1) Voorbereiding op school De volgende lessuggesties kunt u gebruiken ter voorbereiding van het museumbezoek:
|
|
- Hugo René Kuipersё
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 >>>> Kunstmaten in het museum Museumles groep 3-4 Inleiding Sinds kort biedt Museum Boijmans Van Beuningen de museumles Kunstmaten aan. Deze museumles is speciaal ontwikkeld voor groepen 3 en 4 van het Primair Onderwijs. Tijdens deze les over kunst komt rekenonderwijs op een vanzelfsprekende manier aan bod: - de kinderen onderzoeken een drietal kunstwerken op (for)maat, ruimtelijke werking en vorm. - de kinderen komen spelenderwijs tot inzicht. (door te doen) - de kinderen gaan goed kijken/beschouwen (door vergelijken en verwoorden). - rekenkundige begrippen komen (als vorm, formaat, zijde, lengte breedte etc.) aan bod. - er wordt gebruik gemaakt van coöperatief leren (samen tot oplossing komen). - wordt het denken zichtbaar en hoorbaar gemaakt. De les duurt een uur. Deze lesbrief zet alles over het programma voor u op een rijtje en geeft uw lessuggesties ter voorbereiding op of verwerking van het museumbezoek. Lesdoelen Doel is spelenderwijs aan de hand van kunstobjecten met rekenen aan de slag te gaan om de rekenontwikkeling van de kinderen te stimuleren. Leerlingen: maken kennis met het museum. leren goed te kijken naar verschillende kunstwerken en deze te onderzoeken. leren ordenen en groeperen. leren zich te oriënteren in de ruimte. gebruiken rekenen als gereedschap voor functionele situaties leren coöperatief te leren, samen naar oplossingen te zoeken luisteren naar (elkaars) verhalen. leren praten over kunstwerken. De lesdoelen sluiten aan bij Rekenen/ wiskunde, Oriëntatie op jezelf en de wereld en Kunstzinnige Oriëntatie. Opzet programma Het programma is opgebouwd uit drie onderdelen: 1) een voorbereiding op school. 2) een les in het museum. 3) een terugblik op het bezoek als de kinderen weer op school zijn. Hieronder worden alle onderdelen uitgebreid beschreven. Ook vindt u enkele lessuggesties. U kunt hier zelf uit kiezen welke opdrachten passen en geschikt zijn voor uw leerlingen. Het is niet nodig om alle opdrachten te doen wel wordt het aangeraden om in iedere geval een voorbereidende en een verwerkingsopdracht te geven. U vergroot daarmee het leerrendement. 1) Voorbereiding op school De volgende lessuggesties kunt u gebruiken ter voorbereiding van het museumbezoek: - Afstand houden Duur: 10 minuten In het museum geldt een aantal regels. Zo mag er niet gerend worden, niet gegeten of gedronken, niet geschreeuwd enzovoort. De museumdocent zal deze aan het begin van de museumles nog eens goed met de kinderen doornemen, maar één van de regels kan op speelse wijze al worden voorbereid, op zo n manier dat het ook aansluit bij het rekenonderwijs: afstand houden van de kunstwerken. Over het algemeen vinden kinderen het in hun enthousiasme lastig om de kunstwerken niet aan te raken of er niet te dicht bij te komen. Op school kunt u hier op speelse wijze al samen afspraken over maken, als volgt: U vertelt dat jullie naar een museum gaan. Wat is dat, wie is er wel eens in een museum geweest? Wat is er in een museum te zien, wat wordt er bewaard? Jullie gaan naar een museum met veel kostbare en soms heel oude kunstwerken. Schilderijen, beelden, noem maar op. Allemaal uniek, er is er maar één van. De kunstenaars zijn 1
2 vaak al lang dood en kunnen het kunstwerk niet opnieuw maken. We moeten dus heel zuinig zijn op de kunstwerken, door heel voorzichtig te zijn en ze niet aan te raken. Hoe ver zouden we van het kunstwerk vandaan moeten blijven zodat we het niet (per ongeluk) aanraken? Laat de kinderen oplossingen bedenken. Bv één arm lang (uitgestrekt raken ze het kunstwerk niet aan), of minstens twee grote stappen, of 1 lichaam lang (een kind kan op de grond liggen en laten zien hoe lang het lichaam is). Spreek vervolgens af wat jullie met de hele klas aanhouden, zodat daar in het museum zelf ook steeds naar kan worden terug verwezen, mocht dat nodig zijn. - Vormen vouwen Duur: 30 minuten Vormen Kunstenaars bouwen hun werk op uit veel