Nieuwe natuur en nieuw land, kolonisatie en rol van uitzaai voorbeelden uit Overijssel en Flevoland

Transcriptie

1 Nieuwe natuur en nieuw land, kolonisatie en rol van uitzaai voorbeelden uit Overijssel en Flevoland Piet Bremer (prov. Overijssel) Leemringveld, 2007

2 Index Overijssel ontginning heide slopen houtwallen houtwallen bos half nat gl heide ploegen, ontwateren en overbemesting grasland maar: aanplant van bos (op heide) na vernieling verthema`s verzuring verdroging vermesting grote verarming versnippering NBP 1990 Natuurherstel- en ontwikkeling abiotiek zaadlimitatie

3 Floron studie dag 2008 Provinciale richtlijn voor inbreng van soorten

4

5 Voorsterveld Staphorsterveld O.-Flevoland rivierdijken

6 Verbindingszone Wieden-Olde maten Mega project Olde Maten Natuurontwikkeling en herstel nieuwe hoofdader, wateraanvoer bij droogte verhoging winterpeil met 0,4 m! afplaggen boerenland blauwgrasland herstel weidevogels open maken boksloten

7 ingericht 1997

8 Proefgebied Veerslootslanden Afgraven van laagveengrasland op 2,5 dm en 4 dm 10 jaar onderzoek DLG, Waterschap, SBB, Provincie 1997

9 2e jaar na afgraven (1998) Op afstand: aspect van russen In feite massale kieming: Geelgroene zegge, Blauwe zegge, ook Sterzegge, Zwarte zegge Met grond vrijwel alle P afgevoerd, Braam die verpieterde

10 Bij 40 cm afgraven > 10 jaar deels kale bodem lage ph, laag P, opvriezen bodem ontwikkeling na 10 jaar Veenmosrietland

11 veenmosrietland blauwgrasland

12 Uitzaai proef, in drievoud, drie reeksen plus controle uitzaai, hd opgezogen uitzaai, ld controle

13 ?

14 Vestiging kenmerkende soorten blauwgrasland Vooral natuurlijke vestiging uit langdurig in bodem bewaarde gebleven zaden: Tormentil, Blauwe zegge, Geelgroene zegge, Biezeknoppen, Moerasviooltje Knotszegge, Sterzegge, Blonde zegge Vooral uitzaai met opgezogen materiaal, kolonisatie vanuit proefvakken Moerasstruisgras, Pijpestrootje Uitzaai in proefvakken, uitbreiding bij proefvakken, hink-stap-sprong Spaanse ruiter (90%), Blauwe knoop (80%) Geen vestiging Gewone vleugeltjesbloem, Vlozegge Nieuw ontstaan in het gebied! Hybride Spaanse ruiter x Kale jonker (Cirsium x fosteri)

15 15 jaar na afgraven aspect van Blauwe zegge/geelgroene zegge zuur Blauwgrasland maar anders dan in reservaat bedekking kruidlaag (totaal) blauwgrasland

16

17 Kolonisatie ondersteunende uitzaai Algehele karakteristiek kolonisatie Flevoland Rol van zaadbank van voormalige zeebodem Rol van wind verspreiders Onbewust rol van mens Bewuste rol van de mens

18 Ontwikkeling bermvegetatie, Glanshaverhooiland situatie ca rol van brongebied, afstand, tijd, lutum?

19 Uitzaai van 50 soorten in `graslanden en bosranden Vooral soorten Glanshaverhooiland: Wilde peen, Pastinaak, Glad walstro, Bereklauw, Veldlathyrus, Margriet Twijfelachtig: floragebied-vreemd: Veldsalie (9x)

20 Uitzaai door RIJP, data verzameld A.Smit Voorbeeld van `kolonisatie ondersteunende uitzaai Lelystad

21 Aantal uitgezaaide soorten per locatie 1-5, 6-10, 11-15, > 15 A6

22

23 Mate van voorkomen, Tansley

24 flora Oostelijk Flevoland: Uitzaai heeft aantal soorten Glanshaverhooiland begunstigd = kolonisatie versneld opbouw duurzame gebiedsvreemde populaties (Agrimonie, Duifkruid, Heelkruid)

25 Voorsterveld Nieuwe natuur uit landbouwgrond, Urkzand Introductie met maaisel

26 Londo

27 Voorsterveld : 22 ha Voorstervled Ingericht Rosse vossestaart Open zand Droog schraal grasland met duinsoorten

28 Op kalkrijke zandkoppen Voorsterveld zeer soortenarme ontwikkeling zaadlimitatie Schelphoudend zand duinsoorten? IJzerrijke zand rivierduingrasland Vechtdal Uitstrooien van strooisel maaisel in november 2008 Herkomst van maaisel, Festuco-Thymetum, Bergklooster

29 * kruiden in voordeel * primariteits regel

30 Situatie 2012: Zandblauwtje II

31 Uitzaai op winterdijken langs Vecht en Ijssel herintroductie inheems, uitheems, introductie uitzaai door waterschappen na dijkverzwaringen in jaren negentig massale uitzaai, herkomst? deels geen inheems materiaal!

32 Goudhaver II Vecht, Ijssel niet

33 Genetische `vervuiling`: wegdrukken restpopulatie

34 Grote bevernel IJsseldijk, Kampen

35 Conclusies: * uitzaai deels tot veel bijgedragen aan ontwikkeling * materiaal van korte afstand uit zelfde floragebied * uitzaai met uitheems materiaal `negatief` te beoordelen; genetische vervuiling * uitleggen maaisel; risico van geen doelsoorten * doorgaan in nieuwe natuur, maaisel>zaad * infrastructuur pas op de plaats!!