Samenvatting Aardrijkskunde Landbouw in Europa

Transcriptie

1 Samenvatting Aardrijkskunde Landbouw in Europa Samenvatting door een scholier 1649 woorden 21 september ,3 14 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Landbouw in Europa 1.1 De hakken in het zand Reconstructiegebieden = Gebieden die opnieuw worden ingericht. Niet- grondgebonden = Niet gebonden aan de grondsoort. Akkers = essen, engen of enken. De veehouderij zorgt voor vlees, melk, wol en huiden. Vrijhandel = Handel zonder handelsbelemmeringen en zonder overheidssteun van bedrijven. Intensiveren = Het investeren van meer geld en tijd per hectare met het doel de opbrengsten te verhogen. Ruilverkaveling = Deze vorm van herinrichting omvat het samenvoegen van kleine, verspreid liggende percelen, verplaatsing van boerderijen, verbetering van de infrastructuur en het rechttrekken van beken. Specialisatie = Het binnen een bedrijf of regio steeds meer toeleggen op een activiteit of een beperkt aantal activiteiten, waarbij overige bezigheden worden afgestoten. 1.2 Euroboeren in de kou Concurrentie = Alle activiteiten die erop gericht zijn om op dezelfde afzetmarkt het marktaandeel vergroten ten koste van ondernemers die op dezelfde markt actief zijn. Protectie = Het afschermen van buitenlandse concurrentie door het invoeren van invoerrechten. Subsidies = Het door de overheid toekennen van financiële steun aan een bedrijf, instelling of organisatie. Productsubsidie = Het verlenen van financiële steun door de overheid aan bedrijven met het doel om de omvang van de productie te bevorderen en/of het inkomen van producenten te ondersteunen. Productiekosten = Kosten die samenhangen met de inzet van productiefactoren (natuur, arbeid, kapitaal) in het productieproces. Schaalvergroting = Meer produceren op grotere bedrijven en inzet van meer kapitaal. Schaalvergroting leidt ertoe dat de kosten per eenheid product gemiddeld dalen. GLB = Gemeenschappelijk Landbouw Beleid Dumping = Producten die onder de kostprijs worden verkocht. WTO = World Trade Organisation, Verdragsorganisatie die je kunt zien als een internationale vergadertafel waaraan de lidstaten onderling afspraken maken om de wereldhandel te reguleren. De organisatie wil de handelsbelemmeringen verwijderen (de bemoeienis van de overheid) en doet bindende afspraken in handelsconflicten tussen landen. Landschappelijke kwaliteit = De waarde die aan een gebied wordt toegekend op basis van de natuurlijke Pagina 1 van 5