verschillende vormen. Soms zijn er heel duidelijk vierkanten en rechthoeken te zien, zoals Piet Mondriaan deed in zijn Compositie no. II Zie Soms moet je wat beter kijken, maar vind je ze wel, zoals bij Interieur van een kerk, uit 1668 van Emanuel de Witte: halve cirkels, ruiten, kegels, enzovoort. Zie Eigenschappen Aan de hand van de volgende activiteit kunt u het begrip eigenschappen bespreken met de focus op vorm, formaat en textuur. De stappen die worden doorlopen kunt u als demonstratie voordoen waarna kinderen het zelf utvoeren, of samen tegelijkertijd met de hele klas. Benodigdheden: een A4-blaadje voor iedere leerling en voor uzelf. stap 1a: vouw de hoek van het A4 naar de tegenoverliggende zijde. Stap 1b: vouw de rechter bovenpunt en rechter onderpunt in rechte lijn over de reeds gevouwen driehoek. Stap 1c: vouw het rechthoekige onderste stukje in lijn met de schuine driehoek zijde zodat zich onderin een klein driehoekje vormt. > Beschouw en bespreek met de kinderen: - wat zie je? - wat voor eigenschappen kun je noemen van dit wat je voor je ziet? (denk aan vorm, textuur, formaat) Stap 2: Vouw de grote onderflap van de driehoek weer open. > Beschouw en bespreek: - wat zie je nu? - wat voor eigenschappen kun je noemen van dit wat je voor je ziet? (denk aan vorm, textuur, formaat) Stap 3: Vouw de het A4 weer geheel open > Beschouw en bespreek: - wat zie je nu? - wat voor eigenschappen kun je noemen van dit wat je voor je ziet? (denk aan vorm, textuur, formaat) Stap 4: Prop het papier tot een bolletje. > Beschouw en bespreek: - wat is dit? - wat voor eigenschappen kun je noemen van dit wat je voor je ziet? (denk aan 2
3 vorm, textuur, formaat) Stap 5: vouw de prop weer open, strijk het zo glad mogelijk en vouw het weer zoals in stap 1 tot een driehoek. > Beschouw en bespreek: - wat is dit? - is dit dezelfde driehoek als dat we in het begin zagen? - wat voor eigenschappen kun je noemen? (denk aan vorm, textuur, formaat) - is de vorm even stevig als voor het proppen? - Gereedschappen Duur: per gereedschap 5 a 10 minuten, muv Haakse hoeken, duur 20 minuten Kunstenaars bouwen hun werk op door goed na te denken over afmetingen, vormen, verhoudingen en perspectief. Hiervoor hebben zij een aantal gereedschappen tot hun beschikking. Sommige gereedschappen moet je maken of kopen, maar sommige heeft ieder mens altijd bij de hand. Vertel de kinderen dat kunstenaars altijd goed moeten nadenken over maten, verhoudingen, diepte enzovoort. Als ze iets namaken, een kamer bijvoorbeeld, of een portret, dan is het heel belangrijk dat alle vormen, maten en verhoudingen kloppen. Welke gereedschappen kan een kunstenaar allemaal gebruiken om dit goed te onderzoeken? De kinderen proberen onderstaande gereedschappen uit. Wat zijn hun bevindingen? 1. Handen als gereedschap: Met je handen kun je goed bepalen welke vormen er allemaal te zien zijn. Veel vormen zijn met je handen na te doen. Leerlingen proberen de vormen met hun handen na te doen en schrijven hun bevindingen op (of tekenen ze). Voorbeelden: driehoek rechthoek/ vierkant cirkel 2. Vinger als ijkpunt Door je vinger langs een vorm te houden kun je beter kijken of iets recht is. Ook kun je afstanden of verhoudingen bepalen. rechte hoek/ scherpe hoek 3. Met je lijf Armen, benen of een heel lijf kunnen ook aangeven hoe groot of klein iets is. Ook kun je met je lijf allerlei vormen namaken: in elkaar gedoken ben je een ovaal, met je armen strak langs je lijf ben je staand net een rechthoek. In een groepje kunnen kinderen ook samen vormen maken en steeds weer een nieuwe vorm aannemen, bijvoorbeeld: > Van een cirkel naar een vierkant (samen het verschil in vorm bedenken en ervaren) > Van een vierkant naar een rechthoek > Van een kleine cirkel en naar een grote cirkel. 3
