K/5 Bronn van ergie 7. De kandidaat kan het gebruik van ergie in de eig regio maatregel voor e duurzamer gebruik van ergie de effect ervan beschrijv. 8. De kandidaat kan het gebruik van ergie de gevolg ervan voor e

6 contrasterde regio elders in Europa maatregel voor e duurzamer ergiegebruik de effect ervan de van eindterm 8 geldt alle voor KB GL/TL. 9. De kandidaat kan het gebruik van ergie de gevolg ervan in e buit- Europese macroregio maatregel voor e duurzamer gebruik van ergie de effect ervan beschrijv. AK/K/6 Water 10. De kandidaat kan het gebruik van water in de eig regio maatregel voor duurzamer gebruik van water beschrijv. 11. De kandidaat kan de herkomst, het voorkom, de kwaliteit het gebruik van water in maatregel voor e duurzamer gebruik van water de effect ervan beschrijv. 12. De kandidaat kan de herkomst, het voorkom, de kwaliteit het gebruik van water in e buit- Europese macroregio e contrasterde macroregio elders in de wereld maatregel voor e duurzamer gebruik van water de effect ervan de van eindterm 12 geldt alle voor KB GL/TL. AK/K/8 Bevolking ruimte de bevolkingsontwikkeling het ruimtegebruik in de eig regio de bevolkingsontwikkeling het ruimtegebruik in e contrasterde regio elders in Europa

7 de van eindterm 17 geldt alle voor KB GL/TL. 18. De kandidaat kan de bevolkingsontwikkeling het ruimtegebruik in e buit- Europese macroregio EC/K/8 Natuur milieu 10. De kandidaat heeft inzicht in de samhang tuss consumptie, productie het milieu, kan aan de hand van voorbeeld op het gebied van milieuschade de rol van overheid, organisaties individuele person beschrijv. 4. Macht, gezag bestuur 37: zich te gedrag vanuit respect voor algeme aanvaarde waard norm. 43: hoe je weer klimaat kunt beschrijv met behulp van temperatuur, neerslag wind. 37: De leerling leert e kader van ti tijdvakk te gebruik om gebeurtiss, ontwikkeling person in hun tijd te plaats. De leerling leert hierbij over historische person gebeurtiss over kmerkde aspect van de volgde tijdvakk: tijd van jagers boer (prehistorie tot 50 v. Chr.), tijd van Griek Romein (3000 v. Chr. 500 na Chr.), tijd van monnik ridders ( ), tijd van sted stat ( ), tijd van ontdekkers hervormers ( ), tijd van regt vorst ( ), tijd van pruik revoluties ( ), tijd van burgers stoommachines ( ), tijd van wereldoorlog ( ), tijd van televisie computer (1950 hed).de leerling leert daarbij in elk geval de relatie te legg tuss de ontwikkeling in de 20e eeuw (waaronder de Wereldoorlog de Holocaust), heddaagse ontwikkeling. De vsters van de canon van AK/K/9 Grz idtiteit 19. De kandidaat kan verschillde soort grz in de eig regio verband legg met idtiteit. 20. De kandidaat kan verschill in regionale idtiteit de manier waarmee m daarmee omgaat in e contrasterde regio elders in Europa, de van eindterm 20 geldt alle voor KB GL/TL. 21. De kandidaat kan territoriale conflict in e buit- Europese macroregio verband legg met grondstoff culturele verschill. ML1/K/4 Cultuur socialisatie 4. De kandidaat beschrijv hoe e ms zich ontwikkelt tot lid van de ; uitlegg dat ms bij e subcultuur (will) hor dat elke subcultuur invloed heeft op het gedrag; de rol van onderwijs beschrijv in de ontwikkeling. ML1/K/7 Beeldvorming stereotypering 10. De kandidaat beschrijv hoe ms bij het vorm van hun ming beïnvloed word door selectie van informatie; uiting van beeldvorming t aanzi van mann vrouw in de boem; voorbeeld noem van discriminatie, beschrijv hoe deze ontstaan aangev wat er teg te do is; van e bepaald sociaal probleem beschrijv hoe de beeldvorming erover tot stand komt/gekom is. GS/K/8 Cultureel - mtale ontwikkeling in ML1/K/4 Cultuur socialisatie 5. De kandidaat beschrijv hoe e ms zich ontwikkelt tot lid van de de invloed van het socialisatieproces uitlegg dat ms bij e subcultuur (will) hor dat elke subcultuur invloed heeft op het gedrag socialisatieproces; de rol van onderwijs (als socialiserde instantie) beschrijv in de ontwikkeling van e ms als lid van de. ML1/K/7 Beeldvorming stereotypering 11. De kandidaat aangev dat selectieve waarneming e rol speelt in het proces van beeld- mingsvorming; uiting van beeldvorming t aanzi van mann vrouw in de boem; beschrijv hoe m uiting van discriminatie tegemoet kan tred respect; van e bepaald

