Tech trends en toezicht Consumentenproblemen en aanpak door ACM

Transcriptie

1 Tech trends en toezicht Consumentenproblemen en aanpak door ACM 5 maart 2019 Anne-Jel Hoelen Voorjaarsbijeenkomst Vereniging voor Reclamerecht Amsterdam 1 Strategie van ACM ACM bevordert kansen en keuzes voor bedrijven en consumenten. ACM stimuleert van markten waarin de consument echt kan kiezen en ondernemers vrijuit kunnen concurreren om de gunst van de klant. De consument staat centraal

2 Agenda van ACM : Online consument : Digitale economie: o.a. online platforms, zoekmachines, Internet of Things, blockchain-technologie, gebruik van data 3 3 Vijf trends Data data data Vervaging tussen informatie en reclame Sterkere gerichtheid van reclame Keuzearchitectuur Algemene voorwaarden Informatieverplichtingen Data data data 4 4 2

3 Trends (1) Data data data Vervaging tussen informatie en reclame YouTubers, vloggers, bloggers Ranking Digitale assistenten Fake reviews (waaronder nep likes) Nepnieuws en disinformatie (waaronder clickbait en sponsored content)

4 Kuezearchitectuur Een online vriendje of een 7-jarige handelaar? Met spelen op YouTube verdiende Ryan al meer dan 22 millioen USD 7 Wie zijn de spelers? De spelers: - De platformaanbieders (waaronder videoplatformaanbieders) - De adverteerders - De affiliates - De biedingsbureaus - De bedrijven met social media pagina s - De influencers / celebrities - De bloggers - De vloggers / Youtubers - De consumenten met social media pagina s? 8 8 4

5 NL: de wet 1) Oneerlijke handelspraktijken Bijvoorbeeld: Zwarte lijst - Niet herkenbaar zijn als reclame - Pester power Misleidende handeling - Aard van het verkoopproces Misleidende omissie - Commerciële oogmerk Professionele toewijding Richtlijn elektronische handel 9 9 Richtsnoeren en zelfregulering ICPEN Guidelines for influencers - online reviews and endorsements De Nederlandse Reclamecode - Algemene deel Nederlandse reclamecode - Reclamecode Social Media (sinds 1 januari 2014) - Andere bijzondere reclamecodes - Wat? Toepasselijk op alle reclame (waaronder YouTube) - Hoe? Relatie adverteerder-influencer bekendmaken - Wanneer? Bij voordeel dat de geloofwaardigheid van de uiting beïnvloedt De Social Code (sinds november 2017) - Alleen voor reclame op YouTube Levensmiddelen: FNLI Gids voor content creators

6 De gewijzigde RL AVMD 46) Voor commerciële communicatie op videoplatformdiensten zijn reeds voorschriften vastgesteld in [Richtlijn oneerlijke handelspraktijken], met inbegrip van misleidende en agressieve praktijken die zich voordoen bij diensten van de informatiemaatschappij. Videoplatformdiensten (artikel 1 lid 1 sub a bis gewijzigde richtlijn AVMD) - Dienst - Aanbieden van programma's, door gebruikers gegenereerde video's, of beide, aan het algemene publiek - Ter informatie, vermaak of educatie - Geen redactionele verantwoordelijkheid - Via elektronische communicatienetwerken - Organisatie door de aanbieder: automatische middelen / algoritmen, met name door weergeven, taggen en rangschikken De gewijzigde RL AVMD Door gebruikers gegenereerde inhoud (artikel 1 lid 1 sub b bis gewijzigde richtlijn AVMD) - een reeks bewegende beelden, al dan niet met geluid, - die ongeacht de duur ervan een afzonderlijk element vormt, - die door een gebruiker is gecreëerd en - door die gebruiker of een andere gebruiker naar een videoplatform is geüpload; Art. 9, lid 1 reclame moet herkenbaar zijn Een aantal andere beperkingen aan de inhoud

7 Gewoon handelaren / verkopers? Artikel 28ter: verplichtingen voor videoplatformaanbieders Lid 1: bescherming minderjarigen en het algemene publiek Lid 2: videoplatformsaanbieders moeten Zich zelf aan houden aan de regels over commerciële communicatie ls zij die in de handel brengen, verkopen en organiseren Passende maatregelen nemen als zij deze niet zelf in de handel brengen, verkopen en organiseren Bij mogelijkheid tot UGC: - Zorgen voor mogelijkheid tot aanduiding of er AV commerciële communicatie inzit - Duidelijk informeren indien de uploader dit heeft vermeldt of de videoplatformaanbieder weet dat het erin zit Stimulering co-regulering en zelfregulering drank & voeding Trends (2) Sterkere gerichtheid van reclame - (micro)targeting (m.b.v. machine learning en /of artificial intelligence) - Profiling - A/B testing Keuzearchitectuur (met inzichten vanuit de psychologie) - Wederom A/B testing en ranking - Nudging - Dark patterns (uitbuitende nudging)

8 A/B testing Voorbeeld

9 Frequentie? Bewijs is alles: Hoeveelheid gaat boven kwaliteit Ons brein Systeem 2 (rationeel/bedachtzaam) - Bij voorkeur in slaapstand - Heeft beperkte capaciteit (Wat heeft het onthouden van een cijfer te maken met jouw snackkeuze?) - Heeft focus nodig Systeem 1 (irrationeel/emotioneel: impulsieve beslissingen) - Altijd aan - Associatief (automatisch) - WYSIATI Het is in te schatten welk brein actief is - Mobiele telefoon, tablet of desktop computer - Tijd van de dag

