Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie voltijd, deeltijd en duaal. Hogeschool INHolland, Haarlem

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie voltijd, deeltijd en duaal Hogeschool INHolland, Haarlem

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie voltijd, deeltijd en duaal CROHO nr Hogeschool INHolland, Haarlem Hobéon Certificering BV december 2009 Auditteam: W.L.M. Blomen M. Ogtrop M. Peters B. Schimmel secretaris: R.G. Peters

4

5 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de hogeschool en de opleiding Visitatierapport Logistiek, de kracht van de keten (2004) Aanpak 3 2. MANAGEMENTSAMENVATTING 7 3. BEVINDINGEN EN BEOORDELING 11 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 11 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 11 Facet 1.2. Niveau Bachelor 13 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 14 Onderwerp 2: Programma 15 Facet 2.1. Eisen HBO 15 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 17 Facet 2.3. Samenhang Programma 19 Facet 2.4. Studielast 20 Facet 2.5. Instroom 21 Facet 2.6. Duur 23 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 24 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 26 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 28 Facet 3.1. Eisen HBO 28 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 30 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 31 Onderwerp 4: Voorzieningen 32 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 32 Facet 4.2. Studiebegeleiding 34 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 36 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 36 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 37 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 38 Onderwerp 6: Resultaten 40 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 40 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL 4.1. Oordeelschema hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, voltijd Oordeelschema hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, deeltijd en duaal Integraal oordeel en advies aan NVAO 45 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 5 oktober 2009

6

7 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de hbo bachelor opleiding Logistiek en Economie van de Hogeschool INHolland Bereik van de beoordeling De School of Economics op de locatie in Haarlem, als onderdeel van de Hogeschool INHolland, verzorgt de hbo bachelor opleidingen Bedrijfseconomie, Commerciële Economie, Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs, International Business & Management Studies, Management, Economie en Recht, Small Business & Retail Management en Logistiek en Economie. Het onderhavige rapport heeft betrekking op de hbo-bachelor opleidingen Logistiek en Economie, voltijd, deeltijd, en duaal crohonummers Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de voltijd, deeltijd en duale opleiding Logistiek en Economie (hierna: LE) in één rapport samengevat omdat de drie varianten zijn gericht op dezelfde eindkwalificaties en binnen één gemeenschappelijk beleids- en uitvoeringskader worden aangeboden. In het rapport is, waar nodig, het onderscheid tussen de drie varianten zichtbaar. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering is de Management Review van de opleiding Logistiek en Economie van Hogeschool INHolland, Haarlem Karakteristiek van de hogeschool en de opleiding De Hogeschool INHolland De Hogeschool INHolland kent tien vestigingen met locaties in de Randstad en is organisatorisch ingedeeld in Schools. De opleiding LE maakt deel uit van de School of Economics en is in Haarlem gevestigd. De Schools van INHolland worden geleid door een directeur en ondersteund door tien stafdiensten. De directeuren van de Schools en Diensten voeren resultaatverantwoordelijk management en leggen verantwoording af aan het College van Bestuur, via een managementcontract en managementrapportages De hogeschool heeft als overkoepelende onderwijsvisie dat zij door middel van competentiegericht onderwijs studenten voorbereidt op hun beroepsleven door de kennis, vaardigheden en de houding bij te brengen die zij nodig hebben. De gezamenlijke strategie van INHolland richt zich in de periode op diverse speerpunten en thema s. Leidend daarbij zijn grootstedelijke vraagstukken in internationaal perspectief. De speerpunten en thema s zijn uitgewerkt in de Bestuurlijke Agenda De Hogeschool INHolland hecht aan een sterke band met de regionale omgeving. Binnen het onderwijs is er samenwerking met het (v)mbo, het voortgezet onderwijs en het wetenschappelijk onderwijs; daarnaast heeft de hogeschool relaties met bedrijven, instellingen en overheden De verbinding tussen de thema s ( 1.3.2), de contacten met de regio en het profiel op internationalisering wordt versterkt door de lectoraten, die zijn gegroepeerd in zes centrale onderzoeksthema s. De verbinding tussen de lectoraten en het onderwijs wordt gevormd door de kenniskringen waarin docenten en studenten participeren. De opleiding LE Landelijk bestaan negen bacheloropleidingen Logistiek en Economie. De opleiding in Haarlem is ontwikkeld in nauwe samenwerking met Air Cargo Nederland. In eerste instantie bestond de opleiding als differentiatie van Bedrijfseconomie, later als opleiding Transport en Logistiek. In 1991 is de opleiding omgezet in de opleiding Logistiek en Economie. Sinds 2005 vormt het domein Business Administration de thuisbasis voor de opleiding. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 1

