Samenvatting door een scholier 2064 woorden 18 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 9 9.1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenvatting door een scholier 2064 woorden 18 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 9 9.1"

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 2064 woorden 18 maart keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie Hoofdstuk Op 1 cm2 miljoenen micro-organismen. Escherichia coli: darmbacterie die de vertering van voedsel bevordert. Schadelijke micro-organismen: - virussen - schimmels - bacterien - eencelligen --> kunnen infectieziekten veroorzaken Bacterien produceren giftige stoffen, daardoor de ziekteverschijnselen na bacteriebesmetting. Virussen: vermeerderen in gastheercellen. Daardoor gaan de lichaamscellen dood. Schimmels: infecteren meestal huid of luchtwegen. (bijv. zwemmerseczeem) Dekweefsels: (van huid, longen en darmen) zijn een barriere voor ziekteverwekkers en lichaamsvreemde stoffen. Dekweefsels vormen de grens tussen je inwendige en uitwendige milieu. Maagzuur is een tweede barriere voor micro-organismen, zij worden hierdoor gedood. Een derde barriere zijn beschermende reflexen zoals hoesten, niezen en braken. Opperhuid: kiemlaag en hoornlaag. Kiemlaag: de cellen in de kiemlaag delen zich voortdurend, waardoor je huid groeit. Hoornlaag: bestaat uit dode versleten opperhuidcellen. Opperhuidcellen produceren een vettige stof: hoornstof. Lederhuid: hierin zitten zintuigen, bloedvaten, zweetklieren, talgklieren, haren en een vetlaag. UV-straling brengt per dag zo'n beschadigingen toe aan het DNA van je huidcellen. Meestal worden die gerepareerd. Als ze niet worden gerepareerd kan huidkanker ontstaan. UV-straling zorgt er ook voor dat de bovenlaag van je huid verdikt, dus zo kan UV-straling moeilijker doordringen tot de kiemlaag. Melanocyten: zorgen voor de vorming van pigmentkorrels. Deze cellen zitten in de kiemlaag en geven de pigmentkorrels af aan de huidcellen d.m.v. exocytose. veel zon --> cellen zorgen voor bruine huid. Pigment zorgt voor een deel van het wegvangen van de schadelijke stoffen die door UV-straling in de Pagina 1 van 6

2 cellen worden gevormd. (diep bruine huid heeft max. werking van factor 4) Slijmvlies: ook een beschermend dekweefsel, zit in luchtwegen en darmen. (stof wordt bij inademen in slijm opgevangen en door trilharen afgevoerd naar keelholte. het slijm bevat bacteriedodende stoffen). 9.2 Afweersysteem: zorgt ervoor dat indringers worden uitgeschakeld. afweerreacties - veel veranderingen in lichaam: geen trek, voelt je belabberd, snel geirriteerd, koorts. Witte bloedcellen: directe verdedigers --> onderscheiden lichaamsvreemde en lichaamseigen cellen en stoffen van elkaar en kunnen ze doden of onschadelijk maken. Boodschapperstoffen: stoffen voor communicatie en samenwerking tussen cellen, bijv. interferon. Afweersysteem van de mens: ongeveer duizend miljard (10^12) cellen, wegen samen meer dan een kilo, evenzwaar als lever. Afweercellen verspreiden zich via bloed- en lymfevaten. In de milt en lymfeklieren veel van die cellen. Rode beenmerg: hierin ontstaan witte bloedcellen uit stamcellen. (bij jonge kinderen in mergholtes van pijpbeenderen en na de puberteit voornamelijk in platte beenderen van de schedel, ribben, borstbeen en bekken.) Uit stamcellen twee groepen witte bloedcellen: - verschillende typen fagocyten - twee typen lymfocyten Lymfocyten ontwikkelen zich verder: - B-lymfocyten in beenmerg - T-lymfocyten in de thymus = een klier achter je borstbeen Wanneer lichaamsvreemde cellen of stoffen in je inwendige milieu komen, starten witte bloedcellen een afweerreactie. Antigenen: herkenningseiwitten op het celmembraan. Elk individu heeft eigen antigeencombinatie. Nauw verwante individuen hebben meer antigenen gemeen dan willekeurige vreemden. (geldt voor alle organismen) Elke lymfocyt is gespecialiseerd in het herkennen van een bepaald type antigeen. Lymfocyten die reageren op lichaamseigen antigenen worden in de thymus of het beenmerg gedood. Je hebt veel lymfocyten nodig om alle mogelijke aanvallen van buitenaf te kunnen weerstaan. Als een ziekteverwekker voor het eerst in je lichaam komt, zijn de lymfocyten die kunnen reageren nog niet geactiveerd. De ziekteverwekker kan zich snel vermeerderen en je wordt ziek. Geheugencellen: cellen die worden gevormd bij de bestrijding van de ziekteverwekker, de cellen bewaren de informatie over de ziekteverwekker. Immuun: bij herbesmetting met ziekteverwekker delen de geheugencellen zich tot de groep gewenste actieve lymfocyten. Zo wordt de ziekteverwekker snel en efficient opgeruimd. Meestal merk je er niets van. Cytokinen: signaalstoffen (eiwitten) die door witte bloedcellen worden gebruikt om alarm te slaan. Ze zijn werkzaam in zeer lage concentraties. Witte bloedcellen slaan alarm als ze een ziekteverwekker opmerken, door rechtstreeks contact en cytokinen. Er zijn ongeveer 70 verschillende cytokinen bekend. Pagina 2 van 6