4 4. Haakse hoeken Met stevig karton (liefst zwart) maakt iedere leerling twee haakse hoeken. De hoeken moeten ieder precies 90 zijn. Dit kan een leerling controleren door bijvoorbeeld een A4 in zijn/ haar hoek te leggen: sluiten de twee zijdes van de hoek precies aan op de zijdes van het A4? Door met de hoeken een rechthoek of vierkant te vormen (de hoeken zijn uiteraard ten opzichte van elkaar te verschuiven waardoor het kader steeds groter of kleiner wordt) en er door heen te kijken kan een kunstenaar kaderen, bepalen welk stuk van de wereld dat hij voor zich ziet/ welke compositie hij uitsnijdt om te gebruiken voor zijn kunstwerk. De leerlingen oefenen met deze hoeken en het kaderen in de klas. Ze kiezen iets dat ze zien en bepalen met hun haakse hoeken welk stuk ze daarvan zouden willen tekenen. Vervolgens proberen ze het ook zo op papier te zetten. De haakse hoeken kunnen worden meegenomen naar het museum, zodat de kinderen ze tijdens de museumles ook kunnen gebruiken.!!nb! Voor het vertrek naar het museum: groepsindeling maken en naametiketten De klas bezoekt onder begeleiding van een museumdocent in twee groepen (bij meer dan 30 leerlingen in drie of meer groepen) het museum. Het is prettig als de verdeling in groepen voor aanvang van het museumbezoek al is gemaakt. Zorg voor een gelijkmatige verdeling van de leerlingen (denk aan jongens/meisjes, druk/verlegen, etc.). Per groep (van max. 15 leerlingen) verwachten we ook een begeleider vanuit school. Een naamsticker op het shirt van de leerlingen is erg prettig; museumdocenten kunnen de kinderen dan bij de naam aanspreken wat een grotere betrokkenheid kan bewerkstelligen. Plak de stickers vlak voor uw vertrek naar het museum op het shirt van de kinderen. 2) In het museum In het museum worden de kinderen een uur begeleid door één van onze museumdocenten. Per museumdocent is de groep niet groter dan 15 kinderen. Een klas wordt daarom in tweeën (of groter dan 30: in drieën of meer) gesplitst. Jassen en eventueel tassen worden opgeborgen in de speciale garderobekooien. Dan verwelkomt de museumdocent de leerlingen. De groep bekijkt gezamenlijk een aantal kunstwerken. Per kunstwerk staat een rekenbegrip en -activiteit centraal. Alle opdrachten hebben betrekking op rekenen. Bij iedere opdracht ligt de nadruk op een ander aspect. Denk daarbij aan ordenen/ groeperen, oriëntatie in de ruimte, 3d/2d enzovoort. Na de museumles op zaal zal de museumdocent de groep naar de jassen brengen en wordt afscheid genomen. 3) Terug op school Mogelijke lessuggesties ter verwerking van het museumbezoek: - Terugblik: kringgesprek Duur: 15 minuten Hoe vonden de kinderen het museumbezoek? Was het zoals ze hadden verwacht? (wat was er anders?). Wat vonden de kinderen leuk, verrassend? De kinderen hebben niet allemaal dezelfde route gevolgd, en dus niet allemaal dezelfde kunstwerken gezien. Aan de hand van onderstaande afbeeldingen kunnen de leerlingen aan elkaar vertellen wat ze hebben gezien, gedaan, gehoord. Thomas Rentmeister, Untitled (oranje polyester beeld),
5 Richard Serra, Waxing Arcs (Wassende bogen), 1980 Mark Rothko, Grijs, oranje op kastanjebruin, nr. 8, 1960 Jan van der Ploeg, Wallpainting no. 155 "Staff", 2006 Salvador Dalí, Zonnetafel,
6 Johan Meijerink, Struggle, Plaatsing in de ruimte Duur: 60 uur Zorg voor deze verwerkingsopdracht voor lege voldoende schoenendozen. Iedere leerling krijgt een schoenendoos. Deze schoenendoos wordt omgetoverd tot kijkdoos. In de kijkdoos bouwen ze een afbeelding van één van de schilderijen in het museum na: van 2D naar 3D. Hoe staan de voorwerpen en figuren ten opzichte van elkaar? Welke maten moet elk onderdeel hebben om straks op goed formaat door het kijkgaatje te zien te zijn? Op de online collectie van het museum zijn vele kunstwerken te vinden: Een paar suggesties van kunstwerken die voor deze opdracht erg geschikt zijn: Jan Havicksz. Steen, Soo gewonne, soo verteert,
7 Jheronimus Bosch, De marskramer, circa Kees van Dongen, La commode (Interieur met gele deur), circa
8 Salvador Dalí, Landschap met touwtje springend meisje, Kunstwerk in klei Duur: 45 minuten In het museum hebben (misschien niet alle) kinderen een kunstwerk van Johan Meijerink (Struggle, 1988) in papieren vormen nagemaakt. In de klas wordt nog eens goed naar het kunstwerk gekeken (zie ook ); leerlingen herkennen het van uit het museum of zien het voor de eerste keer. Dan proberen de leerlingen het kunstwerk in klei na te maken. Verder kijken: kijktips Filmpjes Ga met papegaai Paulo op rekenreis door het museum, duur ca 5 minuten [invoegen link, filmpje in sept klaar] Op is een mooi liedje en filmpje over De marskramer van Jheronimus Bosch te vinden. Het helpt om het schilderij zorgvuldig te bekijken. 8