8 1.3.5 De bacheloropleidingen Logistiek en Economie en Logistiek en Technische Vervoerskunde zijn landelijk georganiseerd in het Landelijk Platform Logistiek (LPL). Dit platform komt gemiddeld vijf keer per jaar bijeen; binnen dit overleg is de opleiding nauw betrokken bij de verdere ontwikkeling van de landelijke kwalificaties De Haarlemse opleiding telt per 1 oktober voltijd, 47 deeltijd en 9 duale studenten. De instroom van de opleiding in de voltijd, deeltijd en duale varianten samen beweegt zich in de afgelopen vier jaren tussen de 38 en 50 studenten per jaar. Daarmee is de instroom bij INHolland de geringste ten opzichte van de andere acht LE-opleidingen in den lande; de totale instroom studenten van LE-studenten in Nederland beweegt zich in de afgelopen vier jaren tussen de 600 en 650 per jaar. De opleiding heeft zich ten doel gesteld om vanaf 2011 een jaarlijkse instroom van ten minste 60 studenten te realiseren. Deze doelstelling is volgens de opleiding realistisch gezien de hoge waardering van studenten en alumni over de opleiding. Afgestudeerden uit 2008 en 2009 zijn actief betrokken bij het wervingsbeleid van de opleiding. Het auditteam heeft de instroom en het beleid om deze te vergroten besproken met de opleiding. Verderop in dit rapport komen wij daarop terug De opleiding vindt, als uitwerking van de Bestuurlijke Agenda ( 1.3.2), het aspect van internationalisering belangrijk. Zij heeft dit in haar doelstellingen neergelegd en geeft daaraan vorm in de uitwerking van het onderwijsprogramma. Ook de internationalisering is uitgebreid ter sprake gekomen tijdens de audit. Wij rapporteren hierover in hoofdstuk Visitatierapport Logistiek, de kracht van de keten (2004) De opleiding LE is voor de laatste maal gevisiteerd in november De visitatiecommissie kwam in 2004 voor de opleiding met aanbevelingen op het gebied van de internationale component, de aanscherping van de stagedoelen en de beoordeling van de afstudeeropdrachten. Daarnaast heeft de commissie suggesties gedaan over het terugkoppelen van de evaluaties naar de studenten, meer aandacht voor de professionalisering van de docenten in het personeelsplan en de vraag hoe de opleiding de wetenschappelijke oriëntatie beter vorm kan geven. De commissie sprak haar bezorgdheid uit over het teruglopen van de instroom en het diplomarendement. De opleiding heeft naar aanleiding van de aanbevelingen en suggesties stappen ondernomen. Deze betreffen: De internationale oriëntatie is in het programma vanaf het eerste jaar verder uitgewerkt. Er wordt aandacht gegeven aan crossculturele kennis en vaardigheden, de mogelijkheden om in het buitenland stages te lopen en af te studeren zijn vergroot en de opleiding heeft haar buitenlandse contacten verdiept en is contracten met buitenlandse onderwijsinstellingen aangegaan; De opleiding heeft scherper geformuleerd aan welke eisen stage- en afstudeerplaatsen moeten voldoen Het beoordelen van afstudeerwerkstukken is aangescherpt en de procedure van afstuderen is verduidelijkt. Deze is vastgelegd in de afstudeerhandleiding. Terugkoppeling van evaluatiegegevens aan studenten geschiedt inmiddels digitaal. Betreffende de professionalisering van docenten heeft de hogeschool centraal beleid ontwikkeld. Dit voert de School en de opleiding uit. Dit beleid is gericht op het verhogen van het opleidingsniveau van de docenten. Het vergroten van de wetenschappelijke oriëntatie wordt nagestreefd door docenten uit te nodigen om te promoveren. De opleiding heeft de langgekoesterde wens om hiervoor een lectoraat te mogen instellen. Deze wens is nog niet gehonoreerd; Het vergroten van de instroom is een speerpunt van de opleiding. Om dit te bewerkstellingen heeft de opleiding analyses gemaakt van de oorzaken van die achterblijvende instroom. Zij is nu actief in het verhelderen van het beroepsprofiel van de logisticus bij leerlingen van het voortgezet onderwijs. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 2

