Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2
|
|
- Petra van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 2
2 Toelichting bij de criteria voor het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review Dit beoordelingsformulier is geschikt voor het kritisch beoordelen van een systematische review. Gepubliceerd in Een systematische review hoeft niet per definitie in een tijdschrift te verschijnen. Er zijn ook databases waarop systematische reviews verschijnen, zoals de Cochrane Library. Datum van de laatste update Iedere systematische review moet minstens eenmaal per jaar worden gereviseerd op basis van eventuele nieuwe informatie (nieuw onderzoek dat is gepubliceerd) die beschikbaar is gekomen. De datum van de laatste update zegt dus iets over de actualiteit van de systematische review. Vraag 1: Vraagstelling Ook een systematische review moet starten vanuit een expliciete vraagstelling. Om die te kunnen beoordelen, kan het PICO-systeem worden gebruikt, omdat dat systeem de noodzakelijke ingrediënten voor een correcte vraagstelling bevat (zie ook de hoofdstukken 2 en 3): patiëntencategorie, de interventie, de controlebehandeling en de uitkomst. In het kader van een systematische review kan ook de duur van de follow-up een element zijn dat moet worden meegenomen in de vraagstelling. Vraag 2: Criteria voor de te selecteren studies De vraag waar iedere systematische reviewer voor komt te staan, is naar welke studies hij moet zoeken in verband met de vraagstelling: alleen maar RCT s of ook andere vormen van onderzoek, alleen maar Engelstalige studies of ook andere talen insluiten, een leeftijdslimiet bij de proefpersonen uit de te selecteren studies aanbrengen, de studies selecteren op een bepaald type interventie of op één specifieke uitkomst? De criteria voor de zoekactie moeten expliciet zijn beschreven. Ze zijn te vergelijken met de in- en exclusiecriteria uit een RCT. Vraag 3: Reproduceerbare beschrijving van de zoekstrategie In welke digitale bronnen (databases, websites) is gezocht naar de studies voor deze systematische review? Op welke trefwoorden is gezocht? Zijn de referenties van de verzamelde artikelen gecontroleerd? Deze laatste vraag betreft een controle van de literatuurreferenties in de verzamelde artikelen; die kunnen nieuwe artikelen bevatten die nog niet in de zoekactie zijn gevonden of ze kunnen uitkomen bij artikelen die al zijn aangetroffen in andere bronnen. Verder is het mogelijk (maar niet noodzakelijk) dat andere zoekstrategieën zijn gebruikt, zoals gedrukte indexen, het aanschrijven van experts of het handmatig doorzoeken van tijdschriften. Vraag 4: Een onafhankelijke selectie? De selectie van de te includeren artikelen moet door tenminste twee reviewers onafhankelijk van elkaar worden uitgevoerd. Zij moeten ieder voor zich de mogelijke studies die zij vinden, afzetten tegen de eerder geformuleerde selectiecriteria. Iedere reviewer maakt een verzameling van mogelijke studies die later met elkaar worden vergeleken, om de kans op vergissingen, omissies of wederzijdse beïnvloeding te verkleinen.
3 Het beoordelen van de kwaliteit van een systematische review Titel van de systematische review:.. Auteurs: Gepubliceerd in:. Datum van de laatste update:.. 1. Is de vraagstelling die ten grondslag ligt aan deze systematische review duidelijk? 2. Zijn de criteria voor de te selecteren studies voor deze review duidelijk? 3. Wordt de zoekstrategie reproduceerbaar beschreven? 4. Is de selectie van de te includeren artikelen onafhankelijk uitgevoerd?
