Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie!" [14]

Transcriptie

1 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie!" [14]

2 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie DE ORGANISATIESTRUCTUUR VAN DE PETRUS-EMMAUSPAROCHIE In de huidige structuur van de parochie vormen PB+PG+PV samen het kerkbestuur, met de pastoor als eindverantwoordelijke/voorzitter en drie vicevoorzitters. Er is (te) veelvuldig dubbel overleg, en er ontbreken duidelijke omschrijvingen van de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de leiding van de parochie (pastoor, pastoraal werkster,bestuur, pastoraatsgroep, parochievergadering). De situatie wordt verder nog aanzienlijk bemoeilijkt door het grote aantal vacatures. Dit leidt tot, soms moeizame en trage, besluitvorming in de parochie. Daarom is er, na overleg met de pastoor (pastor Van Heeswijk), de vicaris van het bisdom (Mgr. W.M.J. van Meijgaarden) en de parochievergadering besloten tot een verandering van de organisatiestructuur van de parochie. Hierbij is uiteraard aansluiting gezocht bij de drie belangrijkste knelpunten in de parochie zoals eerder omschreven in het Beleidsplan van de Petrus-Emmausparochie, namelijk: Inspiratie, bezieling, identiteit Communicatie Contact en betrokkenheid met en door vrijwilligers en pastoraal team ** ) 1. Informatie voor nieuw benoemde leden van kerkbesturen in het bisdom s-hertogenbosch. Februari 2007 (zie ook: 2. Handboek voor Parochie Besturen. Petra Stassen en Ad van der Helm, Uitg. Abdij van Berne, Heeswijk, 2007 (ISBN ). 3. In de duizend gezichten van Uw volk (Diocesane beleidsnota, Bisdom Breda, 2007) [14]

3 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie Voorzitter Vice-voorzitter Secretaris Penningmeester Lid Lid KERKBESTUUR De voorzitter van het kerkbestuur is altijd de pastoor, of een vertegenwoordiger die door het bisdom benoemd wordt. Pastoraal Team Vice-voorzitter Notulist WV Liturgie WV Catechese WV Diaconie WV Gemeenschapsopbouw WV Levensbegeleiding PASTORAATSGROEP Kerkbestuur (incl. invitaties) Pastoraatsgroep Algemeen parochie overleg VERGADERFREQUENTIE 6-8 x per jaar 11x per jaar 4 x per jaar Pastoor Pastoraal werkster Kerkbestuur Pastoraatsgroep Algemeen parochie overleg Benoemd door de bisschop Pastorale zending van de bisschop, KB werkgever Voordracht door de pastoor, benoemd door de bisschop Voordracht door KB, benoemd door de pastoor Uitnodiging door KB en PG 2. BEGRIPPEN, TAKEN, VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN (bewerking/samenvatting ref. 1-3) Wat is een parochie? Een parochie is een geloofsgemeenschap van christelijke gelovigen met een eigen kerkgebouw, onder leiding van een pastoor aan wie de zielzorg is toevertrouwd. Het geloof in Jezus Christus is het bindende element; het geloof dat je samen belijdt maakt dat je samen parochie bent. Een parochie is een eucharistische gemeenschap: in de eucharistie wordt door Christus zelf de grondslag gelegd van de gemeenschap van hen die samenkomen en met Hem en met elkaar verbonden zijn. "Parochies zijn gemeenschappen van de gedoopten die hun identiteit bovenal uitdrukken en bevestigen door de viering van het eucharistisch offer", zegt de encycliek 'De Eucharistia'(nr.32) [14]

4 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie Ook de Catechismus van de Katholieke Kerk legt de band tussen parochie en eucharistie: "Het (de parochie) is de plaats waar alle gelovigen, door de viering van de zondagse eucharistie, verzameld kunnen worden". Om daar direct de taken aan vast te koppelen waar de parochie voor staat: "De parochie maakt de christenen vertrouwd met de gewone vorm waarin het liturgische leven wordt uitgedrukt; zij brengt hen samen in deze viering; zij onderricht hen in de verlossende heilsleer van Christus en beoefent de liefde van de Heer in de werken van barmhartigheid": KKK nr.2179 (Catechismus van de Katholieke Kerk). Vanwaar de naam 'parochie'? De naam 'parochie'is afgeleid van het Griekse ("par-oikia" ), dat op zijn beurt een afleiding is van het woord (''par-oikeoo"): in den vreemde wonen, als vreemdeling zonder burgerrechten - ergens wonen. Deze term wordt in het Nieuwe Testament (in Handelingen, brief aan de Efeziërs en de eerste brief van Petrus) gebruikt om de positie van de eerste christenen aan te geven die in het Romeinse Rijk doorgaans minder rechten hadden dan niet-gelovigen. Net zoals het joodse volk destijds als vreemdeling in Egypte woonde, wonen zij nu als vreemdelingen in de wereld, als burgers van het Rijk Gods, als volk Gods in de wereld. In de oudchristelijke literatuur wordt dan gesproken over de ( ekklesia paroikousa") ofwel de plaatselijke christengemeente op doortocht. In deze naamgeving zit oorspronkelijk dus al een verwijzing naar een opdracht: volk Gods te zijn in een wereld, waar je niet volledig in op kunt en moet gaan. Wat is het doel van een parochie? De parochie heeft geen andere doelstelling dan de generale doelstelling van de Kerk als geheel. Het gaat in een parochie om het in stand houden en vitaal doen zijn van een geloofsgemeenschap die haar evangelische opdracht gestalte geeft. Het evangelie - de goede boodschap - van Jezus Christus is fundament van Kerk (zonder evangelie, zonder Jezus Christus, geen Kerk), alsook het doel ervan (evangelisatie als'core business '). De parochie heeft tot taak die algemene doelstelling van de Kerk plaatselijk, in dorp, wijk of leefgemeenschap te realiseren. Hoe zijn parochies ontstaan? Oorspronkelijk groepeerden de christengemeenten zich rond een enkele kerk in de steden. De kerk van de derde eeuw is voor alles stedelijk en bisschoppelijk: de bisschop was de pastoor en priesters en diakens oefenden hun pastoraal werk uit krachtens zijn opdracht. Informatie nieuw benoemde bestuursleden - februari 2007 Toen het aantal gelovigen buiten de steden snel groeide werden in het landelijk gebied aanvankelijk landsbisschoppen aangesteld. Omdat dat tot een te grote opsplitsing van het kerkelijk bestuur leidde schreef het concilie van Sardica (343) vervolgens voor om in landelijke gebieden alleen priesters te benoemen. Zo ontstonden op het platteland allerwegen parochies met eigen priesters, die hun pastoraal werk zelfstandig behartigden onder jurisdictie van de naburige bisschop. Het concilie van Trente ( ), dat een stroomlijning van de kerkelijke organisatie bewerkstelligde, betekende ook een doorbraak in de parochiële organisatie. Door de bepaling dat elke parochie duidelijk begrensd moet zijn, kreeg de indeling van het gehele bisdom in door de bisschop opgerichte parochies definitief zijn beslag [14]

