Jaarverslag 2017 Commissie orgaan- en weefseldonatie. Een Leven redden. Je hebt het in je.

Transcriptie

1 Jaarverslag 2017 Commissie orgaan- en weefseldonatie Een Leven redden. Je hebt het in je.

2 Jaarverslag 2017 Commissie Orgaan- en Weefseldonatie Inhoudsopgave 1 Voorwoord 3 2 Inleiding 4 3 Aanpak 4 4 Activiteiten Commissie 5 5 Resultaten Conclusies 15 7 Overzicht tabellen en diagrammen 15 2

3 1 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag over het jaar 2017 van de Commissie orgaan- en weefseldonatie. Een belangrijke zaak die in 2017 speelde was natuurlijk het feit dat de aanpassing van de Wet op orgaandonatie door de Eerste Kamer is goedgekeurd. De wet zal per 1 juli 2020 ingaan en de Commissie hoopt dat het effect heeft op het aantal orgaan- en weefseldonoren. Wat betreft het aantal orgaandonoren blijft het elk jaar afhankelijk van het potentieel, dat het ene jaar hoger is dan het andere jaar. Wat betreft weefseldonoren was er weer een stijging te zien en blijven we als MST in de top van Nederlandse ziekenhuizen als het gaat om het aantal geëffectueerde weefseldonoren. In 2017 is de intranetpagina van MST aangepast en is de groep Orgaan- en Weefseldonatie een belangrijke groep als het gaat om te zien hoe MST het op gebied van donatie doet. In dit verslag worden de resultaten en activiteiten van de Commissie beschreven. U wordt van harte aanbevolen dit door te nemen. Mocht U opmerkingen c.q. adviezen hebben naar aanleiding van dit jaarverslag, dan vernemen wij dit graag, Commissie orgaan- en weefseldonatie Het aantal overleden patiënten blijft de afgelopen jaren ongeveer gelijk. 3

4 Jaarverslag 2017 Commissie Orgaan- en Weefseldonatie 2 Inleiding Voor 2017 werden de volgende doelstellingen geformuleerd: Het verder verhogen van de donorherkenning naar 90%. Het verhogen van het percentage registerraadplegingen bij geschikte donoren naar 90%. Het terugdringen van het weigeringpercentage van 65% naar 55%. Ondersteuning in het donatieproces. Aandacht voor donatie van zowel medewerkers als het publiek in het adherentiegebied van het ziekenhuis. Een belangrijk speerpunt was het terugdringen van het weigeringpercentage en de donorherkenning van weefseldonoren. Ook in 2017 was het beleid erop gericht om adequate feedback te geven en artsen zoveel mogelijk ondersteuning te geven in het donatieproces. Een leven redden. Je hebt het in je. Heb je er weleens over nagedacht of je orgaandonor wilt zijn? Jouw keuze kan later levens van anderen redden. Registreer met je DigiD op orgaandonatie.nu 3 Aanpak Omdat het streven is het weigeringpercentage te verminderen, werd de training Communicatie rond donatie evenals in 2016 achtmaal gehouden. Scholing In principe zijn alle nieuwe arts-assistenten die met overlijden te maken hebben verplicht de training te volgen. De training wordt steeds erg gewaardeerd door de deelnemers en wordt zeer positief beoordeeld. Evenals vorig jaar zijn er 57 artsen/verpleegkundigen geschoold. Nabestaandenzorg was ook in 2017 een belangrijk onderdeel. Er zijn 19 contacten met nabestaanden van weefseldonoren geweest. De nabestaandenzorg van orgaandonoren werd in samenspraak met de transplantatiecoördinator gedaan. Alle nieuwe assistenten kregen uitleg over de donatieprocedure tijdens de introductiedagen. Scholing was een belangrijke activiteit. Zowel binnen het ziekenhuis als daarbuiten werden scholingen gegeven. Binnen het ziekenhuis werd aan ruim 500 zorgverleners voorlichting en bijscholing gegeven. Buiten het ziekenhuis werd algemene voorlichting aan bijna 350 belangstellenden op scholen, clubs en verenigingen gegeven. Donorweek De donorweek was een groot succes. Het aantal inschrijvingen in Enschede dit jaar tijdens de donorweek echter wel minder dan in Mensen die informatie willen kunnen altijd terecht op onze website: mst.nl/orgaandonatie 4