4 Vraag 5: Reproduceerbare en valide beoordeling De kwaliteit van de conclusie uit een systematische review hangt sterk af van de methodologische kwaliteit van de geïncludeerde studies. Daarvoor zijn beoordelingscriteria nodig die expliciet in de systematische review genoemd moeten worden, zodat de beoordeling reproduceerbaar is. Die criteria komen vaak sterk overeen met de criteria waarop de interne validiteit van een afzonderlijke RCT wordt beoordeeld (randomisatie, concealment of allocation, blindering, meetinstrumenten, uitkomsten, follow-up enzovoort). Indien de systematische review een diagnostisch instrument betreft, komen de criteria sterk overeen met de criteria voor de beoordeling van de kwaliteit van een valideringsonderzoek (de keuze van de referentietest, onafhankelijke afname, selectie van patiënten enzovoort). Reviewers kunnen ertoe besluiten om op basis van een onvoldoende score op een of meer van de bovengenoemde criteria de geselecteerde studie alsnog uit te sluiten van de review. In een systematische review wordt vaak een weging aangebracht van genoemde criteria zodat de methodologisch betere studies kunnen worden onderscheiden van de slechtere. Een dergelijke weging wordt in de tekst van de systematische review gevisualiseerd in een tabel waarin codes zijn opgenomen waaraan de kwaliteit is af te lezen. Op deze wijze ontstaat een eerste indruk van de heterogeniteit van de geïncludeerde studies. Vraag 6: Onafhankelijke kwaliteitsbeoordeling Wanneer een keuze is gemaakt in de te hanteren criteria, kunnen de reviewers onafhankelijk van elkaar aan de slag om de kwaliteit van de afzonderlijke studies aan de hand van die criteria te beoordelen. In geval van twijfel of blijvende onenigheid wordt een derde reviewer ingeschakeld of wordt contact gezocht met de auteur(s) van de studie om uitsluitsel te geven over de twijfel of onduidelijkheid. Vraag 7: Onafhankelijke data-extractie Een systematische review omvat een aantal studies die minstens een voldoende methodologische kwaliteitsbeoordeling hebben gehad. De bedoeling van de review is nu om die studies onderling te vergelijken. Maar waaróp moeten ze worden vergeleken? Dataextractie levert het antwoord op die vraag. Data-extractie houdt in dat in detail gekeken wordt naar een aantal onderdelen van de opgenomen studies, afhankelijk van de vraagstelling die ten grondslag ligt aan de systematische review. De studies kunnen o.a. verschillen in: - de proefpersonen (o.a. leeftijd, geografische herkomst of behandelsetting); - de interventies (verschillen in de aanpak, de duur van de behandeling en de intensiteit); - de methode (welke controlebehandeling of welke referentietest); - de uitkomsten. Data-extractie geschiedt volgens een protocol dat in de review (meestal in de paragraaf Methods of the review ) expliciet moet zijn beschreven en dient bovendien onafhankelijk te gebeuren. Dat wil zeggen dat twee of meer reviewers het protocol toepassen op de ingesloten studies en daarvan verslag doen naar elkaar om vergissingen te voorkomen en de kans op wederzijdse beïnvloeding te verkleinen. Indien de reviewers het over onderdelen niet eens kunnen worden met elkaar, wordt de auteur van de studie ingeschakeld om opheldering te verschaffen. Vraag 8: Eenduidige datapresentatie Het is voorstelbaar dat in verschillende studies ook verschillende uitkomstmaten worden gehanteerd, die onderling vergelijkbaar gemaakt moeten worden op basis van de oorspronkelijke gegevens uit de afzonderlijke studies. Zo zal bij dichotome variabelen gekozen kunnen worden voor odds-ratio s, relatieve kansvergroting, absolute kansvergroting of NNT s. Bij continue variabelen kan gekozen worden voor statistische technieken als een verschilscore tussen de beide groepen uit de studie. Al deze bewerkingen en berekeningen dienen door de reviewers onafhankelijk van elkaar te worden uitgevoerd en later met elkaar te worden vergeleken. De uitkomsten van deze bewerkingen worden in de systematische review per studie gepresenteerd in de vorm van een puntschatter voor de gekozen uitkomstmaat met daaromheen het 95%-betrouwbaarheidsinterval.
5 5. Is de kwaliteit van de geïncludeerde artikelen reproduceerbaar en valide beoordeeld? 6. Is de kwaliteitsbeoordeling van de geïncludeerde artikelen onafhankelijk uitgevoerd? 7. Is de data-extractie onafhankelijk uitgevoerd? 8. Is de datapresentatie eenduidig?
6 Vraag 9: Controle op de homogeniteit respectievelijk heterogeniteit Data-extractie en datapresentatie leveren een beeld van de homogeniteit respectievelijk heterogeniteit van de ingesloten studies. Heterogeniteit ontstaat door de gekozen effectmaten in de studies, de methodologische kwaliteit van de studies of door de inhoudelijke verschillen in aanpak (klinische heterogeniteit) in de studies. De heterogeniteit kan op twee manieren gecontroleerd worden: door toepassing van de Q- toets (hier verder niet besproken) of door gebruik te maken van het gezond verstand (met name bij de klinische heterogeniteit). Op welke wijze de heterogeniteit is gecontroleerd, moet in de systematische review worden vermeld. Vraag 10: Terechte combinatie van de resultaten Bij data-extractie werd antwoord gegeven op de vraag, waaróp de ingesloten studies onderling werden vergeleken. Hier is de vraag aan de orde, hóe die vergelijking in de systematische review plaatsvindt en wélke oplossing is gekozen voor de hantering van de heterogeniteit. Voor dit probleem dienen zich vier oplossingen aan. 1. Men kan de heterogeniteit ontkennen of negeren en alle afzonderlijke puntschattingen op één hoop gooien en middelen. Men rekent dan als het ware een gewogen gemiddelde over alle ingesloten studies uit ( fixed-effect-model ). De kritiek op deze aanpak dat men appels met peren vergelijkt en onvoldoende rekening houdt met de heterogeniteit. 