2 en cultuurhistorische kenmerken. Quotum = Een vastgestelde hoeveelheid landbouwproducten die geproduceerd mag worden. Inkomenssubsidies = Het verlenen van financiële steun door de overheid aan bedrijven of personen, wanneer deze zelf niet instaat zijn om voldoende inkomen te verwerven. Verduurzaming = Het gaan gebruiken van het landschap op een manier dat de leefkwaliteit ervan ook voor toekomstige generaties is gewaarborgd. Actoren = Alle personen, organisaties en instellingen die invloed hebben op het verloop van bepaalde processen. In de landbouw zijn dat o.a. boeren, consumenten, grootwinkelbedrijven en overheden. 1.3 Gedaanteverandering van cultuurlandschappen Zandlandschap: Grote afwisseling van grotere en kleinere akkers, weilanden, bossen en heide. De bevolking woont over het algemeen in esdorpen. Bocagelandschap: Door de vele heggen, muurtjes en houtwallen en kleine percelen een gesloten landschap. Het bodemgebruik is erg gevarieerd. De bewoning is sterk verspreid. Noord-Frans cultuurlandschap: Een open landschap met uitgestrekt akkers. Zichtbare perceelscheidingen, zoals sloten, bomenrijen of heffen, ontbreken. De landbouwbedrijven zijn zeer groot. Polderlandschap: Polderlandschappen en delta s zijn van oorsprong moerassige of drassige gebieden die later ontwaterd en bedijkt zijn. Vaak zijn dit grootschalige landschappen. Het bodemgebruik hangt af van de vochtigheid. Mediterrane landbouw: In een mediterraan cultuurlandschap komen naast akkers met graanteelt ook wijnbouw en olijfboomgaarden voor. Huerta: Betekend Tuin, dit wijst op een intensief bodemgebruik. Huerta s zijn altijd bevloeid. Montadelandschap :Combinatie van olijfbomen, kurkeiken en schapenhouderij. De coltura promiscua = Letterlijk: gemengde teelt combineert akkers met druivenranken. Europees middelgebergte :Landbouwers in dunbevolkte middelgebergten en in Noord-Scandinavië hebben het economisch steeds moeilijker. Bedrijfsbeëindiging = Het definitief stopzetten van een op de productie gerichte organisatie. Kansen en bedreigingen rond de grote steden - Economische kansen - Concurrentie om de ruimte (hoge grondprijzen) 1.4 Van bergboer tot tuinder Nederland Oostenrijk ½ oppervlakte landbouw ½ oppervlakte landbouw Intensiever bodemgebruik Minder intensief bodemgebruik Weinig wijnbouw Veel wijnbouw Landbouw BBP 2% Landbouw BBP 2% 1.5 De kille wind van de wereldmarkt in Oostenrijk en Nederland Diversificatie = het toenemen van het aantal soorten producten op landbouwbedrijven. 2 Verder kijken dan de Costa s 2.1 Kennismaken met het Middellandse Zeegebied Saliniteit = het zoutgehalte en de watertemperatuur. Pagina 2 van 5

3 Horizontale stromingen Ontstaan doordat de hete zomers ervoor zorgen dat de watertemperatuur van de Middellandse Zee ongeveer 5 graden hoger is dan in open wateren op dezelfde breedte. Verticale stromingen Ontstaan door de toename van het zoutgehalte van het zeewater. Hierdoor wordt het water zwaarder (Grotere dichtheid) en zakt naar beneden. Zoeter (en dus lichter) water neemt daarbij de plaats in van het zoute water. Mediterrane vegetatie = Plantengroei die kenmerkend is voor het klimaat zoals dat in het Middellandse Zeegebied voorkomt. De natuurlijke vegetatie in het Middellandse Zeegebied bestaat uit drie groepen plantensoorten: - Het loofbos (Verliest het blad niet gedurende de droge periode. Kenmerkt zich door lange wortels en kleine leerachtige bladeren) - Bladverliezende struiken ( In het voorjaar rijkelijk bloeiend, s winters in rusttoestand) - Maquis ( Manshoge, doornachtige struikgewas) Mediterrane landbouw = Landbouw die aangepast is aan het Middellandse Zeeklimaat en vooral uit akkerbouw bestaat. De akkerbouw komt in drie vormen voor: - Droge akkerbouw - De boom en struikencultuur - Druiven Irrigatielandbouw = Landbouw die plaats vindt door kunstmatig water op de akkers te brengen. Transhumance = Herders volgen jaarlijks een vaste route. 2.2 Het Middellandse Zeeklimaat CS-Klimaat = Mediterraan klimaat, warme droge zomers en de gematigde, neerslagrijke winters. Subtropische landschapszone = Gordel rond de aarde die de grens vormt tussen de gematigde zone en de tropische zone, tussen de 20e en 40e breedtegraad. Mediterraan klimaat = klimaat dat zich kenmerkt door hete en droge zomers en zachte, neerslagrijke winters (cs-klimaat) Minimum Lagedrukgebied Meestal nat Maximum Hogedrukgebied Droog Inter-tropische convergentiezone (ITC) = Zone met tropisch minima. Azoren-Hoog = Hoge drukgebied in de Atlantische oceaan. Mediterrane fronten = Ontstaan door botsing van koude lucht met de vochtige warme lucht. De meeste winden ontstaan in de winter en het voorjaar omdat er dan de grootste drukverschillen zijn tussen water en land. Sirocco = Hete woestijnwinden, ontstaan wanneer lagedrukgebieden in het gebied van de Middellandse Zee naar het oosten trekken en vanuit het zuiden hete en droge lucht aanzuigen. Mistral = Een zeer krachtige noorden- tot noordwesten wind die vaak waait in het dal van de Rhône in Zuid-Frankrijk. Bora = Komt voor bij de Kroatische kust. Na een stuwing achter de bergketens valt hij plotseling over de bergpassen als een koude wind naar zee. Dit wordt een valwind genoemd. 2.3 Grondgebruik Neerslagintensiteit = De hoeveelheid neerslag die per uur of dag valt. Neerslagvariabiliteit = Veranderlijkheid van de neerslag over een langere periode. Pagina 3 van 5