9 Door wijziging in het programma stelt de opleiding nu het vakgebied logistiek op een vroeger moment in het opleidingsprogramma aan de orde. Hierdoor worden studenten daarmee eerder geconfronteerd en de functie van selectie en verwijzing in het propedeuse versterkt. Deze maatregel heeft inmiddels tot een zichtbare verbetering van het propedeuserendement geleid. De genomen maatregelen komen aan de orde in hoofdstuk 3 bij de respectieve onderwerpen en facetten Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de voltijd en deeltijdopleiding LE is Hobéon Certificering uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten en de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. De beoordeling door Hobéon Certificering is uitgevoerd in twee stappen: a Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de opleiding LE geleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderwijs- en Examen Reglement OER; Visitatierapport Logistiek, de kracht van de keten (2004) Onderliggende documentatie betrekking hebbend op; - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - de validatie van eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door de opleiding LE geleverde documentatie heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de drie varianten van de opleiding. Voorafgaand aan de visitatie op 5 oktober 2009 werd het management van de opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentenanalyse. b Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Logistiek en Economie, een student, een lead auditor en een secretaris vanuit Hobéon Certificering. Het auditteam heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 3

10 Deze verificatie geschiedde door verscheidene malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken. Verder is tijdens de visitatie additionele documentatie bestudeerd en zijn de huisvesting en de materiële voorzieningen bekeken. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de Beroepenveldcommissie waarmee de opleiding overleg voert en overzichten van de gecommitteerden en de gastdocenten; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht van de CV s van docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van docentevaluaties; inzicht in de studievoortgang van een student via het POP (Personeelsontwikkelingsplan) detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Na afloop van de audit heeft de opleiding nog aanvullende informatie verstrekt over de behaalde rendementen. Het auditteam heeft zich gedetailleerd op de hoogte gesteld van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft alle in het NVAO- Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Dit is vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggende rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige ten minste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: Uitvoering en praktijk weegt zwaarder dan beleid en theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld met inachtneming van onderstaande regels: Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 4

11 een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 1 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Panelleden Audit en kwaliteitzorg deskundigheid Onderwijs deskundigheid Werkveld deskundigheid Vakinhoud deskundigheid W.L.M. Blomen. voorzitter x ir. M.J. Peters x x drs M. van Ogtrop x x x Student gebonden deskundigheid B. Schimmel x R.G. Peters, secretaris x Wienke Blomen heeft als lead auditor leiding gegeven aan het visitatieproces. Hij heeft als directeur-partner van de Hobéon Groep inmiddels een zeer ruime ervaring opgebouwd in het uitvoeren van visitaties, die zijn gericht op het accrediteren van bachelor en masteropleidingen in alle domeinen van het hoger onderwijs. Maarten Peters is in het verleden werkzaam geweest bij Philips, o.a. als logistiek manager en is momenteel werkzaam als Lean Six Sigma Engineer bij Merck Sharp & Dohme B.V. Daar houdt hij zich bezig met zowel de harde als de zachte kant van het veranderen van logistieke processen. Maarten van Ogtrop heeft als vakinhoudelijk deskundige ruime ervaring in het onderwijs op het terrein van logistieke processen. Hij was van 1996 tot 2008 onderwijsmanager Logistiek en Economie en Logistiek en Technische Vervoerskunde en is thans onderwijsmanager Bouwkunde bij een hogeschool. Bas Schimmel heeft zich als student-auditor vooral gericht op de studeerbaarheid van de programma s, de studielast, de studiebegeleiding en de mogelijkheden van invloed van studenten op het programma en de processen binnen de opleiding. Hij is vierdejaars student Logisitek en Economie aan de Hogeschool van Amsterdam en werkt bij de Prinsenstichting, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg in Purmerend. Rob Peters is als secretaris voor deze audit opgetreden. Bij de audit is ook de heer Rob van der Made aanwezig geweest in het kader van zijn inwerkprogramma bij Hobéon Certificering. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers aan de visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma van de visitatie op 5 oktober Zie Bijlage II. 1 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 EC s ) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Bij het facet Duur wordt daarom uitgesproken dat dit voldoet aan de wettelijke eis. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 5

