InfoPensioenen. Beste lezer. Veel leesgenot. Een pensioenverzekeraar heeft een resultaatsverbintenis. September 2013 Nummer 03

Transcriptie

1 September 201 Nummer 0 Driemaandelijkse informatie over wettelijke en aanvullende pensioenen InfoPensioenen Beste lezer Nu in september de jongeren weer massaal in het straatbeeld aanwezig zijn (met name tijdens de ochtendspits), maakte ik de bedenking dat de groep 5-plussers vandaag net even groot is maar tegen 2040 de jeugd met 50% zal overstijgen. De frêle schouders van de jonge generatie zullen straks de zware lasten van de vergrijzing moeten dragen. De solidariteit tussen de generaties zal natuurlijk blijven bestaan maar krijgt wellicht een andere invulling. De steeds ouder wordende maatschappij noodzaakt ons immers te zoeken naar innovatieve oplossingen die aanvaardbaar en leefbaar zijn voor iedereen. Wat de pensioenen betreft, zal een combinatie van repartitie en kapitalisatie, een combinatie van eerste, tweede en derde pijler nodig zijn om ervoor te zorgen dat ook de toekomstig gepensioneerden nog uitzicht hebben op een degelijk pensioen. Maar ook de afhankelijkheid van de steeds groter wordende groep hoogbejaarden mag niet aan onze aandacht ontsnappen. Zoals u verder kan lezen in het interview met Philippe Lallemand, lid van het directiecomité belast met de Collectiviteiten en Ondernemingen, beseft Ethias meer dan ooit dat er voor haar een belangrijke rol is weggelegd om oplossingen aan te reiken en in te spelen op de verhoogde vraag van de bevolking naar verzekeringen die deze risico s dekken. Op die manier dragen wij ertoe bij dat alle generaties, van de jongste tot de hoogbejaarden, uitzicht blijven hebben op een kwaliteitsvolle oude dag. Veel leesgenot Edwin Hoeven Directeur Leven Collectiviteiten Interview met Philippe Lallemand Philippe Lallemand: Verzekeraar zijn vandaag is de klant daadwerkelijk begeleiden bij het nemen van beslissingen. Daarom is voortdurend innoveren noodzakelijk om tools ter beschikking te stellen waarmee de klant de beste keuzes kan maken. De financiering van onze pensioenen komt tegenwoordig regelmatig in het nieuws. Het thema is een uitdaging zowel voor politici als voor financiële instellingen. Welke belangen staan hierbij op het spel? En wat is het standpunt van Ethias als verzekeraar? Philippe Lallemand: Het sociologisch referentiekader wijzigt aanzienlijk. Op dit moment is 17,4% van de bevolking ouder dan 5 jaar. In 200 zal dat 22,4% zijn. Zoals bekend is ons pensioenstelsel globaal genomen nog gebaseerd op een repartitiesysteem: door de inning van sociale bijdragen betalen de werkenden van vandaag het pensioen van de gepensioneerden. We zitten nu in een tijdperk waarin dit evenwicht meer en meer verstoord, het aantal actieven neemt immers af terwijl het aantal inactieven toeneemt. De volgende generatie zal de schok van dit onevenwicht moeten opvangen, en dat zal alleen maar erger worden Actoren politieke en financiële wereld zoeken dus naar alternatieven zoals het minimumpensioen, de verlenging van de loopbaan, het veranderen van de berekeningsmodaliteiten enz. Een van de mogelijkheden //201 5/8/201 1 September 201 InfoPensioenen Copyright 201, Ethias. Alle rechten voorbehouden. Deze nieuwsbrief is beschikbaar in 2 talen en werd conform de wet op het privéleven verstuurd. Indien u deze nieuwsbrief niet meer wenst te ontvangen, uw gegevens wenst aan te passen, de nieuwsbrief in een andere taal wenst te ontvangen of contact met ons wilt opnemen, klik dan hier.