5 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie In aanvulling op Trente dat de parochie territoriaal omschrijft als het ambtsgebied van de pastoor, benadrukt het tweede Vaticaanse concilie weer het gemeenschapskarakter van de parochie. Op deze manier zijn parochies uit een bisdom ontstaan en nog steeds is een parochie een onderdeel van, een cel van een bisdom, door de bisschop opgericht ten behoeve van de pastorale bediening van de gelovigen. Daarom komt ook het wijzigen of opheffen van parochies aan de bisschop toe. Verbondenheid met de bisschop is essentieel voor een parochie. Officieel De Codex, het kerkelijk wetboek omschrijft de parochie als "een bepaalde gemeenschap van christengelovigen, in een particuliere Kerk duurzaam opgericht, waarover de herderlijke zorg, onder gezag van de diocesane bisschop, aan een pastoor als haar eigen herder toevertrouwd wordt". In tegenstelling tot het oude kerkelijk wetboek (van 1917) wordt parochie hier aangeduid als een gemeenschap van gelovigen, niet in de eerste plaats als territorium, hoewel de gemeenschap wel aan een bepaald territorium is gebonden. De pastoor wordt aangesteld om de pastorale zorg te behartigen; hij heeft de pastorale eindverantwoordelijkheid. Deze verantwoordelijkheid oefent hij uit in samenwerking met andere pastorale krachten en parochianen. De structuur van de parochie Behalve een geloofsgemeenschap met een eigen identiteit is de parochie ook een organisatorische eenheid. Deze dient bestuurd te worden, waarbij het beheer van de gebouwen en de hoedanigheid van werkgever belangrijk onderdelen vormen. In de parochie wordt leiding gegeven door diverse personen en groepen, van wie ieders rol in grotere of kleinere lijnen is vastgelegd in het kerkelijk recht. De rol van het kerkbestuur is voor de Nederlandse kerkprovincie vastgelegd in het 'Algemeen Reglement voor het bestuur van een parochie van de RK Kerk in Nederland'. De pastoor De pastoor heeft de eindverantwoordelijkheid in de parochie. Hij is verantwoording verschuldigd aan de bisschop. De pastoraal werk(st)er De pastoraal werk(st)er voert zijn/haar werk uit in opdracht van de bisschop ( pastorale zending ). Om die reden kan het bestuur van de parochie niet ultiem inhoudelijk oordelen over de kwaliteit van het werk dat door de pastoraal werk(st)er geleverd wordt. We hebben het dan over de inhoud van het werk, dus wat de pastoraal werk(st)er bijvoorbeeld vertelt in de catechese, tijdens vieringen of bij de pastorale aanpak van het individuele pastoraat. Het parochiebestuur kan de pastoraal werk(st)er wel aanspreken op het feitelijk functioneren in de organisatie [14]

6 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie Het kerkbestuur Het kerkbestuur, waarvan de pastoor rechtens voorzitter is, heeft als voornaamste taak de voorwaarden te scheppen voor het pastorale werk in de parochie: het bestuur zorgt ervoor dat in de parochie de voorwaarden - middelen en ruimten - aanwezig zijn om het pastorale werk goed te kunnen doen en is bevoegd om te beslissen over alle normale bestuurlijke aangelegenheden, uiteraard met inachtneming van de geldende regels. Het kerkbestuur heeft dus vooral een beheermatige taak. Tot deze beheertaak behoren met name het: Beheren van het vermogen Werven en ontvangen van gelden Beheren van (on)roerende goederen Vaststellen en doen van uitgaven Nakomen van verplichtingen Aangaan van overeenkomsten. Daarnaast heeft het kerkbestuur een adviserende taak op pastoraal gebied. Werknemers van de parochie (in dienst van het kerkbestuur) kunnen geen lid zijn van het kerkbestuur met het oog op samenvallende verantwoordelijkheden. De pastoraatsgroep De pastoraatsgroep draagt onder eindverantwoordelijkheid van de pastoor zorg voor planning en uitvoering van het pastoraat in de parochie. De pastoraatsgroep bestaat uit degenen, die door de bisschop als priester, diaken of pastoraal werker voor de parochie zijn aangesteld, alsmede uit enkele parochianen, die de pastorale zorg mede willen dragen. Indien alleen degenen, die door de bisschop als priester, diaken of pastoraal werker voor de parochie zijn aangesteld, deel uitmaken van deze voor het pastoraat verantwoordelijke groep, spreken we van een pastoraal team. De pastoraatsgroep - of het pastoraal team - is de groep waarin de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het pastoraat in de parochie gestalte krijgt. De hoofdactiviteiten hierbinnen ( het pastoraal beleid ) zijn verdeeld over verschillende werkvelden: Liturgie Catechese Diaconie Gemeenschapsopbouw Levensbegeleiding De praktische uitvoering van de werkzaamheden is verdeeld over diverse specifieke werkgroepen. Het kerkbestuur en de pastoraatsgroep houden onderling regelmatig contact, niet alleen om elkaar te informeren maar ook om beleid op elkaar af te stemmen. Beheer en pastoraat zijn dus duidelijk onderscheiden taken zijn, die door afzonderlijke groepen worden vervuld. Bij de beleidsontwikkeling kunnen zij zich laten adviseren door de parochievergadering. De parochievergadering De parochievergadering is een facultatief orgaan: ze is bedoeld als breed samengesteld adviesorgaan voor pastoor, bestuur en pastoraatsgroep. De parochievergadering heeft een klankbordfunctie. Deze functie kan ook op andere wijze vorm krijgen, bijvoorbeeld door open, voor ieder toegankelijke, parochie bijeenkomsten [14]

