L.A.B. Lab door Apotheek Bepaald

Transcriptie

1 L.A.B. Lab door Apotheek Bepaald Apotheek West Friesland, maart 2019

2 Inhoudsopgave: Beschrijving werkwijze p.2 Labcontrole bij EU RAAS-remmer/diureticum p.6 Labcontrole bij dosisverhoging RAAS-remmer/diureticum p.8 Labcontrole bij EU DOAC p.10 Labcontrole bij EU comb. v Na verlagende gnm p.12 Labcontrole bij dosisverhoging comb. v Na verlagende gnm p.14 Labcontrole bij EU comb. v K verhogende gnm p.16 Labcontrole bij dosisverhoging comb. v K verlagende gnm p.18 Labcontrole bij EU K verlagend middel bij Lanoxin p.20 Labcontrole bij dosisverhoging K verlagend middel bij Lanoxin p.22 Labcontrole bij EU NSAID bij RAAS-remmer/diureticum p.24 Labcontrole bij dosisverhoging NSAID bij RAAS-remmer/diureticum p.26 1

3 BESCHRIJVING WERKWIJZE Inleiding Een patiënt krijgt in de zorg te maken met veel verschillende zorgverleners. Elke zorgverlener heeft zijn eigen expertise en bevoegdheden. De apotheker is de geneesmiddeldeskundige en een patiënt heeft het recht optimaal te profiteren van de kennis en kunde van de apotheker. In het recente verleden waren de kernwerkzaamheden van de apotheker medicatiebewaking en het logistiek verstrekken van geneesmiddelen. De huidige opleiding farmacie en de daaropvolgende registratie tot het specialisme 'openbaar apotheker' hebben de moderne apotheker verrijkt met communicatieve vaardigheden. Hierdoor is het geven van voorlichting en adviezen over geneesmiddelen een kerntaak van de apotheker geworden. De apotheker heeft tegenwoordig ook zeer regelmatig overleg met andere zorgverleners. De huisarts en apotheker zijn gelijkwaardige gesprekspartners met ieder zijn/haar eigen expertise. In de praktijk betekent dit ad hoc overleg over de optimale farmacotherapie voor een individuele patiënt, maar ook structurele beoordelingen van de medicatie van risicopatiënten. Daarnaast maken huisarts en apotheker afspraken over voorkeursgeneesmiddelen bij verschillende aandoeningen met als uitgangspunt de professionele richtlijnen. Kortom, domein denken is aan het veranderen en het gezamenlijke doel van de huisarts en apotheker is om te komen tot de beste (farmacotherapeutische) behandeling van hun patiënten. Deze verandering in de samenwerking heeft ons aan het denken gezet om te komen tot verdere verbetering van de farmaceutische zorg van de individuele patiënt. Hierbij zijn we geinspireerd door de resultaten van het Vervolgonderzoek Medicatieveiligheid uit Uit dit onderzoek bleek dat het aantal geneesmiddel gerelateerde ziekenhuisopnames uit de HARMstudie nog steeds niet verminderd was. Wat opviel was dat er nog veel verbetering te halen viel op het gebied van labcontroles. De huidige manier waarop gnm gerelateerde labcontroles in de zorgketen worden uitgevoerd, schiet blijkbaar te kort. Dit riep bij ons de vraag op of de apotheker niet (ethisch) verplicht is om zich maximaal in te spannen voor de uitvoering ervan? Het zijn per slot van rekening labcontroles die horen bij het geneesmiddelgebruik. Oude en nieuwe situatie Medische richtlijnen, waaronder bijvoorbeeld de NHG richtlijn CVRM, geven aan dat bij de behandeling met een bepaalde geneesmiddel op periodieke momenten specifieke controle van labwaarden (bijvoorbeeld nierfunctie, kalium, natrium) nodig is. Deze labwaarden zijn bijvoorbeeld nodig om mogelijke schade van het geneesmiddel te ontdekken. Daarnaast is er door interacties tussen verschillende geneesmiddelen ook tussentijdse controle nodig van specifieke labwaarden. De huisarts is op dit moment verantwoordelijk om de patiënt te motiveren om labcontrole te laten uitvoeren, ook wanneer deze labcontroles specifiek geneesmiddelgerelateerd zijn. De huisarts moet hiervoor goed op de hoogte zijn van de verschillende richtlijnen of een signaal krijgen van de apotheker bij het optreden van een interactie tussen geneesmiddelen. De apotheker kan op een later moment inzicht krijgen in de labgegevens doordat de huisarts de labgegevens open heeft gesteld voor de apotheker, maar de apotheker is niet betrokken bij het aanvragen van de labcontroles. 2

