Wijzen op welzijn. Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken
|
|
- Elisabeth de Backer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wijzen op welzijn Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken Dr. Marjan AE van Hagen & Dr. Claudia M. Vinke
2 Richtlijn Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s van honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken Werkgroepleden: drs. M.E.A. Cuppens-Joosten (vz) dr. J. de Gier dr. M. A. E. van Hagen drs. A.J. van Toor
3 Aanbevelingen handelen dierenarts als dè deskundige op het gebied van de gezondheid en het welzijn van dieren Wettelijk kader voor fokken met dieren. Advisering bij aanschaf van een hond of kat. Verzamelen en aanleveren van ziektekundige gegevens ten behoeve van een rationeel fokbeleid in gesloten populaties. Electieve handelingen Diagnostiek en het objectiveren van welzijnsrisico s. Richtlijn Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s van honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken
4 Wet Dieren Wet dieren Artikel 1.3 lid 2 stelt Daarbij wordt er in elk geval in voorzien dat de inbreuk op de integriteit of het welzijn van dieren, verder dan redelijkerwijs noodzakelijk, wordt voorkomen en dat de zorg die de dieren redelijkerwijs behoeven is verzekerd.
5 Wet Dieren Artikel 1.3 lid 3 stelt De zorg die dieren redelijkerwijs behoeven in elk geval gerekend dat dieren zijn gevrijwaard van: a. dorst, honger en onjuiste voeding; b. fysiek en fysiologisch ongerief; c. pijn, verwonding en ziektes; d. angst en chronische stress; e. beperking van hun natuurlijk gedrag; Brambell Committee, 1965
6 Het wettelijk kader beperkt zich tot de inschatting of op het moment van beoordeling de wettelijk vastgelegde vrijheden (actueel) worden gewaarborgd (Wet Dieren: artikel 1.3.3). Een schadelijk raskenmerk, c.q. erfelijke anatomische misvorming/aandoening is volgens de wettelijke inkadering een inbreuk op het welzijn van het dier indien de vrijwaring van punt a t/m e niet gewaarborgd is. De zorg die dieren redelijkerwijs behoeven in elk geval gerekend dat dieren zijn gevrijwaard van: a. dorst, honger en onjuiste voeding; b. fysiek en fysiologisch ongerief; c. pijn, verwonding en ziektes; d. angst en chronische stress; e. beperking van hun natuurlijk gedrag; Wet Dieren Artikel 1.3 lid 3
7 Wet = statische beoordeling maar de impact van een erfelijke aandoening of schadelijk raskenmerk op de levenskwaliteit van een hond of kat is niet statisch! Hier kunnen wij in de praktijk nog niet mee uit de voeten hoe nu verder?!
8 Feiten & Emoties feiten? emoties cultuur Welzijn is geen puur wetenschappelijk concept!
9 Dierenwelzijn is niet alleen een wetenschappelijk concept: inschattingen zijn soms context afhankelijk en er zijn cultuurverschillen.
10 Welzijn, wat is dat? Interne behoeftes en vervulling van behoeftes Maar niet altijd behoefte aan eten Gezondheid ~ Relatief begrip
11 Welzijn, wat is dat?
12 Individu: Omgeving: temperatuur, vochtgraad, tocht, hygiëne, voedsel, soortgenoten, predatie AANPASSEN Fysiologie (intern) Gedrag (extern)
13 Succes van de actie = belonend!
14 Sturende factoren: Individu: 1 Erfelijke factoren: soort/ individu 2 Voor de geboorte Omgeving: 3 Ervaringen in je jeugd Imprinting en socialisatie Sociale banden: moederkind; vriendschap 4 Latere levenservaringen temperatuur, vochtgraad, tocht, hygiëne, voedsel, soortgenoten, predatie CONTINUE STRESS - productie - nakomelingen - ziekten - maag- en darmzweren -gedragsafwijkingen - depressie X AANPASSEN Fysiologie (intern) X Gedrag (extern)
15 fits adaptive capacity challenges adaptive capacity impact of external factors high required adaptive capacity seriously impaired welfare compromised welfare unimpared welfare weak impact of internal factors high fits adaptive capacity challenges adaptive capacity
16 Negatieve welzijnsindicatoren: kenmerken van slecht welzijn zijn o.a.: Verminderde levensverwachting Gereduceerde voortplanting Gereduceerde groei Fysiologie (o.a. cortisol) Interne of externe beschadigingen van het lichaam Aantasting immuunsysteem ziekten, infecties Gedragsmatig beperkt zijn om aan te passen abnormale gedragsreacties Uit: Broom & Johnson, 1993
17 Bepalen van welzijn in de praktijk Positieve welzijnsindicatoren: kenmerken van goed welzijn zijn o.a.: Variatie in het "normale" gedrag De mogelijkheid om essentiële gedragingen te vertonen Fysiologische indicatoren van "plezier" Gedragsmatige indicatoren van "plezier" Uit: Broom & Johnson, 1993
18 Facultaire standpunt Dierenwelzijn (Ohl & Hellebrekers, 2009, TvD 134 (18): ) Fysiologisch en gedragsmatig Emotie, cognitie en mate van bewustzijn Gedragsmatige, anatomische en fysiologische plasticiteit dynamiek!
