Werkstuk Economie Economie van Europa

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk Economie Economie van Europa"

Transcriptie

1 Werkstuk Economie Economie van Europa Werkstuk door een scholier 4563 woorden 26 april ,1 217 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Ik doe mijn werkstuk over de Economie van Europa, uiteraard wel in het kort, want over de Economie van Europa kan je wel een heel boek schrijven. De aanleiding voor dit onderwerp is: vorig jaar heb ik een werkstuk over de Euro gemaakt en dat is mij zeer goed bevallen. Ik hoop dat zowel u als ik iets van dit onderwerp kan leren. De inhoudsopgave: Hoofdstuk 1 - Europa -De Europese Unie -De vrijhandelszone -De douane-unie -De gemeenschappelijke markt -De economische unie -De economische en monetaire unie (EMU). -De euro -De Europese Centrale Bank (ECB) -Wat is de taak van de ECB? -Hoe vervult de ECB haar taken -Renteverlaging -De Europese werkloosheid Hoofdstuk 2 -Europa & Amerika -Wereld valuta -Wisselkoers -Invoer / Uitvoer -Conclusie: de Europese economie -Bronnenlijst -Nawoord Pagina 1 van 11

2 Hoofdstuk 1 Europa Europa is een groot handelsblok. Er wordt veel handel gedreven. De Europese Unie alleen, drijft 52% van de totale wereld handel. Dat de Europese Unie zoveel handel drijft is niet zomaar mogelijk, dit resultaat is met name bereikt door een goede samenwerking van de landen die aangesloten zijn bij de economische en monetaire Unie (de EMU). In 1991 heeft de EMU besloten dat er voor de Europese Unie één munt komt, namelijk de euro. De invoering van deze gemeenschappelijke geldeenheid wordt geregeld door de Europese centrale bank. Binnen de Europese Unie vervult de ECB belangrijke taken. Op 8 april 1999 verlaagde de ECB de basis rente met een half procent. Deze rente verlaging was met name bedoeld om de grote werkloosheid die in Europa heerst op te lossen. In 1999 bedroeg de werkloosheid in de EU gemiddeld 9,3%. In Europa zijn de Europese Unie, de EMU, de euro, de ECB, de rente en de werkloosheid belangrijke zaken. Ze hebben allemaal te maken met de Europese economie. Deze belangrijke zaken ga ik nu verder bespreken, mijn bespreking zal gaan over het volgende; De Europese Unie De euro Wat is de ECB en wat doet de ECB De basisrente verlaging door de ECB De Europese werkloosheid Na de bespreking hiervan hoop ik duidelijkheid te bereiken over hoe de Europese economie er binnen de Europese Unie voor staat. Met name de samenwerking van de landen van de Europese Unie en wat de ECB precies is en wat voor gevolgen zal de invoering van de euro met zich meebrengen. In hoofdstuk 2 zal kijken hoe de Europese economie het op internationaal niveau doet. De Europese Unie Alle landen in Europa handelen met elkaar. Ieder land heeft zijn eigen economie. Ieder land is namelijk een markt op zich, er bestaan namelijk landsgrenzen binnen Europa. Zolang er landsgrenzen bestaan is Europa niet één gehele markt. Het voordeel van één gehele markt is, dat de landen dan beter kunnen samenwerken. Door een betere samenwerking kunnen er schaalvoordelen ontstaan. De landen kunnen dan bijvoorbeeld door een productie op grotere schaal hun productiekosten verlagen, ze kunnen hun risico s onderling verspreiden, samen kunnen de landen ook meer geld investeren voor onderzoeken e.d. Dit zijn dus allemaal voorbeelden van voordelen die kunnen ontstaan als landen economisch gaan samenwerken met elkaar. Die economische samenwerking tussen landen leidt tot een economische intergratie. In Europa is deze economische intergratie stapsgewijs tot stand gekomen. De stappen die daartoe gezet zijn, zijn de volgende: De vrijhandelszone Pagina 2 van 11

3 De douane-unie De gemeenschappelijke markt De economische unie De economische en monetaire unie (EMU). De vrijhandelszone Door de invoering van een vrijhandelszone kunnen de landen die zich in de zone bevinden, onderling onbelemmerd goederen en diensten verhandelen. Zo besparen landen de invoerkosten die ze aan elkaar moesten betalen. Als je goederen de zone wilt invoeren, dan zal je dat doen via het land met de laagste invoer kosten. De andere landen die een hogere invoerkost hebben zullen gedupeerd worden, want via hun land zal er helemaal niet meer ingevoerd worden. Om dat probleem op te lossen worden er certificaten van oorsprong gemaakt. Alleen goederen die binnen de zone zijn gemaakt mogen intern vrij verhandeld worden. De douane-unie Door de invoering van de douane-unie wordt het probleem van de vrijhandelszone opgelost. De douaneunie heeft namelijk een gemeenschappelijk buitentarief: elk land hanteert dezelfde invoerrechten. De gemeenschappelijke markt De gemeenschappelijke markt betekent, dat er naast vrij verkeer van goederen en diensten en een gemeenschappelijke buitentarief er ook vrij verkeer van productiefactoren mag plaats vinden. Zo kunnen arbeid en kapitaal zonder problemen de grenzen over. Nu erkennen de lidstaten van de Europese Unie ook elkaars diploma s van universiteiten en hogescholen. De economische unie Alle boven genoemde samenwerkingsvormen zorgen samen voor de economische unie, want de landen die een gemeenschappelijke markt vormen bepalen in overleg het te voeren beleid. De economische en monetaire unie De laatste stap die nog gezet kan worden in het integratieproces is het invoeren van een gemeenschappelijke munteenheid. Door dit in te voeren worden de landen eigenlijk aan elkaar vastgebonden, want voorheen hadden de landen verschillende valuta s er bestonden dus wisselkoersen, maar die zullen nu verdwijnen. In Europa komt er ook een economische en monetaire unie (EMU), namelijk de Europese Unie. De afspraken voor de vorming van de Europese Unie zijn gemaakt in het Verdrag van Maastricht (1991). Er is afgesproken dat er een gemeenschappelijke munt komt, de euro. De landen van de Europese Unie zijn; Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, Nederland, België Oostenrijk, Finland, Portugal, Ierland en Luxemburg. De EMU In het verdrag van Maastricht is afgesproken dat de Economische en Monetaire Unie (EMU) uiterlijk 1 januari 1999 gevormd moet worden. De EMU is opgericht als gevolg van de economische integratie. De Pagina 3 van 11

