ZELFDODING OP DE WERKVLOER PRE EN POSTVENTIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ZELFDODING OP DE WERKVLOER PRE EN POSTVENTIE"

Transcriptie

1 ZELFDODING OP DE WERKVLOER PRE EN POSTVENTIE IMPOSSIBLE IS NOTHING. Nico De fauw Psycholoog Beleidsmedewerker Voorzitter Werkgroep Verder WELZIJN OP HET WERK Welzijnswet 04/08/ welzijnsdomeinen: 1. de arbeidsveiligheid 2. de bescherming van de gezondheid van de werknemer op het werk 3. de psychosociale belasting veroorzaakt door het werk 4. de ergonomie 5. de arbeidshygiëne 6. de verfraaiing van de arbeidsplaatsen 7. de maatregelen van de onderneming inzake leefmilieu, wat betreft hun invloed op de punten 1 tot 6 8. de bescherming van de werknemers tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk.

2 Maar wat met werknemers die psychische problemen hebben/ontwikkelen? o Nationale strategie inzake welzijn op het werk o Het aantal arbeidsongevallen met 25% verminderen. Kadert in de Europese strategie voor veiligheid en gezondheid op het werk. o De nationale strategie voorziet: o Een accent op nieuwe welzijnsvraagstukken (stress, alcohol en drugs, nieuwe technologieën, ) o 04/04/2009: cao 100bis preventief alcohol en drugbeleid o 2011?: cao - preventie en vroegdetectie van psychische problemen op de werkvloer PSYCHISCHE PROBLEMEN 25% (1 op 4) krijgt te maken met psychische problemen 10 a 17 % zal ooit een depressie doormaken = 1, , Belgen Alle lagen van de bevolking Alle leeftijden WHO: tegen 2020 zal depressie de meest voorkomende ziekte zijn in de geïndustrialiseerde wereld Het ervaren van hoge niveaus van stress is een belangrijke trigger 1 op 5 werknemers * 1 op 10 Belgen gaat in ziekteverlof (15d) omwille van stress = < 9,000,000 dagen 2% denkt regelmatig aan zelfdoding *Test-Aankoop 2009

3 ZELFDODING België: 7 zelfdodingen per dag Vlaanderen (2008): 1027 zelfdodingen Elke dag 28 pogingen tot zelfdoding (cfr. aantal verkeersdoden: 729) Bron: eenheid voor zelfmoordonderzoek UGent Bron: eenheid voor zelfmoordonderzoek UGent

4 PSYCHISCHE PROBLEMEN & ZELFDODING > 90 % van de mensen die een eind aan hun leven maken hadden op dat moment psychische problemen. > 60% is depressief Depressie is the final common pathway to suicide. Psychische problemen (zoals een depressie), zijn te behandelen, zelfdoding is te voorkomen (niet altijd) GEVOLGEN VOOR DE WERKVLOER Ziekteverzuim omwille van depressie: 1 jaar, kostprijs = loonkost x 2,5 ½ van de (50.000) mensen die een uitkering krijgen omwille van arbeidsongeschiktheid is omwille van een depressie.

5 WAT DOEN OP DE WERKVLOER Psychische problemen zijn geen taboe Signaalherkenning en vroegdetectie Iedereen (!) y Langdurige sombere stemming of pessimistische stemming geen plezier meer vinden in dingen die anders wel leuk bevonden worden niet kunnen slapen of juist heel veel slapen abnormaal vroeg wakker worden gedurende een lange periode geen energie hebben, futloos zijn Gevoelens van waardeloosheid voelen, geen zelfrespect/waardering angst hebben om met anderen om te gaan (isolatie) vergeetachtigheid zich en concentratieproblemen eenzaam en onbegrepen voelen angstig of paniekerig zijn hoofdpijn, rugpijn, spierpijn, maagpijn, hartkloppingen, frequent huilen Doodswensen, ook gedachten aan zelfdoding verminderde productiviteit verminderde motivatie gebrek aan samenwerking veiligheidsproblemen, ongevallen Absenteïsme frequente klachten over vermoeidheid frequente gezondheidsklachten alcohol- of drugsmisbruik.