10 Decision Een nudge Bij de VvRr leer je het meest De VvRr is de beste De VvRr is er voor jou Dus De VvRr is de beste Bij de VvRr leer je het meest De VvRr is er voor jou Dus Wat speelt mee? Persuasive Message Persoonlijke factoren Systeem 1 Emoties Context Systeem 2 Omgeving Behavior

11 Keuzearchitectuur 21 Trends (3) Algemene voorwaarden Veel! Uit de V.S of China Informatie over het verdienmodel Informatieverplichtingen, m.n. Contactmogelijkheden Wat gebeurt er met jouw gegevens i.c.m prijsinformatie

12 Risico s voor consumenten free? - Our national campaign 24 12

13 Oneerlijke handelspraktijken En gegevens Besluit AGCM Uitspraak Bundesgerichtshof Berlin Landgericht Berlin 12 februari 2018 (VzBv/Facebook) - Slogan: Facebook is en blijft gratis - VzBv: Strijd zwarte lijst misleidend gratis (art. 5 lid 5 jo. Bijlage 1, nr. 20 Richtlijn oneerlijke handelspraktijken art. 6:193b, lid 1 en lid 3, onder a, jo. art. 6:193g, aanhef en onder t, BW): Een onder alle omstandigheden oneerlijke, misleidende handelspraktijk is de praktijk een product als gratis, voor niets of kosteloos te omschrijven als de consument iets anders moet betalen dan de onvermijdelijke kosten om in te gaan op het aanbod en het product af te halen dan wel dit te laten bezorgen - Landgericht Berlin: - Kosten: een economische last, een waardevermindering van de activa - Uitlezen van gegevens: zuiver immaterieel belang: recht op informationele zelfbeschikking. - Maar een oordeel van het Landgericht. Hoger beroep loopt

14 Landgericht Berlin 12 februari 2018 (VzBv/Facebook) De andere vorderingen bleven wel overeind: - De standaardinstellingen voor gegevensgebruik moeten dusdanig zijn dat deze geïnformeerde toestemming van gebruikers vereisen. - Het beding waarin Facebook eist dat de gebruiker zijn echte naam gebruik is een aantal andere bedingen zijn oneerlijk Landgericht Berlin 12 februari 2018 (VzBv/Facebook) Möchtest du, dass andere Suchmaschinen einen link zu deiner Chronic enthalten? Ja De andere vorderingen bleven wel overeind: - De standaardinstellingen voor gegevensgebruik moeten dusdanig zijn dat deze geïnformeerde toestemming van gebruikers vereisen. - Het beding waarin Facebook eist dat de gebruiker zijn echte naam gebruikt is oneerlijk, net zoals een flink aantal andere bedingen

15 29 AGCM 29 november Facebook - Niet tijdig en adequaat informeren over het gebruik van gegevens voor commerciële doeleinden bij het aanmaken van een account i.c.m. - Facebook is en blijft gratis Misleidende handelspraktijk: artikel 7 Richtlijn oneerlijke handelspraktijken: misleidende omissie m.b.t. commerciële oogmerk - standaardinstellingen met de meest vergaande toestemming voor het gebruik van gegevens, o.a. voor het gebruik van gegevens die verzameld worden via third party plug ins i.c.m. - Aanzienlijke beperkingen in het gebruik bij weigering hiervan Agressieve handelspraktijk: artikel 8 Richtlijn oneerlijke handelspraktijken NL: Art. 6:193h lid 1 BW: Een handelspraktijk is in haar feitelijke context, al haar kenmerken 29 en omstandigheden in aanmerking genomen, agressief indien door Bundeskartellamt 7 februari Facebook Alles of niets: Volgens de algemene voorwaarden kunnen gebruikers alleen gebruik maken van het sociale netwerk op voorwaarde dat Facebook gebruikersgegevens ook buiten de Facebook-website op het internet of in smartphone-apps kan verzamelen en deze gegevens kan gekoppeld aan het Facebook-account van de gebruiker. Alle gegevens verzameld op de Facebook-website, door andere Facebook-diensten zoals b.v. WhatsApp en Instagram en op websites van derden kunnen worden gecombineerd en gekoppeld aan het Facebook-gebruikersaccount. H

16 Bundeskartellamt 7 februari Facebook Relevante gegevensbronnen: (i) WhatsApp, Instagram en andere diensten van Facebook: - Zij kunnen doorgaan met het verzamelen van gegevens. - Koppelen van de gegevens kan alleen met toestemming (ii) Het verzamelen van gegevens van websites van derden en het koppelen aan een Facebook-account is ook alleen mogelijk als gebruikers hun vrije toestemming geven. Als er geen toestemming wordt gegeven voor gegevens van diensten van Facebook en websites van derden, moet Facebook de verzameling en het combineren van gegevens aanzienlijk beperken. Facebook moet komen met oplossingen CPC social media Facebook, Twitter (en Google+)

17 Social media & toezicht ACM Wat is de rol van de toezichthouder? Zijn er overtredingen? Digital Single Market Meest relevante initiatieven: Verordening gegevensportabiliteit Geoblocking Verordening Richtlijn levering tastbare goederen Richtlijn betreffende levering van digitale inhoud Herziene Leidraad richtlijn OHP Communicatie over online platforms REFIT: de nieuwe deal voor consumenten e-privacy Verordening De nieuwe CPC-verordening (2017/2934) Gewijzigde richtlijn audiovisuele mediadiensten

18 Digital Single Market Verordening 2017/2394 in werking 17 januari 2020 Mystery shopping en fictieve identiteit Online interface: - Inhoud verwijderen, toegang beperken - Waarschuwing aan consumenten - Last aan hostingdiensten om toegang te deactiveren, blokkeren of beperken Domeinnaam - Last aan domeinregisters of registrerende instanties om domeinnamen te schrappen / niet toe te staan deze te registeren Vragen? Anne-jel.hoelen@acm.nl