Heen-en-Weer-Wolven. Petteflet

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Heen-en-Weer-Wolven. Petteflet"

Transcriptie

1 jaargang 1 nummer 2 Op vrijdag 27 november zijn alle bootontwerpen aan de Pieten overgedragen. De Pieten waren onder de indruk van het inzicht en de creativiteit van de kinderen en hebben plechtig beloofd om alle ontwerpen aan de Ontwerppiet te geven. Torteltuin De Torteltuin maakte een bouwtekening en prijsde deze aan bij de Pieten middels onderstaand gedicht: Beste Piet, Wij hopen dat u iets in onze boot ziet Het is een hele veilige boot Jullie vallen dan niet meer in de sloot Met een motor, peddels en het zeil Bent u overal heel snel Met boeien aan boord Heeft u een goede boot gescoord Deze boot kan nooit meer lek Ook voor de cadeautjes is er plek En een dak boven jullie hoofd Want wij hebben een droge boot beloofd

2 De Heen-en-Weer-Wolven bouwden een heuse discoboot. Pieten doen tenslotte wat ze niet laten kunnen en de kinderen waren er niet van overtuigd dat de Pieten na hun gestrande boottocht door het dansen op de boot hun lesje geleerd hebben. Daarom een felgekleurde discoboot waarop gedanst en gesprongen mag en kan worden. Heen-en-Weer-Wolven Stampertjes De Stampertjes gingen met flesjes, touw en plastic in de weer. Het resultaat mag er zijn: een degelijk en weersbestendig vlot. Het vlot heeft een extra groot zeil, zodat Sint en de Pieten ook extra snel naar Nederland kunnen komen. Het vlot is uitgeprobeerd in een poppenbad en bleek niet alleen te kunnen drijven, maar ook echt te kunnen varen! Daar moesten de Stampertjes wel héél hard voor in het zeil blazen. De Petteflet heeft een boot ontworpen met genoeg kamers voor alle Pieten. Ook aan Amerigo is gedacht. Hij kreeg zijn eigen luxueuze stal aan de voorzijde van het schip. De ruimte in de romp van het schip reserveerde zij voor wat misschien wel het belangrijkste is; de pakjes! Petteflet

3 Dollies De Dollies gebruikten de surfplank van juf Richelle als basis voor hun boot. Daarmee was hun boot de grootste van de 12 aangeleverde boten. Er is in kleine groepjes aan de boot gewerkt. Daarbij was goed overleg een vereiste. Dat de Dollies dit kunnen blijkt wel uit het uiteindelijke resultaat: een prachtig versierde boot, vol pakjes en vrolijk gekleurde vlaggetjes. In het Torenkamertje kozen de kinderen voor een boot van Clics. Er werd hard aan gewerkt. En gaandeweg ontstond er een kleurrijke boot met maar liefst twee masten. De boot heeft geen motor of andere mechanische aandrijving. De Pieten zullen dus wel moeten roeien. Maar aangezien de Pieten hier met een rubberen roeiboot aankwamen, zal het wel goed zitten met hun roeitalent. Torenkamertje Hasselbramen De Hasselbramen maakten een gedetailleerde bouwtekening van hun boot. De boot heeft een ijzeren frame, welke met hout is afgekleed. Op het bovendek is een zwembad met duikplank aanwezig. Na het harde werken in Nederland kunnen de Sint en zijn Pieten dus heerlijk bijkomen en een verfrissende duik nemen. De kosten van de boot bedragen 20050,75 maar dat is dan wel direct inclusief de garantie. Een koopje!

4 De Krullevaar maakte niet één, maar twee boten; een boot van K nex en een papieren boot. De K nexboot heeft meerdere motoren die de boot aandrijven. Een snelle boot dus! De papieren boot bestaat uit vier kleine bootjes die als treinwagonnetjes aan elkaar gekoppeld zijn. Het idee hierachter is dat wanneer de voorste boot zinkt de Pieten snel over kunnen springen op de volgende boot. Slim bedacht, Krullevaar! Krullevaar Flattekat In de Flattekat waren de kinderen het snel eens over het materiaal van de boot; hout! Hout blijft immers goed drijven. En dus gingen ze aan de slag met ijsstokjes, knijpers en héél veel lijm. Het ontwerp werd een smalle boot, met een spitse voorkant, zodat Sint en zijn Pieten extra snel naar Nederland kunnen varen. Aan bakboord werd een groot anker gemonteerd, zodat de boot eenmaal in Nederland goed blijft liggen. De boot kreeg een extra groot dek, zodat er extra veel Pieten mee kunnen. En door de grote vlag is deze boot al vanaf grote afstand te herkennen.

5 De Zaza s bouwden een robuuste, op stoom aangedreven boot. Door steenkolen te verhitten ontstaat er vuur. Dit vuur verwarmd het water en het hete water zorgt voor stoom. De stoom gaat via een grote buis naar de stoommachine. De stoommachine zet een grote schroef in werking. Het resultaat; een grote rookpluim en een varende boot! Zaza s Apeketting De Apeketting maakte een boot van Kapla. Een stevige constructie, die ook nog eens 100% waterdicht is. Het schip heeft een groot dek en in de romp van het schip zijn allemaal kamertjes gemaakt. Genoeg plek op deze boot! Sint, Piet en Amerigo hebben hem al even uitgetest en een proefvaartje gemaakt. In het Kraanwagentje zijn ontzettend veel boten gemaakt. De kinderen gingen aan de slag met blokken, Clics, K nex, papier en scharen En zelfs in de zandtafel werd een mooie boot gemaakt! De boot hiernaast is de boot die zij met blokken in de bouwhoek bouwden. Een reusachtig schip met genoeg plek voor iedereen! Kraanwagentje

6 Sintpuzzel (bron: Hier is Sinterklaas geboren en begraven 7. Hier gooien de Pieten hun cadeautjes door 9. Deze koekjes worden gemaakt van speculaaskruiden: s Dit snoepgoed is gemaakt van suiker + amandelen : m Myra ligt in het land T De vader van Sinterklaas was een rijke k De helper van Sinterklaas (aan elkaar) 4. In deze maand komt Sinterklaas 6. Piet heeft bij zich: een zak + r Het paard van Sinterklaas is een s...