19 Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s van honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken Hoezo - welzijnsrisico s?!?
20 Richtlijn Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s van honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken Bespreken van bevindingen/diagnose, incl. welzijnsrisico s en erfelijkheid indien van toepassing. ->Ook raskenmerken die eigenaar niet als probleem ziet maar wel een welzijnsrisico vormen bespreken. Registratie: patiëntdossier / dierenpaspoort (I&R) Evt. een begeleidingsplan opstellen om welzijnsrisico s ook in toekomst te beperken en levenskwaliteit zo goed mogelijk te houden Wijzen op de structurele oplossing: aanpassing fokdoel!
21 Richtlijn Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s van honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken Welzijnsrisico s : frequente en/of permanente welzijnsaantasting en daarmee vermindering van de levenskwaliteit afhankelijk van o.a. frequentie, duur en intensiteit inperking: ELKE ADEMHALING LEVENSLANG intensiteit (individueel/ dynamisch) -> risico op uiteindelijk ernstige vormveranderingen van het strottehoofd (larynx) en luchtpijp (trachea) door te lage onderdruk in strottehoofd en luchtpijp bij het inademen (soort kraakbeenmoeheid ). Het ademen wordt daardoor nog moeilijker en de hond kan zelfs stikken
22 fits adaptive capacity challenges adaptive capacity impact of external factors high required adaptive capacity seriously impaired welfare compromised welfare unimpared welfare weak impact of internal factors high fits adaptive capacity challenges adaptive capacity
23 Positieve welzijnsindicatoren? -> geen variatie in het "normale" gedrag -> geen mogelijkheid om essentiële gedragingen te vertonen -> geen fysiologische indicatoren van "plezier" -> geen gedragsmatige indicatoren van "plezier"
24 Richtlijn Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s van honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken Wijzen op welzijn: Per individu inschatten en beoordelen in hoeverre de aanpassingsmogelijkheden van het dier worden bemoeilijkt. Het (te verwachten) risico voor de levenskwaliteit en veterinaire begeleiding hierin bespreken met de eigenaar/fokker Algemene bewustwording en kennisoverdracht diereigenaren en fokkers.
25 Richtlijn Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s van honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken Wijzen op structurele oplossing: Aanpassing fokdoel, fokbeleid <-> relatie met keuze aanschaf (volgend) huisdier! Registratie aandoeningen/kenmerken in dierenpaspoort gegevens verzamelen (Database Expertise Centrum FD) -> fysiek en mentaal gezonde dieren
26 Aanbevelingen handelen dierenarts als dè deskundige op het gebied van de gezondheid en het welzijn van dieren Diagnostiek en het objectiveren van welzijnsrisico s. Wettelijk kader voor fokken met dieren. Advisering bij aanschaf van een hond of kat. Verzamelen en aanleveren van ziektekundige gegevens ten behoeve van een rationeel fokbeleid in gesloten populaties. Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren Nieuwe database Electieve handelingen.
27 Wijzen op welzijn Het belang van objectiveren van welzijnsrisico s door erfelijke aandoeningen en/of schadelijke raskenmerken Dr. Marjan AE van Hagen & Dr. Claudia M. Vinke
Welzijn van Dieren vanuit de biologie van het dier
Welzijn van Dieren vanuit de biologie van het dier November 2010 Dr. Claudia M. Vinke Departement Dier in Wetenschap & Maatschappij Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Inhoud 1. Wat is dierenwelzijn?
Nadere informatieWelzijn:the animal point of view. Winny Weinbeck, Tinley gedragstherapeute voor papegaai
Welzijn:the animal point of view Winny Weinbeck, Tinley gedragstherapeute voor papegaai Welzijn Dierenwelzijn is een complex begrip dat zowel het fysieke welzijn als het geestelijk welzijn omvat (Brambell
Nadere informatieDIERGENEESKUNDIGE VERKLARING
DIERGENEESKUNDIGE VERKLARING Op...dag...20..., omstreeks...uur, werd door mij: Naam dierenarts : Praktijkadres : Vestigingsplaats : Bent u de behandelend dierenarts van dit dier? - Ja - Nee Onderstaande
Nadere informatieDeskundigheidsverklaring Langdurig gebruik van bench huisvesting voor hond en kat
Faculteit Diergeneeskunde Departement Dier in Wetenschap & Maatschappij Bezoekadres: Yalelaan 2, 3584 CL Utrecht Postbus 80166, 3508 TD Utrecht, Nederland T: + 31 (0)30 2534373 F: + 31 (0)30 2537997 Datum/plaats:
Nadere informatieWelzijn van vissen tijdens de productie: de case Afrikaanse meerval
Welzijn van vissen tijdens de productie: de case Afrikaanse meerval Johan Schrama & Pascal van de Nieuwegiessen Aquaculture and Fisheries Group Wageningen University The Netherlands Inhoud presentatie
Nadere informatiefahlbom Richtlijn Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s bij honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken Versie 1.