8 di als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakk. 43: De leerling leert over overekomst, verschill verandering in cultuur levsbeschouwing in, leert eig andermans leefwijze daarmee in verband te brg, leert de betekis voor de te zi van respect voor elkaars opvatting leefwijz, leert respectvol om te gaan met de seksualiteit met diversiteit binn de, waaronder seksuele diversiteit. na De kandidaat kan cultureel na de Tweede Wereldoorlog hebb voorgedaan welke gevolg deze ontwikkeling gehad hebb voor de. 13. De kandidaat kan cultureel na de Tweede Wereldoorlog hebb voorgedaan verklar welke gevolg deze ontwikkeling gehad hebb voor de. GS/K/10 Historisch overzicht vanaf 1900 ML2/K/6 De 9. De kandidaat als typer het overheidsbeleid t aanzi hiervan de sociaaleconomische positie van allochtone groep aangev hoe met uiting van discriminatie kan word omgegaan respect. ML2/K/7 Massamedia 11. De kandidaat de betekis van massamedia voor de herkn; factor ontwikkeling noem als het gaat sociaal probleem beschrijv hoe de beeldvorming erover tot stand komt/gekom is. GS/K/8 Cultureel - mtale ontwikkeling in na De kandidaat kan cultureel na de Tweede Wereldoorlog hebb voorgedaan welke gevolg deze ontwikkeling gehad hebb voor de. 13. De kandidaat kan cultureel na de Tweede Wereldoorlog hebb voorgedaan verklar welke gevolg deze ontwikkeling gehad hebb voor de. GS/K/10 Historisch overzicht vanaf 1900 ML2/K/6 De 10. De kandidaat de culturele differtiatie in ontwikkeling daarin noem, alsmede het overheidsbeleid visies t aanzi van de de sociaaleconomische positie van allochtone groep beschrijv verklar; aangev hoe met uiting van

9 om de inhoud programmering van massamedia, nieuwsvoorziing kritisch beoordel; in voorbeeld de rol herkn die media kunn vervull bij beeldvorming (waaronder stereotyp), bij de overdracht van waard norm informatie vergelijk van verschillde media verschill daarin herkn. discriminatie kan word omgegaan respect. ML2/K/7 Massamedia 12. De kandidaat de betekis van massamedia voor de factor ontwikkeling noem als het gaat om de inhoud programmering van massamedia, nieuwsvoorziing kritisch beoordel; boem wat de rol van de media is bij beeldvorming aangev hoe er sprake is van beïnvloeding door massamedia; informatie vergelijk van verschillde media verschill daarin 5. Werk, welzijn welvaart 34: zorg te drag voor de lichamelijke psychische gezondheid van hzelf ander. 35: zich redzaam te gedrag in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer als consumt. 37: De leerling leert e kader van ti tijdvakk te gebruik om gebeurtiss, ontwikkeling person in hun tijd te plaats. De leerling leert hierbij over historische person gebeurtiss over kmerkde aspect van de volgde tijdvakk: tijd van jagers boer (prehistorie tot 50 v. Chr.), tijd van Griek Romein (3000 v. Chr. 500 na Chr.), tijd van monnik ridders ( ), tijd van sted stat ( ), tijd van ontdekkers hervormers ( ), tijd van regt vorst ( ), tijd van pruik revoluties ( ), tijd van burgers stoommachines ( ), tijd van wereldoorlog ( ), tijd van televisie computer (1950 hed).de leerling leert daarbij in elk geval de relatie te legg tuss de ontwikkeling in de 20e eeuw (waaronder de Wereldoorlog de Holocaust), heddaagse ontwikkeling. De vsters van de GS/V/4 Ontwikkeling van de gezondheidszorg in 21. De kandidaat kan beschrijv op welke wijze de gezondheidszorg zich in vanaf de 19e eeuw ontwikkeld heeft ingaan op moreelethische gevolg daarvan. AK/K/9 Grz idtiteit 19. De kandidaat kan verschillde soort grz in de eig regio verband legg met idtiteit. 20. De kandidaat kan verschill in regionale idtiteit de manier waarmee m daarmee omgaat in e contrasterde regio elders in Europa, de van eindterm 20 geldt alle voor KB GL/TL. 21. De kandidaat kan territoriale conflict in e buit- Europese macroregio verband legg met grondstoff culturele verschill. ML1/K/5 Sociale verschill 6. De kandidaat met voorbeeld beschrijv wat sociale verschill zijn hoe die veroorzaakt word, beschrijv hoe de plaats van e ms op de ladder kan verander; voorbeeld gev van belang van ms in e bepaalde positie van conflict die daarmee samhang; maatregel van de overheid. GS/K/6 De industriële in 8. De kandidaat kan boem hoe het proces van industrialisatie de ingrijpd veranderd heeft vanaf de tweede helft van de 19e eeuw. 9. De kandidaat kan beschrijv hoe het proces van industrialisatie de ingrijpd veranderd heeft vanaf de tweede helft van de 19e eeuw. GS/K/7 Sociale ML1/K/5 Sociale verschill 7. De kandidaat met voorbeeld beschrijv wat sociale verschill zijn hoe die veroorzaakt word, beschrijv/uitlegg hoe de plaats van e ms op de ladder kan verander (sociale mobiliteit); uitlegg dat ms vanuit hun posities belang hebb hoe daardoor conflict kunn ontstaan; overheidsbeleid t aanzi van sociale ongelijkheid GS/K/7 Sociale zekerheid verzorgingsstaat in 10. De kandidaat kan op het terrein van de sociale zekerheid vanaf de tweede helft van de 19e eeuw hebb voorgedaan die geleid hebb tot de huidige, herzie verzorgingsstaat. 11. De kandidaat kan op het terrein van de sociale zekerheid vanaf de tweede