De vele Pieten hebben allemaal een taak zoals schoonmaken en koken. En natuurlijk zorgen voor Amerigo. Hij heeft een speciale stal aan boord.

De vele Pieten hebben allemaal een taak zoals schoonmaken en koken. En natuurlijk zorgen voor Amerigo. Hij heeft een speciale stal aan boord. Eindelijk is het weer zover, de stoomboot van Sinterklaas is onderweg naar Nederland. De boot was goed nagekeken of hij helemaal in orde was. De stoompijp was nog een keer goed schoongemaakt. Alle pakjes,

Nadere informatie

Ahoy! Mijn naam is Moos Matroos. Aan boord steek ik graag mijn handen uit de mouwen én maak ik veel plezier. Wil je ook aan de slag als matroos?

Ahoy! Mijn naam is Moos Matroos. Aan boord steek ik graag mijn handen uit de mouwen én maak ik veel plezier. Wil je ook aan de slag als matroos? ---- Samen varen, samen doen----------- Laatst was mijn kleinzoon voor de eerste keer aan boord van mijn motorboot, een jochie van net anderhalf jaar. Het eerste wat hij deed, was draaien aan het stuurwiel.

Nadere informatie

cluster 1 de reis, de aankomst vertrekken vanuit Spanje het kasteel, het paleis op reis gaan naar Nederland

cluster 1 de reis, de aankomst vertrekken vanuit Spanje het kasteel, het paleis op reis gaan naar Nederland -2 de (land)kaart cluster 1 de reis, de aankomst vertrekken vanuit Spanje het kasteel, het paleis op reis gaan naar Nederland de kalender, december de (stoom)boot vaart op zee de golf, de golven de schoorsteen,

Nadere informatie

GAAT ER OP UIT. Balder

GAAT ER OP UIT. Balder Balder GAAT ER OP UIT H et was die ene nacht van het jaar dat de tijd stil lijkt te staan voor het merendeel van de mensen, maar voor EEN persoon ging die nog altijd veel te snel. Er was nooit genoeg tijd

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: piraten

Auditieve oefeningen bij het thema: piraten Auditieve oefeningen bij het thema: piraten Boek van de week: 1; Woeste Willem 2; Bij de piraten 3; Piraten; informatieboek 4; Aadje Piraatje Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat

Nadere informatie

Vergietpiet & Kwebbelpiet

Vergietpiet & Kwebbelpiet Vergietpiet & Kwebbelpiet Een onvergetelijke Sinterklaasviering Opzet van de show Vergietpiet en Kwebbelpiet brengen een fantastische meeleeftheater voorstelling waarbij ze al snel in de grootste problemen

Nadere informatie

Tekst lezen. Week 47 18 november 2013 opdrachten niveau A

Tekst lezen. Week 47 18 november 2013 opdrachten niveau A Tekst lezen Lees de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp. 1. In regel 9-10 staat: Kleinere bootjes een pieten in kano s begeleidden de stoomboot.

Nadere informatie

t Toetertje OBS De Schoener

t Toetertje OBS De Schoener nieuwsbrief 22 e jaargang, nr.15 05-12-2014 t Toetertje OBS De Schoener Sinterklaas op bezoek Wat hebben we allemaal genoten van het bezoek van Sinterklaas en zijn Pieten. Sinterklaas kwam landde met de

Nadere informatie

Workshop BSO Rakker-Pret.

Workshop BSO Rakker-Pret. Workshop BSO Rakker-Pret. Workshop-programma Toneel Vissen Boskunstwerk Kerstmobiel Experimenten uitvoeren Kleien Overzicht workshops Kalender 2013 Weerkalender Poppenkastpop sint of Piet Bootjes wedstrijd

Nadere informatie

Vragen voor Sint. met werkblad, puzzels en filmpjes. groep 5/6

Vragen voor Sint. met werkblad, puzzels en filmpjes. groep 5/6 Vragen voor Sint met werkblad, puzzels en filmpjes groep 5/6 inhoud Inleiding 3 1. Zeven vragen voor Sint 4 2. Werkblad 12 3. Zoek de 10 verschillen 13 4. Sintpuzzel 14 5. Superwoordzoeker 15 inleiding

Nadere informatie

weekinfo Datum: maandag 5 december 2016

weekinfo Datum: maandag 5 december 2016 weekinfo Datum: maandag 5 december 2016 Bijbelverhalen voor de komende week: Gabriël bij Zacharias, Lucas 1:5-25 Gabriël bij Maria, Lucas 1:26-38 Agenda: 5 december Sint op school, groep 1 tot en met 4

Nadere informatie

Sinterklaas gedichten, gemaakt door groep 5a

Sinterklaas gedichten, gemaakt door groep 5a Sinterklaas gedichten, gemaakt door groep 5a Sinterklaas is er weer! Jawel mevrouw, jawel meneer. De kinderen zijn al snel gaan dichten, en moesten dus veel werk verrichten. Het dichten ging niet altijd

Nadere informatie

Les 5: Voorrangsregels Watersportvereniging Monnickendam

Les 5: Voorrangsregels Watersportvereniging Monnickendam Les 5: Voorrangsregels Watersportvereniging Monnickendam Binnenvaartpolitieregelement (BPR) REGELEMENT TER VOORKOMING VAN AANVARING OF AANDRIJVING OP DE OPENBARE WATEREN Net als op straat zijn er ook op

Nadere informatie

De Sint op bezoek! De voorbereiding...

De Sint op bezoek! De voorbereiding... De voorbereiding... De Sint op bezoek! Twee weken voor het 6 december was, hebben we een lied geleerd van meester Hans en juf Ann. Dat lied ging over Sinterklaas. Er kwam in dat hij geen cadeautjes krijgt

Nadere informatie

Zeehelden. Plan d-/ Andreas Denk Kunstmenu groep 7 / 8

Zeehelden. Plan d-/ Andreas Denk Kunstmenu groep 7 / 8 Zeehelden Plan d-/ Andreas Denk Kunstmenu 2015 2016 groep 7 / 8 Lesbrief voor leerkrachten Inhoudsopgave Algemene informatie... 3 Opdracht 1: Zeeroutes blazen... 4 Opdracht 2: Flessenpost... 4 Opdracht

Nadere informatie

Sint, mag ik u iets vragen?