3 Taken van verschillende cytokinen: - activeren van deling en rijping van witte bloedcellen in het beenmerg - activering van B-lymfocyten - beinvloeden van temperatuurscentrum --> koorts 9.3 Bacterien veroorzaken infecties, ze vermeerderen zich en geven giftige stoffen af. Ontsteking: weefsel zwelt op, wordt rood, warm en pijnlijk. Fagocyten kruipen door bloedvatwand en bestrijden de bacterien: 1. omsluiten de bacterien met schijnvoetjes 2. via fagocytose nemen ze de bacterie in zich op en breken ze af. 3. samen met dode weefselcellen blijven ze in wond achter als laagje pus (etter) Pus / etter: dode fagocyten met dode weefselcellen. Algemene afweer: afweercellen die geen onderscheid kunnen maken tussen verschillende soorten indringers. Bied meestal onvoldoende bescherming tegen bacterien en virussen. Specifieke afweer: T-lymfocyten en B-lymfocyten. Lymfocyten worden geactiveerd door bepaalde typen fagocyten: macrofagen. Alle cellen, ook macrofagen, plaatsen voortdurend resten van eiwitten op het celmembraan. Daardoor komen ook stukjes 'verteerd' bacterie-eiwit op het membraan van een macrofaag terecht. Tussen die antigenen zitten de specifieke bacterie-antigenen. De macrofaag met de bacterie-antigenen op buitenkant zoekt contact met lymfocyten. De antigeenresten vormen daarbij een alarmsignaal voor de lymfocyten. Lymfocyten zijn onderdeel van de specifieke afweer omdat ze alleen werken tegen het antigeen waarmee de macrofaag alarm slaat. De macrofaag zoekt een T-lymfocyt die op zijn celmembraan een T-receptor heeft die past op het bacterie-antigeen. Elke T-lymfocyt heeft zijn eigen unieke combinatie aan receptoren, waarvan miljoenen varianten bestaan. De algemene afweer bestaat uit fagocyterende cellen. De specifieke afweer bestaat uit lymfocyten en is gericht tegen een type indringer. Macrofagen presenteren antigenen van een ziekteverwekker aan de lymfocyten --> start specifieke afweer. De T-lymfocyt, door de macrofaag geactiveerd, gaat delen --> deel blijft inactief aanwezig als T-geheugencellen. --> meeste differentieren tot T-helpercellen: geven chemische signalen af (cytokinen) Een geschikte B-lymfocyt is geactiveerd. cytokinen stimuleren de B-lymfocyt om te delen --> kloon van B- lymfocyten. B-geheugencellen: klein deel van de celkloon dat inactief blijft. Plasmacellen: grootste deel van celkloon, ze hebben een groot endoplasmatisch reticulum, veel mitochondrien en grote aantallen ribosomen --> grote chemische fabrieken die dezelfde antistof maken. Antistoffen / immunoglobulinen (Ig): eiwitmoleculen die op een bepaald antigeen reageren. (reageren specifiek) Virussen besmetten lichaamscel met DNA of RNA --> cel gaat virusmateriaal bijmaken. T-helpercellen activeren bepaalde T-lymfocyten die differentieren tot cytotoxische T-lymfocyten: speuren lichaam af naar lichaamscellen die besmet zijn met virus. (herkennen geinfecteerde cel aan stukjes Pagina 3 van 6

4 virusantigeen die door cel op celmembraan zijn geplaatst.) De cytotoxische T-lymfocyten geven bij zo'n cel eiwitten af die het celmembraan kapot maken --> einde lichaamscel en virus. Cytotoxische T-lymfocyten zijn ook actief bij het opruimen van sommige (herkenbare) typen kankercellen. Maar ze vallen ook cellen van getransplanteerd orgaan aan, waardoor zware medicijnen nodige zijn om het transplantaat in leven te houden. MHC1 molecuul: presenteert lichaamseigen (val mij niet aan!). Maar een virus komt in een lichaamseigen cel en dus presenteert die cel een MHC1 met daarin de informatie van het virus. Hierdoor weet de T-cel dat hij die lichaamseigen cel MET virus moet vernietigen. MHC2 molecuul: worden gepresenteerd door macrofagen met de info: ik ben lichaamseigen, maar heb een bacterie bij me (in de MHC2 zit de info dat 't een bacterie is). Maar hij mag niet gedood worden omdat hij lichaamseigen is. Bij B-lymfocyten gebeurt dus hetzelfde. 9.4 vaccinatieprogramma: meeste kinderen in Nederland worden ingeent tegen difterie, kinkhoest, tetanus, polio (kinderverlamming), bof, mazelen en rode hond. vaccin: onschadelijk gemaakte ziekteverwekkers. (soms alleen antigenen) immuun: als je een vaccin krijgt reageert je afweersysteem op de antigenen. De geheugencellen die daarbij ontstaan, zorgen ervoor dat je immuun bent. actieve kunstmatige immunisatie: als de antigenen uit het vaccin je afweersysteem activeren; de antigenen zijn ingespoten dus kunstmatig. natuurlijke immunisatie: hetzelfde als actieve kunstmatige immunisatie maar het is natuurlijk, dus als je wordt besmet met een virus bijv. (anti)serum: antistoffen van andere organismen of monoklonale antistoffen. kunstmatige passieve immunisatie: je eigen afweersysteem wordt niet geactiveerd. Er worden meteen antistoffen ingespoten --> kunstmatig en passief. natuurlijke passieve immunisatie: hetzelfde als kunstmatige passieve immunisatie maar dan natuurlijk. Bijv. antistoffen via de placenta of moedermelk (bij een kind dus) --> bieden natuurlijke bescherming totdat eigen afweersysteem volledig ontwikkeld is. monoklonale antistoffen: bestaan uit identieke antistoffen die in laboratoria gemaakt worden. (worden gemaakt door een celkloon van hybridoma's) Hybridoma: samensmelting van een B-lymfocyt en een kankecel. (B-lymfocyt zorgt voor informatie om juiste antistoffen te maken, kankercel zorgt ervoor dat er een groot aantal cellen kan worden gemaakt) Antibiotica: afkomstig van schimmels, remmen de celdeling van bacterien. Helpt NIET tegen virussen. Als antibioticum vaak wordt gebruikt, raken bacteriestammen resistent: ze zijn ongevoelig voor het antibioticum. Selectief gebruik van antibiotica is nodig, want zonder antibiotica zijn we medisch gezien weer bij de Middeleeuwen --> sterven halve steden na besmetting pestbacterie. Allergische reactie: je lichaam reageert onnodig of te heftig op een bepaalde stof, een allergeen. Voorbeelden van allergie: hooikoorts (lichaam reageert op graspollen of stuifmeel van bomen), huisstofallergie ( huisstofmijt --> uitwerpselen van dit spinachtige diertje, huidschilfers van bijv. een kat) mestcellen: type witte bloedcellen, die vooral in slijmvliezen zitten. Zijn betrokken bij allergische reactie. Pagina 4 van 6