4 EMU wordt gevormd door de Europese regeringsleiders. Deze regeringsleiders willen dat de economische samenwerking van de Europese Unie verbetert. Ze hopen dit te bereiken door de invoering van de euro. Verder willen ze het volgende met de EMU bereiken: Bevordering van de onderlinge handel; Toename van de investeringen; Optimale vestigingskeuze van bedrijven binnen Europa; Verdere schaalvergroting van het Europese bedrijfsleven; Kostenverlaging; Versterking van de concurrentiekracht van het Europese bedrijfsleven ten opzichte van andere economische machtsblokken in de wereld (Japan, de Verenigde Staten, het Verre Oosten). In Europa mochten niet alle landen zich aansluiten bij de EMU. De reden daarvoor was, dat de economie van alle landen niet allemaal even zo best was. De economie van Griekenland bijvoorbeeld is zo slecht dat Griekenland gewoon niet mee mocht doen met de EMU. Aan andere landen werden vrij zware eisen gesteld om mee te mogen doen. De eisen waren vooral dat de inflatie, het financieringstekort de overheidsschuld en de rente van dat land niet te hoog mochten zijn. Ook mocht de munt de afgelopen paar jaren niet gedevalueerd (het zakken van de muntwaarde) zijn. De Europese landen wilden graag meedoen aan de EMU. Het bood voor hen eenmaal vele voordelen. Italië bijvoorbeeld, die heeft een grote staatsschuld. In dat land is de rente ook erg hoog, namelijk 12%. Door die hoge rente groeit die staatsschuld iedere keer weer heel veel. Ieder jaar komt er bij die staatsschuld alleen aan rente al ongeveer 300 miljard bij. Maar doordat Italië zich mag aansluiten bij de EMU zal ze verlost worden van dat probleem. In de EMU is de rente namelijk veel lager, 6%. Het gevolg hiervan voor Italië is, dat die rente die 300 miljard was, in één klap de helft minder waard wordt, namelijk 150 miljard. Voor Italië is dat een zeer positief punt. Verdere voordelen voor de landen, die zich hebben aangesloten bij de EMU, zullen komen wanneer de euro wordt ingevoerd. De Euro Op 1 januari 2002 wordt de euro officieel ingevoerd. Vanaf dat moment is dat het officiële betaalmiddel in Europa. Alle andere valuta s van de EMU deelnemers komen na 1 juli 2002 als wettig betaalmiddel te vervallen. Alle wisselkoersen van die valuta s zullen dan ook verdwijnen. Het enige wat er daar voor in plaats komt is de euro. De euro zal voor vele landen van de EMU vele voordelen bieden. De landen met een wat slechtere economie zullen vooral gaan profiteren. De euro is namelijk een zeer stabiele munt. De euro zal niet snel devalueren. Nu is de valuta van Italië bijvoorbeeld niet echt stabiel. Beleggers zullen niet snel willen beleggen in de lire, want ze hebben weinig vertrouwen in de lire, je kan nooit weten wanner de munt opeens devalueert. Voor Italië is dat een zeer slechte zaak, want zo zal Italië nooit goed op internationaal niveau kunnen handelen, want als Italië het buitenland wilt betalen dan kan ze dat niet doen met de lire. Maar met de komst van de euro kan Italië opeens in een klap op internationaal niveau gaan handelen. Pagina 4 van 11

5 Ook landen zoals Nederland en België zullen gaan profiteren. Deze landen zullen gaan profiteren, omdat ze in de toekomt bij internationale transacties geen geld meer hoeven om te wisselen. Deze landen hebben namelijk een zeer open economie. Meer dan de helft van de totale binnenlandse productie is bestemd voor het buitenland. Als zij aan het buitenland goederen verkopen dan krijgen ze in andere valuta s uitbetaald dan de Nederlandse of Belgische Wanneer ze die vreemde valuta gaan omwisselen dan kan het best zo zijn dat de valuta ondertussen in waarde is gedaald, er bestaat een risico van koersschommelingen. Als het om grote bedragen betreft dan kan het zo zijn dan er veel financiële schade wordt geleden. Vroeger leden de Europese bedrijven gezamenlijk een schade van 40 à 50 miljard gulden per jaar. Met de komst van de euro is die schade verdwenen, waar de ECB zorg voor heeft moeten dragen. De Europese Centrale Bank (ECB) We weten nu al dat de ECB zorg zal dragen voor de invoering van de euro. Naast de invoering van de euro heeft de ECB veel meer te maken met de Europese economie. Om precies te kunnen begrijpen wat voor invloed de ECB op de Europese economie heeft is het belangrijk om te weten wat de ECB precies is en wat de ECB kan doen. Er zijn verschillende soorten banken. De ECB is niet zomaar een bank. De ECB heeft binnen de EMU een belangrijke positie. De ECB is een centrale bank binnen de Europese Unie, de ECB heeft een groot terrein waarop zij opereert. Om goed te kunnen begrijpen wat de ECB is, wat de ECB doet en hoe ze dat doet, ga ik eerst het bankwezen op kleine schaal bespreken. In Nederland zijn er vele soorten banken, je hebt namelijk algemene banken (de ABN-AMRO bank), de specifieke banken (hypotheekbanken), en andere financiële instellingen zoals levensverzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen en beleggingsinstellingen Al deze financiële instellingen verlenen samen de volgende diensten: Verzorgen van het betalingsverkeer (het openen van girorekeningen, het opnemen van geld, het wisselen van vreemd valuta enz.) Verlenen van krediet (het afsluiten van persoonlijke leningen en andere kredieten) Beheer van vermogen (het beheren van spaarrekeningen en pensioenpremies) Een bank die apart staat van alle financiële instellingen is De Nederlandsche Bank (DNB). Deze bank heeft de volgende taken: Circulatiebank (De productie en het in omloop brengen van bankbiljetten) Bank van de banken ( DNB beheert de binnenlandse geldhoeveelheid door de in Nederland gevestigde banken verplichtingen op te leggen, zo moeten de banken bijvoorbeeld een kasreserve hebben, via deze kasreserve verloopt het betalingsverkeer tussen de banken. Verder kan de DNB de banken ook verplichten om speciale beleningen af te sluiten.). Hoedster van de gulden (waarde van de gulden moet zodanig gestuurd worden dat de Nederlandse economie er wel bij vaart). Toezicht op de in Nederland gevestigde financiële instellingen (DNB houdt monetair toezicht op de banken, ze probeert dat er geen inflatie ontstaat en dat de waarde van de munt behouden wordt, ook controleert DNB de solvabiliteit en de liquiditeit van de banken.) Kassier van de staat (DNB regelt al het geldverkeer van de centrale overheid.) Pagina 5 van 11