7 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie Al het voorgaande is nodig om een levende, betrokken en actieve geloofsgemeenschap gaande te houden volgens de visie zoals die is verwoord in het Beleidsplan Gedragen door Gods Hand : # # "! éen van de belangrijkste doelen is het verdiepen van het geloof van de Nederlandse katholieken. Nederlanders en dat geldt eens te meer voor de vele vrijwilligers in de kerk zijn praktisch ingestelde doeners. Ze maken de kerk schoon, zorgen voor bloemen, voor een goede liturgie, voor de koren, het kerkbestuur, de koffie,het bezoek aan zieken en ouderen, maat nemen weinig of geen tijd voor bezinning en geloofsverdieping Wees niet bang, Mgr. M. Muskens, A. Broers, Valkhof Pers., EXTRA INFORMATIE UIT: Handboek voor Parochie Besturen. Petra Stassen en Ad van der Helm, Uitgeverij Abdij van Berne, Heeswijk, 2007 (ISBN ). In een parochie gonst het vaak van activiteiten. Wie een kijkje achter de schermen neemt staat verwonderd over het grote aantal mensen dat in en rond een parochie te vinden is. De parochie herbergt uiteenlopende projecten, veel meer dan de zondagse liturgieviering doet vermoeden. Er wordt catechese gegeven aan kinderen en volwassenen; er is oecumenisch overleg; jongeren ontmoeten elkaar rond hun activiteiten. Er worden cursussen gegeven voor vrijwilligers, fondsen geworven voor de restauratie van een kerkgebouw terwijl koren oefenen onder begeleiding van geschoolde en professionele musici. Er wordt materiële hulp geboden aan mensen die elders niet terecht kunnen, er is zorg en aandacht bij ziekte en rouwverwerking. De parochie heeft contacten met katholieke scholen, met de gemeentelijke overheid en diens afdeling sociale zaken. Er kan overleg zijn met een afdeling van rijksmonumentenzorg, maar ook met Vluchtelingenwerk Nederland of een platform voor armoedebestrijding. De parochie is in grote mate een vrijwilligersorganisatie geworden waar soms honderden mensen als vrijwilliger actief zijn. Door de buitenwacht wordt de parochie als een semiprofessionele organisatie gezien, een zekere professionaliteit mag daarom verwacht worden. De basis van de parochie dient stevig te zijn, zodat zij niet bij de eerste beste storm onderuit wordt gehaald. Zoals Jezus aan het einde van de Bergrede (Matteüs 7,24-27) zegt: een huis dient op stevige rotsgrond gebouwd te zijn. Zo is het ook met de parochie. Een kwalitatief goed parochiebestuur is in dit verband een wezenlijke voorwaarde voor goed pastoraat. Daartoe moet het parochiebestuur bestaan uit mensen die helder weten wat hun taak inhoudt en die daarnaar kunnen handelen. Pastores krijgen de mogelijkheid daadwerkelijk effectief te opereren, als zij ondersteund worden door een capabel parochiebestuur dat inhoud geeft aan zijn eigen verantwoordelijkheid en hen adequaat steunt in hun pastorale verantwoordelijkheid [14]

8 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie De parochie is tegenwoordig niet meer te definiëren als het territorium van een pastoor die met een aantal medewerkers pastoraat uitoefent. Zij is een katholieke gemeenschap van gelovige mensen rond een religieuze boodschap die ontleend is aan het Evangelie van Jezus Christus. Zij staat onder leiding van een pastoor of van een pastoraal team en kan meestal gelokaliseerd worden rond een kerkgebouw of een parochiecentrum. Deze gemeenschap is geen grote vaste groep, zij bestaat uit verschillende groepen die een gevarieerde binding met de parochie hebben. Er zijn actieve vrijwilligers die wekelijks dagdelen aan hun actieve betrokkenheid besteden, er zijn wekelijkse kerkbezoekers en er zijn mensen die met een andere regelmaat vieringen bezoeken of juist die vieringen uitzoeken die hen aanspreken. Er zijn ook mensen die meer op afstand van hun interesse en betrokkenheid blijk geven en de band met de parochie niet op willen geven. Van oudsher is het de opdracht van de parochie het Evangelie bereikbaar en toegankelijk te maken voor zoveel mogelijk mensen. Aan de oorsprong van de parochie staat de bevoegdheid van een priester die - gezonden door de bisschop - de opdracht heeft om aan het Evangelie concreet gestalte te geven in het gebied rondom de bisschopsstad. Dit systeem is in de loop der eeuwen tot een fijnmazig netwerk ontwikkeld, waarin de pastoor de centrale figuur is geworden. Een pastoor kon een groot stempel drukken op de parochiegemeenschap. Namen van pastoors, die vaak decennia lang leiding gaven aan de parochie, kunnen nog lang naklinken in een pastorie waar zij vanaf eerbiedwaardige portretten de huidige ontwikkelingen welwillend gadeslaan. De pastorie is echter niet meer de burcht van de pastoor en zijn huishoudster, maar een centrum waar het soms gonst als in een bijenkorf. De traditionele situatie van de parochie is in de afgelopen decennia dus fundamenteel gewijzigd. Problemen zijn aan de oppervlakte gekomen die een totaal ander gezicht geven aan de parochie. De alomtegenwoordige pastoor heeft plaats gemaakt voor tal van parochianen die hun schouders onder de parochie hebben gezet. Het parochiesecretariaat is steeds vaker het eerste contact dat mensen met de parochie hebben. Op de achtergrond werken bestuursleden die zo goed mogelijk de voorwaarden scheppen opdat het pastorale beleid gestalte kan krijgen. Beleid dat steeds vaker wordt ontwikkeld door een pastoraal team dat voor een aantal parochies of geloofsgemeenschappen is aangesteld. Leden van het parochiebestuur komen in aanraking met een kerkelijke bestuurlijke organisatie die grote invloed op de plaatselijke parochie kan uitoefenen. Zij leren parochianen kennen die met hart en ziel aan de parochie en haar opdracht verbonden zijn en die op grond daarvan een bepaalde positie innemen en opvattingen koesteren. Zij worden aangesproken door mensen die zijdelings met de parochie verbonden zijn rond incidentele vieringen en daar concrete verwachtingen hebben. Zij werken samen met pastores die hun eigen deskundigheid inbrengen en die zij vaak moeten'delen' met andere parochies. Bovendien werken veel parochies samen met andere parochies. Deze samenwerking kan een van een pastoraal team en kan meestal gelokaliseerd worden rond een kerkgebouw of een parochiecentrum. Deze gemeenschap is geen grote vaste groep, zij bestaat uit verschillende groepen die een gevarieerde binding met de parochie hebben. Er zijn actieve vrijwilligers die wekelijks dagdelen aan hun actieve betrokkenheid besteden, er zijn wekelijkse kerkbezoekers en er zijn mensen die met een andere regelmaat vieringen bezoeken of juist die vieringen uitzoeken die hen aanspreken. Er zijn ook mensen die meer op afstand van hun interesse en betrokkenheid blijk geven en de band met de parochie niet op willen geven. Van oudsher is het de opdracht van de parochie het Evangelie bereikbaar en toegankelijk te maken voor zoveel mogelijk mensen. Aan de oorsprong van de parochie staat de bevoegdheid van een priester die - gezonden door de bisschop - de opdracht heeft om aan het Evangelie concreet gestalte te geven in het gebied rondom de bisschopsstad. Dit systeem is in de loop der eeuwen tot een fijnmazig netwerk ontwikkeld, waarin de pastoor de centrale figuur is geworden. Een pastoor kon een groot stempel drukken op de parochiegemeenschap. Namen van pastoors, die vaak decennia lang leiding gaven aan de parochie, kunnen nog lang naklinken in een pastorie waar zij vanaf eerbiedwaardige portretten de huidige ontwikkelingen welwillend gadeslaan. De pastorie is echter niet meer de burcht van de pastoor en zijn huishoudster, maar een centrum waar het soms gonst als in een bijenkorf. De traditionele situatie van de parochie is in de afgelopen decennia dus fundamenteel gewijzigd. Problemen zijn aan de oppervlakte gekomen die een totaal ander gezicht geven aan de parochie. De alomtegenwoordige pastoor heeft plaats gemaakt voor tal van parochianen die hun schouders onder de parochie hebben gezet. Het parochiesecretariaat is steeds vaker het eerste contact dat mensen met de parochie hebben. Op de achtergrond werken bestuursleden die zo goed mogelijk de voorwaarden scheppen opdat het pastorale beleid gestalte kan krijgen. Beleid dat steeds vaker wordt [14]

