Complexnummer:

Transcriptie

1 Complexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort T F E info@cultureelerfgoed.nl Johannes de Doper Aantal complexonderdelen Monumentnummers van complexonderdelen , , , , Woonplaats Gemeente Provincie Westbeemster Beemster Noord-Holland Hoofdadres van hoofdobject Jisperweg 55, 1464 NG Westbeemster Complexomschrijving In Westbeemster gelegen religieus complex bestaande uit 5 onderdelen: rooms-katholieke KERK St. Jan (Johannes) de Doper, PASTORIE, PRIEEL, HEKWERK en TOEGANGSHEK tot begraafplaats. Het complex is gesitueerd aan de westzijde van de Jisperweg en dateert uit het vierde kwart van de 19de eeuw. Complex-omschrijving Het complex bevat de haaks op de Jisperweg geprojecteerde bakstenen kruisbasiliek met vierkante smalle toren, voorzien van spitsboogvensters, en de sterk teruggerooide, twee bouwlagen tellende pastorie met zesruitsschuifvensters en getoogde spaarvelden onder samenstel van leren zadeldaken; voor is vóór de aansluiting van kerk en pastorie een houten prieel met open frot, een sierlijk gesmeed tuinhek aan de zuidzijde en een sierlijk gesmeed begraafplaatshek aan de westzijde, ter hoogte van de landbouwlaan. N.B. Het terrein van de begraafplaats valt buiten de bescherming. Het St. Jan de Doper-complex bestaande uit kerkgebouw, pastorie, prieel, hek en toegangshek tot begraafplaats is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard voorbeeld van rooms- Pagina: 1 / 10

2 katholieke bouwkunst uit het vierde kwart van de 19de eeuw. Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de beeldbepalende situering aan de Jisperweg en het naastgelegen complex van voormalige O.L.V. van Lourdesklooster en school. Pagina: 2 / 10

3 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 17 november 1998 Kadaster deel/nr: 9336/8 Monumentnaam** Johannes de Doper Complexnummer Johannes de Doper Woonplaats* Westbeemster Gemeente* Beemster Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Jisperweg NG Westbeemster Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel BEEMSTER A 470 Rijksmonumentomschrijving** Pagina: 3 / 10

4 Rooms-katholieke KERK, gewijd aan Johannes de Doper en gebouwd in naar ontwerp van H. Bijvoets in Neo-gotische trant. Omschrijving St. Jan de Doper, , H. Bijvoets. Neo-gotische kruisbasiliek met toren, bekroond door frontalen en een naaldspits. De kerk heeft bunderlpijlers en stenen kruisribgewelven. Verwantschap met het werk van Tepe, o.a. in de gedrukte lichtbeuk met de kleine bovenvensters, die invloed van de late Nederrijnse gotiek verraadt. Neogotische aankleding grotendeels nog intact. Orgel met Hoofdwerk, Zwelwerk en vrij Pedaal, in 1890 gemaakt door de Gebr. Franssen te Roermond. De uit 1878 daterende kerk met bijbehorende interieur-onderdelen is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als hoofdonderdeel van het St. Jan de Doper-complex en als gaaf bewaard voorbeeld van een Neo-gotische kruiskerk van katholieke signatuur. De kerk heeft tevens ensemblewaarde met de aangrenzende pastorie. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Religieuze gebouwen Kerk en kerkonderdeel Kerk Pagina: 4 / 10