6 Deze banken samen met de DNB regelen dus de nationale economie van Nederland en waarbij de DNB als centrale bank optreedt. Om de Europese economie, het geldbeleid binnen de EMU te bepalen, treedt de ECB als centrale bank op. De ECB is dus eigenlijk een soort DNB maar dan op europees niveau. Wat is de taak van de ECB? De Europese Centrale Bank, gevestigd in Frankfurt, bepaalt nu, vanaf 1 januari 1999 het geldbeleid binnen de EMU. De ECB geeft dwingende opdrachten aan de nationale centrale banken van de EMU. De ECB is een onafhankelijke bank, het beleid van de ECB wordt bepaald door de Raad van Bestuur van de ECB en die bestaat uit de ECB directie en de presidenten van de nationale centrale banken. Deze presidenten werken bij de ECB ook onafhankelijk, deze presidenten komen wel van verschillende landen, maar ze mogen niet bepaald voor hun land bij de ECB opereren. De nationale regeringen en parlementen en het Europees parlement kunnen de ECB geen instructies geven. De onafhankelijkheid van de ECB is zeer belangrijk, zou de ECB niet onafhankelijk zijn, dan zouden nationale regeringen daar misbruik van maken en dan zou de economie binnen de EU achteruit gaan. De ECB probeert de prijsstabiliteit te handhaven. De ECB probeert het inflatietempo van 0 tot 2% per jaar te houden. Inflatie betekent als het algemeen prijspijl aanhoudend stijgt. Inflatie is niet goed voor de economie. Een beetje inflatie kan geen kwaad. Vandaar dat de ECB een grens heeft voor de inflatie. Door inflatie verliest het geld zijn waarde, want als de prijzen stijgen dan moet je voor hetzelfde goed opeens meer gaan betalen. Als er in een economie bekend is dat er sprake is van een aanhoudende inflatie, dan zullen consumenten hun geld direct besteden, want even later is hun geld weer minder waard, de koopkracht neemt af. De consumenten hebben gewoon geen vertrouwen. Ook bedrijven worden radeloos. Zij weten niet of de consumenten wel bereid zijn om meer te betalen voor hun goederen. De bedrijven moeten dan gaan overwegen of ze wel door blijven produceren, moeten ze meer investeren of niet. Zo zal er een rem komen op de productie. Ook zal de concurrentiepositie verzwakken, want door dat ze prijzen stijgen wordt het land duurder. Andere landen zullen dus in verhouding goedkoper worden. De afnemers zullen dan kopen bij de goedkopere concurrent, en door de inflatie daalt dus ook de export en neemt de werkloosheid toe. Ook arbeiders komen in de problemen. De arbeiders zullen een loonsverhoging willen, want het geld dat zij verdienen is veel minder waard geworden dan wat het eerst waard was. Die loonsverhoging wordt gemeten met de inflatie. Als het niet met de inflatie wordt gemeten dan kan het zijn dat het reële inkomen er dan op achteruit gaat. Stel dat als het inkomen nominaal met 8% stijgt, maar dat de inflatie 12% bedraagt, dan gaat het reële inkomen er met 4% op achteruit. De werknemer leidt dan onder de inflatie. De werknemers zullen dan een prijscompensatie eisen. Door de stijging van de prijzen stijgen de lonen dus ook. Er ontstaat een loon / prijsspiraal. Uit deze voorbeelden blijkt dus dan inflatie vele nadelige gevolgen kan hebben voor de economie. Voor de Europese Unie pakt het helemaal nadelig uit als de inflatie hoog is, want van de totale wereld handel, staat 22% op naam van de Europese Unie. Dus als de export van de EU afneemt dan gaan er vele banen verloren in de exportsector. Daarom is het zeer belangrijk dat het inflatietempo binnen beperkte grenzen Pagina 6 van 11

7 wordt gehouden. Hoe vervult de ECB haar taken Om het inflatietempo van 0 tot 2% per jaar te houden voert de ECB de volgende taken uit: Het bepalen en uitvoeren van het gemeenschappelijke monetaire beleid; Het verrichten van valutamarktoperaties (valutabeleid ten opzichte van de andere munten dan de euro); Het aanhouden en beheren van de officiële reserves van de lidstaten; Het bevorderen van een goede werking van het betalingsverkeer. Het zijn dus allemaal methodes om de prijzen in controle te houden. Nogmaals, hoe de ECB in het groot opereert is te vergelijken met hoe DNB in Nederland opereert. De ECB heeft ook het alleenrecht machtiging te geven om bankbiljetten, de euro in omloop te brengen binnen de EMU. Renteverlaging Donderdag 8 april 1999 verlaagde de Europese Centrale Bank de Europese basisrente met een half procent van 3% naar 2,5%. De Europese basisrente is zeer belangrijk binnen de Europese en Monetaire Unie. Dit besluit zal dan ook gevolgen hebben voor de Europese economie. Eén van de bedoelingen van de renteverlaging was om de werkloosheid te verminderen. De ECB probeert mee te helpen met de bestrijding van de werkloosheid. Naast de ECB proberen voornamelijk ook de regeringen de werkloosheid van hun land aan te pakken. Om de werkloosheid op te lossen heeft de ECB de Europese basisrente met een half procent van 3% naar 2,5% verlaagd. Maar hoe gaat deze rente verlaging er nu voor zorgen dat de werkloosheid bestreden wordt? De Europese werkloosheid Werkloosheid is als mensen geen betaald werk hebben, terwijl ze er naar op zoek zijn. Binnen Europa heerst er veel werkloosheid. De Europese werkloosheid bedroeg in 1999 gemiddeld 9,3%. Na 1994 daalt heel langzaam de werkeloosheid in Europa. Dat de werkloosheid terug ging komt door de EMU. Maar nu nog steeds is de werkloosheid vrij hoog. In Europa is de werkloosheid het grootst in Duitsland. Werkloosheid is een groot probleem. Als mensen werkloos zijn betekent dat voor hen, hun koopkracht achteruit gaat. Door een vermindering van de koopkracht zal de vraag van de consumenten afnemen, neemt de vraag af dan zullen bedrijven en fabrieken minder te produceren hebben. Als de nationale productie van een land afneemt dan begint het echt slecht te gaan met een land. Naarmate de bedrijven minder te produceren hebben, zal automatisch hun investering afnemen, hun productiesystemen zullen verouderen en zo zal hun concurrentie positie met andere landen (zoals de voormalige Oostbloklanden en landen in Zuidoost-Azie) verzwakken. De werkloosheid zal dus vele nadelige gevolgen hebben voor de economie van de landen in Europa. Werkloosheid kan op verschillende manieren ontstaan. De twee belangrijkste soorten werkloosheid zijn: Pagina 7 van 11