Kunstmaten in de klas
Kunst en rekenen samen, voor groep 3 en 4 Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 3 en 4. Met de informatie en lessuggesties kunt u in de klas op een bijzondere manier aan de slag met beeldende
Nadere informatieKunstmaten in de klas
Kunst en rekenen samen, voor groep 3 en 4 Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 3 en 4. Met de informatie en lessuggesties kunt u in de klas op een bijzondere manier aan de slag met beeldende
Nadere informatieDocentenhandleiding Papegaai Paulo Groep 0, 1 en 2
Docentenhandleiding PAPEGAAI PAULO 'horen en vergeten, zien en onthouden, doen en begrijpen' Inleiding Sinds schooljaar 2013-2014 is er een les voor kleuters en (de oudste) peuters beschikbaar, Papegaai
Nadere informatiePaulo op bezoek in de klas
Kunst voor peuters en kleuters Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 0, 1 en 2. Met de informatie en lessuggesties kunt in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten
Nadere informatieIK ZIE, IK ZIE... BENNER
IK ZIE, IK ZIE... BENNER onderwijsprogramma primair onderwijs groep 5 t/m 8 INLEIDING Gerrit Benner vond de gewone wereld lang niet altijd even leuk, dus die schilderde hij ook niet. Maar achter die gewone
Nadere informatieProjectinformatie. Onverwachte ontmoetingen. Groep 7-8 Beeldend keuzeproject Primair Onderwijs
Projectinformatie Onverwachte ontmoetingen Groep 7-8 Beeldend keuzeproject Primair Onderwijs BESTE LEERKRACHT Graag informeren wij u over het project Onverwachte ontmoetingen waaraan uw school binnenkort
Nadere informatieJONG GELEERD MONDRIAAN EN DE STIJL VOOR KLEUTERS. LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 1 2
JONG GELEERD MONDRIAAN EN DE STIJL VOOR KLEUTERS LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 1 2 VOOR DE LEERKRACHT MUSEUMLESBESCHRIJVING Dit is een kennismakingsles voor jonge kinderen die misschien wel voor het eerst
Nadere informatieOnlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek.
Beste docent, Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. De leerlingen hebben in het museum onder andere
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de
Nadere informatieVooraf Voorafgaand aan deze museumles hebben de leerlingen de KunstKabinetles 4.8 Kunst uit mijn kamer klassikaal gekregen en uitgevoerd.
Verzamelingen Groep 4 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand aan deze museum hebben de leerlingen de KunstKabinet 4.8 Kunst uit mijn kamer klassikaal gekregen en uitgevoerd. Leerlingen hebben geleerd over
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik?
Docentenhandleiding Wie ben jij & wie ben ik? Groep 6 t/m 8 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Wie ben jij & wie
Nadere informatieMeetkunst. Les 3 Van ruimte naar plat. Ruimtesuggestie op het platte vlak
Meetkunst Les 3 Van ruimte naar plat Ruimtesuggestie op het platte vlak In deze les bekijken leerlingen de indeling van een ruimte naar aanleiding van een aantal schilderijen waarbij verschillende begrippen
Nadere informatieRotterdam Grote stad Ik woon er Misschien wel voor altijd? Gelukkig
Kunstpraat voor volwassen taalleerders leerders Lesbrief ter voorbereiding en verwerking van het museumbezoek. Inleiding De museumles Kunstpraat voor volwassenen is speciaal ontwikkeld voor taalleerders:
Nadere informatieWAT ZIE IK? KLEUR WAT ZIE IK? KLEUR KIJKEN WETEN VOELEN MAKEN KIJKEN, WETEN, VOELEN, MAKEN
WAT ZIE IK? KLEUR WAT ZIE IK? KLEUR Een opdracht voor groep 1,2 gericht op het leren van primaire en secundaire kleuren. In de les leren leerlingen gezamenlijk kleuren en basisvormen te herkennen en te
Nadere informatieZe hebben daarbij o.a. kennis opgedaan over diverse beeldaspecten op het gebied van kleurtoepassing en compositie, ruimte en perspectief.