2. Men kan een model kiezen waarin men met de bestaande heterogeniteit rekening houdt. Dit model heet het random-effect-model. Hierop wordt niet verder ingegaan. 3. Men kan de heterogeniteit nader bestuderen door subgroepanalyses te maken: alle studies met patiënten uit een bepaalde leeftijdscategorie vormen een aparte subgroep, of met een bepaald type interventie, of met een nauwkeurig omschreven uitkomst. Die subgroepen vertonen een grotere mate van homogeniteit dan de totale groep van studies en kunnen apart worden geanalyseerd. 4. Men kan op grond van de grote mate van heterogeniteit ertoe besluiten om de studies helemaal niet samen te voegen en nader te analyseren. Vraag 11: Sensitiviteitsanalyse Sensitiviteitsanalyse kan worden uitgevoerd aan de hand van de methodologische kwaliteit van de ingesloten studies. Men kan bijvoorbeeld kijken naar het samenvoegen van de resultaten, alléén in de studies die boven een bepaalde score voor die methodologische kwaliteit zitten. Wanneer het resultaat van die analyse sterk afwijkt van het totaal, dan dient men het resultaat van de totale analyse met grote voorzichtigheid te presenteren. Op deze wijze kan men vele criteria uit de methodologische kwaliteit nemen om daarop een sensitiviteitsanalyse te doen. In de systematische review moeten deze criteria expliciet worden genoemd. Vraag 12: Conclusie Een belangrijk onderdeel in een systematische review is de conclusie ( Reviewers conclusion ). Het is erg belangrijk om erop te letten dat de formulering van die conclusie is gebaseerd op de resultaten van de systematische review.
7 9. Is de homogeniteit, respectievelijk heterogeniteit van de studies gecontroleerd? 10. Worden de resultaten uit de afzonderlijk studies terecht gecombineerd? 11. Is een sensitiviteitsanalyse uitgevoerd? 12. Wordt de conclusie ondersteund door de resultaten?
Inhoud. Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10. Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 12
Inhoud Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10 Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 12 1 Inleiding 14 1.1 Wat is evidence-based handelen? 14 1.2 Evidentie in de logopedie
Nadere informatieSystematic Reviews Dr. Hester Vermeulen
Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk
Nadere informatieLiteratuuronderzoek. Systematische Review Meta-Analyse. KEMTA Andrea Peeters
Literatuuronderzoek Systematische Review Meta-Analyse KEMTA Andrea Peeters Waarom doen? Presentatie 1. Begrippen systematische review en meta-analyse 2. Hoe te werk gaan bij het opzetten van een review
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT)
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT) Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 4 1 Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatieSystematic Reviews Dr. Hester Vermeulen
Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Systematisch literatuur onderzoek RCT s worden gemaakt om
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument.
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 3. Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatieSYSTEMATISCHE REVIEW VAN OBSERVATIONEEL ONDERZOEK
FORMULIER Vc voor het beoordelen van een SYSTEMATISCHE REVIEW VAN OBSERVATIONEEL ONDERZOEK Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier Vc: beoordeling systematische review van observationeel onderzoek
Nadere informatieSYSTEMATISCHE REVIEW VAN RANDOMISED CONTROLLED TRIALS
FORMULIER Va voor het beoordelen van een SYSTEMATISCHE REVIEW VAN RANDOMISED CONTROLLED TRIALS Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier Va: beoordeling systematische review van RCT s Dit formulier
Nadere informatieSYSTEMATISCHE REVIEW VAN DIAGNOSTISCH ONDERZOEK
FORMULIER Vb voor het beoordelen van een SYSTEMATISCHE REVIEW VAN DIAGNOSTISCH ONDERZOEK Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier Vb: beoordeling systematische review van onderzoek naar de waarde
Nadere informatieMethodologie & onderzoek
JAAR 2 Methodologie & onderzoek Klinische les en Critical Appraised Topic deeltaak 11.3a en KET 11 in de leerlijn wetenschap. Wat is Een klinische les Een CAT Wat is een klinische les In een klinische
Nadere informatieOntwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies
Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies 22 en 23 Maart 2016 Bestemd voor personen die in het kader van de Cochrane Collaboration een systematische review over interventies gaan
Nadere informatieSystematische reviews op het gebied van complementaire en alternatieve geneeskunde: belang, methoden en voorbeelden uit de acupunctuur
Samenvatting Systematische reviews op het gebied van complementaire en alternatieve geneeskunde: belang, methoden en voorbeelden uit de acupunctuur Dit proefschrift heeft ten doel bij te dragen aan het
Nadere informatieOpleiding Verpleegkunde Stage-opdrachten jaar 3
Opleiding Verpleegkunde Stage-opdrachten jaar 3 Handleiding Voltijd Jaar 3 Studiejaar 2015-2016 Stage-opdrachten Tijdens stage 3 worden 4 stage-opdrachten gemaakt (waarvan opdracht 1 als toets voor de
Nadere informatieSamenvatting. Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken
Samenvatting Effectiviteit van ergotherapie: stand van zaken Ergotherapie is een paramedisch beroep dat gericht is op het verbeteren van het zelfstandig functioneren door het individu in de voor die persoon
Nadere informatieKritisch lezen Hoe lees ik een artikel?
