Relatie Mens-Dier en Dierenmishandeling. Dr.Nienke Endenburg GZ psycholoog Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht

Transcriptie

1 Relatie Mens-Dier en Dierenmishandeling Dr.Nienke Endenburg GZ psycholoog Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht 1

2 Vandaag Relatie Mens-Dier Waarom hebben mensen gezelschapsdieren Dierenmishandeling Wat ligt eraan ten grondslag Wie doet dat Relatie met huiselijk geweld 2

3 Relatie Mens-Dier 3

4 Huisdieren 30 miljoen in Nederland 55% van de huishoudens heeft één of meer huisdieren; 80% ziet huisdier als lid van het gezin Als vriend Als kind Als partner Wordt 3 miljard aan uitgegeven.

5 Onderzoek Sinds de 60-er jaren wordt onderzoek gedaan naar de invloed van huisdieren, mn. honden, op mensen. Lichamelijke gezondheid Bloeddruk, hartslag Stress reductie Geestelijke gezondheid Sociaal-emotionele ontwikkeling Sociale ondersteuning (social support)

6 Sociale ondersteuning Directe Verhaal kwijt Verklappen je geheim niet Geen geheime agenda Accepteren je zoals je bent Indirecte Met huisdieren meer sociale contacten

7 Effecten van huisdieren Socialiserende effecten met een dier niet alleen meer sociale contacten minder sociale isolatie= minder depressie Aanraking, tactiel contact Minder vaak naar huisarts Minder medicijngebruik

8 Wetenschappelijk onderzoek Oxytocine Toename sociale interactie Minder agressie Toename concentratievermogen Minder stress Toename zelfwaardering

9

10

11

12

13 De slachtoffers

14 Fysieke mishandeling (NAI)(Munro & Thrusfield, 2001; Munro&Munro, 2008) Non accidental injuries = niet door ongeluk maar door opzet veroorzaakt Schoppen Stompen Gooien Rond zwaaien Schotwonden Verdrinking Verbranding Verstikking Vergiftiging 14

15 NAI A socially unacceptable behaviour that intentionally causes unnecessary pain, suffering, or distress to and/or the death of an animal (onnodig of kwaadwillig toebrengen van pijn of letsel aan het dier en/of het verwaarlozen daarvan (Ascione, 1993). 15

16 Sexueel misbruik (Munro & Thrusfield, 2001; Munro & Munro, 2008) Dier wordt gebruikt voor sexuele voldoening Betreft verwonding of misbruik van anus, rectum en/of genitalieen Inbrengen van diverse voorwerpen in vagina of rectum 16

17 Verwaarlozing Onthouding van basale levensbehoeften (voeding, water, beschutting, medische verzorging, en affectie). Emotionele mishandeling Gemis aan aandacht, verlating Verbale kwelling en bedreigend gedrag door persoon. 17

18 Hoarding Het verzamelen van dieren 75% tussen 50 en 100 dieren Honden, katten, konijnen, vogels, geiten, etc. OCD In alle lagen van de bevolking Zelfverwaarlozing, hygiëneproblemen 18

19 19

20 Hoarding of animals Weinig onderzoek Voornamelijk alleenstaande vrouwen Verzamelen of fokken Overlast, mn. vervuiling, dode dieren Gemeld door buren en familie 20

21 Munchausen by Proxy (Miller & Zawistowski, 2004) Opzettelijk toebrengen van letsel of vergiftigen Aandacht krijgen Herhaaldelijk terugkeren met onverklaarbare problemen Verschillende d artsen om niet op te vallen en toch aandacht te krijgen 21

22 Welke dieren lopen meeste kans op mishandeling Jonge en mannelijke dieren Gedragsproblemen Continue onder supervisie Onzindelijke dieren 22 22

23 Welke dieren lopen meeste kans op mishandeling Ongehoorzaam, luidruchtig, destructief, agressief Jonge mannelijke dieren en bepaalde honden zoals Pitbulls, Rottweilers, Doberman en waakhonden (mensen denken dat valse honden beter waken) 23 23

24 Waarschuwingstekens (Munro & Munro, 2008) De aard van de verwonding/letsel past niet bij anamnese Anamnese is onsamenhangend en niet eenduidig Eigenaar toont geen zorgen of emotie om het dier Gedrag eigenaar en/of dier wekt zorgen Dier heeft herhaaldelijk (ernstige) verwondingen, inclusief nooit behandelde verwondingen. Tegenzin eigenaar voor nazorg Dier heeft meervoudige breuken, of heeft wonden in verschillende fasen van genezing In verleden ook andere dieren onverklaarbare verwondingen of op onverklaarbare wijze overleden Eigenaar gaat naar meerdere dierenartsen Duidelijke tekenen van verwaarlozing, ingegroeide halsband, dof haar Bepaalde categorieën verwondingen Vaak aanrijding of val 24

