NVMT- symposium 2014

Transcriptie

1 NVMT- symposium 2014 Datum: vrijdag 25 april Plaats: Het Stadion de Kuip Rotterdam Painless Tekst: Huub Vossen, redacteur NVMT Sprekers: Prof. Dr. Jo Nijs, Prof. Dr. Mira Meeus, Prof. Dr. Paul van Wilgen, Dr. Lennard Voogt en Prof. Dr. Ben Wand. Impressie van het NVMT Symposium 12 april 2014, Painless De traditie van de NVM, om het jaarlijkse symposium te organiseren op een bijzondere locatie, werd dit jaar met succes voortgezet. Met de Kuip als congrescentrum in Rotterdam konden de bezoekers in de pauze genieten van een rondleiding door het stadion. De rondleidingen door de Kuip werden druk bezocht. Het NVMT-congres wordt vooral graag bezocht vanwege de goeie sfeer en sociale, zakelijke netwerken binnen de beroepsgroep van manueel therapeuten en genodigden. Met Ben Wand en onze Zuiderburen, Jo Nijs en Mira Meeus, had het wetenschappelijk NVMT-congres weer een internationaal tintje. De congresgangers konden verder interactief deelnemen aan de discussie over pijn middels Tweets en vragen uit het publiek. Er kwam een goede en levendige discussie opgang. Nieuw was dit jaar de Post-cours 25 april met Prof. Dr. Jo Nijs, Prof. Dr. Paul van Wilgen en Prof.Dr. Mira Meeus. De voorzitter van de NVMT, Dr. Annelies Pool, opent het congres. 1

2 Net als vorig jaar werden vier top-sprekers van wereldformaat op een dag gevraagd rondom het thema PIJN en kon het publiek mee discussiëren in een forumdiscussie waarbij social media werden in gezet (via Twitter). De unieke combinatie van deze vier sprekers gaf de congresgangers een uitgelezen kans om zich op de hoogte te stellen van de laatste ontwikkelingen over pijn. Het congres was al snel uitverkocht. V.l.n.r. Prof. Jo Nijs spreker Prof Mira Meeus, spreker Prof. Paul van Willigen spreker Dr Lennard Voogt spreker Dr. Annelies Pool voorzitter NVMT Prof. Ben Wand, spreker Dagvoorzitter Jo Nijs, was zowel dagvoorzitter als spreker, tevens gaf hij leiding aan de forum discussie. Titel: Thinking beyond muscles and joints: moderne pijnneurowetenschappen in de manueel therapeutische praktijk. Prof. Nijs gaf een overzicht van de verschillende soorten pijn, waar een manueel therapeut zoal mee te maken kan krijgen: neuropathische-, nociceptieve- en centrale- en perifere sensitisatie pijn. Jo Nijs ging verder in op het (behandel) repertoire van de manueel therapeut. Prof. Dr. Jo Nijs Welke gevolgen heeft deze kennis van verschillende soorten pijn bijv. voor de keuze van oefentherapie. De pijnmatrix kan o.a. tot ontregeling leiden van allerlei bewegingen. Daarbij speelt stress (onder invloed van hormonen) een belangrijke rol. Verder besprak Nijs de cognitief emotionele sensitisatie en centrale sensitisatie (CS). 2