12 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 6

13 2. MANAGEMENTSAMENVATTING Naam van de instelling: Naam van de opleiding: Varianten van de opleiding: Locatie van de opleiding: Hogeschool INHolland hbo-bachelor Logistiek en Economie voltijd, deeltijd en duaal Haarlem Naam VBI: Hobéon Certificering b.v. Datum visitatie: 5 oktober 2009 Datum VBI-rapport 3 december 2009 Beoordelingskader: Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor] van de NVAO (Accreditatiekader. Stcr ). Op grond van het toepasselijke Accreditatiekader wordt een opleiding beoordeeld aan de hand van zes onderwerpen, te weten: (i) doelstellingen opleiding, (ii) programma, (iii) inzet van personeel, (iv) voorzieningen, (v) interne kwaliteitszorg en (vi) resultaten. Samenstelling auditteam: Het auditteam van Hobéon bestaat uit de volgende leden: W.L.M. Blomen, directeur-partner van de Hobéon Groep bv, voorheen werkzaam in diverse functies bij de HBO-raad. ir M.J. Peters, werkzaam als Lean Six Sigma Engineer bij Mark Sharp Dome b.v. drs M van Ogtrop, voorheen werkzaam als onderwijsmanager Logistiek en Economie en Logistiek en Vervoer, thans als onderwijsmanager Bouwkunde bij de Hogeschool Rotterdam. B. Schimmel, vierdejaars student Logistiek en Economie aan de Hogeschool van Amsterdam. Aan het auditteam is als secretaris toegevoegd R.G. Peters, als associé verbonden aan de Hobéon Groep. Bevindingen Algemeen De opleiding Logistiek en Economie (LE) wordt verzorgd door de School of Economics van de Hogeschool INHolland in Haarlem. De opleiding telt op 1 oktober voltijd, 47 deeltijd en 9 duale studenten en is daarmee een van de kleine opleidingen LE in Nederland. De instroom beweegt zich in de afgelopen vier jaar tussen de 38 en 50 studenten. Het beleid van de opleiding is erop gericht deze instroom te laten groeien tot tenminste 60 studenten per jaar vanaf De opleiding heeft, in navolging van de visie van de hogeschool het competentiegericht onderwijs centraal staan. Grootstedelijke vraagstukken in internationaal perspectief zijn daarvoor leidend. De opleiding maakt op het auditteam een consistentie indruk en geeft toekomstige logistici de nodige bagage mee om in het werkveld aan de slag te gaan. Die bagage bestaat uit opgedane kennis, kunde en inzicht maar ook de nodige zelfkennis, waarmee de toekomstige werknemer snel en effectief aan de slag kan gaan. De internationaliseringscomponent is in het opleidingsprogramma zichtbaar. De opleiding is zich ervan bewust dat een afgestudeerde logisticus een internationale oriëntatie moet hebben. De opleiding streeft er daarom naar om tenminste 10% van haar studenten in het buitenland te laten studeren of stage te laten lopen. Het auditteam karakteriseert de opleiding als solide, maar de levensvatbaarheid van de opleiding zal op langere termijn een steviger fundament moeten krijgen. De opleiding heeft de ambitie om het aantal studenten omhoog te brengen naar 250. Hiertoe zal de opleiding op verscheidene fronten moeten inzetten, aangezien LE binnen het onderwijsland een niche-markt blijft en er niet een vanzelfsprekende continue instroom is. De voortijdige grote uitstroom van studenten zal moeten worden teruggebracht en het opleidingsteam zal selectief energie moeten stoppen in additionele zaken en overwogen keuzen moeten maken. Het is daarbij belangrijk dat er een open afstemming is tussen wat er bedrijfsmatig haalbaar is en onderwijskundig aan ambities liggen. Een lectoraat zal naar de buitenwereld tonen dat de opleiding iets onderscheidends heeft; dit kan dan minors opleveren die uniek in Haarlem gevolgd kunnen worden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 7