fahlbom Richtlijn Veterinair handelen inzake welzijnsrisico s bij honden en katten met erfelijke aandoeningen en schadelijke raskenmerken Versie 1.0 Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde
Nadere informatieDoelvoorschriften en Open normen Keurmerk Opvang Gezelschapsdieren
Doelvoorschriften en Open normen Keurmerk Opvang Gezelschapsdieren Algemeen: Dierenopvang is een SPECIALISME. A-1: De functie opvang van gezelschapsdieren is fysiek en logistiek strikt gescheiden van andere
Nadere informatieMeten = Weten! Incidentiemetingen van erfelijke ziekten en schadelijke raskenmerken bij rashonden mét en zonder stamboom
Meten = Weten! Incidentiemetingen van erfelijke ziekten en schadelijke raskenmerken bij rashonden mét en zonder stamboom Liesbeth Meijndert dierenarts onderzoeker Faculty of Veterinary Medicine Department
Nadere informatieNBS Voorjaarsdag 2018 Besluit Houders Van Dieren & Welzijn. NBS voorjaarsdag , Besluit Houders Van Dieren
NBS Voorjaarsdag 2018 Besluit Houders Van Dieren & Welzijn Nut en Urgentie Waarom een presentatie over dit besluit? Het op een verantwoorde manier omgaan met het houden en fokken en tentoonstellen van
Nadere informatieStuknummer: AM 2.07041. GSMfcfcNTE DEN HELDER in :- i
Stuknummer: AM 2.07041 voor GSMfcfcNTE DEN HELDER in :- J U 2 2 i Gemeente Den Helder T.a.v. Gemeenteraad Postbus 36 1780 AA Den Helder WERKGROEP ë Purmerend, 24 juli 2012 Betreft: kamelenrace tijdens
Nadere informatieErfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op?
Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op? Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren Prof. dr. Jan Rothuizen Departement Geneeskunde van Gezelschapsdieren Faculteit Diergeneeskunde
Nadere informatieInitiatiefvoorstel. BOSSCHE AANPAK DIERENWELZIJN Op weg naar een integraal en transparant gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid
Initiatiefvoorstel Op weg naar een integraal en transparant gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid Initiatiefvoorstel Op weg naar een integraal en transparant gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid Inhoudsopgave
Nadere informatieBESLUIT HOUDERS VAN DIEREN
BESLUIT HOUDERS VAN DIEREN (nieuwe wetgeving per 22 augustus 2014, die het honden en kattenbesluit van 1999 vervangt). Let op: dit is een persoonlijke opsomming en bewoording van het besluit, beperkt tot
Nadere informatieVerwilderde paarden, zoals we die ook nu nog kennen, vormen kleine hiërarchische groepen. Hier zien we drie soorten in:
Lezing Machteld van Dierendonck Op dinsdagavond 25 oktober 2016 gaf klinisch etholoog Machteld van Dierendonck een hele interessante lezing over gedrag en welzijn op De Paardenkamp. Hieronder een verslag.
