Kinderarmoede, de erosie van de kinderbijslagen en de staatshervorming

Transcriptie

1 Kinderarmoede, de erosie van de kinderbijslagen en de staatshervorming Bea Cantillon, Universiteit Antwerpen, Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck

2 De evolutie van de kinderarmoede Functies en belang van kinderbijslagen De erosie van de kinderbijslagen De staatshervorming, de toekomst van de kinderbijslag en de kinderarmoede

3 De evolutie van de kinderarmoede

4 Armoede bij 0 tot 15 jarigen, België,

5 Armoede bij 0 tot 15 jarigen, Vlaanderen en Wallonië,

6 Functies en belang van de kinderbijslag

7 Doelmatigheid van de kinderbijslagen en de belastingverminderingen voor kinderen ten laste: armoedevermindering door kinderbijslag en belastingverminderingen. België, 2010, % Armoedevermindering door: Kinderbijslag Belastingvermindering 1+2 Alle gezinnen met 8,6 2,9 11,5 kinderen Gezinnen met: 1 kind 3,3 1,1 4,4 2 kinderen 7,3 2,3 9,6 3 kinderen 12,1 4,5 16,6 4 kinderen 20,2 6,9 27,1 Eenoudergezin 16,2 5,0 21,2 Koppel met kinderen 7,0 2,4 9,4 Kinderarmoede (0-17j) 10,4 3,5 13,9

8 Procentuele verdeling van huishoudens met gewone gezinsbijslagen en sociale toeslagen, België, 2010, % Deciel Gewone gezinsbijslag Sociale toeslag 1 5,32 44,85 2 6,90 24,08 3 8,38 15,64 4 9,55 8, ,64 4, ,01 1, ,05 1, ,43 0, ,16 0, ,57 0,0

9 Armoederisico bij gezinnen met gewone en gezinnen met sociale toeslagen, België, % Armoederis ico gewone gezinsbijsla g sociale toeslag 8,4% 59,6%

10 Drie functies Horizontale solidariteit ( welvaartsniveau mag niet te sterk beïnvloed worden door het hebben van kinderen ) Verticale solidariteit ( vooral van lage inkomensgezinnen ) Intergenerationele solidariteit ( geen tweemaal opdraaien voor de vergrijzingskost )

11 De erosie van de kinderbijslag Koopkracht maar niet welvaartsvast = de aanname van de Commissie van de Vergrijzing bij de vooruitberekening van de kosten van de veroudering = vervat in de zesde staatshervorming (dotatie enkel gebonden aan de prijsstijgingen )

12 waardoor De horizontale en intergenerationele solidariteit sterk is afgenomen Deels gecompenseerd door verhoogde bedragen Maar ook deze bedragen zijn niet welvaartsvast

13 en Toenemende armoede onder gezinnen met kinderen, in het bijzonder bij gezinnen met een lage werkintensiteit

14 /maand Figuur Netto beschikbaar gezinsinkomen bij uitkering voor een koppel met twee kinderen (<3 jaar en 6 jaar), 1 januari 2012, Vlaanderen leefloon IVT IVT+IT(2) IVT+IT(5) WLH min (lang) WLH max (lang) prim AO min prim AO max INV min INV max aandeel kinderbijslag netto beschikbaar gezinsinkomen armoedelijn 60% Bron : eigen berekeningen STASIM en SILC (update armoedelijn met index tot april 2012)

15 Tussentijds besluit Indien armoedebestrijding ernstig wordt genomen is het, bij beperkte middelen, nodig om in te zetten op een doeltreffend systeem van kinderbijslagen

16 Effecten van de Vlaamse kindpremie met een budget van 25 miljoen Euro

17 Wat na de staatshervorming?

18 Het Vlinderakkoord vooraafgandelijk - gelijkstelling zelfstandigen en werknemers -recht op KB in de grondwet

19 Welke bedragen komen over? De dotaties zijn niet welvaartsvast De uitgaven voor kinderbijslagen worden verdeeld volgens een demografische sleutel zonder rekening te houden met verhoogde bedragen Verschillen in plus en in min worden geëgaliseerd in de sokkel ( in afbouw na 10 jaar )

20 Aandeel van de verhoogde schalen in het totaal (werknemersstelsel) Percentage kinderen verhoogde schaal Percentage uitgaven in verhoogde schalen Verhoogde schaal = Art.50bis (wezenbijslag) Art.42bis langdurig werklozen en gepensioneerden Art.50ter invaliden Art.41 éénouderpremie 20

21 Dat betekent dat De deelstaten in toenemende mate uit de eigen begrotingen zullen moeten putten, vooral in Brussel en Wallonië

22 Een uitermate complexe operatie - Gelijkschakeling werknemers en zelfstandigen : moeder of vader? ( als voorbeeld ) - Zolang de gelijkschakeling niet gerealiseerd is : volgens welke verdeelsleutel zullen de middelen verdeeld worden over de stelsels? - Het woonplaatsbeginsel : quid kinderen in het buitenland? - Een centraal kadaster zal nodig zijn : hoe beheren? - Quid de omgekeerde discriminatie ( cf zorgverzekering ) - Waaruit worden de middelen geput? ( SZ? ) - die onvermijdelijk lang zal duren

23 Een waarschuwing om te eindigen