- 2 noordzuid liggende berggebieden: de Appalachen in het oosten en de RockyMountains (en kustgebergtes) in het westen.

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 3174 woorden 14 november ,6 83 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Hoofdstuk 1 1 kolonisatie en landschap - Amerika is indekt in 1492 en was behalve de Indianen onbewoond. Kolonisatie= het bewoonbaar maken en inrichten van een gebied. - Eerste immigranten > Engeland. Aan de Oostkust stichtte ze 13 koloniën die in 1776 de VS van Amerika werden Europese landen aar Amerika > honger, armoede, werkeloosheid, oorlogen en geen vrijheid van meningsuiting en godsdienst. Frontier = de grens tussen het EU gebied en het wilde westen - Landschap veranderd als je dwars door Amerika rijdt. - 2 noordzuid liggende berggebieden: de Appalachen in het oosten en de RockyMountains (en kustgebergtes) in het westen. Appalachen: middelgebergten, oud-gebergten (toppen rond door erosie) RockeyMountains: hooggebergten, jonggebergten(toppen spits+eeuwige sneeuw) - Tussen Appalachen en Rocky. is een groot landbouwgebied (interior plains) met weinig reliëf. Naar oosten: Centrale laagvlakte (cornbelt). Naar westen: Great Plains (steppe)+veel extensieve veeteelt. - Ten westen van de RockeyM. grote droge vlaktes (plateaus van ongeveer 1500m hoog). Bij de kust is meer regen, Central Valley ligt in de gerenschaduw van de omliggende gebergtes boeren verbouwen er citrusfruit, rijst en groentes (irrigatie). 2 klimaat en natuurgeweld Pagina 1 van 7

2 - Bron 1: veel regen in zuidoosten, weinig in zuidwesten. Zuid: tropische warmte Noord: pool kou West: aanlandige wind Oost: aflandige wind - Bron 2: stofstormen = harde wind met zand (droog) Soms regen en modderstromen - Bron 3: hurricanes (tropische orkanen) in zuidoosten van de VS. Ze ontstaan boven warm zeewater (+27 graden) - Bron 4: tornado twister ontstaan in het midden van de VS als koude droge landlucht botst met warme vochtige zeelucht. 3 Meltingpot of salade bowl? - Rond 1800 kwam de immigratie tot gang. Tot 1960 zijn de blanken Europeanen (whites) de dominantie groep. - Merendeels van de Amerikanen hebben een Europese achtergrond. - De zwarten in Amerika zijn afstammelingen van de Afrikaanse slaven, ze leven vooral in het noordoosten (Detroit en Chicago) ze noemen zichzelf ook wel AfroAmerikanen - De Hispanics zijn Spaanssprekende immigranten uit Latijns-Amerika. (Mexico) - De Aziaten wonen vooral in het westen (Californië) en in de grote steden. Ze komen uit China, India, de Filipijnen en Vietnam. - Immigranten moeten in meltingpot: ze leren Engels, Amerikaanse geschiedenis, trots op vaderland zijn en geloven in the American Dream. - In het begin werkt het heel goed, vooral de immigranten uit Noord- en West-Europa. Maar bij de immigranten van Oost- en Zuid-Europa ging het mis en er ontstonden aparte wijken. - Nieuwe immigranten (Hispanics en Aziaten) lieten zich niet zo makkelijk omsmelten en gingen in aparte wijken wonen. - Amerika is een mengeling van veel culturen samen, maar goed te onderscheiden. Net zoals een salad bowl. 4 Go west, go south - Amerika in 4 regio s: noordoosten, midwesten, zuiden en westen. Door binnenlandse migratie verandert de verdeling van de bevolking. Demografische zwaartepunt: het punt waarvan ten oosten en ten westen en ten noorden en ten zuiden evenveel mensen wonen. - Reden verschuiving van noodoosten naar zuidwesten: push- en pullfactoren. - Noordoosten: negatief migratiesaldo > pushfactor: fabrieken verouderen en kregen zware klappen van concurrentie uit het buitenland. Sociale pushfactor: geweld tussen de blanken en de zwarten. En uit de snowbelt. Pagina 2 van 7