14 Dat stimuleert een vanzelfsprekende uitwisseling met andere opleidingsinstituten in Nederland en hopelijk kennisuitwisseling met vergelijkbare graduation schools in Europa en daarbuiten, die regio s zoals Nederland in hun opleidingsbehoefte voorzien. Doelstellingen opleiding De eindkwalificaties van de opleiding zijn vastgelegd in een landelijk beroepsprofiel en een daarvan afgeleid opleidingsprofiel, waarin de opleiding haar keuze maakt voor (lucht)havenlogistiek. De opleiding werkt haar keuze voor portmanagement en aviation vervolgens uit in het onderwijsprogramma en geeft aan de eindkwalificaties een internationale dimensie. Deze dimensie is een verdere uitwerking van het landelijke beroeps- en competentieprofiel. De eindkwalificaties, uitgewerkt in competenties, heeft de opleiding besproken met het beroepenveld. Deze eindkwalificaties dekken de Dublin Descriptoren volledig af en sluiten aan bij de internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Aan deze eindkwalificaties zijn meetbare gedragsindicatoren verbonden, zodat het bereiken van deze kwalificaties kan worden en ook wordt getoetst. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen als voldoende. Programma Binnen het programma komt de kennisontwikkeling van de studenten tot ontwikkeling via relevante en actuele vakliteratuur en studiemateriaal, dat is ontleend aan de beroepspraktijk. Dit ontwikkelen van studiemateriaal geschiedt via interactie met de beroepspraktijk en via toegepast onderzoek. Het auditteam heeft aantoonbaar verbanden gevonden met de actuele ontwikkelingen in de internationale beroepspraktijk van de logisticus en heeft kunnen constateren dat de structuur van de opleiding waarborgt dat de noodzakelijke vaardigheden worden ontwikkeld. De studenten zijn zeer te spreken over de opleiding. De competenties zijn sturend voor het studieprogramma; het auditteam heeft ze kunnen verifiëren in studiehandleidingen, stagehandleiding en de afstudeerhandleiding. Ze zijn gedetailleerd vertaald in leerdoelen van onderdelen van het programma. Deze leerdoelen worden bereikt door het uitvoeren van daarvoor uitgewerkte leertaken. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde competenties te bereiken en de studenten zijn hierover tevreden. Het onderwijs kent een adequate horizontale samenhang met parallelle programmering van programmaonderdelen die elkaar ondersteunen. Leerdoelen komen steeds terug in een opklimmende reeks van complexiteit en reikwijdte en worden getoetst op drie elkaar in zwaarte opvolgende faseniveaus. De samenhang tussen het binnenschools en buitenschools leren is door de concentrische opbouw voor de voltijd studenten gewaarborgd. Voor de deeltijd- en duale studenten is het vereist dat zij een relevante functie in het logistieke werkveld vervullen, dan wel (bij deeltijders) een relevante stage en afstudeerplaats hebben gevonden. De studenten bevestigen desgevraagd dat zij deze horizontale en verticale samenhang in het programma zien. De studielast is vastgesteld in European credits (EC s) en de spreiding van lessen, opdrachten, projecten en toetsmomenten is evenwichtig. De studielast is vooraf bij de studenten bekend, zodat zij daarop kunnen plannen en de opleiding bevraagt studenten over de door hen beleefde studielast en koppelt hierover aan hen terug. Via studieloopbaanbegeleiding worden eventuele problemen in de studievoortgang actief onderkend; de opleiding onderneemt daarop vervolgens actie. De opleiding handelt bij de instroom van studenten conform de wettelijke eisen bij toelating. Het startniveau van studenten sluit aan bij het beginniveau, maar de opleiding onderkent hierin in toenemende mate problemen. De opleiding biedt studenten daarom mogelijkheden om deficiënties weg te werken. Voor de voltijd en de deeltijdstudenten kent de opleiding een adequate procedure voor vrijstellingen. De opleiding is actief in het nemen van nieuwe maatregelen om onderkende problemen in de aansluiting van het vo en mbo op het hbo en problemen rond het imago van logistiek op te lossen. De voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen LE hebben een omvang van 240 EC s. De opleiding heeft haar didactisch concept op heldere wijze beschreven. Het sluit aan bij de doelstellingen om startbekwame competente logistici op te leiden. Dit concept voorziet in leervormen die passen bij de eindkwalificaties en die recht doen aan de verschillende leerstijlen van studenten. De werkvormen voorzien erin dat de beoogde competenties kunnen worden bereikt. Het didactisch concept is ingebed in het programma van de voltijd, deeltijd en duale opleiding en uit de tevredenheidmeting onder studenten en onderwijsevaluaties blijkt, dat studenten tevreden zijn over de afstemming tussen vorm en inhoud en zij de door docenten gehanteerde werkvormen in hoge mate waarderen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 8