9 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie ontwikkeld door een pastoraal team dat voor een aantal parochies of geloofsgemeenschappen is aangesteld. Leden van het parochiebestuur komen in aanraking met een kerkelijke bestuurlijke organisatie die grote invloed op de plaatselijke parochie kan uitoefenen. Zij leren parochianen kennen die met hart en ziel aan de parochie en haar opdracht verbonden zijn en die op grond daarvan een bepaalde positie innemen en opvattingen koesteren. Zij worden aangesproken door mensen die zijdelings met de parochie verbonden zijn rond incidentele vieringen en daar concrete verwachtingen hebben. Zij werken samen met pastores die hun eigen deskundigheid inbrengen en die zij vaak moeten 'delen' met andere parochies. Deze samenwerking kan een bescheiden omvang hebben, zoals de gezamenlijke financiering van een pastoraal team. Ook kunnen talrijke activiteiten samen georganiseerd worden. Samenwerking kan uitmonden in samenvoeging, hetgeen betekent dat de bisschop een nieuwe parochie opricht. Dit zijn complexe processen waar religieuze, pastorale, emotionele, financiële en bouwkundige argumenten hun eigen rol spelen. Van parochiebesturen en hun individuele leden wordt daarbij veel gevraagd. Niet alleen parochianen willen een kwalitatief goed bestuur, ook de externe contacten zijn veeleisend. Dit boek biedt een handreiking aan pastores en bestuurders om in een snel veranderende kerk bestuurlijk leiding te geven aan de parochie en haar diverse samenwerkingsverbanden. Men vindt hier achtergronden vanuit het civiele en het kerkelijke recht die het functioneren van parochies en parochiebesturen in grote mate bepalen. Kerkelijke processen en de samenhang tussen pastoraat en bestuur komen aan bod, zoals ook de diverse financiële en administratieve verplichtingen die een parochie heeft De eigen positie van de pastoor In het parochiebestuur komen pastoor en lekenbestuurders samen. Zij hebben ieder een eigen invalshoek. De pastoor heeft zijn pastorale verantwoordelijkheid in de parochie en brengt zijn theologische en pastorale deskundigheid in. Hij is niet uitsluitend en simpelweg de voorzitter van het bestuur, want hij draagt zelf de totale verantwoordelijkheid voor de parochie in al haar geledingen en activiteiten. De eigen pastorale invalshoek van de pastoor valt niet samen met de vermogensrechtelijke verantwoordelijkheid van het parochiebestuur. In het Algemeen Reglement wordt een duidelijk onderscheid gemaakt in de twee fundamentele bevoegdheden van een parochiebestuur. Het bestuur heeft een beslissende bevoegdheid op het vermogensrechtelijke terrein en een adviserende rol op het pastorale vlak (artikel 24). De pastoor heeft de beslissende bevoegdheid voor het pastoraat omdat hij van de bisschop deze opdracht heeft gekregen. Hij heeft binnen dit ambt als'eigen herder'van de parochie veel ruimte om zelfstandig beslissingen te nemen, hij is immers geen gedelegeerde of plaatsvervanger van de bisschop. De pastorale ruimte om beslissingen te nemen die in het belang zijn van de parochianen kan soms op gespannen voet staan met algemene regelgeving of beleid van het bisdom. De bisschop kan de pastoor altijd ter verantwoording roepen, waarna het aan deze is om aan de bisschop duidelijk te maken dat hij met reden en zorgvuldig gehandeld heeft. Het parochiebestuur besluit als een college over de vermogensrechtelijke zaken in een parochie, de pastoor is voorzitter en heeft geen veto. Het is van belang dat hij bij alle belangrijke beslissingen wordt betrokken, zodat hij zijn formele taak ook waar kan maken. De Romeinse instructie over de medewerking van leken aan het dienstwerk van de priester (1997) constateert dat nogal wat besturen het tegenwoordig zonder eigen pastoor moeten stellen, zodat deze niet bij alle vergaderingen aanwezig kan zijn. De instructie meent dat zonder die aanwezigheid geen belangrijke beslissingen kunnen worden genomen. Het is inderdaad niet goed voorstelbaar dat belangrijke besluiten buiten betrokkenheid van de pastoor worden genomen. Formeel is hij immers verantwoordelijk en alleen op grond daarvan al moet hij op de hoogte zijn van wat er in bestuur en parochie omgaat. Hij moet ook de kans hebben om beslissingen bij te sturen indien hij dat nodig acht. In die zin kan hij niet gepasseerd worden. 'Maar... dat is toch mijn competentie?l' De competentieverdeling tussen pastoor en parochiebestuur kan soms tot onduidelijke kwesties leiden en tot formele discussies. Veel kwesties hebben immers een pastoraal én een vermogensrechtelijk of organisatorisch aspect. Dit is in de kerk niet anders dan in andere organisaties. Nagenoeg overal moeten inhoudelijke doelstellingen zinvol gekoppeld worden aan de beschikbare middelen. Behalve een goed besef van de eigen rol en de doelstelling van de organisatie is het van belang dat ieder de juiste argumenten inbrengt en dat er op die manier een goede samenhang bestaat tussen de twee terreinen. Wanneer [14]