5 Bevatten o.a. histamine --> werkt in op cellen van bloedvaten en spieren --> daardoor zwellen slijmvliezen op en ontstaat ontstekingsreactie. Hooikoorts ontstaat in twee stappen: 1. na eerste contact reageert afweersysteem op allergeen met productie van bepaald type antistof: IgE. - -> Hechten zich aan receptoren op membraan van mestcellen --> mestcellen zijn gevoelig geworden voor allergeen. 2. na tweede contact de echte ellende. Graspollen in neus --> allergenen reageren met de IgE-moleculen op het membraan van de mestcellen. Dit prikkelt de mestcellen tot afgeven van histamine --> ontstoken slijmvliezen. auto-immunziekten: als het afweersysteem zich tegen de eigen lichaamscellen keert (bijv. bij bepaalde vorm suikerziekte --> cellen alvleesklier worden beschadigd en bij reuma de kraakbeencellen in je gewrichten) immuundeficientie: als je afweersysteem niet of te weinig in actie komt. (meest bekende voorbeeld: AIDS. Het virus (HIV) gebruikt als gastheercel vooral T-helpercellen--> daardoor ontbreekt de activering van de andere lymfocyten. 9.5 Donornieren, of andere organen en weefsels, komen van mensen die tijdens hun leven een donor-codicil hebben ingevuld en ondertekend eerste niertransplantatie. Afstotingsreactie door afweersysteem. --> witte bloedcellen herkennen het gertransplanteerde orgaan aan de antigenen als lichaamsvreemd. Bij transplantatie vooral antigenen HLA-systeem (human leucocyte antigen-systeem) = MHC-systeem. Deze antigenen voor eerst aangetoond op witte bloedcellen. Als een transplantatie nodig is, wordt het MHC-systeem bepaald en in de computer van Eirotransplant in Leiden gestopt. -->dat ook met beschikbare donororganen. MHC-combinaties komen vaak niet voor 100% overeen. --> patient krijgt medicijnen die afweerreacties onderdrukken. Cellen vand e mens bevatten antigenen van het HLA-systeem/ MHC-systeem. Om een orgaantransplantatie te laten slagen, moeten de verschillen in HLA tussen donor en ontvanger zo klein mogelijk zijn. agglutineren: samenklonteren van bloed (van verschillende mensen). --> komt dor AB0-stelsel, een van de meer dan honderd verschillende antigeensystemen op je rode bloedcellen. Twee verschillende typen antigenen in AB0-stelsel: (door Landsteiner) A en B genoemd. --> 4 bloedgroepen. Bij AB0-stelsel ontstaan bijbehorende antistoffen van nature na geboorte. --> onder invloed van darmbacterien, die ook de antigenen A en B bevatten, start je afweersysteem een reactie tegen de antigenen die niet in je rode bloedcellen voorkomen. Als je bloedgroep A hebt, maakt afweersysteem antistof B. Bloedgroep erfelijk vastgelegd--> AB0-stelsel geeregeld door gen met 3 allelen: I^A (A-allel), I^B (B-allel) en i (0-allel). Pagina 5 van 6

6 Een kleine hoeveelheid samengeklonterde bloedcellen kan worden opgenomen en verteerd door fagocyten, een grote hoeveelheid is dodelijk. Bij transfusie dient arts bloedcellen en plasmafactoren apart toe. Kruisproef: preof die analist ter controle uitvoert voordat transfusie met rode bloedcellen wordt uitgevoerd --> mengt rode bloedcellen donor met bloedplasma ontvanger, geen klontering --> transfusie Landsteiner en Wiener ontdekte resusfactor: bloedgroepantigeen. (is genoemd naar resusaapje) reusantigeen --> antigeen D. Als je antigeen D op membraan rode bloedcellen hebt --> resuspositief, zoniet dan resusnegatief. Van nature mensen geen anti-d (anti-resus) --> vorming anti-resus pas opgewekt als mensen met resusnegatief bloed rode bloedcellen met resusfactor ontvangen, bijv. bij bloedtransfusie/ geboorte (- ->via placenta (?)) Pagina 6 van 6

Antwoorden Biologie Deel 1: Hoofdstuk 9, Afweer

Antwoorden Biologie Deel 1: Hoofdstuk 9, Afweer Antwoorden Biologie Deel 1: Hoofdstuk 9, Afweer Antwoorden door een scholier 1813 woorden 17 augustus 2010 5,8 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk 9 9.1 (Deze paragraaf gaat over huid

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9 afweer

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9 afweer Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9 afweer Samenvatting door een scholier 1970 woorden 31 mei 2011 7,4 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar HOOFDSTUK 9 Afweer Je afweersysteem maakt onderscheid

Nadere informatie

Samenvatting Biologie H9 + 6.5

Samenvatting Biologie H9 + 6.5 Samenvatting Biologie H9 + 6.5 9.1 Ziekteverwekkers Kenmerken van groepen organismen waartoe ziekteverwekkers kunnen behoren: Bacteriën: produceren giftige stoffen ziek, meestal wordt er antibiotica tegen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 7, Bescherming

Samenvatting Biologie Thema 7, Bescherming Samenvatting Biologie Thema 7, Bescherming Samenvatting door een scholier 1387 woorden 20 januari 2006 7,4 143 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 7 Bescherming Basisstof 1:

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 Bescherming

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 Bescherming Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 Bescherming Samenvatting door een scholier 1136 woorden 21 juni 2011 8 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou BASISSTOF 1 DE HUID EN HET ONDERHUIDSE

Nadere informatie

1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen?