2 Philippe Lallemand, lid van het Directiecomité belast met de Collectiviteiten en Ondernemingen, Voorzitter van het Ethisch Comité. bestaat erin een systeem in te voeren dat niet op één of twee maar op drie pijlers rust: het wettelijk pensioen berekend op de beroepsloopbaan, vermeerderd met het aanvullend pensioen betaald door de werkgever en/of de werknemer (tweede pijler). Dan is er de derde pijler die bestaat uit individueel pensioensparen, zoals bijv. een pensioenspaarverzekering bij een verzekeringsmaatschappij. De combinatie van een repartitie- en een kapitalisatiesysteem lijkt ons een noodzakelijke oplossing voor al degenen die tijdens hun pensioen over een voldoende hoge levensstandaard willen beschikken. Op termijn zullen die drie pijlers nog worden aangevuld met een vierde en zelfs met een vijfde pijler, zoals we dat vandaag al in Nederland zien. Publi-Plan, een tool om de loopbanen in de te plannen Zich bewust van de moeilijkheden die het verschil in statuut tussen ambtenaren en contractuelen van het openbaar ambt met zich meebrengt, heeft Ethias Publi-Plan ontwikkeld. Een unieke tool laat toe diverse simulaties te maken om de financiële last van lonen, wedden en pensioenen van het personeel van een overheidsinstelling te ramen. Hiermee is het inderdaad mogelijk de evolutie van de loonmassa van de statutairen en contractuelen in te schatten en de lasten die inherent zijn aan een statutair benoemingsbeleid te voorspellen; de evolutie te berekenen van de pensioenlasten en aanwervingen, de regularisatiepremie (in geval van benoeming), de bijdragen van de contractuelen, de pensioenen RVP (voorberekening), de kosten van de 2 de pijler van de contractuelen; en ten slotte een open kader te vergelijken met een gesloten kader. Deze berekeningen leveren informatie op die een dynamische projectie van het personeelsbeheer mogelijk maakt en bijgevolg zorgt voor een optimale besluitvorming met kennis van zaken. Wat is de rol van Ethias in een domein dat zo snel evolueert en waarop zulke fundamentele maatschappelijke uitdagingen wegen? Philippe Lallemand: Ethias is een belangrijke speler op het gebied van pensioenen. Onze onderneming betaalt maandelijks pensioenen uit, beheert om en bij de 4 miljard euro aan reserves en haalt jaarlijks een premieincasso van bijna een miljard euro voor pensioenen. We zijn eveneens sinds bijna een eeuw partner van de Staat en onze aandelen zijn voor 100% in handen van de overheid, met een activiteit die voor 80% gebonden is aan de publieke sector. Ethias werd trouwens in 1919 opgericht om tegemoet te komen aan de behoeften van de lokale besturen die geen geschikte verzekeringsoplossingen vonden voor de publieke sector. In 201 willen we natuurlijk de beste dienstverlening blijven bieden om pensioenen te berekenen, te beheren en hoogwaardige informatie te verstrekken, maar ook om onze verzekerden daadwerkelijk te begeleiden ze complexe materie die voortdurend in ontwikkeling is. Wij geven hun niet alleen advies, wij bieden hulp bij het beslissingsproces en treden op als een partner die hen wegwijs maakt pensioenuitkeringen en hen helpt om de beste keuzes te maken. Ethias heeft al drie opeenvolgende jaren de DECAVI-verzekeringstrofee voor Innovatie behaald categorie Niet- Leven. Dit jaar zal u eveneens producten Leven aanbieden... Ethias lijkt wel voorhoede te zitten wat pensioenen betreft, klopt dat? Philippe Lallemand: Innoveren is onze plicht als verzekeraar. Wij spuien ideeën en initiatieven om zo goed mogelijk aan de behoeften van de klant te beantwoorden. Door de Daerden bijvoorbeeld kunnen we een partnerschap sluiten met de RSZPPO een afdeling van de RSZ voor provinciale en lokale besturen. Ethias kan dan ook tussenkomen om de klanten van de collectiviteiten een aanvullende pensioendekking aan te bieden, en zo de