Sint, mag ik u iets vragen? Sint, mag ik u iets vragen? inhoud Inleiding 3 1. Waar komt Sinterklaas vandaan? 4 2. Waarom vieren we pakjesavond op 5 5 december? 3. Waarom stopt Sint iets in je schoen? 6 4. Kwam Sinterklaas vroeger

Nadere informatie

Oh, kom er eens kijken! Een practicum rondom Sinterklaas

Oh, kom er eens kijken! Een practicum rondom Sinterklaas Oh, kom er eens kijken! Een rondom Materialenlijst: De zoolafdruk Plastic om op de tafel / grond te leggen Een plak natuurklein (op een ondergrond) ter grootte van schoenmaat Een klei-roller + Een plantenspuit

Nadere informatie

Sinterklaas knutselen

Sinterklaas knutselen Sinterklaas knutselen Stoomboot Materiaal: een melkpak, gekleurd karton en papier, evt. watten, keukenrol en verf. Leg het melkpak op z'n kant en pak twee stroken en niet die aan beide kanten aan elkaar.

Nadere informatie

een harpoenier. Dan moeten jullie samen in één bed slapen.

een harpoenier. Dan moeten jullie samen in één bed slapen. In de herberg Ik heet Ismaël. Mijn geld is bijna op. En ik ben het leven op het land zat. Daarom wil ik gaan varen. Op een walvisvaarder, een schip dat op walvissen jaagt. Want ik ben erg nieuwsgierig

Nadere informatie

Kinder- en poppentheater PROPOP Steenweg op Oosthoven 114 2300 Turnhout tel 014/42.33.22 fax 014/42.43.55 email info@propop.be website www.propop.

Kinder- en poppentheater PROPOP Steenweg op Oosthoven 114 2300 Turnhout tel 014/42.33.22 fax 014/42.43.55 email info@propop.be website www.propop. LESMAP BIJ DE VOORSTELLING Kinder- en poppentheater PROPOP Steenweg op Oosthoven 114 2300 Turnhout tel 014/42.33.22 fax 014/42.43.55 email info@propop.be website www.propop.be ZIE GINDS ZINKT DE STOOMBOOT

Nadere informatie

ligt. Druppelen: als ergens druppels vanaf vallen. Je haar druppelt bijvoorbeeld als je net uit het zwembad komt. Gieten: heel hard regenen.

ligt. Druppelen: als ergens druppels vanaf vallen. Je haar druppelt bijvoorbeeld als je net uit het zwembad komt. Gieten: heel hard regenen. Woordenschat blok 8 gr 4 Les:1 De regendruppel: een bolletje water dat uit de lucht naar beneden valt. Drassig: een grasveld is drassig als het erg nat wordt, waardoor het modderig wordt. Droog: als ergens

Nadere informatie

21 e jaargang april 2012 No129.

21 e jaargang april 2012 No129. 21 e jaargang april 2012 No129. VAN DE REDACTIE Dankzij een drietal leden kunnen we weer een blad uitgeven. Zij namen de moeite om een stukje te schrijven. Wij hopen dat de overige leden ook eens in de

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

Mijn naam is:! Mijn Pietennaam is:

Mijn naam is:! Mijn Pietennaam is: Mijn naam is: Mijn Pietennaam is: Dit boekje is gemaakt door Bas Wesseling, leerkracht op RKBS Klippeholm en docent aan PABO INHolland, i.s.m Bazar Media. Inhoudsopgave Vak Onderwerp Bladzijde Rekenen

Nadere informatie

Weeknieuws week 49. Peutercollege weetjes

Weeknieuws week 49. Peutercollege weetjes Weeknieuws week 49 Peutercollege weetjes - In de kerstvakantie zijn alle locaties van het Peutercollege weer geopend, behalve op Eerste kerstdag 25 december en op 1 januari. U kunt uw kind brengen om 0900

Nadere informatie

Nieuws. 6 december 2018 Jaargang 21 nummer 9. Agenda. Hij komt, Hij komt

Nieuws. 6 december 2018 Jaargang 21 nummer 9. Agenda. Hij komt, Hij komt 6 december 2018 Jaargang 21 nummer 9 Agenda 7 december Groep 1/2 vrij Nieuws Hij komt, Hij komt 10 + 17 december SMW Maar dan nu alle aandacht voor onze Koning die gekomen is. Als klein kindje geboren

Nadere informatie

sin-ter-klaas zing-en mij-ter paard-je stoom-boot ve-ren pe-per-noot da-ken pie-ten-pak ka-do span-je schoor-steen pie-ten hup-pelt schoe-nen

sin-ter-klaas zing-en mij-ter paard-je stoom-boot ve-ren pe-per-noot da-ken pie-ten-pak ka-do span-je schoor-steen pie-ten hup-pelt schoe-nen Auditieve oefeningen - Sinterklaas Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) sin-ter-klaas zing-en mij-ter paard-je stoom-boot ve-ren pe-per-noot da-ken pie-ten-pak

Nadere informatie

Sinterklaasactiviteiten in de klas

Sinterklaasactiviteiten in de klas Sinterklaasactiviteiten in de klas Dit is een uitgave van Kenniscentrum Talentontwikkeling Wetenschap en Techniek (KTWT) E ktwt@uu.nl T 030 253 4472 www.ktwt.nl 1 Activiteit 1: Zie de maan schijnt door

Nadere informatie

BPR. Dagtekens. Instructie ZI BPR

BPR. Dagtekens. Instructie ZI BPR BPR Dagtekens Instructie ZI BPR Dagtekens Zwarte Kegel: Als een zeilschip op zijn zeilen en motor vaart, moet deze getoond worden Zwarte Bol: Als een schip voor anker ligt, moet deze getoond worden Cilinder:

Nadere informatie

Nieuwsbrief KERSTVIERING OP DE STAPPEN SINT EN PIETEN OP DE STAPPEN.