5 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 17 november 1998 Kadaster deel/nr: 9336/8 Complexnummer Johannes de Doper Woonplaats* Westbeemster Gemeente* Beemster Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Jisperweg NG Westbeemster Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel BEEMSTER A 927 Rijksmonumentomschrijving** PASTORIE, gebouwd rond 1880, waarschijnlijk naar ontwerp van H. Bijvoets. De pastorie is door middel van een eenlaags-tusseneind verbonden met de zuidwestzijde van de kerk. De pastorie is gebouwd in eclectische bouwtrant met neo-gotische elementen. Een voortuin scheidt de pastorie van de Jisperweg. Omschrijving Op T-vormig grondplan gebouwde en ten dele onderkelderde pastorie, bestaande uit twee bouwlagen onder een uit zadel- en mansardedak samengestelde kap met lei in Maasdekking en nabij de nok zink met roeven. Het westelijk dakschild heeft een dakkapel. Het muurwerk is opgetrokken in rode baksteen en heeft onder meer getrapte steunberen, uitgemetselde tandlijsten en ezelsruggen. De tandlijsten bevinden zich voornamelijk onder de goten, de ezelsruggen op het muurwerk van de puntgevels. Oost-, zuid- en en westgevels bestaan ten dele uit een puntgevel met schouderstukken en een bekroning door een pinakel. Ter hoogte van de vloeren van verdieping en zolder heeft het muurwerk sierankers. De vensteropeningen en de diverse spaarvelden zijn alle aan de bovenzijde getoogd en aan de onderzijde voorzien van dorpels in hardsteen. De boogtrommels hebben metselmozaïek. De meeste vensteropeningen (corresponderend met de vensterassen) hebben zesruits schuifvensters met glas-in-lood in de bovenlichten. De voorgevel (O) telt vijf vensterassen, waarvan de twee linkse assen zich in een risalerende puntgevel bevinden. De geveltop heeft een centraal zesruitsvenster, identiek aan de overige vensters in het gebouw, doch wordt Pagina: 5 / 10

6 geflankeerd door een lager en smaller tweelichtsvenster. De centrale vensteras, terugliggend ten opzichte van het risalerende gedeelte, bevat de hoofdingang. Deze ingang bestaat uit een paneeldeur in portiek met spitsboogvormige ingang. Dit portiek is de onderzijde van een balkon met gesloten borstwering. De linkerzijgevel (Z) telt vier vensterassen. De twee middelste bevinden zich in een risalerende puntgevel. De linkerzijgevel heeft twee spaarvelden: respectievelijk op de parterre in de eerste vensteras vanaf de voorgevel en op de verdieping in de twee vensteras vanaf de voorgevel. De geveltop van de centrale puntgevel heeft een zelfde vensterindeling als de geveltop van de puntgevel aan de voorzijde. De achtergevel (W) telt zes vensterassen, waarvan de twee rechter assen zich in een risalerende puntgevel bevinden. Deze puntgevel heeft in het midden een uitgemetseld rookkanaal. De beide bouwlagen zijn blind (spaarvelden), alleen de geveltop heeft een smal tweelichtsvenster aan weerszijden van het rookkanaal. De vier assen in het terugliggende geveldeel hebben in de tweede as vanaf de risalerende puntgevel een spaarveld op beide bouwlagen. De verdieping heeft in dit spaarveld twee kleine glas-in-lood ramen ter verlichting van het trappenhuis. De eerste as vanaf de puntgevel heeft een paneeldeur. De overige assen hebben net als elders in het gebouw de eerdergenoemde zesruits schuifvensters. De rechterzijgevel (N) is een topgevel die vanaf de parterre via een éénlaags volume onder zadeldak met Rijndekking wordt verbonden met de sacristie van de kerk. De topgevel boven de verbinding volgt de vorm van de mansardekap, heeft twee uitgemetselde rookkanalen en uitgemetselde bekroning in de geveltop. De geveltop heeft twee T-vensters ter verlichting van de zolder. De uit omstreeks 1880 daterende pastorie is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als historisc-functioneel onderdeel van het St Jan de Doper-complex en als gaaf bewaard en kenmerkend voorbeeld van een laat-19de-eeuwse kerkelijke dienstwoning. De pastorie heeft tevens ensemblewaarde met het aangrenzende kerkgebouw. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Religieuze gebouwen Kerkelijke dienstwoning Pastorie(F) Pagina: 6 / 10