3 - Bijnaam van de zonnige staten: sunbelt., en dat is een ideale plek voor kennsintensieve hightech-bedrijven in de industrie en diensten (footloose-bedrijven) en ze vestigen zich het liefst in een aantrekkelijke woonomgeving. - Een voorbeeld is Silicon Valley in Californië zonnig klimaat, zee, bergen, grote onderzoeksinstituten en universiteiten. Hier is ook de chip uitgevonden - Californië was altijd de sunbeltstaat. Maar sinds 1995 is er een omslag en zijn er nu vertrekoverschotten. - Veel blanken mensen, zijn ontvluchten het drukke centrum en verhuizen naar verafgelegen steden. (white flight/white fright) - Veel nieuwe bewoners van de sunbelt zijn blanke en welvarende gezinnen maar ook ouderen die geniete van hun pensioen. - In het zuidoosten gaat het om welvarende zwarten en blanken, zwarten keren terug vanuit de grote steden naar de Black Belt in het zuidoosten. - Ook de Hispanics en Aziaten doen steeds meer aan binnenlandse migratie. Vanuit de poortstaten zoals NY en Florida naar andere staten. 5 Los Angeles: metropool en meltingpot - Bron 1: opbouw Amerikaanse steden: Binnenstad (downtown)* > * Het Central Business District (CBD) de centrale zakenwijk: Alleen rechte straten(snelwegen) met hoge wolkenkrabbers waar bijna geen mensen wonen, maar vooral kantoren en grote parkeerplaatsen. Etnische wijken > Voorsteden (suburbs) > - Bron 2: etnische wijken > wijken met veel bewoners uit een bepaalde etnische groet, zoals Hispanics, Afro- Amerikanen of Aziaten. Ook zijn ze soms homogeen (bv meer dan 75% zwart of Mexicaans). Ruimtelijke segregatie = de etnische groepen wonen sterk gescheiden van elkaar. - Bron 3: voorsteden (suburbs) > nemen veel ruimte in beslag. Luxe huizen met veel land, vroeger waren alleen blanken welvarend maar nu ook zwarten, Hispanics en Aziaten. Zij horen tot middenklasse die het centrum van de stad ontvlucht - Bron 4: zie plaatje - Bron 5: urban sprawl = de suburbs die ruimtelijk zijn opgezet en zich uitstrekken veel kilometers. Die urban sprawl heeft alles te maken met autobezit. Stedelijke subcentra, de edgecities: verspreid in de suburbs. Zijn ontstaan door suburbanisatie van werkgelegenheid en winkelvoorziening, groei ging ten kosten van economische ontwikkeling van downtown. - Bron 6: in agglomeratie in Los Angeles zijn blanken in de minderheid met 30%. Vroeger was dat anders, toen waren ze in de meerderheid. Jonge mensen nemen de plek van de oudjes in die naar de suburbs gaan. Pagina 3 van 7

4 - Bron 7: maatschappelijke segregatie = blanken en gekleurd gescheiden. bv: gated community, een hek scheidt de mensen op kleur.(hidden Hills) BASISBOEK NUMMERS: - B58: Reliëf: hoogteverschillen in het landschap 4 verschillende relief vormen: hooggebergte: toppen hoger dan 1500m middelgebergte: toppen tussen 1500m-500m heuvelland: toppen tussen 500m-200m laagland: toppen lager dan 200m (helling) vlakte > weinig relief laagvlakte > vlakte -500m hoogvlakte/plateau > vlakte +500m - B30 Breedteligging (hoe verder van de evenaar hoe kouder Hoogteligging (hoe hoger, hoe kouder) Land-zee verdeling (hoe verder van de zee, zomer warmer, winter kouder) - B33 Kachel van de aarde is de zon, maar niet overal venveel warmte Op evenaar warmer (lage breedte) dan in poolstreken (hoge breedte) Loodrechte zonnestralen geven meer warmte dan schuine en schuine stralen worden meerendeels teruggekaatst door de ozonlaag. - B36 Stalen van de zon vallen op land/zee. Zo worden anders verwarmt. Land word sneller warm+koud dan water Zee heeft matige invloed op lucht temperatuur, boven land kan het snel wisselen. - B37 Door windrichting kan temperatuur ook veranderen Aanlandige wind = zee wind, aflandige wind = land wind. Aanlandige wind > zomer matig, winter matig Aflandige wind > zomer warm, winter kou Pagina 4 van 7