Nieuwsbrief KERSTVIERING OP DE STAPPEN SINT EN PIETEN OP DE STAPPEN. Nieuwsbrief Nieuwsbrief voor ouders/verzorgers Jaargang 4 no. 4 December 2016 Samen maken wij ons voor het kind! KERSTVIERING OP DE STAPPEN Sinterklaas is nog maar net vertrokken of de kerstbomen staan

Nadere informatie

Elastiek voertuig. Janne Rijpma. HLR 2bwe. Crea-science. Mevr. Plomp

Elastiek voertuig. Janne Rijpma. HLR 2bwe. Crea-science. Mevr. Plomp Elastiek voertuig Janne Rijpma HLR 2bwe Crea-science Mevr. Plomp De opdracht: De opdracht is om een voertuig te maken dat zich vooruit beweegt op elastiekjes. Mijn verwachting: Toen ik de opdracht voor

Nadere informatie

OB MB BB De decembermaand zit er weer op. Een heel mooi sinterklaasfeest met veel blije kinderen.

OB MB BB De decembermaand zit er weer op. Een heel mooi sinterklaasfeest met veel blije kinderen. Paletter \ Kleurrijk maatwerk NR05 januari We kijken terug op een fijne decembermaand met veel gezelligheid en vooral gezonde spanning. De foto s zeggen genoeg! En dan nu voor iedereen twee weken rust

Nadere informatie

WILGENTAALTJE 14 7 december 2018

WILGENTAALTJE 14 7 december 2018 WILGENTAALTJE 14 7 december 2018 Beste ouder(s)/verzorger(s), Deze week stond in het teken van Sinterklaas. We hadden er samen met de leerlingen naar toe geleefd. En eindelijk was het dan zover. Woensdagochtend

Nadere informatie

De verdwenen bladzijdes uit het grote boek

De verdwenen bladzijdes uit het grote boek De verdwenen bladzijdes uit het grote boek Zie komt de stoomboot uit Spanje weer aan Hij brengt ons Sint Nicolaas, ik zie hem al staan Hoe huppelt zijn paardje het dek op en neer Hoe waaien de wimpels

Nadere informatie

Buitenspelen goed voor ogen, maakt je rustiger. vergadering oudercommisie start Nationale Voorleesdagen donderdag 24 voorleesontbijt donderdag 3

Buitenspelen goed voor ogen, maakt je rustiger. vergadering oudercommisie start Nationale Voorleesdagen donderdag 24 voorleesontbijt donderdag 3 kalender 2019 2019 is begonnen vol met nieuwe kansen. Word je 1 jaar?. dan mag je een van deze feestmutsen op! dinsdag 1 nieuwjaarsdag Torteltuin dicht woensdag 2 Buitenspelen goed voor ogen, maakt je

Nadere informatie

Elk vaartuig dat geschikt is als vervoersmiddel op het water. Een boot die door spierkracht wordt voortbewogen.

Elk vaartuig dat geschikt is als vervoersmiddel op het water. Een boot die door spierkracht wordt voortbewogen. H3 PR 3.1 Het innenvaartpolitiereglement Voordat we het water op kunnen moeten we goed weten wanneer je wel of geen voorrang hebt. Daarvoor bestaat het innenvaartpolitiereglement. Wanneer je de regels

Nadere informatie

Sint, mag ik u iets vragen?

Sint, mag ik u iets vragen? Herziene uitgave 2011 Sint, mag ik u iets vragen? met werkblad, puzzels en filmpjes groep 5/6 inhoud Inleiding 3 1. Waar komt Sinterklaas vandaan? 4 2. Waarom vieren we pakjesavond op 5 december? 3. Waarom

Nadere informatie

Nieuwsbrief. o.b.s. De Zwarm. Nummer (verschijnt 1x per twee weken) Kerstmarkt. Vervolg op volgende pagina

Nieuwsbrief. o.b.s. De Zwarm.  Nummer (verschijnt 1x per twee weken) Kerstmarkt. Vervolg op volgende pagina Nieuwsbrief o.b.s. De Zwarm www.dezwarm.nl Nummer 7 25-11-2016 (verschijnt 1x per twee weken) In deze editie: Hij komt Kerstmarkt Nieuws uit de groepen SchoolAPP Aanmelden leerlingen Aanwezigheid directie

Nadere informatie

INTRODUCTIE KEUS 22 FRIESE SPORTBOOT VAN DE WERELD TIJD NIEUWS IETS VOOR

INTRODUCTIE KEUS 22 FRIESE SPORTBOOT VAN DE WERELD TIJD NIEUWS IETS VOOR TIJD NIEUWS Open kielboot voor Friesland, het Wad, IJsselmeer, Zeeland, de kust en de hele wereld Ontwerpopdracht Eindproduct Kwaliteit VOOR IETS Versies INTRODUCTIE FRIESE SPORTBOOT VAN DE WERELD KEUS

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

JZVB 2015: CWO 1 & 2 JZVB 2015

JZVB 2015: CWO 1 & 2 JZVB 2015 JZVB 2015 windroos Windrichting: de richting waar de wind vandaan komt! Hier dus: ZW stuurrrrrrboord = rrrrechts windrichting stuurboord Lijzijde bakboord Loefzijde windrichting Lijzijde bakboord stuurboord

Nadere informatie

Het geheim van de Kolibriwerf

Het geheim van de Kolibriwerf Het geheim van de Kolibriwerf Vanaf de straatkant verwacht je niet dat achter die kleine huisjes een werf staat. Deze werf is in 1990 door het bedrijf zelf ontworpen en gebouwd. Pim, mister Kolibri, ligt

Nadere informatie

BSO Magazine Maart 2014

BSO Magazine Maart 2014 BSO Magazine Maart 2014 met o.a.: Recente activiteiten Bouwwerk van de maand Agenda 2 Experimenteren met Koekjes. Er is niets zo leuk als mogen experimenteren met eten. En dat hebben we gedaan met koekjes

Nadere informatie

SINTERKLAAS IS WEER IN HET LAND!!