4 Een aantal labcontroles zijn direct geneesmiddelgerelateerd en de apotheker weet als enige zorgverlener zeker dat de medicatie verstrekt is aan de patiënt. De apotheker kan hierdoor ook bij een vervolgverstrekking controleren of de labcontrole is uitgevoerd en of de patiënt het geneesmiddel veilig kan (blijven) gebruiken. In deze nieuwe werkwijze is de apotheker (mede)verantwoordelijk om de patiënt te motiveren de desbetreffende labcontroles te laten uitvoeren. Het grote voordeel voor de huisarts is dat hij/zij geen energie meer hoeft te steken in de motivering van de patiënt en de controle op de naleving ervan door de patiënt. Opzet In eerste instantie richten wij ons op 3 zaken, namelijk de NHG richtlijn CVRM (1), DOAC s (2) en de interacties tussen geneesmiddelen (3). Ad 1: In de NHG richtlijn CVRM staat beschreven dat er controle van de nierfunctie en het kalium dient plaats te vinden bij het gebruik van RAAS remmers en/of diuretica. De richtlijn geeft het volgende aan: Start RAAS remmer (ACE remmer of ARB) en/of diureticum Wijziging dosering RAAS remmer (ACE remmer of ARB) en/of diureticum Bereiken onderhoudsdosering RAAS remmer (ACE remmer of ARB) en/of diureticum Noodzakelijke labcontrole serumcreatininegehalte (en berekening egfr) kaliumgehalte serumcreatininegehalte (en berekening egfr) kaliumgehalte serumcreatininegehalte (en berekening egfr) kaliumgehalte Tijdstip dagen na start dagen na wijziging In het eerste jaar na 3 maanden en na 6 maanden Daarna jaarlijks controle* *In overleg met de huisarts wordt hier in de pilotfase bewust afgeweken van de NHG richtlijn (zie protocollen) Ad 2: DOAC s zijn nieuwe bloedverdunners die oa. het gebruik van acenocoumarol vervangen. De NHG richtlijn atriumfibrilleren geeft aan dat voor het starten van een DOAC een recente nierfunctie bekend moet zijn. In het FTO is afgesproken dat deze nierfunctie niet ouder mag zijn dan 3 maanden. De nierfunctie moet daarna jaarlijks bepaald worden. Ad 3: Bij het starten van een nieuw geneesmiddel kan een interactie optreden met geneesmiddelen die reeds in gebruik zijn. Sommige interacties kunnen veilig worden afgehandeld indien er labcontrole is uitgevoerd. Voorbeelden van dergelijke interacties zijn: SSRI s bij diureticum: bepaling natrium i.v.m. kans op hyponatriëmie Trimethoprim bij RAAS remmer: bepaling kalium i.v.m. kans op hyperkaliëmie Kaliumsparend diureticum bij RAAS remmer: bepaling kalium i.v.m. kans op hyperkaliëmie Diureticum bij digoxine: bepaling kalium i.v.m. kans op digoxine toxiciteit ten gevolge van hypokaliemie NSAID s bij RAAS remmer/diureticum: bepaling kalium en nierfunctie bij langer dan 2 weken gebruik NSAID 3

5 In het geval er op basis van bovenstaande medicatie specifieke labcontrole nodig is, zal de apotheker de labcontrole aanvragen middels een gemachtigd labformulier. De apotheker zal de patiënt voorlichten waarom de controle noodzakelijk is en dat dit is afgestemd met de huisarts. De huisarts zal de uitslagen in Medicom ingespoeld krijgen door het lab, waar de apotheker ook toegang tot heeft. Aansluitend zal afhankelijk van de klinische relevantie van de bepalingen een voorstel richting de huisarts worden gedaan om de therapie aan te passen. 4

6 5

7 Protocol EU RAAS-remmer / Diureticum Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig EU gesprek Geef brief 'Labcontrole bij start nieuw medicijn (RAAS-remmer/diureticum)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder 5 Cardiovasculair Risicomanagement Bij aanvang/aanpassing medicamenteuze behandeling ACE-remmer/ARB/Diureticum: Kreatinine, Kalium Maak aandachtspunt 'Bij TU overleg apo voor LAB + datum' op middel zodat bij TU lab gecheckt wordt Vul EPD in (vermelding LAB) Vul Excel in Protocol TU RAAS-remmer / Diureticum TU aanschrijven Voorafgaand aan aanschrijven: Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (egfr > 60, K ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder aandachtspunt LAB Vul EPD in (vermelding LAB) 6