1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen? Samenvatting door Y. 1076 woorden 27 januari 2015 8,9 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen? Onze huid

Nadere informatie

Samenvatting Biologie H7 Bescherming

Samenvatting Biologie H7 Bescherming Samenvatting Biologie H7 Bescherming Samenvatting door N. 1845 woorden 6 november 2010 7,7 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie H7 Bescherming Paragraaf 1 De opperhuid: heeft

Nadere informatie

biologie voor jouw ; klas 5 havo ; hoofdstuk 7 bescherming en evenwicht Hoofdstuk 7 paragraaf 1 de huid beschermd tegen invloeden van buitenaf en

biologie voor jouw ; klas 5 havo ; hoofdstuk 7 bescherming en evenwicht Hoofdstuk 7 paragraaf 1 de huid beschermd tegen invloeden van buitenaf en biologie voor jouw ; klas 5 havo ; hoofdstuk 7 bescherming en evenwicht Hoofdstuk 7 paragraaf 1 de huid beschermd tegen invloeden van buitenaf en gaat waterverlies door verdamping tegen. 1. de opperhuid:

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Module 9, 10 en 11

Samenvatting Biologie Module 9, 10 en 11 Samenvatting Biologie Module 9, 10 en 11 Samenvatting door een scholier 2824 woorden 29 juni 2005 7,1 20 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 9.1 ziekte verwekkers: geen toegang De miljoenen micro-organismen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9 Samenvatting door een scholier 2839 woorden 21 september 2003 7,5 27 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Paragraaf 9.1 Micro-organismen: verhinderen dat ziekteverwekkers

Nadere informatie

Diagnostische toets Van HIV tot AIDS?

Diagnostische toets Van HIV tot AIDS? Diagnostische toets Van HIV tot AIDS? Moleculen 1. Basenparing In het DNA vindt basenparing plaats. Welke verbinding brengt een basenpaar tot stand? A. Peptidebinding B. Covalente binding C. Zwavelbrug

Nadere informatie

Immunologie. Afweer. Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving

Immunologie. Afweer. Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving Immunologie Afweer 1 Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving Verstoring van het evenwicht tussen organisme en omgeving kan ertoe leiden dat ons lichaam door indringers uit de omgeving

Nadere informatie

Uitscheiding en afweer

Uitscheiding en afweer Uitscheiding en afweer De lever: slokdarm galblaas maag 12-ving. darm dunne darm ligging van de lever Functies van de lever: bloedsuikerspiegel (glucosegehalte in bloed) op peil houden overtollige eiwitten

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 11 Gezondheid

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 11 Gezondheid Samenvatting Biologie Hoofdstuk 11 Gezondheid Samenvatting door Jacomijn 2032 woorden 16 december 2017 5,9 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Samenvatting Biologie H11 11.1 Gezondheidsproblemen

Nadere informatie

Bescherming Evenwicht

Bescherming Evenwicht Examen Voorbereiding Bescherming Evenwicht Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 7 Bescherming en Evenwicht Begrippenlijst: Begrip Melanocyt Temperatuurregulatie Pathogenen Infectie Lichaamsvreemd

Nadere informatie

Afweer: 3 Barrières / Wat / Waar

Afweer: 3 Barrières / Wat / Waar Afweer: 3 Barrières / Wat / Waar ASPECIFIEKE AFWEER Primaire / Externe bescherming (fysieke barrière) (AANGEBOREN) Secundaire / Interne bescherming (cellulaire / biochemische barrière) SPECIFIEKE AFWEER

Nadere informatie

6 VWO. biologie voor jou BIOLOGIE VOOR DE BOVENBOUW

6 VWO. biologie voor jou BIOLOGIE VOOR DE BOVENBOUW 6 VWO biologie voor jou uitwerkingenboek BIOLOGIE VOOR DE BOVENBOUW vwo auteurs ARTEUNIS BOS MARIANNE GOMMERS ARTHUR JANSEN ONNO KALVERDA THEO DE ROUW GERARD SMITS BEN WAAS RENÉ WESTRA VIJFDE EDITIE MALMBERG

Nadere informatie

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen:

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen: IMMUNITEIT 1 Immuniteit Het lichaam van mens en dier wordt constant belaagd door organismen die het lichaam ziek kunnen maken. Veel van deze ziekteverwekkers zijn erg klein, zoals virussen en bacteriën.

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 en 5

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 en 5 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 en 5 Samenvatting door een scholier 1896 woorden 25 mei 2003 4,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie overal Hoofdstuk 3, Wie het kleine niet leert. Paragraaf

Nadere informatie

Chapter 6. Nederlandse samenvatting

Chapter 6. Nederlandse samenvatting Chapter 6 Nederlandse samenvatting Chapter 6 122 Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Het immuunsysteem (of afweersysteem) beschermt het lichaam tegen lichaamsvreemde en ziekmakende organismen zoals

Nadere informatie

Biologie samenvatting. Nectar. Hoofdstuk 11 Gezondheid 5 havo

Biologie samenvatting. Nectar. Hoofdstuk 11 Gezondheid 5 havo Samenvatting door Jasmijn 3290 woorden 16 december 2017 6,4 13 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Paragraaf 11.1: Gezondheidsproblemen voorkómen Biologie samenvatting Nectar Hoofdstuk 11 Gezondheid

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 t/m 7

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 t/m 7 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 t/m 7 Samenvatting door een scholier 1173 woorden 6 november 2006 8,1 8 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar H4 Voeding Mensen en dieren zijn heterotroof: ze voeden

Nadere informatie

Bij het uitscheiden helpen de nieren om de samenstelling van je bloed constant te houden. Uitscheiding is het

Bij het uitscheiden helpen de nieren om de samenstelling van je bloed constant te houden. Uitscheiding is het Samenvatting door R. 1946 woorden 10 maart 2016 7 37 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Bio samenvatting H9 9.1 WAT WORDT ER BINNENIN JE LICHAAM GEREGELD? Je lichaam probeert vanbinnen om constant

Nadere informatie

6,7. Samenvatting door een scholier 2957 woorden 16 maart keer beoordeeld

6,7. Samenvatting door een scholier 2957 woorden 16 maart keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 2957 woorden 16 maart 2005 6,7 143 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie overal Paragraaf 13.1 Afweersystemen Als ziekteverwekkers het lichaam binnen willen komen

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Transplantatie

Praktische opdracht Biologie Transplantatie Praktische opdracht Biologie Transplantatie Praktische-opdracht door een scholier 1784 woorden 19 oktober 2010 7,5 6 keer beoordeeld Vak Biologie Orgaantransplantatie Wat houdt een transplantatie in? Inleiding

Nadere informatie

Antigenen en antistoffen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Antigenen en antistoffen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63375 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk

Samenvatting Biologie Hoofdstuk Samenvatting Biologie Hoofdstuk 10.1-10.5 Samenvatting door Dave 2329 woorden 1 februari 2018 7,5 28 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 10.1 Om in leven te blijven zijn er verschillende lichaamsprocessen