10 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie een echte competentiestrijd ontstaat tussen pastorale beroepskrachten en het parochiebestuur is sprake van een fundamenteel probleem dat opgelost dient te worden langs lijnen van beleid of door bemiddeling. Pastorale aangelegenheden vallen strikt genomen volgens het Algemeen Reglement buiten de competentie van het bestuur. Tussen de vermogensrechtelijke en de pastorale verantwoordelijkheid bestaat echter geen duidelijk afgebakende lijn, er is sprake van een grijs gebied. Veel pastorale beslissingen hebben immers een vermogensrechtelijk aspect. De aanschaf van nieuwe zangbundels wordt bijvoorbeeld ingegeven vanuit de pastorale wens om de volkszang in de liturgie een nieuwe impuls te geven. Het parochiebestuur moet echter wel de middelen beschikbaar hebben om deze bundels aan te schaffen. Als het bestuur meent dat deze uitgave, gelet op de parochiële financiën, onverantwoord is, kan het de uitvoering van het besluit op die grond tegenhouden. Inhoudelijke, pastorale motieven kan het parochiebestuur hier niet hanteren. Veel pastorale beslissingen hebben op die manier een vermogensrechtelijk aspect. Dit betreft bijvoorbeeld ook kosten voor toerusting van vrijwilligers en het beschikbaar stellen van ruimten. Het parochiebestuur neemt besluiten over een zinvolle aanwending van de financiële middelen van de parochie. De pastorale beroepskracht dient het parochiebestuur eraan te herinneren dat het kerkelijk vermogen een middel is om pastorale doelstellingen te realiseren en niet een doel op zich is. De begroting is een weerslag van de afwegingen die in dit verband nodig zijn en die - hopelijk - zorgvuldig zijn gemaakt Pastoraal werk(st)er Een pastoraal werk(st)er voert zijn/haar werk uit in opdracht van de bisschop. Om die reden kan het bestuur van de parochie niet ultiem inhoudelijk oordelen over de kwaliteit van het werk dat door de pastoraal werk(st)er geleverd wordt. We hebben het dan over de inhoud van het werk, dus wat de pastoraal werk(st)er bijvoorbeeld vertelt in de catechese, tijdens vieringen of bij de pastorale aanpak van het individuele pastoraat. Indien hier vragen of klachten over zijn, dient het bestuur in eerste instantie, nadat men de betrokkene erop heeft aangesproken, de pastoor of moderator te benaderen. In laatste instantie komt het aan de bisschop toe om een oordeel over de inhoud van het werk te vellen en - na een zorgvuldige procedure - tot een besluit te komen over eventueel te nemen besluiten. Het parochiebestuur kan de pastoraal werk(st)er wel aanspreken op het feitelijk functioneren in de organisatie bijvoorbeeld als de pastoraal werk(st)er altijd te laat begint met de liturgische vieringen of als de samenwerking met de medewerkers van de parochie of de vrijwilligers te wensen over laat. Dergelijke vragen of klachten moeten in eerste instantie in de functioneringsgesprekken besproken worden waarbij de pastoraal werk(st)er gelegenheid krijgt om een toelichting te geven en om het werk te verbeteren WERVING VAN BESTUURSLEDEN Niet alleen de samenleving is complexer geworden, ook het bestuur van een parochie, een PCI of een dekenaat is tegenwoordig ingewikkelder dan een aantal jaren geleden. We kunnen die ontwikkelingen betreuren of buiten de deur proberen te houden, maar dat is alsof we water omhoog willen laten stromen. Beter kunnen we reageren op de feiten die zich aan ons opdringen. De huidige ontwikkelingen vragen om extra aandacht bij het werven, selecteren en benoemen van nieuwe bestuursleden. Helaas komt het nog regelmatig voor dat willekeurige parochianen uit de kerkbank worden geplukt en op een bestuurszetel belanden, zonder dat de betrokkene weet wat er van hem of haar wordt verwacht of wat de verantwoordelijkheden zijn die bij het bestuurslidmaatschap horen. Dit is voor niemand een goede situatie en dient dan ook voorkomen te worden. Hoe doen we dat? In dit hoofdstuk staan we stil bij de stappen die men moet of kan zetten bij het vinden van bestuursleden. Daarbij komen formele zaken aan de orde zoals procedures en regels die gelden bij de benoeming van bestuursleden en de inhoudelijke vraagstukken die van belang zijn. De noodzaak van een goed bestuur Een parochie die aan het pastoraat - in alle vormen en op een goed niveau - vorm geeft, is pas mogelijk met een goed bestuur. De ervaring leert dat het belangrijk is om onderscheid te maken tussen bestuurlijke verantwoordelijkheid en de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van pastoraat. Van goede bestuursleden worden niet alleen bestuurlijke kwaliteiten verwacht. Een inhoudelijke [14]