SINTERKLAAS IS WEER IN HET LAND!! Roerdompstraat 76 6601DL Wijchen Jaargang 27 No. 12 24 november 2017 Inforedactie: Thea Wilbrink Tel: (024) 6452881 Paulusschool Tel: (024) 6415783 Noorderlicht E-mail: directie-paulus@kansenkleur.nl Thea.Wilbrink@kansenkleur.nl

Nadere informatie

Nieuwsbrief 5. Studiedag, de leerlingen zijn vrij. De Vuurvliegjes. Pepernoten bakken bij de Sparta bakker

Nieuwsbrief 5. Studiedag, de leerlingen zijn vrij. De Vuurvliegjes. Pepernoten bakken bij de Sparta bakker Nieuwsbrief 4 19 20 23 9 30 december december december t/m 3 januari januari januari december, 2013 pagina 1 Kerstviering School uit om 12.00 uur Kerstvakantie Nieuwsbrief 5 Studiedag, de leerlingen zijn

Nadere informatie

november 2013 vanaf 7 jaar Er is een boot tekst: Judith Nieken muziek: Axel Holsbergen

november 2013 vanaf 7 jaar Er is een boot tekst: Judith Nieken muziek: Axel Holsbergen november 2013 vanaf 7 jaar Er is een boot tekst: Judith Nieken muziek: Axel Holsbergen Er is een boot Refrein: Er is een boot, zó groot, dat je haast niet kunt geloven wat je ziet. Er is een boot, zó groot:

Nadere informatie

Inleiding. Wat is het Vasa schip? Koningshuis Vasa (1523-1654)

Inleiding. Wat is het Vasa schip? Koningshuis Vasa (1523-1654) Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Inleiding... 3 Wat is het vasa schip?... 3 Koningshuis Vasa (1523-1654)... 3 De bouw van het schip (waarom, wanneer, door wie en hoe)... 4 Waarom, met welk doel?... 4

Nadere informatie

Nieuwsgierig? Ja graag! Foto Hollandse hoogte

Nieuwsgierig? Ja graag! Foto Hollandse hoogte Nieuwsgierig? Ja graag! Foto Hollandse hoogte of spontaan techniek Vrije opdracht: een garage Bouwen naar voorbeeld: gebouw Binnen thema: Koning Goudgeel (troon) een wc voor Koning Goudgeel Hij is echt

Nadere informatie

klassennieuws groep 1-2-3

klassennieuws groep 1-2-3 klassennieuws groep 1-2-3 Beste ouders/ verzorgers, Erichem, vrijdag 23 december 2016 Het jaar 2016 zit er alweer bijna op. We hebben de afgelopen weken hard gewerkt en veel feestjes gevierd. Nu is het

Nadere informatie

FINALE HUISJE-BOOMPJE-BEESTJE

FINALE HUISJE-BOOMPJE-BEESTJE Jaargang 21, nr 14 Vrijdag, 28 november 2014 Week 49: vrij 5 dec. Sinterklaas 9.00-12.45 uur Week 50: geen bijzonderheden Week 51: do 18 dec. kerstvieringen Week 52: 22 dec. t/m 02 jan. kerstvakantie Beste

Nadere informatie

SuperYachts. SuperYachts 2010 snp

SuperYachts. SuperYachts 2010 snp SuperYachts SuperYachts 2010 snp Inhoudsopgave Het Programma...2 Line Up...7 Contact...10 SuperYachts 2010 snp 1 Het programma SuperYachts 2010 snp 2 Het Programma Stap binnen in de wereld waar alles mogelijk

Nadere informatie

Handelsvloot. Regenten en Vorsten Groep 6 Handleiding voor de leerkracht

Handelsvloot. Regenten en Vorsten Groep 6 Handleiding voor de leerkracht Handelsvloot Regenten en Vorsten Groep 6 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over regenten en vorsten. De lesonderdelen

Nadere informatie

Montessori Peuterkrant

Montessori Peuterkrant Montessori Peuterkrant Kerstkrant 2006 Illustratie : Sarah Naar de basisschool. Er gaan in het nieuwe jaar wel vier peuters naar de basisschool. Naar groep B van Agnes en Annelies gaat Amy (febr). Ties,

Nadere informatie

Stoomkracht Burgers en Stoommachines Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Informatie voor de geschiedenislessen Hoofdopdrachten Materialen;

Stoomkracht Burgers en Stoommachines Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Informatie voor de geschiedenislessen Hoofdopdrachten Materialen; Stoomkracht Burgers en Stoommachines Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over burgers en stoommachines. De lesonderdelen

Nadere informatie

Bette Westera met illustraties van Barbara de Wolf

Bette Westera met illustraties van Barbara de Wolf Sinterklaas is in het land en Mees heeft een heleboel vragen: Hoe oud is Sinterklaas? Waarom zijn de Pieten niet meer allemaal zwart? Is het paard waarop Sinterklaas rijdt niet gewoon Bingo van de manege?

Nadere informatie

Jaargang 18, nummer 3, 23 november 2012

Jaargang 18, nummer 3, 23 november 2012 Informatiebulletin Uitgave van de C.B.S. De Noordster, t Kort Morn 2, 9072 AK Nij Altoenae Tel: 0518-402494 Jaargang 18, nummer 3, 23 november 2012 Bijbelverhalen: Week 48: 26 november t/m 2 december Droom

Nadere informatie

Veiligheidsreader 27 e studenteneditie van de Race of the Classics

Veiligheidsreader 27 e studenteneditie van de Race of the Classics Veiligheidsreader 27 e studenteneditie van de Race of the Classics Zondag 29 maart tot en met zondag 5 april 2014 Inhoud Inleiding Veiligheid aan boord en in de havens s Avonds en s nachts Tips voor veiligheid

Nadere informatie

LEESTIP. Speel- & Leerbrief JULI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar SPELEN MET WATER! JULI 2015.