8 Labcontrole bij start nieuw medicijn (RAAS-remmer/diureticum) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft u het volgende medicijn voorgeschreven:... Een mogelijke bijwerking van dit medicijn is dat de werking van uw nieren kan verminderen en dat de hoeveelheid kaliumzout in uw bloed kan stijgen. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw nierfunctie en uw hoeveelheid kaliumzout moet gecontroleerd worden op de volgende momenten: - 2 weken na de start van het medicijn - 2 weken na iedere dosisverhoging van het medicijn Vervolgens zal er een (half)jaarlijkse controle nodig zijn. De huisarts zal dit meenemen bij de gebruikelijke evaluatie van uw behandeling. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw nierfunctie en kaliumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de start van het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 7

9 Protocol dosisverhoging RAAS-remmer / Diureticum Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig Geef brief 'Labcontrole bij dosisverhoging nieuw medicijn (RAAS-remmer/diureticum)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder 5 Cardiovasculair Risicomanagement Bij aanvang/aanpassing medicamenteuze behandeling ACE-remmer/ARB/Diureticum: Kreatinine, Kalium Maak actiepunt aan zodat lab na 3 weken gecheckt wordt: - Afhandelen op = datum vandaag +3 weken - Vervolgactie na 0 dagen - Omschrijving Check LAB' - Status: S Vul EPD in (vermelding LAB) Vul Excel in Protocol 3 weken na dosisverhoging RAAS-remmer / Diureticum Actiepunt afhandelen door apo! Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (egfr > 60, K ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder actiepunt LAB Vul EPD in (vermelding LAB) 8

10 Labcontrole bij dosisverhoging medicijn (RAAS-remmer/diureticum) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft de dosering van het volgende medicijn verhoogd:... Een mogelijke bijwerking van deze dosisverhoging is dat de werking van uw nieren kan verminderen en dat de hoeveelheid kaliumzout in uw bloed kan stijgen. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw nierfunctie en uw hoeveelheid kaliumzout moet gecontroleerd worden op de volgende momenten: - 2 weken na de start van het medicijn - 2 weken na iedere dosisverhoging van het medicijn Vervolgens zal er een (half)jaarlijkse controle nodig zijn. De huisarts zal dit meenemen bij de gebruikelijke evaluatie van uw behandeling. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw nierfunctie en kaliumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de dosisverhoging. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag, zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 9

11 Protocol EU DOAC + nierfunctie >3mnd oud (na aanvullen Formulier DOAC) Aanschrijven! Geef brief 'Labcontrole bij start nieuw medicijn (DOAC)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder Alfabetisch: Kreatinine (egfr) Vul EPD in (+ vermelding LAB) 10

12 Labcontrole bij start nieuw medicijn (DOAC) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft u het volgende medicijn voorgeschreven:... Een verslechterde nierfunctie kan de werking van dit medicijn versterken. Het is belangrijk dat uw nierfunctie voor het starten van het medicijn gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw nierfunctie controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken voordat u start met het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen op basis van deze uitslag de juiste dosering voor u bepalen zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 11

13 Ad 3 Protocol EU Combinatie van natriumverlagende middelen Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig EU gesprek door apo! Geef brief 'Labcontrole bij start nieuw medicijn (combinatie van natriumverlagende middelen)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder Alfabetisch: Natrium Maak aandachtspunt 'Bij TU overleg apo voor LAB + datum' op middel zodat bij TU lab gecheckt wordt Vul EPD in (EUB als oranje sticker + vermelding LAB) Vul Excel in Protocol TU Combinatie van natriumverlagende middelen TU aanschrijven door apo! Voorafgaand aan aanschrijven: Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (Na ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder aandachtspunt LAB Vul EPD in (TUB als blauwe sticker + vermelding LAB) 12