Nadere informatieWelzijn vissen Nationaal en Internationaal beleid. Arjo Rothuis Directie Visserij Ministerie van LNV
Welzijn vissen Nationaal en Internationaal beleid Arjo Rothuis Directie Visserij Ministerie van LNV Welzijn Veel maatschappelijk en politieke aandacht voor welzijn Uitbrengen LNV nota dierenwelzijn (oktober
Nadere informatieModule Huisvesting van gezelschapsdieren
Module Huisvesting van gezelschapsdieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Esther
Nadere informatieInhoud. Ontwikkeling van gedrag. Jong geleerd, oud gedaan. Ontwikkeling van gedrag Onderdeel: socialisatie
Jong geleerd, oud gedaan Ontwikkeling van gedrag Onderdeel: socialisatie Dr. Claudia M. Vinke Departement Dier in Wetenschap & Maatschappij Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht 2015 Inhoud Ontwikkeling
Nadere informatiegemeente Eindhoven Integraal dierenwelzijnsbeleid
gemeente Eindhoven Mens & Maatschappij, Staf Inboeknummer 11bst00449 Beslisdatum B&W 12 april 2011 Dossiernummer 11.15.552 Raadsvoorstel Integraal dierenwelzijnsbeleid Inleiding Wethouder Scholten heeft
Nadere informatieToelichting nieuwe wet- en regelgeving Besluit houders van dieren
Het is sinds 1 juli 2014 van kracht. De Raad van Beheer krijgt veel vragen over de gevolgen van deze nieuwe wet- en regelgeving voor de hondenfokkerij, -tentoonstellingen en wedstrijden. In dit artikel
Nadere informatieWat wil de koe? Dairy Campus, Symposium Biodiversiteit en melkveehouderij, mei 2018 Agnes van den Pol-van Dasselaar
Wat wil de koe? Dairy Campus, Symposium Biodiversiteit en melkveehouderij, mei 2018 Agnes van den Pol-van Dasselaar Wat wil de koe? 2 Antropomorfisme Grieks woord voor 'mens' (ἄνϑρωπος / ánthrōpos) Grieks
Nadere informatieWelzijn van zorgdieren langs de meetlat
Welzijn van zorgdieren langs de meetlat Zorgvuldig omgaan met dieren in de zorg 1 juni 2012 CAWA Wageningen Centre for Animal Welfare and Adaptation www.groenkennisnet.nl/dierenwelzijnsweb Marko Ruis Inhoud
Nadere informatieWageningen IMARES. Viskweek voor voedselproductie: welzijn issues. Hans van de Vis
Wageningen IMARES Viskweek voor voedselproductie: welzijn issues Hans van de Vis Wageningen IMARES is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Agenda Welzijn Ethiek en welzijn Indelen van welzijn
Nadere informatieHet karakter van de Savannah
Het karakter van de Savannah Hier is zichtbaar dat de grootte van de kat vergelijkbaar is met een huiskat. Een Savannah kat is meestal niet groter, alleen de eerste generaties zijn groter. Je kunt je afvragen
Nadere informatieGaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken?
Gaat inzet op dierenwelzijn hand in hand met efficiënt fokken? Kader en maatschappelijke context Dr.ir. Stef Aerts Odisee University College Ethics@Arenberg Overzicht Antwoord op de vraag Vragen en discussie
Nadere informatieEthiek en welzijn. Helicon Opleidingen MBO Nijmegen
Ethiek en welzijn Helicon Opleidingen MBO Nijmegen Jos Hendriks, docent dierenhouderij Prof.Dr. Hub Zwart, ethicus Radboud Universiteit Prof.Dr. Johan de Tavernier, ethicus K.U. Leuven Mens dier relatie
Nadere informatieSUIKERZIEKTE? Herken de symptomen! Informatie over veelvoorkomende symptomen en risicofactoren. www.dierensuikerziekte.nl
SUIKERZIEKTE? Herken de symptomen! Informatie over veelvoorkomende symptomen en risicofactoren Wat is suikerziekte? Suikerziekte - ofwel diabetes mellitus, de medische naam voor suikerziekte - is een aandoening
Nadere informatieDIERENWELZIJN DE DIERGENEESKUNDIGE POSITIE SEPTEMBER 2009 FACULTEIT DIERGENEESKUNDE / FACULTY OF VETERINARY MEDICINE
FACULTEIT DIERGENEESKUNDE / FACULTY OF VETERINARY MEDICINE DIERENWELZIJN DE DIERGENEESKUNDIGE POSITIE SEPTEMBER 2009 Platform Diergeneeskunde en Samenleving F. Ohl N. Endenburg H. Vaarkamp A. Pijpers J.
