De broedvogels van de Feddema s Plas in 2007

Transcriptie

1 De broedvogels van de Feddema s Plas in 2007 Lieuwe Dijksen & Frank Willems SOVON-inventarisatierapport 2007/49 Dit rapport is samengesteld in opdracht van Het Groninger Landschap

2 Colofon SOVON Vogelonderzoek Nederland 2007 ISSN-nummer: Dit rapport is Samengesteld in opdracht van Het Groninger Landschap Men gelieve dit rapport te citeren als: Dijksen L. & Willems F Broedvogels van de Feddema s Plas in SOVONinventarisatierapport 2007/49. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen Foto s omslag: Arjan Hendriks & Hans Gebuis (Wintertaling) Niets uit dit rapport mag worden vereenvoudigd en/of openbaar worden gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van SOVON en/of opdrachtgever, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk waarvoor het is vervaardigd.

3 Broedvogels van de Feddema s Plas in 2007 Inhoudsopgave Dankwoord 2 1. Inleiding 3 2. Methode 4 3. Resultaten 5 4. Discussie 6 Bijlage: Verspreidingskaarten 1

4 SOVON-inventarisatierapport Dankwoord Arjan Hendriks was opdrachtgever en contactpersoon vanuit Het Groninger Landschap. Dank gaat hierbij uit naar de prettige samenwerking. Projectleiding was in handen van Frank Willems (SOVON). Peter de Boer (SOVON) ondersteunde het veldwerk. Arjan en Peter leverden beiden nuttig commentaar op een eerdere versie van dit rapport. 2

5 Broedvogels van de Feddema s Plas in 2007 Inleiding In 2007 is op verzoek van Het Groninger Landschap door SOVON een kartering uitgevoerd van alle broedvogels van het object Feddema's Plas, gelegen in de Julianapolder ten noordwesten van Kloosterburen in de gemeente De Marne (Amersfoort-coördinaten 220,0/602,8). Het object omvat een (brakwater-)plas en aangelegen rietkragen en moerasbosje, met een totale oppervlak van c. 2,4 hectare. 3

6 SOVON-inventarisatierapport Methode De territoriumkartering is uitgevoerd volgens de methode van het Broedvogel Monitoring Project - onderdeel alle soorten (BMP-A, Van Dijk, 2004). In totaal zijn 5 dagbezoeken gebracht door Lieuwe Dijksen en 1 nachtbezoek door Peter de Boer (tabel 1). Tabel 1. Overzicht van bezoekdata en -tijden datum tijd duur (minuten) opmerking 25 april 08:00-08: mei 10:30-11: mei 18:30-21: mei 08:00-09: juni 08:00-09: juni 21:55-22:25 30 nachtbezoek Totaal 315 totaal/ha 131,25 4

7 Broedvogels van de Feddema s Plas in 2007 Resultaten In totaal zijn 30 broedparen van 21 soorten vastgesteld. Hiervan staan er 2 soorten op de Rode Lijst (Van Beusekom et al. 2005). Uitgaande van 2,4 hectare, levert dit een broedvogeldichtheid van 12,5 broedparen per hectare (tab. 2). De plas wordt daarnaast veelvuldig gebruikt als rust -, drink- en foerageerplaats voor watervogels die kennelijk in de omgeving broeden. Zo zijn er altijd Wilde Eenden en Kluten aanwezig. Begin juni was het aantal Wilde Eenden al opgelopen tot 55 exemplaren, vergezeld van 6 Wintertalingen. De altijd gepaard lopende Kluten werden zelfs binnen het tijdsbestek van de korte bezoeken regelmatig afgelost door andere die van de kwelders en/of nabijgelegen akkers kwamen. Enkele malen werden boven de graanvelden en de kwelder in de omgeving jagende Bruine en Grauwe Kiekendieven gezien. Er waren echter geen aanwijzingen voor een broedgeval van Bruine Kieken in het riet van de plas zelf. Het territorium van de Bosrietzanger lag langs de westkant. Het paar broedde mogelijk in de slootkant langs de akkerrand net buiten het gebied. In de rietbegroeiing aan de dijkzijde vond een Reehinde met kalf een goede schuilplaats. Tabel 2. Overzicht van vastgestelde broedvogels. Soorten van de Rode Lijst (Van Beusekom et al. 2005) zijn vetgedrukt. Soort broedparen Bergeend 1 Wintertaling 1 Wilde Eend 2 Fazant 1 Waterral 1 Meerkoet 2 Houtduif 2 Witte Kwikstaart 1 Winterkoning 2 Blauwborst 1 Merel 1 Rietzanger 3 Kleine Karekiet 3 Bosrietzanger 1 Spotvogel 1 Grasmus 1 Tjiftjaf 1 Fitis 2 Zwarte Kraai 1 Vink 1 Rietgors 1 Aantal soorten 21 aantal paren 30 broedpaar/ha 125 5

8 SOVON-inventarisatierapport Discussie Met een broedvogeldichtheid van ruim 12 paren per hectare, is de Feddema s Plas van relatief groot belang voor broedvogels. Gezien het beperkte oppervlak, is vooral de diversiteit aan rietvogels en andere moerassoorten opvallend. Daarnaast heeft de plas een duidelijk belang als rustplaats voor veel vogels. Zowel tijdens de inventarisatiebezoeken als op andere momenten werden behoorlijke aantallen rustende vogels waargenomen. Met regelmaat zijn meer dan 100 Scholeksters en minimaal 50 Kluten aanwezig (mond. med. Peter de Boer). Om het belang van de plas te optimaliseren, dient verdere verbossing tegengegaan te worden. De belangrijkste waarden worden momenteel vertegenwoordigd door struweelvogels waaronder Spotvogel en moerasvogels waaronder Wintertaling. Voor beide groepen geldt dat verdere verbossing vermoedelijk tot een afname van de aantallen zal leiden. Met een oppervlak van 2,4 hectare is de Feddema s Plas erg klein. Vergroting van het oppervlak zou ruimte geven voor grotere aantallen van de reeds aanwezige soorten en voor vestiging van andere broedvogels. Met name vergroting van het oppervlak (riet)moeras en slikkige biotopen is hierbij kansrijk. Vergroting van het oppervlak slik en ondiep water zou naast vestiging van broedvogels als Scholekster, Kluut, Kievit en Bontbekplevier ook het belang als rustplaats sterk kunnen vergroten. Met name indien tijdens extreem hoog tij en storm de buitendijkse kwelders ongeschikt zijn als hoogwatervluchtplaats, zou het gebied een zeer belangrijke functie kunnen vervullen als rustlokatie voor grote aantallen steltlopers en andere vogels. Uitbreiding met een aantal hectare is hiervoor noodzakelijk. 6

9 Broedvogels van de Feddema s Plas in 2007 Bijlagen Verspreidingingskaarten 7

10 Bergeend 1 territorium

11 Wintertaling 1 territorium

12 Wilde Eend 2 territoria

13 Fazant 1 territorium

14 Waterral 1 territorium

15 Meerkoet 2 territoria

16 Houtduif 2 territoria

17 Witte Kwikstaart 1 territorium

18 Winterkoning 2 territoria

19 Blauwborst 1 territorium

20 Merel 1 territorium

21 Rietzanger 3 territoria

22 Kleine Karekiet 3 territoria

23 Spotvogel 1 territorium

24 Grasmus 1 territorium

25 Tjiftjaf 1 territorium

26 Fitis 2 territoria

27 Zwarte Kraai 1 territorium

28 Vink 1 territorium

29 Rietgors 1 territorium