LEESTIP. Speel- & Leerbrief JULI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar SPELEN MET WATER! JULI 2015. Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief JULI 2015 SPELEN MET WATER! Water: het kost bijna niets, het is bijna overal en het is zo heerlijk verfrissend in de zomer! Kortom, een prima speelmateriaal

Nadere informatie

Woordzoeker. Goed leren kijken

Woordzoeker. Goed leren kijken Goed leren kijken Woordzoeker Sinterklaas is zijn gouden pepernoot kwijt. Zit ie misschien in deze puzzel verstopt of vind jij iets anders? Streep de woorden naast de woordzoeker door en je weet het. Want

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 6. Voorwoord KALENDER INHOUD. Maart 2015. Hallo allemaal. 19 maart

Nieuwsbrief nr. 6. Voorwoord KALENDER INHOUD. Maart 2015. Hallo allemaal. 19 maart 1 KALENDER 9 maart Vergadering oudervereniging 12 maart Studiemiddag groep 1 t/m 4 13 maart Schoolfeest 14 maart Oud papier 19 maart Boomplantdag groep 8 Zie ook de kalender op www.bsodaschool.nl INHOUD

Nadere informatie

JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015

JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015 JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015 Hieronder vindt u een aantal verslagen van excursies en activiteiten die mede door de Oudervereniging zijn georganiseerd en gefinancierd. LUSTRUM WEEK oktober 2014

Nadere informatie

Sportdag vrijdag 8 mei 2009 Groep 1 en 2. Naam:

Sportdag vrijdag 8 mei 2009 Groep 1 en 2. Naam: Sportdag vrijdag 8 mei 2009 Groep 1 en 2 Naam: 2 Spelletjes Koetje Prik Voor je staat een koe. Deze koe heeft alleen geen staart. Wil jij nu met een blinddoek voor proberen om de staart op de goede plek

Nadere informatie

Viltpakketten en patroonbladen 2018-heden

Viltpakketten en patroonbladen 2018-heden Viltpakketten en patroonbladen 2018-heden AU106 Tandenfee in doosje groen AU107 Tandenfee in doosje paars De tandenfee vliegt elke nacht door de straten om melktandjes op te halen. Deze bewaart ze in het

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij Pluk van de Petteflet.

Auditieve oefeningen bij Pluk van de Petteflet. Auditieve oefeningen bij van de Petteflet. Àelk woord hoort er niet bij? 1. Aardbeien 2. Opa Bakkebaard Mevrouw Helderder 3. Autobus Langhors Kraanwagen 4. Meeuw Mus Duif 5. Krullevaar Liezebetje Marieke

Nadere informatie

Design SSV. EE4- Building a SSV - Team PM1. 9 mei 2014

Design SSV. EE4- Building a SSV - Team PM1. 9 mei 2014 Design SSV EE4- Building a SSV - Team PM1 9 mei 2014 Inhoudsopgave I. DESIGN SSV 3 FRAME 3 WIELEN 5 ASSEN 6 LAGERS 6 MOTOR 7 ZONNEPANEEL 8 II. KOSTEN ANALYSE 9 2 In deze case word ieder onderdeel van de

Nadere informatie

werken met water - waterbladen

werken met water - waterbladen werken met water - waterbladen inhoud inhoud VVaterblad 1 Waterblad 2 Waterblad 3 Waterblad 4 Waterblad 5 Waterblad 6 Waterblad 7 Een boot laden De stevigheid van het wateroppervlak Een gat in de waterleiding

Nadere informatie

Register Commissie. Algemene Criteria voor beoordeling voor het Nationaal Register Varende Monumenten. Handboek Nationaal Register Varende Monumenten

Register Commissie. Algemene Criteria voor beoordeling voor het Nationaal Register Varende Monumenten. Handboek Nationaal Register Varende Monumenten Handboek Nationaal Register Varende Monumenten Algemene Criteria voor beoordeling voor het Nationaal Register Varende Monumenten Register Commissie Het Nationaal Register Varende Monumenten geeft een beoordeling

Nadere informatie

Vergietpiet & Kwebbelpiet

Vergietpiet & Kwebbelpiet Vergietpiet & Kwebbelpiet Een onvergetelijke Sinterklaasviering Opzet van de show Vergietpiet en Kwebbelpiet brengen een show met een spannend verhaal waar de kinderen actief bij betrokken worden. Bij

Nadere informatie

Zie ginds komt de stoomboot. Hij komt, hij komt!

Zie ginds komt de stoomboot. Hij komt, hij komt! Hij komt, hij komt! Hij komt, hij komt, die lieve goede Sint. Mijn beste vriend, jouw beste vriend, De vriend van ieder kind. Mijn hartje klopt, Mijn hartje klopt zo blij. Wat brengt hij jou, wat brengt

Nadere informatie

Genieten tot in het oneindige

Genieten tot in het oneindige Foto s Neptune marine Genieten tot in het oneindige Amper twee jaar oud is de Infinity-lijn van Motion Yachts, maar in die korte tijd heeft de serie toch heel wat hoge ogen weten te gooien. De absolute

Nadere informatie

- we starten met het maken van onze mijter? Dat is één opdracht van onze wat willen we doen lijst.

- we starten met het maken van onze mijter? Dat is één opdracht van onze wat willen we doen lijst. Week van 21 tot 25 november 2016 Project: Sinterklaas - we een paard op stal hebben? Hij staat op de voordeur :-). - we elke dag wel enkele sinterklaasliedjes zingen? - we ook enkele leuke versjes oefenen?