15 Toetsen, beoordelingskaders en de uitvoeringspraktijk sluiten goed aan op het didactisch model en de te verwerven competenties. De opleiding hanteert een breed toetsrepertoire, waarmee zij de studenten formatief en summatief, in groepswerk en individueel beoordeelt. De studenten zijn over het algemeen tevreden over het geldende toetsbeleid en begrijpen de relatie tussen de toetsvormen, de toetsen en de leerdoelen. Het werkveld is actief betrokken bij zowel het formuleren van de beoordelingscriteria als de beoordeling van stageopdrachten en afstudeerproducten. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Programma als voldoende. Inzet van personeel Docenten zijn uit het werkveld afkomstig en hebben relevante en recente werkervaring in het beroepenveld. Bij het aantrekken van nieuwe docenten is het hebben van een mastergraad en van werkveldervaring uitgangspunt. Alle docenten hebben een netwerk in het werkveld en gebruiken dat voor het inbrengen van bedrijfsprojecten in het onderwijs en bijhouden van hun eigen kennis van het werkveld. De opleiding zet naar het oordeel van het auditteam voldoende personeel in om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. De opleiding, werkervaring en pedagogisch didactische scholing van de docenten is toereikend en zij leggen in voldoende mate verbindingen met het werk en werkveld van logistici. Zij verwerken praktijkvoorbeelden in hun onderwijs. De voltijd, deeltijd en duale studenten zijn tevreden over de deskundigheid van de docenten. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Inzet van personeel als voldoende. Voorzieningen De opleiding gebruikt een modern studielandschap, voldoende geoutilleerde leslokalen en moderne ICT-hulpmiddelen. De bibliotheek en mediatheek zijn up-to-date voor wat betreft de informatie en zijn digitaal toegankelijk. Andere faciliteiten zijn een restaurant en boekhandel; al deze voorzieningen dragen ertoe bij dat de studievoortgang geen hinder ondervindt. Het softwarepakket Blackboard zorgt ervoor dat studenten en docenten te allen tijde over actuele informatie kunnen beschikken, zodat de voortgang van hun studie en werk niet wordt gehinderd door het ontbreken daarvan. De studiebegeleiding is gestructureerd opgezet en ingebed in het programma van de voltijd, deeltijd en duale opleiding. De wijze van begeleiding zorgt er mede voor dat de voltijd, deeltijd en duale studenten grip houden op hun eigen planning, studievoortgang en vorderingen gedurende de stage en hun afstuderen. De informatievoorziening voor de studenten is veelomvattend en daardoor compleet. De studenten zijn hierover tevreden. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Voorzieningen als voldoende en verbindt daaraan als extra kenmerk goed. Interne kwaliteitszorg Het auditteam beoordeelt de opzet van het interne kwaliteitszorgsysteem als adequaat. Er is sprake van een periodieke evaluatie aan de hand van vooraf vastgestelde doelen. Uitkomsten van periodieke evaluaties en alle andere signalen die het management bereiken, leiden waar nodig tot verbeteringen. Door de kleinschaligheid slaagt de opleiding erin zulke verbeteringen daadkrachtig aan te pakken. De opleiding bewijst dat de docenten, de studenten en het beroepenveld betrokken zijn bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding. Een van de leden van de Beroepenveldcommissie is een alumnus van de opleiding. Alumni zal in het komende studiejaar om hun oordeel worden gevraagd. De studentendelegatie in de OC (Opleidingscommissie) zou naar de mening van het auditteam zwaarder van gewicht mogen zijn. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Interne kwaliteitszorg als voldoende. Resultaten Het auditteam heeft een selectie van afstudeerwerkstukken beoordeeld. Deze beoordeling, alsmede de gegevens die de opleiding heeft overlegd over de opvattingen van het beroepenveld over de kwaliteit van de afgestudeerden zijn de basis voor het auditteam om het facet Gerealiseerd Niveau voor de voltijd, deeltijd en duale opleiding LE als voldoende te kwalificeren. Het auditteam ziet dat de rendementen van de opleiding, op een enkele uitzondering na, beter zijn dan streefcijfers die de hogeschool hanteert. Het auditteam beoordeelt het onderwerp Resultaten als voldoende. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland, 1.0 9