10 canon van di als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakk. 42: De leerling leert in eig ervaring in de eig omgeving effect te herkn van keuzes op het gebied van werk zorg, won recreër, consumer budgetter, verkeer milieu. EC/K/4A Consumptie 4. De kandidaat heeft inzicht in aspect van het consumtgedrag, zoals keuzes, behoeft, inkom in de functies van het geld, l spar kan dit inzicht toepass in e gegev casus. EC/K/5A Arbeid productie 6. De kandidaat heeft inzicht in aspect van het productgedrag zoals kost, opbrgst, winst, toegevoegde waarde, arbeid, arbeidsverdeling, arbeidsproductiviteit, werkgelegheid, werkloosheid kan dit inzicht toepass in e gegev casus. EC/K/4B Consumptie consumtorganisaties 5. De kandidaat heeft inzicht in het bankwez, zoals verkrijg van vreemd geld, spaarvorm lingsvorm, in motiev kmerk van verzekering kan hierbij informatie van consumtorganisaties gebruik. EC/K/5B Arbeid bedrijfslev 7. De kandidaat heeft inzicht in de productie van goeder dist in de fas die e product doorloopt vanaf de product van grondstoff tot met de detaillist/ winkelier, kan voorbeeld gev van beroep/ werkzaamhed die typerd zijn voor verschillde economische sector. zekerheid verzorgingsstaat in 10. De kandidaat kan op het terrein van de sociale zekerheid vanaf de tweede helft van de 19e eeuw hebb voorgedaan die geleid hebb tot de huidige, herzie verzorgingsstaat. 11. De kandidaat kan op het terrein van de sociale zekerheid vanaf de tweede helft van de 19e eeuw hebb voorgedaan die geleid hebb tot de huidige, herzie verzorgingsstaat. ML2/K/5 Ms werk 7. De kandidaat functies waardering van arbeid herkn; de rol van de overheid t aanzi van arbeid de kmerk van de verzorgingsstaat herkn; herkn wat de invloed is van arbeidsverdeling op de sociale ongelijkheid; op het gebied van arbeid verschillde belang belangorganisaties aangev welke middel er zijn om voor belang op te kom in overleg- conflictsituaties; oorzak gevolg van verandering op de arbeidsmarkt noem. ML2/K/6 De 9. De kandidaat als typer het overheidsbeleid t aanzi hiervan de sociaaleconomische positie van allochtone groep aangev hoe met uiting van discriminatie kan word omgegaan respect. helft van de 19e eeuw hebb voorgedaan die geleid hebb tot de huidige, herzie verzorgingsstaat. ML2/K/5 Ms werk 8. De kandidaat de functies waardering van arbeid beschrijv, factor noem die van invloed zijn op de cultuur van e bedrijf; de rol van de overheid t aanzi van arbeid de problematiek van de verzorgingsstaat uitlegg welke invloed arbeidsverdeling heeft op de sociale ongelijkheid in de ; e beschrijving gev van de arbeidsverhouding in ; oorzak gevolg van verandering op de arbeidsmarkt noem ML2/K/6 De 10. De kandidaat de culturele differtiatie in ontwikkeling daarin noem, alsmede het overheidsbeleid visies t aanzi van de de sociaaleconomische positie van allochtone groep beschrijv verklar; aangev hoe met uiting van discriminatie kan word omgegaan respect. 6. Internationale verhouding n.v.t. 45: De leerling leert de betekis van AK/K/7 Arm rijk 13. De kandidaat kan verschill tuss GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië - GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië -

11 Europese samwerking de Europese Unie te begrijp voor zichzelf, de wereld. 46: De leerling leert over de verdeling van welvaart armoede over de wereld, hij leert de betekis daarvan te zi voor de bevolking het milieu relaties te legg met het (eig) lev in. 47: De leerling leert actuele spanning, conflict oorlog in de wereld te plaats teg hun achtergrond, leert daarbij de doorwerking ervan op individu (nationaal, Europees internationaal), de grote onderlinge afhankelijkheid in de wereld, het belang van msrecht de betekis van internationale samwerking te zi. meer minder welvarde wijk voorstell voor verbetering van de woon- leefomstandighed in de eig regio beschrijv. 14. De kandidaat kan regionale verschill in welvaart in 15. De kandidaat kan regionale verschill in welvaart in e buit- Europese macroregio e contrasterde macroregio elders in de wereld de van eindterm 15 geldt alle voor KB GL/TL. AK/K/9 Grz idtiteit 19. De kandidaat kan verschillde soort grz in de eig regio verband legg met idtiteit. 20. De kandidaat kan verschill in regionale idtiteit de manier waarmee m daarmee omgaat in e contrasterde regio elders in Europa, de van eindterm 20 geldt alle voor KB GL/TL. 21. De kandidaat kan territoriale conflict in e buit- Europese macroregio verband legg met grondstoff culturele verschill. GS/V/9 Drie thema s bij het Historisch Overzicht vanaf 1900 CE 26. De kandidaat kan de volgde thema s herkn, beschrijv, plaats in het kader van het Historisch Overzicht vanaf Het ontstaan de gevolg van: - het communisme in de Sovjetunie ( ); - Indonesië als voorbeeld van dekolonisatie ( ); - de brandhaard Israël/Palestina ( ). 4. De kandidaat kan boem op welke wijze de koloniale relatie tuss Indonesië zich in de loop der tijd ontwikkeld heeft bijgedrag heeft aan de dekolonisatie/onafhankelijkheid van Indonesië. 5. De kandidaat kan beschrijv op welke wijze de koloniale relatie tuss Indonesië zich in de loop der tijd ontwikkeld heeft bijgedrag heeft aan de dekolonisatie/onafhankelijkheid van Indonesië. ML2/K/4 Politiek beleid 5. De kandidaat typer als e parlemtaire democratie in e rechtsstaat; uitlegg op welke wijze overheidsbeleid tot stand komt, de invloed van de Europese Unie daarin noem/herkn hoe Europese besluit tot stand kom; mogelijkhed beschrijv die individuele burgers belang- of pressiegroep hebb om de politieke besluitvorming te beïnvloed; van politieke partij stroming standpunt de uitgangspunt noem herkn. GS/K/9 De Koude Oorlog 14. De kandidaat kan het ontstaan, verloop einde van de Koude Oorlog herkn, oorzak gevolg deze periode voor de wereldpolitiek in het algeme voor Europa in het bijzonder heeft gehad. 15. De kandidaat kan het ontstaan, verloop einde van de Koude Oorlog beschrijv, aangev welke oorzak gevolg deze periode voor de wereldpolitiek in het algeme voor Europa in het bijzonder heeft gehad. 4. De kandidaat kan boem op welke wijze de koloniale relatie tuss Indonesië zich in de loop der tijd ontwikkeld heeft bijgedrag heeft aan de dekolonisatie/onafhankelijkheid van Indonesië. 5. De kandidaat kan beschrijv op welke wijze de koloniale relatie tuss Indonesië zich in de loop der tijd ontwikkeld heeft bijgedrag heeft aan de dekolonisatie/onafhankelijkheid van Indonesië. ML2/K/4 Politiek beleid 6. De kandidaat typer als e parlemtaire democratie in e rechtsstaat als e constitutionele monarchie; uitlegg op welke wijze overheidsbeleid tot stand komt, de invloed van de Europese Unie daarin aangev/herkn, noem/herkn hoe Europese besluit tot stand kom; mogelijkhed beschrijv die individuele burgers belang- of pressiegroep hebb om de politieke besluitvorming te beïnvloed; van politieke partij stroming standpunt de uitgangspunt herkn, noem GS/K/9 De Koude Oorlog 14. De kandidaat kan het ontstaan, verloop einde van de Koude Oorlog herkn, oorzak gevolg deze periode voor de wereldpolitiek in het algeme voor Europa in het bijzonder heeft gehad. 15. De kandidaat kan het ontstaan, verloop einde van de Koude Oorlog beschrijv, aangev welke oorzak gevolg deze periode voor de wereldpolitiek in het algeme voor Europa in het

12 EC/K/7 Internationale ontwikkeling 9. De kandidaat heeft inzicht in internationale economische betrekking zoals als op economie, de Europese Unie, ontwikkelingsproblematiek kan dit inzicht toepass in e gegev casus. GS/K/10 Historisch overzicht vanaf 1900 bijzonder heeft gehad. GS/K/10 Historisch overzicht vanaf 1900