Kritisch lezen Hoe lees ik een artikel? Prof. Dr. Lieve Peremans 2/5/15 Herhaling titel van presentatie 1 Evalueer kritisch de kwaliteit Heb ik nu een goed artikel? 1.Soorten onderzoeksdesigns 2.Regels
Nadere informatieFORMULIER IV voor het beoordelen van een PATIËNT-CONTROLEONDERZOEK Versie oktober 2002, geldig t/m december 2005 Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier IV: beoordeling patiënt-controleonderzoek
Nadere informatieVoorwoord 1 0. Inleiding 1 1
Inhoud Voorwoord 1 0 Inleiding 1 1 1 Evidence-based diëtetiek: principes en werkwijze 1 3 Inleiding 1 3 1.1 Evidence-based diëtetiek 1 3 1.2 Het ontstaan van evidence-based handelen 1 5 1.3 Evidence-based
Nadere informatieLiteratuur. Dit is het tweede uit een serie van zeven artikelen over het beoordelen van diverse vormen van medisch-wetenschappelijke
4 TOOLBO Systematisch literatuuronderzoek van gerandomiseerde Literatuur onderzoeken (deel 2) Dit is het tweede uit een serie van zeven artikelen over het beoordelen van diverse vormen van medisch-wetenschappelijke
Nadere informatieAcetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?
Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Critical Appraisal of Topics Mariëlle Winters mariellewinters@gmail.com Aanleiding
Nadere informatieInhoud. Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10. Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 1 2
Inhoud Voorwoord prof. dr. P.H. Dejonckere bij de eerste druk 10 Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk 1 2 1 Inleiding 1 4 1.1 Wat is evidence-based handelen? 1 4 1.2 Evidentie in de logopedie
Nadere informatieLiteratuur. 4.7 Systematische reviews van interventieonderzoek. W.J.J. Assendelfi, R.J.P.M. Scholten en L.M. Bouter
in de oorspronkelijke beoordelingscriteria voor diagnostisch onderzoek. De consequenties met betrekking tot fout-negatieven, fout-positieven en kwaliteit van leven dienen voldoende aandacht te krijgen
Nadere informatieMINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE
MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:
Nadere informatieVAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE
VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie
Nadere informatieToetsbekwaamheid BKE november 2016
Toetsbekwaamheid BKE november 2016 De Basiskwalificatie Examinering heeft als doel de hbo-toetspraktijk te versterken. Een belangrijk aspect in die toetspraktijk is het gesprek over toetsing: het vragen/
Nadere informatieCRITICALLY APPRAISED TOPIC
CRITICALLY APPRAISED TOPIC Onderwijs 4 januari 2011, Claire Franke Achtergrond Toename complexiteit geneeskunde Toename aantal wetenschappelijke publicaties Groei Evidence Based Medicine EBM is het zorgvuldig,
Nadere informatieDe 7 stappen van een CAT
De 7 stappen van een CAT Patiënt (praktijk) Vertaalslag (expert) Wetenschap (literatuur) 1 klinisch scenario trefwoorden 2 klinische vraag 3 literatuur search 4 kritisch beoordelen artikel 7 bottom line
Nadere informatieHANDLEIDING CAT. Handleiding voor het maken van een CAT
Pagina 1 van 9 Handleiding voor het maken van een CAT Wat is een CAT? Een CAT (Critically Appraised Topic) is een systematische samenvatting van de resultaten van een klein aantal studies over een onderwerp
Nadere informatieHandleiding Critically Appraised Topic (CAT) OLVG
Handleiding Critically Appraised Topic (CAT) OLVG Wat is een Critically Appraised Topic Een Critically Appraised Topic (CAT) is een korte systematische samenvatting en kritische beoordeling van de resultaten
Nadere informatieBij gebrek aan bewijs
Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal
Nadere informatieBeoordelingsformulier MW Literatuurstudie
Beoordelingsformulier MW Literatuurstudie Groep, studenten: Sven Bloem, Eline Flokstra, Rick van der Laan, Gabrielle Laarhoven, Manon Langedijk, Thiemo Koster, Elisa Mulders, Jelle Schumacher en Elise
Nadere informatieHandleiding voor het maken van een CAT
Pagina 1 van 9 Handleiding voor het maken van een CAT Wat is een CAT? Een CAT (Critically Appraised Topic) is een systematische samenvatting van de resultaten van een klein aantal studies over een onderwerp
Nadere informatieRANDOMISED CONTROLLED TRIAL (RCT)
FORMULIER II voor het beoordelen van een RANDOMISED CONTROLLED TRIAL (RCT) Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier II: beoordeling randomised controlled trial (RCT) Dit formulier is bestemd voor
Nadere informatieHoofdstuk 2: Kritisch reflecteren 2.1. Kritisch reflecteren: definitie Definitie: Kritisch reflecteren verwijst naar een geheel van activiteiten die
Hoofdstuk 2: Kritisch reflecteren 2.1. Kritisch reflecteren: definitie Definitie: Kritisch reflecteren verwijst naar een geheel van activiteiten die worden uitgevoerd om uit het gevonden bronnenmateriaal
Nadere informatieHet doen van literatuuronderzoek
Het doen van literatuuronderzoek Workshop Miniconferentie Kritisch denken in de wetenschap Saskia Brand-Gruwel Iwan Wopereis Invoegen Afbeelding homepage Boekenweek 2011 Pagina 2 Wat dan wel? Wat dan wel?