8 Conjuncturele werkloosheid en Structurele werkloosheid. Conjuncturele werkloosheid ontstaat als de effectieve vraag naar goederen en diensten tekort schiet. Het probleem bij conjuncturele werkloosheid is dat consumenten, overheid en het buitenland te weinig besteden, terwijl de goederen en diensten gewoon aanwezig zijn. Bedrijven zullen verdere productie van goederen en diensten staken, want de vraag naar de goederen en diensten is afgenomen. Door dat bedrijven minder gaan produceren wordt er minder gebruik gemaakt van arbeid en kapitaal. Door minder gebruikmaking van arbeid ontstaat er werkloosheid. Om de conjuncturele werkloosheid op te lossen kan de rente verlaging goed van te pas komen. Door de rente verlaging kan de economie gestimuleerd worden. De overheid kan nu tegen een lagere rente kredieten nemen. Vervolgens kan ze deze kredieten gebruiken om de effectieve vraag te vergroten. Ze kan nu namelijk de belastingen verlagen. Als de belastingen verlaagd worden, dan houden consumenten meer geld en dan kunnen ze dat geld weer gebruiken om te consumeren. Verder kan de overheid het geld ook uitgeven om inkomensoverdrachten te vergroten, zodat consumenten meer geld overhouden om te gaan consumeren. De overheid zou ook haar eigen consumptie of investeringen kunnen verhogen. Ook bedrijven kunnen wat doen met de rente verlaging. Bedrijven kunnen nu tegen een lagere rente goedkoper investeren. Bedrijven zouden nu mogelijk hun kosten kunnen verlagen en hun goederen tegen een lagere prijs aan de consument aanbieden, die dan eerder geneigd wordt om het product te gaan kopen. Het gaat er dus om dat de effectieve vraag vergroot moet worden door gebruik te maken van de verlaagde rente. Lukt het om de effectieve vraag te vergroten, dan zullen consumenten dus meer gaan consumeren. Bedrijven zullen dan meer goederen en diensten gaan produceren. Bij de bedrijven zal er dan mogelijk een vraag naar meer arbeid ontstaan, en als er meer arbeid aan het werk gaat dan zal de werkloosheid afnemen. Bij structurele werkloosheid is het probleem dat de vraag naar arbeid te weinig is. De effectieve vraag is er wel, maar op één of ander manier is er gewoon te weinig vraag naar arbeid. De structurele werkloosheid ontstaat doordat er niet genoeg arbeidsplaatsen zijn. Om de structurele werkloosheid op te lossen moet ervoor gezorgd worden dat de vraag naar arbeid vergroot wordt. Hiervoor kan de verlaagde rente weer goed van te pas komen. De Vraag naar arbeid zou vergroot kunnen worden door de arbeidskosten te verlagen, waardoor het voor de werkgever aantrekkelijker wordt om meer arbeid voor de productie te gebruiken dan kapitaal. Hiervoor moeten de belastingen en premies omlaag zodat de arbeiders goedkoper worden. Om de belastingen en premies te verlagen zou de overheid weer gebruik kunnen maken van de lage rente door krediet te nemen. Ook kunnen er meer arbeidsplaatsen ontstaan als er meer geld vrij gemaakt wordt voor subsidies, zodat bedrijven met die subsidies technologische onderzoeken kunnen verrichten naar nieuwe innovaties (vernieuwing) voor de versterking van de concurrentie positie. Dit zal namelijk in de toekomst voor meer arbeidsplaatsen zorgen. Zo zijn er nog een paar manieren om er voor te zorgen dat er meer arbeidsplaatsen ontstaan. Pagina 8 van 11

9 De bedoeling van de renteverlaging is dus met name dat de overheid en bedrijven kredieten gaan nemen en het geld gaan investeren om zo de werkloosheid te bestrijden. Ik heb nu de Europese economie bekeken. Ik heb me gericht op de Europese Unie, de EMU, de euro, de Europese Centrale Bank, de renteverlaging en de Europese werkloosheid. Ik heb me alleen gericht op de nationale economie van de Europese Unie. Ik ga nu mijn bespreking voort zetten en ga nu kijken hoe de Europese economie er op internationaal niveau uit ziet. Hoofdstuk 2 Europa & Amerika Na Europa is Amerika de grootste handelsblok ter wereld. Het is alsof Amerika iets magisch heeft. Alle landen willen namelijk dat ze zoals Amerika worden. Ook de landen in Europa hebben zo n verlangen. Dat verlangen blijkt nu steeds meer een werkelijkheid te worden door de vorming van de Europese Unie. In Europa wonen er ruwweg zo n 300 miljoen mensen. In Amerika zijn dat er 250 miljoen. Europa is dus een grotere markt. Internationaal drijft Europa ook veel meer handel dan Amerika. Maar toch bezit Amerika iets dat hem nog sterk houdt. Wereld valuta Amerika is een groot handelsblok, maar het grootste voordeel dat de Amerikaanse economie heeft is dat ze de dollar als valuta bezit. De dollar is namelijk een wereld valuta. De dollar is een zeer stabiel munt, daarom is de vraag naar de dollar altijd groot. Met de dollar kun overal ter wereld betalen. Het voordeel daarvan is dat als Amerika in het buitenland iets koopt, dat ze dan met dollars betaalt. De gene die in het bezit komt van die dollars zal uiteindelijk die dollars toch weer gaan moeten besteden in Amerika en krijgt Amerika zijn uitgegeven geld weer terug. De Europese Unie probeert dit ook te bereiken met haar euro. Met de komst van de euro zal de dollar een concurrent op de markt krijgen. Omdat de Europese Unie veel meer internationaal handel drijft dan Amerika zal de euro heel snel in handen komen van mensen over op de wereld. Als dat eenmaal is gebeurd, dan wordt de euro bijna een wereldvaluta. Misschien wordt de euro zelf de wereld valuta en wordt de dollar de reserve valuta. Wisselkoers Welke valuta de wereldvaluta zal worden heeft ook te maken met de wisselkoers van de dollar en de euro. De valuta die een hogere wisselkoers heeft zal misschien eerder geprefereerd (verkozen boven) worden. De verwachting is, dat de wisselkoers dollar:euro ongeveer 1,10:1 zal worden. De euro zal dan waardevoller dan de dollar zijn. Maar dat hoeft niet direct te betekenen dat de euro meer geprefereerd wordt. De dollar is een veel oudere munt, de mensen zullen hun vertrouwen in het begin veel houden op de dollar. Voor de euro zal het niet makkelijk zijn om de wereld valuta te worden en ook zal niet makkelijk zijn om de koers hoog te houden. Invoer / Uitvoer Amerika importeert meer dan het exporteert. Het gevolg hiervan is dat er meer dollars het land uit gaan dan er binnen komen, het buitenland wordt immers met dollars betaald. Voor Europa geldt precies het Pagina 9 van 11