Nadere informatieVoortplanting en fokkerij
Keuzedeel mbo Voortplanting en fokkerij gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0132 Penvoerder: Sectorkamer voedsel, groen en gastvrijheid Gevalideerd door: Sectorkamer voedsel, groen en
Nadere informatie26-3-2015. Besluit houders van Dieren Raad van Beheer 12 maart 2015. Vanavond. Vroegere situatie GWWD. Wet dieren. Uitgangspunt dierenwelzijn
houders van Dieren Raad van Beheer 12 maart 2015 Vanavond Algemene inleiding: Mark Helmerhorst (RVO.nl EZ) Bedrijfsmatigheid en voorschriften alle houders: Suzanne Merkx (LID) Aanwezig voor vragen: Jan
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage. Datum 16 oktober 2013 Betreft Verzamelbrief Houders van dieren
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den
Nadere informatieHet ontwapenen van kippen
Het ontwapenen van kippen Voorzorgsprincipe dierenwelzijn Wouter Wytynck Boerenbond Dierenwelzijn Dierenwelzijn wordt getoetst aan vijf vrijheden: - Vrij van honger en dorst - Vrij van ongemak - Vrij van
Nadere informatieJos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid
Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert
Nadere informatieantidepressivum, rat, overerfbaar, mechanismen, gedrag
1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Effecten van het antidepressivum vortioxetine op hersenmechanismen in genetische diermodellen voor depressie 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal
Nadere informatieModule Duurzame fokkerij
Module Duurzame fokkerij Colofon Auteur Marko Ruis Redactie Sigrid Kroon, Bureau Contenti Beeld ARKA media BV Shutterstock Dierenwelzijnsweb Wikimedia Kleindier Liefhebbers Nederland Het Ontwikkelcentrum
Nadere informatieDIERVERZORGING KENNISKIEM. Informatie leermiddelen MBO
DIERVERZORGING MBO KENNISKIEM Informatie leermiddelen Module Anatomie en fysiologie Leerdoelen: Anatomie van dieren Studielastindicatie: 40 slu Prijs digitale module: 33,50 Prijs boek: 33,50 Verschijningsdatum:
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den
Nadere informatiePETscan. Fokken zonder gokken. Jan Rothuizen Faculteit Diergeneeskunde, UU
PETscan Fokken zonder gokken Jan Rothuizen Faculteit Diergeneeskunde, UU 1 EXPERTISECENTRUM GENETICA GEZELSCHAPSDIEREN Prof. dr. Jan Rothuizen, coördinator Faculteit Diergeneeskunde Departement Geneeskunde
Nadere informatieAfweer systeem tegen ziektes, moederlijk hormoon,ontwikkeling, vogels, testosteron
Niet-technische samenvatting 2015311 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Heeft de kwaliteit van het afweer systeem bij de vader een invloed on de kwetsbaarheid van de kinderen voor moederlijk
Nadere informatieStaat van het Dier. Drs. Henny van Rij
Staat van het Dier Drs. Henny van Rij Inhoud presentatie 1.Morele status van het dier 2.Nota Dierenwelzijn 3.Staat van het dier 4.Toekomst 3 Morele status van het dier: t/m 17e eeuw Dieren moreel niet
Nadere informatieLezing, 10 december 2004. Relatie tussen sociaal isolement en psychiatrische ziekte
Lezing, 10 december 2004 Relatie tussen sociaal isolement en psychiatrische ziekte Dr. Ludwien Meeuwesen, Sociaal psychologe verbonden aan de Universiteit Utrecht, Afdeling Algemene Sociale Wetenschappen,
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den
Nadere informatie07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking
Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,
Nadere informatiehoofdstuk 2-4 hoofdstuk 2
Samenvatting Het doel van het onderzoek, zoals beschreven in dit proefschrift, is het identificeren van fysiologische parameters voor het meten van stress bij vleesvarkens. Stress, veroorzaakt door de
Nadere informatieWAT BEPAALT DE MAXIMALE PRESTATIE? HET HOOFD? Bert Van Poucke
WAT BEPAALT DE MAXIMALE PRESTATIE? HET HOOFD? Bert Van Poucke Analyse 4 pijlers belangrijk om optimale prestaties te leveren: 1) de fysieke pijler (incl. technisch en tactisch) 2) de mentale pijler 3)
Nadere informatieMens, dier en maatschappij in de zoo van de toekomst - Jeroen Stevens -
Mens, dier en maatschappij in de zoo van de toekomst - Jeroen Stevens - Studiedag LNE, Brussel 05 oktober 2015 De zoo van de toekomst 1984 Dierentuin en welzijn optimal animal welfare leads to effective
Nadere informatieStress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening
Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 28 286 Dierenwelzijn Nr. 772 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 2442 Vragen van de leden
Nadere informatieKOOPOVEREENKOMST. Ondergetekenden, Partijen in deze overeenkomst, te weten: 1. Naam : Adres : Postcode : Hierna te noemen verkoper,
DISCLAIMER Hoewel dit document met de meeste zorg is samengesteld blijft u ten alle tijden zelf verantwoordelijk voor het gebruik van het document. Mundikat is nimmer aansprakelijk voor financiële-, materiële-
Nadere informatieFokbeleid van de Gordon Setter Vereniging Nederland
Fokbeleid van de Gordon Setter Vereniging Nederland Opgericht 10 september 2010 Fokbeleid versie: Leden Vergadering 22 mei 2011 Fokbeleid van de Gordon Setter Vereniging Nederland 1. Doelstelling 1.1.
Nadere informatieKinderboerderij De Gliphoeve Beleidsplan dierenwelzijn
Kinderboerderij De Gliphoeve Beleidsplan dierenwelzijn Kinderboerderij De Gliphoeve heeft als missie: De Gliphoeve is een veelzijdige buurtboerderij. Niet alleen staan recreatie en educatie centraal, maar
Nadere informatieREGISTREREN VAN UW PUP/HOND. EN OF ANDERE HUISDIEREN. Registreren van honden geboren of geïmporteerd na 1 april 2013 verplicht.
