5,7. Spreekbeurt door een scholier 1858 woorden 4 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde

Transcriptie

1 Spreekbeurt door een scholier 1858 woorden 4 april ,7 116 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Waarom heb ik dit gekozen? Mijn spreekbeurt gaat over IJsland. Ik heb voor dit land gekozen omdat het me een leuk land leek en omdat mijn ouders er een paar keer zijn geweest en er leuke verhalen over hebben verteld. En er waren genoeg bronnen op het Internet. Indeling. Ik heb mijn spreekbeurt in verschillende hoofdstukken verdeeld: - IJsland in het algemeen. - Sociale Geografie. - Fysische Geografie. - De topografie van IJsland. - En nog een actualiteit. IJsland in het algemeen. Na Engeland is IJsland het grootste eiland van de wereld. Het is een heel erg jong land, de gesteenten zijn maar 20 miljoen jaar oud. Het oudste gesteente van de wereld is 46 miljoen jaar oud. Wat heel raar is aan IJsland is dat er een middernachtzon is. De middernachtzon houdt in dat het in een periode alleen maar licht is, terwijl het in een andere periode maar 3 á 4 uur licht is. Hier zie je een tabel over het aantal uren licht in Reykjavík ter vergelijking met Amsterdam.De levensverwachting in IJsland is erg hoog. De vrouwen worden gemiddeld 81 jaar en de mannen gemiddeld 77 jaar mensen van de mensen is Lutheraan. Dat is ongeveer 93%. IJsland ligt tussen de Noordelijke IJszee, de Atlantische Oceaan en de Noorse Zee in. De hoofdstad is van IJsland is Reykjavík. Er zijn ook veel gletsjers, en dat zijn de witte stukjes op het plaatje. De grootste gletsjer is de Vatnajökull. Die gletsjer is even groot als alle gletsjers in Europa samen. De Vatnajökull neemt ongeveer 11% van IJsland in. In IJsland zijn ook een aantal baaien, zoals de Faxaflói. Aan de noordkant zijn er ook een aantal fjorden. Sociale Geografie. In IJsland wonen ongeveer mensen. Deze mensen zijn bijna allemaal afstammelingen van Vikingen en Ierse slaven. Inuit of eskimo s komen niet voor in IJsland. De bevolkingsdichtheid in IJsland is veel lager dan in Nederland. Want in Nederland wonen mensen die leven op km2. Pagina 1 van 5

2 En in IJsland wonen mensen die leven op km2. Dus de bevolkingsdichtheid van Nederland is ongeveer 400 inwoners per km2. En in IJsland is dat maar ongeveer 3 mensen per km2 Omdat de bevolkingsdichtheid maar zo laag is in IJsland zijn er een paar nadelen: Er is geen leger, Er zijn weinig mensen voor de gezondheidszorg, het onderwijs, wegen- en huizenbouw en zelfs het onderhoud. Hier zie je een tabel over de bevolkingsgroei van IJsland. De gemiddelde IJslander verdient eigenlijk wel goed, maar moet daar erg hard voor werken. Kinderen in IJsland mogen werken vanaf hun 13e. Maar ze mogen geen zwaar werk doen. Het is wel handig dat kinderen licht werk mogen doen zoals onkruid wieden. Want iemand moet het toch doen? Er is maar een klein deel van IJsland bewoond. Dat komt door de geisers, bergen, heetwaterbronnen, meren, vulkanen en gletsjers. 90% van de IJslandse bevolking behoort tot de Evangelisch Lutherse kerk. IJsland is lid van de NAVO en heeft getekend onder het Schengen akkoord. IJsland is geen lid van de Europese Unie. 72% van de economie bestaat uit visserij. De visserij is onderverdeeld in vele verschillende dingen, zoals diensten en industrie. De economie van IJsland is erg gevoelig door veranderende visprijzen. De regering probeert het land minder afhankelijk van de visserij te laten zijn door het aantrekken van buitenlandse bedrijven. De economie groeit wel en de werkloosheid is laag. Door het klimaat en de natuurlijke elementen in IJsland is er maar een heel klein deel van IJsland geschikt voor de akkerbouw. IJsland kan zichzelf wel voorzien van melkproducten en vlees. De regering plant veel bomen om boomerosie te voorkomen. De industrie in ijsland heeft vooral met vis te maken. De visserij heeft veel kleine industriële bedrijven zoals scheepswerven, fabrieken voor scheepsbenodigdheden en uitrustingen, en een verpakkingsindustrie. Er is ook een kleine textielindustrie, maar het maken van plastic neemt snel toe. De munteenheid van IJsland is de IJslandse Kroon. 1 Euro is ongeveer IJslandse kronen. Net zoals bij de Euro en de Eurocent, wordt de kroon door 100 gedeeld. Maar daar heet één cent één Aura. De taal van IJsland is erg moeilijk. Er zitten bijvoorbeeld letters bij die wij in Nederland niet kennen. Zoals ð, de Þ en de Ø In de IJslandse taal moet je veel uit je hoofd leren want er zijn niet alleen een mannelijke en een vrouwelijke vorm, maar er zijn ook de 2 vormen sterk en zwak. De IJslanders proberen hun taal zuiver te houden. Dat wil zeggen dat ze hun taal zo min mogelijk willen mengen met andere talen. Ze verzinnen voor alles Pagina 2 van 5