10 tegenover gestelde. Europa exporteert meer dan het importeert en dus zullen er meer euro s het land binnen komen dan er het land uitgaan. Hierdoor zal de wisselkoers van de euro hoger ligger dan de dollar. Het kan ook voorkomen dat de koers van de euro onder de dollar zakt. De euro lijdt dan aan een soort gezicht verlies tegenover de dollar, de euro is namelijk veel waardevoller dan de euro. Vaak grijpt de centrale bank in als de lokale valuta in waarde daalt. Maar de ECB heeft openbaar gemaakt dat zij er niet zo over denkt dat, de euro dan aan gezichtsverlies lijdt. De ECB zegt dan ook dat ze in zo een situatie ook niet zal ingrijpen. Conclusie: De Europese economie Na de bespreking van de Europese samenwerking is mij duidelijk geworden dat de Europese economie erg goed is. Dat de Europese economie zo groot en zo goed is, is naar mijn mening ontstaan door de EMU. De euro lijkt mij ook veel belovend. De euro zal er namelijk voor gaan zorgen dat erg nog nauwer wordt samen gewerkt, en dat de Europese Unie nog veel krachtiger naar buiten zal komen in de internationale wereld handel. Maar toch zijn er in de Europese Unie nog problemen die opgelost zullen moeten worden, zoals de werkloosheid en de achterlopende economie van de landen zoals Italië. Bij het oplossen van die problemen zal de ECB sterk moeten toetreden en de ECB zal het vooral moeilijk krijgen doordat landen de ECB graag als eigen bankje in hun bezit willen hebben. Maar of de ECB haar onafhankelijkheid blijft behouden is maar de vraag. Op dit moment is Wim Duisenberg de president van de ECB en hij is de persoon die het onafhankelijke boegbeeld van de ECB vormt. Maar blijft de ECB nog steeds onafhankelijk als Duisenberg aan het einde van zijn loopbaan is? Zal de opvolger net zo streng zijn? Het enige wat je kunt doen is afwachten tot die tijd. Maar tot die tijd is het wel zeker dat er economie er wel goed bij zal varen, en volgens mij zal de Europese economie een hoogte punt bereiken bij de invoering van de euro, want vanaf dat moment komt er een bijna tweede wereld valuta op de markt. De Europese markt zal ineens veel sterker worden op internationaal gebied. De Europese Unie zou nu veel beter kunnen concurreren met Amerika. Maar het is maar de vraag of die concurrentie wel tot stand zal komen. De ECB stemt er namelijk niet mee overeen om de wisselkoers van de euro tegen de dollar te gaan verhogen als deze zakt. Hij lijkt dus zo te zijn dat de euro op internationale niveau geen steun gaat krijgen van de ECB. Ik kom tot de conclusie dat de Europese economie binnen de Europese Unie zich gaat verbeteren waarbij de euro een grote hulp zal zijn. Maar buiten de grenzen van de Europese Unie is het niet zeker dat de Europese Unie zich heel duidelijk zal verbeteren in internationale handel. Ik denk dat de Europese Unie niet veel zin heeft om internationaal te gaan concurreren en dat ze zich in de toekomst meer gaat richten op een betere economische samenwerking binnen de Europese Unie. Bronnenlijst Eurorekenen, Bart van Oosterhout, Houten, 1999 Percent deel 1 & 2, H. Duijm e.a., Baarn, Pagina 10 van 11

11 Economieboeken 4MAVO Nawoord Ik ben vreselijk blij dat ik mijn werkstuk heb afgekregen. Mijn grootste probleem bij het maken van het werkstuk was dat ik mijn probleemstelling steeds weer moest aanpassen. Ook verloor ik soms het overzicht van waar ik mee bezig was, ik kon opeens niet meer zien wat ik moest schrijven. Ook kreeg ik soms de neiging om dingen te uitvoerig te gaan bespreken. Ik weet dat ik in mijn bespreking niet volledig ben geweest. De Europese economie is veel ingewikkelder dan ik heb besproken. Ik heb mijn bespreking niet al te breed gemaakt, simpel weg om de rede dat mijn werkstuk dan te lang zou worden. Pagina 11 van 11

Praktische opdracht Economie Euro

Praktische opdracht Economie Euro Praktische opdracht Economie Euro Praktische-opdracht door een scholier 1619 woorden 17 februari 2003 6,7 12 keer beoordeeld Vak Economie 1 Onderzoeksvraag. Mijn onderzoeksvraag is: Wat zijn de voor- en

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Prijsveranderingen door de Euro

Praktische opdracht Economie Prijsveranderingen door de Euro Praktische opdracht Economie Prijsveranderingen door de Euro Praktische-opdracht door een scholier 2050 woorden 10 jaar geleden 7,6 15 keer beoordeeld Vak Economie Voorwoord Het onderwerp dat we hebben

Nadere informatie

Als de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering.

Als de lonen dalen, dalen de loonkosten voor de producent. Hetgeen kan betekenen dat de producent niet overgaat tot mechanisatie/automatisering. Top 100 vragen. De antwoorden! 1 Als de lonen stijgen, stijgen de productiekosten. De producent rekent de hogere productiekosten door in de eindprijs. Daardoor daalt de vraag naar producten. De productie

Nadere informatie

Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken;

Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken; Werkstuk door een scholier 2376 woorden 29 november 2001 7,3 29 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn

Nadere informatie

Examen HAVO. Economie 1

Examen HAVO. Economie 1 Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 en 10

Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 en 10 Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 en 10 Samenvatting door een scholier 2188 woorden 14 februari 2016 8,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Hoofdstuk 9: Schommelingen in de economie 9.1 Schommelingen

Nadere informatie

Profielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid

Profielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid Profielwerkstuk Economie De euro en de gevolgen voor de werkgelegenheid Profielwerkstuk door een scholier 2839 woorden 6 maart 2002 6,2 126 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Op 1 Januari 2002 was

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale Handel

Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting door een scholier 1611 woorden 9 september 2001 6,5 169 keer beoordeeld Vak Economie Economie Internationale Handel Hoofdstuk 1 Nederland is erg

Nadere informatie

1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken;

1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken; Werkstuk door een scholier 2302 woorden 20 februari 2000 6 144 keer beoordeeld Vak Economie 1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in

Nadere informatie

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn

ECONOMIE. Begrippenlijst H7 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H7 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 7 Europese grenzen? Paragraaf 7.1 Wat

Nadere informatie

6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE

6,3 ECONOMIE. Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari keer beoordeeld. Lesbrief Globalisering INFLATIE Samenvatting door een scholier 4680 woorden 25 januari 2011 6,3 17 keer beoordeeld Vak Economie ECONOMIE Lesbrief Globalisering INFLATIE Soort Oorzaken OPLOSSINGEN Vraag Bestedingsinflatie Door de oplevende

Nadere informatie

Vroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding / ruilverhouding te schatten.

Vroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding / ruilverhouding te schatten. Samenvatting door een scholier 1593 woorden 27 juni 2003 4,4 11 keer beoordeeld Vak Economie Leerstof Economie 1: Hoofdstuk 4: Vroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie Economische Monetaire Unie

Praktische opdracht Economie Economische Monetaire Unie Praktische opdracht Economie Economische Monetaire Unie Praktische-opdracht door een scholier 3907 woorden 17 juni 2004 6,1 37 keer beoordeeld Vak Economie Samenvattingen: Deelvraag 1: De Economische en

Nadere informatie

1. natuurlijke omstandigheden. 2. loonkosten. 3. infrastructuur

1. natuurlijke omstandigheden. 2. loonkosten. 3. infrastructuur Samenvatting door een scholier 1067 woorden 13 juli 2001 4 44 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting:Internationale Handel Hoofdstuk 1: ****Nederland Handelsland**** 1.1 Export/Import: de waarde van

Nadere informatie

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 DEEL 3.4 DE EURO Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 3.4. DE EURO DOEL - De leerlingen/cursisten ontdekken de voordelen van het gebruik van de eenheidsmunt: wisselen van geld is niet meer nodig, je spaart

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale handel

Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting Economie Internationale handel Samenvatting door een scholier 1484 woorden 7 oktober 2003 5,5 44 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief Internationale handel HS 1 Nederland handelsland Par.