Nadere informatie

Naslagwerk VMBO. bloed en afweer

Naslagwerk VMBO. bloed en afweer bloed en afweer Naslagwerk VMBO Bloed en afweer bloed en afweer Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Bloed 1.1 Inleiding 2 1.2 Bestanddelen van bloed 2 1.3 Bloedgroepen 4 Hoofdstuk 2 Bloeddonatie en transfusie 2.1

Nadere informatie

BIOLOGIE Pag 1. Examenreader Afweer

BIOLOGIE Pag 1. Examenreader Afweer BIOLOGIE Pag 1 Inhoud 1 Studiewijzer...2 2 Eindtermen afweer...3 3 Begrippenlijst afweer...4 4 Theorie afweer...6 5 Oefentoets afweer...13 6 Antwoorden oefentoets afweer...17 Stedelijk Gymnasium JvO Schooljaar

Nadere informatie

6,9. Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april keer beoordeeld

6,9. Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april 2007 6,9 19 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud 1. Wat is AIDS? 2. Wat is HIV? 3. Hoe werkt het ziekteverloop van AIDS? 4. Wat doet het immuunsysteem

Nadere informatie

Samenvatting. Figuur 1. Een T cel gemedieerde immuun response. APC: antigen presenterende cel; Ag: antigen; TCR: T cel receptor.

Samenvatting. Figuur 1. Een T cel gemedieerde immuun response. APC: antigen presenterende cel; Ag: antigen; TCR: T cel receptor. Samenvatting Het immuunsysteem Het menselijke lichaam bevat een uniek systeem, het immuunsysteem, wat ons beschermt tegen ongewenste en schadelijk indringers (ook wel lichaamsvreemde substanties of pathogenen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9: Gezondheid

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9: Gezondheid Samenvatting Biologie Hoofdstuk 9: Gezondheid Samenvatting door W. 2014 woorden 16 mei 2013 6,4 26 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 9.1 Goed geregeld Wat wordt er binnenin je lichaam geregeld?

Nadere informatie

Samenvatting Biologie hoofdstuk 10

Samenvatting Biologie hoofdstuk 10 Samenvatting Biologie hoofdstuk 10 Samenvatting door een scholier 1705 woorden 8 april 2018 3,3 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 10.1 goed geregeld Wat gebeurt er in je lichaam? Omstandigheden

Nadere informatie

[IMMUNOLOGIE PORTFOLIO]

[IMMUNOLOGIE PORTFOLIO] 2014 Immunologie.webwetenschap.nl Jacko van de wetering [IMMUNOLOGIE PORTFOLIO] De opdrachten van immunologie bij elkaar gezet in het opdracht. Inhoud Plan van aanpak... 5 Plan van aanpak... 5 Doelgroep

Nadere informatie

7,4. Samenvatting door Madelief 2314 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie 10.1 goed geregeld. Wat gebeurt er in je lichaam?

7,4. Samenvatting door Madelief 2314 woorden 7 februari keer beoordeeld. Biologie 10.1 goed geregeld. Wat gebeurt er in je lichaam? Samenvatting door Madelief 2314 woorden 7 februari 2018 7,4 22 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie 10.1 goed geregeld Wat gebeurt er in je lichaam? Om te blijven leven zijn er verschillende

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Virussen en bacteriën 10 - Het afweersysteem 14 - Ziektebeelden 19

Inhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Virussen en bacteriën 10 - Het afweersysteem 14 - Ziektebeelden 19 Inhoud Inleiding 7 1. 9 - Virussen en bacteriën 10 - Het afweersysteem 14 - Ziektebeelden 19 2. De intake 25 - Ernst van de klachten 26 - Het intakegesprek 27 3. Geneesmiddelen 33 - Medicijnen tegen kinderziektes

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Ons immuunsysteem beschermt ons tegen allerlei ziekteverwekkers, zoals bacteriën, parasieten en virussen, die ons lichaam binnen dringen.

Nadere informatie

4. Bereiden 49 - Rekenen 50 - Bereiden 52. 8. Persoonlijke groei 81 - Feedback 82

4. Bereiden 49 - Rekenen 50 - Bereiden 52. 8. Persoonlijke groei 81 - Feedback 82 Inhoud Inleiding 7 1. 9 - Virussen en bacteriën 10 - Het afweersysteem 14 - Ziektebeelden 19 2. Verhelderen van de zorgvraag 25 - Recepten 26 - Zelfzorgvragen 33 3. Geneesmiddelen 39 - Medicijnen tegen

Nadere informatie

naast natuurlijke immuniteit ook techniek van kunstmatige immuniteit

naast natuurlijke immuniteit ook techniek van kunstmatige immuniteit Thema 7:Het menselijk afweersysteem Micro-organisme of lichaamsvreemde stof dringt ons lichaam binnen homeostase wordt verstoord activatie van afweer- of immuunsysteem specifieke afweermechanismen (adaptieve

Nadere informatie

Afweer en Immuniteit

Afweer en Immuniteit Afweer en Immuniteit Foto: Wim van Egmond over drie linies van afweer en vaccinatie Je lichaam wordt gedurende je leven voortdurend aangevallen door ziekteverwekkers. Meestal merk je daar niets van omdat

Nadere informatie

OEFENEN EXAMENVRAGEN AFWEER VWO 2002-2006

OEFENEN EXAMENVRAGEN AFWEER VWO 2002-2006 OEFENEN EXAMENVRAGEN AFWEER VWO 2002-2006 Examen 2002-II Monoklonale antistoffen tekst 1: 1 De monoklonale antistoftechniek, waarvoor in 1984 de Nobelprijs is toegekend aan 2 Kohler en Milstein, maakte

Nadere informatie

HOMEOSTASE. Biologie Havo. Docent: A. Sewsahai HENRY N. HASSENKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL]

HOMEOSTASE. Biologie Havo. Docent: A. Sewsahai HENRY N. HASSENKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] HOMEOSTASE Biologie Havo HENRY N. HASSENKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai DOELSTELLINGEN De student moet aan het einde van de les de homeostase bij de mens kunnen beschrijven

Nadere informatie

Wat is een allergie? Afweersysteem

Wat is een allergie? Afweersysteem De allergie survivalgids 15 Hoofdstuk 1 Wat is een allergie? Afweersysteem Voordat we uitleggen wat een allergie is, is het handig dat je eerst weet wat een afweersysteem is. Het afweersysteem van je lichaam

Nadere informatie

Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie

Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie Het HLA-systeem De relatie tussen HLA en bloedtransfusie HLA, Ig-allotypen en erytrocytenbloedgroepen De werking van ons immuunsysteem is gebaseerd op het vermogen om onderscheid te maken tussen eigen

Nadere informatie

Hersenen sturen via het zenuwstelsel een boodschap naar een of meerdere organen

Hersenen sturen via het zenuwstelsel een boodschap naar een of meerdere organen Samenvatting door Marije 2639 woorden 2 april 2014 6,5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 10.1 Regelingen in je lichaam Processen in je lichaam (zoals de vorming van nieuwe cellen of de omzetting

Nadere informatie

Het vaccin waarmee de meisjes worden geïnjecteerd, beschermt onder andere tegen HPV18.