6 WAT DOEN OP DE WERKVLOER Psychische problemen zijn geen taboe (h)erkenning Signaalherkenning en vroegdetectie Iedereen (!) Gespecialiseerde Vorming voor sleutelfiguren Pro-actief Screening ontwikkelen van een Geestelijk gezondheidsbeleid, met bijzondere Eerstelijnsopvang aandacht (stepped voor suïcidepre care) en postventieprotocollen. Waar kan je werknemer terecht? Intern Psycho-educatie Groepscursus omgaan met stress/piekeren/ depressieve gevoelens Extern folder met uitleg over hulpverlenende instanties (sociale kaart), Structurele samenwerkingsafspraken met CGG Gespecialiseerd Kwaliteit Kortdurend - oplossingsgericht POSTVENTIE o In Vlaanderen: elk jaar ongeveer 1000 zelfdodingen o Bij elk zelfdoding zijn er minstens 6 (Schneidman, 1973), 28 ( Knieper, 1999) of 50 (Coleman, 2003) nabestaanden na zelfdoding. o Nabestaanden na zelfdoding: risico om psychosociale problemen te ontwikkelen, depressief te worden en 10 x meer kans om zelf ook door zelfdoding te sterven (cfr. France Telecom: Geen intern suïcidepreventie beleid + Imitatie-effect + falend Mediabeleid) o Tertiaire preventie (postventie) gericht op nabestaanden is tegelijk primaire preventie van suïcide en andere psychische problemen

7 POSTVENTIE Werkgroep Verder behartigt de belangen van nabestaanden na zelfdoding in Vlaanderen door het coördineren, organiseren en ondersteunen van activiteiten voor en door nabestaanden. -help-desk -deskundigheidsbevordering -ontwikkelen van draaiboeken -media-richtlijnen

8 ZELFDODING OP DE WERKVLOER PRE EN POSTVENTIE IMPOSSIBLE IS NOTHING. Nico De fauw Psycholoog Beleidsmedewerker 02 Voorzitter Werkgroep Verder

Praktische opdracht ANW Depressies

Praktische opdracht ANW Depressies Praktische opdracht ANW Depressies Praktische-opdracht door een scholier 1714 woorden 27 februari 2002 7,9 16 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Deze brochure gaat over depressies. Op het moment hebben

Nadere informatie

DEPRESSIE EN LEEFTIJD

DEPRESSIE EN LEEFTIJD DEPRESSIE EN LEEFTIJD BROCHURE Kathleen Van Hyfte Universiteit Gent Kathleen.vanhyfte@ugent.be 1 Project CAPA BROCHURE DEPRESSIE & LEEFTIJD Brochure : Depressie (1) Depressie en leeftijd (2) Depressie,

Nadere informatie

Overspannen test: vragenlijst voor een duidelijke diagnose De volgende vragenlijst is speciaal ontworpen om stressklachten en overspannenheid in

Overspannen test: vragenlijst voor een duidelijke diagnose De volgende vragenlijst is speciaal ontworpen om stressklachten en overspannenheid in Overspannen test: vragenlijst voor een duidelijke diagnose De volgende vragenlijst is speciaal ontworpen om stressklachten en overspannenheid in kaart te brengen. Het gaat om klachten die te maken kunnen

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen Bij u, uw partner of familielid is een depressie vastgesteld. In deze folder kunt u lezen wat een depressie is en waar u voor verdere vragen en informatie terecht kunt. Vanwege de

Nadere informatie

Depressie na een beroerte

Depressie na een beroerte Afdeling: Onderwerp: 6B Neurologie 1 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze informatiefolder is bedoeld voor zowel patiënten die in het Ikazia Ziekenhuis zijn opgenomen en/of hun naasten. Door middel van

Nadere informatie

Burn-out preventie op de werkvloer

Burn-out preventie op de werkvloer Burn-out preventie op de werkvloer Burn-out = steeds werkgerelateerd! Relevant cijfermateriaal Op vijf jaar tijd is uitval door depressie en burn-out in België toegenomen met 32% Tussen 2005 en 2015 is

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014. Dr. Roeslan Leontjevas

Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014. Dr. Roeslan Leontjevas Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014 Dr. Roeslan Leontjevas Doen bij Depressie: effectief depressie aanpakken Dr. Roeslan Leontjevas - psycholoog - onderzoek aan Radboud Universitair

Nadere informatie

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,

Nadere informatie

Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst

Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst Workshop KD vitaal werken Voorstellen Heidy & ontspanning Doel van de workshop: bewustwording op wat vitaal werken is, wat vitaliteits-ontwikkelingen

Nadere informatie

Suïcidepreventie op de werkvloer: van signaalherkenning tot nabestaanden

Suïcidepreventie op de werkvloer: van signaalherkenning tot nabestaanden Suïcidepreventie op de werkvloer: van signaalherkenning tot nabestaanden Studiedag Wel-zijn of niet-zijn op het werk - 18/03/2016 Stefanie Ghekiere Coördinator Suïcidepreventiewerking CGG Anwerpen Ine