Nadere informatie

Peuterspeelzaal het Boemeltje en BSO Willem Eggert december 2014 2012

Peuterspeelzaal het Boemeltje en BSO Willem Eggert december 2014 2012 Peuterspeelzaal het Boemeltje en BSO Willem Eggert december 2014 2012 Beste ouder/verzorger, We zitten midden in alle decemberactiviteiten en het is heel sfeervol op de locatie. Samen met de kinderen werken

Nadere informatie

Maar gelukkig is er nog de Zing-Piet. Die zorgt ervoor dat alle Pieten alle Sinterklaasliedjes goed kunnen zingen. Dus ook:

Maar gelukkig is er nog de Zing-Piet. Die zorgt ervoor dat alle Pieten alle Sinterklaasliedjes goed kunnen zingen. Dus ook: Weten jullie hoe Sinterklaas van Spanje naar Nederland komt? Ja? Met de fiets? Nee! Met de stoomboot, natuurlijk! Het is een heel gedoe voordat Sinterklaas en zijn Pieten kunnen vertrekken. Je wil niet

Nadere informatie

Mijn boot vaart alleen R4

Mijn boot vaart alleen R4 R4 (bibliografie OVSG-toets 2004) Probleem Een aantal concrete probleemsituaties worden in een klas doorgenomen. Uit het gesprek blijken vele vormen van aandrijving te bestaan: werken met eigen lichaam

Nadere informatie

Kringgesprek. Nummer Geachte ouders,

Kringgesprek. Nummer Geachte ouders, Kringgesprek Geachte ouders, Nummer 7 2012-2013 2013 Wij hebben vorige week op de SS Rotterdam een schitterend en gezellig sinterklaasfeest gevierd met de kinderen van de drie SBO scholen. Binnenkort zullen

Nadere informatie

Kareltje. Sjonnie. van pepernoot tot oliebol. Te kst en za ng Job Schuring Illustraties Eva Poppink Muziek Paul Hock en Ronald Schmitz

Kareltje. Sjonnie. van pepernoot tot oliebol. Te kst en za ng Job Schuring Illustraties Eva Poppink Muziek Paul Hock en Ronald Schmitz Kareltje en Sjonnie van pepernoot tot oliebol Te kst en za ng Job Schuring Illustraties Eva Poppink Muziek Paul Hock en Ronald Schmitz Inhoud Intro De intocht December is de allermooiste maand Joachim

Nadere informatie

Waarom draagt Sinterklaas van die vreemde kleren? 6. Zijn de kleren van de Sint altijd rood? 6. Heeft de Sint maar één staf? 6

Waarom draagt Sinterklaas van die vreemde kleren? 6. Zijn de kleren van de Sint altijd rood? 6. Heeft de Sint maar één staf? 6 Waarom draagt Sinterklaas van die vreemde kleren? 6 Zijn de kleren van de Sint altijd rood? 6 Heeft de Sint maar één staf? 6 Hoeveel mijters heeft de Sint? 7 Gooit Sinterklaas zijn vieze kleren in de wasmand?

Nadere informatie

ACTIVITEITEN JAARPLAN 2014 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK

ACTIVITEITEN JAARPLAN 2014 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK ACTIVITEITEN JAARPLAN 2014 KINDERDAGVERBLIJF WERELDPLEK HET ACTIVITEITEN JAARPLAN IN DE PRAKTIJK PUK & Ko Het kinderdagverblijf en de peuterspeelzaal van Kindercentrum Wereldplek werken sinds 2009 met

Nadere informatie

Sint Nicolaas op school. Wel meester, hoe gaat het met Mina en Ko? Ja waarde Sint Niklaas, dat is maar zozo

Sint Nicolaas op school. Wel meester, hoe gaat het met Mina en Ko? Ja waarde Sint Niklaas, dat is maar zozo Sint Nicolaas op school Wel meester, hoe gaat het met Mina en Ko? Ja waarde Sint Niklaas, dat is maar zozo Verdienen ze een prijsje of zijn ze t niet waard? Zij zijn als de anderen, wel roerig van aard.

Nadere informatie

ANNIGJE OPDRACHTEN & ANTWOORDEN

ANNIGJE OPDRACHTEN & ANTWOORDEN ANNIGJE OPDRACHTEN & ANTWOORDEN OPDRACHTEN VAREN De Annigje is een zeilschip. Naast het zeilen werd er gejaagd om vooruit te komen. De Annigje vaart op de zeilen over de Zuiderzee, van Schoterland naar

Nadere informatie

Schoolkrant november 16

Schoolkrant november 16 Agenda: Schoolkrant november 16 Jarigen van de maand november: 4: Ylenia (LO2) 5: Remy (KO1) 13: Kaan (LO1) 17: Nelke (KO2) / Jaiden ( KO3) 20: Iliano (KO1) 23: Elisa (KO2) 24: Julie (LO5) 26: Aurelio

Nadere informatie

Wijzer Techniekkit Energieomzetting

Wijzer Techniekkit Energieomzetting 1. Inhoud Techniekkit Energieomzetting De onderdelen van de Techniekkit energieomzetting zijn te bestellen bij Opitec (www.opitec.nl). Sommige onderdelen zijn te gebruiken uit het ontdekdoosje of uit de

Nadere informatie

Uitgeverij Leopold drukt haar boeken op papier met het FSC -keurmerk. Zo helpen we waardevolle oerbossen te behouden.

Uitgeverij Leopold drukt haar boeken op papier met het FSC -keurmerk. Zo helpen we waardevolle oerbossen te behouden. Lees ook: Avonturen in de Tovertuin De leukste voorleesavonturen Eerste druk 2017 Naar de oorspronkelijke verhalen van Guusje Nederhorst Tekst, illustraties en vormgeving: The Dreamchaser Studios 2017

Nadere informatie

SAMENSPRAAK. In deze uitgave o.a. 1. Van de redactie... 2 2. Sinterklaas... 4 3. Nieuw! Wie Ben Ik??... 5 4. Korte Mededelingen...

SAMENSPRAAK. In deze uitgave o.a. 1. Van de redactie... 2 2. Sinterklaas... 4 3. Nieuw! Wie Ben Ik??... 5 4. Korte Mededelingen... Nieuwsbrief VPG De Samenhang samen gaan wij het maken! Jaargang 13, Nummer 55, December 2014 SAMENSPRAAK In deze uitgave o.a. 1. Van de redactie... 2 2. Sinterklaas... 4 3. Nieuw! Wie Ben Ik??... 5 4.

