2.2 Kaurischelpen. Thema/ onderwerp: Het keutjespel maken. Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen maken het keutjespel.

Transcriptie

1 Thema/ onderwerp: Het keutjespel maken 2.2 Kaurischelpen Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen maken het keutjespel. Vakgebied(en): Geschiedenis Handenarbeid Doelstelling(en): Aan het einde van de les hebben de leerlingen een keutjespel gemaakt. De leerlingen kennen de herkomst van het keutjespel Didactische werkvormen: Klassikaal Individueel Benodigde tijd: 5 minuten 35 minuten 5 minuten Voorbereiding: De materialen die nodig zijn om het spel te maken (lijm, karton, verf, papier, scharen en blokjes hout) worden klaargezet De leerkracht zorgt ervoor dat elke leerling 75 bonen/macaroni heeft. De leerkracht kan de werking van het keutjespel kort samenvatten (zie bijlage) Organisatie De leerkracht zorgt ervoor dat hij het fantasieverhaal over de kauri`s heeft voorbereid. De leerlingen zitten op hun plaats. De leerlingen zitten op hun plaats. De leerkracht zorgt ervoor dat alle materialen aanwezig zijn, zodat de leerlingen de materialen kunnen maken. De leerkracht kan in het handvaardigheidlokaal werken. De leerlingen zitten op hun plaats en `showen` hun zelfgemaakte spullen. 1

2 Lesverloop: De leerkracht praat met de leerlingen over gezelschapsspelen. Welke kennen de leerlingen? Wanneer spelen de leerlingen gezelschapsspelen. De leerkracht vertelt de leerlingen de informatie over het keutjesspel (zie bijlage 10). De leerkracht vertelt over het keutje-, kauri- of pachtspel dat tegenwoordig nog gespeeld wordt. Hiervoor worden kaurischelpen gebruikt omdat deze op het strand gevonden kunnen worden, of in de winkel gekocht kunnen worden. De werking wordt in het kort verteld, zodat de essentie duidelijk is. Om het spel te kunnen spelen zijn een aantal spelattributen nodig. De leerlingen gaan aan de slag met het maken van deze attributen: de dobbelsteentjes de bakjes om de bonen in te doen (per leerling 4) de pot om de inzet in te doen Iedere leerling maakt een spel voor vier personen, het kan dan thuis ook gespeeld worden. De bakjes worden uiteraard versierd, op een manier die in die tijd gewoon was. Veel kleuren en fleurige figuurtjes. De gemaakte attributen worden nog bekeken. Hierbij wordt de aandacht vooral gevestigd op de versieringen die zijn aangebracht op de verschillende bakjes. Onderwijsleermaterialen: Bijlage 2.2.a: Informatie Keutjesspel Bijlage 2.2.b: Gedetailleerde uitleg kaurispel 2

3 Bijlage 2.2.a: Herkomst keutjesspel 3

4 4

5 Bijlage 2.2.b: Gedetailleerde uitleg kaurispel Het spel wordt als volgt gespeeld: Iedere speler (onbeperkt) heeft 75 bonen, schelpen, macaroni in zijn bakje. De dobbelstenen liggen ook op tafel, naast de pot. De eerste stap is het vullen van de pot. Dit gebeurt bij opbod. Alle spelers doen een bod. Het hoogste bod wordt gehonoreerd en alle spelers doen zoveel bonen in de pot als het bod hoog is. Het pachtbedrag en de pachter worden uiteraard goed onthouden. Tijdens de tweede stap wordt de pot leeg gespeeld. Om beurten, de jongste begint, gooien de spelers met de dobbelstenen. Het aantal gegooide ogen mag dan uit de pot worden genomen en in het eigen bakje gedaan worden. Is er geen enkel dobbelsteentje dat een aantal aangeeft dan moet de betreffende speler een boete van vier bonen betalen. Zo gaat het door totdat de pot bijna leeg is. Nu wordt het spannend. De derde stap is het leegspelen van de pot. Het probleem is dat de pot precies moet worden leeg gespeeld. Er mag niet worden overgooid. Gebeurt dit wel dan moet het verschil worden aangevuld en in de pot gegooid. Zitten er bijvoorbeeld nog twee bonen in de pot en wordt er vier gegooid, dan moet de gooier er twee in de pot doen in plaats van dat hij er bonen uit mag halen. Dit gaat net zo lang door totdat de laatste bonen uit de pot zijn. Wanneer er wordt overgooid, worden de straf-bonen niet meegeteld. De twee, in het geval van het voorbeeld, blijven gewoon staan. De pot raakt dus alsmaar voller. Wanneer de laatste twee gegooid zijn, wordt de pot geteld. Van het overschot betaalt de pachter de winnaar, dat is degene die de laatste boon uit de pot heeft gehaald. Het aantal bonen wat betaald moet worden is het bedrag waarvoor de pot gepacht was. De pachter krijgt alle bonen die als straf betaald zijn, na het overgooien. Wanneer de pot voor dertig was gepacht en het overschot is vijftig, dan heeft de pachter geluk. Wordt er echter niet of nauwelijks overgooid, dan moet hij uit eigen zak betalen. Als alle zaken zijn afgehandeld beginnen de pachtonderhandelingen weer opnieuw. Bij gebrek aan bonen mag er geleend worden. 5