Nadere informatie

Depressieve symptomen bij verpleeghuiscliënten

Depressieve symptomen bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor afdelingsmedewerkers Depressieve symptomen bij verpleeghuiscliënten Folder 2 Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken

Nadere informatie

Evaluatie module zorg voor kwetsbare ouderen

Evaluatie module zorg voor kwetsbare ouderen Evaluatie module zorg voor kwetsbare ouderen Inleiding Deze digitale vragenlijst is gezamenlijk door CZ en VGZ opgesteld en bedoeld voor huisartspraktijken die de module ouderenzorg bij CZ en/of bij VGZ

Nadere informatie

Suïcidepreventie op de werkvloer

Suïcidepreventie op de werkvloer Suïcidepreventie op de werkvloer Gezonde marktplaats - Logo Antwerpen - 25/11/2015 Ine Vermeersch Coördinator Suïcidepreventiewerking CGG Oost-Vlaanderen Inhoud 1. Inleiding 2. Suïcidepreventie op de werkvloer:

Nadere informatie

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen

WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud

Nadere informatie

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief Saskia Aerts saskia.aerts@preventiezelfdoding.be 7 november 2017 Klinische vragen Welke uitgangspunten en basisprincipes

Nadere informatie

Test je mate van overspanning

Test je mate van overspanning Test je mate van overspanning Deze vragenlijst is bedoeld om stressklachten en overspannenheid in kaart te brengen. Het gaat om diverse stressklachten die te maken kunnen hebben met je werk en privésituatie.

Nadere informatie

Depressie bij verpleeghuiscliënten

Depressie bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressie bij verpleeghuiscliënten Folder 3 Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen

Nadere informatie

Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten

Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten Folder 1 Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen met depressieve klachten en

Nadere informatie

Thuiszorgcafé. Depressie. Astrid Petiet, verpleegkundig specialist GGZ Heleen Steunenberg, Coördinator deskundigheidsbevordering

Thuiszorgcafé. Depressie. Astrid Petiet, verpleegkundig specialist GGZ Heleen Steunenberg, Coördinator deskundigheidsbevordering Thuiszorgcafé Depressie Astrid Petiet, verpleegkundig specialist GGZ Heleen Steunenberg, Coördinator deskundigheidsbevordering 9 november 2016 Depressie Mevrouw Van Veen Depressie Wat is het? Herkenning

Nadere informatie

Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober

Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober Depressie Informatiefolder voor cliënt en naasten Zorgprogramma Doen bij Depressie Versie 2013-oktober Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen en welke oorzaken

Nadere informatie

Welkom. Presentatie 100 Present Verzuimmanagement. #meetingeptp

Welkom. Presentatie 100 Present Verzuimmanagement. #meetingeptp Welkom Presentatie 100 Present Verzuimmanagement Even voorstellen! Start 1 januari 2016 Eigenrisicodragerschap (ERD) Ziektewet voor alle verzuimmeldingen van de flexibele medewerkers op de loonlijst van

Nadere informatie

Inspiratiegids 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid 1-10 oktober 2018 Werken aan geestelijke gezondheid in de huisartsenpraktijk

Inspiratiegids 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid 1-10 oktober 2018 Werken aan geestelijke gezondheid in de huisartsenpraktijk Inspiratiegids 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid 1-10 oktober 2018 Werken aan geestelijke gezondheid in de huisartsenpraktijk MIDDEN-WEST-VLAANDEREN Inleiding Krijgt Vlaanderen opnieuw een mentale

Nadere informatie

Aandacht voor jonge nabestaanden na zelfdoding. Joke Vandenhoute Suïcidepreventiewerker van de CGG PassAnt vzw

Aandacht voor jonge nabestaanden na zelfdoding. Joke Vandenhoute Suïcidepreventiewerker van de CGG PassAnt vzw Aandacht voor jonge nabestaanden na zelfdoding Joke Vandenhoute Suïcidepreventiewerker van de CGG PassAnt vzw Werkgroep verder In Vlaanderen elk jaar + 8.000 nabestaanden na zelfdoding Direct betrokkenen

Nadere informatie

Depressie. Informatiefolder voor zorgteam. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober

Depressie. Informatiefolder voor zorgteam. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober Depressie Informatiefolder voor zorgteam Zorgprogramma Doen bij Depressie Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor een cliënt bij wie een depressie