Nadere informatiebut no statistically significant differences
but no statistically significant differences Astma is een chronische aandoening, die niet te genezen is. Met de passende zorg kunnen symptomen tot een minimum worden gereduceerd en zou een astma patiënt
Nadere informatieZoeken naar evidence
Zoeken naar evidence Faridi van Etten-Jamaludin Clinical librarian Medische Bibliotheek AMC 2 december 2008 Evidence Based Practice? Bij EBP worden klinische beslissingen genomen op basis van het best
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieErkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier. Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie
Interventie: Families First Deelcommissie: 1 Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier Datum vergadering: 11 april 2014 Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie De commissie
Nadere informatieLeidraad beoordelingen behandelingen tot verzekerde pakket door Kenniscentrum GGZ van Zorgverzekeraars Nederland
Leidraad beoordelingen behandelingen tot verzekerde pakket door Kenniscentrum GGZ van Zorgverzekeraars Nederland Mei 2014 Aanleiding Het CVZ beschrijft in het Rapport geneeskundige GGZ deel 2 de begrenzing
Nadere informatieAssessmentprocedure. EVC procedure Master opleiding Archeologie. 1 v-3
Assessmentprocedure EVC procedure Master opleiding Archeologie 1 Versiebeheer Titel Assessmentprocedure Versie Datum publicatie Auteur 1 19 december 2009 MH/CNe 2 22 januari 2010 MH/CNe 3 04 februari 2010
Nadere informatieFORMULIER III. voor het beoordelen van een COHORTONDERZOEK. Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling
FORMULIER III voor het beoordelen van een COHORTONDERZOEK Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier III: beoordeling cohortonderzoek Dit formulier is bestemd voor het beoordelen van cohortonderzoek.
Nadere informatieAntwoordsleutel vraag 2 t/m 9 IOF al la carte Pediatric Balance Scale
Antwoordsleutel vraag 2 t/m 9 IOF al la carte Pediatric Balance Scale Hieronder staan de antwoorden beschreven voor de vragen die jullie beantwoord hebben tijdens de IOF bijeenkomst. Mochten jullie naar
Nadere informatieSamenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 182 Depressie komt veel voor en is een van de meest invaliderende aandoeningen met een negatieve invloed op vele
Nadere informatieStap 5 Selecteren van informatie
Stap 5 Selecteren van informatie Tijdens je zoekactie vind je allerlei informatie. Hiervan wil je alleen relevante en betrouwbare bronnen gebruiken. In deze stap geven we je richtlijnen om verschillende
Nadere informatieFORMULIER I. voor het beoordelen van een artikel over de waarde van een DIAGNOSTISCHE TEST. Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling
FORMULIER I voor het beoordelen van een artikel over de waarde van een DIAGNOSTISCHE TEST Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier I: beoordeling artikel over de waarde van een diagnostische test
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieWetenschappelijke vorming in de huisartsopleiding
Versiedatum: 0-0-06 Pagina van 5 De wetenschappelijke onderbouwing van het huisartsgeneeskundig handelen vormt een belangrijke leidraad voor de huisarts. Deze moet een wetenschappelijke onderbouwing kunnen
Nadere informatieEnergieprijsvergelijkers
Energieprijsvergelijkers Onderzoek naar de kwaliteit van vergelijkingssites voor elektriciteit en gas op het internet Den Haag, april 2006 Projectteam: drs. B.W. Postema drs. M.M. van Liere mr. D.F.J.M.
Nadere informatieFormulier Beoordeling Critical Appraisal of a Topic (CAT)
Formulier Beoordeling Critical Appraisal of a Topic (CAT) Datum: Co-schap Beschouwend Co-schap Snijdend Co-schap Moeder & Kind Co-schap Neurowetenschappen Co-schap HAG & Sociale Geneeskunde GEZP Keuzeonderwijs.
Nadere informatiesamenvatting 127 Samenvatting
127 Samenvatting 128 129 De ziekte van Bechterew, in het Latijn: Spondylitis Ankylopoëtica (SA), is een chronische, inflammatoire reumatische aandoening die zich vooral manifesteert in de onderrug en wervelkolom.