16 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland,

17 3. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Landelijk profiel In 2007 heeft het Landelijk Platform Logistiek (LPL) het landelijke beroeps- en competentieprofiel Logistiek vastgesteld voor de opleidingen Logistiek & Economie en Logistiek & Technische Vervoerskunde. Dit document is tot stand gekomen na overleg met vertegenwoordigers uit het werkveld en sinds 2007 ingeschreven in het register van de HBO-raad De opleiding LE heeft tot doel mensen op te leiden die op professionele wijze logistieke processen kunnen ontwerpen, besturen en beheersen vanuit een economisch perspectief. Hiertoe dienen zij over een helikopterview op zowel bedrijfs- als ketenniveau te beschikken. Naast kennis en kunde op vaktechnisch logistiek terrein bezitten afgestudeerden vaardigheden en kennis op aangrenzende vakgebieden als (bedrijfs)economie, recht, marketing en human resource management. De afgestudeerden moeten in teamverband, maar ook zelfstandig, zowel project- als procesmatig kunnen werken Het profiel beschrijft dat de almaar toenemende internationalisering voor de logistiek manager een aantal belangrijke implicaties heeft: de hele wereld is het speelveld waarbinnen een logistiek manager zijn werkzaamheden uitvoert en hij heeft te maken met partijen uit alle mogelijke gebieden ter wereld. Deze internationale context vereist dat de logisticus in staat is buiten zijn eigen grenzen te denken en handelen en te functioneren in een organisatie waar een andere dan de eigen nationale cultuur, in de breedste zin van het woord, de norm is In juni 2008 heeft het Sectoraal Adviescollege Hoger Economisch Onderwijs van de HBOraad het geheel van kennis, vaardigheden en attitudes van de beroepsbeoefenaar (de Body of Knowledge and Skills ), in het domein Business Administration vastgesteld. In heeft de curriculumcommissie van de opleiding vastgesteld dat deze Body herkenbaar terug te vinden is in het opleidingsprofiel L&E INHolland. Het auditteam herkent in het onderwijsprogramma van de opleiding deze Body of Knowledge & Skills. Profiel van de opleiding in Haarlem. Specifieke aandacht 1: accent op luchtvaartlogistiek Uitgaande van dit landelijk profiel en op basis van het onderwijsconcept van de hogeschool en de Schools of Economics heeft de opleiding in het studiejaar het opleidingsprofiel L&E opgesteld waarin de competentiekaart L&E is opgenomen. Dit is gebeurd in samenspraak met de Beroepenveldcommissie (BVC). In de BVC worden de ontwikkelingen in het werkveld en de consequenties daarvan voor de opleiding besproken De opleiding LE heeft ervoor gekozen om het thema luchtvaartlogistiek (portmanagement) op korte termijn verder uit te werken en vanaf op te nemen in het curriculum van het derde jaar. Inhoudelijke verschillen met de andere hogescholen komen tot uiting door de keuze van specifieke beroepsauthentieke projecten rond luchtvaartlogistiek. Het opleidingprofiel is uitgewerkt in een competentiekaart. De competentiekaart onderscheidt drie logistieke competenties op het niveau van de startende logisticus: (i) ontwikkelen (strategie en beleid), (ii) uitvoeren (operations management) en (iii) aansturen van logistieke processen (operaties). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland,

18 Deze drie logistieke competenties zijn uitgewerkt in twaalf competentie-elementen, die in vijf competentiegebieden zijn gegroepeerd. Het auditteam vindt de keuze voor luchtvaartlogistiek een heldere keuze, gezien de nabijheid van de luchthaven Schiphol. Ook de keuze van de hogeschool INHolland om binnen de drie vestigingen Rotterdam, Delft en Haarlem portmanagement in brede zin te ontwikkelen lijkt het auditteam voor de hand te liggen. Het auditteam ondersteunt graag het streven van de opleiding en de School om in Haarlem binnen drie tot vier jaar een kenniscentrum voor portmanagement en aviation in te richten. Specifieke aandacht 2: internationalisering Hogeschool INHolland vindt internationalisering belangrijk. Naar aanleiding van de Bestuurlijke Agenda is in 2008 op hogeschoolniveau een aantal doelstellingen voor de komende jaren geformuleerd: Internationalisering van het curriculum; Vergroten van het aantal buitenlandervaringen van studenten; Nauwe samenwerking met buitenlandse partnerinstellingen; Bevordering van docent- en studentmobiliteit met partnerinstellingen; Invoering van Engelstalige programmaonderdelen ten behoeve van uitwisselingsstudenten; Doen van een haalbaarheidsonderzoek naar het aanbieden van internationale Bacheloropleidingen; Definiëren van wat internationaal en crosscultureel competent zijn betekent voor de opleiding. In het landelijke beroeps- en competentieprofiel is de internationale context beschreven. De opleiding heeft dit in haar doelstellingen overgenomen. In het curriculum van de opleiding zijn daartoe componenten opgenomen die de student in staat stellen internationaal competent te worden. Zie hiervoor facet 2.1 tot en met 3.3. Tijdens de audit is het thema internationalisering uitvoerig besproken. Duidelijk is geworden dat dit thema belangrijk wordt geacht voor de beroepsvorming van de afgestudeerde logisticus. Het auditteam onderschrijft dat. Het streven van de opleiding is om 10% van de studenten in het buitenland te laten studeren of stage te laten lopen. De opleiding acht een hoger percentage onhaalbaar. De studenten verklaren hier desgevraagd over dat zij het aanbod krijgen om in het buitenland stage en studie te volgen, maar dat dit vaak afketst vanwege kosten, wegvallen van inkomsten uit een bijbaan en het moeten onderverhuren van de studentenkamer. Het auditteam zou zich kunnen voorstellen dat de hogeschool, gezien het belang dat zij hecht aan internationalisering, fondsen reserveert om zulke problemen het hoofd te bieden. En ook dan nog is de ambitie om 10% van de eigen studenten in het buitenland te laten studeren en werken naar het oordeel van het auditteam hoog. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert het facet Domeinspecifieke Eisen voor de voltijd-, deeltijd- en duale opleiding LE als voldoende op grond van de volgende observaties: De eindkwalificaties zijn vastgelegd in een landelijk beroepsprofiel en een daarvan afgeleid opleidingsprofiel, waarin de opleiding haar keuze maakt voor (lucht)havenlogistiek. De opleiding werkt de keuze voor portmanagement en aviation uit in het onderwijsprogramma De opleiding geeft aan de eindkwalificaties een internationale dimensie, die een uitwerking is van het landelijke beroeps- en competentieprofiel De eindkwalificaties, uitgewerkt in competenties, zijn besproken met het regionale werkveld. Het auditteam beoordeelt daarom dit facet als voldoende. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland,