Nadere informatie

Psychosociale belasting op het werk

Psychosociale belasting op het werk Psychosociale belasting op het werk Rik Op De Beeck Manager Consultancy Centre www.prevent.be Stressforum Verzekeringssector 29 oktober 2004 1 Prevent Instituut voor preventie, bescherming en welzijn op

Nadere informatie

Burn-out Traject begeleiding

Burn-out Traject begeleiding F o l d e r Burn-out Traject begeleiding Burn-out Aanpak en Preventie ter voorkoming van langdurige uitval Het leven stelt voortdurend bepaalde eisen aan de mens. Werk is in veel gevallen het levensgebied

Nadere informatie

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

PREVENTIE VOOR POH-GGZ PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT

Nadere informatie

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij (oudere) mensen met een verstandelijke beperking Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Kennis over angst en depressie Risicofactoren

Nadere informatie

Depressie. Meer dan een somber gevoel. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over depressie

Depressie. Meer dan een somber gevoel. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over depressie ggz voor doven & slechthorenden Depressie Meer dan een somber gevoel Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over depressie Herkent u dit? Iedereen is wel eens somber of treurig.

Nadere informatie

PROGRAMMA 1. INTRODUCTIE AWEL, IK ZIE HET NIET MEER ZITTEN. Introductie Epidemiologie 19/12/2014. Introductie Verklarend model voor suïcidaal gedrag*

PROGRAMMA 1. INTRODUCTIE AWEL, IK ZIE HET NIET MEER ZITTEN. Introductie Epidemiologie 19/12/2014. Introductie Verklarend model voor suïcidaal gedrag* AWEL, IK ZIE HET NIET MEER ZITTEN Kwalitatieve analyse van chatgesprekken, e mailen forumberichten m.b.t. suïcide Eva Dumon Eenheid voor Zelfmoordonderzoek KeKi Research on Stage 9/10/ 14 PROGRAMMA 1.

Nadere informatie

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures

Nadere informatie

Hoe ga je om met stress?

Hoe ga je om met stress? Hoe ga je om met stress? Bij stress ontstaat er in ons lichaam een natuurlijke reactie die ons in staat stelt om snel en alert te reageren op gevaar: onze polsslag en ademhaling versnellen, de spieren

Nadere informatie

30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag. #SP_reflex

30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag. #SP_reflex 30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag #SP_reflex Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag Basisprincipes in de zorg voor

Nadere informatie

Middelenbeleid in een onderneming

Middelenbeleid in een onderneming Team psychosociaal welzijn Middelenbeleid in een onderneming Deel 1: Motieven (Waarom?) Inhoud Deel 2: Wat kun je er aan doen? (Wat?) Deel 3: Ontwikkeling beleid (Hoe?) 1 Deel 1: Waarom moet uw organisatie

Nadere informatie

Interpersoonlijke groepstherapie

Interpersoonlijke groepstherapie Psychiatrie Interpersoonlijke groepstherapie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY004 / Interpersoonlijke groepstherapie / 16-10-2013 2 Interpersoonlijke

Nadere informatie

Suicidaal gedrag bij jongeren

Suicidaal gedrag bij jongeren Suicidaal gedrag bij jongeren Voorkomen RINO 15 december 2016 Ad Kerkhof Suïcide in Nederland : 1980-2015 absolute aantallen 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1982 1986 1990 1994 1998 2002

Nadere informatie

Post Intensive Care Syndroom (PICS)

Post Intensive Care Syndroom (PICS) Intensive Care Post Intensive Care Syndroom (PICS) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is het Post Intensive Care Syndroom (PICS)?... 3 Klachten en symptomen PICS... 4 Wat kunt u zelf doen?... 6 Familieleden

Nadere informatie

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk

Nadere informatie

Voor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK

Voor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK Voor leidinggevenden ALCOHOL EN DRUGS OP HET WERK Alcohol en drugs op de werkplek: cijfers en gevolgen 4 Preventie: een wettelijke vereiste 8 Een preventief alcohol- en drugsbeleid opstellen 10 Tips voor

Nadere informatie

Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0

Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0 Vragenlijst verslaving - CRAFFT Vragenlijst 2.0 Deze vragenlijst schat in of er een verhoogd risico op alcohol- of drugsverslaving is. Ze kan mondeling afgenomen worden met een jongere. Het is belangrijk

Nadere informatie

Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting

Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting Risicoanalyse psychosociale aspecten Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting Checklist: 'Respectvol gedrag op het werk' Zijn er al signalen geweest van conflicten

Nadere informatie

Psychosociaal welzijnsbeleid in de praktijk. Vaststellingen in de toepassing van de wetgeving