Nadere informatie9 Gebruik van wetenschappelijke kennis
9 Gebruik van wetenschappelijke kennis In dit hoofdstuk wordt het gebruik van wetenschappelijke kennis a) geanalyseerd in alle onderzochte beleidsprocessen in de JGZ voor 4-19-jarigen in de vier GGD-regio's.
Nadere informatieEvidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015
Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van
Nadere informatieAIOS handleiding Versie mei 2017 Individuele Opdracht Wetenschappelijke Vorming Fase 2
AIOS handleiding Versie mei 2017 Individuele Opdracht Wetenschappelijke Vorming Fase 2 Antonette Smelt (a.f.h.smelt@lumc.nl ) en Sjoerd Bruggink (s.c.bruggink@lumc.nl) Inleiding en doel In Fase 1 van de
Nadere informatieDe effectiviteit van technologie op verbetering van de leesprestaties: een meta-analyse Samenvatting voor onderwijsgevenden
De effectiviteit van technologie op verbetering van de leesprestaties: een meta-analyse Samenvatting voor onderwijsgevenden Mei 2011 Nederlandse samenvatting door TIER op 28 juni 2011 Dit overzicht beoordeelt
Nadere informatieCover Page. Author: Kruis, Annemarije Title: The effectiveness of integrated disease management in COPD patients Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29980 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Kruis, Annemarije Title: The effectiveness of integrated disease management in
Nadere informatieKwantitatieve analyse toetskwaliteit
Kwantitatieve analyse toetskwaliteit Auteur: Rob Kayzel Aan de hand van de resultaten van het tentamen (de scores van de studenten) is het mogelijk om de kwaliteit van het tentamen onderzoeken. De analyse
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatieSystematische review als middel tot synthese van bestaande kennis
Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Trudy Bekkering, epidemioloog Cebam, 2018 1 Inhoud Achtergrond Wat is een systematische review? Hoe systematische reviews maken? Verschillende
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Visschedijk, Johannes Hermanus Maria (Jan) Title: Fear of falling in older patients
Nadere informatieOnderscheid door Kwaliteit
Onderscheid door Kwaliteit 2010 Algemeen Binnen de intensieve overeenkomst fysiotherapie 2010 verwachten wij van u 1, en de fysiotherapeuten vallend onder uw overeenkomst, een succesvol afgeronde toets
Nadere informatieInformatievaardigheden. in het basisonderwijs
Informatievaardigheden in het basisonderwijs Agenda 1. Wanneer ben je informatievaardig? 2. Waarom is het (nu) zo belangrijk informatievaardig te zijn? 3. Wat betekent dit voor het onderwijs? 4. Hoe
Nadere informatie1.1 medline. 1.2 PubMed
De laatste jaren is er een groeiende belangstelling voor evidence-based medicine; niet alleen in de medische professie, maar ook bij de paramedici en verpleegkundigen (evidencebased practice, evidence-based
Nadere informatieREG03.V1 Status : GELDIG 27 mrt 06 Pagina : 1 van 10. Reglement voor het gebruik van het accreditatiemerk CCKL CCKL
Pagina : 1 van 10 Reglement voor het gebruik van het CCKL Pagina : 2 van 10 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...3 2. Accreditatielogo en...3 3. Gebruik van het...3 3.1 Algemene regels...3 3.2 Documenten en promotiemateriaal...4
Nadere informatieBEGRIP VAN BEWIJS. vrije Universiteit amsterdam. Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk. Vragenlijst. Herman Schalk
Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk BEGRIP VAN BEWIJS Herman Schalk Vragenlijst Toelichting bij de vragenlijst p. 3 Vragen bij de elementen van begrip van bewijs p. 4 vrije Universiteit amsterdam
Nadere informatieCOMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 14.3.2003 COM(2003) 114 definitief 2003/0050 (CNS) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de statistische gegevens die moeten worden gebruikt
Nadere informatieInleiding Deel I. Ontwikkelingsfase
Inleiding Door de toenemende globalisering en bijbehorende concurrentiegroei tussen bedrijven over de hele wereld, de economische recessie in veel landen, en de groeiende behoefte aan duurzame inzetbaarheid,
Nadere informatie5. LITERATUURONDERZOEK
5. LITERATUURONDERZOEK In dit hoofdstuk wordt niet alleen het zoeken naar literatuur besproken. Ook het selecteren, beoordelen en samenvatten van de literatuur in evidence tabellen komt aan de orde. 5.1
Nadere informatieInterfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam
Naam auteur(s) Nijenhuis, N Vakgebied Natuurkunde Titel Wiskunde bij Natuurkunde: de afgeleide Onderwerp Wiskunde natuurkunde transfer Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Feedforwardformulier afstudeeronderzoek:
Nadere informatieOpdracht 4b: DOSSIERBESPREKING
Opdracht 4b: DOSSIERBESPREKING Namen: Maike de Groot & Mirthe van Loon Gegevens Mirthe: Groep: LV11-4AMC3 Studentnummer: 500527396 Stage afdeling: Docent begeleidster: Werkbegeleiders: Algemene interne,
Nadere informatieSamenvatting. Cliëntgerichte benadering in de ergotherapie
Cliëntgerichte benadering in de ergotherapie Het implementeren van een cliëntgerichte benadering in de gezondheidszorg heeft in toenemende mate de aandacht gekregen van patiënten, hulpverleners en beleidsmakers.