Kijkwijzer beeldaspecten Groep 7 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 7 de KunstKabinetsen 7.10 Complementaire kleuren en 7.14 Vogel of kikvors? in groepjes of klassikaal
Nadere informatieMuseumles Tureluurtje. Docentenhandleiding
Museumles Tureluurtje Docentenhandleiding September 2014 Inhoud De museumles in het kort... 3 Voorbereiding in de klas... 3 In het museum... 3 Afsluiting in de klas... 3 De museumles uitgewerkt... 4 Introductieles
Nadere informatieRotterdam Grote stad Ik woon er Misschien wel voor altijd? Gelukkig
>>>> Kunstpraat in het museum Sinds januari 2013 biedt Museum Boijmans Van Beuningen de museumles Kunstpraat aan. Deze museumles is speciaal ontwikkeld voor groepen 3 en 4 van het Primair Onderwijs. Tijdens
Nadere informatieOP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 4
OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 4 VOOR DE LEERKRACHT MUSEUMLESBESCHRIJVING De beroemde kunstenaar Albert Giacometti stond in zijn atelier. Op zijn
Nadere informatie1) Voorbereiding op school. Kunstpraat Museumles groep 3-4
Kunstpraat Museumles groep 3-4 Inleiding Sinds januari 2013 biedt Museum Boijmans Van Beuningen de museumles Kunstpraat aan. Deze museumles is speciaal ontwikkeld voor groepen 3 en 4 van het Primair Onderwijs.
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken. Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851. Primair Onderwijs groep 7 en 8
Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851 Primair Onderwijs groep 7 en 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling
Nadere informatieWat krijgen de leerlingen te zien? Het Spetterlab Oude kunst Prehistorie
Museumles groep 1-2 Overgisteren De leerkracht heeft een koffer gevonden, zomaar op straat. Ze besluiten de koffer open te maken om te kijken wat er in zit. Samen komen ze er achter dat de koffer van een
Nadere informatieSprekende Portretten
Docentenhandleiding Sprekende Portretten Sprekende Portretten Jacob Cuyp, Michiel Pompe van Slingelandt, 1649 Primair Onderwijs Groep 4 t/m 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling programma..
Nadere informatieDocentenhandleiding. Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag. Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen
Docentenhandleiding Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen Pagina 1. Inleiding 3 2. Beschrijving museumles 4 3. Aansluiting
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Kijk je rijk. Primair Onderwijs groep 5 en 6
Docentenhandleiding Educatieprogramma Kijk je rijk Primair Onderwijs groep 5 en 6 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3 Programma Kijk je rijk
Nadere informatieKunst voor groep 3 en 4 Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 3 en 4. Met de informatie en lessuggesties kunt u in de klas aan de slag
Kunst voor groep 3 en 4 Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 3 en 4. Met de informatie en lessuggesties kunt u in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten over
Nadere informatieMaak samen met Kobe een museum
Docentenhandleiding Maak samen met Kobe een museum Groep 3/4 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Maak samen met
Nadere informatieprimair onderwijs groep 5 t/m 8 Speciaal ontwikkeld voor de Boxtelse scholen Kunst kijken & Kunst maken
primair onderwijs groep 5 t/m 8 Speciaal ontwikkeld voor de Boxtelse scholen Kunst kijken & Kunst maken 1 Inhoud Welkom... 3 Kijken, doen en tonen... 4 Museumles: Kunst kijken en Kunst maken... 5 Voorbereiding
Nadere informatieDinoLab LIVE Lesbrief websessie
DinoLab LIVE Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 6, 7 en 8 1 DinoLab LIVE lesbrief DinoLab LIVE 1 Introductieles 2 Beschrijving websessie 3 Afsluiting 4 Bijlage:
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatieWat krijgen de leerlingen te zien? Het Spetterlab Oude kunst Prehistorie
Museumles groep 1-2 Overgisteren De leerkracht heeft een koffer gevonden, zomaar op straat. Ze besluiten de koffer open te maken om te kijken wat er in zit. Samen komen ze er achter dat de koffer van een
Nadere informatieMeetkunst. Les 1 Ruimte vangen in de klas
Meetkunst Les 1 Ruimte vangen in de klas We bevinden ons altijd in een bepaalde ruimte maar zijn ons er zelden van bewust. Kunstenaars maken bewust gebruik van ruimte en zetten deze naar hun hand. Ook
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken
Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Scheffer aan het werk in het grote atelier bij zijn woonhuis te Parijs Lamme, Ary Johannes 1851 Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud
Nadere informatieAmsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam
INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het
Nadere informatieMEETKUNST lessen over ruimte en patronen op het grensvlak van meetkunde en beeldende kunst
MEETKUNST lessen over ruimte en patronen op het grensvlak van meetkunde en beeldende kunst Les 1 Ruimte vangen in de klas Meetkunst De Meetkunstlessen zijn lessen op het grensvlak van meetkunde (onderdeel
Nadere informatieLesbrief Ik zie, ik zie wat jij niet ziet
Lesbrief Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Lesbrief voor po groep 5 tot en met 8 Introductie Deze lesbrief bereidt u en uw leerlingen voor op een bezoek aan Museum de Fundatie, Paleis aan de Blijmarkt in
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8
Docentenhandleiding Groep 6 t/m 8 1 Utrecht, 2017 Beste docent(e), Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Dit programma speelt zich
Nadere informatieDocentenhandleiding. Nijvere Neeltje groep 3-4
Docentenhandleiding Nijvere Neeltje groep 3-4 1 Inhoud 1. Over deze lesbrief p. 2 2. Over het Zaans Museum p. 3 3. Praktische informatie p. 4 3.1 Verloop van het programma p. 4 3.2 Bereikbaarheid p. 4
Nadere informatieVOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE
VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2014 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma
Nadere informatieHANDLEIDING VOOR LEERKRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING
HANDLEIDING VOOR LEERKRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING Inhoudsopgave: 1. Algemene introductie blz. 3 2. Achtergrondinformatie blz. 4 3. Werkwijze blz. 5 4. Uitleg van de opdrachten bij CODA Paper Art Junior
Nadere informatieVooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 2 de KunstKabinetles 2.8 Zet ze eens anders neer klassikaal gekregen en uitgevoerd.