Psychosociaal welzijnsbeleid in de praktijk. Vaststellingen in de toepassing van de wetgeving Psychosociaal welzijnsbeleid in de praktijk Vaststellingen in de toepassing van de wetgeving Klachten Ongewenst grensoverschrijdend gedrag op het werk Evolutie in cijfers Slide 2 % personen dat te maken

Nadere informatie

Depressie. (h)erkennen en begrijpen

Depressie. (h)erkennen en begrijpen Depressie (h)erkennen en begrijpen we zijn er voor elkaar Wie een depressie doormaakt, weet zelf vaak niet wat er aan de hand is. Over je depressie spreken met anderen is soms moeilijk. Ook artsen herkennen

Nadere informatie

Sportief bewegen met een depressie. Depressie

Sportief bewegen met een depressie. Depressie Sportief bewegen met een depressie Depressie Sportief bewegen met een depressie...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op

Nadere informatie

Inleiding Agenda van vandaag

Inleiding Agenda van vandaag Inleiding Agenda van vandaag Werkgebied GGD Deelname aan het ZAT Afname KIVPA vragenlijst Jongerenspreekuur op aanvraag (per mail aangevraagd) overleg mentoren, zorg coördinator en vertrouwenspersoon Preventief

Nadere informatie

Suïcidepreventie in Vlaanderen: actieplan en multidisciplinaire richtlijn

Suïcidepreventie in Vlaanderen: actieplan en multidisciplinaire richtlijn Suïcidepreventie in Vlaanderen: actieplan en multidisciplinaire richtlijn Eva Dumon en Saskia Aerts info@vlesp.be 1 maart 2018 VLAAMS EXPERTISECENTRUM SUÏCIDEPREVENTIE Het aantal zelfdodingen in Vlaanderen

Nadere informatie

Eerstelijnspsychologische functie

Eerstelijnspsychologische functie Eerstelijnspsychologische functie Leen Ballieu Isabel Debuysere Katrien De Wilde Jan Van den Eeden 2 en 16 februari 2017 3 Regio s Netwerk Accolade: Regio Ieper Diksmuide Netwerk Het PAKT Netwerk Noolim:

Nadere informatie

Een depressie. P unt P. kan u helpen. volwassenen

Een depressie. P unt P. kan u helpen. volwassenen Een depressie P unt P kan u helpen volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit soort

Nadere informatie

Traumatische rouw Peta Schotanus juni 2017

Traumatische rouw Peta Schotanus juni 2017 Traumatische rouw Peta Schotanus juni 2017 Michael Dudok de Wit: Father and daughter 2 Normale rouw Rouw is een normale reactie op een ingrijpende verlieservaring Rouw treedt alleen op wanneer er sprake

Nadere informatie

PSYCHISCH WELZIJN OP HET WERK

PSYCHISCH WELZIJN OP HET WERK Chef, ik red het even niet 13u30 Verwelkoming 13u35 14u00 14u20 14u40 Visie van de Vlaamse Overheid Dhr. Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Psychisch welzijn op het werk

Nadere informatie

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress

Nadere informatie

Kennisquiz 1 Alcohol

Kennisquiz 1 Alcohol Kennisquiz 1 Alcohol Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van alcoholgebruik? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste antwoorden en de

Nadere informatie

Wat is een gezondheidszorgpsycholoog?

Wat is een gezondheidszorgpsycholoog? Wat is een gezondheidszorgpsycholoog? Meest voorkomende psychiatrische stoornissen: Stemmingsstoornis Angststoornis Persoonlijkheidsstoornis Depressie Depressieve stemming Het meest voor de hand liggende

Nadere informatie

E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1

E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1 E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1 Doelgroep Inhoud Waar? Type cursus Kosten* Volwassenen Mentaal Vitaal Informatie over psychische gezondheid en overzichtssite met

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder

Nadere informatie

Suïcidecijfers 2012 Vlaanderen

Suïcidecijfers 2012 Vlaanderen Suïcidecijfers 2012 Vlaanderen Vlaanderen suïcidecijfers 2012 Er overleden in Vlaanderen 1.114 personen door suïcide in 2012. Wanneer wordt vergeleken met het jaar 2011, overleden in 2012 1% minder mannen

Nadere informatie

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996 Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996 Welzijnsdag 12 november 2012 1 Inhoudsopgave Korte schets wetgeving De risicoanalyse Preventiemaatregelen Rolverdeling in