5 4 Activiteiten Commissie orgaan- en weefseldonatie In 2017 bestond de commissie uit: G.D. Kant internist I. Knottnerus neuroloog R.J. de Wit intensivist/chirurg R. IJmker SEH arts V. Silderhuis intensivist/internist, voorzitter M. Nillesen arts-assistent interne geneeskunde M. ter Horst arts-assistent chirurgie B. Grave-de Vries OK-verpleegkundige I. Mensink transplantatieverpleegkundige M. Dijkstra transplantatieverpleegkundige M. Schreuder zorgbelang Overijssel T. Bezema transplantatiecoördinator R. Schimmel donatiecoördinator, secretaris In 2017 heeft Vera Silderhuis het voorzitterschap overgenomen van Gert Kant, die vele jaren voorzitter is geweest. De commissie kwam in 2017 vier maal bij elkaar. De volgende onderwerpen zijn onder andere behandeld: Jaarverslag 2017 Scholing Herindeling regio donatiezorg Sollicitatieprocedure donatiecoördinator Ervaringen/problemen rond donatieprocedures 5

6 Jaarverslag 2017 Commissie Orgaan- en Weefseldonatie 5 Resultaten van 2017 In 2017 zijn er 706 patiënten overleden. Dat zijn er 26 minder dan in ,2% van de formulieren komt via het mortuarium binnen. Het donatieformulier wordt door vrijwel elke arts ingevuld. Bij slechts 1,3 % is het formulier niet ingevuld. Bij 13,2% was het formulier niet volledig ingevuld. Van de 706 overleden patiënten waren er 228 geschikt voor donatie. Dit is 32,3%. Qua leeftijd is iemand geschikt t/m 86 jaar. Tot en met 2010 was dat 81 jaar. Niet ingevuld / niet aangetroffen Niet volgens protocol ingevuld Volledig ingevuld Diagram 1: Invoer donatieformulieren overledenen Er zijn in orgaandonatieprocedures opgestart. 8 DCD (Donation after Circulatory Death) en 2 DBD (Donation after Brain Death) procedures. Bij 2 DCD procedures bleken de organen niet geschikt te zijn voor transplantatie. Deze procedures maakten 15 niertransplantaties, 1 longtransplantatie en 6 levertransplantaties mogelijk. Bij weefseldonatieprocedures zijn 50 procedures opgestart, maar werd 4 keer toch geen weefsel uitgenomen. Er werden 43 maal cornea, 9 maal huid, 9 maal hartkleppen en 5 maal botweefsel aangeboden. Er waren 5 weefseldonatieprocedure van een patiënt via een huisarts/ggd-arts orgaandonaties weefseldonaties registerraadplegingen Tabel 1: Aantal donaties en raadplegingenw 6

7 Van de 228 geschikte weefseldonoren, hebben de artsen er 208 herkend. Dit betekent een donorherkenning van 91,2% raadpleging percentage Diagram 2: Donorherkenning absoluut Van de 20 niet-herkende weefseldonoren gaf de arts 6 maal (3%) maligniteit als contra-indicatie op en 4 maal wens patiënt/familie! De overige contra-indicaties die gegeven werden, waren divers van aard. De potentiële orgaandonoren zijn allen herkend. 94% 92% 90% 88% 86% 84% donorherkenning procentueel 82% 80% 78% 76% 74% Diagram 3: Donorherkenning procentueel 7