14 Labcontrole bij start nieuw medicijn (combinatie van natriumverlagende middelen) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft u het volgende medicijn voorgeschreven:... Een mogelijke bijwerking van dit medicijn is dat de hoeveelheid natriumzout in uw bloed kan dalen. De combinatie van uw medicijnen kan de kans op deze bijwerking vergroten. Het is belangrijk dat dit na starten van het medicijn gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw hoeveelheid natriumzout moet gecontroleerd worden op de volgende momenten: - 2 weken na de start van het medicijn - 2 weken na iedere dosisverhoging van het medicijn Vervolgens zal er een (half)jaarlijkse controle nodig zijn. De huisarts zal dit meenemen bij de gebruikelijke evaluatie van uw behandeling. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw natriumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de start van het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag, zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 13

15 Protocol dosisverhoging Combinatie van natriumverlagende middelen Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig Afgifte door apo! Indien niet (meer) mogelijk: Pt bellen door apo! Geef brief 'Labcontrole bij dosisverhoging nieuw medicijn (combinatie van natriumverlagende middelen)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder Alfabetisch: Natrium Maak actiepunt aan zodat lab na 3 weken gecheckt wordt: - Afhandelen op = datum vandaag +3 weken - Vervolgactie na 0 dagen - Omschrijving Check LAB' - Status: S Vul EPD in (vermelding LAB) Vul Excel in Protocol 3 weken na dosisverhoging Combinatie van natriumverlagende middelen Actiepunt afhandelen door apo! Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (Na ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder actiepunt LAB Vul EPD in (vermelding LAB) 14

16 Ad 3 Labcontrole bij dosisverhoging medicijn (combinatie van natriumverlagende middelen) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft de dosering van het volgende medicijn verhoogd:... Een mogelijke bijwerking van deze dosisverhoging is dat de hoeveelheid natriumzout in uw bloed kan dalen. De combinatie van uw medicijnen kan de kans op deze bijwerking vergroten. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw hoeveelheid natriumzout moet gecontroleerd worden op de volgende momenten: - 2 weken na de start van het medicijn - 2 weken na iedere dosisverhoging van het medicijn Vervolgens zal er een (half)jaarlijkse controle nodig zijn. De huisarts zal dit meenemen bij de gebruikelijke evaluatie van uw behandeling. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw natriumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de dosisverhoging van het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag, zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 15

17 Protocol EU Combinatie van kaliumverhogende middelen Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig EU gesprek door apo! Geef brief 'Labcontrole bij start nieuw medicijn (combinatie van kaliumverhogende middelen)' mee (noteer: naam pt en middel) NB: Controle na. dagen -> Raadpleeg bewakingssignaal + vul in op brief! Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder Alfabetisch: Kalium Maak aandachtspunt 'Bij TU overleg apo voor LAB + datum' op middel zodat bij TU lab gecheckt wordt Vul EPD in (EUB als oranje sticker + vermelding LAB) Vul Excel in Protocol TU Combinatie van kaliumverhogende middelen TU aanschrijven door apo! Voorafgaand aan aanschrijven: Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (K ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder aandachtspunt LAB Vul EPD in (TUB als blauwe sticker + vermelding LAB) 16

18 Labcontrole bij start nieuw medicijn (combinatie van kaliumverhogende middelen) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft u het volgende medicijn voorgeschreven:... Een mogelijke bijwerking van dit medicijn is dat de hoeveelheid kaliumzout in uw bloed kan stijgen. De combinatie van uw medicijnen kan de kans op deze bijwerking vergroten. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw hoeveelheid kaliumzout moet gecontroleerd worden. Het moment waarop dit moet gebeuren is afhankelijk van de combinatie van uw medicijnen. Uw apotheker zal u hier over informeren. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw kaliumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de start van het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag, zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 17

19 Protocol dosisverhoging kaliumverhogende middelen Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig Afgifte door apo! Indien niet (meer) mogelijk: Pt bellen door apo! Geef brief 'Labcontrole bij dosisverhoging nieuw medicijn (combinatie van kaliumverhogende middelen)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder Alfabetisch: Kalium Maak actiepunt aan zodat lab na 3 weken gecheckt wordt: - Afhandelen op = datum vandaag +3 weken - Vervolgactie na 0 dagen - Omschrijving Check LAB' - Status: S Vul EPD in (vermelding LAB) Vul Excel in Protocol 3 weken na dosisverhoging kaliumverhogende middelen Actiepunt afhandelen door apo! Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (K ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder actiepunt LAB Vul EPD in (vermelding LAB) 18