Nadere informatie

Wat kan je doen na een suïcide of suïcidepoging? Multidisciplinaire Richtlijn: Detectie & Behandeling van Suïcidaal Gedrag Gent 30/03/2017

Wat kan je doen na een suïcide of suïcidepoging? Multidisciplinaire Richtlijn: Detectie & Behandeling van Suïcidaal Gedrag Gent 30/03/2017 Wat kan je doen na een suïcide of suïcidepoging? Multidisciplinaire Richtlijn: Detectie & Behandeling van Suïcidaal Gedrag Gent 30/03/2017 Wat kan je doen na een suïcidepoging? Peter Beks - Zorg voor Suïcidepogers

Nadere informatie

Psychologisch onderzoek

Psychologisch onderzoek Psychologisch onderzoek en behandeling van kinderen en jeugdigen Klinische Psychologie Beter voor elkaar 2 Afdeling Klinische Psychologie Op de afdeling Klinische Psychologie krijgt u te maken met een

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

Workshops geestelijke gezondheid. Locoregionale uitvoering Vlaams Actieplan Suïcidepreventie Oost-Vlaanderen

Workshops geestelijke gezondheid. Locoregionale uitvoering Vlaams Actieplan Suïcidepreventie Oost-Vlaanderen Workshops geestelijke gezondheid Locoregionale uitvoering Vlaams Actieplan Suïcidepreventie Oost-Vlaanderen Work shop Voel je goed met NokNok! Je goed in je vel voelen en sterk in je schoenen staan, kan

Nadere informatie

Dienst Psychosociale zorg VOEL JE GOED OP JE WERK

Dienst Psychosociale zorg VOEL JE GOED OP JE WERK Dienst Psychosociale zorg VOEL JE GOED OP JE WERK 1 2 Dienst Psychosociale zorg Bij de preventieadviseur psychosociale aspecten (PA/PSY) van de dienst Psychosociale Zorg kan je terecht voor alle vormen

Nadere informatie

Hou stress op het werk gezond

Hou stress op het werk gezond Hou stress op het werk gezond Bewustwording en theoretisch kader rond oorzaken van stress The Human Link The Human Link Gedragstherapeutisch expertisecentrum: stress Nadruk op PREVENTIE (van psychisch

Nadere informatie

Depressieve klachten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Depressieve klachten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Depressieve klachten Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Klachten en symptomen 3 Oorzaken 5 Wanneer arts raadplegen 6 Wat kun je zelf doen 7 Geneesmiddelen

Nadere informatie

Rondom Suïcide. Nieuwe inzichten over preventie en ondersteuning van nabestaanden. 26 oktober Jos de Keijser

Rondom Suïcide. Nieuwe inzichten over preventie en ondersteuning van nabestaanden. 26 oktober Jos de Keijser Rondom Suïcide Nieuwe inzichten over preventie en ondersteuning van nabestaanden 26 oktober 2016 Jos de Keijser onderdelen Suïcide in Nederland anno 2016 Preventie Richtlijnen Contact maken Impact van

Nadere informatie

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inzicht in de praktijk van online therapie Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inhoud Kenmerken online therapie? Welke behandelingen biedt Interapy aan? Voor wie is het geschikt (en voor wie

Nadere informatie

Vormingsaanbod geestelijke gezondheid

Vormingsaanbod geestelijke gezondheid Pantone 430C Pantone 7426C Vormingsaanbod geestelijke gezondheid Eenheid voor Zelfmoordonderzoek Locoregionale Uitvoering Vlaams Actieplan Suïcidepreventie Oost-Vlaanderen Hoe blijf jij fit in je hoofd?

Nadere informatie

Wat is een depressie?

Wat is een depressie? 01 Wat is een depressie? Je moet weten dat Een depressie is een stoornis in iemands stemming. Het gaat meestal om gevoelens van somberheid, een gebrek aan fysieke en geestelijke energie en een gebrek aan

Nadere informatie

Depressie bij verpleeghuiscliënten

Depressie bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor afdelingsmedewerkers Depressie bij verpleeghuiscliënten Folder 4 Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken zijn bij

Nadere informatie

INHOUD. 1. Inleiding... 15

INHOUD. 1. Inleiding... 15 INHOUD 1. Inleiding... 15 2. Psychosociale risico s op het werk... 17 2.1. Stress op het werk... 19 2.2. Burn-out... 22 2.3. Ongewenst gedrag en conflicten... 23 2.3.1. Geweld op het werk... 23 2.3.2.