De barones Groep 2 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 2 de KunstKabinet 2.8 Zet ze eens anders neer klassikaal gekregen en uitgevoerd. Ze hebben geleerd over de Gouden Eeuw
Nadere informatieDocentenhandleiding. Jij als onderzoeker. Groep 4 t/m 8. mei 2017
Docentenhandleiding Jij als onderzoeker Groep 4 t/m 8 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Jij als onderzoeker. In
Nadere informatieHet Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.
2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het
Nadere informatielesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs
lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht
Nadere informatieEEN HUISJE VAN PAPIER
EEN HUISJE VAN PAPIER 07.06 t/m 27.09.2015 Beeld: ontwerpduo.nl HANDLEIDING VOOR LEERKRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING IN CODA JUNIOR Inhoudsopgave: 1. Algemene introductie blz. 3 2. Achtergrondinformatie
Nadere informatieVOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE
VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2015 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma
Nadere informatielesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb
lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 1: Sunny Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel Opdracht
Nadere informatieVOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE
VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2015 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: SUNNY Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL Copyright
Nadere informatieMeetkunst. Les 2 Van kunst naar ruimte. Weergeven op schaal en in perspectief
Meetkunst Les 2 Van kunst naar ruimte Weergeven op schaal en in perspectief Kunst laat vaak een interpretatie van de werkelijkheid om ons heen zien. Soms lijkt een schilderij heel echt ; sommige kunstenaars
Nadere informatieprimair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding
primair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding Inhoud Een doorlopende leerlijn erfgoededucatie 3 Leerdoelen 6 Voorbereiding op het museumbezoek 7 De museumles Mijn verhaal
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze
Nadere informatieVooraf Voorafgaand hebben alle leerlingen van groep 8 de KunstKabinetles 8.14 Onderweg in groepjes of klassikaal uitgevoerd.
Met een kunstenaarsblik Groep 8 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben alle leerlingen van groep 8 de KunstKabinet 8.14 Onderweg in groepjes of klassikaal uitgevoerd. Ze hebben daarbij o.a. kennis
Nadere informatieDit ben ik: selfies en portretten
Docentenhandleiding Educatieprogramma Dit ben ik: selfies en portretten Primair Onderwijs groep 7 en 8 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3
Nadere informatieDocentenhandleiding Cultuurmenules. Haags Historisch Museum. Help de grote Den Haag Man Groennie Gele
Docentenhandleiding Cultuurmenules Haags Historisch Museum Help de grote Den Haag Man Groennie Gele 1 Beste Leerkracht, Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen van groep 3 het Haags Historisch Museum. De
Nadere informatieVincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.
Vincent-stripverhaal Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Vincent-stripverhaal Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven en maken. Leerlingen maken samen een stripverhaal, gebaseerd
Nadere informatieLESBRIEF. De Kartonbewoners
LESBRIEF De Kartonbewoners 1 Inleiding Op het epitaaf van het grafmonument van de negentiende- eeuwse spiritist Allan Kardec op Père Lachaise in Parijs staat:«naître, mourir, renaître encore et progresser
Nadere informatieDe olifant die woord hield
De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte
Nadere informatievoortgezet onderwijs klas 3 t/m 6 Rondleider gezocht docentenhandleiding
voortgezet onderwijs klas 3 t/m 6 Rondleider gezocht docentenhandleiding Inhoud Welkom 3 Kijken, doen en tonen 4 Museumles: Rondleider gezocht 5 Voorbereiding in de klas 6 In het museum 9 Verwerking in
Nadere informatieprimair onderwijs groep 5 tot en met 8 Kunst en animatie docentenhandleiding
primair onderwijs groep 5 tot en met 8 Kunst en animatie docentenhandleiding Inhoud Inleiding p. 3 Kunst en animatie p. 4 Beeldaspecten p. 5 Voorbereiding in de klas p. 6 De museumles p. 9 Verwerking in
Nadere informatieVoorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein
Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat
Nadere informatieADHD en lessen sociale competentie
ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier
Nadere informatieInstructie voor Docenten. Hoofdstuk 13 OMTREK EN OPPERVLAKTE
Instructie voor Docenten Hoofdstuk 13 OMTREK EN OPPERVLAKTE Instructie voor docenten H13: OMTREK EN OPPERVLAKTE DOELEN VAN DIT HOOFDSTUK: Leerlingen weten wat de begrippen omtrek en oppervlakte betekenen.