7 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 17 november 1998 Kadaster deel/nr: 9336/8 Complexnummer Johannes de Doper Woonplaats* Westbeemster Gemeente* Beemster Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Jisperweg NG Westbeemster Bij Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel BEEMSTER A 927 Rijksmonumentomschrijving** PRIEEL, daterend uit het einde van de 19de eeuw, gelegen in de voortuin van de pastorie. Het prieel is gesitueerd vóór de aansluiting van de pastorie en de kerk, dus in de noordwesthoek van de voortuin. Omschrijving Houten prieel opgetrokken op rechthoekig grondplan en bestaande uit een constructie van houten stijl- en regelwerk dat een zadeldak draagt met bitumineuze dakbedekking (oorsprong lei). Het zadeldak heeft houten chalet-achtige overstekken met nok- en hoekmakelaars. Het stijl- en regelwerk is aan drie zijden (de korte zijden en één lange zijde) betimmerd met latten, geplaatst onder een hoek van 45 graden. De lange voorzijde van het prieel is vrijwel geheel open en heeft een omlijsting van opengewerkt houtwerk. Het laat-19de-eeuwse prieel is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als toegevoegd onderdeel van het St Jan de Doper-complex en is van typologisch belang als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een in chalet-achtige trant gebouwd prieel uit het vierde kwart van de 19de eeuw. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Priëel Pagina: 7 / 10

8 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 17 november 1998 Kadaster deel/nr: 9336/8 Complexnummer Johannes de Doper Woonplaats* Westbeemster Gemeente* Beemster Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Jisperweg NG Westbeemster Bij Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel BEEMSTER A 927 BEEMSTER A 470 Rijksmonumentomschrijving** HEKWERK rond de voortuin en deels rond de pastorie van het religieuze complex Johannes de Doper te Westbeemster, daterend van omstreeks Omschrijving IJzeren tuinhek, bestaande uit op regelmatige afstand van elkaar geplaatste ronde pijlers met daartussen minder zwaar uitgevoerde hekwerk op gemetselde voeting. Pijlers en spijlen van het hekwerk worden bekroond door decoraties in de vorm van Franse lelies. Het uit omstreeks 1880 daterende tuinhek is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als historisch functioneel onderdeel van het St Jan de Doper-complex. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Voorwerpen op pleinen en dergelijke Erfscheiding(D) Hek Pagina: 8 / 10

9 Monumentnummer*: Status: rijksmonument Inschrijving register*: 17 november 1998 Kadaster deel/nr: 9336/8 Complexnummer Johannes de Doper Woonplaats* Westbeemster Gemeente* Beemster Provincie* Noord-Holland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Jisperweg NG Westbeemster Bij Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel BEEMSTER A 927 Rijksmonumentomschrijving** TOEGANGSHEK tot de begraafplaats, behorend bij het religieuze complex Johannes de Doper te Westbeemster en gelegen op het westelijk deel van het complex, daterend uit omstreeks Omschrijving Rijk versierd ijzeren toegangshek tot de begraafplaats. De hekpijlers zijn ieder samengesteld uit twee stijlen waartussen horizontale en gebogen spijlen zijn aangebracht voor de verstijving. In de top van de linker pijler staat de spreuk "HEDEN IK" en op de andere pijler "MORGEN GIJ". De pijlers dragen een boog met de spreuk "ZALIG DE DOODEN DIE IN DEN HEER STERVEN". De boog wordt bekroond door een latijns kruis. De spijlen van het hekwerk worden bekroond door versierde pijlpunten. Het toegangshek tot de katholieke begraafplaats is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als historisch functioneel onderdeel van het St Jan de Doper-complex en als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een smeedijzeren begraafplaatshek uit het vierde kwart van de 19de eeuw met toepasselijke spreuken. Pagina: 9 / 10

10 Hoofdcategorie Subcategorie Functie Uitvaartcentra en begraafplaatsen Begraafplaats en -onderdelen Begraafplaatshek Pagina: 10 / 10