Nadere informatie

colofon Deze brochure is ontwikkeld met subsidie van het Europees Vluchtelingenfonds (EVF) en het Innovatiefonds Zorgverzekeraars. In samenwerking met het GC A, COA, GGZ- Nederland, Centrum 45 en gebaseerd

Nadere informatie

Manisch depressief of bipolaire stoornis

Manisch depressief of bipolaire stoornis 0000 2027 - SV - oktober 2012 Manisch depressief of bipolaire stoornis campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. 03 285 20 00 fax 03 239 23 23 www.st-vincentius.be GasthuisZusters

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Secundaire en tertiaire aspecten van een welzijnsbeleid : Wat en Wie?

Secundaire en tertiaire aspecten van een welzijnsbeleid : Wat en Wie? Secundaire en tertiaire aspecten van een welzijnsbeleid : Wat en Wie? Huget Désiron Eur.ergonome ergotherapeute Drs. Arbeid & Gezondheid ACT Désiron bvba Even voorstellen Arbeids Consulting Team Sinds

Nadere informatie

NEDERLANDS - ARABISCH Waar kunt u hulp vinden voor uw psychische klachten? Informatie voor vluchtelingen 9 Voorbeeld maatschappelijk werk De problemen van Amar en Fatiha Amar (37 jaar) is met zijn vrouw

Nadere informatie

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen

Nadere informatie

Gezondheidsmonitoren jongeren en ouderen. Meta Moerman Cie Welzijn gemeente Neerijnen 19 juni 2012

Gezondheidsmonitoren jongeren en ouderen. Meta Moerman Cie Welzijn gemeente Neerijnen 19 juni 2012 Gezondheidsmonitoren jongeren en ouderen Meta Moerman Cie Welzijn gemeente Neerijnen 19 juni 2012 Wat is E-MOVO q Onderzoek onder 2 e en 4 e klassers, nu 3 e keer q Vragenlijst wordt digitaal in klas ingevuld

Nadere informatie

Hartrevalidatie De PEP-module.

Hartrevalidatie De PEP-module. Hartrevalidatie De PEP-module www.nwz.nl Inhoud Herstel 3 Wat houdt de PEP-module in? 3 De cursus 4 Terugkombijeenkomst 5 Aanmelden 5 Uw vragen 5 Notities 6 2 U gaat starten met hartrevalidatie bij Noordwest

Nadere informatie

Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné

Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase Henry Honné februari/maart 2017 Breincafés Midden-Limburg 1 Master Neurorehabilitation and Innovation cum laude, en fysiotherapeut.

Nadere informatie

De Zelfmoordlijn in cijfers 2012

De Zelfmoordlijn in cijfers 2012 De Zelfmoordlijn in cijfers De Zelfmoordlijn is een erkende en anonieme nooddienst voor mensen die aan zelfdoding denken, hun omgeving en nabestaanden na zelfdoding. De vrijwillige beantwoorder tracht

Nadere informatie

Rol van de afdeling RISICOBEHEER van de externe dienst! Jos Schockaert

Rol van de afdeling RISICOBEHEER van de externe dienst! Jos Schockaert Rol van de afdeling RISICOBEHEER van de externe dienst! Jos Schockaert 25, 26 november 2009 Inleiding 2008: Jubileumjaar - 10 jaar IDPBW en EDPBW - Symposium Co-prev. - Toekomstvisie in 10 krachtlijnen

Nadere informatie

Vormingsaanbod Psychiatrisch Expertiseteam (PET)

Vormingsaanbod Psychiatrisch Expertiseteam (PET) Vormingsaanbod Psychiatrisch Expertiseteam (PET) Steeds meer krijgen zorgverstrekkers en medewerkers uit de eerste lijn tijdens hun werk te maken met mensen met (een vermoeden van) geestelijke gezondheidsproblemen.

Nadere informatie

Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries

Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries Angstige leerlingen in de klas en het Vriendenprogramma. Drs. N.E. de Vries Aandachtspunten in de klas Het Vriendenprogramma Onderdelen Vriendenprogramma in de klas Online programma s voor jongeren Aandachtspunten

Nadere informatie

Arbocatalogus Grafimedia

Arbocatalogus Grafimedia Arbocatalogus Grafimedia Van werkdruk naar werkplezier Presentatie voor gebruik in eigen bedrijf Arbocatalogus Grafimedia Van Werkdruk naar Werkplezier Presentatie voor gebruik in het eigen bedrijf Deze