11 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie betrokkenheid op de parochie is evenzeer essentieel voor een kwalitatief goed bestuur. Een persoonlijk geloofsleven mag daarbij verondersteld worden. Een goed bestuur is zich bewust van de kerkelijke en maatschappelijke context waarbinnen de parochie bestaat en het bestuur functioneert. Dat betekent voor alle parochiebesturen dat zij dienen samen te werken met parochies in de buurt en met andere kerkelijke en maatschappelijke instellingen. Wat men onder een goed bestuur moet verstaan, verschilt enigszins naar tijd en plaats. Een goed bestuur realiseert zich voor welke kwestie een parochie, een PCI of een dekenaat is gesteld en welke mogelijkheden er zijn om problemen op te lossen. Elke situatie en elk proces vraagt om bestuurders die daarbij passen. Alvorens nieuwe bestuurders aan te trekken, is het daarom belangrijk dat het zittende bestuur zich afvraagt in welke positie men zich op dat moment bevindt en wat voor mensen nodig zijn om de ontwikkelingen die gewenst worden, of die al gaande zijn, mee te dragen. Een vacature Een vacature in het bestuur kan op diverse wijzen ontstaan, aangekondigd of onaangekondigd. Een aangekondigde vacature ontstaat als iemand aan het einde van zijn benoemingstermijn komt, volgens rooster aan de beurt is om af te treden of de leeftijd van 75 jaar bereikt. In deze gevallen is de vacature ruim van te voren te voorzien. Dat is anders met de onaangekondigde vacature, die bijvoorbeeld ontstaat door overlijden van een bestuurder, vertrek in verband met een verhuizing of wegens conflicten. In dit laatste geval kan het soms van belang zijn om de reden van de vacature nader te bespreken, met de vertrekkende bestuurder en met elkaar. Er kan sprake zijn van een vraagstuk dat een oplossing behoeft voordat men op een goede manier verder kan gaan. Gaat bijvoorbeeld iemand na korte tijd weg, zonder duidelijke reden, kan er sprake zijn van een probleem in het functioneren van het bestuur als geheel. Een gemiste kans. De heer Pietersen is onlangs aangetreden als lid van het parochiebestuur. Afgesproken is dat hij rustig de eerste vergaderingen kijkt hoe het bestuur werkt. De vergaderingen beginnen om uur. Althans, op dat tijdstip is ongeveer iedereen binnen en tot is het vooral gezellig en wordt er bijgepraat over van alles en nog wat. De secretaris bespreekt alle ingekomen post en daarmee zijn we weer een halfuur verder. De agenda is lang en gedetailleerd, er lijkt geen einde aan te komen. Om uur sluit de voorzitter de vergadering. Na de tweede vergadering vraagt de heer Pietersen zich hardop af of er wel efficiënt wordt vergaderd. De voorzitter trekt het zich persoonlijk aan en de overige bestuursleden vinden dit wel sneu voor iemand die zoveel voor de parochie heeft gedaan. Bovendien: het gaat toch prima met de parochie? Na een halfjaar trekt de heer Pietersen zijn eigen conclusie en vraagt om ontslag uit het bestuur, wegens 'te drukke werkzaamheden'. Een kans om het bestuur te professionaliseren is voorbij gegaan. Bij het vervullen van een vacature spelen twee te onderscheiden aspecten een rol, etsen die elkaar overigens wel beïnvloeden. Aan het nieuw te benoemen bestuurslid en de procedure om deze te werven zijn een aantal formele eisen te stellen. Daarnaast dient hij of zij aan enkele specifieke kenmerken te voldoen, de inhoudelijke eisen. UIT: In de duizend gezichten van Uw volk. (Diocesane beleidsnota, Bisdom Breda, 2007) De kerk Met elkaar in West-Brabant en Zeeland willen we gest bedoelen we dan? Van welke kerkvisie gaan we uit? Kerk brengt mensen samen als mensen van God. God verzamelt mensen. In het document over de kerk Lumen Gentium van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie staat het samengevat zo: de kerk is gemeenschap, bezield en vergaderd door de Geest en gericht op gemeenschap met en navolging van Jezus. Dit komt tot expressie in verkondiging en voert tot beoefening van deugden. Dan gaat het eerst om openheid en gevoeligheid voor (de Geest van) God, die ons bezielt en bijeenbrengt en ons reeds kent: Wonderlijk zoals U mij kent (Ps. 139,4). Nodig is dat we 'ruimte maken'voor Gods openbaring en aanwezigheid. We moeten proberen meer met God 'door het leven te gaan', met Hem te wandelen. Mystici spreken in deze zin vaak over 'ambulatio Dei': Mozes, Elia en Jesaja wandelden met God, als met een goede vriend. Er is een weg tot God door Jezus Christus. Hem leren kennen, betekent een band met Hem aangaan en van daaruit Hem volgen. Zo zijn we in [14]