8 Jaarverslag 2017 Commissie Orgaan- en Weefseldonatie weefseluitname Diagram 4: Weefseluitname Het overzicht in tabel 2 is gegeven op basis van de donatieformulieren die binnengekomen zijn. maand aantal 6b formulier herkende herkende register weefseldonatie. orgaandonatie. overleden ingevuld weefseldonor orgaandonor raadpleeging procedure procedure jan febr mrt april mei juni juli aug sept okt nov dec Totaal Tabel 2: Overzicht aantal overledenen per maand Wat betreft het aantal potentiële orgaandonoren het volgende: Potentiële orgaandonoren zijn zowel DBD als DCD donoren. Een potentiële DBD orgaandonor is een patiënt die voldoet aan de criteria van klinische hersendood. Een potentiële DCD orgaandonor is een patiënt waarvan men verwacht dat, als de behandeling gestopt wordt, de patiënt binnen 2 uur een circulatiestilstand heeft. 8

9 Verdeling over de afdelingen afdeling aantal donatie- herkende herkende register weefsel orgaandonatie overleden formulier weefseldonor orgaandonor raadpleging procedure procedure bij patiénten A5 cardiologie A5 Thoraxchir A6 MDL AOA B4 Psychiatrie CCU C4 Chirurgie IC SEH C4 Orthopedie C5 Neurologie C5 Neurochirurgie C5 Cardiologie C6 Long E4 Chirurgie E5 Urologie E6 Interne H2 H3 Totaal Tabel 3: Verdeling over de afdelingen Het percentage registerraadplegingen (85,6%) was weer iets lager dan in herkende weefseldonor registerraadpleging weefselprocedure Corrigeren we het percentage met het gegeven dat er ook patiënten uit Duitsland komen waarbij niet geraadpleegd kan worden, dan is het percentage registerraadplegingen hoger (91,3%). Het aantal raadplegingen is gerelateerd aan het aantal herkende donoren. 0 Diagram 5: Herkende weefseldonoren per afdeling Er was 18 keer telefonisch contact met nabestaanden nadat men per brief op de hoogte was gebracht van de transplantatieresultaten. 9

10 Jaarverslag 2017 Commissie Orgaan- en Weefseldonatie raadpleging percentage Diagram 6: Registerraadplegingen absoluut en procentueel specialisme overleden herkende orgaandonor niet herkende weefsel donor herkende weefseldonor registerraadpleging donatieverzoek ingewilligd weigering donor gemeld weefseldonatie orgaandonatie Cardiologie Chirurgie Interne MDL Pediatrie Pulmonologie Neurochirurgie Neurologie Gynaecologie Thoraxchirurgie Urologie Orthopedie KNO Huisarts Plast. Chir Kaakchirurgie Tabel 4: Overzicht per specialisme. 10

11 Dit jaar vinden we de meeste gemiste donoren bij de Cardiologie, Interne Geneeskunde, Pulmonologie en Neurologie. Verhoudingsgewijs mist Interne Geneeskunde de meeste weefseldonoren (20%) niet herk. weefseldonor herkende weefseldonor registerraadpleging weefseldonatie Cardiologie Chirurgie Interne MDL Pediatrie Pulmonologie Neurochirurgie Neurologie Diagram 7: Aantal niet herkende weefseldonoren per specialisme niet herk. weefseldonor herkende weefseldonor registerraadpleging weefseldonatie Vervolg Diagram 7: Aantal niet herkende weefseldonoren per specialisme 11

12 Jaarverslag 2017 Commissie Orgaan- en Weefseldonatie percentage weigering percentage weigering Diagram 8: Weigering in percentage Donatiegesprekken jaar verzoek weigering percentage % ,1% ,9% % ,6% ,4% ,9% ,5% ,9% ,2% % % % ,7% Tabel 5: Aantal donatiegesprekken 12