19 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Om het gewenste niveau van de Dublin Descriptoren en de hbo-kernkwalificaties te bereiken, werkt de student LE aan de navolgende competentie-elementen: 1. Klanten 1.1 Adviseren 2. Interne processen 2.1 Beleid- en organisatieontwerp 2.2 Managen van projecten 2.3 Analyseren 2.4 Sturen 3. Mensen 3.1 Samenwerken 3.2 Communiceren (schriftelijk) 3.3 Communiceren (mondeling) 3.4 Leiding geven 4. Omgeving 4.1 Toegepast onderzoeken 5. Professionaliteit 5.1 Zelfmanagement 5.2 Employability De Dublin Descriptoren onderscheiden de volgende dimensies: Kennis en inzicht, Toepassen Kennis en inzicht, Oordeelsvorming, Communicatie en Leervaardigheden Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding bestudeerd en gezien dat de competentie-elementen van de opleiding de Dublin Descriptoren afdekken. Het auditteam stelt daarom vast dat de eindkwalificaties van de opleiding beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. De opleiding heeft meetbare gedragsindicatoren verbonden aan de competenties. Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert het facet Niveau Bachelor voor de voltijd-, deeltijd- en duale opleiding LE als goed op grond van het feit dat de eindkwalificaties van de opleiding, uitgedrukt in competenties, de Dublin Descriptoren volledig afdekken. De eindkwalificaties sluiten naar het oordeel van het auditteam aan bij de internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Aan de eindkwalificaties zijn meetbare gedragsindicatoren verbonden, zodat het bereiken van deze kwalificaties kan worden getoetst en op transparante wijze zichtbaar wordt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland,

20 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger Onderwijs Bij facet 1.2. heeft het auditteam vastgesteld dat de eindkwalificaties aansluiten bij de Dublin Descriptoren en dat derhalve sprake is van bachelor niveau Beroepsonderwijs Bij facet 1.1 heeft het auditteam vastgesteld dat de eindkwalificaties zijn vastgelegd in een landelijke beroepsprofiel en een daarvan afgeleid opleidingsprofiel, waarin de opleiding haar keuze maakt voor luchtvaartlogistiek, met een internationale dimensie. Dit opleidingprofiel is besproken met het regionale werkveld Voor het overige blijkt de Oriëntatie HBO ook uit het programma van beide opleidingen. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert het facet Oriëntatie hbo voor de voltijd-, deeltijd- en duale opleiding LE als voldoende op grond van de volgende observaties: De eindkwalificaties sluiten aan bij de Dublin Descriptoren en komen overeen met het internationaal gedefinieerde bachelor niveau; De eindkwalificaties sluiten aan bij het landelijk vastgestelde en regionaal gevalideerde beroeps- en opleidingsprofiel. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding Logistiek en Economie, Hogeschool INHolland,