12 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie Hem ook met elkaar verwanten. Daarom kunnen we elk.c1.ar aanspreken als zusters en broeders in Christus. Dit alles vraagt van ons als kerk om eerst en vooral een cultuur van mystiek, stilte, bezinning, Bijbellezen en gebed te creëren. Karl Rahner zei ooit: de kerk zal mystiek zijn of ze zal er niet meer zijn. In het kennen van God en Jezus Christus is de kerk, het pastoraat, bemiddelend. Het groter samenwerkingsverband: de parochie(s) De ene parochie De beleving van het geloof krijgt een nieuwe verankering in het groter samenwerkingsverband dat de ene parochie is. De taak waarvoor we als kerk staan, omschreven we eerder als 'verdieping en verbreding'. Het gaat om ontmoeting met God, gemeenschap van mensen en behartiging van gerechtigheid en vrede, door prediking, sacramentaliteit en pastorale ontmoeting. En dat te behartigen in openheid naar kerkleden, zoekers en kwetsbaren en in projecten van vernieuwing. We menen dat we het volbrengen van deze taak het beste voor de toekomst kunnen waarborgen door fusie van parochies, zeker nu het aantal beroepskrachten kleiner wordt en er minder kerkleden en minder financiën zullen zijn. De ene parochie zal gestalte geven aan de samenwerking van de kleine geloofsgemeenschappen en de geloofsgroepen. Fusie van meerdere parochies tot één parochie bevordert ook eenheid van beleid, brengt (de kwaliteit van) mensen bijeen en bundelt bestuurskracht. In bijzondere omstandigheden kan het grote samenwerkingsverband bestaan uit twee parochies, die dan in convenant samenwerken. Gemeenschap en organisatie De grote parochie moet 'ankerpunt'van geloofsbeleving zijn. Zij moet zijn, waarvoor ze is bedoeld: zowel geloofsgemeenschap als organisatie. (3) De parochie kan niet slechts een 'bestuur op afstand'zijn. Een en ander vraagt om een goede doordenking en inrichting van de grote parochie. Pastoraal team - pastoraal plan - beheer Er zijn drie hoofdtaken die in de vergrote parochie goed dienen te worden behartigd: a) de formatie en positionering van het pastoraal team, b) het pastoraal plan, c) de functie van beheer, eigen aan het parochiebestuur. Deze drie taken zijn de draagbalken van de parochie. Vooral aan de uitwerking van de twee eerstgenoemde punten, pastoraal team en pastoraal plan, is in de afgelopen dertig jaar in ons bisdom, consistente aandacht en ontwikkeling gegeven. Die dienen voortgang te krijgen. Samenwerking bestuur - pastoraal team Het pastoraal team, waarin onderscheiden ambten en functies zijn, geeft inhoudelijk leiding aan het pastoraat. Zo zal het team, geadviseerd door velen, onder meer door het parochiebestuur, (34) de richting aangeven die men pastoraal wil gaan. Dit vraagt zowel intense samenwerking en loyaliteit tussen bestuur en pastoraal team als afgrenzing in verantwoordelijkheid en taakstelling. Het parochiebestuur behartigt onder voorzitterschap van en in college met de pastoor of eindverantwoordelijke priester de functie van beheer. Dat is in de grote parochie geen geringe taak. Ook vervult het bestuur de functie van werkgever voor de pastoraal werk(st)ers en voor anderen (zoals secretariële medewerkers, kosters, en anderen). Tevens ligt bij het parochiebestuur een belangrijke taak met betrekking tot beleid, inzet en welzijn van de vrijwilligers in de parochie. In die zin is het bestuur ook voor de vrijwilligers een soort werkgever. Het is van groot belang dat het parochiebestuur evenals het pastoraal team haar taak vervult in nauwe samenwerking met en in afstemming op de kleine geloof<;gemeenschappen en geloofsgroepen. Goede verbinding en samenwerking met de contactpersonen of contactgroepen van de geloofsgemeenschappen zal van groot belang zijn. Zo kan de parochie zijn wat ze moet zijn: geloofsgemeenschap en organisatie. Pastoraal team Positionering Vanuit en verbonden aan de parochie als geheel is er een pastoraal team van minstens vier bezoldigde pastorale beroepskrachten. Aan de parochie wordt gevraagd daarvoor de financiën bijeen te brengen, onder andere door een systeem van normatief begroten.'\5) Een team van minstens vier personen, voltijds en/of deeltijds, is nodig om als team goed te kunnen functioneren naar kwaliteit, collegialiteit, complementariteit en vervangbaarheid. Ook om de veelzijdige vragen die op het pastoraat afkomen in goede taakverdeling, specialisme en professionaliteit te kunnen behartigen [14]

13 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie Pastoraatsgroep Op het niveau van het samenwerkingsverband van de parochie(s) wordt aanbevolen dat er een pastoraatsgroep wordt opgericht. Dit wordt situationeel bezien. Het is een groep van betrokken actieve katholieken, die verbonden is met het pastoraal team. De pastoraatsgroep deelt in de uitoefening van de pastorale zorg, waarvoor de pastoor de eindverantwoordelijkheid draagt en die toevertrouwd is aan het pastoraal team. Zo zijn de leden van de pastoraatsgroep 'medewerkers'van het pastoraal team voor behartiging van het pastoraat in het geheel van de parochie(s). Het Voorlopig statuut voor de pastoraatsgroep in het bisdom van Breda dat van kracht is kan nu aan deze actualiteit worden aangepast en tot definitief statuut worden gemaakt. Samenstelling Er wordt naar gestreefd dat de verschillende ambten en functies in elk team vertegenwoordigd zijn. Elk team heeft zo mogelijk een priester, een diaken en een pastoraal werk(st)er in zijn midden. Dit is van belang vanwege de sacramentele bediening, gegeven met het wijdingambt, en vanwege het eigen charisma dat elk ambt en elke functie heeft, en ter bevestiging van elkaar. Priester, diaken en pastoraal werk(st)er tonen grote loyaliteit aan elkaar. Ze respecteren elkaars ambt en zending en daaruit voortkomende bekwaamheden en bevoegdheden. Als men elkaar 'het werk gunt'en men verheugd is over elkaars kwaliteiten, is er een gunstige voedingsbodem voor teamvorming. Met een team, bestaande uit een of meerdere priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers is ook vaak de vitaliteit gediend. Het geeft ruimte aan de verschillende leeftijden. En de herkenbaarheid kan erdoor bevorderd worden: team en kerkleden herkennen zich in elkaar. Leiding De leiding van de parochie is in eindverantwoordelijkheid toevertrouwd aan de priester, die pastoor of eindverantwoordelijke priester is: de herder van de hem toevertrouwde parochie. In ons bisdom wordt tot op heden vanuit de diocesane benoemingskeuze overlegd met betreffende priester over een benoeming tot pastoor (CIC c. 519) of tot eindverantwoordelijke priester (CIC c. 517, 2). Een keuze voor het laatstgenoemde wordt ingegeven door het 'tekort aan priesters', zoals in genoemde canon verwoord staat. Evenwel ook de eindverantwoordelijke priester is 'voorzien van de machten en bevoegdheden van een pastoor'. En de 'deelname aan de uitoefening van de pastorale zorg'mag verstaan worden in de richting van werken in teamverband. Verwacht wordt dat in de nabije toekomst - mede in verband met spreiding van met name priesters over het gehele bisdom - meer gebruik zal worden gemaakt van de canonieke mogelijkheid om benoemingen van pastoors te doen voor een bepaalde tijd. De bisschop treedt daartoe in overleg met het kapittel. Hiermee raken we het hoofdstuk van de mobiliteit van allen, die in het pastoraat werkzaam zijn. Dit zal toenemend gewenst zijn en gestimuleerd worden, ook met betrekking tot andere priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers, - altijd ook rekening houdend met persoonlijke en familiale omstandigheden. Teamleider In ieder team wordt een teamleider benoemd. In 2002 hebben we geschreven dat de ontwikkeling van het teamleiderschap parallel loopt met de ontwikkeling en de voortgang van de pastorale teams. We hebben toen de positie en aanstelling van de teamleider geformaliseerd. Nu er grotere pastorale teams ontstaan, is het aanstellen van een teamleider des te meer evident. De teamleider geeft leiding aan de werkzaamheden van het team. De functie houdt op zichzelf niet meer in. Het is onjuist als deze functie vergroot wordt tot algeheel pastoraal leiderschap of bestuurlijke leiding. Hij kan echter dit deel van zijn taak delegeren aan een ander lid van het pastoraal team, bij wijze van spreken zoals de pastoor (kerk)bestuurlijke taken kan delegeren aan een vice-voorzitter. De benoeming van de teamleider geschiedt door de bisschop. De benoeming van de teamleider, die niet pastoor is, geschiedt eveneens door de bisschop, op voordracht van het pastoraal team. De pastorale eindverantwoordelijkheid enerzijds en het tramleiderschap anderzijds vooral als ze vervuld worden door verschillende personen dienen goed op elkaar te worden afgestemd. Het ambt van pastoor en de functie van teamleider zijn beide functies van leiding, echter onder een verschillend opzicht. Waar competitie in competenties speelt gaat het mis. Waar er vertrouwen in elkaar, in elkaars positie en in elkaars kwaliteiten is, gaat het altijd goed of komt men bij voorkomende moeilijkheden een oplossing. Erkenning en respect zijn de leidende beginselen. Goed en regelmatig overleg tussen de pastoor, teamleider en vice-voorzitter van de parochie(s) kan veel werk opvangen en in goede banen leiden [14]