Nadere informatieHoe meet je kwaliteitsverbetering? En hoe kan je dat in je eigen regio doen?
Hoe meet je kwaliteitsverbetering? En hoe kan je dat in je eigen regio doen? VRAAGSTELLING: HOE KUNNEN WE FUNCTIEVERLIES TIJDENS & NA ACUTE ZIEKENHUISOPNAME VERMINDEREN? HOE MEET JE EFFECT? Complexe interventies
Nadere informatieVolkoren & gezondheid een begrijpelijk overzicht van de wetenschappelijke literatuur
VERGADERING : BESTUUR DATUM : 9 SEPTEMBER 2010 AGENDAPUNT : 7 BIJLAGE : 13 NL-project HealthGrain Volkoren & gezondheid een begrijpelijk overzicht van de wetenschappelijke literatuur De laatste jaren zijn
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING In het eerste gedeelte van dit proefschrift worden verschillende coagulatie instrumenten tijdens laparoscopische ingrepen geëvalueerd ter voorkoming van bloedingen en gerelateerde
Nadere informatieBRONNENONDERZOEK 2010/2011
Bronnenonderzoek Namen Begeleiders Informatie verzamelen : inleiding Om informatie te verzamelen zul je verschillende bronnen moeten raadplegen. Al zoekende zul je merken dat er bronnen zijn waarvan je
Nadere informatiePILNAR web applicatie. Handleiding
PILNAR web applicatie Handleiding Table of Contents De PILNAR editor...3 Toegang tot de omgeving...3 De PILNAR omgeving...3 Hoofdmenu...4 Navigatie...5 Zoeken...6 Detailoverzichten...6 Collectie... 7 Inzending...
Nadere informatie1 DEMP Dutch Educational network Masters of Physiotherapy
Rol van Innovator Onderliggende competentie is wetenschappelijk onderbouwen van fysiotherapeutisch handelen (Hullegie, et al. 2007). Deze competentie dient binnen het specialisme waarvoor vrijstelling
Nadere informatieHardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde
Hardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde Kennisbericht over een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift: Hardell L, Carlberg M, Söderqvist F, Hansson Mild K, Meta-analysis of long-term
Nadere informatieEvidence zoeken @ WWW
Evidence zoeken @ WWW Dirk Ubbink Evidence Based Surgery 2011 Informatie Jaarlijks: >20.000 tijdschriften en boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften Jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties
Nadere informatieWereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet?
Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Handout: downloadbaar via http://www.hannekekalf.nl/ebp @hannekekalf dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Afdeling Revalidatie:
Nadere informatieWereldstemdag, Uden Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? 16 april 2015. (c) Hanneke Kalf 1. Evidence-based handelen: richtlijnen of niet?
Evidence-based handelen: richtlijnen of niet? Handout: downloadbaar via http://www.hannekekalf.nl/ebp @hannekekalf dr. Hanneke Kalf hanneke.kalf@radboudumc.nl www.hannekekalf.nl @hannekekalf Afdeling Revalidatie:
Nadere informatieOnderzoek heeft aangetoond dat een hoge mate van herstelbehoefte een voorspellende factor is voor ziekteverzuim. Daarom is in de NL-SH ook de relatie
Samenvatting Gehoor en de relatie met psychosociale gezondheid, werkgerelateerde variabelen en zorggebruik. De Nationale Longitudinale Studie naar Horen Slechthorendheid is een veelvoorkomende chronische
Nadere informatieHoofdstuk 2 beschrijft een systematisch literatuuroverzicht waarin studies worden samengevat die de effectiviteit, op bewegingsuitslag, hebben
Samenvatting Artrose is een aandoening van de gewrichten en wordt in het dagelijkse leven ook wel slijtage genoemd. Artrose kan in alle gewrichten optreden maar komt voornamelijk voor in de gewrichten
Nadere informatieSTATISTIEK. Basiscursus Regelgeving en Organisatie Klinisch onderzoek. Dr. ir. Peter van de Ven Epidemiologie & Biostatistiek p.vandeven@vumc.