20 Labcontrole bij dosisverhoging medicijn (combinatie van kaliumverhogende middelen) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft de dosering van het volgende medicijn verhoogd:... Een mogelijke bijwerking van deze dosisverhoging is dat de hoeveelheid kaliumzout in uw bloed kan stijgen. De combinatie van uw medicijnen kan de kans op deze bijwerking vergroten. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw hoeveelheid kaliumzout moet gecontroleerd worden. Het moment waarop dit moet gebeuren is afhankelijk van de combinatie van uw medicijnen. Uw apotheker zal u hier over informeren. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw kaliumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken.. dagen na de dosisverhoging van het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag, zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 19

21 Protocol EU Kaliumverlagend middel bij Lanoxin Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig EU gesprek door apo! Geef brief 'Labcontrole bij start nieuw medicijn (kaliumverlagend middel bij Lanoxin)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder Alfabetisch: Kalium Maak aandachtspunt 'Bij TU overleg apo voor LAB + datum' op middel zodat bij TU lab gecheckt wordt Vul EPD in (EUB als oranje sticker + vermelding LAB) Vul Excel in Protocol TU Kaliumverlagend middel bij Lanoxin TU aanschrijven door apo! Voorafgaand aan aanschrijven: Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (K ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder aandachtspunt LAB Vul EPD in (TUB als blauwe sticker + vermelding LAB) 20

22 Labcontrole bij start nieuw medicijn (kaliumverlagend middel bij Lanoxin) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft u het volgende medicijn voorgeschreven:... Een mogelijke bijwerking van dit medicijn is dat de hoeveelheid kaliumzout in uw bloed kan dalen. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw hoeveelheid kaliumzout moet gecontroleerd worden op de volgende momenten: - 2 weken na de start van het medicijn - 2 weken na iedere dosisverhoging van het medicijn Vervolgens zal er een (half)jaarlijkse controle nodig zijn. De huisarts zal dit meenemen bij de gebruikelijke evaluatie van uw behandeling. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw kaliumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de start van het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag, zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 21

23 Protocol dosisverhoging Kaliumverlagend middel bij Lanoxin Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig Afgifte door apo! Indien niet (meer) mogelijk: Pt bellen door apo! Geef brief 'Labcontrole bij dosisverhoging nieuw medicijn (kaliumverlagend middel bij Lanoxin)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder Alfabetisch: Kalium Maak actiepunt aan zodat lab na 3 weken gecheckt wordt: - Afhandelen op = datum vandaag +3 weken - Vervolgactie na 0 dagen - Omschrijving Check LAB' - Status: S Vul EPD in (vermelding LAB) Vul Excel in Protocol 3 weken na dosisverhoging Kaliumverlagend middel bij Lanoxin Actiepunt afhandelen door apo! Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (K ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder actiepunt LAB Vul EPD in (vermelding LAB) 22

24 Ad 3 Labcontrole bij dosisverhoging medicijn (kaliumverlagend middel bij Lanoxin) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft de dosering van het volgende medicijn verhoogd:... Een mogelijke bijwerking van deze dosisverhoging is dat de hoeveelheid kaliumzout in uw bloed kan dalen. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw hoeveelheid kaliumzout moet gecontroleerd worden op de volgende momenten: - 2 weken na de start van het medicijn - 2 weken na iedere dosisverhoging van het medicijn Vervolgens zal er een (half)jaarlijkse controle nodig zijn. De huisarts zal dit meenemen bij de gebruikelijke evaluatie van uw behandeling. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw kaliumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de dosisverhoging van het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag, zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 23

25 Protocol EU NSAID bij RAAS-remmer/diureticum Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig EU gesprek door apo! Geef brief Labcontrole bij start nieuw medicijn (NSAID bij RAAS-remmer/diureticum)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder 5 Cardiovasculair Risicomanagement Bij aanvang/aanpassing medicamenteuze behandeling ACE-remmer/ARB/Diureticum: Kreatinine, Kalium Maak actiepunt aan zodat lab na 3 weken gecheckt wordt: - Afhandelen op = datum vandaag +3 weken - Vervolgactie na 0 dagen - Omschrijving Check LAB' - Status: S Vul EPD in (EUB als oranje sticker + vermelding LAB) Vul Excel in Protocol 3 weken na NSAID bij RAAS-remmer/diureticum Actiepunt afhandelen door apo! Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (egfr > 60, K ) = doorgaan Vul Excel meting in Actiepunt LAB verwijderen Vul EPD in (+ vermelding LAB) 24