25 Cirkel van Geweld Dierenarts - dierenmishandeling: hoe vaak? Ernstig geweld: jaarlijks: daders en slachtoffers # huishoudens 7,5 miljoen vergelijkbaar huisdierbezit + bezoek dierenarts 1,5% van onze klanten DAP met 20 klanten/dag en 5 dagen/week 5 bezoeken per maand (Politiegegevens, van der Veen & Bogaerts 2010, DeViney 1983, CBS) 25

26 Cirkel van Geweld Signalen patiënt duidend op verwaarlozing lichamelijke conditie: uitmergeling huid, haar, nagels, parasieten gebit halsband (Yoffe-Sharp 2009, Miller 2010) 26

27 Cirkel van Geweld Signalen patiënt duidend op verwaarlozing halsband 27

28 Cirkel van Geweld 28

29 Cirkel van Geweld neergeschoten kat 29

30 Cirkel van Geweld Signalen patiënt duidend op mishandeling Verwondingen weke delen: brand- /steek- /schotwonden schaafwonden, kneuzingen (huid, longen) laceraties (huid sc, lever, milt) bijtwonden (Yoffe-Sharp 2009, Miller 2010, Reisman 2011) 30

31 Cirkel van Geweld Signalen patiënt duidend op mishandeling Verwondingen benige delen: vaak meerdere fracturen NAI s: ribben, schedel gebit (Yoffe-Sharp 2009, Miller 2010, Reisman 2011) 31

32 Beweegredenen(Kellert en Felthous, 1985; Ascione, Thompson en Black, 1997) Controle Straffen Dier te leren geweldadig tegen anderen te zijn Anderen te imponeren of te chanteren Mensen te shockeren voor eigen vermaak Wraak nemen op andere mensen door hun dier iets aan te doen Verschuiving van geweld (van kind naar dier) Sadisme, plezier ontlenen aan lijden van anderen Nieuwsgierigheid of ontdekking Sociale druk, erbij willen horen Agressievermindering Seksuele bevrediging Gedwongen door anderen 32

33 Cirkel van geweld Grote samenhang tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld Power and control zowel bij dierenmishandeling als bij huiselijk geweld Meestal mannen 33

34 Huiselijk geweld Huiselijk geweld wordt gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer Gezinsleden Familieleden (Ex)partners Huisvrienden 34

35 Aard van het geweld Aantasting van de persoonlijke integriteit Fysiek Psychisch Seksueel 35

36 Wie mishandelen er dieren? 70% ook veroordelingen voor geweldsmisdrijven, drugs, eigendomsvernietiging; Kinderen die huiselijk geweld en/of dierenmishandeling mee maken; Volwassenen die in hun jeugd (<18jr) al begonnen zijn (31%); Antisociale persoonlijkheidsstoornis, gebrek aan impulscontrole en empathie; Alcohol of drugs

37 Cirkel van geweld Houdt het landschap van angst in stand Toont de macht van de mishandelaar Waarschuwt haar dat zij de volgende kan zijn Neemt haar bron van troost weg Vrouwen blijven vaak want waar moet het dier blijven Vrouwen kunnen partner afschermen uit angst voor eigen mishandeling of die van kinderen (dierenarts wordt even vaak bezocht als normale populatie) Bevestigd dat er voor haar (en de kinderen) geen veilige plek is 37 37

38 VRAGEN 38

39 Cirkel van Geweld Gezondheids- en welzijnswet voor dieren: Het is verboden om zonder redelijk doel of met overschrijding van hetgeen ter bereiking van zodanig doel toelaatbaar is, bij een dier pijn of letsel te veroorzaken dan wel de gezondheid of het welzijn van een dier te benadelen. (Wet dieren, art 2.1) 39

40 Cirkel van Geweld Risico factoren voor mishandeling gedrag als probleemgedrag ervaren intensieve verzorging (jong, ziek) jonge reuen dominant ras (Yoffe-Sharp 2009, Miller 2010) 40

41 41

42 Cirkel van Geweld Conclusie: Signalen van mishandeling zijn geen afzonderlijke signalen, maar een combinatie van patient- en klantsignalen. 42

43 VRAGEN 43