14 Gedragen door Gods Hand ORGANISATIESTRUCTUUR Petrus-Emmausparochie Algemene taakstelling Het pastoraal team, verbonden aan de parochie, draagt de verantwoordelijkheid voor het gehele pastoraat. Het erkent de eigen draagkracht van de kleine geloofsgemeenschappen en de geloofsgroepen. Het ziet toe dat het pastoraat integraal in het geheel van de parochie wordt behartigd. Het ziet toe op een regelmatige viering van de eucharistie als 'bron en hoogtepunt'van het gelooftsleven. Het behartigt de taken van liturgie, geloofsvorming, diaconie, kerkopbouw. Het legt contacten 'naar buiten', heeft oog voor en betrokkenheid op wat in de maatschappelijke context gebeurt, participeert met anderen in maatschappelijke netwerken en brengt evangelische waarden naar voren in het maatschappelijk en politiek debat. Het verbindt geloofsgemeenschappen en geloofsgroepen op het beste wat ze hebben. Het zoekt naar een meerkieurig aanbod van pastoraat in plaats van een gelijk aanbod op veel plaatsen. En de leden van het pastoraal team weten zich de eerst aangewezenen om voor te gaan in vieringen. Ook vormt en begeleidt het team mensen om de taken die ze vervullen goed te doen en insisteert het voortdurend vooral op het geloofsgehalte van het werk. Het team is samen met anderen aandachtig voor nieuwe initiatieven van verdieping, verbreding en variëteit. Om hier voorbeelden vanuit de huidige praktijk te noemen: met de parochie op bedevaart, oecumenisch bijbels leerhuis, Taizé-weekend, misdienaarsweekend met slapen in de kerk, fakkelprojekt om roepingenpastoraat, een dag voor vrouwen in besturen, Lopend Vuur voor vormelingen, bezoek aan de moskee, Kerk kan anders, Klooster in de stad, herdenkingsdienst op de begraafplaats, bijeenkomst met allochtonen, bijeenkomst voor ouders van een doodgeboren kind, Pinksterviering met alle nationaliteiten, inrichting van een bidkapel, enzovoort. Het pastoraal team vervult deze taak in nauw overleg met het parochiebestuur en de parochievergadering, die adviseren, ondersteunen en faciliteren. De priester diaken pastoraal werk(st)er Priester De priester stelt door zijn ambt Christus present in de geloofsgemeenschap met name in de verkondiging en de sacramenten. Ook representeert hij de geloofsgemeenschap naar God. 'Priesters worden gewijd om in de naam van Christus en door het woord en de goddelijke genade de kerk te weiden'. Weiden is leiding geven. Er is vanouds een intrinsieke band tussen het voorgaan (leiden) van de eucharistie en het leiden van de geloofsgemeenschap. Een priester vervult deze taak als medewerker van de bisschop en onder diens gezag. Hij heeft ook een bijzondere band met de bisschop en daardoor met andere priesters (presbyterium). Het ambtelijk priesterschap is wezenlijk voor de kerk. Zij heeft de priesterlijke bediening nodig. Diaken De diaken is in zijn ambt sacramenteel teken van Christus, de dienstknecht (Mt. 20,28). Het meest typerende van zijn ambt en taak is dus de zorg voor de diaconie. Hij zet zich in voor het missionairdiakonale karakter van de kerk en vervult deze taak in liturgie en verkondiging, in sacramenten bediening en in werkzaamheden in het kader van caritas en diaconie. Het gaat om dienst aan de kerk en dienst aan de samenleving. Hij heeft bijzonder oog voor de mens in nood, de mens in de marge. Ook voor de mens in de marge van de kerk. Het is hem er om te doen, om in de kerk de samenleving aan de orde te stellen én om in de samenleving het evangelie te doen klinken. Ook de diaken is medehelper van de bisschop en heeft een band met hem. Pastoraal werk(st)er - pastoraal werker Daarnaast kunnen kerkleden, vrouwen en mannen, geschikt en bekwaam, geroepen worden om in de kerk ambten en taken te vervullen, zoals staat in CIC c Zij zijn pastoraal werk(st)er. Zij ontvangen voor de duur van hun aanstelling een pastorale zending. Deze zending geeft verbinding met de sacramentele grondstructuur van de kerk in de bisschop als degene die de zending verleent. (46) De gegeven zending impliceert een bijzondere band met de bisschop. De taak van de pastoraal werk(st)er ligt vooral op het terrein van begeleiding van gelovigen, opbouw van de gemeenschap, toeleiding tot de sacramenten, catechetische en diaconale vorming en toerusting. Zij zijn ook de eerst aangewezenen om voor te gaan in woord- gebeds- en communievieringen. In ons bisdom kunnen de pastoraal werk(st)ers, werkzaam in parochies, verlof ontvangen om het sacrament van de doop te bedienen (CIC c ). Niet ieder kan tot elk ambt worden geroepen. Er zijn criteria van toelating [14]