REGISTREREN VAN UW PUP/HOND. EN OF ANDERE HUISDIEREN. Registreren van honden geboren of geïmporteerd na 1 april 2013 verplicht. Doel verplichte I&R is Een Instrument te zijn om inzicht te krijgen op illegale
Nadere informatie09-03-2011 VERSIE INTERNETCONSULTATIE
09-03-2011 VERSIE INTERNETCONSULTATIE WIJ BEATRIX, BIJ DE GRATIE GODS, Concept KONINGIN DER NEDERLANDEN, PRINSES VAN ORANJE-NASSAU, ENZ. ENZ. ENZ. Besluit van houdende regels met betrekking tot bedrijfsmatige
Nadere informatiePUBLIEKSVERSIE VOORTGANGSRAPPORTAGE FAIRFOK
PUBLIEKSVERSIE VOORTGANGSRAPPORTAGE FAIRFOK PUBLIEKSVERSIE VOORTGANGSRAPPORTAGE FAIRFOK 1. Hondenfokkerij zet stappen Rashondenfokkerij Fairfok heeft als ambitie dat de rashondenfokkerij per 2018 een diervriendelijke
Nadere informatieNieraandoeningen. Clinical Nutrition to Improve Quality of Life
Nieraandoeningen Clinical Nutrition to Improve Quality of Life Het belang van voeding Wat is een nierziekte? Het voedsel dat uw huisdier eet, speelt een belangrijke rol in zijn of haar algemene gezondheid
Nadere informatie2 Klopt het dat het verbod op het couperen van paardenstaarten massaal ontdoken wordt door de leden van de Koninklijke Vereniging?
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den
Nadere informatieMeerjarenplan beleidsplan Stichting Beertje. Stichting Beertje, beleidsplan 1 maart 2016 Pagina 1
Meerjarenplan beleidsplan 2016-2019 Stichting Beertje Stichting Beertje, beleidsplan 1 maart 2016 Pagina 1 Stichting Beertje katten thuis in de laatste levensfase Inleiding/Korte Historie Stichting Beertje
Nadere informatieWaarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn
Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Dr. Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Welzijn We zijn niet de eerste! Welzijn
Nadere informatiePsychosociale belasting op het werk
Psychosociale belasting op het werk Rik Op De Beeck Manager Consultancy Centre www.prevent.be Stressforum Verzekeringssector 29 oktober 2004 1 Prevent Instituut voor preventie, bescherming en welzijn op
Nadere informatieHet Kennelbesluit van de Vlaamse Overheid is grondig gewijzigd.
Newsletter Het Kennelbesluit van de Vlaamse Overheid is grondig gewijzigd. Beste Fokkers, De Vlaamse Overheid, departement Omgeving, afdeling dierenwelzijn, legt aan de fokkers in Vlaanderen een aantal
Nadere informatieDWM ~ Dierenwelzijn. Faculteit Diergeneeskunde / Dier in wetenschap en maatschappij. Onderwijsaanbod Dierenwelzijn
DWM ~ Dierenwelzijn Faculteit Diergeneeskunde / Dier in wetenschap en maatschappij Onderwijsaanbod Dierenwelzijn dierenwelzijn / waarom deze brochure Waarom deze brochure? De faculteit Diergeneeskunde
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Agro Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den
Nadere informatieStandpuntbepaling inzake de duurzame aankoop van eieren
Standpuntbepaling inzake de duurzame aankoop van eieren Inhoudstabel 1. Onze visie...3 2. Ons doel...4 3. Ons standpunt...5 3.1. Verantwoordelijke assortimentssamenstelling 5 3.2. Herkomst, transparantie
Nadere informatieNiet-technische samenvatting 2016489
Niet-technische samenvatting 2016489 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Van buik naar brein: de rol van darm-bacteriën in autisme en attentie-stoornissen. 1.2 Looptijd van het project 21-4-2016-21-4-2021
Nadere informatieGids voor een zwerfkattenbeleid
Gids voor een zwerfkattenbeleid Waarom een actieplan? Er zijn verschillende redenen om het zwerfkattenprobleem aan te pakken: Het welzijn van de katten komt in het gedrang. Bepaalde katten zorgen voor
Nadere informatiePRAKTISCH ERFELIJKE AANDOENINGEN: PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGSRICHTINGEN. www.licg.nl over houden van huisdieren
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ERFELIJKE AANDOENINGEN: PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGSRICHTINGEN over houden van huisdieren Waar dieren zich
Nadere informatieNiet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. Onderwijs Gezondheidszorg Paard Practicum Diergeneeskunde
Niet-technische samenvatting 2016386 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Praktisch onderwijs paard t.b.v. studenten Diergeneeskunde 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 5
Nadere informatieMaak kennis met het Nieuwe ResPig
Maak kennis met het Nieuwe ResPig Victor Geurts Dierenarts/Jurist MSD AH Intervet Nederland BV 1 Inhoud Ontstaan ResPig ResPig onderdelen ResPig mogelijkheden Enquête Nieuwe ResPig 2 Onstaan ResPig Voeding
Nadere informatieEen gezonde rashond, verantwoordelijkheid van iedereen! dr. drs. I.D. de Wolf algemeen directeur
Een gezonde rashond, verantwoordelijkheid van iedereen! dr. drs. I.D. de Wolf algemeen directeur 16-5-2013 Een gezonde rashond, verantwoordelijkheid van iedereen! Dia nummer 1 Kerngegevens van de Raad
Nadere informatieNiet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.