Nadere informatie

1. Het feest van de koning. Slingers maken. Nodig gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar

1. Het feest van de koning. Slingers maken. Nodig gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar 1. Het feest van de koning Slingers maken gekleurde strookjes papier touw gekleurde A4 tjes witte A4 tjes kleurpotloden of stiften schaar Op onderstaande site staan verschillende mogelijkheden om een feestelijke

Nadere informatie

RAPPEN. Er zijn een heleboel Sinterklaasliedjes! Sommige liedjes zijn al heel oud!

RAPPEN. Er zijn een heleboel Sinterklaasliedjes! Sommige liedjes zijn al heel oud! MUZIEK KAART 1 RAPPEN Er zijn een heleboel Sinterklaasliedjes! Sommige liedjes zijn al heel oud! Jij mag nu van een oud Sinterklaasliedje een moderne versie maken!! Allereerst zoek je een bestaand Sinterklaasliedje

Nadere informatie

Kom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser

Kom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser Kom erbij Kom erbij, want ik wil je iets vertellen, het is heel bijzonder, dus luister allemaal. Ik ken honderdduizend prachtige verhalen, maar dit is echt het mooiste van allemaal. Het gaat over twee

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R DE WILLIE WORTEL QUIZZZ Gaat er bij jou ook een lampje branden? Dan heb je het goede antwoord op de vraag gegeven. Maak een knotsgekke elektroquiz. Daarvoor gaan jullie zelf de quizvragen en antwoorden

Nadere informatie

Marlies was ons koorddansertje de voorbije week!

Marlies was ons koorddansertje de voorbije week! Wim oefende op maandag en dinsdag om een goeie hulpsint te worden: hij leerde op het dak lopen en hoe hij op een paard moest rijden. Met onze mooie mijter deed hij dit heel goed! Marlies was ons koorddansertje

Nadere informatie

TEKSTBOEKJE Swingen voor de Sint

TEKSTBOEKJE Swingen voor de Sint TEKSTBOEKJE Swingen voor de Sint WARBOEL MUZIEKPROJECTEN Sander Berendsen SINTERKLAASJE KOM MAAR BINNEN Tekst en muziek: Traditional Sinterklaasje kom maar binnen met uw knecht Want we zitten allemaal

Nadere informatie

Beste ouder(s) en verzorgers

Beste ouder(s) en verzorgers NIEUWSBRIEF nr.4 SINTERKLAAS Beste ouder(s) en verzorgers SINTERKLAAS is met zo n 50 Pieten weer in Vriezenveen aangekomen. Muziekpiet, Profpiet, Zusterpiet, de Danspieten; ze zijn er allemaal weer bij!

Nadere informatie

SELECTIE VAN TEKSTEN, INCLUSIEF DE OORSPRONKELIJKE TEKST

SELECTIE VAN TEKSTEN, INCLUSIEF DE OORSPRONKELIJKE TEKST SELECTIE VAN TEKSTEN, INCLUSIEF DE OORSPRONKELIJKE TEKST NU: OUD: Sinterklaasje, kom maar binnen Sinterklaasje, kom maar binnen met je Piet, want we zingen allemaal blij een lied. Misschien heeft u wel

Nadere informatie

Herfstvakantie 2015. Gezellig, het is weer vakantie en alle BSO s komen weer bij elkaar op de Koningslinde!

Herfstvakantie 2015. Gezellig, het is weer vakantie en alle BSO s komen weer bij elkaar op de Koningslinde! Maandag 19 oktober Herfstvakantie 2015 Gezellig, het is weer vakantie en alle BSO s komen weer bij elkaar op de Koningslinde! De kinderen zoeken elkaar gelijk weer op en spelen gezellig samen. Vanmorgen

Nadere informatie

Leergebied: Noord. Energie. Aardrijkskunde Nederland. omzetting

Leergebied: Noord. Energie. Aardrijkskunde Nederland. omzetting Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Noord Energie Ontwerpen Aardrijkskunde Nederland omzetting Toepassen Reflectie 1. Ook in de winter kun je sporten in Friesland. Welke tocht schaatsen mensen

Nadere informatie

Aanbiedingen geldig van 30/10 tot en met 05/11/2014 DIT JAAR VERSTOPT SINTER- KLAAS ZICH BIJ DELHAIZE!

Aanbiedingen geldig van 30/10 tot en met 05/11/2014 DIT JAAR VERSTOPT SINTER- KLAAS ZICH BIJ DELHAIZE! Aanbiedingen geldig van 30/10 tot en met 05/11/2014 DIT JAAR VERSTOPT SINTER- KLAAS ZICH BIJ DELHAIZE! NL W. 45/2014 SINTERKLAAS IS BIJ HET SPEELGOED LANGSGEWEEST. heeft zich verstopt op deze pagina en

Nadere informatie

't S c h a k e l t j e 22 nov no. 420 NIEUWS VAN DE ORANJESCHOOL - ZALK

't S c h a k e l t j e 22 nov no. 420 NIEUWS VAN DE ORANJESCHOOL - ZALK Van de schoolleider 't S c h a k e l t j e 22 nov. 2016 no. 420 NIEUWS VAN DE ORANJESCHOOL - ZALK - Juf Johanne was afgelopen vrijdag voorlopig voor het laatst op school. Ze gaat nu met zwangerschapsverlof.

Nadere informatie

De avonturen van Sint en Piet

De avonturen van Sint en Piet 2014 De avonturen van Sint en Piet Groep 2b De Wynroas 5-12-2014 Sint en Piet zijn onderweg van Spanje naar Nederland. Maar dan begint het te stormen en de pakjes en de staf vallen van de stoomboot zo

Nadere informatie

Klassennieuws. Erichem, 18 december Beste ouders van groep 1-2-3,

Klassennieuws. Erichem, 18 december Beste ouders van groep 1-2-3, Klassennieuws Erichem, 18 december 2015 Beste ouders van groep 1-2-3, Het jaar 2015 is zo goed als om. We hebben een gezellige, drukke feestmaand achter de rug waarin we hard gewerkt hebben maar ook veel

Nadere informatie