3 een IJslandse naam. Zo heet een televisie letterlijk een Kijkkast in IJsland. In IJsland gebruiken ze het oude systeem wat ze vroeger onder andere in Nederland gebruikte. Als er iemand Jan heet en zijn vader Peter, dan heet Jan dus Jan Peterssón. En als je een meisje bent dan gebruik je in plaats van són dottír. Fysische geografie. Nu ga ik het hebben over de Fysische geografie van IJsland: IJsland is op Groot Brittanië na het grootste eiland van Europa. Het is ook het meest westelijke Europese land en ligt in het noorden van de Atlantische Oceaan, bovenop de Mid-Atlantische rug, een gebied met actief vulkanisme. Het eiland ontstond en werd gevormd door de uitbarstingen van heel veel vulkanen, waarvan er een aantal nog steeds actief zijn, waardoor in de oceaan af en toe nieuwe eilanden ontstaan. Minder dan 20% van het land is bedekt met vegetatie en slechts 1,1% is stad. Bomen, meestal berken, groeien op sommige plaatsen, samen met wat wilgen. De rest van het land bestaat uit wat onvruchtbare bergen, lavavelden, meren en gletsjers. De flora in IJsland is erg mooi. Maar er zijn maar weinig bomen in IJsland. Toen de eerste mensen in IJsland aankwamen was er ongeveer 20% van IJsland bebost. Nu is dat veel minder. Er komen vooral mossen en korstmossen voor op IJsland. Maar er zijn ook wilgen en berken. Alle dieren in IJsland zijn door mensen ingevoerd. Behalve de poolvos, die leefde al op IJsland. Er komen geen amfibieën, bijen, wespen, mieren en horzels. Rondom IJsland komen zeehonden, dolfijnen en walvissen. Er zijn ongeveer 300 vogelsoorten in IJsland. Het klimaat in IJsland is grotendeels het gematigd klimaat. In het noorden is er een beetje een poolklimaat. Het warmterecord is 30 C en de laagste temperatuur ooit gemeten in IJsland is -38 C. De gemiddelde temperatuur is ongeveer 4.8 C. Er zijn in IJsland ook veel Natuurlijke elementen zoals: Watervallen Geisers Gletsjers Heetwaterbronnen Vulkanen Actualiteit. Dit is de actualiteit: IJsland: walvisvangst of walvistoerisme? IJsland/Husavik, 29 Juni Pagina 3 van 5