Het vaccin waarmee de meisjes worden geïnjecteerd, beschermt onder andere tegen HPV18. Examentrainer Vragen HPV-vaccinatie Baarmoederhalskanker is een vorm van kanker die relatief vaak voorkomt bij vrouwen. De ziekte kan zijn veroorzaakt door een infectie met het humaan papillomavirus (HPV).

Nadere informatie

WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM. Onco_alg_008

WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM. Onco_alg_008 WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM Onco_alg_008 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Celindeling 3 03 Het lymfestelsel 4 WAT IS KANKER? 2 01 INLEIDING Kanker is een verzamelnaam voor meer dan

Nadere informatie

Epitheel Huid slijmvliezen. Natuurlijke flora. Cellen Macrofagen, NK cellen granulocyten monocyten

Epitheel Huid slijmvliezen. Natuurlijke flora. Cellen Macrofagen, NK cellen granulocyten monocyten ANTWOORDEN AFWEER ENKELE ANTWOORDEN BIJ DEEL ACTIVEER JE VOORKENNIS 1. B) Fysische barrière Epitheel Huid slijmvliezen Fysiologische barrière ph/maagzuur gal/glycogeen in vagina melkzuur Natuurlijke flora

Nadere informatie

5 HAVO. biologie voor jou BIOLOGIE VOOR DE BOVENBOUW

5 HAVO. biologie voor jou BIOLOGIE VOOR DE BOVENBOUW 5 HAVO biologie voor jou uitwerkingenboek BIOLOGIE VOOR DE BOVENBOUW havo auteurs ARTEUNIS BOS MARIANNE GOMMERS ARTHUR JANSEN ONNO KALVERDA THEO DE ROUW GERARD SMITS BEN WAAS RENÉ WESTRA VIJFDE EDITIE

Nadere informatie

Bloed, Afweer en Infectieziekten

Bloed, Afweer en Infectieziekten Bloed, Afweer en Infectieziekten Functies Vervoer van stoffen O 2 van longen naar cellen CO 2 van cellen naar longen Voedingstoffen van de dunne darm naar cellen Ureum van de lever naar de nieren Hormonen

Nadere informatie

Hand-out COO Immunologie

Hand-out COO Immunologie Hand-out COO Immunologie 26 oktober 2017 Zelfstudie bij hoofdstuk 47 en paragraaf 43.4 van 'Biology', Campbell (11e editie) Inhoud: dr. Adri Thomas en dr. Jan Bogerd Realisatie: CPIO (cpio@uu.nl) Deze

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Introductie Wat zijn T cellen? T cellen zijn witte bloedcellen die een cruciale rol spelen bij het beschermen tegen ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën. Dit doen zij door middel van

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting

Chapter 9. Nederlandse samenvatting Chapter 9 Nederlandse samenvatting 150 Samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING De natuurlijke afweer van het lichaam wordt verzorgd door het immuunsysteem. Zonder immuunsysteem zouden pathogenen zoals virussen

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17

Inhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17 Inhoud Inleiding 7 1. 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17 2. Zorgvraag verhelderen 23 - Recepten 24 - Zelfzorgvragen 30 3. Geneesmiddelen 37 - Medicijnen tegen griep en verkoudheid 38 - De

Nadere informatie

Samenvatting Biologie voor Jou 4b Opslag, uitscheiding en bescherming VMBO

Samenvatting Biologie voor Jou 4b Opslag, uitscheiding en bescherming VMBO Samenvatting Bilgie vr Ju 4b Opslag, uitscheiding en bescherming VMBO 8.1 Vleistf tussen cellen van rganen = weefselvleistf Cellen nemen zuurstf en vedingsstffen p uit weefselvleistf en geven CO2 en afvalstffen

Nadere informatie

Bloedtransfusies vmbo-kgt12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Bloedtransfusies vmbo-kgt12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 14 July 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62488 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting De cellen van het menselijke immuunsysteem kunnen grotendeels worden verdeeld in een aangeboren (innate) en een verworven (adaptieve) tak. De cellen van het aangeboren immuunsysteem vormen een eerste lijn

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17

Inhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17 Inhoud Inleiding 7 1. 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17 2. De intake 23 - Ernst van de klachten 24 - Het intakegesprek 26 3. Geneesmiddelen 31 - Medicijnen tegen griep en verkoudheid 32

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Thema 5 t/m 7

Werkstuk Biologie Thema 5 t/m 7 Werkstuk Biologie Thema 5 t/m 7 Werkstuk door een scholier 2805 woorden 16 mei 2008 5,3 16 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 5 Transport Basisstof 1 De bloedsomloop

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Introductie Zoals de titel aangeeft, gaat dit proefschrift over het bestuderen van T cel differentiatie door middel van genetische barcoding. Ik ben mij er terdege van bewust dat alleen al deze titel als

Nadere informatie

6.9. Werkstuk door E woorden 25 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Inhoudsopgave

6.9. Werkstuk door E woorden 25 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Inhoudsopgave Werkstuk door E. 1687 woorden 25 juni 2006 6.9 23 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Inhoudsopgave Het Bloed De Bloedsomloop De bloedvaten Uitscheiding De Hartslag Weefselvloeistof

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Respiratoir syncytieel virus Het respiratoir syncytieel virus (RSV) is een veroorzaker van luchtweginfectiesvan de mens. Het komt bij de mens met name in het winterseizoen voor.