5 - B39 Zeestromen ontstaan door de wind en die neemt warme/koude stromingen mee. Warme/koude zeestromingen hebben invloed op de temperatuur. Noorwegen > golfstroom (neemt warme zee uit Mexico mee) - B39 Berg = muur van klimaatscheiding In zuiden van Noorwegen (Scandinavië) is de winder kouder door berg. s Zomers is het dus ook weer warmer - B40 Neerslag (regen, hagel of sneeuw), lucht is warm en gaat omhoog. Koelt af en bevat minder water en het je hebt neerslag. Droogte > lucht daalt en warmt op, warmte kan meer water bevatten en wolk lost op. - B51 zie werkblad klimaatsysteem köppen - B52 zie werkblad klimaatsysteem köppen - B117 Buitenlandse migratie: verhuis je naar een ander land (landverhuizing) Emigratie: verlaten van een land, immigratie: het binnenkomen van het land. Redenen om te vertrekken heten pushfactoren of afstotingsfactoren Redenen om het aantrekkelijk te maken voor migranten heten pullfactoren of aantrekkingsfactoren. - B118 Er zijn verschillende redenen om weg te gaan of om ergens heen te gaan. Economische redenen: om werk te vinden of om meer te verdienen maar ook voor een bepaalde opleiding. Economische migranten of arbeidsmigranten gaan hun eigen land verlaten door gebrek aan geld of werk. Politieke redenen: bang voor vervolging door hun godsdienst, etnische groepen, nationaliteit, seksuele geaardheid of mening. (vluchtelingen) en gaan land uit, als ze in hun land vluchten dan heten ze: ontheemden. Als ze aankomen in land dan zijn ze asielzoekers. Economische vluchtelingen, die afkomen van een hoger welvaartspeil in land zijn niet toegelaten. Fysische factoren: natuur, landschap en milieu. Ook natuurrampen. Pagina 5 van 7

6 - B120 Allochtoon: iemand van zie zijn ouders in het buitenland zijn geboren. Alleen 1 e generatie allochtonen is in het buiten;and geboren, geen 2 e generatie die heten autochtonen. Je hebt ook niet-westerse allochtonen en westerse allochtonen. Meestal als we over ze praten gaat het over de niet-westerse allochtonen. Als je geen Nederlands paspoort hebt in NL dan ben je een vreemdeling, - B124 Multicultureel: als in een maatschappij verschillende culturen leven. (eigen gewoontes, godsdienst en taal)een cultuur in de minderheid: culturele minderheid of etnische minderheid. Maatschappelijke segregatie: groepen weinig of geen contact met elkaar. Intregratie: samengaan, je bent actief bezig te cultuur op te pakken.> intregeren: actief meedoen met activiteiten. Maar ze geven hun eigen cultuur niet op, ze accepteren de wetten en regels van het land. Assimileren: als je wel steeds meer elementen van de overheersende cultuur overneemt - B109 Bevolking van een gebied veranderd door 2 factoren Natuurlijke verandering: geboorteoverschot of sterfte overschot > in balans is het natuurlijke bevolkingsgroei. Vertrek uit gebied: migratie(kan stad,provincie,land of werelddeel zijn) Vestigingoverschot: als meer mensen vestigen dan verlaten. Vestiging + vertrek = migratiesaldo - B110 Bevolkingscijfers op 2 manieren weergeven: Absolute getallen: gaan om aantallen of hoeveelheden Relatieve getallen: om percentages (per 100 of %) of promillages (per 1000 of ) met relatieve getallen kan je gebieden makkelijker met elkaar vergelijken. - B155 Pagina 6 van 7

7 Ruimtelijke segregatie: apart wonen in bepaalde wijken. Gescheiden. Maatschappelijke segregatie: weinig of geen contact met elkaar. Etnische wijken: woonwijk waar een bepaalde soort groep leeft met hun eigen cultuur. 3 factoren voortbestaan etnische wijken: 1 veiligheid van eigen groep 2 te arm voor duurder huis buiten wijk 3 discriminatie - B156 Getto: was voor de joden die in aparte wijken moesten wonen maar nu is het voor arme wijken of met grote problemen. NL heeft geen getto s maar wel etnische wijken, zoals probleem of achterstandswijken. Door herinrichting hopen ze dat tegen te gaan. Dor verbetering van voorziening en veiligheid. Economische verbetering is een taalcursus. Pagina 7 van 7