Nadere informatie

Valutamarkt. fransetman.nl

Valutamarkt. fransetman.nl euro in dollar wisselkoers Wisselkoers (ontstaat op valutamarkt) Waarde van een munt uitgedrukt in een andere munt Waardoor kan de vraag naar en het aanbod van veranderen? De wisselkoers van de euro in

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Internationale betrekkingen

Hoofdstuk 5: Internationale betrekkingen Hoofdstuk 5: Internationale betrekkingen Economie VWO 2011/2012 www.lyceo.nl H5: Internationale betrekkingen Economie 1. Inkomen 2. Consument 3. Producenten 4. Markt en Overheid 5. Internationale betrekkingen

Nadere informatie

Sectorwerkstuk Economie Inflatie

Sectorwerkstuk Economie Inflatie Sectorwerkstuk Economie Inflatie Sectorwerkstuk door een scholier 2560 woorden 7 januari 2007 6,3 70 keer beoordeeld Vak Economie De inflatie van Nederland en de Eurozone tussen 2000 en 2004. Inhoudsopgave:

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Het Taylor-Romer model

Hoofdstuk 2: Het Taylor-Romer model Hoofdstuk 2: Het Taylor-Romer model 1. Opbouw van de AV-lijn A. Relatie tussen reële bbp en rente Fragment: Belgische glansprestatie (Tijd, 31/12/2004) Bestedingen De consumptie van de gezinnen groeide

Nadere informatie

Innovatie, modernisering, goede scholing - een land levert dan goede kwaliteit. Afnemers; goede verhouding prijs en kwaliteit

Innovatie, modernisering, goede scholing - een land levert dan goede kwaliteit. Afnemers; goede verhouding prijs en kwaliteit Samenvatting door een scholier 1633 woorden 8 juni 2007 6,5 4 keer beoordeeld Vak Economie Economie Internationale Handel. Hoofdstuk 1 Nederland handelsland. Nederland afhankelijk van handel omdat het

Nadere informatie

Valutamarkt. De euro op koers. Havo Economie 2010-2011 VERS

Valutamarkt. De euro op koers. Havo Economie 2010-2011 VERS Valutamarkt De euro op koers Havo Economie 2010-2011 VERS 2 Hoofdstuk 1 : Inleiding Opdracht 1 a. Dirham b. Internet c. Duitsland - Ierland - Nederland - Griekenland - Finland - Luxemburg - Oostenrijk

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 havo 2000-I

Eindexamen economie 1 havo 2000-I Opgave 1 Meer mensen aan de slag Het terugdringen van de werkloosheid is in veel landen een belangrijke doelstelling van de overheid. Om dat doel te bereiken, streeft de overheid meestal naar groei van

Nadere informatie

Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase

Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase Toetsopgaven VWO bij de euro-editie van het Onderdeel Geld van Percent Economie voor de tweede fase Opgave 1 Sinds 1 juni 1998 maakt De Nederlandsche Bank (DNB) samen met de centrale banken van andere

Nadere informatie

http://www.economiepagina.com - Alle nuttige economielinks bij elkaar!

http://www.economiepagina.com - Alle nuttige economielinks bij elkaar! Opgave 1 Gulden (ƒ) wordt euro ( ) Geld is een (1) aanvaard ruilmiddel. De maatschappelijke geldhoeveelheid in Nederland bestaat uit munten, bankbiljetten en (2). De komende jaren worden de functies van

Nadere informatie

6,9. Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april keer beoordeeld. De euro

6,9. Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april keer beoordeeld. De euro Werkstuk door een scholier 1550 woorden 3 april 2002 6,9 53 keer beoordeeld Vak Economie De euro Sinds 1 januari 2001 betalen we met de Euro. De euro is de gemeenschappelijke munt voor de landen die lid

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Antwoorden Economie Handel

Antwoorden Economie Handel Antwoorden Economie Handel Antwoorden door een scholier 973 woorden 14 april 2004 4,8 61 keer beoordeeld Vak Economie Begrippen: Open Economie: Bijvoorbeeld: Nederland exporteert veel goederen en diensten

Nadere informatie

5,4. Betoog door een scholier 2858 woorden 6 december keer beoordeeld. Nederlands. Een opstel over de euro. Een nog hechter Europa

5,4. Betoog door een scholier 2858 woorden 6 december keer beoordeeld. Nederlands. Een opstel over de euro. Een nog hechter Europa Betoog door een scholier 2858 woorden 6 december 2001 5,4 49 keer beoordeeld Vak Nederlands Een opstel over de euro. Een nog hechter Europa Iedereen die naar het nieuws kijkt weet nu wel dat de euro in

Nadere informatie

Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel

Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel Samenvatting Economie Lesbrief Internationale handel Samenvatting door een scholier 1819 woorden 4 mei 2004 8,2 97 keer beoordeeld Vak Economie INTERNATIONALE HANDEL COMPLETE SAMENVATTING: H 1 T/M 3 Hoofdstuk

Nadere informatie

Domein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M)

Domein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M) 1) Geef de omschrijving van trendmatige groei. 2) Wat houdt conjunctuurgolf in? 3) Noem 5 conjunctuurindicatoren. 4) Leg uit waarom bij hoogconjunctuur de bedrijfswinsten zullen stijgen. 5) Leg uit waarom

Nadere informatie

Eindtermen VWO. Domein E. Wisselkoersen

Eindtermen VWO. Domein E. Wisselkoersen Eindterm VWO Domein E Wisselkoers Domein E Wisselkoers Eindterm 19: e valuta (van e bepaald land): De vraag naar e valuta wordt bepaald door: a) Export op de lopde reking (van de betalingsbalans) Het buitland

Nadere informatie

Eindexamen economie vwo II

Eindexamen economie vwo II Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 Zakelijk boeren 1 maximumscore 1 A, B, D, E, F, H Opmerking

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 8 en 9

Samenvatting Economie Hoofdstuk 8 en 9 Samenvatting Economie Hoofdstuk en 9 Samenvatting door een scholier 971 woorden 15 jaar geleden 5,5 31 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Hoofdstuk, uittreksel. Paragraaf 1. Tweederde

Nadere informatie

Loonkosten per product omhoog - Prijzen omhoog - Internationale concurrentiepositie omlaag

Loonkosten per product omhoog - Prijzen omhoog - Internationale concurrentiepositie omlaag Samenvatting Economie Europa Samenvatting door S. 1608 woorden 27 maart 2017 7,5 27 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1: Waar produceren Open economie - Een land handeld veel met het

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2001-II

Eindexamen economie 1 vwo 2001-II 4 Antwoordmodel Opgave Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. ja Uit de toelichting moet blijken dat de stijging

Nadere informatie

6, Het verband tussen de euro en de ecu De ecu. Werkstuk door een scholier 1684 woorden 7 december keer beoordeeld

6, Het verband tussen de euro en de ecu De ecu. Werkstuk door een scholier 1684 woorden 7 december keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1684 woorden 7 december 2001 6,3 18 keer beoordeeld Vak Economie De euro in de praktijk. Hoofdstuk 1: De euro. 1.1 Begrip. Sinds 1 januari 1999 hebben de deelnemers aan de Europese

Nadere informatie

De groei van de wereldeconomie wordt gemeten aan de hand van de groei van de nationale productie van alle landen in de wereld

De groei van de wereldeconomie wordt gemeten aan de hand van de groei van de nationale productie van alle landen in de wereld Samenvatting door een scholier 1909 woorden 17 april 2007 4,8 30 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Import: goederen uit het buitenland kopen Export: producten aan het buitenland verkopen Uitvoersaldo:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Waar produceren