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 t/m 11

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 t/m 11 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7 t/m 11 Samenvatting door een scholier 4501 woorden 24 maart 2004 7,4 27 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk 7 Erfelijkheid Paragraaf 1: Je bent uniek

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 t/m 5

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting door een scholier 2607 woorden 24 januari 2008 6,6 10 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Nectar samenvatting hoofdstuk 1 tot en met 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18692 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Herbert-Fransen, Marieke Fernande Title: Targeting the tumor-draining area : local

Nadere informatie

Afweer en Samenwerking over samenwerkende afweercellen en problemen met het afweersysteem

Afweer en Samenwerking over samenwerkende afweercellen en problemen met het afweersysteem HAVO Afweer en Samenwerking over samenwerkende afweercellen en problemen met het afweersysteem Arjan is sinds een paar weken terug van vakantie. Hij is met twee vrienden een week naar Egypte geweest met

Nadere informatie

6.5. Opdracht 1. Opdracht 2. Opdracht 4. Boekverslag door K woorden 10 mei keer beoordeeld. Basisstof 1

6.5. Opdracht 1. Opdracht 2. Opdracht 4. Boekverslag door K woorden 10 mei keer beoordeeld. Basisstof 1 Boekverslag door K. 1704 woorden 10 mei 2005 6.5 317 keer beoordeeld Vak Biologie Basisstof 1 Opdracht 1 1) Bloedplasma bestaat uit 90% water, opgeloste stoffen als zouten, zuurstof, voedingsstoffen, koolstofdioxide,

Nadere informatie

Chronische ontsteking zet de medische wereld op zijn kop

Chronische ontsteking zet de medische wereld op zijn kop Chronische ontsteking zet de medische wereld op zijn kop Zo luidde de kop van het tijdschrift Health Matters in 2004. De Time verwoordde het op de voorpagina als volgt: 'Verstopte moordenaar, de verrassende

Nadere informatie

De samenstelling van het interne milieu wordt ook constant gehouden d.m.v. stoffen opslaan, uitscheiden of opnemen.

De samenstelling van het interne milieu wordt ook constant gehouden d.m.v. stoffen opslaan, uitscheiden of opnemen. Samenvatting door een scholier 2746 woorden 2 oktober 2012 6,9 3 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 5 Homeostase Basisstof 1 Door Homeostase wordt het interne milieu rond de normwaarde

Nadere informatie

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS

SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS Allergisch astma Allergisch astma is een veel voorkomende ziekte waarbij mensen benauwd worden wanneer ze de stof inademen waar ze allergisch voor zijn geworden. Daarnaast

Nadere informatie

Vragen bij de oefen- en zelftoetsmodule bij het eerstejaarsvak Biologie van dieren, februari 2013

Vragen bij de oefen- en zelftoetsmodule bij het eerstejaarsvak Biologie van dieren, februari 2013 Immunologie Vragen bij de oefen- en zelftoetsmodule bij het eerstejaarsvak Biologie van dieren, februari 2013 Deze module behandelt een deel van hoofdstuk 42: Circulation and Gas Exchange en 43: 'The Immune

Nadere informatie

1. Waar in de cel bevindt zich het centraallichaampje? A) In de celkern. B) In het cellichaam. C) In het celmembraan.

1. Waar in de cel bevindt zich het centraallichaampje? A) In de celkern. B) In het cellichaam. C) In het celmembraan. 1. Waar in de cel bevindt zich het centraallichaampje? A) In de celkern. B) In het cellichaam. C) In het celmembraan. 2. Wat is een voorbeeld van een animale verrichting? A) De stofwisseling. B) De uitscheiding

Nadere informatie

Extra: Afweersysteem hv12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Extra: Afweersysteem hv12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 July 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/76273 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Bloed en Afweer. Naslagwerk

Bloed en Afweer. Naslagwerk Bloed en Afweer inhoudsopgave 1 Bloed... 3 1.1 inleiding............................... 3 1.2 bestanddelen van bloed.................. 3 1.3 bloedgroepen... 5 2 Bloeddonatie en transfusie.... 8 2.1 inleiding...............................

Nadere informatie

Examen Voorbereiding Cellen

Examen Voorbereiding Cellen Examen Voorbereiding Cellen Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 2 Cellen Begrippenlijst: Begrip Organellen Plastiden Stamcellen Embryonale stamcellen Adulte stamcellen Endoplasmatisch reticulum

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38737 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Goeij, Bart E.C.G. de Title: Antibody-drug conjugates in cancer Issue Date: 2016-04-13

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen

Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting door M. 721 woorden 15 januari 2014 7,1 28 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Organismen Organismen is een levend wezen:

Nadere informatie

BIJLAGE BIJ Aanval van de MSRA!

BIJLAGE BIJ Aanval van de MSRA! BIJLAGE BIJ Aanval van de MSRA! Informatie over drie beroepen en hun achtergrondkennis MEDISCH MICROBIOLOGISCH ANALIST (blz. 2-4) INTERNIST_INFECTIOLOOG (blz. 5-7) VERPLEEGKUNDIG BELEIDSMEDEWERKER (blz.

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Orgaantransplantaties

Praktische opdracht Biologie Orgaantransplantaties Praktische opdracht Biologie Orgaantransplant Praktische-opdracht door een scholier 2283 woorden 9 mei 2006 8 209 keer beoordeeld Vak Biologie Toen ik de opdracht kreeg een P.O. te maken voor Biologie

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 171 172 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Met vaccinaties kunnen veel ziektes voorkomen worden, zoals de mazelen, de rode hond en de griep. Echter een vaccin voor het voorkomen van kanker

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 6 (gaswisseling en uitscheiding) en 7 (bescherming)

Samenvatting Biologie Thema 6 (gaswisseling en uitscheiding) en 7 (bescherming) Samenvatting Biologie Thema 6 (gaswisseling en uitscheiding) en 7 (bescherming) Samenvatting door een scholier 3040 woorden 1 februari 2012 7 37 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting

Nadere informatie

Samenvating in het Nederlands

Samenvating in het Nederlands Samenvating in het Nederlands Inleiding Dit proefschrift gaat over de behandeling van solide tumoren met immuuntherapie. Het immuunsysteem herkent en bestrijdt niet alleen schadelijke virussen, bacteriën

