Taxanomie Naamgeving Soorten Anatomie van een vlinder Levenscyclus van de vlinder Rovers Vlinders in de tuin Bronvermelding

Transcriptie

1

2 Taxanomie Naamgeving Soorten Anatomie van een vlinder Levenscyclus van de vlinder Rovers Vlinders in de tuin Bronvermelding

3 Taxonomische indeling Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen) Onderstam: Hexapoda (Zespotigen) Klasse: Insecta (Insecten) Onderklasse: Pterygota (Gevleugelde insecten) Superorde: Endopterygota Orde Lepidoptera Linnaeus, 1758

4 Lepidoptera: Schubvleugeligen Grieks: lepis = schub pteron (meervoud ptera) = vleugel. 1.vliesvleugeligen 2. tweevleugeligen 3. kevers 4. vlinders soorten

5 . 50 miljoen jaar geleden Zuigsnuit Gevonden in barnsteen

6 2400 soorten als vlinder 920 soorten daarvan nachtvlinders 1480 soorten daarvan micro-vlinders 53 soorten daarvan dagvlinders in Nederland.

7 1) Hesperiidae-dikkopjes Zwartsprietdikkopje

8 2) Pieridae- witjes Klein geaderd witje

9 3) Papillonidae- grote pages Koninginnepage

10 4) Lycaenidae- vuurvlinders, kleine pages en blauwtjes Icarusblauwtje

11 5) Nymphalidae- schoenlappers, parelmoervlinders en zandoogjes Bruin zandoogje

12 insect met een kop-borststukachterlijf. Kop hersenganglion facetogen ultraviolet 3 occeli/ogen geen kaken roltong tastzintuigen onder de poten Bij verschillende soorten nachtvlinders is de roltong verdwenen.

13 antennes om geuren waar te nemen Bij dagvlinders eindigen deze in een knopje Bij nachtvlinders andere antennevormen

14 Borstsuk Bevat Drie segmenten met elk twee poten Poten eindigen in van haakjes voorziene kleefklauwtjes Voet bevat ook smaakreceptoren Op het tweede segment zitten de voorvleugels Op het derde segment de achtervleugels

15 Vleugels - kleine gekleurde schubjes licht absorberen - mannetjes hebben vaak geurstoffen en geurstrepen - camouflage - netwerk van aders Lichaamstemperatuur - koudbloedig - zonnen, vliegen, en de stand van de vleugels - de lichaamstemperatuur moet zo n 25 0 C/30 0 C zijn om te vliegen. Achterlijf - spijsverterings en voortplantingsorganen opslaan van vetweefsel. - opslagplaats voor gif - opslagplaats voor sperma - geurklieren

16

17 Bij veel soorten beperkt het volwassen stadium zich tot enkel een amoureuze ontmoeting. De mannetjes sterven na het liefdesavontuur een natuurlijke dood, de vrouwtjes volgen zodra de eieren zijn gelegd. vlinders leven +/- 14 tot 22 dagen. eitjes komen tussen de 8 tot 21 dagen uit. rupsen leven +/- 23 dagen verpoppen duurt +/- 12 tot 30 dagen Heel veel uitzonderingen! Volledige gedaanteverwisseling! Vlinder- overwinteraars als vlinder. Citroenvlinder waardplant: vuilboom en wegedoorn. Gehakkelde Aurelia grote brandnetel, hop, iep, aalbes. Dagpauwoog waardplant: grote brandnetel. Kleine vos waardplant: grote brandnetel - Diapauze - lichaam maakt een soort antivries aan - tussen groenblijvende planten, zoals klimop, hulst of conifeer, of in holten van bomen, of in een hoekje van de schuur/stal. Als de temperatuur in het voorjaar stijgt komen ze tevoorschijn en gaan ze eten en een partner zoeken. - Baltsgedrag.

18 Trekvlinders- uit Zuid-Europa/ Noord Afrika. - Atalanta waardplant: grote en kleine brandnetel - Distelvlinder waardplant: diverse distelsoorten, kleine klis, kaasjeskruid en brandnetels. Trekken Nederland in mei binnen. Rupsen van juli/augustus vliegen als vlinder in oktober terug, of blijven hier. Soorten die als pop hebben overwintert tussen planten of bladeren of in de grond en die in de lente vliegen: -Oranjetipje waardplant: look-zonder-look, pinksterbloem, damastbloem en judaspenning -Landkaartje waardplant: grote brandnetel. -Kleine en Grote koolwitje waardplant: koolsoorten en andere kruisbloemigen, zoals damastbloem en koolzaad, oost-indische -Boomblauwtje waardplant: vuilboom, klimop, heide, hulst, wegedoorn, vlinderstruik en kattenstaart. Eitjes in de winter: Bij de familie van de dikkopjes, worden de eitjes gelegd in de stengels van grassen Deze eitjes komen niet uit, maar blijven de hele winter tussen het gras zitten. Pas als het voorjaar wordt kruipen de rupsen naar buiten.

19 Van elke honderd eieren die een vlinder legt vinden tussen de 95 en 99 individuen de dood voordat ze aan paren of ei afzetten toekomen door: - Vogels - Spinnen - Mieren - Muizen - Parasieten - Kannibalisme - Ziekteverwekkers zoals bacteriën, schimmels, virussen - weersomstandigheden - competitie/ overbevolking Protectie - Gif in de rups/vlinder door voedsel Zebrarups van Sint. - Vlinder maakt zelf een giftig eiwit aan - Signaalkleuren: Oranje tipje geeft door zijn oranje kleur al het signaal dat hij vies smaakt - Doordringende stank, door gebruik te maken van een bepaald orgaan (osmaterium) - myrmecolfilie - mimycry

20 Plant deze planten en ruim niet teveel op! 1. Winterheide 2. Sneeuwbal / Viburnum 3. Judaspenning 4. Lavendel 5. Vlinderstruik 6. IJzerhard 7. Koninginnenkruid 8. Hemelsleutel 9. Herfstaster 10. Klimop

21 websites: Boeken: Ecologische Atlas van de Dagvlinders van Noordwest-Europa F.A. Bink Zakgids Dagvlinders voor Nederland en Vlaanderen Richard Lewington (Vlinderstichting). Geniet van het aankomend vlinderjaar.

22 Bonus filmpje..het Oranjetipje.