Nadere informatie- 1 - Docentenhandleiding
- 1 - Docentenhandleiding KORTE INFORMATIE: Onderwerp: Leven in een weeshuis Doelgroep: Groep 3-4 Vakgebieden: Oriëntatie op jezelf en de wereld Taal Omvang: Les in de klas - ca. 45 min Bezoek Amsterdam
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen bouwen
Nadere informatieWerkbladen les 2. Werkblad 1: Experiment met materialen. Vraag 4: Namen: Benodigdheden: Vraag 5: Vraag 6: Vraag 1: Vraag 7: Vraag 2: Vraag 3:
leerlingen werkboek Werkbladen les 2 Werkblad 1: Experiment met materialen Benodigdheden: Liniaal Twee tafels 1 vel aluminiumfolie 1 vel karton 2 voorwerpen om op de brug te leggen (Let op! Deze moeten
Nadere informatieKunst voor groep 3 en 4 Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 3 en 4. Met de informatie en lessuggesties kunt u in de klas aan de slag
Kunst voor groep 3 en 4 Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 3 en 4. Met de informatie en lessuggesties kunt u in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten over
Nadere informatieBeste ouder(s)/verzorger(s),
Beste ouder(s)/verzorger(s), U vraagt zich soms af wat uw kind in groep 1 en 2 leert m.b.t. het vak rekenen. Rekenen is één van de basisvaardigheden die jonge kinderen goed onder de knie moeten krijgen.
Nadere informatieMEETKUNST lessen over ruimte en patronen op het grensvlak van meetkunde en beeldende kunst
MEETKUNST lessen over ruimte en patronen op het grensvlak van meetkunde en beeldende kunst Les 4 Van ruimte naar plat Meetkunst De Meetkunstlessen zijn lessen op het grensvlak van meetkunde (onderdeel
Nadere informatieTeam 6: Zonnepanelen. Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen
Zonnepanelen op school Team 6: Zonnepanelen Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen Jullie gaan onderzoeken welke producten er zijn op zonnecellen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken
Nadere informatieJe legt nu de twee stukken weer tegen elkaar zodat je een figuur krijgt: Je plakt het figuurtje op het A3-papier. Maak op deze manier vijf figuren.
Titel Verschillende figuren Groep/niveau 4/5 Leerstofaspecten Begrip ontwikkelen van het behoud van oppervlakte (conservatie) wanneer een figuur wordt verknipt en de stukken weer aan elkaar worden geplakt.
Nadere informatieDenk als een wereldburger en gedraag je als een goede buur
Beste ouders en verzorgers van onze prachtige leerlingen, Wij vinden het prettig als u de deur sluit bij het verlaten van de school. De deur staat nu te vaak, te lang open. Iedereen is welkom in de school,
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven
Nadere informatieDocentenhandleiding Buitenspel
Docentenhandleiding Buitenspel Museumles bij de tentoonstelling De heksen van Bruegel (19 september 2015 t/m 31 januari 2016) Museum Catharijneconvent Utrecht Museum Catharijneconvent, 2015 Inleiding U
Nadere informatieLes 6 Tegeltjes leggen
Les 6 Tegeltjes leggen Kern In deze les maken en onderzoeken de leerlingen patronen vanuit één eenvoudige basistegel. De focus ligt op kenmerken van (regelmatige) patronen, zoals vormen van herhaling,
Nadere informatieWisknutselen in de klas: creatief met wiskunde
Wisknutselen in de klas: creatief met wiskunde Florine Meijer, Wisknutsels Inleiding Creativiteit en wiskunde, gaat dat samen? Kan je wiskunde doen en tegelijk knippen en plakken, of haken, breien en borduren?