3 Bij centrale en perifere sensitisatie is het van belang welke strategie er gevolgd wordt tijdens de behandeling. Te denken valt aan de volgende strategieën: bottum up (bijv. via trigger points) en top down (o.a. pijnstillers, het beïnvloeden van de pijnmatrix. Dit laatste kan o.a. door pijneducatie, stressmanagement en cognitieve gedragstherapie. Nijs legt uit dat gedachten en overtuigingen rond pijn kunnen bijdragen tot de chronische klachten. Een recente studie toonde aan dat structurele veranderingen in de hersenen kunnen normaliseren bij patiënten met rugklachten. Verder onderzoek dient uit te maken op welke manier we deze plasticiteit weer in positieve zin kunnen sturen. Prof. Nijs eindigde met No Brain No pain en hij poneerde de stelling: bij centrale sensitisatie is nog altijd een perifere prikkel nodig! Via Twitter werd daar weer op gereageerd. Prof. Dr. Mira Meeus. Titel: No Brain, No Pain! Recognition of Central Sensitization (CS) in Manual Therapy Practice. Prof. Meeus stelt dat er aandacht nodig is om pijn te kunnen voelen en werkte de centrale sensitisatie verder uit zoals hoe herken je CS? Te denken valt aan overgevoeligheid voor geluid, licht, reuk etc.)? Volgens Meeus is centrale sensitisatie een vorm van neuroplasticiteit en is het belangrijk de uitwerkingen van CS op de patiënt te weten. Wat gebeurt er bijvoorbeeld na inspanning bij gezonde personen en bij personen met CS? Welke mechanismen gaan er bijvoorbeeld meespelen bij personen met CS? In ieder geval is bekend dat bij gezonde personen, de pijn na inspanning minder is, dan bij personen met CS. Hier is sprake van het zogenaamde wind up effect (langer napijn). Prof. Meeus besprak de verschillende aspecten die hierin een rol spelen zowel op moleculair niveau als op het neurofysiologische vlak (descenderende banen). Ook zijn hier aspecten als catastrofen bij betrokken, waardoor de pijnmatrix overactief kan worden (Moseley 2003). Tot slot werd uitgebreid de vertaling van deze informatie naar de klinische praktijk besproken. Zo is bijvoorbeeld nocisensorische pijn is een makkelijk te herkennen bron van pijn en speelt houding en beweging hierin een rol. Echter bij neuropatische pijn wordt het moeilijker voor de manueel therapeut om dit goed te herkennen. Dit vanwege de moeilijk aanwijsbare oorzaak bij neuropatische pijn en nog lastiger wordt het bij centrale sensitisatie waarbij letsel en bron niet altijd duidelijk zijn, aldus Meeus. Dan hebben we ook nog de musculoskeletale pijn waarin disproportionele pijn kenmerkend kan zijn en er sprake kan zijn van spreiding van pijn (secundaire hyperalgesie) of hypersensitiviteit een rol speelt ( non muscoletal). Meeuws gaf aan dat de assessment voor de pijn nog moeilijk blijkt maar dat we als manueel therapeut wel kunnen beginnen met al die meespelende mechanismen beter te begrijpen. Kortom, veel informatie om over na te denken zoals de verschillende aspecten welke een rol spelen bij pijn. 3

4 Rondleiding in de Kuip In de pauze werden de congresgangers in de gelegenheid gesteld om het Feyenoordstadion te bezoeken middels een rondleiding door het stadion, de VIP-rooms en de trofeëenkamer etc. Prof. Dr. Paul van Wilgen Titel. Chronische pijn en pijneducatie, wat is de rol van de manueel therapeut? Prof. van Wilgen stelde de volgende vragen centraal: hoe wordt chronische pijn verklaard vanuit de pijnmatrix, welke rol spelen ziektepercepties bij de diagnostiek van chronische pijn en hoe kan de manueel therapeut pijneducatie toe te passen bij patiënten met chronische pijn? Prof. van Wilgen gaat uit van drie pijntypen: acute pijn, neuropatische pijn en chronische pijn. De chronische pijn is een complexe aandoening stelt van Wilgen, waarbij hij aangeeft dat de manueel therapeut zich meer bewust moet zijn hoe mensen hun eigen pijnsignaal interpreteren. Verschillende behandelstrategieën werden schematisch besproken (bio-psychosociale model, zelfmanagement van de patiënt, gedachtenveranderingen en gedragsveranderingen). Ten aanzien van de diagnostiek gaf van Wilgen de manueel therapeut een aantal tips mee: Meer percepties uit vragen over oorzaken van pijn bijvoorbeeld wat gebeurt er met uw rug bij het bukken, wat gebeurt er als u pijn voelt, wat denkt u zelf wat de oorzaak is van de pijn, wat gaat er mis als u deze pijn aan u rug voelt, ect? Minder medisch georiënteerd bezig zijn. Verwachtingen van de patiënt meer uitvragen. Meer interactie in de anamnese (uitvragen). Etc. Naar de patiënt toe kan de manueel therapeut zich bij de chronische pijn laten sturen door het sensitisatiegevolgen-model en de patiënt inzicht geven in eigen gedrag. Centraal staat hoe je gaat vertellen aan de patiënt waar de pijn vandaan komt, als er geen lichamelijk afwijkingen gevonden worden (pijneducatie). Patiënten voelen zich dan beter gehoord of reageren: dit had ik jaren eerder moeten horen. Handel minder patient-centered maar patient-acted, aldus van Wilgen. 4