pensioenlasten tijd te spreiden. Bovendien kunnen we door onze vertrouwensrelatie met de publieke sector toetreden tot het Capelo-systeem (Elektronische loopbaan overheid), een informatienetwerk van de overheid met betrekking tot de volledige loopbaan van een individu. Momenteel de laatste hand gelegd aan een samenwerkingsprotocol met de PDOS (Pensioendienst voor de Overheidssector) waarmee we een globaal en precies overzicht kunnen krijgen van de loopbaan van alle ambtenaren waarvan wij het pensioen uitbetalen. We hebben eveneens Publi-Plan (zie kader) ontwikkeld, waarbij het gebruik van een simulatietool toelaat na te gaan wat de beste keuze is verhouding ambtenaren/contractuelen in het openbaar ambt in het kader van de loon- en pensioenkost. Overigens houdt Ethias Services zich bezig met de uitbetalingen van pensioenen en vooral met adviesverstrekking, voornamelijk voor al wie nog geen klant is van //201 5/8/201 2 September 201 InfoPensioenen

3 Ethias nv inzake verzekering. Daar was werkelijk vraag naar op de markt. Ten slotte organiseren we evenementen, zoals conferenties of colloquia, om het publiek te sensibiliseren voor verschillende thema s. Een verzekeraar heeft ook een maatschappelijke rol te spelen, moet het debat openen door de juiste vragen te stellen over onderwerpen die in onze maatschappij leven. Het pensioenprobleem bijvoorbeeld hangt ook samen met het probleem van het beheer van de openbare staatsschuld van België en het werkloosheidsprobleem. Er bestaat een ander model van pensioensparen: het pensioenfonds. Wat is het verschil met een pensioendekking door een verzekeraar? Philippe Lallemand: Het fonds is een structuur die de pensioendekking van een of meerdere ondernemingen of sectoren beheert. Maar in tegenstelling tot een pensioenverzekeraar heeft het pensioenfonds geen resultaatsverbintenis. Terwijl de verzekeraar datgene moet uitbetalen waartoe hij zich heeft verbonden, heeft het pensioenfonds alleen maar een middelenverbintenis. Het moet dus alles in het werk stellen om het resultaat te behalen, maar men begrijpt van in het begin dat het er mogelijk niet in zal slagen. In dat geval kunnen de gepensioneerden slechts een deel van hun pensioen ontvangen. Dat is wat onlangs is gebeurd voor het personeel van de Beurs van Amsterdam, met het Mercurius-fonds, waarvan de pensioenrechten werden verlaagd. Wat Ethias betreft, zijn de vooruitzichten goed. Het ratingbureau Fitch heeft onze onderneming nog een opwaardering gegeven. : enkele sprekende cijfers De Belgische bevolking stijgt tegen 200 van de huidige 11 miljoen naar 12,7 miljoen inwoners. Die stijging is kleiner dan werd geraamd in eerdere studies. De afname stijging zou vooral te wijten zijn aan een stabiliserend en dus niet meer stijgend vruchtbaarheidscijfer (gemiddeld 1,82 kinderen per vrouw) en een dalend migratiesaldo als gevolg van een restrictiever beleid. De cijfers komen uit de jongste studie waarin het Planbureau in mei dit jaar haar nieuwe bevolkingsvooruitzichten voor de periode publiceerde. Het rapport bevat naast bovenstaande bijstelling van de vergrijzing nog heel wat andere gegevens die een duidelijk licht werpen op de vergrijzingsgolf die op ons afkomt. blijkt vooral uit de verwachte leeftijdsstructuur van onze bevolking tijdens de beschouwde periode. Uit de tabel blijkt duidelijk dat onze bevolking zal verouderen: de gemiddelde leeftijd van de Belgische bevolking zal toenemen van 41 jaar in 2012 tot meer dan 44 jaar in 200. zal het meest uitgesproken zijn in Tabel : Structuur van de Belgische bevolking (het Rijk) Jaar jaar (%) 17,0 17, 1,9 1, 1,4 1, jaar (%) 5,,5 0,7 59,0 58, 58,0 5+ (%) 17,4 19,1 22,4 24, 25, 25,8 85+ (%) 2, 2,87,08 4,7 5,9,11 Gemiddelde leeftijd 41,0 41,7 42,8 4,9 44, 44, Afh. van de ouderen (5+)/(15-4 jaar) 2, 0,1,9 41,8 4,4 44,4 Actieven per oudere (15-4 jaar)/(5+),8, 2,7 2,4 2, 2, Grafiek : Evolutie van de Belgische bevolking (per 1 januari) Bevolking in miljoen Vlaanderen en Duitstalige Gemeenschap. Brussel zal de relatief jongste bevolking blijven hebben. Wallonië zit op een tussenpositie als het over de gemiddelde leeftijd van de bevolking gaat. De ernst van de vergrijzing kunnen we tevens beter begrijpen door de volgende twee verhoudingen in kaart te brengen. Vooreerst stellen we vast dat de afhankelijkheidscoëfficiënt van de ouderen aanzienlijk stijgt. Dit betekent dat het percentage 5+ t.o.v. de bevolking op actieve leeftijd sterk zal stijgen, van iets boven 2% in 2012 tot 44,4% in 200. Of anders bekeken, het aantal actieven per 5 plusser zal zakken van,8 in 2012 tot 2, in 200. Er staan ons dus belangrijke uitdagingen te wachten. Ethias zal dit maatschappelijk probleem van zeer dichtbij opvolgen en wij komen daar later op terug. Bron: Federaal Planbureau en Algemene Directie Statistiek, Bevolkingsvooruitzichten , Brussel, mei 201 Jean-Paul Parmentier Bijzonder Raadgever van de Directie Collectiviteiten België Vlaanderen Wallonië Brussel Duitstalige gemeenschap //201 5/8/201 September 201 InfoPensioenen

4 voor gepensioneerden Vrijwillig werken na de pensioenleeftijd is een van de pijlers van de pensioenhervorming die werd voorzien in het regeerakkoord van 1 december De programmawet van 28 juni 201 bepaalt de regels voor de. Principes De nieuwe regeling voor cumulatie van een overheidspensioen met beroepsinkomsten loopt parallel met die voor zelfstandigen en werknemers. Hierin staan twee principes centraal: Gepensioneerden uit de die 5 jaar zijn en een loopbaan van 42 jaar hebben, kunnen voortaan onbeperkt bijverdienen. Doordat de sancties bij overschrijding van de toegelaten inkomensgrenzen voor het volledige kalenderjaar gelden, is het mogelijk dat het pensioen verminderd of geschorst blijft tijdens het jaar waar gepensioneerde 5 jaar. Voor wie niet aan de voorwaarden voldoet, blijft een inkomensgrens behouden, maar de sanctie bij een eventuele overschrijding (te hoge beroepsinkomsten) afgezwakt. Voortaan zal er enkel nog sprake zijn van een volledige schorsing van het pensioen voor de kalenderjaren waar drempel van de toegelaten beroepsinkomsten met ten minste 25% overschreden. Tot nu was dit 15%. Bij een overschrijding van de drempel met minder dan 25% het pensioen verminderd in verhouding tot het percentage van de overschrijding. Bovendien worden de inkomensgrenzen vanaf 2014 jaarlijks geïndexeerd. Bij de harmonisering tussen de stelsels voor ambtenaren, werknemers en zelfstandigen worden ook de bestaande uitzonderingsregels grotendeels overgenomen. Zo blijven de gewone cumulatieregels niet van toepassing op inkomsten die voortkomen uit een wetenschappelijke of artistieke beroepsactiviteit. Hetzelfde geldt voor inkomsten die voortvloeien uit administratieve of politieke mandaten, al is de vrijstelling in dat geval wel tijd beperkt. toegelaten beroepsactiviteit waarvoor de grensbedragen van toepassing zijn. Als de gepensioneerde zijn pensioen wil behouden, kan hij er altijd voor kiezen om afstand te doen van zijn vervangingsinkomen. Vereenvoudigingen De nieuwe programmawet zorgt ook voor een paar vereenvoudigingen. Zo zal voor wie in een kalenderjaar onderworpen is aan twee verschillende inkomensgrenzen in principe de meest gunstige drempel gelden. Enkel tijdens het jaar waar gepensioneerde 5 jaar, past men een fractionering toe. Een aantal begrippen en berekeningen worden geharmoniseerd. In een notendop: enkel het fiscaal criterium gebruikt voor de bepaling van het beroepsinkomen; het dubbel vakantiegeld niet aangerekend bij de bepaling van het beroepsinkomen; het enkel vakantiegeld aangerekend in het jaar van uitbetaling in plaats van in het voorgaande jaar; verbrekings- en