4 Waterbalans = De verhouding tussen het water dat in een bepaald gebied komt door bijvoorbeeld neerslag en het water dat verdwijnt door verdamping of doordat het opgeslagen wordt in bijvoorbeeld een meer. Uitgedroogde bodems zorgen voor een verdere stijging van de temperatuur. Verdamping kost warmte en zolang er nog voldoende vocht in de bodem zit, gaat de opwarming minder snel door de verdamping. Aquifers = (fossiele) watervoorraden, ontstaan doordat het water vele duizenden jaren geleden naar deze plekken diep in de ondergrond stroomden. 3 Op de grens van continenten 3.1 Actieve aarde Magma = Hete, vloeibare gesteentemassa die tot in de aardkost is doorgedrongen. Lava = Wel of niet gestold magma dat over het aardoppervlak is uitgevloeid. Sedimentatie = Verschijnsel dat los materiaal na transport door wind, water of ijs op het aardoppervlak terecht komt. Convergente plaatgrens = Grens tussen twee aardplaten die naar elkaar toe bewegen. Alpiene plooiingsfase = Periode krijttertiair waarin de Pyreneeën, de Karpaten en de Alpen zijn ontstaan door plooiing van de aardkorst. Subductie = Het proces waarbij de Afrikaanse plaat onder de Europese plaat duikt. Subductiezone = Gebied waar een plaat onder een andere plaat duikt. Anatolische breuk = De Noordelijke breuk loopt dicht langs de kust van de zwarte zee. De Zuidelijke breuk loopt Zuid westwaarts verdwijnt aan de kust van Sicilië in zee. Lava is uitgestroomde magma Explosief vulkaantype = Soort vulkaan die zeer krachtige uitbarsting veroorzaakt. Stratovulkaan =Vulkaantype waarbij de kegel is opgebouwd uit afwisselend as la gen en lavalagen. Caldera = Een zeer grote inzinking in een vulkaan krater, ontstaan door het instorten van het dak van een leeggelopen magmakamer. Basalt = Donker, fijnkorrelig stollingsgesteente dat na vulkanische uitbarstingen als uitvloeiinggesteente aan de oppervlakte komt. Tuf/ tufsteen = Een afzetting die ontstaat door het samendrukken en aaneenklitten van vulkanisch as dat in een pyroklastische stroom werd meegenomen. 3.2 Een kwetsbaar ecosysteem Geomorfolie = De wetenschap die zich bezig houdt met het beschrijven en verklaren van de landschapsvormen. Landdegradatie = Het verlies van biologische en economische productiecapaciteit van landbouwgrond. Verwoestijning = De verarming van vruchtbare bodems in gebieden met een droog klimaat. Afspoeling = Het naar beneden spoelen van de bovenste grondlaag van de bodem door stromend water. Aardverschuiving = Als het gesteente en fijner verweringsmateriaal van de helling naar beneden glijdt. Verzilting = Toename van het zoutgehalte van de bodem of van het grond of oppervlakte water. Erosie = De schurende werking van wind, water en ijs. Geulerosie = Een vorm van erosie waarbij het afspoelende water steeds diepere geulen in de helling slijt. Versnelde bodemerosie = Het verdwijnen van de voor plantengroei belangrijke verweringslaag, als gevolg van menselijke activiteiten, sneller dan wanneer dit onder invloed van alleen natuur zou plaatsvinden. Pagina 4 van 5

5 Duurzaam gebruik = De natuur wordt wel gebruikt, maar dat de mate van aantasting zodanig is dat ze de kans krijgt zich te herstellen. Pagina 5 van 5