Nadere informatie

Inleiding. Chapter 11. Achtergrond en doel van het onderzoek

Inleiding. Chapter 11. Achtergrond en doel van het onderzoek Chapter 11 Inleiding Achtergrond en doel van het onderzoek Kanker is na hart en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland. Per jaar wordt in Nederland bij ongeveer 70.000 mensen kanker vastgesteld

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting, Dankwoord, Curriculum Vitae, List of publications

Nederlandse samenvatting, Dankwoord, Curriculum Vitae, List of publications , Dankwoord, Curriculum Vitae, List of publications Nederlandse samenvatting Respiratoir syncytieel virus (RSV, beter bekend als het RS-virus) is bij zuigelingen de meest voorkomende oorzaak van ernstige

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus

Nederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Nederlandse samenvatting Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Baarmoederhalskanker is de op een na meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Elk jaar krijgen wereldwijd ongeveer 500.000

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1649 woorden 20 juni keer beoordeeld. Hoofdstuk 4 Voeding

Samenvatting door een scholier 1649 woorden 20 juni keer beoordeeld. Hoofdstuk 4 Voeding Samenvatting door een scholier 1649 woorden 20 juni 2005 7 44 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk 4 Voeding 4.1 Gezond eten en drinken; lichaam in conditie + voorkomen van ziektes. Gebreksziekten:

Nadere informatie

Wat is allergie? Wat is hooikoorts?

Wat is allergie? Wat is hooikoorts? K.N.O. Allergie Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over allergie en de daarbij behorende klachten. Als u recent bij de KNO-arts bent geweest, die u heeft verteld dat allergie één van de

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 t/m 5

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting door een scholier 1319 woorden 23 november 2003 7,2 16 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hst. 1 Diversiteit: soortenrijkdom bij planten. Ecosysteem:

Nadere informatie

Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog

Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog Het immuunsysteem van de pasgeborene: klaar voor actie? Joris van Montfrans, MD, PhD Kinderarts-immunoloog j.vanmontfrans@umcutrecht.nl Disclosure slide Research sponsors Stichting Vrienden van het WKZ

Nadere informatie

Paragraaf 6.1 en 6.2. 2. Osmotische waarde, ph weefselvloeistof, glucosegehalte

Paragraaf 6.1 en 6.2. 2. Osmotische waarde, ph weefselvloeistof, glucosegehalte Paragraaf 6.1 en 6.2 1. Neem de volgende begrippen over in je schrift en geef een omschrijving Homeostase In stand houden van het interne milieu opperhuid Bovenste laag van de huid chitine Koolhydraat

Nadere informatie

DOELSTELLING 1 Je moet van delen van het ademhalingsstelsel de functies en kenmerken kunnen noemen.

DOELSTELLING 1 Je moet van delen van het ademhalingsstelsel de functies en kenmerken kunnen noemen. Samenvatting door M. 2500 woorden 28 juni 2013 2,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 6 Gaswisseling en uitscheiding DOELSTELLING 1 Je moet van delen van het ademhalingsstelsel

Nadere informatie

De eerste stap van deze cellen is heel simpel: ze nemen de ziekteverwekker

De eerste stap van deze cellen is heel simpel: ze nemen de ziekteverwekker 1. In de aanval! Wat gebeurt er bij een immuunreactie? Aangeboren vs verworven Zodra er een ziekteverwekker je lichaam binnendringt, is het de taak van je immuunsysteem om zo snel mogelijk de verwekker

Nadere informatie

6.2. Boekverslag door D woorden 17 oktober keer beoordeeld. Inleiding

6.2. Boekverslag door D woorden 17 oktober keer beoordeeld. Inleiding Boekverslag door D. 2502 woorden 17 oktober 2003 6.2 128 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Na veel onderzoek in laboratoria werd uiteindelijk op 23 december 1954, met succes een niertransplantatie

Nadere informatie

Darmkanker. Dit is leukemie

Darmkanker. Dit is leukemie Darmkanker Dit is leukemie Bloed wordt gemaakt in het beenmerg. Beenmerg zit in je botten. In het beenmerg zitten stamcellen. Uit de stamcellen ontstaan bloedcellen. Bloed stroomt door je bloedvaten naar

Nadere informatie

IMMUUN WORDEN EN BLIJVEN

IMMUUN WORDEN EN BLIJVEN IMMUUN WORDEN EN BLIJVEN Gezond zijn vinden we belangrijk. Je merkt het misschien niet, maar we komen veel ziekteverwekkers tegen in ons dagelijks leven. Het lichaam heeft allerlei manieren om die ziekteverwekkers

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting voor de leek

Chapter 9. Nederlandse samenvatting voor de leek Chapter 9 Nederlandse samenvatting voor de leek 164 Chapter 9 Nederlandse samenvatting voor de leek Baarmoederhalskanker Baarmoederhalskanker wordt jaarlijks wereldwijd bij ongeveer 470.000 vrouwen geconstateerd,

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Leukemie

Praktische opdracht ANW Leukemie Praktische opdracht ANW Leukemie Praktische-opdracht door een scholier 2767 woorden 23 juni 2002 7,9 82 keer beoordeeld Vak ANW Organen/cellen die een belangrijke rol spelen In het beenmerg worden de bloedcellen

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het mucosale immuunsysteem Het afweersysteem beschermt het lichaam tegen infecties met bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. De huid en de mucosale weefsels zoals bijvoorbeeld

Nadere informatie

Appendices. Nederlandse samenvatting 148. Dit proefschrift op één pagina 152. Dankwoord 153. About the author 155. List of publications 156

Appendices. Nederlandse samenvatting 148. Dit proefschrift op één pagina 152. Dankwoord 153. About the author 155. List of publications 156 Appendices Nederlandse samenvatting 148 Dit proefschrift op één pagina 152 Dankwoord 153 About the author 155 List of publications 156 148 Nederlandse samenvatting Dendritische cellen en macrofagen in

Nadere informatie

> waterdamp < zuurstof Aan ingeademde lucht = stikstof

> waterdamp < zuurstof Aan ingeademde lucht = stikstof Biologie Samenvatting Hoofdstuk 1 1. Wat is verbranding? Brandstof: Stof die verbrandt Energie: Komt vrij tijdens verbranding --> Beweging, Warmte, Licht Verbrandingsproducten: De stoffen die ontstaan

Nadere informatie