ontslagvergoedingen worden als loon aangerekend voor de periode waarop ze betrekking hebben; achterstallen worden in bepaalde gevallen niet beschouwd als beroepsinkomsten; de aangifteplicht bij de pensioendiensten (werknemers, zelfstandigen en ambtenaren) in beginsel afgeschaft, al blijft in een aantal gevallen de voorafgaande aangifte verplicht. Tot 1 januari 2015 moeten de personen die recht hebben op een rustpensioen dat niet beheerd door de Pensioendienst voor de De cumulatie van een rustpensioen met een vervangingsinkomen (ook uitkeringen bij loopbaanonderbreking, tijdskrediet en thematisch verlof) leidt tot schorsing van het rustpensioen tijdens de maanden waar gepensioneerde het vervangingsinkomen ontvangt. De cumulatie van een overlevingspensioen met een vervangingsinkomen is tot een bepaald bedrag mogelijk gedurende 12 al dan niet opeenvolgende maanden, eventueel in combinatie met een //201 5/8/201 4 September 201 InfoPensioenen

5 Overheidssector hun beroepsactiviteit bovendien nog vooraf aangeven bij de bevoegde pensioeninstelling (bv. Ethias, NMBS). Inwerkingtreding Dit onderdeel van de programmawet van 28 juni 201 treedt globaal genomen retroactief in werking op 1 januari 201 en is eveneens van toepassing op de op 1 december 2012 lopende pensioenen en cumulaties. De wetgever voorziet ook in een overgangsregeling. Indien de toepassing van de nieuwe regels tot gevolg heeft dat de pensioenbedragen die betrekking hebben op de periode tussen 1 december 2012 en 1 september 201 verminderen, dan worden voor die periode de pensioenbedragen toegekend volgens de oude regels die van kracht waren op 1 december Bron: Programmawet van 28 juni 201, art (BS 1 juli 201) De programmawet van 28 juni 201 introduceert de pensioenbonus pensioenregelingen van de. Die vervangt het leeftijdscomplement. Leeftijdscomplement Personeelsleden uit de die bleven doorwerken na hun 0ste verjaardag, kregen tot nu toe een leeftijdscomplement toegekend. Het bedrag van het leeftijdscomplement was een percentage van het nominale rustpensioen. De regeling van het leeftijdscomplement moest worden herzien na het regeerakkoord van einde Het was hierbij de bedoeling om de regeling in lijn te brengen met de gewijzigde toegangsvoorwaarden voor het vervroegd pensioen. Met de Programmawet van 28 juni 201 die aanpassing ook een feit. Meteen het systeem voor de ambtenaren, de werknemers en de zelfstandigen geharmoniseerd. Toepassingsgebied De pensioenbonus is net als het leeftijdscomplement van toepassing op: de rustpensioenen ten laste van de openbare schatkist; de rustpensioenen toegekend aan het statutair personeel van onder meer de provinciale en plaatselijke besturen, de autonome overheidsbedrijven en de geïntegreerde politie; de rustpensioenen ten laste van het gesolidariseerd pensioenfonds van de RSZPPO. Het bedrag van het rustpensioen verhoogd met een pensioenbonus voor elke persoon die zijn ambt in de verderzet gedurende een referteperiode. De referteperiode begint in principe 1 jaar na de eerst mogelijke datum waarop de betrokkene met vervroegd rustpensioen kan gaan, zodat de opbouw van de pensioenbonus ten vroegste begint vanaf 1 jaar. De opbouw eindigt op de laatste dag van de loopbaan, ook als die na de leeftijd van 5 jaar ligt. Voor wie niet voldoet aan de voorwaarden voor vervroegd pensioen, loopt de referteperiode vanaf de eerste dag van de maand nadat de betrokkene zowel de leeftijd van 5 jaar heeft bereikt als een loopbaan van 40 aanneembare dienstjaren heeft. Enkel de werkelijk gepresteerde diensten en de perioden van afwezigheid met volledig behoud van bezoldiging die in aanmerking komen voor de pensioenberekening, komen in aanmerking om het bedrag van de pensioenbonus te bepalen. De personeelsleden waarvan het pensioen berekend op basis van een loopbaanbreuk die voordeliger is dan 1/48, hebben geen recht op de pensioenbonus. Zij bereiken het relatief maximumpensioen immers al na een veel kortere loopbaan. Bedrag Het basisbedrag (te indexeren) van de pensioenbonus bedraagt per dag van werkelijk gepresteerde diensten: 1,1191 euro tijdens de eerste 12 maanden van de referteperiode; 1,28 euro vanaf de 1e tot de 24e maand; 1,417 euro vanaf de 25e tot de e maand; //201 5/8/201 5 September 201 InfoPensioenen