Niet-technische samenvatting 2015129-1 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal
Nadere informatieBeleving van welzijn door het dier
Beleving van welzijn door het dier Dr. Ir. Kathalijne Visser-Riedstra Hartmann Studie Zoötechniek Universiteit Wageningen Promotie onderzoek: Horsonality, a study on the personality of the horse Wetenschappelijk
Nadere informatieKansen voor gezondheid
10-6-2015 1 g Kansen voor gezondheid L a n g e r Jan Auke Walburg Vraagstelling Hoe kan je de gezondheid en het welbevinden van een populatie bevorderen zodanig dat: mentale en somatische ziektes afnemen
Nadere informatieNiet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.
Niet-technische samenvatting 2015129 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5)
Nadere informatieFokreglement van de Nederlandse Bearded Collie Club
Fokreglement van de Nederlandse Bearded Collie Club Dit reglement bevat de bepalingen van het fokreglement verbonden aan de inschrijving van een hond in het Nederlands Hondenstamboek (NHSB). Op die inschrijving
Nadere informatieUitkomst onderzoek EFFECTEN ZELFREALISATIE
Uitkomst onderzoek We geven in dit verslag een aantal samenvattende uitkomsten weer van het onderzoek onder de deelnemers die in de periode 2012-2015 hebben deelgenomen aan de zesdaagse Zelfrealisatie.
Nadere informatieOverdracht College-Raad. Voorgesteld besluit raad
Overdracht College-Raad Datum 9 november 2017 onderwerp Beantwoording motie fracties GroenLinks, D66 en CDA Zwolle over roofvogelshows in Zwolle portefeuillehouder Michiel van Willigen informant Zee, Iris
Nadere informatieBEWUST GEZOND & SUCCESVOL
BEWUST GEZOND & SUCCESVOL HOE HELPT DE TIMEWAVER U? Behandeling met de TimeWaver geeft snel inzicht in uw gezondheidstoestand, ook als dat emoties, blokkades, of diepliggende mentale conflicten betreft.
Nadere informatie29/05/2013. ICF en indicering ICF
en indicering 1 = International Classification of Functioning, disability and health World Health Organisation (2001) is complementair met ICD-10 Wat? Classificatie van gezondheids en gezondheidsgerelateerde
Nadere informatiePRAKTISCH OVER DE PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGEN VAN ERFELIJKE AANDOENINGEN. www.licg.nl over houden van huisdieren
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH OVER DE PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGEN VAN ERFELIJKE AANDOENINGEN over houden van huisdieren De discussie over
Nadere informatieAantal directe nakomelingen ingeschreven in het NHSB: 395. 7-8-2015 Dobermann Dia nummer 1
Aantal directe nakomelingen ingeschreven in het NHSB: 395 7-8-2015 Dobermann Dia nummer 1 Dobermann: Omgaan met verwantschap en inteelt Drs. Laura Roest Dierenarts en kynologisch medewerker 7-8-2015 Dobermann
Nadere informatieEven voorstellen. Ike Post. Coördinator Preventie Regio Noordoost Nederland
Dieren verzamelen Even voorstellen Ike Post Coördinator Preventie Regio Noordoost Nederland 2 Dierenbescherming (DB) Landelijk opererende vereniging, verdeeld over 4 regio s. Verzorgt o.a educatie & voorlichting
Nadere informatieFeiten en fabels over vergiftigingen
Feiten en fabels over vergiftigingen Merel Visschers Dierenarts/coördinator Spoedkliniek Gezelschapsdieren Midden-Nederland Informatie vergiftigingen Nederland Hoe te handelen bij vergiftigingen Feiten
Nadere informatieProbleem 1 11-12-13. Ontwikkelingen bij Alzheimer. Dementie! Meer dan een hersenziekte! Dementie op Google afbeeldingen
Dementie op Google afbeeldingen Dementie Meer dan een hersenziekte Prof Frans Verhey Maastricht University Medical Center Alzheimer Centrum Limburg Dementie: een hersenziekte Ziekte van Alzheimer Meest
Nadere informatieBIJLAGE 1: KLN-WELZIJNSLEIDRAAD VOOR HET HOUDEN EN FOKKEN VAN RASKONIJNEN
BIJLAGE 1: KLN-WELZIJNSLEIDRAAD VOOR HET HOUDEN EN FOKKEN VAN RASKONIJNEN Uitgangspunten en normen voor de konijnenfok, gericht op dierenwelzijn. Inhoud: 1. Inleiding 2. Huisvesting 3. Voeding 4. Fok 5.
Nadere informatieTekst: Drs. Daphne Westgeest, gezelschapsdierenarts, bestuurslid GGG en WSAVA-afgevaardigde
Extra bij artikel Dierenwelzijn pagina 32 Dierenartsen moeten zich uit durven spreken Tekst: Drs. Daphne Westgeest, gezelschapsdierenarts, bestuurslid GGG en WSAVA-afgevaardigde Oproep tot dringende actie
Nadere informatiePETscan: diagnostische populatiegegevens van hond en kat
Faculteit Diergeneeskunde ExpertiseCentrum Genetica Gezelschapsdieren (ECGG) PETscan: diagnostische populatiegegevens van hond en kat Erfelijke problemen: we doen er wat aan! Erfelijke ziekten en schadelijke
Nadere informatieDEPRESSIE EN LEEFTIJD
DEPRESSIE EN LEEFTIJD BROCHURE Kathleen Van Hyfte Universiteit Gent Kathleen.vanhyfte@ugent.be 1 Project CAPA BROCHURE DEPRESSIE & LEEFTIJD Brochure : Depressie (1) Depressie en leeftijd (2) Depressie,
Nadere informatieNiet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. Voedselallergie, melk, preventie, behandeling
Niet-technische samenvatting 2016605 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het identificeren en karakteriseren van nieuwe concepten voor koemelkallergische patienten. 1.2 Looptijd van het project
Nadere informatieDe rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker
De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker Opbouw Wat betekent nazorg in de eerste lijn? Ervaringen en ideeën van huisartsen
Nadere informatieHerkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?
Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij (oudere) mensen met een verstandelijke beperking Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Kennis over angst en depressie Risicofactoren
Nadere informatieDeze notitie geeft een overzicht van de historie en resultaten van het Forum Welzijn Gezelschapsdieren.
Forum Welzijn Gezelschapsdieren Deze notitie geeft een overzicht van de historie en resultaten van het Forum Welzijn Gezelschapsdieren. Het Forum Welzijn Gezelschapsdieren Op 25 januari 2005 werd het Forum
Nadere informatieOmaha System op papier
Stap 1 Kruis aan welke aandachtsgebieden uit het gesprek met de cliënt naar voren komen: Fysiologisch Domein Psychosociaal Domein Omgevings-domein Gezondheidsgerelateerd Gedrags-domein Ademhaling Communicatie
Nadere informatieCode of Practice Niet-humane primaten
Code of Practice Niet-humane primaten Inhoudsopgave Introductie Interne en externe herplaatsing I. Het interne traject Sociaal gehuisvest Geschiktheidscriteria voor herplaatsing Verantwoordelijkheid voor
Nadere informatieInitiatiefvoorstel. BOSSCHE AANPAK DIERENWELZIJN Op weg naar een integraal en transparant gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid
Initiatiefvoorstel Op weg naar een integraal en transparant gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid Initiatiefvoorstel Op weg naar een integraal en transparant gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid Inhoudsopgave
Nadere informatieEen gezond fokbeleid voor uw ras? Markiesje informatieavond Verleden-heden-toekomst. Rasblindheid?
Markiesje informatieavond Verleden-heden-toekomst Een gezond fokbeleid voor uw ras? Fokken met behoud van genetische heterogeniteit - welke regels gelden altijd? Rasvereniging: fokbeleid in de praktijk
Nadere informatieDiabetes & Eetstoornissen Een uiterst gevaarlijke combinatie. Prof. Dr. M. Vervaet - Universiteit Gent - Centrum voor Eetstoornissen
Diabetes & Eetstoornissen Een uiterst gevaarlijke combinatie Prof. Dr. M. Vervaet - Universiteit Gent - Centrum voor Eetstoornissen GEZOND EN ZIEK Lichamelijke Gezondheid Diabetes: somatische aandoening
Nadere informatieVoedings - overgevoeligheid
Voedings - overgevoeligheid Clinical Nutrition to Improve Quality of Life Het belang van voeding Wat is voedingsgevoeligheid? Het voedsel dat uw huisdier eet speelt een belangrijke rol in zijn of haar
Nadere informatieInternationale verklaring van verantwoordelijkheden tegenover katten
Internationale verklaring van verantwoordelijkheden tegenover katten Het welzijn van katten is een complexe materie en de verantwoordelijkheid voor hun welzijn ligt zowel bij instellingen als personen
Nadere informatie