26 Labcontrole bij start nieuw medicijn (NSAID bij RAAS-remmer/diureticum) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft u het volgende medicijn voorgeschreven:... Een mogelijke bijwerking van dit medicijn is dat de werking van uw nieren kan verminderen en dat de hoeveelheid kaliumzout in uw bloed kan stijgen. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw nierfunctie en uw hoeveelheid kaliumzout moet gecontroleerd worden op de volgende momenten: - 2 weken na de start van het medicijn - 2 weken na iedere dosisverhoging van het medicijn Vervolgens zal er een (half)jaarlijkse controle nodig zijn. De huisarts zal dit meenemen bij de gebruikelijke evaluatie van uw behandeling. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw nierfunctie en kaliumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de start van het medicijn. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 25

27 Protocol dosisverhoging NSAID bij RAAS-remmer/diureticum Recept uitgeschreven door HA = ga verder Recept uitgeschreven door niet-ha = overleg met HA of lab nodig is en leg vast in EPD als niet nodig Afgifte door apo! Indien niet (meer) mogelijk: Pt bellen door apo! Geef brief 'Labcontrole bij dosisverhoging nieuw medicijn (NSAID bij RAAS-remmer/diureticum)' mee (noteer: naam pt en middel) Maak kopie van de brief en schrijf deze als 3-geen taxe 'Brief LAB' aan Geef labformulier mee: - noteer NAW gegevens - kruis aan onder 5 Cardiovasculair Risicomanagement Bij aanvang/aanpassing medicamenteuze behandeling ACE-remmer/ARB/Diureticum: Kreatinine, Kalium Maak actiepunt aan zodat lab na 3 weken gecheckt wordt: - Afhandelen op = datum vandaag +3 weken - Vervolgactie na 0 dagen - Omschrijving Check LAB' - Status: S Vul EPD in (vermelding LAB) Vul Excel in Protocol 3 weken na dosisverhoging NSAID bij RAAS-remmer / Diureticum Actiepunt afhandelen door apo! Check lab: - geen lab = pt bellen - geen goed lab = HA bellen - goed lab (egfr > 60, K ) = doorgaan Vul Excel meting in Verwijder actiepunt LAB Vul EPD in (vermelding LAB) 26

28 Labcontrole bij dosisverhoging medicijn (NSAID bij RAAS-remmer/diureticum) Geachte heer/mevrouw. In uw apotheek wordt bijgehouden welke medicijnen u gebruikt en of u deze veilig kunt gebruiken. Uw huisarts heeft de dosering van het volgende medicijn verhoogd:... Een mogelijke bijwerking van deze dosisverhoging is dat de werking van uw nieren kan verminderen en dat de hoeveelheid kaliumzout in uw bloed kan stijgen. Het is belangrijk dat dit gecontroleerd wordt, zodat u uw medicijn veilig kunt gebruiken. Wanneer is controle nodig? Uw nierfunctie en uw hoeveelheid kaliumzout moet gecontroleerd worden op de volgende momenten: - 2 weken na de start van het medicijn - 2 weken na iedere dosisverhoging van het medicijn Vervolgens zal er een (half)jaarlijkse controle nodig zijn. De huisarts zal dit meenemen bij de gebruikelijke evaluatie van uw behandeling. De apothekers hebben met uw huisarts afgesproken dat u een labformulier meekrijgt op de momenten dat controle nodig is. Wat wordt er van u gevraagd? Laat uw nierfunctie en kaliumspiegel controleren. U kunt met het labformulier uw bloed laten prikken bij de bekende priklocaties, zie achterzijde labformulier. Het is belangrijk dat u bloed laat prikken dagen na de dosisverhoging. Wat gebeurt er met de uitslag van het lab? Uw huisarts en uw apotheker krijgen na enkele dagen de uitslag van het lab binnen. De huisarts en de apotheker zullen deze uitslag samen beoordelen Bij een niet-afwijkende uitslag zult u geen bericht ontvangen en kunt u uw medicijn veilig blijven gebruiken Bij een afwijkende uitslag, zal er contact met u worden opgenomen. Het kan zijn dat de dosering van uw medicijn moet worden aangepast of dat u beter een ander medicijn kunt gaan gebruiken. Dit zal met u worden besproken. Voor meer informatie kunt u bij uw apotheker terecht. Drs. EM de Vries Drs. JE Brinkman Drs. E Alons 27