Nadere informatieVOORBEELD LES BIJ. Uitgewerkte voorbeeld les bij Kicks Art
VOORBEELD LES BIJ Opdracht bij Kicks Art In groepen van maximaal 5 personen ga je een kunstenaar uitwerken. Dit doe je door je eerst theoretisch te verdiepen in de kunstenaar en zijn werk. Na het opzoeken
Nadere informatieTeam 3: Het Zonnepaneel Onderzoek naar de werking van een zonnepaneel en de zonneboiler
Zonnepanelen op school Team 3: Het Zonnepaneel Onderzoek naar de werking van een zonnepaneel en de zonneboiler Jullie gaan onderzoeken hoe een zonnepaneel en de zonneboiler werken 1. SAMENWERKEN IN EEN
Nadere informatieVOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE
VOORBEREIDENDE LES DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, maart 2014 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het dick bruna huis, waar u met de groep deelneemt aan het
Nadere informatieAllemachtig Grachtig!
Allemachtig Grachtig! creëer je eigen Pepper s ghost illusie Lesmateriaal PO Museum Het Grachtenhuis Lesmateriaal PO Allemachtig Grachtig! creëer je eigen Pepper s ghost illusie Lesmateriaal ter voorbereiding
Nadere informatieDe kunst van het opzetten
Lesbrief websessie De kunst van het opzetten Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Uitzending 3. Afronding Inhoud in het kort:
Nadere informatieMens in actie. Zo groot ben jij!
Handvaardigheid klas 2H/V februari 2015 Mens in actie Op de foto hiernaast is een bronzen beeld van een schaatser te zien, aangebracht aan de muur van het stadhuis van Haastrecht. Het beeld is gemaakt
Nadere informatieEducatief aanbod 2015-2016 Kasteel het Nijenhuis Basisonderwijs
Educatief aanbod 2015-2016 Kasteel het Nijenhuis Basisonderwijs Museum de Fundatie Sinds juni 2005 vormt het Paleis aan de Blijmarkt in Zwolle met Kasteel het Nijenhuis in Heino samen Museum de Fundatie.
Nadere informatieLesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8
Lesbrief online gastles Een bek vol tanden Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Beschrijving uitzending Online gastles 3. Afsluiting
Nadere informatieK 1 Symmetrische figuren
K Symmetrische figuren * Spiegel Plaats de spiegel zó, dat je twee gelijke figuren ziet. Plaats de spiegel nu zó op het plaatje, dat je dezelfde figuur precies éénmaal ziet. Lukt dat bij alle plaatjes?
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatieMaak samen met Kobe een museum
Docentenhandleiding Maak samen met Kobe een museum Groep 3/4 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Maak samen met
Nadere informatieWelkom in mijn Museum
Docentenhandleiding Educatieprogramma Welkom in mijn Museum Primair Onderwijs groep 3 en 4 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3,4 Programma:
Nadere informatieOPA EN OMA DE OMA VAN OMA
Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en
Nadere informatieMUSEUMKLAS VAN HET JAAR 2014: DE OPDRACHTEN
MUSEUMKLAS VAN HET JAAR 2014: DE OPDRACHTEN Praktische informatie Tijdsduur: 2 uur (exclusief montagetijd) Lesdoel: Het op een originele manier verslag doen van het museumbezoek. Benodigdheden: Camera
Nadere informatieSprekende Portretten
Docentenhandleiding Educatieprogramma Sprekende Portretten Wouter van Riessen, zelfportret met luchtbel, aankoop 2000 Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud Het Dordrechts Museum.... p. 3 Algemene
Nadere informatieKinderboekenweekprogramma. Wie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding
Kinderboekenweekprogramma Docentenhandleiding Wie Groep ben jij & 6 wie t/m ben ik? 8 1 Utrecht, 2016 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te
Nadere informatieDocentenhandleiding Wiskunde A, B of C?
Docentenhandleiding Wiskunde A, B of C? Geachte mevrouw/meneer, Voor u ligt de docentenhandleiding bij het onderwijsprogramma Wiskunde A, B of C?. In deze handleiding vindt u informatie over het museumbezoek
Nadere informatieAlles op een rij voor de leerkracht van groep 4
Alles op een rij voor de leerkracht van groep 4 Binnenkort krijgt uw groep een praktische verkeersles op het Verkeersplein van Veilig Verkeer Nederland en Shell. Om te zorgen dat uw leerlingen optimaal
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieWho s Afraid of Red, Amber and Green
Basisonderwijs Bovenbouw (groep 6-7-8) Lesbrief voorafgaand aan het bezoek aan de tentoonstelling Who s Afraid of Red, Amber and Green Deze lesbrief is bedoeld ter voorbereiding op de les in het museum.
Nadere informatieDe kunst van het opzetten
De kunst van het opzetten Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief De kunst van het opzetten 1 Introductieles 2 Uitzending 3 Afronding
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatie