7,4. Samenvatting door een scholier 3034 woorden 17 maart keer beoordeeld. Filosofie Het oog in de storm
|
|
- Femke Devos
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting door een scholier 3034 woorden 17 maart ,4 26 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Het oog in de storm Filosofie Samenvatting Hoofdstuk 6 1 Inleiding Samenleven is wel menseigen, maar geenszins specifiek voor onze soort. Wat maakt een samenleving menselijk? - feitenvraag: descriptief observeren - norm: welke norm is volgens jou menselijk? sociale filosofie: de filosofie over het samenleven, over de wijze waarop wij als mensen samenleven en onze samenleving inrichten. politieke filosofie: filosofie over de inrichting van de staat, de verhouding tussen overheid en burgers 2 De Maatschappij als Theater Je vervult oneindig veel sociale rollen op het maatschappelijk toneel. Bij die rol moet je aan bepaalde verwachtingen en normen voldoen. Het is sociale leven is een oneindig rollenspel. Als je faalt rol van outcast Behoeftigheid verklaart in belangrijke mate onze bereidheid mee te draaien in het sociale rollenspel. Je kan niet anders. Totaal afhankelijk waren we als we volkomen vrij waren van onze behoeften. Veel moedige daden kun je ten dele verklaren uit dezelfde sociale neigingen die ook tot laffe daden kunnen aanzetten. We willen niet alleen (over)leven, maar er ook bij horen. Behoeftige wezens: Alle soorten behoeften (elementaire, dierlijk, etc.) motiveren ons doen en liggen aan de basis van ons gedrag. Omdat we behoeftig zijn, zijn we gevoelig voor macht. Macht: Het vermogen invloed uit te oefenen op iemand gedrag, dat van je jezelf of dat van anderen. Anderen hebben macht over mij, maar alleen als ze inspelen op de behoeften en de middelen beschikken om die behoeften tegemoet te komen. Zonder behoeften om op in te spelen heeft macht geen betekenis meer. Als het voorwerp van verlangen niet langer verlangd wordt, wanneer de behoefte -basis van macht- is uitgedoofd. 3 De arena van het handelen: de polis Politiek handelen: Het in woord en daad uiting geven aan datgene waar je voor staat (betreft niet alleen het bestuur, maar ook het terrein van het handelen) Politiek als het terrein van het handelen in strikte zin: de daden en uitingen waarin ik mijzelf publiekelijk (openlijk) laat kennen: politiek. De daad waarmee je als individu openlijk voor iets durft uit te komen. Hannah Arendt: Drie activiteiten voor de condition humaine: Pagina 1 van 8
2 - arbeiden (activiteit die noodzakelijk is voor overleving van de biologische soort: sociale rollenspel) - werken (activiteiten die niet direct in dienst staan van de consumptie, maar die resulteren in een duurzaam product: economische bedrijvigheid) - handelen (wie handelt, betreedt de arena van de politiek, treedt uit anonimiteit en wordt iemand) Kritiek van Arendt: Politiek-filosofen geven aandacht aan arbeiden en werken(oikos), maar niet aan handelen, terwijl dat in feite het onderwerp is bij de filosofie. (zie Grieken: polis) Menselijke samenleving: Samenleving die recht wil doen aan het specifiek menselijke, de condition humaine, moet zich ook richten op het handelen. Een samenleving waarin de voorwaarden voor het handelen dus veilig zijn gesteld, zodat je door te handelen je eigenheid kunt tonen en uit je anonimiteit kan kruipen. (de behoefte om iemand te zijn) Belang: Voordelen op grond van de sociale rol Ideaal: Een droom van iets dat perfect is en waar je naar streeft, persoonlijke keuze Wil je iemand echt leren kennen, dan zeggen de idealen heel wat meer dan zijn belangen. Belangen: wat hij is (zijn sociale rol), idealen: wie hij is(zijn persoonlijkheid). Door de politieke macht is de mensenmaatschappij geschieden van de dierenmaatschappij. Verschillende vorm van macht kun je onderscheiden door te letten op: - de machtsrelatie (bv. overheid-burger) - de machtsbasis (bv. waarop berust macht? democratische verkiezing) - de machtsmiddelen (bv. sociale voorzieningen) Politieke vrijheid: De ruimte die er is om te handelen Negatieve vrijheid: Het ontbreken van vrijheid (vrij zijn van..) Positieve vrijheid: Het vermogen tot zelfbepaling (vrij zijn tot..) Contractdenkers: Filosofen die er van uit gaan dat de legitimiteit van de staat berust op redelijk instemming van haar burgers: Hobbes, Locke, Rousseau & Rawls Legitimiteit(rechtvaardigheid) van de staatsmacht (je erkent de macht van de staat) kan berusten op goddelijke afstamming, erfelijkheid, instemming van het volk of een ideologie. Ideologie: Een stelsel van ideeën en opvattingen die op verborgen wijze het handelen van overheid en burgers motiveren 4. Politiek-filosofische visies 4.1. Plato De staat is in zekere zin een uitvergrote versie van de individuele ziel. Verklaring oorsprong van de staat: de noodzaak om taken te verdelen om zo iedereen van zijn behoeften te voorzien (arbeidsverdeling) Standen in de staat Deugden Lagen in de ziel Individuele deugden Resultaat Koning-filosofen Wijs, dapper, matig Rede Wijsheid RECHT- Wachters/ soldaten Dapper en matig Moed Dapperheid VAARDIG- Werkers Matig Begeerte Matigheid HEID Zo is de staat een spiegel van individuele ziel. Rechtvaardigheid van de samenleving spiegelt het karakter van een individu dat de perfecte balans heeft bereikt tussen zijn drie zielsvermogens en een optimaal gebruik van de drie deugden. Hoofdtaak van de staat is opvoeding: het aanleren van matigheid (iedereen), praktische Pagina 2 van 8
3 vaardigheiden(werkers), hardheid(soldaten), zelfbeheersing(heersers). Deze ideale staat is niet gemakkelijk te realiseren. Hij beschrijft 4 staatsvormen en schetst wat daaraan mankeert: a. Aristocratie: Zijn eigen staat, ingericht als een standenmaatschappij waarin de beste de leiding hebben. De staat biedt de juiste voorwaarden voor het rechtvaardige menstype. b. Timocratie: De staatsvorm waarin de eerzuchtigen de leiding hebben, die zich laten leiden door het emotionele en eerzuchtige deel van de ziel. Gaat ten onder aan innerlijke spanningen. c. Oligarchie: De macht is in handen van enkelen (de bevoorrechte klassen) die zich ten koste van de andere burgers hebben weten te verrijken. Gaat ten onder aan rijkdom. d. Democratie: Staatsvorm waarbij iedereen vrij is om te doen wat hij wil en te regeren. Degene die regeert, hoeft zich niet aan de grondige opvoeding (3 deugden) te onderwerpen zoals bij een aristocratie. Gaat ten onder aan vrijheid. e. Dictatuur: Staatsvorm waarbij een leider alles onderdrukt. De tirannieke mens is nooit tevreden, wordt opgejaagd door nieuwe begeerten. Gaat ten onder door onderdrukking Aristoteles Het goede, menselijk leven is het hoogste doel van de politieke gemeenschap. Oorsprong van de staat: Natuurlijke relaties liggen aan de basis van deze natuurlijke gemeenschap. Manvrouw, heerser-slaaf. gezinnen dorp staat die in alle noodzakelijke levensbehoeften kan voorzien. Kern van Aristoteles gedachtegang is dat de natuur van elk ding en elk levend wezen gelegen is in de telos(doel, bestemming). Volgens Aristoteles is de telos van het samenleven én de telos van de individuele mens gelegen in de staat. Rechtvaardige staat: Een gemeenschap waarin de burgers tot optimale ontplooiing kunnen komen. De monarchie, aristocratie en de republiek staan in het teken van algemeen belang Aurelius Augustinus Hij beschrijft de wereldgeschiedenis met behulp van historische feiten en de Bijbelse geschiedschrijving. Je hebt het aardse burgerschap en het burgerschap Gods. Het aardse burgerschap is niet meet dan een ontwikkelingsgang in de richting van een herstel van de goddelijke staat op aarde. De kerk is de vertegenwoordiger. Oorsprong staat: Natuurlijke neiging van liefde tot anderen. Rechtvaardigheid kan nooit gelegen zijn in tussen mensen afgesproken regels of wetten. De ware gerechtigheid is niet die van het geschreven recht, maar een morele rechtvaardigheid. Hij omschrijft de rechtvaardigheid in termen die deels teruggrijpen op god Thomas van Aquino Noodzaak samenleving: Mensen zijn gemankeerd en missen de eigenschappen die dieren hebben om te overleven. Ze hebben alleen de rede, maar in zijn eentje beschikt hij onvoldoende kracht om deze taak te klaren. Zelfde ideeën over staat als Aristoteles: de noodzaak van staatsvorming, van onderschikking aan een menselijke overheid, is dus gelegen in een de menselijke natuur Onrechtvaardige regeringsvormen: 1. tirannie: geweld Pagina 3 van 8
4 2. oligarchie: enkele machthebbers, onderdrukken m.b.v. rijkdom 3. demovratie: macht aan de meerderheid, volk is tiran Rechtvaardige regeringsvormen: 1. politiestaat: macht in handen van groep soldaten 2. aristocratie: heerschappij vaqn de besten 3. monarchie: één persoon (koning), maar in de Bijbelse zin van het woord Monarchie meest rechtvaardig. Het verschil met Aristoteles is dat Aquino vindt dat het doel door God is ingesteld. Het belangrijkste doel van de staat is de vrede bewaren. Vorstenspiegel: De Regiminie Principum, handleiding voor rechtvaardig leiderschap. Leiders moeten voor leden van de gemeenschap als geheel zorgen, het algemeen welzijn. Natuurrecht: Morele principes, die af te leiden zouden zijn uit de menselijke natuur. Bijvoorbeeld: Mensen streven naar waarheid Goddelijke wet: Kennis van de eeuwige goddelijke wet is niet slechts een kwestie van kennis van de openbaring, maar kan worden verkregen door kennis van de menselijke natuur. Hierover is discussie mogelijk. Positieve recht: Geschreven recht van de staat Hoewel het doel van de koning vrede, eenheid en welzijn van de burgers in de staat moet zijn, dient de staat uiteindelijk voor een hoger doel. Voor Aquino is het hoogste goed niet de staat zelf, maar de aanschouwing van God. Niccolò Machiavelli schreef de eerste vorstenspiegel. Hij is de grondlegger van de politiek als wetenschap. Hanteert principe van het doel heiligt de middelen Thomas Hobbes Hobbes had een mechanistisch mensbeeld. Mensen zijn materiële, bewegende lichamen, geregeerd door natuurwetten. Basiskenmerken van de mens: - begeerte naar macht - afkeer, ingeboren angst voor de dood - redelijke wezens Natuurtoestand: gedachte-experiment, een situatie waarin mensen van nature zouden verkeren wanneer staatsvorming nog niet heeft plaatsgevonden Natuurrecht: Het recht op zelfbehoud en alles wat tot zelfbehoud dient Natuurwet: De plicht tot zelfbehoud Staat volgens Hobbes: Contract bevolking soeverein De taak van de staat is slechts negatief: bescherming veiligheid van lijfsbehoud bieden Er is plaats voor arbeiden en werken, maar niet voor politiek handelen. Deze staat is niet geschikt voor een menselijke samenleving, want het streven naar zelfbehoud voert de boventoon en onze biologie zegt weinig over onze menselijkheid John Locke Locke introduceert het principe van volkssoevereiniteit. Hierdoor ontwijkt hij het gevaar van despotisme (gezag leider verdwijnt). Hij zorgt voor een extra taak van de staat: bescherming particuliere eigendom Pagina 4 van 8
5 Natuurtoestand Locke: Mensen hebben in de natuur niet alleen recht op leven, gezondheid en vrijheid, maar ook op eigendom (natuurrecht). Wel geldt een verbod op verspilling. Er heerst vrede. Enkele overtreders zullen het behoud van eigendom onzeker maken, waarvoor een beperkte overheid nodig is om de eigendommen te beschermen 4.8. Jean-Jacques Rousseau Pas wanneer we erin slagen de afstand te nemen van de mens van wat hij geworden is, kunnen we een beeld krijgen van de natuurmens in zijn ongekunstelde ware gedaante. Rousseaus natuurtoestand: Mensen zijn van nature lui en pas wanneer er dwingende omstandigheden zijn, zullen zij uit hun oorspronkelijke toestand van rust worden gewekt. Er is weinig verschil met de dieren en geen fysieke ongelijkheid, door het ontbreken van sociale relaties. Er heerst vrede, want iedereen kan zelfstandig zijn behoeftes bevredigen. Extra aangeboren eigenschap: het vermogen tot medelijden, ingeboren afkeer lijden van anderen Vervreemding: De verwijdering van de natuurlijke behoeften van de mens. De natuurmens heeft namelijk aan zichzelf genoeg, maar de maatschappelijke mens verliest zich aan behoeften die hem aangeleerd zijn door de maatschappij en de sociale relaties. Verschil mens en dier - dieren handelen instinctief, mensen zijn vrij in handelen - mensen hebben het vermogen om zich te vervolmaken m.b.v. omstandigheden (perfectibilité) Het streven naar zelfbehoud (amour-de-soi) ontaardt in het streven naar eigenliefde (amour-propre). De natuurlijke behoeften verdwijnen steeds meer en vervreemding neemt toe. 2 revoluties die tot de volgende ontwikkeling van de staat leiden: 1. Bevolkingstoename + schaarste activeren vermogens perfectibilité door omgang gaan mensen vergelijken besef van verschillen dit zelfbewustzijn en een gevoel van trots zorgt voor de definitieve breuk met de natuurstaat cultuur 2. Natuurlijke verschillen veranderen in verschillen in rijkdom sociale ongelijkheid groeit concurrentiemaatschappij mensen doen zich beter voor en komen met zichzelf in tegenspraak wil tot macht grote wederzijdse afhankelijkheid maakt terugkeer onmogelijk Ontstaan staat: Er ontstaat pseudocontract, een contract dat vooral de belangen van de rijke dient door economische ongelijkheid ook machtsongelijkheid Maatschappelijk verdrag: Contract dat de vrijheid en gelijkheid van de burgers waarborgt. Kern: Algemene Wil: Rousseau verdedigt de volkssoevereiniteit. Het volk met gemeenschappelijke belangen vormt het collectief, het soeverein zelf. Hierbij is de algemene wil(gemeenschappelijke belangen) voorwerp van discussie, die aan veranderingen onderhevig blijft en open staat voor toekomstige generaties (formeel contract, niet inhoudelijk). Niemand geeft hierbij zijn vrijheid prijs Verschil volkssoevereiniteit Locke & Rousseau: Hobbes contract houdt in dat de individuen hun vrijheid opgeven en hun macht overdragen aan een boven de wet verheven soeverein, terwijl bij Rousseau de individuen hun vrijheid en macht behouden, aangezien die immers liggen bij het collectief, het volk zelf John Rawls A Theory Of Justice Pagina 5 van 8
6 Hij postuleert een natuurtoestand, maar niet om daarmee de toestand in beeld te brengen, maar alleen als schets van de condities waaronder principes van rechtvaardigheid gekozen zouden moeten worden. Het model van een rechtvaardige samenleving: Berust op minstens twee veronderstellingen - mensen zijn redelijke wezens - iedereen doet altijd wat zijn eigenbelang dient en weet dat anderen dat ook doen Verschillende activiteiten van mensen moeten zodanig op elkaar zijn afgestemd, dat het geheel niet in strijd is met de rechtvaardigheid. Hij wil een basisstructuur van de samenleving schetsen waarin sociale rechtvaardigheid gegarandeerd is. Rawls centrale vraag: volgens welke principes moet een dergelijke maatschappij georganiseerd zijn om sociaal rechtvaardig genoemd te kunnen worden? Deze vraag kan beantwoord worden met Rawls gedachte-experiment. Daarbij neem je een situatie zonder voorrechten of kennis van wie je bent. 2 verschillende uitkomsten: - principe van gelijkheid ten aanzien van verdeling rechten en plichten - principe van ongelijkheid in verdeling sociale en economische goederen 4.9. Georg Friedrich Wilhelm Hegel Dialectische methode: Denken in termen van tegenstellingen en hun synthese. Hegel kiest als vertrekpunt voor zijn politieke filosofie juist de realiteit van de intussen gegroeide staatkundige verhoudingen. De cultuurverschijnselen moet te begrijpen zijn vanuit wetten die in de cultuur zelf besloten liggen. Het werkelijke is redelijk: De rede kan alles begrijpen: zij is in staat alles te doorgronden waarom het is en waarom het is zoals het is De wetten en de telkens nieuwe aanvullingen en aanpassingen ervan vormen de objectieve weerslag van eisen die de gedurig veranderende maatschappij stelt (eerdere ontwikkelingen worden niet ongedaan gemaakt, maar liggen besloten in de wetgeving die zich aan de geest van de tijd aanpast) List van de rede: Sommige individuen denken dat wetten worden ingevoerd door individuen als verbeteringen. Maar de nieuwe wetgeving vormt zich uit een samenspel van verschillende belangen en wensen. Dialectiek in schema: These Antithese Synthese De drijfveer van de geschiedenis die uiteindelijk leidt tot de vorming van de staat is volgens Hegel het streven naar erkenning. De geschiedenis die Hegel beschrijft is niet alleen de opkomst van de staat, maar ook de geschiedenis van de voortdurende ontwikkeling van de menselijke natuur. Ook ziet hij de mens als een sociaal wezen. De verwerkelijking van de rede voltrekt zich in drie stadia: 1. Grieken met algemeen belang, was maar voor enkele burgers weggelgd 2. Christendom met vrijheid voor alle mensen. Protestantisme met het individualistische vrijheidsprincipe waarbij je verantwoording aan God moet afleggen 3. De moderne staat realiseert de verzoening tussen algemeen belang en individuele vrijheid Pagina 6 van 8
7 Zedelijkheid: De concrete uitwerking van recht en geweten in maatschappelijke instellingen(bv. het huwelijk). Sfeer van zedelijkheid in drie niveaus: 1. Het gezin 2. De burgerlijke samenleving 3. De staat De ware staat volgens Hegel, de constitutionele monarchie. Macht in drieën: 1. Koning 2. Regering (uitvoerende macht) 3. Wetgevende macht Redelijkheid is dus het ordeningsprincipe van de staat als de plaats waar individuele vrijheid en algemeen belang tot synthese zijn gekomen. Omdat dit idee van de verzoening van individuele vrijheid en algemeen belang de grondslag vormt, wordt deze filosofie gekenmerkt als idealisme Karl Marx Historisch materialisme: Het zijn de materiële omstandigheden, in het bijzonder het economische krachtenspel, die de geschiedenis voortstuwen. Deze materiële basis wordt gevormd door: - productievoorwaarden (natuurlijke omstandigheden) - productiekrachten (gereedschappen) - productieverhoudingen(manier waarom werk is verdeeld) Wetten, godsdienst, moraal, etc. zijn berust op deze basis. Das Kapital: Een studie naar de economie met aandacht op de economische wetten van de beweging van de kapitalistische maatschappij. Voor Marx staan in de economische wetenschap de mens en zijn activiteiten centraal. Hij stelt als taak van politieke economie: - verklaren wie welke goederen, diensten of status krijgt en waarom - bezighouden met mensen en activiteiten, geen levenloze objecten - onderwerp bestuderen aan de hand van regels van de kapitalistische markteconomie De kapitalistische economie: Een economie waarin alles(arbeid, prijs investeringen) wordt ingezet voor het scheppen van meerwaarde. Meerwaarde: De waarde van het product na aftrek van het loon en de productiekosten Door de economie en de spanning tussen de kapitalisten en de arbeiders ontstaan beweging: Een strijd tussen kapitalisten(behoudend) en proletariërs(progressieven). Revolutie lijkt in strijd met dialectisch materialisme: het zijn immers niet ideeën maar materiële omstandigheden die de politieke ontwikkelingen bepalen. Maar Marx meende dat de tijd van de ze revolutie vanzelf aanbreken, het proletariaat had geen andere keuze. 5 Tot besluit Elke politieke filosofie is in die zin normatief: hoe een samenleving georganiseerd moet zijn om menselijk te mogen heten, valt niet af te leiden uit de feiten, maar vereist een keuze. Recht doen aan de condition humaine stelt eisen in de inrichting van de samenleving: Pagina 7 van 8
8 - Een visie op de mens, een opvatting over de aard - De menselijke samenleving spiegelt dit mensbeeld in zoverre zij - de natuur wil bedwingen - de natuur rect wil doen - optimale waarden wil schetsen waaronder deze natuur leeft Bezwaren op deze eisen: - uitspraken over natuur onmogelijk, want de natuur is niet constant - politieke organisaties die op zo n mensbeeld zijn gericht zijn meestal betuttelend Samenleving moet voldoen aan: voorwaarden scheppen voor elke mogelijke leefwijze en levensstijl, en voldoende mogelijkheden bieden, die bovendien voor iedereen toegankelijk zijn. Pagina 8 van 8
Samenvatting Filosofie Hoofdstuk 6
Samenvatting Filosofie Hoofdstuk 6 Samenvatting door Luca 4212 woorden 6 april 2016 2,4 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Het oog in de storm Filosofie Samenvatting Hoofdstuk 6 1 Inleiding Samenleven
Nadere informatiealgemene wil de gemeenschappelijke wil van de hele maatschappij. De term werd gebruikt door de >>contractdenker Rousseau.
Woordenlijst Het oog in de storm Hoofdstuk 6 algemene wil de gemeenschappelijke wil van de hele maatschappij. De term werd gebruikt door de >>contractdenker Rousseau. amour propre Frans voor eigenliefde,
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Mensbeelden
Samenvatting Filosofie Mensbeelden Samenvatting door Sophie 819 woorden 27 oktober 2015 8,9 4 keer beoordeeld Vak Filosofie Plato (427 347 v.chr.) Als we ons op individuele katten richten, komen we nooit
Nadere informatiePolitieke Filosofie Oudheid en Middeleeuwen
Politieke Filosofie Oudheid en Middeleeuwen Geschiedenis en politieke filosofie Geschiedenis Beschrijving feitelijke gebeurtenissen. Verklaring in termen van oorzaak en gevolg of van bedoelingen. Politieke
Nadere informatie2 keer beoordeeld 22 maart Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe je een goede samenleving kan hebben.
7,8 Aantekening door Sara 1516 woorden 2 keer beoordeeld 22 maart 2017 Vak Filosofie Methode Durf te denken Hoofdstuk 7 Sociale filosofie. Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe
Nadere informatieDescartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)
Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Sociale filosofie
Samenvatting Filosofie Sociale filosofie Samenvatting door een scholier 2407 woorden 15 mei 2007 6,9 49 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Samenvatting Filosofie Sociale filosofie. Sociale
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Mens en Maatschappij
Samenvatting Levensbeschouwing Mens en Ma Samenvatting door Sophie 1047 woorden 6 februari 2017 8,8 3 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Mens & Ma Mensbeeld hoe je jezelf ziet, de
Nadere informatieMediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg
Mediasociologie Hoorcollege Iedereen is vrij! Theo Ploeg 1 2 wat ga ik behandelen? wat is mediasociologie bij CMDA/IAM? wat gaan we doen en hoe doen we dat? wat is sociologie eigenlijk en hoe zien wij
Nadere informatieCOMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK
COMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK INHOUDSTAFEL INLEIDING Een integraal en solidair humanisme a) Bij het aanbreken van het derde millennium 1 b) De betekenis van dit document 3 c) Ten dienste van
Nadere informatieLevenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15
Inleiding 13 Levenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15 1 Plato: rechtvaardigheid als harmonie 19 Wat is rechtvaardigheid? 20 De rechtvaardige staat 25
Nadere informatieRECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN
Wim Weymans RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Filosofische perspectieven Recht en samenleving anders bekeken Filosofische perspectieven Wim Weymans Acco Leuven / Den Haag Verantwoording 13 Inleiding 17
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door A. 1081 woorden 7 februari 2017 0 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing Hst. 1 paragraaf 7 Vier factoren bij de mens
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijwetenschappen Politieke Filosofie
Samenvatting Maatschappijwetenschappen Politieke Filosofie Samenvatting door N. 1226 woorden 19 januari 2017 4,5 4 keer beoordeeld Vak Maatschappijwetenschappen Samenvatting MW politieke filosofie, 4V
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatieEindexamen filosofie havo 2007-I
Opgave 2 Sociale utopieën tussen fantasie en werkelijkheid 8 maximumscore 3 het noemen en uitleggen van het principe van Bloch: hoop 1 een toepassing van het principe hoop op het ontstaan van utopische
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatieSamenvatting Economie H 6
Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije
Nadere informatieEthische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.
Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: "Wie is de mens?"
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: "Wie is de mens?" Samenvatting door A. 1479 woorden 4 december 2014 6,7 87 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Paragraaf 2 Mensbeeld = een
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 t/m 3.7
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 t/m 3. Samenvatting door een scholier 2953 woorden juni 2010 5,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde ViaDELTA Sociale filosofie 1 De natuurtoestand De natuurtoestand
Nadere informatieBeginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980
Beginselverklaring van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, 1980 Noot van de editor De beginselprogramma's zijn gescand, en zover nodig gecorrigeerd. Hierdoor is het mogelijk dat de tekst niet meer
Nadere informatiefilosofie havo 2016-II
Opgave 3 2025: een ruimte-utopie 11 maximumscore 3 een uitleg dat een maatschappelijk verdrag een oplossing is voor een onhoudbare/onwenselijke natuurtoestand 1 een uitleg dat de kolonisten zich wel in
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.
Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke
Nadere informatieHannah Arendt. Wereldvervreemding. Wat is het probleem? De menselijke conditie. Arbeid, werk en handelen
Hannah Arendt zomercursus blok 1 Joodse filosofe 1906-1976 Schrijft vanuit Amerika waar ze heen is gevlucht vanuit Duitsland. Onderzoek naar totalitarisme geeft haar inspiratie om te onderzoeken wat mensen
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wijsgerige ethiek
Samenvatting Filosofie Wijsgerige ethiek Samenvatting door een scholier 1751 woorden 21 mei 2003 7,2 53 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Filosofie: Wijsgerige ethiek Paragraaf 1: Het morele
Nadere informatieVan Rechtswege(n) Politìeke en rechtsfilosofische stromingen door de eeuwen heen & DIEDERIK VANDENDRIESSCHE ACADEMIA PRESS
Van Rechtswege(n) Politìeke en rechtsfilosofische stromingen door de eeuwen heen KOENRAES & DIEDERIK VANDENDRIESSCHE ACADEMIA PRESS Inhoudstafel Woord vooraf. Deell HlSTORISCH OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE
Nadere informatieGeloven en redeneren. Religie en filosofie
Geloven en redeneren Religie en filosofie Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Het begin
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Sociale filosofie hoofdstuk 1 t/m 3.6
Samenvatting Filosofie Sociale filosofie hoofdstuk 1 t/m 3.6 Samenvatting door een scholier 2983 woorden 24 juni 2009 6,3 13 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Een utopie, zoals Utopia van
Nadere informatie6,2. Samenvatting door een scholier 3387 woorden 28 januari keer beoordeeld. Filosofie. Filosofie Hoofdstuk 3: de Sociale Filosofie
Samenvatting door een scholier 3387 woorden 28 januari 2011 6,2 27 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Filosofie Hoofdstuk 3: de Sociale Filosofie 3.1 De ideale samenleving? Utopia? In 1516 schreef
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 2, wie is de mens
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 2, wie is de mens Samenvatting door een scholier 1380 woorden 30 november 2011 5,4 20 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Samenvatting Levensbeschouwing
Nadere informatieAantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen
Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening door C. 814 woorden 16 januari 2014 5,6 52 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Waarden, normen en moraal Waarde:
Nadere informatieHoofdstuk 2: Staat en macht
Hoofdstuk 2: Staat en macht Hoofdstuk 2: Staat en macht 2.1. Bindende regels... 2 2.2. De grondwet... 2 2.2.1. Magna Carta - Engeland... 2 2.3. Macht... 3 2.3.1. Max Weber over macht... 3 2.3.2. Amartya
Nadere informatieTijd van pruiken en revoluties 1700 1800
Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities
Nadere informatieEthiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.
Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal
Nadere informatiefilosofie havo 2015-II
Opgave 1 Bloed, zweet en luxeproblemen 1 maximumscore 2 een argumentatie of de uitleg van het inkomensverschil tussen Benjamin en de arbeiders gerechtvaardigd is aan de hand van de Romeinse definitie van
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo I
Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 1155 woorden 5 februari 2006 6,4 37 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Nadere informatieInhoud. 1. Protagoras Gorgias Thrasymachus, Callicles en Hippias 13
Voorwoord XIII Deel 1 Oudheid Historische situering 1 I. De natuurfilosofen of presocratici Inleiding 3 Het veranderlijke en het blijvende 5 II. De sofisten en Socrates Inleiding 9 A. De sofisten 10 1.
Nadere informatieWeten waar we goed in zijn 1
Inburgering als voortdurend proces voor allen Lezing ter gelegenheid van de Conferentie Burgerschapsvorming. Islamitisch Onderwijs Ingeburgerd. Jaarbeursgebouw Utrecht Zaterdag 4 juni 2005. A.M.L. van
Nadere informatiePROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN
PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken
Nadere informatieEindexamen filosofie havo I
Opgave 2 Amerika als utopisch ideaal 7 maximumscore 2 Deweys kritiek op de christelijke toekomstverwachting 1 Deweys kritiek op de toekomstverwachting van Karl Marx 1 Dewey gelooft niet in een christelijk
Nadere informatie6,9. Praktische-opdracht door een scholier 2093 woorden 6 april keer beoordeeld. Geschiedenis. De Stoa
Praktische-opdracht door een scholier 2093 woorden 6 april 2005 6,9 51 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Stoa De Stoa is een filosofische stroming die ontstaan is rond 300 v. Chr. in Athene. De grondlegger
Nadere informatieOpgave 2 Politiek en emoties
Opgave 2 Politiek en emoties 6 maximumscore 2 een weergave van Spinoza s opvatting over blijdschap aan de hand van wat Spinoza onder een hartstocht verstaat: een overgang naar een grotere volmaaktheid
Nadere informatieOpenbaring. Weekoverweging. Ontferming. God spreid uw ontferming over deze wereld.
WEEK 41 1 Weekoverweging Ontferming God spreid uw ontferming over deze wereld. Openbaring Alleen wie openstaat voor openbaring, zal kunnen ontvangen wat van Godswege overkomt wat van de ene mens tot de
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting door een scholier 1077 woorden 21 mei 2003 7,4 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 9 Knelpunten in het besluitvormingsproces
Nadere informatieBEGINSELVERKLARING. Vastgesteld door de 125 e algemene vergadering op 15 november 2008 te Rotterdam
BEGINSELVERKLARING Vastgesteld door de 125 e algemene vergadering op 15 november 2008 te Rotterdam 1. Missie en Visie De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) wil een Nederland waar mensen de ruimte
Nadere informatieDE BETROKKEN BURGER II
DE BETROKKEN BURGER II HANNAH ARENDT Aristoteles Martin Heidegger Hannah Arendt De menselijke conditie Gesprek VAN ARISTOTELES NAAR ARENDT filosofie als politicologisch project : de filosoof hoort ervoor
Nadere informatieDemocratie als cultus
SUB Hamburg A/570762 Marin Terpstra Democratie als cultus Over politiek en religie BOOM AMSTERDAM IN HOUD Voorwoord 9 Hoofdstuk 1 De democratie en het probleem van de theolo^ia politikê. Varro, Augustinus,
Nadere informatieMaatschappijleer par. 1!
Maatschappijleer par. 1 Iets is een maatschappelijk probleem als: 1. Het groepen mensen aangaat 2. Het samenhangt met of het is gevolg is van maatschappelijke verandering 3. Er verschillende meningen zijn
Nadere informatieImmanuel Kant Kritiek van het oordeelsvermogen
Ten geleide Kants derde Kritiek: hoe kan de vrijheid worden verwerkelijkt? 15 Geraadpleegde literatuur 46 Verantwoording bij de vertaling 49 Immanuel Kant aan Johann Friedrich Reichardt 51 Immanuel Kant
Nadere informatieHoofdstuk 3. Geloof, waarden, ervaringen
Hoofdstuk 3 Geloof, waarden, ervaringen Kennis en geloof Kennis is descriptief Heeft betrekking op feiten Is te rechtvaardigen Geloof is normatief Heeft betrekking op voorschriften Is subjectief Geldt
Nadere informatieFilosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!
Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet
Nadere informatieExamenprograma filosofie havo/vwo
Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieWijziging pagina 5: het centraal examen duurt 180 minuten FILOSOFIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V
Wijziging pagina 5: het centraal examen duurt 180 minuten FILOSOFIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.09.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens
Nadere informatieDe Verlichting. De Verlichting
De Verlichting =18 de eeuwse filosofische stroming die de nadruk legt op rationaliteit (zelf nadenken), vrijheid en gelijkheid en dit toepast in alle maatschappelijke velden (politiek, economie, religie
Nadere informatieErfgoedonderwijs als cultuuronderwijs. Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media
Erfgoedonderwijs als cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 12/14/2012 2 Vragen... Hoe verhoudt erfgoed- zich tot cultuureducatie? Wat zijn kenmerkende eigenschappen van
Nadere informatieMIRARI Van kritiek naar dialoog.
MIRARI Van kritiek naar dialoog. Door Tomas Serrien Verwondering is het begin van alle wijsheid. (Aristoteles) Mirari - 1 HET WAT en HET WAAROM: Het grondidee van Mirari. Het is tijd voor een filosofisch
Nadere informatie5,9. Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer
Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari 2005 5,9 76 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Democratie bestaat uit 2 basisprincipes: Vrijheid
Nadere informatieWat is de mens? - Context. De opkomst van de filosofische antropologie
De menselijke natuur, week 9 De opkomst van de filosofische antropologie Overzicht van reeds behandelde mensbeelden en de mechanistische visie uit de late 19e eeuw Wat is de mens? - Context Plato / Descartes
Nadere informatieVALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept
VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg een populair recept een maatschappelijk probleem add some learning opgelost! deze bijdrage een perspectief
Nadere informatieReligie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief
Religie, christendom en politiek vanuit filosofisch perspectief - Het christelijke belemmert de politiek niet, maar maakt haar juist mogelijk en waardevol - Pieter Jan Dijkman Vereniging voor Wijsbegeerte
Nadere informatie7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie
Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen
Nadere informatieSlaaf krijgt vrijheid (vanaf nu: ex-slaaf) en wordt loonarbeider bij zijn baas (vanaf nu: ex-slavenhouder)
Samenvatting door M. 1033 woorden 15 juni 2015 6,7 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 7.1 De verlichting Verlichting is het gevolg van de wetenschappelijke revolutie uit hoofdstuk/tijdvak
Nadere informatieCHRISTENEN IN DE SAMENLEVING
Domènec Melé CHRISTENEN IN DE SAMENLEVING Inleiding op de sociale leer van de Kerk 2018 INHOUDSOPGAVE LIJST VAN AFKORTINGEN... 9 INLEIDING... 13 Hoofdstuk I DE SOCIALE LEER VAN DE KERK... 17 De maatschappelijke
Nadere informatieVrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander
Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander Amsterdam, juni 2017 Beste Axel Honneth, Iedere keer als ik in Duitsland ben zoek ik een Duits boek op. Ik ben opgegroeid met de Duitse cultuur en
Nadere informatieGods Economie (Inleiding)
Gods Economie (Inleiding) Zondag 29 november 2015 Definities Economie A. Huishoudkunde B. De studie die zich bezighoudt met het productie, verspreiding en consumptie van geld, goederen en diensten. C.
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Emoties
Samenvatting Filosofie Emoties Samenvatting door een scholier 1030 woorden 28 mei 2013 3,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Filosofie samenvatting Emoties (theorie en primaire teksten) THEORIE
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door E. 1169 woorden 16 maart 2017 6,5 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1.1 Opvoeding= kinderen leren hoe ze zich moeten gedragen. - Veilige
Nadere informatieVijand of mogelijke vriend. De sociaal contract theorie
Vijand of mogelijke vriend De sociaal contract theorie Twin Towers Introductie Grote ontnuchtering: Einde van het Einde van de geschiedenis (Fukuyama alles zou democratisch worden) Nu: Rusland, China,
Nadere informatie4. Welk geloof wordt bedoeld? Het gaat om het zaligmakende geloof. Dus niet om een historiëel, tijd- of wondergeloof.
NGB artikel 1: DE ENIGE GOD Wij geloven allen met het hart en belijden met de mond, dat er een Enig en eenvoudig geestelijk Wezen is, dat wij God noemen: eeuwig, ondoorgrondelijk, onzienlijk, onveranderlijk,
Nadere informatieWAARDEGOED. betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten
WAARDEGOED betekenisvol leren en werken WIE? WAT? WAARDE! Methode voor waardengericht leren in bestaande lessen. HANDLEIDING voor docenten 1 HET DOEL VAN ONDERWIJS Jongeren kennis en vaardigheden aanreiken
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatie11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets
11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets Opdracht 1 Wat is de Sokratische methode? Opdracht 2 Waarom werd Sokrates gedwongen de gifbeker te drinken? Opdracht 3 Waarom zijn onze zintuigen
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 t/m 4
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 t/m 4 Samenvatting door een scholier 1623 woorden 10 december 2007 5,4 53 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Hoofdstuk 1: Idee
Nadere informatieThis summary is just about Sociale Filosofie, the first 4 chapters of "Samenleving ter Discussie" of F. van Peperstraten.
Sociale filosofie en wetenschapsfilosofie This summary is just about Sociale Filosofie, the first 4 chapters of "Samenleving ter Discussie" of F. van Peperstraten. This summary is incomplete. Feel free
Nadere informatieGeloven en redeneren. Samenvatting
Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen
Nadere informatieAantekening Geschiedenis Hoofdstuk 6: Staatsinrichting
Aantekening Geschiedenis Hoofdstuk 6: Staatsin Aantekening door C. 1154 woorden 16 januari 2014 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx Constitutionele (parlementaire) monarchie Constitutie:
Nadere informatieINLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13
INHOUD VOORWOORD 11 INLEIDING Over verwondering, contingentie en denken-als-ordenen 13 HOOFDSTUK 1. Op zoek naar een stabiele werkelijkheid. De Oudheid (6 de eeuw v.c. 6 de eeuw n.c.) 25 1. Het ontstaan
Nadere informatiefilosofie havo 2015-I
Opgave 3 Wat is de Wat 11 maximumscore 1 Een goed antwoord bevat het volgende element: een uitleg dat Eggers zich met morele vraagstukken bezighoudt: hij vraagt zich af wat hij zelf vanuit zijn eigen normen
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatieTIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES
TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang
Nadere informatieCultuur in de Spiegel
Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 14 september 2011 Aanleiding Vragen vanuit het werkveld over: Inhoud cultuureducatie
Nadere informatie4,2. Samenvatting door een scholier 1896 woorden 13 februari keer beoordeeld. Levensbeschouwing. 2.2 wat is een mensbeeld?
Samenvatting door een scholier 1896 woorden 13 februari 2016 4,2 11 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin 2.2 wat is een mensbeeld? Mensbeeld Een doordachte kijk op de mens (Samenhangend
Nadere informatiekeer beoordeeld 25 juni 2016
0 Samenvatting door Sienna 1920 woorden keer beoordeeld 25 juni 2016 Vak Levensbeschouwing Hoofdstuk 1: Leren hoe te leven 1. Over Normaal gesproken Met de woorden normaal of abnormaal keuren we het gedrag
Nadere informatieTer inleiding (tot een inleiding)
Inhoud Voorwoord 3 Aanvullende lectuur 4 Ter inleiding (tot een inleiding) 1. Wijsbegeerte, haar begin(sel) en doelstelling 5 2. Waarom filosofie altijd een inleiding blijft 7 3. Waarom een historische
Nadere informatieGeloof Brengt Verandering Toets 1 - antwoorden
Toets 1 - antwoorden Geloof (1-11) Lesstof: Hoofdstuk 1 1. Wat is noodzakelijk om van God te kunnen ontvangen? Geloof [1] 2. Noem vier uitingen van geloof. - Geloof voor redding [1.2] - Geloof en werken
Nadere informatieWat is opvallend aan de profetie van Openbaring 13:11?
Deel 8 Wat is opvallend aan de profetie van Openbaring 13:11? Openbaring 13:11 En ik zag een ander beest opkomen uit de aarde en het had twee horens als die van het Lam, en het sprak als de draak. Zowel
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Als Johannes vertelt over het laatste Pesachfeest van Jezus, het laatste Avondmaal, dan geeft hij een bijzondere invulling aan de betekenis van dit
Nadere informatieHET TIJDPERK VAN DE. VERLICHTING Het maatschappelijk contract
HET TIJDPERK VAN DE VERLICHTING Het maatschappelijk contract HET TIJDPERK VAN DE VERLICHTING natuurrecht LEVIATHAN Or The Matter, Forme and Power of A Common Wealth Ecclesiasticall and Civil De samenstelling,
Nadere informatieCounseling opleiding, lesmaand 6
Counseling opleiding, lesmaand 6 Inhoudsopgave Les 6a Doordringen tot de kern Socrates Les 6b Functioneren Functioneringsschema De filosoof De machine als metafoor In beweging zijn Het bewuste functioneren
Nadere informatieFilosofie en actualiteit. Tweede bijeenkomst
Filosofie en actualiteit Tweede bijeenkomst Journalistieke vragen Over wat voor soort gebeurtenis hebben we het? Wat is de oorzaak? Wat gebeurt er verder? Hoe moeten we deze gebeurtenis beoordelen? Filosofische
Nadere informatieFilosofie en actualiteit. Derde avond
Filosofie en actualiteit Derde avond Godsdienstvrijheid Alle overtuigingen toestaan? Moet de staat een oordeel vellen over een geloof? Zijn er harde criteria? (boerkaverbod omdat dat het functioneren hindert)
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE 5 DEEL II HET GOEDE 60
INHOUDSOPGAVE 5 DEEL I DE MENS 6 DEEL II HET GOEDE 60 DEEL III HET SAMENLEVEN 96 Filosofie... 7 Mensen... 9 Denken... 11 Redelijkheid... 13 Argumenten... 15 Wetenschap... 17 Monisme... 20 Identiteit...
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 39364 13 juli 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 5 juli 2017, nr. VO/1188661,
Nadere informatiefilosofie havo 2018-I
Opgave Mini-missverkiezingen maximumscore 2 een weergave van de twee kenmerken van zelfkennis volgens Descartes introspectietheorie: onfeilbaarheid en alwetendheid een uitleg dat de opvatting van Ellen
Nadere informatieAurelio Fernández GEBODEN EN DEUGDEN. Inleiding op de Toegepaste moraal
Aurelio Fernández GEBODEN EN DEUGDEN Inleiding op de Toegepaste moraal 2019 INHOUDSOPGAVE Afkortingen... 11 Afkortingen van documenten van het leergezag van de Kerk... 11 Andere afkortingen... 12 Voorwoord...
Nadere informatieEEN HISTORISCH PERSPECTIEF OP WERK
EEN HISTORISCH PERSPECTIEF OP WERK Paul de Beer, hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Amsterdam, sprak vorig jaar over de waarde van werk op de conferentie De waarde van werk in de 21
Nadere informatieAchtergrond bij het lezen van Schiller extra info:
Achtergrond bij het lezen van Schiller extra info: De werkelijkheid wordt door Schiller op anders beschreven dan door Kant, hoewel hij sterk op Kant verder bouwt. Schiller gebruikt twee modellen: het model
Nadere informatie