13 Het aantal en bij een positieve wilsbeschikking bedroeg 95% (iets lager dan in 2016). Het aantal en bij het ontbreken van een wilsbeschikking, dan wel dat de overledene heeft aangegeven dat nabestaanden beslissen, bedroeg 19% (lager dan vorig jaar). Het totale spercentage bedroeg 32,6% (1% lager dan vorig jaar). registerraadpleging aantal verzoeken registratie registratie nabestaanden 8 6 geen registratie Geen raadpleging 29 1 Tabel 6: Aantal donatieverzoeken en aantal en Tabel 7 geeft een overzicht per specialisme van de resultaten van een donatieverzoek bij een bepaalde registratie in het donorregister. Wat in de eerste plaats opvalt is het feit dat als men het donorregister niet raadpleegt (hetgeen verplicht is) het resultaat 0% is, behalve bij een patiënt uit het buitenland die niet geregistreerd kunnen zijn. Opvallend is het feit dat er meer niet geraadpleegd is dan afgelopen jaar. Als men het register wel geraadpleegd heeft, maar de patiënt is er niet in aangetroffen, was het resultaat van het verzoek tot donatie 15 % (19% in 2016). Wanneer er is aangetroffen was het resultaat 95% (97% in 2016). specialisme regestratie regestratie nabestaanden geen registratie geen raadpleging Cardiologie Chirurgie Interne MDL Longziekten Neurochirurgie Neurologie Thoraxchirurgie Orthopedie Urologie Huisarts Totaal Tabel 7: Donatieverzoeken 13

14 Jaarverslag 2017 Commissie Orgaan- en Weefseldonatie aantal verzoeken nabestaanden beslissen geen registratie Geen raadpleging Diagram 9: Verhouding tussen verzoeken en en Orgaandonatie registratie nabestaanden beslissen geen registratie geen raadpleging registratie bezwaar Tabel 8: Donatieverzoek orgaandonatie Er werd in 10 gevallen gegeven voor orgaandonatie. Het spercentage bij orgaandonatie is hoger dan bij weefseldonatie: 46% 14

15 6 Conclusies 2017 Het aantal overleden patiënten is minder dan vorige jaren. De donorherkenning van weefseldonoren is voor het derde jaar op rij boven de 90%. De donorherkenning van orgaandonoren was 100%. Het donorpotentieel (weefseldonoren) is gelijk gebleven. Er waren in 2017 minder potentiële orgaandonoren. Het percentage registerraadplegingen is t.o.v helaas gedaald en is, als we het corrigeren voor patiënten waarbij niet geraadpleegd kan worden, net boven de 90%. Het spercentage is iets gestegen. Wat betreft het aantal weefseldonoren had MST de meeste procedures van alle ziekenhuizen in Nederland. Wat betreft orgaandonatie staan we samen met Isala in Zwolle bovenaan als het gaat om niet academische ziekenhuizen. Het Elisabeth-TweeSteden ziekenhuis in Tilburg is het niet-academische ziekenhuis met de meeste orgaandonoren. 7 Overzicht tabellen en diagrammen Illustratie titel pagina Diagram 1: Invoer donatieformulieren overledenen 6 Tabel 1: Aantal donaties en raadplegingen 6 Diagram 2: Donorherkenning absoluut 7 Diagram 3: Donorherkenning procentueel 7 Diagram 4: Weefseluitname 8 Tabel 2: Overzicht aantal overledenen per maand 8 Tabel 3: Verdeling over de afdelingen 9 Diagram 5: Herkende weefseldonoren per afdeling 9 Diagram 6: Registerraadplegingen absoluut en procentueel 10 Tabel 4: Overzicht per specialisme 10 Diagram 7: Aantal niet herkende weefseldonoren per specialisme 11 Diagram 8: Weigering in percentage 12 Tabel 5: Aantal donatiegesprekken 12 Tabel 6: Aantal donatieverzoeken en aantal en 13 Tabel 7: Donatieverzoeken 13 Diagram 9: Verhouding tussen verzoeken en en 14 Tabel 8: Donatieverzoek orgaandonatie 14 15

16 donatiecoördinator MST: Roel Schimmel