4 De Amerikaanse Marnee Benson is de gelukkige winnaar van de Icelandic Whale Pledge competitie. Ze mocht mee met het Greenpeace-schip de Esperanza naar IJsland. Ze trof daar een land aan dat wikt en weegt of ze de walvis nu blijft vangen of ze juist zal beschermen, zodat toeristen de zeezoogdieren in levende lijve kunnen zien. Marnee Benson wist van iedereen de meeste mensen op te trommelen om een belofte te doen om naar IJsland op vakantie te komen, wanneer het land een einde maakt met de jacht op de walvissen. In totaal hebben bijna mensen wereldwijd deze belofte gemaakt. Ze vormen een potentiële inkomstenbron van zo'n 60 miljoen dollar voor de IJslandse overheid. Dat tegenover de kleine vier miljoen dollar inkomsten uit de walvisjacht. Heb jij de belofte al gedaan? Contrast Marnee kijkt haar ogen uit aan boord van de Esperanza. "De ene dag is ons schip in IJsland's nummer één walvisvaarderplaats Isafjordur. De volgende dag zijn we juist weer op de beste plek, om walvissen te zien, Husavik. Het contrast tussen de twee stadjes is opvallend. Isafjordur, gelegen in de adembenemende westelijke fjorden, is een slaperig stadje, dat gevormd wordt door een ring van huizen, een verouderde haven en een landingsbaan. Husavik, ligt aan de verre noordelijke kust van IJsland en de rand van de poolcirkel, en is juist een druk en levendig voorbeeld van het succes van walvistoerisme." Husavik was tot nog niet zo lang geleden in een harde strijd verwikkeld om te overleven. Dankzij het toerisme bloeide het stadje op en gaan de zaken momenteel goed. Met dank dus aan de walvis. "Husavik noemt zichzelf een van de beste plekken in de wereld om walvissen te zien", vertelt de tijdelijke matroos Benson, aan boord van de Esperanza. "En inderdaad. De dag voordat we de haven invoeren, zijn er vier zeer zeldzame blauwe walvissen gezien in de kristalheldere ijskoude wateren rond Husavik." En dat is erg bijzonder tussen de meer 'gewone' bezoekers van deze bergachtige kusten, waaronder het grootste zoogdier ter wereld, de blauwe vinvis, en haar neven de dwergvinvis en noordse vinvis." Bij de aankomst in de haven werd de Esperanza verwelkomd door een aantal officials, waaronder Halldor Bloendal, president van het IJslandse parlement, Asbjorn Bjorvinsson, president van de IJslandse Whalewatching Association en Athalsteinn Baldursson, voorzitter van de vakbond van de voedselverwerkingsindustrie. "Bloendal verdedigde het walvisbeleid van zijn land door te zeggen dat mensen uit stedelijke omgevingen gewoon de walvisvangst niet begrijpen, omdat ze te ver weg staan van de natuur", vertelt Marnee. "Het welkomstcomité gaf een walviswervel cadeau aan de kapitein van het schip." Walvistoerisme 'Walvissen kijken' is wereldwijd een van de snelst groeiende sectoren van de toeristische industrie. IJsland, een van de laatbloeiers daarin, begon ermee vanaf midden jaren negentig. Sindsdien kent deze vorm van natuurtoerisme in het land een groei van 250 procent. In 2002 alleen al was het een slordige 12 miljoen dollar waard. Als deze groei zo doorgaat, kan het walvistoerisme als industrie in 2006 uitgroeien tot een jaarlijkse 20 miljoen dollar. Maar of deze vorm van toerisme zo door blijft groeien is de brandende vraag. Zeker aangezien de IJslandse regering nog steeds geen einde heeft gemaakt aan de walvisvangst. Deze jacht is een regelrechte bedreiging voor het walvistoerisme. Op deze manier gooit IJsland, door op een van haar grootste toeristenattracties op te jagen, haar eigen ramen in. IJsland trekt een speciaal type toerist aan, de natuurliefhebber. Kijk maar rond op het vliegveld van Reykjavik. Je ziet net zo veel rugzakken als koffers op de lopende band voorbijkomen. Er is dan ook Pagina 4 van 5

5 genoeg te doen in het land, met activteiten als rafting, gletsjerskieën en duiken, en met natuurfenomenen als geisers, warme bronnen en vulkanen. Volgens Bloendal van het IJslandse parlement kan de liefde voor de natuur heel goed samengaan met de jacht op walvissen. Maar dat kan niet gezegd worden van de toeristen die zijn land wil aantrekken. Een enquête onder walvistoeristen in Schotland liet eerder zien dat 79 procent van de toeristen zegt een land te boycotten, die nog steeds op walvissen jaagt. Van degenen die wel zo'n land zou bezoeken geeft 40 procent aan niet walvissen te gaan kijken in een land, die ze tegelijkertijd opjaagt. Met beloftes van Greenpeace begint de IJslandse overheid het belang van het walvistoerisme in te zien. Bjorgvinsson van de Ijslandse whale watching association heeft de overheid er al opgewezen dat in de lente het aantal boekingen voor het walvistochten al tien keer zo weinig is dan voorheen. Zelfs in Isafjordur, waar de walvisjacht nog steeds deel van het alledaagse leven is, vonden Benson en de andere bemanningsleden van de Esperanza mensen die open staan voor discussie en voor de milieuagenda van Greenpeace. De stad staat net als de rest van IJsland voor een moeilijke keuze. Blijft de walvis een bron van vlees of wordt het exclusief een belangrijke bron van toerisme? Dit was mijn spreekbeurt. Ik hoop dat jullie hem leuk vonden. Pagina 5 van 5