6 1,58 euro vanaf de 7e tot de 48e maand; 1,710 euro vanaf de 49e tot de 0e maand; 1,852 euro vanaf de 0e maand. In tegenstelling tot het leeftijdscomplement is de pensioenbonus een forfaitair bedrag dat toegekend per dag van werkelijke voltijdse prestaties. Bovendien stijgt dit bedrag naarmate de betrokkene zijn pensionering langer uitstelt. De bedoeling is immers om de mensen langer aan het werk te houden. De bedragen voor de berekening van de bonus verschillen op het eerste zicht van die privésector. Dat verschil is echter maar schijn, want de bonus toegekend op basis van een vijfdaagse werkweek, terwijl dat privésector op basis van een theoretische werkweek van dagen gebeurt. Voor het bepalen van het bedrag van de pensioenbonus worden enkel de werkelijk gepresteerde diensten vanaf 1 januari 2014 in aanmerking genomen. Dit onderdeel van de programmawet van 28 juni 201 treedt dan ook in werking op 1 januari In de wet van 12 augustus 2000 die het leeftijdscomplement bevat, het toepassingsgebied voortaan beperkt tot de werkelijk gepresteerde diensten na 1 december 2000 en vóór 1 januari Voor diensten gepresteerd tot en met 1 december 201 kan dus eventueel nog een leeftijdscomplement worden toegekend. Het pensioenbedrag verhoogd met de pensioenbonus en het leeftijdscomplement mag het relatieve maximumpensioenbedrag overschrijden tot 90% van de wedde die geldt als basis voor de pensioenberekening. Het absolute maximum mag nooit overschreden worden. De pensioenbonus maakt integraal deel uit van het pensioen, met alle gevolgen die eruit voortvloeien. In tegenstelling tot het leeftijdscomplement is de verhoging die voortvloeit uit de zogenaamde perequatie van het rusten overlevingspensioen echter niet van toepassing op de pensioenbonus. Bron: Programmawet van 28 juni 201, art (BS 1 juli 201) 5 juni 5 augustus 201 Programmawet van 28 juni 201 (art PW) (BS 1 juli 201) Vrijwillig werken na de pensioenleeftijd is een van de pijlers van de pensioenhervorming. Dit item uit het regeerakkoord van 1 december 2011 werd eerder al uitgewerkt binnen het pensioenstelsel voor werknemers en zelfstandigen. En nu is de aan de beurt. Programmawet van 28 juni 201 (art PW) (BS 1 juli 201) De programmawet van 28 juni 201 introduceert de pensioenbonus. Het leeftijdscomplement verdwijnt. Beslissingen Vlaamse Regering Na onderhandelingen met de sociale partners en na advies van VLABEST en van de Raad van State, verleent de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring aan het ontwerpdecreet tot opheffing van artikel 158 van de Nieuwe Gemeentewet. Bedoeling is het werken na 5 jaar mogelijk te maken voor het vast aangestelde statutaire personeel van gemeenten, provincies en ocmw s. Het ontwerp van opheffingsdecreet ingediend bij het Vlaams Parlement. Na advies van de Raad van State wijzigt de Vlaamse Regering definitief de besluiten over de rechtspositieregeling van het gemeente- en provinciepersoneel en het ocmwpersoneel. De wijziging moet het mogelijk maken voor vast aangestelde statutaire personeelsleden van gemeenten, provincies en ocmw s om te werken na 5 jaar //201 5/8/201 September 201 InfoPensioenen VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Edwin Hoeven, Prins-Bisschopssingel 7, 500 Hasselt infopensioenen@ethias.be REDACTIE Departement Pensioenoplossingen GRAFISCH CONCEPT Perplex, Aalst REALISATIE EN PRODUCTIE Kluwer, Mechelen