Nadere informatie

Aanbod suïcidepreventiewerking voor scholen vanuit Cgg Largo

Aanbod suïcidepreventiewerking voor scholen vanuit Cgg Largo Inleiding Geconfronteerd worden met geestelijke gezondheidsproblemen is niet gemakkelijk. Erover praten is vaak al even moeilijk. Het taboe dat rust op psychische aandoeningen is nog lang de wereld niet

Nadere informatie

FIT en GEZOND op het WERK

FIT en GEZOND op het WERK FIT en GEZOND op het WERK Katrien Bruyninx Prevent Lummen 18 september 2013 Prevent Prevent-Factory A solutions provider Tailor made support of companies and organisations Prevent-Academy Training centre

Nadere informatie

7,4. Werkstuk door een scholier 1906 woorden 23 juni keer beoordeeld. Inleiding

7,4. Werkstuk door een scholier 1906 woorden 23 juni keer beoordeeld. Inleiding Werkstuk door een scholier 1906 woorden 23 juni 2001 7,4 71 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Dit werkstuk gaat over depressie. Dit vonden we een interessant onderwerp, omdat het tegenwoordig veel voorkomt

Nadere informatie

Hoe bouw je een sterk suïcidepreventiebeleid uit?

Hoe bouw je een sterk suïcidepreventiebeleid uit? Hoe bouw je een sterk suïcidepreventiebeleid uit? Omgaan met suïciderisico. Lancering Vlaamse richtlijn en website voor hulpverleners - 30 maart 2017 Sarah Holemans - CGG-SP Antwerpen Ine Vermeersch -

Nadere informatie

Uitgave van de Liberale Mutualiteit. Depressie. uw gezondheid, zó werkt u eraan!

Uitgave van de Liberale Mutualiteit. Depressie. uw gezondheid, zó werkt u eraan! Uitgave van de Liberale Mutualiteit Depressie uw gezondheid, zó werkt u eraan! 2 Inleiding Iedereen heeft wel eens een mindere dag of voelt zich niet lekker in zijn vel, maar dit gaat meestal over. Als

Nadere informatie

Onbegrepen lichamelijke klachten

Onbegrepen lichamelijke klachten Onbegrepen lichamelijke klachten Er zijn veel mensen met onbegrepen lichamelijke klachten, klachten waarvoor men (nog) geen verklaring heeft kunnen vinden op lichamelijk gebied. Onderzoek, doorsturen naar

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding

Psychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen

Nadere informatie

Sheets Voor ouderavonden tijdens de Doepressiecursus Door Henk Bouman & Yvonne Stikkelbroek

Sheets Voor ouderavonden tijdens de Doepressiecursus Door Henk Bouman & Yvonne Stikkelbroek Sheets Voor ouderavonden tijdens de Doepressiecursus Door Henk Bouman & Yvonne Stikkelbroek Ouderbijeenkomst 1 Wat is een depressie? Hoe vaak komt het voor? Gevolgen? De Doepressiecursus (theorie, uitgangspunten)

Nadere informatie

Medische psychologie. Onderzoek en behandeling. van kinderen en jeugdigen

Medische psychologie. Onderzoek en behandeling. van kinderen en jeugdigen Medische psychologie Onderzoek en behandeling van kinderen en jeugdigen 1 2 Inleiding Uw kind is door een specialist van het ziekenhuis naar de afdeling Medische Psychologie verwezen. In deze folder kunt

Nadere informatie

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie. Deze mindfulnesstraining wordt op de afdeling

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker Psychosociale problemen bij kanker Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen van de diagnose kanker is een schokkende

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Palliatieve zorg. Palliatieve zorg 1

Patiënteninformatie. Palliatieve zorg. Palliatieve zorg 1 Patiënteninformatie Palliatieve zorg Palliatieve zorg 1 Palliatieve zorg Palliatief team Martini Ziekenhuis Telefoon: (050) 524 5610 E-mail: palliatiefteam@mzh.nl Inleiding Palliatieve zorg is de zorg

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker INTERNE GENEESKUNDE Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding in het Laurentius ziekenhuis Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun

Nadere informatie

Suïcidaal gedrag: Omvang van het probleem, oorzaken en risicofactoren, en mogelijkheden tot preventie. G. Portzky

Suïcidaal gedrag: Omvang van het probleem, oorzaken en risicofactoren, en mogelijkheden tot preventie. G. Portzky Suïcidaal gedrag: Omvang van het probleem, oorzaken en risicofactoren, en mogelijkheden tot preventie G. Portzky 1. OMVANG VAN HET PROBLEEM 2.1. Suïcide Suïcide rates in Vlaanderen 2010 (Bron: Vlaams Agentschap

Nadere informatie