STATISTIEK Basiscursus Regelgeving en Organisatie Klinisch onderzoek Dr. ir. Peter van de Ven Epidemiologie & Biostatistiek p.vandeven@vumc.nl Slide 1 Inhoud Methodologie voor klinische studies Onderzoeksvraagstelling
Nadere informatieRuth Dalemans Kenniskring Autonomie en Participatie van chronisch zieken en kwetsbare ouderen HET LEVEN. Dr. Ruth Dalemans
Ruth Dalemans Kenniskring Autonomie en Participatie van chronisch zieken en kwetsbare ouderen IMPACT VAN AFASIE OP HET LEVEN Dr. Ruth Dalemans Onderzoek en onderwijs Promotietraject Rol van de student
Nadere informatieSamenvatting. BurcIn Ünlü Ince. Recruiting and treating depression in ethnic minorities: the effects of online and offline psychotherapy
Samenvatting 194 Dit proefschrift start met een algemene inleiding in hoofdstuk 1 om een kader te scheppen voor de besproken artikelen. Migratie is een historisch fenomeen die vaak resulteert in verbeterde
Nadere informatieDCTF Jaarcongres, 23 juni 2010, Amrâth Hotel Lapershoek te Hilversum Rapport over deelsessie II: Risico management in klinisch onderzoek
DCTF Jaarcongres, 23 juni 2010, Amrâth Hotel Lapershoek te Hilversum Rapport over deelsessie II: Risico management in klinisch onderzoek Nellie Kraaijeveld, Rikard Juttmann, Henk Kamsteeg, Willem Verweij,
Nadere informatieVerpleegkundige dossierbesprekingen. Evidence-based practice voor de dagelijkse praktijk
Verpleegkundige dossierbesprekingen Evidence-based practice voor de dagelijkse praktijk Agenda EBP in het AMC Verpleegkundige dossierbesprekingen Praktijkvoorbeeld EBP in de psychiatrie EBP is ook belangrijk
Nadere informatieMeta-analyse op basis van individuele-patiëntengegevens
STAND VAN ZAKEN Meta-analyse op basis van individuele-patiëntengegevens G.E. (Trudy) Bekkering, Filip Cools, Bert Aertgeerts, Tine L.M. de Backer, Eliane Kellen, Robert H. van der Stichele en Frank Buntinx
Nadere informatieMasterproef oktober 2009
Masterproef 1 29 oktober 2009 Wat is een masterproef? Beslaat +/- 50 blz (15000 woorden) Volgt de structuur van een wetenschappelijk artikel (onderzoek of literatuurstudie) Volgt de APA richtlijnen Deontologie
Nadere informatieDe zin en onzin van sample size berekeningen. Jos Twisk
De zin en onzin van sample size berekeningen Jos Twisk Sample size berekeningen Nodig voor subsidiegevers Nodig voor medisch etische commissies Nodig in verband met consort statement Sample size berekening
Nadere informatieDirk Ubbink. Evidence Based Surgery Workshop 2010
Dirk Ubbink Evidence Based Surgery Workshop 2010 Jaarlijks: 20.000 tijdschriften 17.000 nieuwe boeken MEDLINE: >6.700 tijdschriften jaarlijks 2 miljoen artikelen gepubliceerd 5500 publicaties per dag!
Nadere informatieVoeding en gezondheid anno 2016
Voeding en gezondheid anno 2016 Anke van den Brand, stafmedewerker gezonde voeding, VIGeZ Diabetessymposium Gent, 14 november 2016 1 AANDACHT VOOR GEZONDE VOEDING EN GEZONDHEID NEEMT TOE 2 Aandacht voor
Nadere informatieAlgemene methodologie (onderdeel van CAT)
Oefentoets Algemene methodologie (onderdeel van CAT) Cursus Wetenschappelijk Focus Onderwijs: Algemene methodologie Cursuscoördinator dr. A.L. de Vries 30 oefenvragen ZONDER antwoorden 1 In een onderzoeksprotocol
Nadere informatieErkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier. Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie
Interventie: Taallijn Deelcommissie: 3 Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier Datum vergadering: 8 oktober 2015 / 2 juni 2016 Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie
Nadere informatieMethodologie voor onderzoek in de verpleegkunde. Foeke van der Zee
Methodologie voor onderzoek in de verpleegkunde Foeke van der Zee Inhoudsopgave 1. Onderzoek, wat is dat eigenlijk... 1 1.1 Hoe is onderzoek te omschrijven... 1 1.2 Is de onderzoeker een probleemoplosser
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase 2014-2015 VT-DT ONDERZOEKSVERSLAG 1 Bijlage 5c Beoordelingsformulier onderzoeksverslag
Nadere informatieOnderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis
Onderzoeksdesigns Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Inhoud Inleiding Wetenschappelijk bewijs Opdracht Verschillende onderzoekdesigns De drie componenten van evidence-based practice Wetenschappelijk
Nadere informatieDe praktijk van systematische reviews. VIII. Zoeken en beoordelen van systematische reviews
Capita selecta De praktijk van systematische reviews. VIII. Zoeken en beoordelen van systematische reviews w.j.j.assendelft, r.j.p.m.scholten, j.l.hoving, m.offringa en l.m.bouter Een systematische review
Nadere informatie