5 Middels Twitter kwamen steeds meer vragen binnen. Social media is niet meer weg te denken bij het NVMT-congres. Dr Lennard Voogt Titel Analgesic effects of manual therapy in patients with musculoskeletal pain: a systematic review. Dr. Lennard Voogt neemt het publiek mee in de opvattingen door de tijd heen over pijn modulatie: top down of bottom up? Zo wordt het pijnmodulerend systeem besproken als onderdeel van de pijnmatrix. Hoe zit dat bijvoorbeeld bij lichamelijk activiteiten (waaronder ook manuele therapie, massage, en oefentherapie)? Het pijnmodulerend effect speelt in ieder geval een rol bij manipuleren. Van belang is welke cognitief emotionele invloeden meespelen bij bijv. een manipulatie of hoe speelt het placebo effect mee. Na een manipulatie zie je in ieder geval een andere reactie optreden. Verder gaat Voogt in op de neuromatrix waarbij hij het pijnsysteem schetst als een volume regelingssysteem. Zijn conclusie is dat perifere beïnvloeding van de pijnmatrix zinvol kan zijn bij mensen met musculoskeletale pijn. Tevens concludeert hij dat manuele technieken onderdeel kunnen uit maken van een bredere behandeling met (myofasciale technieken), pijneducatie, oefentherapie etc. Verder onderzoek naar de werkingsmechanismen van pijnmodulatie zijn volgens Voogt van belang voor de onderbouwing en legitimering van manueeltherapeutisch interventies. Hij vraagt zich af of een enkelvoudige interventie wel voldoende is? In oktober 2014 zal Dr. Voogt dieper in gaan op deze materie in het specialisten katern van FysioPraxis. Prof. Dr. Ben Wand Titel CHRONIC LOW BACK PAIN: A MALADAPTIVE PERCEPTION MODEL So when everything seems to turn out for the better and I am on track again, the physiotherapist always finds something new in my back that is not OK and. (Afrell 2007) (Moseley) 5

6 De subscript van de titel van deze lezing geeft duidelijk aan welke koers Ben Wand gaat zetten. Hij geeft aan dat het focussen op weefselstucturen de nociceptie in de hand kan werken. Prof. Wand stelt: Managing Nociception Is Not The Same As Managing Pain. Als laatste spreker van de dag ging hij in op structurele veranderingen in het brein (neurochemical profile, Grey matter, White matter). Ook interessant was zijn uiteenzetting over Altered Body Perception/Awareness als gevolg van chronische pijn. Wat voor gevolgen heeft dit voor het bewegen van de patiënt (tempo, cocontracties, veranderde recrutering van spieren, veranderde propriocepsis etc.). Aan het einde van het congres werden alle betrokkenen door het bestuur hartelijk bedankt en werd onze collega (drs. W. Berrens ) in het zonnetje gezet met een bos bloemen en een heuse voetbal van Feyenoord. Drs. Berrens, manueel therapeut en psycholoog, vertelde in een interview dat hij deze wetenschappelijk onderbouwing in de manuele therapie toe juicht. Als 84 jarige kan ik aardig wat jaartjes terugblikken en is het mooi om te zien hoe manueel therapeuten vanuit goeroe-based denken zich hebben ontwikkeld naar evidence based practice. Vorig jaar werden we door de vier top sprekers op het gebied van motor control al de weg gewezen dat het brein niet meer los te denken is bij pijnklachten in de lage rug. Nu werden de vele aspecten, die onderhavig zijn aan deze pijn, verder uitgediept. Een mooi vervolg op het congres van vorig jaar. We kijken uit naar Vice voorzitter Stefan Buikema Spreker Lennard Voogt met T-shirt 6

7 Het congres werd afgesloten door de vice voorzitter Stefan Buikema en werden alle sprekers in het zonnetje gezet met een Feyenoord-shirt. Voor spreker Dr. Voogt was de Kuip al een thuiswedstrijd en met dit ingelijste Feyenoord -shirt was zijn dag helemaal geslaagd. Tevens werden, al degenen die betrokkenen zijn geweest bij de organisatie, door Stefan Buikema hartelijk bedankt voor het slagen van dit unieke congres. En dan is er tijd om nog even na te kletsen... Fotografie Peter Dreuning 7