Hoofdstuk 1: Waar produceren Hoofdstuk 1: Waar produceren Open economie - Een land handeld veel met het buitenland, importeert & exporteert veel Er is meer keuze aan goederen of diensten dan in een gesloten economie Concurrentiepositie

Nadere informatie

Begrippenlijst Economie Internationale Handel

Begrippenlijst Economie Internationale Handel Begrippenlijst Economie Internationale Handel Begrippenlijst door een scholier 1948 woorden 10 maart 2004 6,4 29 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1, Nederland Handelsland arbeidsproductiviteit De

Nadere informatie

Europa in crisis. George Gelauff. Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering

Europa in crisis. George Gelauff. Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering Europa in crisis George Gelauff Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering Opzet Baten en kosten van Europa Banken en overheden Muntunie en schulden Conclusie 2 Europa in crisis Europa veruit

Nadere informatie

7,4. Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december keer beoordeeld

7,4. Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december 2005 7,4 9 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie H5 Paragraaf 1 Geld = ongedifferentieerde koopkracht die door iedereen wordt geaccepteerd

Nadere informatie

Begrippenlijst Economie H10 geld en geldschepping

Begrippenlijst Economie H10 geld en geldschepping Begrippenlijst Economie H10 geld en geldschep Begrippenlijst door V. 902 woorden 8 juni 2013 3 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Kern van de economie Begrippenlijst economie hoofdstuk 10 10.1 geld

Nadere informatie

Centraal Planbureau 1 Europa in crisis

Centraal Planbureau 1 Europa in crisis 1 Europa in crisis Waarom dit boek? Vergelijkbaar met De Grote Recessie van 2 jaar geleden qua vorm en stijl qua beoogde doelgroep Euro-crisis ingrijpend voor ons dagelijkse leven / welvaart oplossing

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Bankzaken 1 maximumscore 1 Voorbeeld van een juiste verklaring: De inflatie van 1,6% is een gemiddelde waarin de

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 27 JUNI UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 27 JUNI UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 27 JUNI 2016 15.30 17.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie ALGEMENE ECONOMIE Maandag 27 juni 2016 B / 9 2016 NGO-ENS B / 9 Opgave 1 (20 punten)

Nadere informatie

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8 betalingsbalans Zweden behoort tot de EU maar (nog) niet tot de EMU. Dat maakt Zweden een leuk land voor opgaven over wisselkoersen, waarbij een vrij zwevende kroon overgaat naar een kroon met een vaste

Nadere informatie

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.

Te weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken. Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar

Nadere informatie

1. Lees de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp.

1. Lees de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp. Tekst lezen 1. Lees de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp. 2. Er staan een aantal moeilijke woorden in de tekst. Hieronder staat een rijtje.

Nadere informatie

Micronieveau: dat wil zeggen naar de productie van een bedrijf of het inkomen van een huishouden

Micronieveau: dat wil zeggen naar de productie van een bedrijf of het inkomen van een huishouden Samenvatting door een scholier 1037 woorden 19 augustus 2003 5,5 126 keer beoordeeld Vak Economie H1. Micronieveau: dat wil zeggen naar de productie van een bedrijf of het inkomen van een huishouden Macroniveau:

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie II

Eindexamen vwo economie II Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat de particuliere

Nadere informatie

Naslagwerk Economie van Duitsland. Hoofdstuk 8: Financiële stelsel. 8.1 Overzicht

Naslagwerk Economie van Duitsland. Hoofdstuk 8: Financiële stelsel. 8.1 Overzicht Naslagwerk Economie van Duitsland 8.1 Overzicht Het Duitse bankenstelsel is anders georganiseerd dan in de meeste andere landen. Naast een centrale bank, de Bundesbank, de reguliere zaken en retailbanken

Nadere informatie

Bijlage HAVO. economie. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-1022-a-17-1-b

Bijlage HAVO. economie. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-1022-a-17-1-b Bijlage HAVO 217 tijdvak 1 economie Bronnenboekje HA-22-a-17-1-b Opgave 1 verwachte kosten en opbrengsten per avond van La Mama 14 13 12 1 9 8 7 6 5 4 3 2 2 3 4 5 6 7 8 9 1 12 P GO = gemiddelde totale

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-I

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-I 4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juiste berekening

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 3, Economische Integratie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 3, Economische Integratie Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 3, Economische Integratie Samenvatting door een scholier 2379 woorden 23 maart 2004 5,4 20 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 3 Economische Integratie

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-I

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-I 4 Antwoordmodel Opgave 1 Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. 1 voorbeelden van juiste antwoorden: Een antwoord

Nadere informatie

Eindexamen economie havo I

Eindexamen economie havo I Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2005-I

Eindexamen economie 1-2 havo 2005-I 4 Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 8 per kg 1 Een voorbeeld van een juist antwoord

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Opgave 1 Hoe verdelen we de zorgkosten? 1 maximumscore 2 Stel het bbp op 100 en het totaal van de zorgkosten op 9 9 1,035 24 = 9 2,283328 = 20,55 1 100 1,0132 24 = 136,99 20,55 136,99 100% = 15% (en dat

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

2) sparen -> oppotten: chartaal of giraal geld op een betaalrekening. Direct kunnen gebruiken (=liquide). Geen rendement

2) sparen -> oppotten: chartaal of giraal geld op een betaalrekening. Direct kunnen gebruiken (=liquide). Geen rendement Samenvatting door C. 1209 woorden 29 mei 2016 7,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting Economie Monetaire Zaken H.1 Geld * Geld -> Chartaal (munten en bankbiljetten) + Giraal (geld

Nadere informatie

Michiel Verbeek, januari 2013

Michiel Verbeek, januari 2013 Michiel Verbeek, januari 2013 1 2 Eens of oneens? De bankiers zijn schuldig aan de kredietcrisis. De huidige economische crisis is het gevolg van de kredietcrisis van 2008. Als een beurshandelaar voor

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECOMONIE MAANDAG 2 MAART UUR 13:00 UUR. Belangrijke informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECOMONIE MAANDAG 2 MAART UUR 13:00 UUR. Belangrijke informatie SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECOMONIE MAANDAG 2 MAART 2015 11.30 UUR 13:00 UUR Belangrijke informatie SPD Bedrijfsadministratie Algemene ecomonie Maandag 2 maart 2015 B / 9 2015 Stichting

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen Samenvatting door een scholier 1329 woorden 12 maart 2004 7,8 37 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting economie Inkomen hoofdstuk 1: Inkomen in natura:

Nadere informatie

Examen HAVO en VHBO. Economie 1,2 oude en nieuwe stijl

Examen HAVO en VHBO. Economie 1,2 oude en nieuwe stijl Economie 1,2 oude en nieuwe stijl Examen HAVO en VHBO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 2 VHBO Tijdvak 3 Woensdag 21 juni 13.30 16.30 uur 20 00 Dit

Nadere informatie

UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2002-I VAK: ECONOMIE 1,2

UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2002-I VAK: ECONOMIE 1,2 TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2002-I VAK: ECONOMIE 1,2 NIVEAU: EXAMEN: HAVO 2001-II De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen

Nadere informatie

Eindexamen economie vwo I

Eindexamen economie vwo I Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave maximumscore 2 Door de vermindering van

Nadere informatie

Antwoorden Lesbrief Waar voor je geld

Antwoorden Lesbrief Waar voor je geld Antwoorden Lesbrief Waar voor je geld Deze lesbrief (derde druk, 2015) is een uitgave van De Nederlandse Bank en tot stand gekomen met medewerking van Gerrit Gorter en Han van Spanje (VECON). 1. Prijzen

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 6: Geld en geldtheorie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 6: Geld en geldtheorie Samenvatting Economie Hoofdstuk 6: Geld en g Samenvatting door een scholier 1227 woorden 13 februari 2005 6,9 25 keer beoordeeld Vak Methode Economie Kern van de economie Hoofdstuk 6: Geld en g 6.1: De

Nadere informatie

Eindexamen economie havo II

Eindexamen economie havo II Opgave 1 Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. 1 Voorbeeld van een juist antwoord: Een antwoord waaruit blijkt dat

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie 2014-I

Eindexamen vwo economie 2014-I Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor

Nadere informatie

6,7. Samenvatting door een scholier 2242 woorden 16 november keer beoordeeld. Economie - Percent

6,7. Samenvatting door een scholier 2242 woorden 16 november keer beoordeeld. Economie - Percent Samenvatting door een scholier 2242 woorden 16 november 2010 6,7 3 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie - Percent H.11 moderne productie wordt gekenmerkt door arbeidsverdeling/specialisatie.

Nadere informatie

= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land.

= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. 1 De wisselmarkt 1.1 Begrip Wisselkoers = de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. bv: prijs van 1 USD = 0,7

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-II

Eindexamen economie 1-2 vwo 2003-II 4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juist antwoord

Nadere informatie

MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD

MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD pdf18 MACRO-VRAAG EN MACRO-AANBOD De macro-vraaglijn of geaggregeerde vraaglijn geeft het verband weer tussen het algemeen prijspeil en de gevraagde hoeveelheid binnenlands product. De macro-vraaglijn

Nadere informatie

Eindexamen economie pilot havo 2009 - I

Eindexamen economie pilot havo 2009 - I Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 ja Een voorbeeld van een juiste

Nadere informatie

Praktische opdracht Economie De kredietcrisis en verder

Praktische opdracht Economie De kredietcrisis en verder Praktische opdracht Economie De kredietcrisis en verder Praktische-opdracht door 1859 woorden 2 juni 2014 5 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Opdracht 1: D. E. Met de term economische groei wordt

Nadere informatie

Eindexamen vwo economie 2013-I

Eindexamen vwo economie 2013-I Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-II

Eindexamen economie 1-2 havo 2000-II Opgave 1 Uit een krant: Uitzendbranche blijft groeien Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de uitzendbranche in het eerste kwartaal van 1998 flink is gegroeid. In vergelijking

Nadere informatie

5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld

5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober 2002 5,2 13 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 1.Het ontstaan van de Europese Unie Op 18 april 1951 werd de eerste stap gezet richting een

Nadere informatie

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100 Samenvatting door een scholier 1391 woorden 3 juni 2005 7 34 keer beoordeeld Vak Economie Economie de arbeidsmarkt hoofdstuk 4 en 5 Hoofdstuk 4 4.1 Werkgelegenheid in Nederland Alleen een opdracht 4.2

Nadere informatie

6,4. Samenvatting door een scholier 1622 woorden 13 april keer beoordeeld. Praktische economie

6,4. Samenvatting door een scholier 1622 woorden 13 april keer beoordeeld. Praktische economie Samenvatting door een scholier 1622 woorden 13 april 2004 6,4 26 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie MODULE 5 Hoofdstuk 1 Par. 1 Door de waarde van de in-en uitvoer te delen door het

Nadere informatie

Eindexamen economie havo II

Eindexamen economie havo II Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 minder Uit de toelichting moet

Nadere informatie

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Module 8 havo 5 Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. laagconjunctuur Reëel binnenlands product groeit

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale Handel

Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting door een scholier 2653 woorden 21 januari 2002 7 392 keer beoordeeld Vak Economie Internationale handel Hoofdstuk 1 Nederland Handelsland Er is

Nadere informatie

Samenvatting Economie Internationale Handel

Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting Economie Internationale Handel Samenvatting door een scholier 2095 woorden 11 jaar geleden 6,5 17 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting economie Internationale Handel Hoofdstuk 1 Nederland

Nadere informatie

Onderzoek gunstige prijsligging.

Onderzoek gunstige prijsligging. Onderzoek gunstige prijsligging. BMW 3 Serie Model 320D. 22 Eu-Lidstaten. Jordy Reijers Marketing/Onderzoek P van. Prijs 1 Inhoud Opgave Onderzoek informatie over Eu landen Welke landen hanteren de euro?

Nadere informatie

Hoofdstuk 24 Valutamarkt

Hoofdstuk 24 Valutamarkt Hoofdstuk 24 Valutamarkt Open vragen 24.1 Een valutahandelaar van een bank die in dollars handelt, krijgt op een gegeven moment de volgende gegevens op zijn beeldscherm (we gaan ervan uit dat het verschil

Nadere informatie

6,4. De economische voordelen van de Euro. Werkstuk door een scholier 2938 woorden 19 januari keer beoordeeld.

6,4. De economische voordelen van de Euro. Werkstuk door een scholier 2938 woorden 19 januari keer beoordeeld. Werkstuk door een scholier 2938 woorden 19 januari 2002 6,4 130 keer beoordeeld Vak Economie Inhoudsopgave Onderwerp Titelpagina Inhoudsopgave Inleiding Wat zijn de voordelen van de Euro? Wat zijn de nadelen

Nadere informatie

Eindexamen economie 1-2 vwo 2002-II

Eindexamen economie 1-2 vwo 2002-II 4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 0,15 Een voorbeeld van een juiste verklaring

Nadere informatie

Groep Wegingsfactor Prijsverandering Partieel prijsindexcijfer Woning 40% +10% 110 Voeding 30% -10% 90 Kleding 20% +20% 120 Diversen 10% +15% 115

Groep Wegingsfactor Prijsverandering Partieel prijsindexcijfer Woning 40% +10% 110 Voeding 30% -10% 90 Kleding 20% +20% 120 Diversen 10% +15% 115 Samenvatting door M. 1480 woorden 6 januari 2014 7,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Tijd is geld De ECB leent geld uit aan de banken. Ze rekenen daar reporente voor. Banken

Nadere informatie

Hoe is de EU tot stand gekomen?

Hoe is de EU tot stand gekomen? Verslag door? 2035 woorden 4 februari 2018 10 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoe is de EU tot stand gekomen? de geschiedenis de EU is tegenwoordig niet meer weg te denken van politieke tot economische

Nadere informatie

Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3

Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting Economie Inkomen Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 1203 woorden 17 januari 2005 6,1 90 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting economie lesbrief: inkomen. Hoofdstuk 1: de

Nadere informatie